ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ «Լիցենզավորման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծի (փաստաթղթային կոդ՝ Կ-493-17.01.2023-ԱռՀ-011/0) վերաբերյալ Կառավարության կողմից օրենսդրական նախաձեռնության կարգով ներկայացված  «Լիցենզավորման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը (այսուհետ նաեւ՝ Նախագիծ) մասնագիտական փորձաքննության է ենթարկվել Ազգային ժողովի աշխատակազմի փորձագիտական եւ վերլուծական վարչությունում:  Նախագիծը ենթարկվել է իրավական, ֆինանսատնտեսագիտական, սոցիալական փորձաքննության:  Ստորեւ ներկայացվում է մասնագիտական փորձաքննության եզրակացությունը, ինչպես նաեւ Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտության բացակայության մասին տեղեկանքը:     ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ               ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ                                         ԼԻԴԻՅԱ ՄՆԱՑԱԿԱՆՅԱՆ   06.02.2023թ.  Իրավական փորձաքննության արդյունքները Նախագծի` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը եւ օրենքների պահանջներին համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը. 1. Նախագծի 1-ին հոդվածում նշված «(այսուհետ՝ Օրենք)» ձեւակերպումն առաջարկում ենք հանել՝ հիմք ընդունելով այն հանգամանքը, որ «Լիցենզավորման մասին» օրենքին «Լիցենզավորման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծում այլեւս հղում չի կատարվում: 2. Նախագծով նախատեսվում է «Լիցենզավորման մասին» օրենքի 26-րդ հոդվածի 3-րդ մասում լրացնել նոր նախադասություն, հետեւյալ բովանդակությամբ՝ «Դեղերի արտադրության, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման, դեղերի մեծածախ իրացման, բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու համար լիցենզիաները տրվում են հինգ տարի ժամկետով:»: Հաջորդիվ՝ Նախագծի 2-րդ հոդվածով նախատեսվում է լիցենզավորման ենթակա գործունեության համապատասխան տեսակների համար կրկին լիցենզավորվելու առավելագույն ժամկետները: Մինչդեռ Նախագծի 2-րդ հոդվածում բժշկական արտադրատեսակների արտադրություն, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնողների համար Նախագծի 1-ին հոդվածով սահմանված նոր ժամկետով լիցենզիա ձեռք բերերելու համար որեւէ անցումային դրույթ, ներառյալ՝ նոր պայմաններով լիցենզիա ձեռք բերելու ժամկետ սահմանված չէ: Արդյունքում հասկանալի չէ՝ մինչեւ Նախագծի ուժի մեջ մտնելը բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու լիցենզիա ունեցող անձինք ինչ ժամկետում պետք է դիմեն նոր պայմաններով լիցենզավորվելու համար: Այսպիսով, հիմք  ընդունելով այն հանգամանքը, որ օրենքներում ամրագրված իրավակարգավորումները պետք է անձի համար կանխատեսելի դարձնեն իր իրավաչափ ակնկալիքները, անհրաժեշտ է իրավական ակտի փոփոխության կամ լրացման արդյունքում նոր իրավակարգավորումներ, լիցենզավորման նոր պայմաններ սահմանելիս հստակ կանոններ սահմանել նաեւ բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու լիցենզիա ստացած անձանց համար՝ վերջիններիս իրավունքների իրացման իրավաչափ պայմանների երաշխավորման նպատակով:  3. Նախագծի 2-րդ հոդվածով նորից լիցենզավորման համար դեղերի արտադրության, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման, դեղերի մեծածախ իրացման, բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու լիցենզիաներ ունեցող անձանց համար, կախված վերջիններիս տրամադրված լիցենզիաների գործողության ժամկետից, նախատեսվում է երկու կարգավորում. մասնավորապես կարգավորումներ են սահմանվում այն լիցենզավորված անձանց համար որոնց տրամադրված լիցենզիաների գործողության ժամկետը Նախագիծն ուժի մեջ մտնելու պահին պակաս է հինգ տարուց եւ որոնց տրամադրված լիցենզիաների գործողության ժամկետը հինգ կամ ավելի տարի ժամկետով է տրված: Մինչդեռ հարկ է նկատել, որ «Լիցենզավորման մասին» օրենքի գործող կարգավորումներից, Նախագծին կից ներկայացված հիմնավորումից բխում է, որ դեղերի արտադրության, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման, դեղերի մեծածախ իրացման, բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու լիցենզիաները ներկայումս տրվում են անժամկետ. այսինքն՝ նախքան Նախագծի ուժի մեջ մտնելը վերը նշված գործողություններով զբաղվելու լիցենզիաները տրվել են անժամկետ, հետեւաբար նշված գործողությունների համար տրված լիցենզիայի գործողության ժամկետը չի կարող հինգ տարի կամ հինգ տարուց պակաս կամ ավել լինել: Հետեւաբար՝ առջարկում ենք անցումային դրույթներում կարգավորումներ սահմանել հիմք ընդունելով ոչ թե տրված լիցենզիաների գործողության ժամկետը այլ լիցենզավորման ենթակա համապատասխան գործողությամբ զբաղվելու ժամանակահատվածը:  4. Նախագծի 2-րդ հոդվածով, որպես Նախագծի անցումային դրույթ, սահմանված է՝ «Մինչեւ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը դեղերի արտադրության, (...) համար լիցենզավորված անձինք, որոնց լիցենզիաների գործողության ժամկետը հինգ կամ ավել տարի է, ենթակա են նորից լիցենզավորման` սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո հետեւյալ ժամկետներում`  Երեւան քաղաքում դեղատնային գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` երկու տարվա ընթացքում, Երեւան քաղաքում բժշկական օգնության եւ սպասարկման հիվանդանոցային պայմաններում գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` վեց ամսվա ընթացքում, Երեւան քաղաքում բժշկական օգնության եւ սպասարկման արտահիվանդանոցային, ցերեկային ստացիոնարի, բժշկական կազմակերպությունից դուրս պայմաններում գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` մեկ տարվա ընթացքում, մարզերում բժշկական օգնության եւ սպասարկման արտահիվանդանոցային, ցերեկային ստացիոնարի, բժշկական կազմակերպությունից դուրս պայմաններում գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` երկու տարվա ընթացքում, մարզերում բժշկական օգնության եւ սպասարկման հիվանդանոցային պայմաններում գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` տասնութ ամսվա ընթացքում, մարզերում դեղատնային գործունեության իրականացման համար լիցենզավորված անձինք` երեք տարվա ընթացքում»: Հարկ է նկատել, որ Նախագծին կեց որեւէ հիմնավորում սահմանված չէ Երեւան քաղաքում եւ մարզերում լիցենզավորված անձանց կողմից կրկին լիցենզավորվելու համար տարբերակված ժամկետի սահմանման վերաբերյալ: Առաջարկում ենք Նախագծին կից ներկայացված հիմնավորմամբ սահմանել համադրելի իրավիճակում գտնվող անձանց, այն է նույն գործունեությամբ զբաղվելու լիցենզիա ձեռք բերած անձանց համար, տարբերակված մոտեցում ցուցաբերելու օբյեկտիվ հիմքը: 5. Միաժամանակ առաջարկում ենք Նախագծի 2-րդ հոդվածից հետո նշված «Եզրափակիչ մաս եւ անցումային դրույթ» ձեւակերպումը հանել՝ հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 14-րդ հոդվածի 8-րդ մասի պահանջը, այն է՝ «Օրենսդրական ակտի հոդվածները ունենում են վերնագիր, բացառությամբ փոփոխություն կամ լրացում նախատեսող օրենսդրական ակտերի»: Եզրահանգում Ամփոփելով փորձաքննության արդյունքները՝ առաջարկում ենք ապահովել Նախագծի հիմնավորվածությունը, ինչպես նաեւ Նախագծով սահմանված կարգավորումների համապատասխանությունը միմյանց եւ «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքին:   ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ  ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                ԶԵՄՖԻՐԱ ՀՈՎԱՍԱՓՅԱՆ   (հեռ.՝ 011-513-248)  06.02.2023թ. ՏԵՂԵԿԱՆՔ Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտության բացակայության մասին Նախագծին առնչվող այլ օրենքի կամ Ազգային ժողովի որոշման ընդունման անհրաժեշտությունը բացակայում է:   ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ  ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                         ԶԵՄՖԻՐԱ ՀՈՎԱՍԱՓՅԱՆ  (հեռ.՝ 011-513-248) 06.02.2023թ. Ֆինանսատնտեսագիտական փորձաքննության արդյունքները Ներկայացված Նախագծով առաջարկվում է դեղերի արտադրության, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման, դեղերի մեծածախ իրացման,  բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, բժշկական արտադրատեսակների սպասարկման գործունեություն իրականացնելու համար լիցենզիաները, որոնք ներկայում տրվում են անժամկետ, տրամադրել հինգ տարի ժամկետով:  Տվյալ մոտեցումը, ըստ Նախագծի հեղինակի, պայմանավորված է առողջապահության բնագավառում լիցենզավորման ենթակա գործունեության տեսակների համար անհրաժեշտ գույքային եւ տեխնիկական, ինչպես նաեւ մասնագիտական հագեցվածության պահանջների մեջ պարբերաբար կատարվող փոփոխությունների կիրառումն ապահովելու անհրաժեշտությամբ, հաշվի առնելով` միջազգային փորձը, տեխնոլոգիական զարգացումները, կրթական ծրագրերի զարգացումները եւ փոփոխությունները: Լիցենզիաները դարձնելով 5 տարի ժամկետով տրվող, հնարավորություն է ստեղծվում բացառել հնացած, ոչ արդիական սարքավորումների կիրառումը, առանց համապատասխան վերապատրաստման առկայության մասնագետների աշխատանքը, իսկ 2002 թվականից ի վեր տրված լիցենզիաների վերանայման անհրաժեշտությունը նաեւ պայմանավորված է ոլորտի կանոնակարգմամբ, լիցենզավորված անձանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքով, որպեսզի միեւնույն տեսակի լիցենզիաների մի մասը չգործի անժամկետ, մի մասը որոշակի ժամկետով: Նախագիծը Ֆինանսատնտեսագիտական հիմնախնդիրների չի պարունակում, սակայն հարկ ենք համարում նշել, որ Նախագծի 2-րդ հոդվածի (անցումային դրույթների) 2-րդ մասի շարադրանքը կարող է տարընթերցման տեղիք տալ, քանի որ Նախագծով խոսքը գնում է անժամկետ լիցենզիաները ժամկետային (5 տարով) դարձնելու մասին, իսկ 2-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նշվում է, որ. «Մինչեւ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը դեղերի արտադրության, դեղերի մեծածախ իրացման, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման համար լիցենզավորված անձինք, որոնց լիցենզիաների գործողության ժամկետը հինգ կամ ավել տարի է, ենթակա են նորից լիցենզավորման` սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո հետեւյալ ժամկետներում`...»: Այսինքն, տվյալ դեպքում շեշտվում է «լիցենզիաների գործողության ժամկետը հինգ կամ ավել տարի» լինելու (կամ այլ կերպ ասած՝ ժամկետային լինելու) հանգամանքը, այնինչ, դատելով գործող օրենքի եւ Նախագծի համապատասխան տեքստերից, ինչպես նաեւ Նախագծի հիմնավորման բովանդակությունից, հասկանալի է, որ խոսքը ոչ թե 5 եւ ավելի տարի գործողության ժամկետ ունեցող լիցենզիաների մասին է, այլ մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը 5 եւ ավելի տարի առաջ ստացված լիցենզիաների մասին: Նույն խնդիրն առկա է նաեւ տվյալ մասում նշված մյուս ժամկետների հետ կապված, ուստի առաջարկում ենք վերախմբագրել Նախագծի 2-րդ հոդված 2-րդ մասը: Եզրահանգում Նախագիծը ֆինանսատնտեսագիտական հիմնահարցերի տեսանկյունից լրամշակման կարիք չունի, սակայն կարիք կա խմբագրել Նախագծի 2-րդ հոդվածի 2-րդ մասը՝ հնարավոր տարընթերցումներից խուսափելու նպատակով:   ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ  ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԳԻՏԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                             ԱՐԹՈՒՐ ԹԱՄԱԶՅԱՆ  (հեռ.` 011 513-668) 20.01.2023թ. Սոցիալական փորձաքննության արդյունքները Կառավարության կողմից ներկայացված Նախագծով առաջարկվում է լրացում կատարել «Լիցենզավորման մասին» օրենքում:  Նախագծի ներկայացման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է լիցենզավորված անձանց մշտապես վերահսկողության դաշտում պահելու հանգամանքով:         Ըստ ներկայացված հիմնավորման (այսուհետ՝ Հիմնավորում)՝ առողջապահության բնագավառի լիցենզիաները՝ դեղերի արտադրություն, դեղատնային գործունեություն, բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացում, դեղերի մեծածախ իրացման գործունեություն, տրվում են անժամկետ, ինչը համապատասխան վերահսկողության համար ստեղծում է մի շարք խոչընդոտներ: Առողջապահական եւ աշխատանքի տեսչական մարմնի կողմից լիցենզիայի գործունեության կասեցման վերաբերյալ ներկայացված միջնորդություններից պարզ է դառնում, որ լիցենզավորված անձինք լիցենզավորումից հետո խախտում են լիցենզավորման պարտադիր պայմաններն ու պահանջները եւ դադարում են պահպանել դրանք: Բացի վերոնշյալից, առողջապահության բնագավառում լիցենզավորման ենթակա գործունեության տեսակների համար անհրաժեշտ գույքային եւ տեխնիկական, ինչպես նաեւ մասնագիտական հագեցվածության պահանջների մեջ պարբերաբար կատարվում են փոփոխություններ՝ հաշվի առնելով միջազգային փորձը, տեխնոլոգիական զարգացումները, կրթական ծրագրերի զարգացումները եւ փոփոխությունները: Լիցենզիաները դարձնելով 5 տարի ժամկետով տրվող՝ հնարավորություն է ստեղծվում բացառել հնացած, ոչ արդիական սարքավորումների կիրառումը, առանց համապատասխան վերապատրաստման առկայության մասնագետների աշխատանքը: Լիցենզիաների վերանայման անհրաժեշտությունը նաեւ պայմանավորված է ոլորտի կանոնակարգմամբ, լիցենզավորված անձանց նկատմամբ հավասար վերաբերմունքով, որպեսզի միեւնույն տեսակի լիցենզիաների մի մասը չգործի անժամկետ, մի մասը որոշակի ժամկետով, քանի որ սա մի շարք ոլորտներում կառաջացնի խնդիրներ:  Նախագծի վերաբերյալ ունենք հետյալ նկատառումը՝ Նախագծի 2-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշվում է՝ «Մինչեւ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը դեղերի արտադրության, դեղերի մեծածախ իրացման, դեղատնային գործունեության, բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման համար լիցենզավորված անձինք, որոնց լիցենզիաների գործողության ժամկետը հինգ եւ ավելի տարի է, ենթակա են նորից լիցենզավորման............», մինչդեռ Հիմնավորումից ակնհայտ է, որ խոսքը գնում է մինչեւ օրենքն ուժի մեջ մտնելը հինգ եւ ավելի տարի առաջ տրված լիցենզիաների մասին:  Նախագիծը սոցիալական տեսանկյունից հիմնախնդիրներ չի պարունակում: Եզրահանգում Հաշվի առնելով վերոնշյալ նկատառումը՝ Նախագիծը խմբագրական առումով լրամշակման կարիք ունի:   ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼ, ԿՐԹԱԿԱՆ, ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ  ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                          Լ. ՄԱՐԿՈՍՅԱՆ հեռ. /011/ 513 235 06.02.2023թ.