ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹՅՈՒՆ Ազգային ժողովի պատգամավորներ  Արտակ Մանուկյանի եւ Նիկոլայ Բաղդասարյանի կողմից օրենսդրական նախաձեռնության կարգով ներկայացված «Բազմաբնակարան շենքի կառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը (փաստաթղթային կոդ` Պ-961-04.05.2021-ՏՏԳԲ-011/0) մասնագիտական փորձաքննության է ենթարկվել Ազգային ժողովի աշխատակազմի փորձագիտական եւ վերլուծական վարչությունում:  Նախագիծը ենթարկվել է իրավական, ֆինանսատնտեսագիտական, սոցիալական փորձաքննության:  Ստորեւ ներկայացվում է մասնագիտական փորձաքննության եզրակացությունը, ինչպես նաեւ Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտության բացակայության մասին տեղեկանքը:         ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ              ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ                                                                  ԳԱՌՆԻԿ ԱԹԱՆԵՍՅԱՆ     25.05.2021թ. ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ Իրավական փորձաքննության արդյունքները Նախագծի` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը (այսուհետ նաեւ՝ Սահմանադրություն) եւ օրենքների պահանջներին համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը. 1.   «Բազմաբնակարան շենքի կառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագծի (այսուհետ՝ Նախագիծ) վերնագրում «ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» բառից հետո առաջարկում ենք լրացնել «ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ» բառերով` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Նախագծի 1-ին հոդվածով նախատեսվում է «Բազմաբնակարան շենքի կառավարման մասին» օրենքը (այսուհետ՝ Օրենք) լրացնել 10.1-ին հոդվածով: 2.   Նախագծի 1-ին հոդվածով սահմանված է Օրենքը լրացնել 10.1-ին հոդվածով, որի համաձայն` «Բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության արդիականացմանն ուղղված աշխատանքներն ու միջոցառումները 1. Սեփականատերերի ժողովի որոշմամբ, բացի սույն օրենքի 10-րդ հոդվածով սահմանված պարտադիր նորմերից, կարող են նախատեսվել նաեւ շենքի արդիականացմանն ուղղված աշխատանքներ եւ միջոցառումներ, ընդհանուր բաժնային սեփականության եւ նրա առանձին մասերի նորոգման, վերականգնման, վերակառուցման, ինժեներական համակարգերի եւ սարքավորումների շահագործման ցուցանիշների վերականգնման, փոխարինման եւ հարմարավետության բարելավման, էներգախնայողության միջոցառումների իրականացման, էներգիայի կամ ջրի տեւական խնայողության հանգեցնող, ինչպես նաեւ բազմաբնակարան շենքի արժեքն ավելացնող եւ վիճակը տեւականորեն բարելավող այլ աշխատանքներ: ( ) 5. Սույն հոդվածի դրույթները չեն տարածվում քանդման ենթակա վթարային՝ չորրորդ աստիճանի վնասվածություն ունեցող բազմաբնակարան շենքերի վրա»: Մեջբերվածի կապակցությամբ հարկ ենք համարում արձանագրել հետեւյալը`  1)    Նախատեսված է Օրենքը լրացնել «Բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության արդիականացմանն ուղղված աշխատանքներն ու միջոցառումները»  վերտառությամբ հոդվածով, մինչդեռ Նախագծում բացահայտված չէ «բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության արդիականացում» հասկացությունը, ինչը, կարծում ենք, պետք է կատարել` պայմանավորված օրենքի կանխատեսելիությունը եւ որոշակիությունը պահպանելու անհրաժեշտությամբ, ինչպես նաեւ հաշվի առնելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 3-րդ մասը, այն է` «Եթե նորմատիվ իրավական ակտում օգտագործվում են նոր կամ բազմիմաստ կամ այնպիսի հասկացություններ կամ տերմիններ, որոնք առանց պարզաբանման միանշանակ չեն ընկալվում, կամ այլ նորմատիվ ակտով տրված է այդ հասկացությունների կամ տերմինների այլ սահմանում, ապա տվյալ ակտով տրվում են այդ ակտի էությունից բխող դրանց սահմանումները: Սահմանումները պետք է լինեն այնպիսին, որ ապահովեն դրանց միատեսակ ու միանշանակ ընկալումն ու կիրառումը»: 2)   Օրենքում նոր լրացվող 10.1-ին հոդվածի 5-րդ մասում տարբերակված մոտեցում նախատեսելու անհրաժեշտությունը վերջինիս օբյեկտիվ հիմքը Նախագծին կից հիմնավորմամբ ներկայացված չէ: Նշվածը, կարծում ենք, բավարար հստակությամբ հիմնավորման կարիք ունի: Միաժամանակ նկատենք, որ Նախագծին կից ներկայացված հիմնավորմամբ ամբողջությամբ բացակայում է Օրենքում նոր լրացվող 10.1-ին հոդվածի նախատեսման անհրաժեշտության, տվյալ նորմով լուծվող խնդիրների, ակնկալվող արդյունքի վերաբերյալ պատճառաբանությունը:  3.   Նախագծի 2-րդ հոդվածով  Օրենքի նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Ընդհանուր բաժնային սեփականության կառավարման բարձրագույն մարմինը շինությունների սեփականատերերի ժողովն է (այսուհետ՝ ժողով), որին պատկանում է բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության կառավարման բնագավառում ցանկացած հարցի լուծման իրավունքը, բացառությամբ այն հարցերի, որոնք սույն օրենքի համաձայն համարվում են կառավարման մարմնի բացառիկ լիազորությունը կամ կապված են սույն օրենքի 31-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին եւ 2-րդ կետերով նախատեսված աշխատանքերի իրականացման հետ»: Մեջբերվածի կապակցությամբ հարկ ենք համարում արձանագրել հետեւյալը`  1)   Նախագծի 3-րդ հոդվածով Օրենքի նոր խմբագրությամբ շարադրվող 31-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին եւ 2-րդ կետերի համաձայն` «Բազմաբնակարան շենքի կառավարման եւ պահպանման բնագավառում պետական (համայնքային) աջակցության նպատակային ծրագրերն են՝ 1) անձանց կյանքին, առողջությանը, գույքին կամ շրջակա միջավայրին սպառնացող վտանգի վերացման, 2) համաֆինանսավորման, սուբսիդավորման կամ վարկավորման սկզբունքներով սույն օրենքի 10.1 հոդվածով նախատեսված աշխատանքների իրականացման»: Նախագծի 2-րդ հոդվածով Օրենքի 11-րդ հոդվածը նոր խմբագրությամբ շարադրելու արդյունքում ընդհանուր բաժնային սեփականության կառավարման բարձրագույն մարմնի` շինությունների սեփականատերերի ժողովի (այսուհետ՝ նաեւ ժողով) կողմից լուծման ենթակա հարցերի շրջանակից բացառություն է կատարվել Օրենքի 31-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին եւ 2-րդ կետերով նախատեսված աշխատանքերի իրականացման հատվածով: Արդյունքում անհասկանալի է դառնում` ու՞մ է վերապահված նշված հարցերի լուծման իրավասությունը: Նախագծի 3-րդ հոդվածով Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 31-րդ հոդվածի 4-րդ մասում նախատեսված է հետեւյալը` «Սույն հոդվածի 2-րդ մասում նշված աջակցության ծրագրերը, դրանց իրականացման պայմանները, առանձնահատկությունները, կարգը, այդ ծրագրերի ֆինանսավորմանը պետության (համայնքի), ինչպես նաեւ շենքի շինությունների սեփականատերերի մասնակցության չափը եւ եղանակը սահմանում է՝ պետական աջակցության ծրագրերի դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն, իսկ համայնքային աջակցության ծրագրերի դեպքում՝ համայնքի ավագանին»: Սահմանադրության`օրինականության սկզբունքին վերաբերող 6-րդ հոդվածի համաձայն` պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով, Սահմանադրության եւ օրենքների հիման վրա եւ դրանց իրականացումն ապահովելու նպատակով Սահմանադրությամբ նախատեսված մարմինները կարող են օրենքով լիազորվել ընդունելու ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտեր, լիազորող նորմերը պետք է համապատասխանեն իրավական որոշակիության սկզբունքին: Սահմանադրության 39-րդ հոդվածի համաձայն` մարդն ազատ է անելու այն ամենը, ինչը չի խախտում այլոց իրավունքները եւ չի հակասում Սահմանադրությանը եւ օրենքներին: Ոչ ոք չի կարող կրել պարտականություններ, որոնք սահմանված չեն օրենքով: Սահմանադրության 79-րդ հոդվածի համաձայն` հիմնական իրավունքները եւ ազատությունները սահմանափակելիս օրենքները պետք է սահմանեն այդ սահմանափակումների հիմքերը եւ ծավալը, լինեն բավարար չափով որոշակի, որպեսզի այդ իրավունքների եւ ազատությունների կրողները եւ հասցեատերերն ի վիճակի լինեն դրսեւորելու համապատասխան վարքագիծ: Նշվածի համատեքստից կարող ենք եզրակացնել, որ իրավունք կամ պարտականություն նախատեսող նորմերը պետք է արտացոլված լինեն օրենքում, իսկ ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերն ուղղված են դրանց իրականացումն ապահովելուն: Ուստի իրավական որոշակիության եւ օրինականության սկզբունքների պահանջների պահպանման տեսանկյունից նպատակահարմար է Օրենքում նախատեսել` ո՞ր մարմնին է վերապահված նշված հարցերի լուծման իրավասությունը:  Միաժամանակ առաջարկում ենք վերանայել Նախագծի 3-րդ հոդվածով Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 31-րդ հոդվածի 2-րդ մասը` մտքի տրամաբանական կապակցվածությունն ու հստակությունն ապահովելու նպատակով: 2)   Նախագծի 3-րդ հոդվածով Օրենքի նոր խմբագրությամբ շարադրվող 31-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` «Սույն հոդվածի 2-րդ մասում նշված աջակցության ծրագրերը, դրանց իրականացման պայմանները, առանձնահատկությունները, կարգը, այդ ծրագրերի ֆինանսավորմանը պետության (համայնքի), ինչպես նաեւ շենքի շինությունների սեփականատերերի մասնակցության չափը եւ եղանակը սահմանում է՝ պետական աջակցության ծրագրերի դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն, իսկ համայնքային աջակցության ծրագրերի դեպքում՝ համայնքի ավագանին»: «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 13-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն` «Եթե օրենսդրական ակտով (բացառությամբ Սահմանադրության) սահմանված նորմը կարող է կատարվել միայն այդ ակտով նախատեսված ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտի ընդունմամբ, կամ դրա կատարումն ուղղակիորեն պայմանավորված է ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտի ընդունմամբ, ապա օրենսդրական ակտի անցումային դրույթներով սահմանվում են նաեւ` 1) օրենսդրական ակտի այն մասերը, որոնք գործելու են ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտն ուժի մեջ մտնելու պահից. 2) ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտի ընդունման նախատեսվող ժամկետը»: Նշվածի հաշվառմամբ` առաջարկում ենք սահմանել ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերի ընդունման նախատեսվող ժամկետները: 4.   Նախագծի 2-րդ հոդվածով Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մասերի համաձայն` «Ժողովում որոշումների կայացման ժամանակ յուրաքանչյուր սեփականատեր ունի մեկ ձայնի իրավունք՝ մեկ շինություն մեկ ձայն սկզբունքով: Եթե բազմաբնակարան շենքի շինության նկատմամբ ընդհանուր բաժնային սեփականության իրավունք ունեն մեկից ավելի անձինք, ապա նրանք իրենց ձայնի իրավունքը իրականացնում են միասին, նրանց անունից հանդես է գալիս սեփականատերերից մեկը՝ մյուսների համաձայնությամբ, նրանց կողմից տրված պարզ լիազորագրի հիման վրա»: Մեջբերվածի կապակցությամբ նշենք հետեւյալը`  1)   Օրենքի 11-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` «Շինության յուրաքանչյուր սեփականատեր ժողովում օժտված է իր բաժնին հավասար ձայների քանակով»: Նույն հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` «Եթե շինությունն ընդհանուր համատեղ սեփականության իրավունքով պատկանում է մեկից ավելի անձանց, ապա ժողովում նրանց անունից պետք է հանդես գա համասեփականատերերից մեկը` մյուսների համաձայնությամբ: Եթե շինությունն ընդհանուր բաժնային սեփականության իրավունքով պատկանում է մեկից ավելի անձանց, ապա ժողովում նրանցից յուրաքանչյուրն իրավունք ունի հանդես գալ իր բաժնին համամասնորեն, կամ նրանց անունից կարող է հանդես գալ համասեփականատերերի կողմից լիազորված անձը»: Գործող իրավակարգավորումների տրամաբանությունից բխում է, որ ընդհանուր բաժնային սեփականության պարագայում երաշխավորված է սեփականատերերի` շինությունների սեփականատերերի ժողովին իրենց բաժնին համամասնորեն հանդես գալու իրավունքը: Բացի այդ, «շինության յուրաքանչյուր սեփականատեր ժողովում օժտված է իր բաժնին հավասար ձայների քանակով» ձեւակերպման պարագայում յուրաքանչյուր սեփականատեր հնարավորություն է ստանում արտահայտելու իր շահերն իր բաժնին հավասար ձայների քանակով: Մինչդեռ, ընդհանուր բաժնային սեփականության առնչությամբ կարգավորումները նոր խմբագրությամբ շարադրելիս, կարծում ենք, որ անհրաժեշտ է քննարկման առարկա դարձնել հետեւյալ հարցերը` այն դեպքում, երբ ընդհանուր բաժնային սեփականության մասնակիցները համաձայնություն ձեռք չեն բերում, ինչպե՞ս պետք է լուծել սեփականատերերի շահերի պաշտպանության հարցը, ի՞նչ սկզբունքով պետք է մասնակցեն քվեարկությանն այդ պարագայում: Նկատենք, որ Օրենքի 11-րդ հոդվածում նախատեսված է կարգավորում ընդհանուր համատեղ սեփականության պարագայում սեփականատերերի ժողովում համասեփականատերերի անունից հանդես գալու վերաբերյալ, ինչն առանց որեւէ հիմնավորման բաց է թողնվել քննարկվող հոդվածը նոր խմբագրությամբ շարադրելիս:  2)   Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի (այսուհետ` Օրենսգիրք) 321-րդ հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերի համաձայն` «Լիազորագիր է համարվում գրավոր լիազորությունը, որն անձը տալիս է այլ անձի` երրորդ անձանց առջեւ ներկայացվելու համար: (...) Նոտարական ձեւ պահանջող գործարքներ կնքելու համար լիազորագիրը պետք է վավերացնի նոտարը, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի»:  «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Նորմատիվ իրավական ակտում կիրառվում են նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված կամ հանրածանոթ հասկացություններ կամ տերմիններ»:  Արձանագրենք, որ Օրենսգրքում չի կիրառվում «պարզ լիազորագիր» եզրույթը: Ուստի, վերոգրյալի հաշվառմամբ, ինչպես նաեւ հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 1-ին մասը` առաջարկում ենք քննարկվող եզրույթի սահմանումը համապատասխանեցնել Օրենսգրքի տրամաբանությանը: 5.  Նախագծի 2-րդ հոդվածով Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն` «Սեփականատերը չունի ձայնի իրավունք, եթե կայացվելիք որոշումը վերաբերում է բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության կառավարմանն առնչվող գործարքին, որը կնքվում է իր հետ, կամ եթե այն վերաբերում է իր եւ մյուս սեփականատերերի միջեւ առկա վեճին»: Ընդգծենք, որ մեջբերված իրավակարգավորումը բավարար հստակությամբ ձեւակերպման կարիք ունի` իրավական որոշակիության սկզբունքի պահանջն ապահովելու միտումով: Միաժամանակ չենք բացառում, որ կարգավորումը հստակեցնելու պարագայում կարող են համաչափության սկզբունքի հետ կապված խնդիրներ ի հայտ գալ: 6.  Նախագծի 2-րդ հոդվածով Օրենքի 11-րդ հոդվածում, նոր խմբագրությամբ շարադրելու արդյունքում, բաց է թողնվել գործող իրավակարգավորման պարագայում ժողովի կողմից իրականացվող հետեւյալ լիազորությունը` պարտադիր նորմերի գծով շինությունների սեփականատերերից գանձվող պարտադիր վճարների վճարման ժամկետների սահմանումը: Քննարկվող լիազորությունը ժողովի իրավասությունից դուրս հանելու պարագայում բաց է մնում` ո՞վ պետք է սահմանի պարտադիր նորմերի գծով շինությունների սեփականատերերից գանձվող պարտադիր վճարների վճարման ժամկետները, ինչն էլ ուղղակիորեն հանգեցնում է իրավական որոշակիության սկզբունքի խախտմանը: Միաժամանակ քննարկվող բացի արդյունքում շահագրգիռ անձանց համար անհայտ է մնում` ի՞նչ ժամկետում պետք է իրականացնեն իրենց վրա Օրենքով դրված պարտավորությունը: Նման խնդիր, կարծում ենք, որ առկա է նաեւ տվյալ հոդվածը նոր խմբագրությամբ շարադրելու պարագայում ժողովի մի շարք այլ լիազորությունների դեպքում, օրինակ` գործող իրավակարգավորման պարագայում ժողովին պատկանող «ընդհանուր բաժնային սեփականության կամ դրա մի մասի կառուցապատման կամ փոփոխման մասին որոշման ընդունելու» վերաբերյալ լիազորությունն առանց օբկեկտիվ հիմքի մատնանշման հիշյալ շարքում չի ներառվել: Ուստի, հաշվի առնելով վերոշարադրյալը` առաջարկում ենք վերանայել ժողովի լիազորությունները՝ արձանագրված խնդիրները վերացնելու միտումով: 7.  Օրենքի նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 8-րդ մասի «ժը» կետի համաձայն, իբրեւ ժողովի լիազորություն, նախատեսվել է կառավարման մարմնի գործունեության աուդիտի իրականացումը: Օրենքի 11-րդ հոդվածի 7-րդ մասի «ժթ» կետի համաձայն` ժողովի լիազորություններից է նաեւ «կառավարման մարմնի գործունեության վերահսկողության բյուջեի միջոցների հաշվին աուդիտի իրականացումը»:  Կարծում ենք` Օրենքի 11-րդ հոդվածը նոր խմբագրությամբ շարադրելու արդյունքում՝ ժողովին տրված քննարկվող լիազորությունը ստանում է ոչ հստակ ձեւակերպում` միաժամանակ բաց թողնելով հետեւյալ հարցի կարգավորումը` ի՞նչ միջոցների հաշվին է իրականացվելու աուդիտը:  8.  Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 9-րդ եւ 10-րդ մասերի համաձայն`  «Սույն հոդվածի 8-րդ մասի «դ» եւ «ե» ենթակետերում նշված հարցերով որոշումներն ընդունվում են սեփականատերերի կողմից միաձայն, իսկ մնացած ենթակետերում նշված հարցերով որոշումները՝ ձայների կեսից ավելիով: Սույն հոդվածի 8-րդ մասով նշված հարցերով որոշումները կարող են ընդունվել գումարման կամ հարցման միջոցով, իսկ «զ», «է», «ժբ», «ժգ», «ժդ», «ժե» եւ «ժզ» ենթակետերով նշվածները՝ նաեւ իրազեկման միջոցով»: Հարկ ենք համարում արձանագրել, որ որոշումների ընդունման առնչությամբ ձայների հարաբերակցության փոփոխությունը յուրաքանչյուր լիազորության համար առնվազն պետք է կատարվի համապատասխան հիմնավորման առկայության պարագայում: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է դառնում` ինչու՞ է Օրենքի 7-րդ մասով յուրաքանչյուր կետի պարագայում որոշումների ընդունման սահմանված առանձնահատկությունները մասամբ վերացվում նորմի վերաշարադրման արդյունքում: Ուստի առաջարկում ենք բավարար հստակությամբ հիմնավորել կատարվող փոփոխության անհրաժեշտությունը, նպատակը, դրանով լուծման ենթակա խնդիրների բնույթը, ակնկալվող արդյունքը:  9.  Օրենքի` նոր խմբագրությամբ շարադրվող 11-րդ հոդվածի 14-րդ մասի համաձայն` «Սեփականատերերի կողմից օրենքին հակասող ընդունված որոշումներն ու համաձայնություններն առոչինչ են»: «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` «Եթե նորմատիվ իրավական ակտում օգտագործվում են նոր կամ բազմիմաստ կամ այնպիսի հասկացություններ կամ տերմիններ, որոնք առանց պարզաբանման միանշանակ չեն ընկալվում, կամ այլ նորմատիվ ակտով տրված է այդ հասկացությունների կամ տերմինների այլ սահմանում, ապա տվյալ ակտով տրվում են այդ ակտի էությունից բխող դրանց սահմանումները: Սահմանումները պետք է լինեն այնպիսին, որ ապահովեն դրանց միատեսակ ու միանշանակ ընկալումն ու կիրառումը»: Օրինակ` «առոչինչ» եզրույթը, վերջինիս անվավերության հետեւանքները ներկայացված են Օրենսգրքի շրջանակներում:  Մինչդեռ, Օրենքի շրջանակներում նշված եզրույթը որոշումների եւ համաձայնությունների հատվածով կիրառելիս, կարծում ենք, որ բացահայտման անհրաժեշտություն ունի` հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 3-րդ մասը: 10.  «Նորմատիվ իրավական ակտերի» մասին օրենքի 16-րդ հոդվածի բովանդակությունից բխում է, որ նորմատիվ իրավական ակտում կարող է կիրառվել կա՛մ «եւ», կա՛մ «կամ» շաղկապը, մինչդեռ «եւ (կամ)»  գրելաձեւը կիրառելի չէ: Նշվածով պայմանավորված՝ առաջարկում ենք ապահովել Նախագծում կիրառվող ձեւակերպումների համապատասխանությունը «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 16-րդ հոդվածի պահանջին: Եզրահանգում Ամփոփելով փորձաքննության արդյունքները՝ կարող ենք նշել, որ Նախագծով նախատեսված կարգավորումները կարող են խնդրահարույց լինել Սահմանադրության 6-րդ, 39-րդ եւ 79-րդ հոդվածների տեսանկյունից: Միաժամանակ, ներկայացված առաջարկությունների հիման վրա, անհրաժեշտ է ապահովել Նախագծով սահմանված կարգավորումների համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքին, ինչպես նաեւ «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքին:     ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ  ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                         ԱՆԻ ՄՈՒԹԱՖՅԱՆ    Կատարող` Կ. Մանուկյան (հեռ.` 011-513-248) 25.05.2021թ. ՏԵՂԵԿԱՆՔ Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտության բացակայության մասին Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտությունը բացակայում է:     ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ  ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                         ԱՆԻ ՄՈՒԹԱՖՅԱՆ    Կատարող` Կ. Մանուկյան (հեռ.` 011-513-248) 25.05.2021թ. Ֆինանսատնտեսագիտական փորձաքննության արդյունքները Ներկայացված նախագծով առաջարկվում է վերանայել բազմաբնակարան շենքի կառավարման մարմնի ընդահուր ժողովի մասնակիցների համամասնությունը, մասնավորապես` ովքե՞ր ունեն քվեարկելու իրավունք, ի՞նչ կարգով է ընթանում ընդհանուր ժողովի գումարման ընթացակարգը, ինչպես նաեւ այդ իրավունքների իրականացման հնարավորությունները: Խնդիրը, ըստ Նախագծի հեղինակների, կայանում է նրանում, որ Հայաստանի Հանրապետությունում չկա այնպիսի բազմաբնակարան շենք, որտեղ բոլոր սեփականատերերը բնակվում են, ավելին՝ բնակիչների մի մասը, ովքեր բնակարան են ժառանգել, չեն ընդունել իրենց ժառանգությունը կամ խնդիր ունեն իրենց փաստաթղթերի հետ եւ չեն կարող լիազորել որեւէ մեկին իրենց փոխարեն քվեարկելու, կամ ո՞րն է այդ անձի շահը գումար ծախսել եւ լիազորել որեւէ մեկին` իր անունից հանդես գալ բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր ժողովին: Նախագիծը ֆինանսատնտեսագիտական հիմնախնդիրներ չի պարունակում: Նախագծի վերաբերյալ դիտողություններ եւ առաջարկություններ չկան: Եզրահանգում Նախագիծը ֆինանսատնտեսագիտական հիմնահարցերի տեսանկյունից լրամշակման կարիք չունի:     ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԳԻՏԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                                           ԱՐԹՈՒՐ ԹԱՄԱԶՅԱՆ    Կատարող՝ Գ.  Սաֆարյան  (հեռ.` 011 513-343) 19.05.2021թ. Սոցիալական փորձաքննության արդյունքները Նախագծով առաջարկվում է վերանայել բազմաբնակարան շենքի ընդհանուր բաժնային սեփականության կառավարման բարձրագույն մարմնի՝ շինությունների սեփականատերերի ժողովի մասնակիցների համամասնությունը: Միաժամանակ սահմանվում է, թե ովքեր ունեն քվեարկելու իրավունք, ինչ կարգով է ընթանում ընդհանուր ժողովի գումարման ընթացակարգը եւ այդ իրավունքների իրականացման հնարավորությունները: Առաջարկվում է նաեւ սեփականատերերի ժողովի որոշմամբ, բացի օրենքով սահմանված պարտադիր նորմերից, նախատեսել այլ աշխատանքներ, որոնք տեսականորեն կարող են ավելացնել շենքի արժեքը եւ բարելավել վիճակը: Նախագիծը սոցիալական հիմնախնդիրներ չի պարունակում: Եզրահանգում Նախագիծը սոցիալական հիմնախնդիրների տեսանկյունից լրամշակման կարիք չունի:     ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ եւ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼ, ԿՐԹԱԿԱՆ,  ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺԻՆ   Կատարող՝ Ա. Հարությունյան (հեռ.՝ 011-513-339)  19.05.2021թ.