ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺԻՆ

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագծի (փաստաթղթային կոդ՝ Պ-575-17.04.2020-ՊԻ-011/0) վերաբերյալ

Ազգային ժողովի պատգամավորներ Ալեն Սիմոնյանի եւ Նիկոլայ Բաղդասարյանի կողմից օրենսդրական նախաձեռնության կարգով ներկայացված «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը (այսուհետ` Նախագիծ) իրավական փորձաքննության է ենթարկվել Ազգային ժողովի աշխատակազմի փորձագիտական եւ վերլուծական վարչության պետաիրավական փորձաքննության բաժնում:

Փորձաքննության արդյունքները

Նախագիծը համապատասխանում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը (հիմք` Ազգային ժողովի պաշտոնական կայքում հրապարակված նախագիծը) :

Օրենքների պահանջներին համապատասխանության տեսանկյունից նշենք հետեւյալը.

1. Ն ախագծի վերնագրում նշված «ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ» բառն առաջարկում ենք փոխարինել «ԼՐԱՑՈՒՄ» բառով` հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասը եւ 33-րդ հոդվածը եւ հաշվի առնելով այն, որ Նախագծով կատարվում է միայն մեկ լրացում:

2. Նախագծի 1-ին հոդվածում օրենսգրքի վերնագիրն առաջարկում ենք համապատասխանեցնել «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 18-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջներին` նշելով հերթական համարը:

3. Նախագծի 1-ին հոդվածում Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքի (այսուհետ՝ Օրենսգիրք) վերնագրից հետո նշված «(այսուհետ՝ Օրենսգիրք)» բառերն առաջարկում ենք հանել՝ հաշվի առնելով այն, որ Նախագծում Օրենսգրքին հղում այլեւս չի կատարվում։

4. Նախագծի 1-ին հոդվածի 2-րդ մասով Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերում «լիազորությունների» բառը փոխարինվում է «գործունեության» բառով:

Օրենսգրքի 332³ -րդհոդվածը նախատեսում է հետեւյալ կարգավորումները. «1. Պաշտոնատար անձի կողմից փաստաբանի կամ նոտարի լիազորությունների իրականացմանը խոչընդոտելը`

(…)

2. Փաստաբանի կամ նոտարի նկատմամբ սպանության, առողջությանը վնաս պատճառելու, գույքը ոչնչացնելու կամ վնասելու սպառնալիքը` կապված նրա լիազորությունների իրականացման հետ`(…)»: :

Հարկ է նկատել, որ Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածը վերնագրված է «Փաստաբանի կամ նոտարի լիազորությունների իրականացմանը խոչընդոտելը կամ, կապված նրա լիազորությունների իրականացման հետ, սպառնալը» , սակայն Նախագծով Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի վերնագրում որեւէ փոփոխություն չի կատարվում: Հաշվի առնլով նշվածը` առաջարկում ենք Օրենսգրքի 332<sup>3</sup> -րդ հոդվածի վերնագրում «լիազորությունների» բառերը փոխարինել «գործունեության» բառերով` հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 14-րդ հոդվածի 8-րդ մասը:

5. Նախագծի 1 -ին հոդվածի 3-րդ մասում նշված «հետեւյալ բովանդակությամբ 2.1-րդ մաս» ձեւակերպումն առաջարկում ենք փոխարինել «նոր` 3-րդ մաս» ձեւակերպումով՝ հ իմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 33-րդ հոդվածի 3-րդ մասը եւ 14-րդ հոդվածի 11-րդ մասը, այն է` « (…) Նորմատիվ իրավական ակտի բաժինների, գլուխների, հոդվածների, մասերի , կետերի, ենթակետերի կամ պարբերությունների միջեւ համապատասխանաբար նոր բաժին, գլուխ, հոդված, մաս , կետ, ենթակետ կամ պարբերություն կարող է լրացվել միայն լրացուցիչ համարով »:

6. Նախագծի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասով Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածում լրացվող նոր` 2.1-ին մասի՝ «Սույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերով նախատեսված արարքները, որոնք կատարել է պաշտոնատար անձն իր պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով`

պատժվում են» ձեւակերպումն առաջարկում ենք փոխարինել «Սույն հոդվածի առաջին կամ երկրորդ մասով նախատեսված արարքը, որը կատարվել է անձի կողմից` իր պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով`

պատժվում է» ձեւակերպումով` հ իմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 15-րդ հոդվածի 2-րդ մասը:

7. Նախագծի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասով Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածում լրացվում է նոր` 2.1-ին մաս, որի համաձայն. «2.1. Սույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ մասերով նախատեսված արարքները, որոնք կատարել է պաշտոնատար անձն իր պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով`

պատժվում են տուգանքով` նվազագույն աշխատավարձի չորսհարյուրապատիկից յոթհարյուրապատիկի չափով, կամ ազատազրկմամբ` առավելագույնը երեք տարի ժամկետով` որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով` առավելագույնը երկու տարի ժամկետով կամ առանց դրա»:

Հարկ է նկատել, որ Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի 2-րդ մասը նախատեսում է որպես հնարավոր պատիժ տուգանք` նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից հինգհարյուրապատիկի չափով: Հաշվի առնելով վերոգրյալը` կարծում ենք, որ անհրաժեշտ է Նախագծի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասով Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածում լրացվող նոր` 2.1-ին մասում տուգանք պատժատեսակի նվազագույն շեմ սահմանել նվազագույն աշխատավարձի հինգհարյուրապատիկը` հիմք ընդունելով այն, որ Նախագծով հոդվածում լրացվող նոր` 2.1-ին մասը պարունակում է հանցագործությունը որակյալ դարձնող հատկանիշ եւ առաջնորդվելով համաչափության սկզբունքով:

8. Նախագծով կատարվող փոփոխությունների դեպքում Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի 1-ին մասի սուբյեկտ կարող է լինել քրեական պատասխանատվության տարիքի հասած յուրաքանչյուր անձ: Նախագծով կատարվող փոփոխության արդյունքում Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի 1-ին մասով պատասխանատվություն է նախատեսվում փաստաբանի կամ նոտարի գործունեության իրականացմանը խոչընդոտելու համար: Նշվածի կապակցությամբ անհրաժեշտ ենք համարում անդրադառնալ Օրենսգրքի՝ նոտարի գործունեությանը միջամտելուն վերաբերող 332.5-րդ հոդվածին, այն է` « Նոտարի գործունեությանը միջամտելը, այդ թվում՝ նոտարական գործողություններ կատարելուն հարկադրելը կամ ներգործելը՝

պատժվում են տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից հինգհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով՝ երկուսից երեք ամիս ժամկետով»:

Օրենսգրքի 332³ -րդ հոդվածի 1-ին մասում նախատեսված է հետեւյալ սանկցիան` «պատժվում է տուգանքով` նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից չորսհարյուրապատիկի չափով, կամ կալանքով` մեկից երեք ամիս ժամկետով» :

Կարծում ենք, որ նոտարի գործունեությանը միջամտելու ձեւերից առանձնացված խոչընդոտելու ձեւի համար սանկցիա նախատեսելիս պետք է հաշվի առնել համաչափության սահմանադրական սկզբունքը: Ուստի, առաջարկում ենք Նախագծով կատարվող լրացումները եւ փոփոխությունները իրականացնելիս հաշվի առնել Օրենսգրքի արդարադատության դեմ ուղղված հանցագործությունների գլխի համակարգված եւ փոխկապակցված կարգավորումները:

9. Նախագծի2-րդ հոդվածում «հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրվանից» ձեւակերպումն առաջարկում ենք փոխարինել «հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը» ձեւակերպումով` հիմք ընդունելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի 5-րդ մասը:

Նախագծի վերաբերյալ այլ դիտողություններ եւ առաջարկություններ չկան:

Եզրահանգում

Ամփոփելով փորձաքննության արդյունքները՝ կարող ենք նշել, որ Նախագիծը համապատասխանում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը:

Միաժամանակ անհրաժեշտ է ներկայացված առաջարկությունների հիման վրա ապահովել Նախագծով սահմանված կարգավորումների համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքին եւ «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքին:

ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

ՎԱՐՉՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԻՐԱՎԱԿԱՆ

ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱԺՆԻ ՊԵՏ                                                                        ԱՆԻ ՄՈՒԹԱՖՅԱՆ


Կատարող` Մ. Մնացականյան (հեռ. 011-513-248), (118)

08.05.2020թ.