«ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԿՈՒԼՏՈՒՐԱՅԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱ­ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ (Պ-098-10.04.2019-ԳԿ-011/0) ՎԵՐԱ­ԲԵՐ­ՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱ­ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱ­­­ՐՈՒ­ԹՅԱՆ ԱՌԱ­­ՋԱՐ­ԿՈՒ­ԹՅՈՒՆԸ­

 Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը գտնում է, որ «Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփո­խու­թյուններ և լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրա­պետության օրենքի նախագծում առկա են մի շարք խնդրահարույց հարցադրումներ: Այսպես.

  1. Նախագծի 2-րդ հոդվածով նախատեսվում է, որ «Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի «դ» կետով նախատեսված լիազո­րու­թյուն­ները ՀՀ կառավարությունը կարող է վերապահել ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի և սպոր­տի բնա­գա­վառի լիազոր մարմնին: Նշված առաջարկությունը չի բխում օրենսդրության պահանջներից, քանի որ ՀՀ օրենսդրական ակտերով նման լիազորություն ՀՀ կառավարությանը վերա­պահված չէ: Այդ առումով անհրաժեշտ է նկատի ունենալ նաև օրենքի 9-րդ հոդվածը, որտեղ հստակ սահմանված են լիազոր մարմնի իրավա­սու­թյունները:
  2. Նախագծի 3-րդ հոդվածի 5-րդ մասի կարգավորումներն անընդունելի են, քանի որ հակասում են «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի դրույթներին, որոնց համաձայն սահմանվում են կազմակերպության գործու­նեու­թյան պետական երաշխիքները, մասնավորապես՝ պետական մարմիններին և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին և նրանց պաշտոնատար անձանց արգելվում է միջամտել կամ խոչընդոտել Կազմակերպության օրինական գործու­նեու­թյանը, իսկ նույն օրենքի 2-րդ գլուխն ամբողջովին վերաբերում է կազմա­կեր­պություն ստեղծելու մասին դրույթներին, մասնավորապես՝ օրենքի 10-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ կազմակերպությունը ստեղծված է համարվում օրենքով սահման­ված կարգով գրանցման պահից, հետևաբար, հասարակական կազմակերպության, տվյալ դեպքում՝ մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաների հիմնադրման համար որևէ թույլտվություն չի պահանջվում:
  3. Նախագծի 7-րդ հոդվածում նախատեսված են կարգավորումներ, համաձայն որոնց՝ այլ մարզական հասարակական կազմակերպությունները, միությունները և ընկե­րությունները սույն օրենքով սահմանված կարգով պարտավոր են հավատար­մա­գրվել: Մինչդեռ հիշյալ օրենքում բացակայում են հասարակական կազմակեր­պու­թյուն­ների, միությունների և ընկերությունների հավատարմագրման վերաբերյալ կարգա­վորում­ներ: Պարզ չեն նաև հավատարմագրման նպատակը և իրավական բովան­դակությունը, անհասկանալի է նաև, թե հոդվածով նախատեսվող հավատարմագրումը որտեղ է իրականացվելու, ում կողմից և ինչպես:
  4. Նախագծում օգտագործվում են մի շարք դրույթներ, որոնք չեն համա­պա­տաս­խանում իրավական որոշակիության սկզբունքին: Օրենքի և իրավական որոշակիության սկզբունքի հարաբերակցության վերաբերյալ իր մի շարք որոշումներում, հղում կատա­րելով նաև ՄԻԵԴ նախադեպային իրավունքին, իրավական դիրքորոշում է հայտնել նաև ՀՀ սահմանադրական դատարանը: Մասնավորապես՝ իր 2006 թվականի ապրիլի 18-ի ՍԴՈ-630 որոշմամբ իրավական դիրքորոշում է հայտնել այն մասին, որ «...օրենքը պետք է համապատասխանի նաև Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի մի շարք վճիռներում արտահայտված այն իրավական դիրքորոշմանը, համաձայն որի՝ որևէ իրավական նորմ չի կարող համարվել «օրենք», եթե այն չի համապատասխանում իրավական որոշակիության (res judicata) սկզբունքին, այսինքն՝ ձևակերպված չէ բավա­րար աստիճանի հստակությամբ, որը թույլ տա քաղաքացուն դրա հետ համատեղելու իր վարքագիծը:»:

ՀՀ սահմանադրական դատարանը իր ՍԴՈ-1142 և ՍԴՈ-1270 որոշումներում անդ­րադառնալով ՀՀ Սահմանադրության 79-րդ հոդվածում ամրագրված որոշա­կիու­թյան սկզբունքին՝ գտել է, որ օրենքները պետք է լինեն այնպիսին, որ համապատասխան հարաբերությունների մասնակիցները ողջամիտ սահմաններում ի վիճակի լինեն կան­խա­տեսել իրենց վարքագծի հետևանքները և վստահ լինեն ինչպես իրենց պաշտո­նապես ճանաչված կարգավիճակի անփոփոխելիության համար, այնպես էլ ձեռք բերված իրավունքների և պատավորությունների հարցում:

Այդ առումով նախագծի կարգավորումներն անհրաժեշտ է համապատասխանեցնել իրավական որոշակիության սկզբունքին:

  1. Նախագծի 8-րդ հոդվածով առաջարկվող 18.6-րդ հոդվածի «դ» կետով նշված է մարզիկների հակադոպինգային ապահովումից օգտվելու, ինչպես նաև հիվանդության և վնասվածքի դեպքում բժշկական հաստատություններում, բժշկամարզական դիս­պան­սեր­ներում համապատասխան բուժում ստանալու իրավունքը, սակայն նշված չէ, թե ինչ հիմունքներով է այն իրականացվելու: Հստակեցված չէ, թե ինչ միջոցների հաշվին պետք է իրականացվի մարզիկների բուժումը:

Միաժամանակ հարկ ենք համարում տեղեկացնել, որ ներկայացված օրենքի նախագիծը ՀՀ սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարարությունում քննարկ­վել է Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտեի և մարզաձևերի ազգային ֆեդե­րա­ցիաների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ:

ՀՀ կառավարությունը, նկատի ունենալով առաջարկվող փոփոխությունների ծավալը և առկա խնդիրները, գտնում է, որ գործող օրենքը պետք է լրամշակվի և շարադրվի նոր խմբագրությամբ:

Ամփոփելով՝ ՀՀ կառավարությունը նախագծի հեղինակներին առաջարկում է ձեռնպահ մնալ ներկայացված օրենքի նախագծի քննարկումներից և համագործակցել բնագավառի լիազոր մարմնի հետ՝ հնարավորինս սեղմ ժամկետներում օրենքի նախագծի մշակման և համատեղ ներկայացման նպատակով: