Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորներ Հրանտ Բագրատյանի եւ Խաչատուր Քոքոբելյանի կողմից օրենսդրական նախաձեռնության կարգով ներկայացված Հայաստանի Հանրապետության օդային օրենսգրքի նախագիծը (այսուհետ՝ Նախագիծ) իրավական փորձաքննության է ենթարկվել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմի իրավաբանական վարչությունում:

Ստորեւ ներկայացնում ենք Նախագծի վերաբերյալ մեր կողմից կատարված փորձաքննության արդյունքները:

Նախագիծը ներկայացվել է «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 47-րդ հոդվածի պահանջներին համապատասխան:

Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը:

1. Նախագծի 2-րդ հոդվածը չի հանդիսանում Նախագծի կարգավորման առարկա, քանի որ «ինքնիշխանություն»-ն իրենում ներառում է սահմանադրաիրավական կարգավորում, ինչը հստակ ամրագրված է ՀՀ գործող Սահմանադրությամբ: Ուստի Նախագծի 2-րդ հոդվածն անհրաժեշտ է հանել:

2. Նախագծի 4-րդ հոդվածի 5-րդ մասով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ վարչության պետը որոշում է վարչության պաշտոնատար անձանց լիազորությունները: Այսինքն՝ վարչության պետի որոշմամբ սահմանվելու են պաշտոնատար անձանց լիազորությունները, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջներին, որոնց համաձայն՝ պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով:

3. Նախագծի 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ վարչությունը սահմանված կարգով որոշում է նման տուրքերի չափերը: Ստացվում է, որ վարչության որոշմամբ ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանցից գանձվելու են տուրքեր (նույն հոդվածի 2-րդ մաս 1-ին պարբերություն), որոնց չափերը սահմանվելու են վարչության կողմից, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 8-րդ մասի պահանջներին, որոնց համաձայն. «Յուրաքանչյուր ոք պարտավոր է մուծել օրենքին համապատասխան սահմանված հարկեր, տուրքեր, կատարել պետական կամ համայնքային բյուջե մուտքագրվող պարտադիր այլ վճարումներ»: Այսինքն՝ սահմանադրական հիշյալ նորմի համաձայն՝ հարկերը, տուրքերը եւ պարտադիր այլ վճարները, դրանց չափերը պետք է սահմանվեն բացառապես օրենքով, ոչ թե վարչության որոշումներով:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 24-րդ հոդվածի 12-րդ մասին, որի համաձայն՝ տուրքի չափը եւ գանձման կարգը սահմանվում է վարչության կողմից:

Նույնաբնույթ դրույթ առկա է նաեւ Նախագծի 8-րդ հոդվածի 2-րդ մասում, որի համաձայն՝ ՀՀ ՀԼՄ որոշում է այդ գանձումների գանձումների (իրավաբանական եւ ֆիզիկական անձանցից գանձվող վճարների) քանակը, ինչը նույնպես չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 8-րդ մասի պահանջներին:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 38-րդ հոդվածի 1-ին մասում վարչության հաստատված գանձումների չափերին:

  4. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն՝ վարչությունը մշակում է օդային տարածքի օգտագործման քաղաքացիական ավիացիայի բոլոր տեսակների վերաբերյալ պետական քաղաքականությունը, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանդրության 85-րդ հոդվածի պահանջներին, որոնց համաձայն. «Կառավարությունը մշակում եւ իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության ներքին քաղաքականությունը», ինչպես նաեւ 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ի ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունների 146-րդ հոդվածի պահանջներին, որոնց համաձայն. «Կառավարությունն իր ծրագրի հիման վրա մշակում եւ իրականացնում է պետության ներքին եւ արտաքին քաղաքականությունը»:

5. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի համաձայն՝ վարչության լիազորությունն է հանդիսանում «արգելումների եւ սահմանափակումների հաստատումը»: Այսինքն՝ Նախագծով վարչությանը լիազորություն է վերապահվում սահմանել արգելքներ, սահմանափակումներ, մինչդեռ որոշակի չէ, թե ինչ արգելքների եւ սահմանափակումների մասին է խոսքը, որի համար վարչությանը տրվում է լիազորություն: Այդ առումով հիշյալ դրույթը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածով ամրագրված իրավական որոշակիության սկզբունքի պահանջին, որի համաձայն՝ լիազորող նորմերը պետք է համապատասխանեն իրավական որոշակիության սկզբունքին:

6. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 23-րդ կետի համաձայն՝ վարչությունն իրականացնում է քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության կանոնակարգմանը վերաբերող այլ լիազորություններ եւ գործառույթներ, պարբերաբար, կառավարության կարգադրությամբ: Այսինքն՝ ստացվում է, որ կառավարությունն իր որոշումներով լիազորություն է վերապահելու վարչությանը, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջներին, որոնց համաձայն՝ պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով: Հետեւաբար՝ վարչության լիազորությունները պետք է սահմանվեն օրենքով:

Նմանատիպ դրույթներ առկա են նաեւ Նախագծի 6-րդ հոդվածի 2-րդ մասում:

Բացի այդ, Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 23-րդ կետի համաձայն՝  կառավարությունը ընդունում է կարգադրություն, իսկ 9-րդ հոդվածի 15-րդ մասի համաձայն՝ կառավարությունը ընդունում է հրահանգ, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 85-րդ հոդվածին, որի համաձայն. «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, միջազգային պայմանագրերի, օրենքների կամ Հանրապետության Նախագահի նորմատիվ ակտերի հիման վրա եւ դրանց կատարումն ապահովելու նպատակով կառավարությունն ընդունում է որոշումներ, որոնք ենթակա են կատարման Հանրապետության ամբողջ տարածքում»:

7. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ «Բոլոր ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք եւ Հայաստանի Հանրապետությունում ՔԱ ոլորտում գործող կազմակերպությունները պարտավոր են պահպանել Վարչության կողմից հրապարակված ցանկացած կանոնները կամ հրահանգները, ենթարկվել Վարչության ցանկացած կարգադրության եււ տրամադրել նրան ցանկացած պահանջվող տեղեկություն եւ փաստաթղթեր, ինչպես նաեւ Վարչության պաշտոնական անձանց ցանկացած ժամանակ հասանելիություն ապահովել ողջ տեղեկատվությանը, փաստաթղթերին, սարքավորումներին եւ նրանց իրավասության կամ հսկողության տակ գտնվող գոտիներին»: Ստացվում է, որ ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց համար վարչության կանոններով եւ հրահանգներով սահմանվելու են պահանջներ, պարտականություններ, նրանց իրավունքների սահմանափակումներ, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 39-րդ հոդվածի պահանջներին, որոնց համաձայն՝ ոչ ոք չի կարող կրել պարտականություններ, որոնք սահմանված չեն օրենքով: Ինչ վերաբերում է ցանկացած պահանջվող տեղեկատվության կամ փաստաթղթերի տրամադրմանը, ապա անհրաժեշտ է նկատի ունենալ ՀՀ Սահմանադրության 34-րդ հոդվածի պահանջերը, որոնց համաձայն. «Անձնական տվյալների մշակումը պետք է կատարվի բարեխղճորեն, օրենքով սահմանված նպատակով, անձի համաձայնությամբ կամ առանց այդ համաձայնության` օրենքով սահմանված այլ իրավաչափ հիմքի առկայությամբ: Անձնական տվյալների պաշտպանությանը վերաբերող մանրամասները սահմանվում են օրենքով»:  Մինչդեռ Նախագծի նշված հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ հստակ չէ, թե ինչ օրիանական նպատակ է հետապնդում ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց ցանկացած տվյալների մշակումը՝ հիմք ընդունելով այն հանգամանքը, որ «Անձնական տվյալների մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի համաձայն. «Տվյալների մշակումը պետք է հետապնդի օրինական նպատակ, դրան հասնելու միջոցները պետք է լինեն պիտանի, անհրաժեշտ եւ չափավոր: Անձնական տվյալներ մշակողը պարտավոր է անձնական տվյալները մշակել այն նվազագույն քանակով, որն անհրաժեշտ է օրինական նպատակներին հասնելու համար: Արգելվում է այնպիսի անձնական տվյալների մշակումը, որոնք անհրաժեշտ չեն տվյալները մշակելու նպատակի համար կամ անհամատեղելի են դրա հետ»:

8. Նախագծի 13-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն. «Իր գործունեության մեջ ՕԱՎԿ-ն առաջնորդվում է ՀՀ ԱԺ կողմից հաստատված աշխատանքային դրույթներով եւ ծրագրերով»: Այդ առումով պարզ չէ, ինչ աշխատանքային դրույթների եւ ծրագրերի մասին է խոսքը: Միաժամանակ ստացվում է, որ Ազգային ժողովն իր որոշումներով, ինչպես նաեւ  որոշակի հարցերի, իրադարձությունների եւ փաստերի վերաբերյալ Ազգային ժողովի դիրքորոշմամբ (ուղերձով կամ հայտարարությամբ) սահմանելու է վարգագծի կանոններ ՕԱՎԿ-ի (օդային անվտանգության անկախ վերահսկիչ կոմիտե)՝ գործադիր իշխանության մարմնի, համար, ինչը խաթարում է ՀՀ Սահմանադրության 5-րդ հոդվածով ամրագրված իշխանությունների բաժանման եւ հավասարակշռման սկզբունքը: Հարկ ենք համարում նշել, որ ՀՀ Սահմանադրության 62-րդ հոդվածի համաձայն. «Հայաստանի Հանրապետությունում օրենսդիր իշխանությունն իրականացնում է Ազգային ժողովը: Սահմանադրության 55-րդ հոդվածի 13-րդ եւ 14-րդ կետերով, 57, 59-րդ հոդվածներով, սույն հոդվածի երկրորդ մասով, 66, 67, 69, 73, 74, 74.1, 75, 77, 79-րդ հոդվածներով, 80-րդ հոդվածի երկրորդ մասով, 81, 83, 83.1, 83.2, 83.3, 83.4, 84, 94.1-րդ հոդվածներով, 101-րդ հոդվածի 2-րդ կետով, 103, 111-րդ եւ 112-րդ հոդվածներով նախատեսված դեպքերում, ինչպես նաեւ իր գործունեության կազմակերպման հարցերով Ազգային ժողովն ընդունում է որոշումներ, որոնք ստորագրում եւ հրապարակում է Ազգային ժողովի նախագահը:

Ազգային ժողովն իր կանոնակարգ օրենքով նախատեսված կարգով կարող է ընդունել ուղերձներ եւ հայտարարություններ»:

«Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն. «Սահմանադրությամբ սահմանված լիազորությունների շրջանակում Ազգային ժողովն ընդունում է օրենքներ, որոշումներ, ուղերձներ եւ հայտարարություններ»:

9. Նախագծի 14-րդ հոդվածի վերնագրում կիրառվում է «ՀՀ օդային սահմանադրություն» հասկացությունը, իսկ նույն հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի համաձայն՝ յուրաքանչյուր հասարակական կազմակերպություն առաջնորդվում է իր սահմանադրությամբ: Այդ առումով պարզ չէ, թե ինչ «օդային սահմանադրության» կամ «հասարակական կազմակերպության սահմանադրության» մասին է խոսքը:

10. Նախագծի 24-րդ հոդվածի 15-րդ մասի համաձայն. «Վարչության պետը կարող է սահմանափակել քաղաքացիական օդանավերի օգտագործման իրավունքը»: Ստացվում է, որ վարչության պետի որոշմամբ, ոչ թե օրենքով սահմանափակվում է իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձին պատկանող օդանավի սեփականության (օգտագործման) իրավունքը, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 3-րդ մասին, որի համաձայն՝ սեփականության իրավունքը (այդ թվում նաեւ օգտագործման իրավունքը) կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` հանրության շահերի կամ այլոց հիմնական իրավունքների եւ ազատությունների պաշտպանության նպատակով:

11. Նախագծի 25-րդ հոդվածի 6-րդ մասի համաձայն՝ վարչության պետի կողմից չհաստատված ցանկացած բացկացուցիչ մաս կամ համալրող պարագաների վաճառքը կամ տեղադրումը օդանավերի վրա չի թույլատրվում, եւ ցանկացած խախտում ենթակա է տուգանքի սույն Օրենսգրքի եւ Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան այլ օրենքների համաձայն: Այդ առումով տուգանքի չափերը չսահմանելը հակասում է ՀՀ Սահմանադրության 78-րդ եւ 79-րդ հոդվածներով ամրագրված համաչափության եւ որոշակիության սկզբունքի պահանջներին:

12. Նախագծի 35-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն. «Գործող օրենսդրությանը համապատասխան եւ հասարակության շահերից ելնելով, օդանավակայանի առկա կամ նրա տեղակայման համար նախատեսված վայրի մոտակայքում գտնվող հողամասը, շենքերը եւ շինությունները կարող են օտարվել բացառապես ՔԱ կարիքների համար»: Այդ առումով հիշյալ դրույթները չեն համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 5-րդ մասին, որի համաձայն՝ հանրության գերակա շահերի ապահովման նպատակով սեփականության օտարումն իրականացվում է օրենքով սահմանված բացառիկ դեպքերում եւ կարգով` միայն նախնական եւ համարժեք փոխհատուցմամբ:

13. Նախագծի 36-րդ հոդվածի 2-րդ մասում «տեղական իշխանության մարմիններ» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «տեղական ինքնակառավարման մարմիններ» բառերով՝ հիմք ընդունելով ՀՀ Սահմանադրության 2-րդ հոդվածի եւ 9-րդ գլխի պահանջները:

14. Նախագծի 79-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ սույն օրենսգրքի դրույթները խախտելու համար վարչությունը կարող է կիրառել տուգանք ֆիզիկական անձի հանդեպ 25000-500000 ԱՄՆ դոլլարին համարժեք դրամի չափով: Այսինքն՝ օրենսգրքի ցանկացած դրույթի խախտումը, առան հաշվի առնելու խախտման վտանգավորության աստիճանը, վարչական պատասխանատվություն է առաջացնելու 25000-500000 ԱՄՆ դոլլարին համարժեք դրամի չափով, ինչն անհամաչափ է կատարված հանրորեն վտանգավոր արարքի նշանակությանը: Այդ առումով Նախագծով նախատեսված վարչական իրավախախտումներն անհրաժեշտ է նախատեսել առանձին դրույթներով՝ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքում, սահմանելով դրանց բովանդակությունը, իսկ կոնկրետ արարքի համար համապատասխան տուգանք սահմանելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել ոչ միայն իրավախախտման վտանգավորությունը, այլ նաեւ պատասխանատվության միջոցի համաչափությունը հանրային վտանգավոր արարքին (իրավախախտմանը):

Բացի այդ՝ «սույն օրենսգրքի դրույթները» խախտելու համար պատասխանատվություն սահմանելը որոշակի չէ: Հետեւաբար՝ Նախագծի 79-րդ հոդվածի 2-րդ մասը հակասում է ՀՀ Սահմանադրության 78-րդ եւ 79-րդ հոդվածներով սահմանված համաչափության եւ որոշակիության սկզբունքների պահանջներին:

 Հայաստանի Հանրապետության օրենքներին համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը:

1. Նախագծի 1-ին հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հաստատում է համապատասխան իրավական ակտեր», ինչը չի համապատասխանում «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասին, որի համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն ընդունում է նորմատիվ իրավական ակտեր, ինչպես նաեւ «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 14-րդ հոդվածի 1-ին մասին, որի համաձայն՝  Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն ընդունում է որոշումներ միայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակում:

Հարկ ենք համարում նշել, որ նշված դրույթը հակասում է նաեւ ՀՀ Սահմանադրության 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ի փոփոխությունների 153-րդ հոդվածի 3-րդ մասին, որի համաձայն՝ Կառավարությունն իրավասու է ընդունելու ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտեր (դրույթը ուժի մեջ է մտնում նորընտիր Հանրապետության նախագահի կողմից իր պաշտոնի ստանձնման օրը):

2. Նախագծի 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ «Հայաստանի Հանրապետության Օդային օրենսգիրքն ընդունվում եւ գործողության մեջ է դրվում հայերեն (պետական), անգլերեն եւ ռուսերեն (պաշտոնական) լեզուներով, ընդ որում բոլոր երեք տեքստերն էլ ունեն հավասար ուժ»: Այդ առումով անհրաժեշտ է նկատի ունենալ «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջները, որոնց համաձայն. «Հայաստանի Հանրապետության իրավական ակտերը շարադրվում են Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական լեզվով` գրական հայերենով»:

3. Նախագծի 4-րդ հոդվածով նախատեսվում են դրույթներ, որոնք վերաբերում են Քաղաքացիական ավիացիայի լիազորված մարմնի կարգավիճակին եւ լիազորություններին: Նույն հոդվածում նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ Քաղաքացիական ավիացիայի լիազորված մարմինը հիմնադրվում է որպես ՀՀ կառավարության մասնագիտացված եւ ինքնավար մարմին (2-րդ մաս), վարչությունը հանդես է գալիս որպես միասնական եւ ինքնուրույն ավիացիոն հիմնարկություն (3-րդ մաս): Վարչության ղեկավար է հանդիսանում վարչության պետը, որը նշանակվում է ՀՀ Նախագահի կողմից վարչապետի առաջարկությամբ: Վարչության պետը հետ է կանչվում Նախագահի կողմից (5-րդ մաս): Իսկ Նախագծի 12-րդ հոդվածի համաձայն՝ քաղաքացիական ավիացիայի պետական կարգավորումը գտնվում է ՀՀ կառավարության կողմից լիազորված նախարարության իրավասության ներքո: Նշված դրույթների վերլուծությունից բխում է, որ Քաղաքացիական ավիացիայի լիազորված մարմինը (վարչությունը) իր կարգավիճակով հանդիսանում է կամ հանրապետական գործադիր մարմին (նախարարություն կամ կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմին), կամ հանրապետական գործադիր մարմնի կառուցվածքային ստորաբաժանում, կամ պետական կառավարչական հիմնարկ, կամ հիմնադրամ: Այսինքն՝ նախագծի 4-րդ հոդվածի դրույթներից հստակ չի երեւում Քաղաքացիական ավիացիայի լիազորված մարմնի կարգավիճակը:

4. Նախագծի 4-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ վարչությունը իրավասու է ընդունելու նորմատիվ իրավական ակտեր, ինչը չի համապատասխանում «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասին, որտեղ սպառիչ նշված են նորմատիվ իրավական ակտ ընդունելու իրավասություն ունեցող անձանց շրջանակը:

5. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 18-րդ կետի համաձայն վարչությունը ունի ՀՀ տարածքում ավիացիոն պատահարների եւ միջադեպերի հետաքննության անցկացման լիազորություն: Այսինքն՝ հիշյալ դրույթի համաձայն՝ վարչությունը հանդիսանում է հետաքննության մարմին, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 56-րդ հոդվածի պահանջներին, որտեղ սպառիչ նշված են հետաքննության մարմինները:

Նույնը վերաբերում է Նախագծի 49-րդ հոդվածի 1-ին մասում ՀՀ որոնողական եւ փրկարարական օդագնացային ծառայության հետաքննություն անցկացնելու լիազորությանը:

6. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն. «Վարչությունը կարող է ազատել տվյալ օրենսգրքով սահմանված ցանկացած կանոնի կամ չափանիշի պահանջների կատարումից, եթե Վարչության պետը գտնի, որ դա անհրաժեշտ է հասարակության շահերից ելնելով եւ չի ստեղծում սպառնալիք քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգությանը»: Այդ առումով հիմնավորված չէ վարչության պետին նման կամայական եւ լայն լիազորությունների վերապահումը, նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ հիշյալ դրույթը սահմանում է լիազորությունների հայեցողական լայն շրջանակ, որը դրսեւորվում է որոշակի հանգամանքների առկայության դեպքում վարչության պետի սեփական հայեցողությամբ գործելու անհարկի լայն հնարավորություն ընձեռելու միջոցով: Միաժամանակ վարչությանը ցանկացած կանոնի կամ չափանիշի պահանջների կատարումից ազատումը ուղիղ համեմատական է նաեւ վարչության անգործության հետեւանքով պատասխանատվության ազատումին, քանի որ պահանջներից ազատումը ենթադրում է նաեւ այդ պահանջների չկատարման արդյունքում հնարավոր պատասխանատվությունից ազատում:

7. Նախագծի 7-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված «էկոնոմիկայի/ տրանսպորտի նախարար» բառերն ահրաժեշտ է փոխարինել «էկոնոմիկայի նախարար» եւ «տրանսպորտի եւ կապի նախարար» բառերով՝ հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կառուցվածքի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հոդվածի պահանջները:

Նույնը վերաբերում է Նախագծի 46-րդ հոդվածի 7-րդ մասին եւ 7-րդ մասի 5-րդ կետում նշված «կապի նախարարության» բառերին:

8. Նախագծի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ վարչությունը կարող է հիմնել տեսչական ստուգումների մարմին, ինչը չի համապատասխանում «Տեսչական մարմինների մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասին, որի համաձայն. «Տեսչական մարմինը ստեղծվում, վերակազմակերպվում եւ նրա գործունեությունը դադարում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ»:

9. Նախագծի 11-րդ հոդվածով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն. «Վարչության նկատմամբ վարչական ընթացակարգը, այդ թվում նրա կողմից ընդունված որոշումների դեմ բողոքարկումները, անցկացվում են գործող ընդհանուր կանոնների եւ վարչական ընթացակարգի անցկացման պրակտիկայի համաձայն: Սակայն Վարչության վարչական որոշման դեմ բողոքարկման հետեւանք չի կարող լինել որոշման դադարեցումը, որի դեմ այն ներկայացվել է, եթե նման որոշումը վերաբերվում է, Վարչության կարծիքով, թռիչքների անվտանգության եւ ավիացիոն անվտանգության հարցերին»: Այդ առումով հայտնում ենք, որ պարզ չէ, թե վարչության նկատմամբ ինչ վարչական ընթացակարգի մասին է խոսքը, եթե «Վարչարարության հիմունքների եւ վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքով նման հասկացություն գոյություն չունի, փոխարենը նշված օրենքով կարգավորվում են վարչական ակտեր ընդունելու, վարչական ակտերը, վարչական մարմինների գործողությունները եւ անգործությունը բողոքարկելու, վարչական ակտի կատարման, վարչական ծախսերի, ինչպես նաեւ վարչարարությամբ հասցված վնասի հատուցման հետ կապված` վարչական մարմինների եւ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց միջեւ ծագած հարաբերությունները:

Միաժամանակ «Վարչարարության հիմունքների եւ վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 74-րդ հոդվածի համաձայն՝ վարչական բողոք բերելը կասեցնում է բողոքարկվող վարչական ակտի կատարումը, բացառությամբ՝

ա) օրենքով նախատեսված այն դեպքերի, երբ վարչական ակտը ենթակա է անհապաղ կատարման.

բ) այն դեպքերի, երբ անհապաղ կատարումն անհրաժեշտ է հանրային շահերից ելնելով:

Մինչդեռ Նախագծի նշված հոդվածի համաձայն՝ վարչության վարչական որոշման դեմ բողոքարկման հետեւանք չի կարող լինել որոշման դադարեցումը: Հիմք ընդունելով վերոգրյալը՝ գտնում ենք, որ Նախագծի 11-րդ հոդվածը չի համապատասխանում «Վարչարարության հիմունքների եւ վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքին:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 79-րդ հոդվածի 4-րդ մասին:

10. Նախագծի 24-րդ հոդվածի վերաբերյալ հայտնում ենք, որ շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների գրանցման հետ կապված հարաբերություններն արդեն իսկ կարգավորված են ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով, ինչպես նաեւ «Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների գրանցման մասին» ՀՀ օրենքով: Բացի այդ՝ նույն հոդվածի 6-րդ մասի համաձայն՝ պետական գրանցման օբյեկտներ են հանդիսանում ՀՀ քաղաքացիական օդանավերի իրավունքները, մինչդեռ «Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների գրանցման մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն՝ գրանցման ենթակա են ոչ թե շարժական գույքի իրավունքները, այլ շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքները (ապահովված իրավունքը օրենքի կամ պայմանագրի ուժով, ի ապահովումն պարտավորության կատարման, գույքի կամ գույքային իրավունքի կամ պարտավորական իրավունքի նկատմամբ պարտատիրոջ իրավունքն է՝ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրք 225.1-ին հոդված) եւ ծանրաբեռնումները (պայմանագրի կամ օրենքի ուժով ծագած? պարտապանի պարտավորության կատարման ապահովման միջոց, որն առաջացնում է շարժական գույքի նկատմամբ պարտատիրոջ գույքային իրավունք):

Նույն հոդվածի 12-րդ մասի համաձայն՝ տուրքի չափը եւ գանձման կարգը սահմանվում է վարչության կողմից, ինչը նույնպես չի համապատասպանում «Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների գրանցման մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի պահանջներին, որոնց համաձայն. «Սույն օրենքով նախատեսված գրանցման եւ այլ ծառայությունների համար գանձվում է պետական տուրք? «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված չափով եւ կարգով»:

11. Նախագծի 26-րդ հոդվածով նախատեսվում են դրույթներ, ոչոնց համաձայն՝ օդանավի հետ կապի, օդային երթեւեկության կառավարումը սպասարկող ծառայությունների աշխատանքների կամ ռադիոօդագնացության համակարգի կամ հսկողության հետ կապված ծառայությունների աշխատանքի համար որեւէ արգելք ստեղծելը պատժելի է տվյալ Օրենսգրքի եւ Հայաստանի Հանրապետության այլ գործող օրենքներին համապատասխան: Ստացվում է, որ նշված արարքը համարվում է հանցագործություն եւ Նախագծով ու այլ օրենքներով նշված արարքի համար նախատեսվում է պատիժ, ինչը հակասում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 5-րդ հոդվածով ամրագրված օրինականության սկզբունքի պահանջներին, որոնց համաձայն. «Արարքի հանցավորությունը, դրա պատժելիությունը եւ քրեաիրավական այլ հետեւանքները որոշվում են միայն քրեական օրենքով»:

Նմանատիպ դրույթ առկա է նաեւ Նախագծի 30-րդ հոդվածի 4-րդ մասում, 41-րդ հոդվածի 5-րդ մասում:

Նույն դիտողությունը վերաբերում է նաեւ Նախագծի «ՄԱՍ XIV ՊԱՏԺԱՄԻՋՈՑՆԵՐ» վերտառությամբ գլխին, որի 79-րդ հոդվածի համաձայն՝ անօրինական միջամտության գործողությունները համարվում են լուրջ իրավախախտում եւ սահմանվում են նույն կերպ, ինչպես որ ՀՀ քրեական օրենսգրքով սահմանված պատժման համապատասխան միջոցները:

Միաժամանակ՝ հայտնում ենք, որ իրավախախտման համար պատիժ սահմանելը չի բխում իրավախախտման (զանցանքի) հանրային վտանգավորությունից, որի համար սահմանվում է վարչական պատասխանատվություն, այլ ոչ թե պատիժ: Այդ առումով հիշյալ դրույթը չի համապատասխանում Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքում եւ ՀՀ քրեական օրենսգրքում ամրագրված սկզբունքներին եւ մոտեցումներին:

12. Նախագծի 27-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ ՀՀ պետական դրոշը պատկերվում է քաղաքացիական օդանավերի վրա, ինչը չի համապատասխանում «Հայաստանի Հանրապետության դրոշի մասին» ՀՀ օրենքի 3-րդ հոդվածին:

13. Նախագծի 28-րդ հոդվածի 2-րդ մասում «Հայաստանի Հանրապետության հպատակ» արտահայտությունը վերանայման կարիք ունի, քանի որ ՀՀ գործող օրենքներով նման հասկացություն գոյություն չունի:

14. Նախագծի 34-րդ հոդվածի 6-րդ մասում կիրառվող «հասարակական ձեռնարկություն» արտահայտությունը վերանայման կարիք ունի, քանի որ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքում նման հասկացություն գոյություն չունի:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 41-րդ հոդվածի 1-ին մասում «հիմնական ձեռներեցություն ունեցող շահագործողի», ինչպես նաեւ Նախագծի 51-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված «հիմնական ձեռներեցություն» արտահայտություններին:

Բացի այդ, Նախագծի 51-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն. «Ավիափոխադրողի հավաստագիր տրվում է Հայաստանի Հանրապետությունում հիմնական ձեռներեցություն ունեցող ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձին այն բանից հետո, երբ հաստատված է այն, որ թեկնածուն համապատասխանում է տվյալ Օրենսգրքի պահանջներին օդանավերի անվտանգ շահագործման առումով, ունի համապատասխան կազմակերպություն, ֆինանսական միջոցներ եւ կառավարման կառուցվածք, համապատասխան պատասխանատվության ապահովագրություն, հաշվառված օդանավեր, ինչն անհրաժեշտ է կոմերցիոն օդային փոխադրումների իրականացման համար եւ ՔԱ գործունեության մեջ անօրինական միջամտության ակտերի կանխարգելման վերաբերյալ արդյունավետ ծրագիր»: Ստացվում է, որ անհատ ձեռնարկատերը կամ իրավաբանական անձը պետք է ունենան մեկ այլ կազմակերպություն (իրավաբանական անձ), որպեսզի որպեսզի նրան տրվի ավիափոխադրի հավաստագիր: Այդ առումով անհատ ձեռնարկատերերի եւ իրավաբանական անձի կողմից հավաստագիր ստեղծելու համար մեկ այլ իրավաբանական անձ ստեղծելը հակասում է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի ընդհանուր տրամաբանությանը: Ավելին՝ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 26-րդ հոդվածի համաձայն՝ քաղաքացին, որպես անհատ ձեռնարկատեր հաշվառվելու պահից, իրավունք ունի, առանց իրավաբանական անձ կազմավորելու, զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ: Իսկ 50-րդ հոդվածի համաձայն՝ իրավաբանական անձ է համարվում այն կազմակերպությունը, որը, որպես սեփականություն, ունի առանձնացված գույք եւ իր պարտավորությունների համար պատասխանատու է այդ գույքով, կարող է իր անունից ձեռք բերել ու իրականացնել գույքային եւ անձնական ոչ գույքային իրավունքներ, կրել պարտականություններ, դատարանում հանդես գալ որպես հայցվոր կամ պատասխանող:

15. Նախագծի 36-րդ հոդվածով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն. «Դեպի օդանավակայարաններ տանող մուտքային ճանապարհների շինարարությունը, վերանորոգումը, բարեկարգումը եւ շահագործումը, տրանսպորտի կանոնավոր երթեւեկությունը այդ ճանապարհներով, ինչպես նաեւ օդանավակայանների հետ քաղաքների ու այլ բնակավայրերի հեռախոսային եւ կապի այլ միջոցները ապահովում են տեղական իշխանության մարմինները»: Նշված դրույթների համաձայն տեղական ինքնակառավարման մարմինների համար սահմանվում է պարտադիր լիազորություն, մինչդեռ «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ համայնքային ենթակայության ճանապարհների, կամուրջների եւ ինժեներական այլ կառույցների շինարարությունը հանդիսանում է համայնքի կամավոր լիազորությունը: Այդ առումով Նախագծի նշված դրույթը հակասում է «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածի 2-րդ մասին:

16. Նախագծի 53-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ ավիափոխադրողին չի թույլատրվում հանել կամ սահմանափակել մինչեւ վնաս պատճառելը կնքված պայմանագրով սահմանված իր պատասխանատվությունը, եթե այդպիսի պայմանագիրը չի համապատասխանում գործող օրենքի պահանջներին:

Այդ առումով ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 345-րդ հոդվածի համաձայն. «Պարտավորությունները ծագում են պայմանագրից, վնաս պատճառելու հետեւանքով եւ սույն օրենսգրքում նշված այլ հիմքերից»: Հետեւաբար պարզ չէ ինչ պատասխանատվության մասին է խոսքը, եթե վնաս պատճառելու հետեւանքով առաջանում է պարտավորություն:

Միաժամանակ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 305-րդ հոդվածի համաձայն. «Օրենքի կամ այլ իրավական ակտերի պահանջներին չհամապատասխանող գործարքն անվավեր է, եթե օրենքը չի սահմանում, որ նման գործարքն առոչինչ է կամ չի նախատեսում խախտման այլ հետեւանքներ»: Իսկ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 304-րդ հոդվածի համաձայն՝ անվավեր գործարքը չի հանգեցնում իրավաբանական հետեւանքների, բացառությամբ այն հետեւանքների, որոնք կապված են գործարքի անվավերության հետ: Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ գործարքի անվավերության դեպքում կողմերից յուրաքանչյուրը պարտավոր է մյուս կողմին վերադարձնել գործարքով ամբողջ ստացածը, իսկ ստացածը բնեղենով վերադարձնելու անհնարինության դեպքում (ներառյալ, երբ ստացածն արտահայտվում է գույքից օգտվելու, կատարված աշխատանքի կամ մատուցված ծառայության մեջ)` հատուցել դրա արժեքը դրամով, եթե գործարքի անվավերության այլ հետեւանքներ նախատեսված չեն օրենքով: Հետեւաբար՝ Նախագծի նշված դրույթի չի համապատասխանում ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով ամրագրված գործարքի անվավերության կանոններին:

17. Նախագծի 53-րդ հոդվածի 4-րդ մասում «լուծարել պայմանագիրը» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «լուծել պայմանագիրը» բառերով՝ հիմք ընդունելով ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 30-րդ գլխի դրույթները:

18. Նախագծի 54-րդ հոդվածի վերաբերյալ հայտնում ենք, որ ուղեւորի կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասի համար փոխադրողի պատասխանատվության հետ կապված հարաբերությունները կարգավորված են ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 868-րդ հոդվածով եւ 60-րդ գլխով: Ավելին՝ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1058-րդ հոդվածի համաձայն՝ վնաս պատճառած անձն ազատվում է այն հատուցելուց, եթե ապացուցում է, որ վնասն իր մեղքով չի պատճառվել, մինչդեռ Նախագծի 54-րդ հոդվածի համաձայն՝ փոխադրողը կրում է պատասխանատվություն անհաղթահարելի ուժի (այսինքն՝ ոչ իր մեղքով) հետեւանքով ուղեւորին մահ կամ նրա առողջությանը վնաս պատճառելու համար, ինչը հակասում է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1058-րդ հոդվածին:

Միաժամանակ Նախագծի «ՕԴԱՅԻՆ ՓՈԽԱԴՐՈՒՄՆԵՐ» գլխի վերաբերյալ հայտնում ենք, որ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 44-րդ գլխով փոխադրումների հետ կապված հարաբերությունները կարգավորված են, ուստի գտնում ենք որ լրացուցիչ կարգավորման անհրաժեշտությունը բացակայում է:

19. Նախագծի 68-րդ հոդվածով նախատեսվում են դրույթներ, որոնք վերաբերում են փոխադրողի նկատմամբ օդային փոխադրումից ծագած պահանջների ընդդատությանը: Այսպես՝ նշված հոդվածի համաձայն՝ փոխադրողի նկատմամբ օդային փոխադրումից ծագած պահանջները ներկայացվում են նշանակման վայր օդանավի ժամանման օրվանից 2 տարուց ոչ պակաս ժամկետում կամ այն օրից, երբ օդանավը պետք է ժամաներ կամ փոխադրման դադարեցման օրից` հայցվորի ընտրությամբ` ըստ փոխադրողի գտնվելու վայրի, ըստ այն վայրի, որտեղ նա ունի գործակալություն, որի միջոցով կնքված է փոխադրման պայմանագիրը, նշանակման վայրի համապատասխան դատարանում: Այսինքն՝ նշված պահանջները՝ հայցը, ներկայացվում են փոխադրման վայրի դատարան, ոչ թե պատասխանողի գտնվելու վայրի դատարան, ինչը չի համապատասխանում ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 82-րդ հոդվածին, որի համաձայն. «Հայցը հարուցվում է պատասխանողի բնակության (գտնվելու) վայրի դատարան»:

Ինչ վերաբերում է հայցվորի ընտրությամբ ընդդատությանը, ապա ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 83-րդ հոդվածը հստակ կարգավորում է հայցվորի ընտրությամբ ընդդատության հարաբերությունները: Այդ առումով Նախագծի 68-րդ հոդվածն անհրաժեշտ է համապատասխանեցնել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 82-րդ եւ 83-րդ հոդվածներին:

Նույնաբնույթ դրույթներ առկա են նաեւ Նախագծի 77-րդ հոդվածում:

Օրենսդրական տեխնիկայի կանոններին համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը:

1. Նախագիծը կառուցվածքային առումով բաժանված է մասերի: Այդ առումով առաջարկում ենք նախագիծը բաժանել գլուխների՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջները, որոնց համաձայն՝ զգալի ծավալով իրավական ակտերի` բովանդակությամբ համասեռ հոդվածները (կետերը) միավորվում են գլուխներում:

2. Նախագծի 1-ին հոդվածի վերնագրում նշված «Կիրառման ոլորտ» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «Օրենսգրքի կարգավորման առարկան» բառերով՝ նկատի ունենալով, որ նշված առաջին հոդվածում խոսքը պետք է գնա Նախագծով կարգավորվող հարաբերությունների մասին: Իսկ նույն հոդվածի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ եւ 5-րդ մասերում, ինչպես նաեւ Նախագծի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասում եւ Նախագծի ամբողջ տեքստում նշված «տվյալ օրենսգիրք» բառերն իրենց համապատասխան հոլովաձեւերով անհրաժեշտ է փոխարինել «սույն օրենսգիրք» բառերով՝ համապատասխան հոլովաձեւերով:

3. Նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ օրենսգիրքը կարգավորում է քաղաքացիական ավիացիայի բոլոր տեսակները: Այդ առումով հստակ չէ  «քաղաքացիական ավիացիայի բոլոր տեսակներ» եզրույթի իրավական բովանդակությունը, պարզ չէ, թե քաղաքացիական ավիացիայի ինչ տեսակների մասին է խոսքը: Հետեւաբար՝ Նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ օրենսգրքով կարգավորվող հարաբերությունների շրջանակը որոշակի չէ եւ վերանայման կարիք ունի:

4. Նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասի 1-ին պարբերությունով նախատեսվում են դրույթներ, որոնք վերաբերում են Օրենսգրքի նպատակներին, մինչդեռ նախագծի 1-ին հոդվածի վերնագրի համաձայն նշված հոդվածը վերաբերում է օրենսգրքի կարգավորման առարկային: Հետեւաբար՝ Նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ պարբերությունն անհրաժեշտ է նախատեսել առանձին հոդվածով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 1-ին մասի պահանջները, որոնց համաձայն. «Հոդվածների վերնագրերը պետք է համապատասխանեն հոդվածների բովանդակությանը»:

Նույն հիմնավորմամբ առաջարկում ենք Նախագծի 1-ին հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ պարբերությունը նույնպես նախատեսել առանձին հոդվածով:

5. Նախագծի 3-րդ հոդվածի 3-րդ մասում հղում է կատարվում այլ փաստաթղթերին, ինչն անորոշ է եւ հստակեցման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով ««Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

6. Նախագծի 4-րդ հոդվածի վերնագրում նշված «իրավազորությունը» բառն անհրաժեշտ է փոխարինել «իրավասությունը» բառով՝ նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ նշված հոդվածում խոսքը գնում է վարչության իրավասությունների մասին:

7. Նախագծի 4-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ Վարչապետի կողմից որոշվում են վարչության պետի ծառայության պայմանները: Այդ առումով հստակ չեն թե  նշված պայմաններով ինչ հարաբերություններ են կարգավորվելու: Հստակ չէ, թե նույն մասում ինչ ուղղակի եւ անուղղակի ֆինանսական հետաքրքրությունների մասին է խոսքը: Նույն մասի 2-րդ կետում նշված «հեղինակավորությունը» բառն անհրաժեշտ է փոխարինել «հեղինակությունը» բառով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

8. Նախագծի 5-րդ հոդվածի մասերի համարակալումն անհրաժեշտ է համապատասխանեցնել «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի  41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջներին: Նույնը վերաբերում է Նախագծի 9-րդ հոդվածին:

9. Նախագծի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասում եւ Նախագծի ամբողջ տեքստում «ՀՀ» հապավումն անհրաժեշտ է փոխարինել «Հայաստանի Հանրապետության» բառերով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի 11-րդ մասի պահանջները:

10. Նախագծի 5-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն. «Բոլոր գանձված միջոցները փոխանցվում են վարչության առանձնացված հաշվին»: Այդ առումով պարզ չէ նշված միջոցների փոխանցումն ինչ կարգով է իրականացվելու:

11. Նախագծի 5-րդ հոդվածի 4-րդ մասում նշված «վերոնշյալ» բառն անհրաժեշտ է հանել՝  հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

12. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 9-րդ կետում պարզ չէ, թե ինչ «Երաշխավորված փորձի» մասին է խոսքը կամ նշված «փորձը» ինչ կարգով է երաշխավորվելու: Նույնը վերաբերում է նույն հոդվածի 2-րդ մասին:

13. Նախագծի 6-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 8-րդ կետով հղում է կատարվում «սույն օրենսգրքով նախատեսված այլ կապեր»-ին, մինչդեռ հստակ չէ, ինչ կապերի մասին է խոսքը:

14. Նախագծի 7-րդ հոդվածի 1-ին մասում «ՀՀ կառավարությունը օժտում է ՀՀ քաղաքացիական ավիացիայի հատուկ լիազորված մարմնին» արտահայտությունը խմբագրման կարիք ունի, քանի որ նշված արտահայտությունն բովանդակային առումով իմաստ չի արտահայտում:

Նույն հոդվածի 2-րդ մասում պարզ չէ «ՀԼՄ կարգավիճակ» հասկացության  իրավական բովանդակությունը: Պարզ չէ նաեւ նշված կարգավիճակը ինչ իրավական ակտով է սահմանվելու, եւ որ մարմինն է շնորհում «ՀԼՄ կարգավիճակը»՝ նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ նշված մասում սահմանված է, որ այն հաստատում է կամ վարչապետը, կամ էկոնոմիկայի նախարարը կամ տրանսպորտի նախարարը: Այդ առումով նշված դրույթներն հստակեցման կարիք ունեն: Նույն մասում «իրավասության եւ լիազորության» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել լիազորություն բառով, քանի որ «իրավասություն» եւ «լիազորություն» տերմիններն բովանդակային առումով գրեթե նույնանում են:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 7-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 4-րդ մասերում նշված «իրավասության» եւ «լիազորության» բառերին:

15. Նախագծի 7-րդ հոդվածի 3-րդ մասում պարզ չէ «ընդհանուր նշանակության ավիացիայի» իրավական բովանդակությունը: Ուստի անհրաժեշտ է սահմանել նշված հասկացության սահմանումը:

16. Նախագծի 7-րդ հոդվածի 4-րդ մասը բովանդակային առումով իմաստ չի արտահայտում եւ խմբագրման կարիք ունի:

17. Նախագծի 8-րդ հոդվածի վերնագիրն անհրաժեշտ է դարձնել 1-ին մաս, իսկ 1-ին եւ 2-րդ մասերը՝ համապատասխանաբար 1-ին եւ 2-րդ կետեր:

18. Նախագծի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասում նշված «էֆեկտիվ» բառն անհրաժեշտ է փոխարինել հայերեն համարժեքով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները: Նույնը վերաբերում է 20-րդ հոդվածի «կոմպետենտության» բառին եւ 44-րդ հոդվածի 7-րդ մասի «մանյովրները» բառին:

19. Նախագծի 10-րդ հոդվածի 2-րդ մասում պարզ չէ «պատշաճ լիազորություններ» տերմինի իրավական բովանդակությունը: Պարզ չէ, թե լիազորությունների պատշաճությունն ինչ չափանիշներով է որոշվելու: Նույն հոդվածի 3-րդ մասում պարզ չէ, թե ինչ «ճշտման միջոցառումների» մասին է խոսքը, որոնք պետք է անցկացվեն մինչեւ թռիչքի թույլատրումը:

20. Նախագծի 14-րդ հոդվածի 2-րդ մասի կետերն անհրաժեշտ է համարակալել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

21. Նախագծի 15-րդ հոդվածի 2-րդ մասում՝ Օրենսգրքի 12-րդ, 37-րդ եւ 47-րդ հոդվածներին  կատարված հղումներն անհրաժեշտ է վերանայել, քանի որ Նախագծի նշված հոդվածները վերաբերում են ոչ թե հավաստագրեր կամ արտոնագրեր ստանալուն, այլ քաղաքացիական ավիացիայի պետական կարգավորմանը, օդանավակայանի տարածքում օբյեկտների տեղակայմանը եւ մակնշմանը, ՀՀ օդային տարածքի օգտագործման կանոնների պահպանման նկատմամբ վերահսկողությանը:

22. Նախագծի 15-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետում՝ ՀՀ օրենսդրությանը կատարված հղումն անորոշ է եւ հստակեցման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

23. Նախագծի 19-րդ հոդվածի 2-րդ մասը խմբագրման կարիք ունի, քանի որ բովանդակային առումով իմաստ չի արտահայտում:

24. Նախագծի 20-րդ հոդվածի մասերն անհրաժեշտ է համարակալել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

Նույն հոդվածի 1-ին մասում հստակ չէ «անձնակազմի ձեռնահասության մակարդակ» հասկացության իրավական բովանդակությունը:

25. Նախագծի 22-րդ հոդվածի վերնագրում նշված «առարկաներ» բառն անհրաժեշտ է փոխարինել «օբյեկտներ» բառով, քանի որ նշված հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ նշված հոդվածը վերաբերում է արտոնագրման օբյեկտներին:

Նույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերն անհրաժեշտ է նախատեսել նույն մասով, քանի որ նշված մասերի կարգավորման առարկան նույնն է եւ վերաբերում է արտոնագրման ենթակա օբյեկտներին:

26. Նախագծի 22-րդ հոդվածի 3-րդ մասում անհրաժեշտ է հստակ սահմանել առանց արտոնագրի ոչ կոմերցիոն գործունեության իրականացման դեպքերը, հիմքերը:

27. Նախագծի 22-րդ հոդվածի 4-րդ մասում  անհրաժեշտ է հստակ սահմանել ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց սերտիֆիկատի կամ լիցենզիայի տրամադրման մերժման հիմքերը:

28. Նախագծի 24-րդ հոդվածի 1-ին մասում պարզ չէ, թե որն է «հասարակական վարչական փաստաթուղթը» նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ ՀՀ գործող օրենսդրությամբ «հասարակական վարչական փաստաթուղթ» իրավական ակտ գոյություն չունի:

29. Նախագծի 24-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ օդանավը գրանցվում է գրանցամատյանում կամ դուրս է գրվում գրանցամատյանից օդանավի սեփականատիրոջ խնդրանքով: Գտնում ենք, որ օդանավը գրանցամատյանում գրանցելը կամ գրանցամատյանից դուրս գրելը պետք է լինի սեփականատիրոջ դիմումի համաձայն: Միաժամանակ պետք է կարգավորվեն դիմումի ներկայացման կարգը, ժամկետները: Պետք է սահմանվեն դիմումին ներկայացվող պահանջները եւ դիմումին կցվող փաստաթղթերի ցանկը, ինչպես նաեւ դիմումի վերադարձման, մերժման հիմքերը եւ կարգը:

30. Նախագծի 25-րդ հոդվածի 3-րդ մասում հղում է կատարվում «հաստատված ընթացակարգին», ինչն անորոշ է, քանի որ հստակ չէ, թե հաստատված ընթացակարգերն ում կողմից եւ ինչ իրավական ակտով են հաստատվելու: Այդ առումով նշված հոդվածի 3-րդ մասում «հաստատված ընթացակարգին» կատարված հղումը վերանայման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի պահանջները:

31. Նախագծի 28-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն. «ավիացիոն անձնակազմին են վերաբերվում նշանակված անձինք»: Այդ առումով հստակ չէ նշված անձանց նշանակման կարգը, նշված անձանց ներկայացվող մասնագիտական որակավորման պահանջները: Պարզ չէ նաեւ նշված պահանջներն ինչ իրավական ակտով են սահմանվելու: Միաժամանակ նշված դրույթը բովանդակային առումով խմբագրման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

32. Նախագծի 28-րդ հոդվածի 3-րդ մասում պարզ չէ, թե թռիչքային անձնակազմի նվազագույն թվաքանակն ինչ չափանիշներով կամ ում կողմից եւ ինչ իրավական ակտով է հաստատվելու:

Նույն հոդվածի 4-րդ մասում հղում է կատարվում թռիչքային շահագործման պահանջներին, մինչդեռ պարզ չէ թե նշված պահանջներն ում կողմից եւ ինչ իրավական ակտով են հաստատվելու:

33. Նախագծի 28-րդ հոդվածի 6-րդ մասում «համապատասխան կանոններին» կատարված հղումն անորոշ է եւ վերանայման կարքի ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 34-րդ հոդվածի 3-րդ մասում «ավիացիոն կանոններին» կատարված հղմանը:

34. Նախագծի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասում «վկայականների տրամադրումը եւ դրանց գործողություն մեջ գտնվելու ճանաչումը» արտահայտությունը խմբագրման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

35. Նախագծի 30-րդ հոդվածի 3-րդ մասում նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ վկայագիր /վկայական/ ունեցող անձը պետք է ձեռնպահ մնա իր պարտականությունների կատարումից, եթե զգում է, որ իր ֆիզիկական եւ մտավոր կարողությունները թուլացել են հիվանդության, վնասվածքի, հոգնածության կամ ցանկացած այլ պատճառով: Այդ առումով անհրաժեշտ է նկատի ունենալ «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները, որոնց համաձայն՝ իրավական ակտի դրույթները պետք է ընկալվեն միանշանակ, ապահովեն հուզական չեզոքություն:

36. Նախագծի 33-րդ հոդվածի 5-րդ մասում՝ Օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 3-րդ կետին կատարված հղումը վերանայման կարիք ունի, քանի որ Նախագծի 35-րդ հոդվածում 3-րդ կետ չկա:

37. Նախագծի 34-րդ հոդվածի 4-րդ մասում պարզ չէ, թե շահագործման եւ անվտանգության անհրաժեշտ նորմերն ինչ իրավական ակտով են սահմանվելու: Միաժամանակ հստակ չէ, թե նշված նորմերի անհրաժեշտությունն ինչ չափանիշներով է որոշվելու:

38. Նախագծի 36-րդ հոդվածի մասերն անհրաժեշտ է համարակալել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

39. Նախագծի 40-րդ հոդվածի միակ մասն անհրաժեշտ է համարակալել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

40. Նախագծի 42-րդ հոդվածի 1-ին մասում «օդային տարածքում թռիչքների շահագործումն» արտահայտությունը խմբագրման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

41. Նախագծի 42-րդ հոդվածի 7-րդ մասում «միայն գործող կանոններին» կատարված հղումն անորոշ է եւ վերանայման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները: Բացի այդ՝ հստակ չէ, թե վարչության հատուկ թույլտվությունն ինչ կարգով եւ ինչ ժամկետներում է տրամադրվում:

42. Նախագծի 44-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետում հղում է կատարվում օրենսգրքի 42-րդ հոդվածի 3-րդ կետով սահմանված պետական գերակայություններին, մինչդեռ նշված հոդվածում պետական գերակայությունների մասին դրույթներ առկա չեն:

43. Նախագծի 44-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նախատեսվում են դրույթներ Միավորված կոմիտեի վերաբերյալ, մինչդեռ պարզ չէ, թե նշված կոմիտեն ինչ կարգով է կազմավորվելու, կամ կոմիտեն ինչպես է համակարգելու օդային տարածքի օգտագործումը:

44. Նախագծի 44-րդ հոդվածի 8-րդ մասի 2-րդ պարբերությունն անհրաժեշտ է նախատեսել առանձին կետերով:

45. Նախագծի 44-րդ հոդվածի 9-րդ մասում հղում է կատարվում օրենսգրքի 40-րդ հոդվածի 8-րդ կետին, մինչդեռ Նախագծի 40-րդ հոդվածում 8-րդ կետը բացակայում է:

46. Նախագծի 46-րդ հոդվածի 1-ին մասում պարզ չէ, թե որն է համարվում պատշաճ արտոնագիր, եւ արտոնագրի պատշաճությունն ինչ չափանիշներով է որոշվում:

47. Նախագծի 46-րդ հոդվածի 8-րդ մասում նախատեսվում են դրույթներ, որոնց համաձայն՝ միջազգային թռիչքներում ուղեւորներին անվտանգության կանոնների մասին տեղեկատվության տրամադրումը կատարվում է նաեւ հայերեն լեզվով: Այդ առումով պարզ չէ, թե բացի հայերեն լեզվից ինչ լեզվով միջազգային թռիչքներում ուղեւորներին անվտանգության կանոնների մասին տեղեկատվությունը կարող է  տրամադրվել:

48. Նախագծի 47-րդ հոդվածի 1-ին մասում պարզ չէ, թե Հայաստանի Հանրապետության օդային տարածքի օգտագործման կանոնների պահպանման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացվում է ՕԵՍ ծառայությունների մատակարարի, պաշտպանության ոլորտում օդանավ-խախտողների բացահայտման գծով հատուկ լիազորված մարմնի, ինչպես նաեւ օդային տարածքը օգտագործող մարմինների` օդային երթեւեկության սպասարկման (թռիչքների կառավարման) մարմինների համար սահմանված գոտիները եւ շրջաններն ում կողմից եւ ինչ իրավական ակտով են հաստատվելու:

49. Նախագծի 47-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված «կետում» բառն անհրաժեշտ է փոխարինել «մասում» բառով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

50.  Նախագծի 47-րդ հոդվածի 2-րդ մասում «Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը» կատարված հղումն անորոշ է եւ վերանայման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

51. Նախագծի 51-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ ավիափոխադրողի հավաստագիրը տրվում է թեկնածուի կողմից ենթադրվող օդային փոխադրումների ու ծառայությունների վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն ներկայացնելու եւ դրանց անվտանգության ու սահմանված ժամկետի ընթացքում տեխնիկական ու ֆինանսական հնարավորությունների առկայությունը հաստատելու դեպքում: Այդ առումով հստակ չէ, թե ինչ տեղեկատվության մասին է խոսքը, կամ նշված տեղեկատվության անհրաժեշտությունն ինչ չափանիշներով է որոշվելու:

52. Նախագծի 51-րդ հոդվածի 6-րդ մասում հղում է կատարվում օրենսգրքի 31-րդ հոդվածում նշված ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց, մինչդեռ Նախագծի 31-րդ հոդվածի կարգավորման առարկան վերաբերում է մասնագետների պատրաստմանը եւ ավիացոին անձնակազմի պաշտոնների ցանկին: Այդ առումով Նախագծի նշված հոդվածում՝ օրենսգրքի 31-րդ հոդվածին կատարված հղումը վերանայման կարիք ունի:

53. Նախագծի 51-րդ հոդվածի 8-րդ մասի համաձայն՝ քաղաքացիական ավիացիայի ոլորտում գործունեության արտոնագրումը իրականացվում է վճարովի: Մինչդեռ Նախագծով կարգավորված չեն արտոնագրման կարգը, ժամկետները, հիշյալ հոդվածում նշված վճարների չափերը եւ այլն:

54. Նախագծի 52-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետում «սեփականության փաստացի իրավունք» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «սեփականության իրավունք» բառերով, քանի որ սեփականության իրավունքը ենթադրում է ինչպես փաստացի, այնպես էլ օրենսդրությանը համապատասխան գույքի տիրապետումը, տնօրինումը եւ օգտագործումը:

55. Նախագծի 52-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետում պարզ չէ, թե «համապատասխան պատասխանատվության ապահովագրություն» արտահայտության իրավական բովանդակությունը:

Նույնը վերաբերում է նաեւ Նախագծի 71-րդ հոդվածում նշված «պատասխանատվության ապահովագրություն» արտահայտությանը:

56. Նախագծի 52-րդ հոդվածի 3-րդ մասում «սահմանված պահանջներին» կատարված հղումն անորոշ է եւ վերանայման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 7-րդ մասի պահանջները:

Միաժամանակ նշված մասում անհրաժեշտ է սպառիչ նշել վկայագիրն անվավեր ճանաչվելու կամ դրա գործողությունը դադարեցվելու հիմքերը:

57. Նախագծի 59-րդ, 60-րդ, 61-րդ, 63-րդ, 67-րդ, 68-րդ, 70-րդ, 72-րդ, 73-րդ, 75-րդ, 76-րդ, 77-րդ եւ 81-րդ հոդվածների մասերն անհրաժեշտ է համարակալել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջները:

58.  Նախագծի 74-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված «Շահագործողը պարտավոր է ապահովագրել վնասի փոխհատուցման համար իր պատասխանատվությունը» արտահայտությունը բովանդակային առումով խմբագրման կարիք ունի՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

59. Նախագծի 78-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ վարչությունը կառավարական որոշման ձեւով կառավարության հաստատմանն է ներկայացնում ավիացիոն անվտանգության ազգային ծրագիրը: Այդ առումով «կառավարական որոշման ձեւով» բառերն անհրաժեշտ է հանել, քանի որ նշված հոդվածում խոսքը պետք է գնա վարչության կողմից կառավարության հաստատմանը ներկայացվող ավիացիոն անվտանգության ազգային ծրագրի նախագծի մասին:

60. Նախագծի 78-րդ հոդվածի 4-րդ մասում հստակ չէ «համապատասխան իշխանությունների ցուցումով» արտահայտությունը, քանի որ պարզ չէ ինչ համապատասխան իշխանությունների մասին է խոսքը, որոնց պահանջով ուղեբեռը պետք է ենթարկվի զննման:

61. Նախագծի «ՄԱՍ XV» գլխի վերնագրում նշված «ՎԵՐՋՆԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «Եզրափակիչ եւ անցումային դրույթներ» բառերով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 37-րդ հոդվածի պահանջները:

62. Նախագծի 80-րդ հոդվածի 1-ին մասում նշված «Սույն Օրենսգիրքը գործողության մեջ մտնելու օրվանից ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության Ավիացիայի մասին օրենքը ամսաթիվ...» բառերն անհարժեշտ է փոխարինել «Սույն օրենսգիրքն ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել «Ավիացիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2007 թվականի փետրվարի 22-ի ՀՕ-81-Ն օրենքը» բառերով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածի 2-րդ մասի, 43-րդ հոդվածի 1-ին մասի, 71-րդ եւ 72-րդ հոդվածների պահանջները:

63. Նախագծի 80-րդ հոդվածի 2-րդ մասում հստակ չէ «եթե Վարչությունը վաղօրոք չձեռնարկի համապատասխան միջոցներ» արտահայտության իրավական բովանդակությունը:

64. Նախագծի 81-րդ հոդվածում նշված «Սույն Օրենսգիրքը գործողության մեջ մտցնել հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրվանից» բառերն անհրաժեշտ է փոխարինել «Սույն օրենսգիրքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը» բառերով՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 46-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջները:

65. Նախագծի ամբողջ տեքստում նշված հապավումներն (օրինակ ՀՀ ՔԱՎ, ՕԵԿ, ՕԵՍ եւ այլն) անհրաժեշտ է բացել՝ հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի 11-րդ մասի պահանջները:

66. Նախագիծն ամբողջությամբ խմբագրման կարիք ունի, քանի որ Նախագծի տեքստն ամբողջությամբ չի համապատասխանում իրավական ակտի լեզվին, ոճին, գրական հայերենի պահանջներին: Ավելին՝ Նախագծում կիրառվում են դերանուններ, իսկ որոշ դրույթներ միանշանակ չեն ընկալվում, ապահովված չեն իրավական ակտի լեզվի հստակության, պարզության եւ մատչելիության չափանիշները՝ նկատի ունենալով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդվածի պահանջները:

Նախագծի վերաբերյալ այլ դիտողություններ եւ առաջարկություններ չկան:
 

ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԻ ԺԱՄԱՆԱԿԱՎՈՐ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՏԱՐ`
	Գ. ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ

Կատարող` Ս. Առաքելյան (հեռ. 011-513-337)