«ԴԱՏԱԿԱՆ ԱԿՏԵՐԻ ՀԱՐԿԱԴԻՐ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ (Պ-196-30.11.2017-ՊԻՄԻ-011/0) ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՋԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն առաջարկում է ներկայացված օրենքի նախագծով քննարկվող գործող օրենքի հոդվածը թողնել անփոփոխ՝ հետևյալ հիմնավորումներով՝
1) առաջարկվող կարգավորումների վերաբերյալ նախ և առաջ անհրաժեշտ է նշել, որ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի (այսուհետ` օրենք) քննարկվող դրույթը փոփոխվել է 2017 թվականի հոկտեմբերի 25-ին ընդունված ՀՕ-164-Ն օրենքով, որով նախատեսվել է հարկադիր ծառայողի վարչարարությամբ պատճառված վնասը ԴԱՀԿ-ի ծառայության նյութական խրախուսման և համակարգի զարգացման ֆոնդի միջոցների հաշվին փոխհատուցելու վերաբերյալ կարգավորում: Այս մոտեցմամբ ամրագրվել ու ապահովվել են վարչական մարմինների կողմից վարչարարությամբ պատճառված վնասի փոխհատուցման հարցում միասնականությունը և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի վրա ընկնող լրացուցիչ բեռի թեթևացումը.
2) ներկայացված օրենքի նախագծի դրույթները խնդրահարույց են օրենքի գործող կարգավորումների հետ համակարգային կիրառման, ինչպես նաև գործնական իրացման տեսանկյունից: Այսպես՝
ա. օրենքի 67-րդ հոդվածի 7-րդ մասի վերջին պարբերության համաձայն` ֆոնդի միջոցների անբավարար լինելու դեպքում վարչարարությամբ պատճառված վնասը հատուցվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության պահուստային ֆոնդի կամ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի այլ միջոցների հաշվին, որոնք հետագայում վերականգնվում են նույն ֆոնդի միջոցներից: Մինչդեռ, օրենքի նախագծով առաջարկվող մեխանիզմի պայմաններում, հարց է առաջանում` ինչպե՞ս վարվել, եթե վարչարարությամբ պատճառված վնասը հատուցելու համար նախատեսված քսան տոկոսը բավարար չէ, և օրենքի մակարդակով հստակ ամրագրվում է յուրաքանչյուր ուղղության համար նախատեսված միջոցների հարաբերակցությունը:
Առաջացող հակասությունը չի բխում «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջներից, որի 45-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` իրավական ակտերում պետք է բացառվեն իրավական նորմերի անհիմն կրկնությունները, ներքին հակասությունները,
բ. ֆոնդում առկա միջոցների տեղաբաշխման հետ կապված հարաբերությունների՝ օրենքով հստակ ամրագրելու վերաբերյալ առաջարկվող կարգավորումը խնդրահարույց է նաև ճկունության տեսանկյունից` դրանից բխող բացասական հետևանքներով հանդերձ: Այսպես, հնարավոր են իրավիճակներ, երբ յուրաքանչյուր ուղղությամբ տվյալ տարվա անհրաժեշտ ծախսերի նախահաշիվը կազմելուց հետո անհրաժեշտություն առաջանա վերանայելու ըստ ուղղությունների տոկոսային հարաբերակցությունը` առաջացնելով օրենքում փոփոխության անհրաժեշտություն, դրանով իսկ խաթարելով ֆոնդի միջոցների տեղաբաշխման հետ կապված իրավահարաբերությունների բնականոն ընթացքը: Ասվածը հիմնավորվում է այն հանգամանքով, որ օրենքով որպես բաշխման ուղղություն նախատեսված է նաև վարչարարությամբ պատճառված վնասի դիմաց Հայաստանի Հանրապետության կառավարության պահուստային ֆոնդից կամ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի այլ միջոցներից հատկացված գումարների վերականգնումը, որի պարագայում անհնար է նախապես կանխատեսել և օրենքով սահմանել կոնկրետ սահմանաչափ: Նույնը վերաբերում է նաև օրենքի նախագծի 1-ին հոդվածի 2-րդ կետով առաջարկվող դրույթին, գ. պարզ չէ, թե ինչ սկզբունքով է նախատեսվել օրենքի նախագծով առաջարկվող տոկոսային հարաբերակցությունը, ինչի վերաբերյալ օրենքի նախագծին կից հիմնավորման մեջ ներկայացված չեն անհրաժեշտ տեղեկատվություն, ֆոնդի միջոցների տեղաբաշխման վերաբերյալ վիճակագրական տվյալներ և վերլուծություններ, ինչը հնարավորություն չի տալիս գնահատելու առաջարկվող կարգավորման հիմնավորվածությունը և այլընտրանքային տարբերակներից հենց օրենքի նախագծով առաջարկվող կարգավորումն ընտրելու նպատակահարմարությունը:
Ամփոփելով շարադրվածը, գտնում ենք, որ օրենքի նախագծով առաջարկվող կարգավորումը բավարար հիմնավորված չէ՝ գործող օրենսդրական դաշտի, առկա իրավական կարգավորումների, իրավական ակտում նախկինում կատարված փոփոխությունների և դրանց արդյունքների համեմատական վերլուծությունների հաշվառմամբ:
