ՀՈԴՎԱԾ 1. «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 1996 թվականի մարտի 4-ի ՀՕ-42 օրենքը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
 
 

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՕՐԵՆՔԸ

ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

ԳԼՈՒԽ 1

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1. Սույն օրենքի կարգավորման առարկան

Սույն օրենքը կարգավորում է մարդու առողջության պահպանման սահմանադրական իրավունքի իրականացումն ապահովող բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման, իրավական, տնտեսական եւ ֆինանսական հարցերի, ինչպես նաեւ բժշկական արտադրատեսակների շրջանառության հետ կապված հարաբերությունները:

Հոդված 2. Օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունները

1. Ստորեւ նշված հասկացությունները սույն օրենքում օգտագործվում են հետեւյալ իմաստներով.

1) Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում՝ բնակչությանը խորհրդատվական, կանխարգելիչ, բուժական, ամոքիչ, դեղորայքային օգնության ցուցաբերում, ախտորոշիչ հետազոտությունների, վերականգնողական բուժման,  բժշկական փորձաքննության անցկացում, հարբժշկական եւ ոչ բուժական բնույթի այլ ծառայությունների մատուցում:

2) Համավճար` բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակներում պետության կողմից երաշխավորված արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման դիմաց քաղաքացիների կողմից կատարվող լրավճար` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված գների եւ նույն ծառայության համար հաշվարկված իրական ծախսերի տարբերության կամ հաստատագրված գումարի չափով:

3) Պետական մասնակցություն` անձին տրամադրված բժշկական օգնության եւ սպասարկման, դեղերի եւ (կամ) բժշկական պարագաների դիմաց մասնակի փոխհատուցում` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին:

4) Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով լիցենզավորված, բժշկական օգնության եւ սպասարկման որոշակի տեսակ կամ տեսակներ իրականացնող անհատ ձեռնարկատեր կամ իրավաբանական անձ՝ անկախ կազմակերպական-իրավական ձեւից, սեփականության ձեւից, կամ պետական կամ համայնքային հիմնարկ:

5)  Առողջապահության բնագավառ` ոլորտ, որտեղ իրականացվում է մարդու եւ հանրության առողջության պահպանմանն ու բարելավմանն ուղղված գործունեություն:

6) Առողջապահության բնագավառում մասնագիտական գործունեություն` առողջապահության բնագավառում անձի կողմից իր կրթությանը, որակավորմանը եւ մասնագիտական բնութագրին համապատասխան, իր իրավասության շրջանակներում, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներին, այլ իրավական ակտերին, իր աշխատանքային պարտականություններին համապատասխան աշխատանքների իրականացում.

7) Բժշկական միջամտություն` գործողություն, որն իրականացվում է բուժաշխատողի կողմից պացիենտի հետ` առողջությունը, դրա որոշակի բաղադրիչը կամ ախտաբանական վիճակը գնահատելու, բարելավելու, փոփոխելու նպատակով.

8) Բուժման մեթոդ` համապատասխան բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակն իրականացնելու համար մասնագիտական գիտելիքների կամ տեխնոլոգիաների օգտագործմամբ գործողություն(ներ):

9) Հեռաբժշկություն` բժիշկների, ինչպես նաեւ բժշկի եւ պացիենտի միջեւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների օգնությամբ հեռահար խորհրդատվություն իրականացնելու բժշկական պրակտիկա:

10) Բուժաշխատող` առողջապահության բնագավառում գործունեություն իրականացնող, իսկ սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում նաեւ մասնագիտական գործունեություն իրականացնող ու դրա համար համապատասխան բժշկական մասնագիտական կրթություն, որակավորում, մասնագիտացում եւ նախատեսված շարունակական մասնագիտական զարգացման հավաստագիր ունեցող, ինչպես նաեւ ոչ մասնագիտական օժանդակող գործունեություն իրականացնող ֆիզիկական անձ:

11) Պացիենտ` բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացող կամ դրա համար դիմած ֆիզիկական անձ:

12) Կոնտակտային անձ- պացիենտի կողմից ընտրված, չափահաս, գործունակ անձ, ում հետ առաջնահերթության կարգով անհրաժեշտության դեպքում բուժաշխատողը կարող է կապ հաստատել` կապված պացիենտի առողջական վիճակի, դրա հետագա ընթացքի, իսկ անգիտակից պացիենտի դեպքում նաեւ բժշկական միջամտություն իրականացնելու համար եւ որի վերաբերյալ տվյալները պացիենտը տրամադրում է բժշկական օգնության եւ սպասարկման դիմելիս` հետագայում նրան փոխելու հնարավորությամբ:

13) Բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրեր` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների կամ այլ աղբյուրների հաշվին իրականացվող ծրագրեր, որոնք ուղղված են բնակչության առողջության պահպանմանը կամ բարելավմանը կամ հիվանդությունների կանխարգելմանը կամ բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպմանը կամ դեղորայքային ապահովմանը կամ հիգիենիկ եւ հակահամաճարակային անվտանգության ապահովմանը կամ բուժաշխատողների շարունակական մասնագիտական զարգացման կազմակերպմանը:

14) Բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակ` անհատներին եւ բնակչությանը մատուցված բժշկական օգնության եւ սպասարկման արդյունքում առողջական ակնկակվող դրական ելքերի բարելավման աստիճանի բնութագրիչ:

15) Բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի շարունակական բարելավում` առողջապահության բնագավառում ներկազմակերպական (բժշկական հաստատության ներսում) եւ արտակազմակերպական (մարզային, ազգային) մակարդակներում բժշկական օգնության եւ սպասարկման երեք հիմնական բաղադրիչի` կառուցվածքի, գործընթացի եւ արդյունքի համալիր գնահատման եւ բարելավման անընդհատությունն ապահովող գործընթաց, որն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարի սահմանած կարգով:

16) Որակի կառավարման համակարգ՝ բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայության կամ բժշկական արտադրատեսակի որակի ապահովման քաղաքականության, նպատակների մշակման եւ այդ նպատակներին հասնելու համար՝ փոխկապակցված կամ փոխազդող տարրերի ամբողջություն?

17) Կլինիկական ուղեցույց՝ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից հաստատված բժշկական մասնագիտական հասարակական կազմակերպությունների կամ առողջապահական կամ բժշկական կազմակերպությունների մշակած եւ բուժաշխատողների համար նախատեսված փաստաթուղթ, որը ներառում է որոշակի հիվանդության կամ համախտանիշի կամ կլինիկական վիճակի վարման ժամանակակից բժշկագիտության լավագույն փորձը եւ բավարարում է առողջության հետ կապված կոնկրետ խնդիր ունեցող պացիենտների կարիքները, որի նպատակն է աջակցել բուժաշխատողների կողմից կլինիկական կոնկրետ դեպքի համար որոշում կայացնելուն:

18) Պացիենտի վարման գործելակարգ՝  Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից հաստատված, բուժաշխատողի կողմից հիվանդության կամ համախտանիշի կամ կլինիկական վիճակի վարմանը՝ խորհրդատվությանը, ախտորոշմանը, բուժմանը ներկայացվող պահանջներ:

19) Ընթացակարգ` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից հաստատված բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպումը նկարագրող փաստաթուղթ, որը պարտադիր է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բոլոր բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների համար, բացառությամբ բժշկական օգնության, որն իրականացվում է կլինիկական փորձարկումների շրջանակներում:

20) Չափորոշիչ` բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակում պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպումն ու իրականացումը նկարագրող եւ կանոնակարգող փաստաթուղթ, որը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

21) Բժշկական փաստաթուղթ՝ բուժաշխատողի կողմից վարվող (լրացվող) եւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի սահմանված կարգով հաստատված ձեւի հաշվետվական կամ հաշվառման թղթային կամ էլեկտրոնային փաստաթուղթ, որը ներառում է պացիենտի առողջական վիճակի, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու, դրան համաձայնություն տալու կամ դրանից հրաժարվելու, ինչպես նաեւ պացիենտի առողջության պահպանման կամ հիվանդությունների կանխարգելման վերաբերյալ անհրաժեշտ բժշկական եւ ոչ բժշկական բնույթի տվյալներ:

22) Մասնագիտական բնութագիր՝ առողջապահության բնագավառի բժշկական եւ ոչ բժշկական, ինչպես նաեւ նեղ մասնագիտություններից յուրաքանչյուրի ընդհանուր նկարագիրը, մասնագետի տեսական եւ գործնական գիտելիքների, աշխատանքային հմտությունների եւ ունակությունների, ինչպես նաեւ մասնագիտական իրավունքների, պարտականությունների եւ գործառույթների ծավալը սահմանող փաստաթուղթ:

23) Շարունակական մասնագիտական զարգացում՝ առողջապահության բնագավառում մասնագիտական գործունեություն իրականացնող ֆիզիկական անձանց մասնագիտական կարողությունների, ունակությունների եւ հմտությունների զարգացման անընդհատությունն ապահովող գործընթաց:

24) Շարունակական մասնագիտական զարգացման հավաստագիր (այսուհետ` ՇՄԶ հավաստագիր)` բուժաշխատողի ինքնուրույն մասնագիտական գործունեությունը շարունակելու թույլտվություն, որը տրվում է սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում` շարունակական մասնագիտական զարգացման կրեդիտներ (այսուհետ՝ ՇՄԶ կրեդիտներ) հավաքելու եւ վերջին հինգ տարիների ընթացքում առնվազն երեք տարվա մասնագիտական աշխատանքային ստաժ ունենալու դեպքում:

25)  Հավաստագրում` շարունակական մասնագիտական զարգացման արդյունքների գնահատման եւ ՇՄԶ հավաստագրի տրամադրման ընթացակարգ:

26) Աշխատանքային տեղում մասնագիտական կատարելագործում՝ բուժաշխատողի կողմից այլ բժշկական կազմակերպությունում կամ բուժաշխատողի աշխատանքային վայր հանդիսացող բժշկական կազմակերպությունում այլ բժշկական կազմակերպություններից հրավիրված մասնագետների մասնակցությամբ նոր գործնական գիտելիքներ եւ հմտություններ ձեռք բերելու գործընթաց:

27) Թեստավորում` բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելու համար բուժաշխատողի կրթության, շարունակական մասնագիտական զարգացման ընթացքում ստացված տեսական գիտելիքների եւ գործնական հմտությունների գնահատման գործընթաց:

28) Մասնագիտական էթիկայի կանոններ` բուժաշխատողի մասնագիտական  գործունեության վարքագծի նորմեր:

29) Էթիկայի հանձնաժողով` մասնագիտական էթիկայի կանոնների խախտման դեպքերը քննող սույն օրենքով նախատեսված մարմին:

30) Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգ (այսուհետեւ` համակարգ) տեղեկատվության եւ ենթակառուցվածքների ամբողջություն, որն ապահովում է յուրաքանչյուր մարդու վերաբերյալ բժշկական տվյալների մուտքագրումը, մշակումը, պահպանումը, արխիվացումը եւ օգտագործումը էլեկտրոնային միջավայրում:

31) Լաբորատոր գործունեություն՝ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների կողմից մատուցվող լաբորատոր ծառայություններ, ուղղված՝ հիվանդությունների կանխարգելմանը, ախտորոշմանը, դրանց պատճառների բացահայտմանը, կենսաբանական, քիմիական եւ ճառագայթաբանական գործոններով պայմանավորված բռնկումների եւ(կամ) այլ արտակարգ իրավիճակների գնահատմանը եւ արագ արձագանքմանը, բուժման մեթոդների ընտրությանը, բուժման ընթացքի մշտադիտարկմանը:

32) Համընդհանուր լաբորատոր ցանց՝ միջլաբորատոր համագործակցություն՝ կենսաբանական, քիմիական եւ ճառագայթային գործոնների հետ աշխատող առանձին լաբորատորիաների (անկախ՝ կազմակերպական-իրավական ձեւից, գերատեսչական պատկանելիությունից, մակարդակներից) եւ (կամ) առանձին ոլորտներում գործող ուղղահայաց լաբորատոր ցանցերի ներգրավմամբ, որոնց համակարգումը՝ ուղղորդումն ու վերահսկումը, կլինի կենտրոնացված, ստանդարտացված եւ ծախսարդյունավետ, ուղղված՝ հանրային առողջապահության ոլորտում արտակարգ իրավիճակ ներկայացնող դեպքերի հայտնաբերմանն ու արագ արձագանքմանը:

33) Ռեֆերենս լաբորատորիա՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով նշանակված լաբորատորիա՝ հետազոտական մեկ կամ մի քանի ցուցանիշներով մասնագիտացված, որը չափումների առավելագույն ճշգրտություն ապահովելու համար ունի անհրաժեշտ կարողություն եւ կոմպետենտություն?

34) «Ին վիտրո» ախտորոշման բժշկական արտադրատեսակներ՝ կենդանի օրգանիզմից դուրս` արհեստական պայմաններում (in vitro-ինվիտրո) ախտորոշման համար նախատեսված արտադրատեսակներ, որոնք կիրառվում են նաեւ լաբորատորիաներից դուրս:

35) Բժշկական արտադրատեսակ` ցանկացած գործիք, ապարատ, սարք, սարքավորում, նյութեր եւ այլ արտադրատեսակներ, որոնք բժշկական նպատակներով կիրառվում են առանձին կամ համակցված, ինչպես նաեւ նշված արտադրատեսակները` ըստ նշանակության կիրառման համար անհրաժեշտ այն պարագաների հետ (ներառյալ հատուկ ծրագրային ապահովումը), որոնք արտադրողը նախատեսել է հիվանդությունների կանխարգելման, ախտորոշման, բուժման, բժշկական վերականգնման եւ մարդու օրգանիզմի դիտարկման, բժշկական հետազոտություններ անցկացնելու, օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական ֆունկցիաների կամ անատոմիական կառուցվածքի վերականգնման, փոխարինման, փոփոխման, հղիության կանխման կամ ընդհատման համար, եւ որոնց ֆունկցիոնալ նշանակումը չի իրականացվում մարդու օրգանիզմի վրա դեղաբանական, իմունաբանական, գենետիկական կամ նյութափոխանակման ազդեցության միջոցով, սակայն կարող է ուղեկցվել դեղերով կամ դեղանյութերով:

36) Բժշկական արտադրատեսակների շրջանառություն` փորձանմուշների նախագծում կամ մշակում կամ ստեղծում կամ բժշկական արտադրատեսակների կենսաբանական ազդեցությունը գնահատելու նպատակով տեխնիկական փորձարկումների, հետազոտությունների կատարում կամ կլինիկական փորձարկումների կատարում կամ անվտանգության, որակի եւ արդյունավետության փորձաքննության իրականացում կամ բժշկական արտադրատեսակների պետական գրանցում կամ արտադրություն (պատրաստում) կամ ստանդարտացում կամ կողմնակի ազդեցությունների դիտարկում կամ Հայաստանի Հանրապետություն բժշկական արտադրատեսակների ներմուծում կամ Հայաստանի Հանրապետությունից բժշկական արտադրատեսակների արտահանում կամ բժշկական արտադրատեսակների պահպանում կամ տրանսպորտային փոխադրում կամ բաշխում կամ բաց թողում կամ իրացում կամ տեղեկատվության կամ գովազդի կամ մոնտաժային կամ կարգավորման աշխատանքների իրականացում կամ կիրառում (շահագործում) կամ որակավորում կամ տեխնիկական սպասարկում կամ վերանորոգում կամ նորացում (վերազինում) կամ պիտանելիության ժամկետի երկարացում (կիրառման հնարավորությամբ) կամ օգտահանում (ուտիլիզացիա):

37) Բժշկական արտադրատեսակի անվտանգություն` անթույլատրելի ռիսկի բացակայություն՝ կապված մարդու կյանքին, առողջությանը, շրջակա միջավայրին հնարավոր վնաս պատճառելու հետ:

38) Բժշկական արտադրատեսակի որակ` բժշկական արտադրատեսակի օգտագործմամբ նախատեսված նպատակներին, դրա հատկություններին եւ բնութագրերին ամբողջությամբ համապատասխանության աստիճան:

39) Բժշկական արտադրատեսակի դասակարգում՝ կախված կիրառման հնարավոր ռիսկից` բժշկական արտադրատեսակների համար սահմանված ռիսկի դասերից որեւէ մեկին պատկանելու որոշումը կամ դասելը՝ կախված տվյալ բժշկական արտադրատեսակի կիրառման հնարավոր ռիսկի աստիճանից:

40) Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցում` բժշկական նպատակներով կիրառման համար բժշկական արտադրատեսակի գրանցման ընթացակարգն է, որի արդյունքում տրամադրվում է պետական գրանցման հավաստագիր՝ միասնական ձեւի փաստաթուղթ, որը հաստատում է բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցման փաստը:

41) Բժշկական արտադրատեսակի ներմուծման կամ արտահանման հավաստագիր՝ միասնական ձեւի փաստաթուղթ, որը հաստատում է բժշկական արտադրատեսակի ներմուծման/արտահանման թույլտվությունը՝ տրված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարմանմարմնի կողմից:

42) Բժշկական արտադրատեսակի գրանցամատյան` Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված բժշկական արտադրատեսակների ռեեստր:

43) Բժշկական կեղծ արտադրատեսակ՝ բժշկական արտադրատեսակ, որն ուղեկցվում է իր բնութագրերի եւ/կամ արտադրողի (պատրաստողի) մասին կեղծ տեղեկատվությամբ:

44) Բժշկական անորակ արտադրատեսակ` բժշկական արտադրատեսակ, որը չի համապատասխանում արտադրողի (պատրաստողի) նորմատիվային, տեխնիկական փաստաթղթերին եւ/կամ շահագործման ուղեցույցի, իսկ դրա բացակայության դեպքում՝ այլ նորմատիվ փաստաթղթերի պահանջներին:

45) հարբժշկական ծառայություն` բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից բժշկական ծառայություններին զուգահեռ մատուցվող ոչ բժշկական բնույթի ծառայություններ:

46) Ապացուցողական բժշկություն`   բժշկական օգնության եւ սպասարկման ընթացքում կիրառվող մոտեցում, որի ընթացքում կանխարգելիչ, ախտորոշիչ, բուժական միջոցների օգտագործման վերաբերյալ որոշումներն ընդունվում են ելնելով դրանց արդյունավետության եւ անվտանգության վերաբերյալ առկա ապացույցներից, որոնք  ի շահ պացիենտի օգտոգործելու համար  ենթակա են հետազոտման, համեմատման, ամփոփման եւ լայնորեն տարածման:

Հոդված 3. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում

1. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունները մատուցվում են համապատասխան լիցենզիա ունեցող իրավաբանական անձանց  կամ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից եւ դասակարգվում են ըստ բժշկական օգնության եւ սպասարկման  տեսակների, պայմանների եւ ձեւերի:

2. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման տեսակներն են.

1) առաջնային բժշկական օգնություն` որպես յուրաքանչյուր մարդու համար առավել մատչելի մեթոդների եւ տեխնոլոգիաների վրա հիմնված բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակ, ներառյալ` կանխարգելումը,

2) մասնագիտացված բժշկական օգնությունը` որպես ախտորոշման եւ բժշկական առանձնահատուկ մեթոդների, այդ թվում` նորագույն եւ  բարդ բժշկական տեխնոլոգիաների վրա հիմնված բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակ.

3) շտապ բժշկական, այդ թվում նաեւ շտապ անհետաձգելի մասնագիտացված բժշկական օգնություն.

4) Պալիատիվ բժշկական օգնությունը` կյանքին վտանգ սպառնացող եւ անբուժելի հիվանդություն ունեցող պացիենտի եւ նրա ընտանիքի կյանքի որակի բարելավմանն ուղղված բժշկական օգնություն եւ սպասարկում, որը նպատակ ունի մեղմել պացիենտի ցավը, տառապանքը եւ հիվանդության հետ կապված ֆիզիկական, սոցիալ-հոգեբանական, հոգեւոր եւ այլ խնդիրներ.

3. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակների տեսակների ցանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, իսկ ենթատեսակների շրջանակներում մատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ցանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

4. Բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումն իրականացվում է հետեւյալ պայմաններում.

1) բժշկական կազմակերպությունից դուրս (շտապօգնության կանչի վայրում, ներառյալ` մասնագիտացված շտապօգնությունը, ինչպես նաեւ բժշկական տարհանման ժամանակ` տրանսպորտում)

2) արտահիվանդանոցային պայմաններում` շուրջօրյա բժշկական հսկողություն եւ բուժում չպահանջող դեպքերում (ներառյալ` տնային կանչը)

3) ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում (ցերեկային ժամերին բժշկական հսկողություն եւ բուժում ապահովելու պայմաններով, որոնք չեն պահանջում շուրջօրյա բժշկական հսկողություն եւ բուժում)

4) հիվանդանոցային` երբ անհրաժեշտ է շուրջօրյա բժշկական հսկողություն եւ բուժում:

5. Հիվանդանոցային բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպումն իրականացվում է ըստ մակարդակների, որն արտահայտում է բժշկական կազմակերպության կադրային, տեխնիկական եւ կառուցվածքային հնարավորությունները` տվյալ տեսակի բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը ընթացակարգով սահմանված ողջ ծավալով իրականացնելու համար:

6. Հիվանդանոցային եւ արտահիվանդանոցային պայմաններում բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման կարգը, ինչպես նաեւ հիվանդանոցային բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման  մակարդակների սահմանման եւ տրամադրման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

7. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների մատուցման ձեւերն են`

1) շտապ` բժշկական օգնություն, որը մատուցվում է հանկարծակի արտահայտված սուր հիվանդությունների, վիճակների դեպքում, քրոնիկ հիվանդությունների սրացման դեպքերում, որոնք անմիջական վտանգ են ներկայացնում պացիենտի կյանքի համար.

2) անհետաձգելի`  բժշկական օգնություն, որը մատուցվում է հանկարծակի սուր հիվանդությունների, վիճակների, քրոնիկ հիվանդությունների սրացման դեպքում` առանց պացիենտի կյանքին ակնհայտ սպառնալիքների նշանների.

3) պլանային` բժշկական օգնություն, որն ուղղված է պացինետի առողջության բարելավմանը  եւ  որի հետաձգումը որոշակի ժամանակով չի առաջացնի պացիենտի առողջական վիճակի վատթարացում, կյանքին կամ առողջությանը վտանգ չի ներկայացնի:

Հոդված 4. Հեռաբժշկություն

1. Հեռաբժշկության իրականացման կարգը, ներառյալ ընթացակարգում ներառվող պարտադիր պահանջները սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

2. Հեռաբժշկության միջոցով խորհրդատվություն տրամադրող կազմակերպության կողմից իրականացված բժշկական օգնության ցուցաբերումը, որը իրականացվում է բուժող բժշկի, պացիենտի եւ հեռաբժշկության միջոցով խորհրդատվություն տրամադրող բժշկի միջեւ, կրում է խորհրդատվական բնույթ եւ պացիենտի առողջական վիճակի վերաբերյալ պատասխանատվությունը կրում է խորհրդատվություն ստացող կազմակերպության բուժող բժիշկը, իսկ բժշկի եւ պացիենտի միջեւ հեռաբժշկության միջոցով խորհրդատվություն տրամադրելու դեպքում պացիենտի առողջական վիճակի վերաբերյալ պատասխանատվությունը կրում է խորհրդատվություն տրամադրող բժիշկը:

Հոդված 5. Լաբորատոր գործունեություն

1. Լաբորատոր գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունները ներդնում են որակի կառավարման համակարգ:  Որակի կառավարման համակարգը եւ ներդրման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

2. Համընդհանուր լաբորատոր ցանցի  համակարգման կարգըսահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Առողջապահության ոլորտում ռեֆերենս լաբորատորիաների նշանակման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը?

4. «Ին վիտրո» ախտորոշման արտադրատեսակների նկատմամբ իրականացվում է որակի հսկողություն: Որակի հսկողության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

Հոդված 6. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաները, դրանց վարման նպատակները

1. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաները մարդու եւ հանրության առողջության պահպանմանը, ապահովմանն ու բարելավմանն ուղղված գործունեությանը վերաբերող ոչ անձնական տվյալների կամ պացիենտների անձնական տվյալների ամբողջություններ են, որոնք մշակվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի (ներառյալ՝ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման  եւ հանրային առողջության  բնագավառում գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություններ) կամ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի միջոցով: Սույն օրենքում «անձնական տվյալների  մշակում» հասկացությունը կիրառվում է «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում կիրառվող իմաստով:

2. Պացիենտների անձնական տվյալների, ներառյալ առողջական վիճակին վերաբերող «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հատուկ կատեգորիայի տվյալները սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում մշակվում են առանց պացիենտի համաձայնության:

3. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաները մշակվում են հետեւյալ նպատակների իրականացման համար.

1) Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի (ներառյալ՝ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման  եւ հանրային առողջության  բնագավառում գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություններ) կողմից վարվող առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաները`

ա. բժշկական օգնություն եւ սպասարկում (ներառյալ դեղի նշանակում եւ դեղի բացթողում) տրամադրելու նպատակով պացիենտի առողջության  վերաբերյալ  միասնական ձեւաչափով անհրաժեշտ տեղեկատվության հավաքագրման,

բ. պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման,

գ. սոցիալական փաթեթի գործարկման,

դ. առողջության ապահովագրական փաթեթի գործարկման,

ե. առողջապահական համակարգի գործունեության պլանավորման, կառավարման, գնահատման,

զ. հանրային առողջության վիճակի վերահսկման, գնահատման, ինչպես նաեւ ռիսկերի եւ վտանգների վերհանման եւ դրանց դեմ պայքարի,

է. առողջապահական ծառայությունների որակի, անվտանգության եւ արդյունավետության գնահատման,

ը. հիվանդությունների համալիր հսկողության, համաճարակաբանական դիտարկման, հիվանդությունների կանխարգելման, բուժման եւ կառավարման, բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման նպատակով անհրաժեշտ գործողությունների իրականացման, հաշվետվողականության ապահովման նպատակով:

2) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից վարվող առողջապահության բագավառի տվյալների բազաները`

ա. բժշկական օգնություն եւ սպասարկում (ներառյալ դեղի նշանակում եւ դեղի բացթողում) տրամադրելու նպատակով պացիենտի առողջության  վերաբերյալ  միասնական ձեւաչափով անհրաժեշտ տեղեկատվության հավաքագրման,

բ. պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններովբժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման,

գ. բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից տրվող փաստաթղթերի վերահսկման,

դ. հիվանդությունների համալիր հսկողության, համաճարակաբանական դիտարկման, հիվանդությունների կանխարգելման, բուժման եւ կառավարման, բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման նպատակով անհրաժեշտ գործողությունների իրականացման, հաշվետվողականության ապահովման նպատակով:

4. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաներում, կախված մշակման նպատակներից, կարող են ներառվել հետեւյալ անձնական, ներառյալ հատուկ կատեգորիայի տվյալները.

1) անձի անուն, ազգանուն, հայրանունը,

2) սեռը,

3) ծննդյան օրը, ամիսը, տարին (ծննդյան օրը եւ ամիսը անհայտ լինելու դեպքում` նշվում է 01.07. եւ տարեթիվը),

4) հաշվառման եւ փաստացի բնակության վայրերը, հեռախոսի համարը, էլեկտրոնային փոստի հասցեն (առկայության դեպքում),

5) հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու վերաբերյալ տեղեկանքի համարը կամ անձնագրի կամ նույնականացման քարտի համարը եւ սերիան կամ զինվորական գրքույկի համարը կամ ծննդյան վկայականի համարը կամ կացության վկայականի համարը, իսկ  օտարերկրյա քաղաքացիների դեպքում` անձը հաստատող փաստաթղթի համարը,

6) քաղաքացիությունը,

7) ազգությունը,

8) ընտանեկան դրության եւ երեխաների մասին տվյալները, կոնտակտային անձի, օրինական ներկայացուցիչների՝ծնողների (այդ թվում` որդեգրողների), խնամակալների եւ հոգաբարձուների հետ փոխկապակցվածության վերաբերյալ տվյալները,

9) կրթության եւ աշխատանքի վերաբերյալ տեղեկատվությունը,

10) սոցիալապես անապահով կամ առանձին (հատուկ) խմբերին պատկանելությունը,

11) բժշկին (բուժաշխատողին) դիմելու օրը, գանգատները, ախտանիշները, ըստ անհրաժեշտության` վերհուշը (անամնեզ), դիսպանսեր խմբին պատկանելությունը,

12) հիվանդանալու օրը, ամիսը, տարին,

13) հոսպիտալացման դեպքում`  հոսպիտալացման օրը, ամիսը, տարին եւ վայրը,

14) ախտորոշումը, տրամադրված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծավալը,  արդյունքները, ժամկետները,

15) նշանակված եւ բացթողնված դեղերը,

16) առողջության վերաբերյալ տեղեկություններ եւ տվյալները,

17) շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդություններով հիվանդանալու դեպքում՝պացիենտի հետ շփված անձանց վերաբերյալ անձնական տվյալները,

18) պացիենտի` արյան դոնոր, իսկ մահից հետո օրգանների եւ (կամ) հյուսվածքների դիակային դոնոր հանդիսանալու կամ դրանից հրաժարվելու վերաբերյալ տեղեկատվությունը,

19) ախտաբանաանատոմիական դիահերձման վերաբերյալ համաձայնության կամ հրաժարման վերաբերյալ տեղեկատվությունը,

20) բուժող բժշկի անունը, ազգանունը, մասնագիտացումը:

5. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաներում ներառվող անձնական տվյալները պաշտպանվում են «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

6. Առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաների տեխնիկական բնութագրերը պետք է համապատասխանեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից էլեկտրոնային ծառայությունների մատուցման կամ գործողությունների կատարման համար օգտագործվող էլեկտրոնային համակարգերի անվտանգության, փոխգործելիության եւ տեխնիկական ընդհանուր պահանջներին ու նորմերին:

7. Օրենքով նախատեսված անձնական տվյալներ տնօրինող պետական մարմինները, առանց անձի համաձայնության` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանած կարգով, կարող են այդ տվյալները փոխանակել կենդանիների եւ մարդու համար ընդհանուր, շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների արձանագրման, ինչպես նաեւ արտակարգ իրավիճակներում կանխարգելիչ միջոցառումներ, այդ թվում` բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումը կազմակերպելու եւ իրականացնելու նպատակներով:

Հոդված 7. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգը եւ սկզբունքները

1. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգում առկա տվյալների բազայի ապանձնավորված տեղեկատվությունը համարվում է Հայաստանի Հանրապետության սեփականությունը, որի կառավարումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

2. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգում գործունեությունը կազմակերպվում է հետեւյալ սկզբունքների հիման վրա.

1) էլեկտրոնային առողջապահության համակարգում ներառվող տեղեկատվությունը անձնավորված է, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի,

2) տվյալների բազան միասնական է էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի բոլոր մասնակիցների համար,

3) տեղեկատվությունը ցանկացած պահի հասանելի է էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի բոլոր իրավասու օգտագործողներին իրենց լիազորությունների շրջանակներում,

4) տեղեկատվությունը գաղտնի է եւ պաշտպանված:

3. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի տեխնիկական սպասարկման ու շահագործման ապահովումն իրականացվում է էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի միասնական օպերատորի (այսուհետ` օպերատոր) միջոցով, որն ընտրվում է մրցույթային կարգով: Մրցույթային կարգը, միասնական օպերատորին ներկայացվող հիմնական պահանջները եւ ընտրության չափանիշները  սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

4. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի բաժանորդ են համարվում Հայաստանի Հանրապետությունում առողջապահության բնագավառում լիցենզավորված անձինք եւ սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված նպատակների շրջանակում առողջապահության բնագավառի տվյալների հասանելիության իրավունք ունեցող պետական մարմինները եւ կազմակերպությունները:

5. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի բոլոր բաժանորդները պետք է ապահովված լինեն համակարգին միացված եւ տեխնիկական բավարար հատկանիշներ ունեցող համակարգիչներով: Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգին միանալու նպատակով տեխնիկական հատկանիշների նվազագույն պայմանները սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

6. Էլեկտրոնային առողջապահական համակարգում պացիենտին տրվում է էլեկտրոնային տեղեկատվության հասանելության պատուհան, որտեղ պահվող պացիենտի տվյալները դիտելու կանոնները, պացիենտի (կամ նրա օրինական ներկայացուցչի) համաձայնությամբ տեղեկատվությանը ծանոթանալու անձանց եւ վերջիններիս իրավասության շրջանակը, պացիենտի էլեկտրոնային տեղեկատվության հասանելիության պատուհան մուտք գործելու եւ վերջինիս անձնական, ներառյալ հատուկ կատեգորիայի տվյալները դիտելու կարգը, ինչպես նաեւ պացիենտի` էլեկտրոնային տեղեկատվության հասանելության պատուհան մուտք գործելու համար համաձայնության ձեւը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

7. «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթները պահպանելով` լիցենզավորված անձը էլեկտրոնային առողջապահության համակարգում ապահովում է տվյալների թարմացումը, պացիենտների այցելությունների, մատուցվող ծառայությունների, բժշկական միջամտությունների, ախտորոշումների, նշանակումների, անձի առողջության եւ բժշկական սույն օրենքի 6-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված տվյալների մուտքագրումը դրանց փաստացի կատարման պահին` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից հաստատված ընթացակարգի:

8. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի միջոցով հավաքագրված էլեկտրոնային տեղեկատվությունը կարող է կիրառվել անձի վերաբերյալ բժշկական մանրակրկիտ տեղեկատվություն ստանալու եւ համապատասխան բժշկական ծառայությունների մատուցման համար, բժշկական ծառայությունների դիմաց փոխհատուցումներ կատարելիս, ուսումնասիրությունների, վերլուծությունների, մշտադիտարկումների նպատակով:

9. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգ տվյալների մուտքագրման, ընդունման եւ դրանց փորձագիտական գնահատման, բաժանորդների տվյալների հրապարակման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

10. Էլեկտրոնային առողջապահության համակարգից օգտվողներն անցնում են վերապատրաստում` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված կարգով:

11. Սույն հոդվածի պահանջների խախտումը առաջացնում է օրենքով նախատեսված պատասխանատվություն:

Հոդված 8. Բուժաշխատողների ռեգիստր

1. Բուժաշխատողների ռեգիստրը ստեղծվում եւ վարվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից: Ռեգիստրի հիմնական նպատակն է ապահովել առողջապահության բնագավառում գործունեություն իրականցնող ավագ եւ միջին բուժաշխատողների վերաբերյալ տվյալների հավաքագրումը, հաշվառումը, պահպանումը եւ օրենքով նախատեսված դեպքերում դրանց փոխանցումը:

2. Ռեգիստրի ձեւավորման եւ վարման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 9. Բժշկական գաղտնիքը եւ դրա մշակմանը ներկայացվող պահանջները

1. Պացիենտի առողջական վիճակի մասին կամ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու համար դիմելու կամ ստանալու մասին, ինչպես նաեւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելու ընթացքում պարզված տվյալները համարվում են բժշկական գաղտնիք:

2. Բժշկական գաղտնիք չեն համարվում սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված անանուն տվյալները: Անանուն տվյալները չեն կարող  ներառել որեւէ տվյալ, որով հնարավոր կլինի ուղղակի կամ անուղղակի կերպով նույնականացնել անձի ինքնությունը:

3. Բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալների փոխանցում է հանդիսանում այդ տվյալների՝ որոշակի կամ անորոշ շրջանակի անձանց փոխանցելուն կամ դրանց հետ ծանոթացնելուն ուղղված որեւէ գործողություն (անգործություն), այդ թվում` զանգվածային լրատվության միջոցներով գաղտնիք համարվող տվյալները հրապարակելը, տեղեկատվական հաղորդակցման ցանցերում տեղադրելը կամ այլ եղանակով այլ անձի մատչելի դարձնելը:

4. Բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալները կարող են փոխանցվել պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնությամբ, բացառությամբ օրենքով ուղղակիորեն նախատեսված դեպքերի: Բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալների փոխանցման վերաբերյալ պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնության ձեւը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

5. Բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալներ տիրապետող անձը պարտավոր է պահպանել (չփոխանցել) բժշկական գաղտնիքը՝ բացառությամբ օրենքով սահմանված դեպքերի: Օրենքի խախտմամբ բժշկական գաղտնիք փոխանցում համարվող գործողություն կատարելը առաջացնում է օրենքով նախատեսված պատասխանատվություն:

6. Բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալները առանց պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնության, կարող են փոխանցվել միայն`

1) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողներին` պացիենտին բժշկական օգնություն եւ սպասարկում տրամադրելու նպատակով, եթե առանց այդ տվյալների հնարավոր չէ պացիենտին տրամադրել բժշկական օգնություն եւ սպասարկում,

2) Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին`

ա. ներառյալ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման  եւ հանրային առողջության բնագավառում գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություններին` վարակիչ, ինչպես նաեւ քիմիական, ճառագայթային, կենսաբանական գործոններով պայմանավորված հիվանդացության դեպքերի, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանած առանձին ոչ վարակիչ հիվանդությունների կամ զանգվածային թունավորումների կամ դրանց սպառնալիքի դեպքում,

բ. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի համաձայն` պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների մատուցման մասին կնքված պայմանագրերով նախատեսված աշխատանքների կատարման ընթացքի եւ որակի ստուգման աշխատանքներ իրականացնելիս,

3) օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով,

4) քրեակատարողական հիմնարկի կողմից պատճառաբանված որոշում ներկայացնելու դեպքում` կապված դատապարտյալին նշանակված պատժի կատարման կամ վարքագծի նկատմամբ հսկողության իրականացման հետ,

5) ռազմաբժշկական փորձաքննություն անցկացնելու նպատակով զինվորական կոմիսարիատների կամ բժշկական կամ ռազմաբժշկական հանձնաժողովների հարցման դեպքում,

6) բժշկասոցիալական փորձաքննություն իրականացնող պետական իրավասու մարմնին՝ բժշկասոցիալական փորձաքննություն եւ վերափորձաքննություն իրականացնելու նպատակով,

7) անգիտակից պացիենտի կոնտակտային անձին կամ ընտանիքի չափահաս անդամներին: Սույն կետի իմաստով ընտանիքի անդամ են համարվում  հայրը, մայրը, օրինական ներկայացուցիչը, ամուսինը, ամուսնու ծնողները, որդեգրողը, տատը, պապը, քույրը, եղբայրը, երեխաները, այդ թվում` որդեգրվածը,

8) սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում գիտական կամ գիտատեխնիկական գործունեության իրականացնողներին,

9) ոստիկանությանը` բժշկական հաստատություն տեղափոխված այն պացիենտի (ինչպես նաեւ մահացած անձի) վերաբերյալ, ում մասով առկա են կասկածներ, որ առողջության վատթարացումը կամ մահը հետեւանք են բռնի, ներառյալ հակաօրինական գործողությունների,

10) հետաքննության մարմնին (օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն իրականացնող մարմնին), քննիչին, դատախազին, դատարանին, Մարդու իրավունքների պաշտպանին` գրավոր հարցումների հիման վրա,

11) Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին (ներառյալ՝ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման  եւ հանրային առողջության  բնագավառում գործունեություն իրականացնող պետական կազմակերպություններ) եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողներին, սույն օրենքով նախատեսված առողջապահության բնագավառի տվյալների բազաների վարման նպատակով,

12) առողջապահության բնագավառի վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմնին` առողջապահության,  սանիտարահամաճարակային անվտանգության, աշխատանքային օրենսդրությամբ սահմանված` աշխատանքի անվտանգության ապահովման եւ աշխատողների առողջության պահպանման նորմերի կիրառման նկատմամբ պետական վերահսկողություն իրականացնելիս:

7. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալները (այդ թվում եւ էլեկտրոնային փաստաթղթերը) պահպանում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանած պահպանության  ժամկետների նշումով արխիվային փաստաթղթերի օրինակելի ցանկով սահմանված առողջապահության ոլորտի փաստաթղթերի պահպանության համար սահմանված ժամկետներով:

Հոդված 10. Բժշկական փաստաթղթերը

1. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետությունում պարտադիր վարման ենթակա բժշկական (այդ թվում եւ էլեկտրոնային) փաստաթղթերի ձեւերը, իսկ լրացման եւ շրջանառության առանձնահատկություններ ունեցող առանձին բժշկական փաստաթղթերի համար նաեւ դրանց լրացման եւ շրջանառության կարգերը:

2. Բժշկական հաստատություններում անձնական տվյալներ պարունակող բժշկական (այդ թվում եւ էլեկտրոնային) փաստաթղթերի պահպանումը պետք է բացառի համապատասխան իրավասություն չունեցող անձանց կողմից դրանց ծանոթանալու կամ պատճենահանելու կամ քաղվածքներ կատարելու կամ որեւէ այլ եղանակով դրանցից տեղեկություններ ստանալու  հնարավորությունը:

3. Գիտնականները եւ գիտական աշխատողներն իրավունք ունեն առողջապահության բնագավառում գիտական եւ գիտատեխնիկական  գործունեություն իրականացնելու նպատակով բժշկական փաստաթղթեր հետազոտել (մշակել) միայն դրանց միջոցով անձին նույնականացնելու հնարավորությունը բացառող միջոցներ (ծածկաշերտեր կիրառելով կամ բժշկական (այդ թվում եւ էլեկտրոնային) փաստաթղթերում ներառված անձնական տվյալներ չպարունակող հատվածները տրամադրելով կամ որեւէ այլ ձեւով դրանք ապանձնավորելով) կիրառելու դեպքում: Բժշկական փաստաթղթերում անձի նույնականացումը բացառող միջոցների կիրառման պատասխանատուները բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողն է եւ տվյալ բժշկական (այդ թվում եւ էլեկտրոնային) փաստաթուղթը վարող բուժաշխատողը: Եթե բժշկական (այդ թվում եւ էլեկտրոնային) փաստաթղթերում անձի նույնականացումը բացառող միջոցների կիրառումը թույլ չի տալիս հասնել տվյալ գիտական կամ գիտատեխնիկական գործունեության իրականացման նպատակներին կամ բժշկական փաստաթղթերում անձի նույնականացումը բացառող միջոցների կիրառումը անհնար է տեխնիկական պատճառներով, ապա անձնական, ներառյալ հատուկ կատեգորիայի տվյալներ պարունակող բժշկական փաստաթղթերի հետազոտման (մշակման) միջոցով գիտական կամ գիտատեխնիկական գործունեություն կարող է իրականացվել առանց անձի համաձայնության միայն «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված կարգով: Սույն մասով սահմանված կարգով առանց անձի համաձայնության հետազոտված անձնական, ներառյալ հատուկ կատեգորիայի տվյալները կարող են հրապարակվել միայն պացիենտի կողմից սույն օրենքի 9-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն տրված համաձայնության դեպքում:

4. Սույն հոդվածի  2-րդ եւ 3-րդ մասերի պահանջների խախտումը առաջացնում է օրենքով նախատեսված պատասխանատվություն:

5. Գիտական եւ գիտատեխնիկական  գործունեություն իրականացնելու նպատակով հետազոտման ենթակա չեն բուժման գործընթացում գտնվող պացիենտների բժշկական փաստաթղթերը (այդ թվում եւ էլեկտրոնային):

ԳԼՈՒԽ 2

ՄԱՐԴՈՒ (ՊԱՑԻԵՆՏԻ) ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ

Հոդված 11. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր ոք, անկախ ազգությունից, ռասայից, սեռից, լեզվից, դավանանքից, տարիքից, առողջական վիճակից, հաշմանդամությունից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, սոցիալական ծագումից, գույքային կամ այլ դրությունից, Սահմանադրությամբ, սույն օրենքով եւ այլ օրենքներով, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված կարգով ունի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունք:

2. Յուրաքանչյուր ոք` սույն հոդվածի 1-ին մասին համապատասխան իրավունք ունի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալ անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով` առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակներում:

3. Յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակներից դուրս բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալ բժշկական ապահովագրական հատուցումների, անձնական վճարումների, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրների հաշվին:

4. Այլ պետություններում Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումը իրականացվում է տվյալ պետության օրենսդրության, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի համաձայն:

Հոդված 12. Մարդու (պացիենտ) իրավունքները բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս

1. Յուրաքանչյուր  ոք (պացիենտ) իրավունք ունի`

1) ընտրել բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողին եւ բուժաշխատողին,

2) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս արժանանալ հոգատար, անխտրական եւ հարգալից վերաբերմունքի,

3) հրաժարվել բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալուց, բացի օրենքով նախատեսված դեպքերից,

4) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան,

5) իմանալ իրեն բժշկական օգնություն եւ սպասարկում տրամադրող բուժաշխատողի անունը, ազգանունը, զբաղեցրած պաշտոնը,

6) հիվանդանոցային պայմաններում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս ունենալ այցելուներ` բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի եւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանած կարգերին համապատասխան: Սույն իրավունքը կարող է սահմանափակվել պացիենտի կամ այցելուների առողջության պահպանման կամ անվտանգության նկատառումներով` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված դեպքերում,

7) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս ցավի գնահատման եւ դրա համարժեք կառավարման,

8) սույն օրենքով սահմանված կարգով իրազեկ լինել իր հիվանդությանը եւ համաձայնություն տալ բժշկական օգնության եւ սպասարկման տրամադրման համար,

9) ստանալ ամբողջական տեղեկատվություն բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծավալների, դրա համար սահմանված վճարների չափի, վճարման կարգի վերաբերյալ,

10) ծանոթանալ իր բժշկական (այդ թվում էլեկտրոնային) փաստաթղթերին կամ ստանալ դրանց պատճենները «Տեղեկատվության ազատության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով,

11) տեղեկացված չլինել, եթե գրավոր կարգով միանշանակ եւ հստակ հայտնել է այդ ցանկությունը,

12) իր առողջական վիճակի կամ տրամադրվող կամ առաջարկվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման վերաբերյալ իր միջոցների հաշվին ստանալ մասնագիտական երկրորդ կամ իր նախընտրած թվով այլ կարծիք,

13) դիմել սույն օրենքով նախատեսված էթիկայի հանձնաժողովին` իր կարծիքով բուժաշխատողի կողմից մասնագիտական էթիկայի կանոնների խախտման դեպքերում,

14) օրենքով չսահմանափակված այլ իրավունքներ:

Հոդված 13. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ընթացքում հասցված վնասի փոխհատուցում ստանալու մարդու իրավունքը

Յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման եւ իրականացման ընթացքում իր առողջությանը հասցված վնասի դիմաց ստանալ փոխհատուցում` Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

Հոդված 14. Առողջական վիճակի մասին, ինչպես նաեւ բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին տեղեկություն ստանալու մարդու (պացիենտի) իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր ոք (պացիենտ) իրավունք ունի մատչելի ձեւով ստանալ տեղեկություն իր առողջական վիճակի, հիվանդության ախտորոշման, տրամադրված (տրամադրվող) բժշկական օգնության եւ սպասարկման, այդ թվում` բուժման մեթոդների ընտրության, կիրառման ընթացքի եւ արդյունքների, ինչպես նաեւ  դրանց հետ կապված ռիսկերի վերաբերյալ:

2. Օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված անձի (պացիենտի) վերաբերյալ`  սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված տեղեկությունները տրամադրվում են նրա օրինական ներկայացուցչին:

3. Երեխայի (պացիենտ) վերաբերյալ` սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված տեղեկությունները  տրամադրվում են նրան, եթե միաժամանակ առկա են հետեւյալ պայմանները.

1) եթե բուժաշխատողի կարծիքով երեխան ի վիճակի է ճշգրիտ գնահատել իր առողջական վիճակը,

2)  այդ տեղեկությունները չեն վնասի երեխային կամ կդյուրացնեն նրան բժշկական օգնության եւ սպասարկման տրամադրումը,

3)  օրինական ներկայացուցիչները չեն առարկում այդ տեղեկությունները տրամադրելուն, բացառությամբ 16 տարին լրացած  երեխաների:

Հոդված 15. Համաձայնություն բժշկական միջամտության համար

1. Մարդու համաձայնությունը բժշկական միջամտության համար անհրաժեշտ պայման է, բացառությամբ սույն օրենքով նախատեսված դեպքերի:

2. Բժշկական միջամտության համար գրավոր համաձայնությունը տալու դեպքերը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը

3. 16 տարին չլրացած կամ օրենքով սահմանված կարգով անգործունակ ճանաչված պացիենտին բժշկական միջամտության համար համաձայնությունը տրվում է նրա օրինական ներկայացուցչի կողմից:  Իսկ այն դեպքերում, երբ պացիենտի վիճակը թույլ չի տալիս արտահայտել իր կամքը, բժշկական միջամտության համար համաձայնությունը տրվում է նրա օրինական ներկայացուցչի կամ կոնտակտային անձի կողմից:

4. Օրինական ներկայացուցչի կամ կոնտակտային անձի բացակայության դեպքում, եթե բժշկական միջամտությունը հետաձգման ենթակա չէ, բժշկական միջամտության վերաբերյալ որոշումը, ելնելով պացիենտի շահերից, կայացվում է բժշկական խորհրդակցության (կոնսիլիումի), իսկ դրա անհնարինության դեպքում` բժշկի կողմից:

Հոդված 16. Մարդու վերարտադրողականության հետ կապված իրավունքները

Մարդու վերարտադրողականության հետ կապված իրավունքները սահմանվում են «Մարդու վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով:

Հոդված 17. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու երեխայի իրավունքը

1. Յուրաքանչյուր երեխա պետական բյուջեի միջոցների հաշվին իրականացվող բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակներում իրավունք ունի ստանալ անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում:

2. 16 տարին լրացած երեխաները իրավունք ունեն տալ կամավոր գրավոր իրազեկված համաձայնություն բժշկական միջամտություն ստանալու կամ դրանից հրաժարվելու վերաբերյալ` բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:

Հոդված 18. Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդություն ունեցող  մարդու իրավունքը

1. Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդություն ունեցող մարդն իրավունք ունի անվճար ստանալ պետության կողմից երաշխավորված կարգով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում եւ բուժվել այդ նպատակի համար նախատեսված հատուկ մասնագիտացված բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող հաստատություններում:

2. Շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների ցանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությունը:

Հոդված 19. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ազատությունից զրկված, ինչպես նաեւ ազատազրկման վայրերում պատիժ կրող անձանց բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունքները

Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով ազատությունից զրկված, ձերբակալված եւ կալանավորված, ինչպես նաեւ ազատազրկման վայրերում պատիժ կրող անձինք իրավունք ունեն ստանալու բժշկական օգնություն եւ սպասարկում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 20. Զինծառայողների եւ զորակոչային ու նախազորակոչային տարիքի քաղաքացիների բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունքը

Զինծառայողները եւ զորակոչային ու նախազորակոչային տարիքի քաղաքացիների իրավունք ունեն ստանալ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 21. Արտակարգ իրավիճակներում կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացումը

 1. Արտակարգ իրավիճակներում կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված  ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումն իրականացվում է անվճար` պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված դեպքում, ըստ իրավիճակի, տուժածների թվի, վնասվածքների բնույթի, Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը որոշում է ընդունում պետության կողմից երաշխավորված բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կամ դրանց մի մասի կողմից պացիենտներին պլանային, այն է` անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում չպահանջող հիվանդությունների եւ վիճակների մասով, հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն ամբողջությամբ կամ մասնակի դադարեցնելու մասին «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին» օրենքին համապատասխան: Սույն մասի իմաստով անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում պահանջող հիվանդությունների եւ վիճակների ցանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

3. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված կարգով պացիենտների պլանային հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն ամբողջությամբ կամ մասնակի դադարեցնելու դեպքում տվյալ տեսակի հիվանդանոցային բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումը տրամադրվում է բացառապես`

1)  արտակարգ իրավիճակների կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված  ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց,

2) այլ անձանց` անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում պահանջող հիվանդությունների եւ վիճակների դեպքում:

4. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված կարգով պացիենտների պլանային հիվանդանոցային բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը դադարեցնելու դեպքում անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում չպահանջող սուր եւ քրոնիկական հիվանդություններ ունեցող պացիենտների բժշկական օգնության եւ սպասարկման նպատակով պետության կողմից երաշխավորված արտահիվանդանոցային բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող բժշկական հաստատություններում կազմակերպվում են ցերեկային ստացիոնարներ: Արտահիվանդանոցային բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից ցերեկային ստացիոնարներում պացիենտների բժշկական օգնության եւ սպասարկման դեպքերը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

Հոդված  22. Օտարերկրյա քաղաքացիների, քաղաքացիություն չունեցող անձանց բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունքները

Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող օտարերկրյա քաղաքացիները, քաղաքացիություն չունեցող անձինք իրավունք ունեն ստանալ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի համաձայն:

Հոդված  23. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացումը առանց մարդու համաձայնության

1. Առանց մարդու կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնության բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացվում է`

1) մարդու կյանքին սպառնացող վտանգի դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով,

2) շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների դեպքում օրենքով սահմանված կարգով:

Հոդված  24. Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելը

1. Յուրաքանչյուր ոք կամ նրա օրինական ներկայացուցիչը կամ կոնտակտային անձն իրավունք ունի հրաժարվել բժշկական միջամտությունից կամ պահանջել ընդհատել այն, բացի սույն օրենքի 23-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերից:

2. Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելու փաստը` հնարավոր հետեւանքների նշումով, գրանցվում է բժշկական փաստաթղթերում եւ հավաստվում պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի կողմից:

Հոդված  25. Մարդու (պացիենտի) պարտականությունները բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս

1. Յուրաքանչյուր  ոք (պացիենտ) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս պարտավոր է.

1) բուժաշխատողին տրամադրել իր առողջության, իսկ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդություններով հիվանդանալու դեպքում` իր հետ շփված անձանց, ինչպես նաեւ նախկինում ստացած բժշկական օգնության եւ սպասարկման վերաբերյալ իրեն հայտնի ամբողջական տեղեկատվությունը,

2) պահպանել բուժաշխատողի սահմանած բուժման ռեժիմը,

3) հարգել այլ պացիենտների եւ բուժաշխատողների իրավունքները:

ԳԼՈՒԽ 3

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂՆԵՐԸ ԵՎ ՆՐԱՆՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հոդված  26. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները եւ նրանց իրավունքները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողներն իրավունք ունեն ցուցաբերել համապատասխան բժշկական օգնություն եւ սպասարկում լիցենզավորված տեսակների շրջանակներում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով լիցենզիա ստանալու դեպքում:

2. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրավունք ունեն.

1) միավորվել մասնագիտական միություններում եւ դրանց միջոցով մասնակցել բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման, ապահովագրական ծրագրերի մշակմանը, բժշկական օգնության եւ սպասարկմանլիցենզավորմանը, բժշկական շարունակական մասնագիտական զարգացումն ապահովող միջոցառումների կազմակերպմանը, իրականացմանը, իրենց իրավունքների պաշտպանությանը եւ միության կանոնադրությամբնախատեսված այլ խնդիրների իրականացմանը.

2) օրենքով սահմանված կարգով պաշտպանել իրենց համբավը.

3) օրենքով սահմանված կարգով ապահովագրել բուժաշխատողների մասնագիտական գործունեությունը:

Հոդված 27. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների պարտականությունները եւ պատասխանատվությունը

1. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները պարտավոր են`

1) յուրաքանչյուր մարդու ցուցաբերել շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնություն` անկախ այդ օգնության դիմաց վարձատրությունը երաշխավորող հիմքերի եւ այլ հանգամանքների առկայությունից.

2) ապահովել ցուցաբերվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման   տվյալ տեսակի, մեթոդների, ծավալների համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված չափանիշներին.

3) յուրաքանչյուրին ապահովել նրան տրամադրվելիք բժշկական օգնության եւ սպասարկման տվյալ տեսակի, մեթոդների, ծավալների, տրամադրման կարգի եւ պայմանների մասին տեղեկատվության տրամադրումը.

4) յուրաքանչյուր մարդու պահանջով կամ նրա իրազեկ գրավոր համաձայնությամբ բժշկական օգնության համար այլ վճարողի տրամադրել անհրաժեշտ տվյալներ ցուցաբերած բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակի, մեթոդի, ծավալների եւ քանակի ու դրան համարժեք կատարված ծախսերի մասին.

5) պահպանել բժշկական գաղտնիքը, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի.

6) ներկայացնել վիճակագրական եւ այլ տեղեկություններ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

7) ապահովել հոգատար եւ հարգալից վերաբերմունք պացիենտների նկատմամբ.

8) ունենալ պաշտոնական ինտերնետային կայք, որն առնվազն պետք է պարունակի տեղեկատվություն ծառայությունների, գնացուցակի, բուժանձնակազմի վերաբերյալ, ինչպես նաեւ ապահովի հետադարձ կապի հնարավորություն մասնագիտական ծառայություններ մատուցողների հետ: Սույն պարտականությունը չի տարածվում ռազմաբժշկական հաստատությունների, գյուղական համայնքների բժշկական ամբուլատորիա կամ առողջության կենտրոն հանդիսացող կամ ստոմատոլոգիական կաբինետի կամ մասնագիտական ոչ ավելի, քան երկու կաբինետի ձեւով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների նկատմամբ:

9) ՇՄԶ հավաստագիր չունեցող անձի, բացառությամբ առաջին անգամ մասնագիտական գործունեություն իրականացնող՝ համապատասխան մասնագիտական կրթություն, որակավորում եւ մասնագիտացում ունեցող անձի հետ դադարեցնել աշխատանքային հարաբերությունները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով,

10) ապահովել ընթացակարգերով, պացիենտի վարման գործելակարգերով սահմանված պահանջների կատարման աշխատանքները.

11) ստացիոնար պայմաններում պացիենտին բժշկական օգնություն եւ սպասարկում տրամադրելուց առաջ, իսկ  անգիտակից կամ կյանքին սպառնացող վիճակում գտնվող պացիենտներին գիտակցության գալուց կամ կյանքին սպառնացող վտանգի վերացումից հետո իրազեկել պացիենտի իրավունքների (ներառյալ պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունքը) եւ պարտականությունների մասին: Պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացողներին կամ նրա օրինական ներկայացուցչին վերջիններիս համար մատչելի ձեւաչափով տրամադրվում է իրազեկման թերթիկ: Իսկ վճարովի կամ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացողների հետ կնքվում է վճարովի ծառայությունների մասին պայմանագրեր:

12) Պացիենտի իրավունքների եւ պարտականությունների իրազեկման թերթիկի, ինչպես նաեւ վճարովի ծառայությունների մասին պայմանագրի օրինակելի ձեւերը եւ դրանց տրամադրման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը,

13) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանած կարգով հաղորդում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն, եթե բժշկական հաստատություն տեղափոխված պացենտն անգիտակից է կամ ունի գլխի վնասվածք կամ ուղեղի ցնցում կամ 3-րդ կամ 4-րդ աստիճանի այրվածք կամ կտրող-ծակող գործիքով թափանցող վերք կամ հրազենային վնասվածք կամ պոլիտրավմա կամ թունավորում կամ պարզված տեղեկությունները հիմք են տալիս ենթադրելու, որ պացիենտի առողջությանը կամ կյանքին պատճառված վնասը բռնի կամ հակաօրինական գործողությունների, կամ ինքնավնասման կամ ճանապարհատրանսպորտային պատահարի հետեւանք է, ինչպես նաեւ այն դեպքերում, երբ բժշկական հաստատություն է տեղափոխվել դիակ,

14) բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալները, առանց անձի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնության, տրամադրել հետաքննության մարմնին (օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն իրականացնող մարմնին), քննիչին, դատախազին, դատարանին, Մարդու իրավունքների պաշտպանին` գրավոր հարցումների հիման վրա:

2. Իրենց մեղքով մարդու առողջությանը հասցրած վնասի համար, ինչպես նաեւ մարդու առողջական վիճակի մասին տեղեկություններ հայտնելու դեպքում, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները, ապօրինի բժշկական գործունեությամբ զբաղվող անձինք պատասխանատվություն են կրում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

ԳԼՈՒԽ 4

ԲՈՒԺԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԸ, ՆՐԱՆՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հոդված 28. Բուժաշխատողներին ներկայացվող պահանջները

1. Ըստ կրթության մակարդակի եւ առողջապահության բնագավառում իրականացվող գործունեության՝ բուժաշխատողները բաժանվում են ավագ, միջին, կրտսեր խմբերի բուժաշխատողների:

2. Ավագ բուժաշխատողը առողջապահության բնագավառում որոշակի մասնագիտական գործունեություն իրականացնող ֆիզիկական անձ է, որն ունի համապատասխան բարձրագույն կրթություն ու որակավորում, մասնագիտացում եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստացել է մասնագիտական գործունեության եւ ՇՄԶ հավաստագրեր:

3. Միջին բուժաշխատողը առողջապահության բնագավառում որոշակի մասնագիտական գործունեություն իրականացնող ֆիզիկական անձ է, որն ունի միջին մասնագիտական կամ նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) կրթություն ու որակավորում եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստացել է մասնագիտական գործունեության եւ ՇՄԶ հավաստագրեր:

4. Կրտսեր բուժաշխատողը առողջապահության բնագավառում ոչ մասնագիտական` օժանդակող գործունեություն իրականացնող ֆիզիկական անձ է, որին, կախված բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակից, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ կամ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի կողմից կարող են ներկայացվել որոշակի գիտելիքների եւ հմտությունների տիրապետելու պահանջներ: Կրտսեր բուժաշխատողները շարունակական մասնագիտական զարգացման գործընթաց չեն անցնում եւ ՇՄԶ հավաստագիր չեն ստանում:

5. Առողջապահության բնագավառի մասնագիտական գործունեության, բժշկական եւ ոչ բժշկական մասնագիտությունների, ինչպես նաեւ նեղ մասնագիտությունների ցանկերը հաստատում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

6. Այլ պետություններում բժշկական կրթություն ստացած անձինք (ներառյալ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները եւ Հայաստանի Հանրապետությունում կացության կարգավիճակ ունեցող օտարերկրացիները) Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական մասնագիտական գործունեություն կարող են իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի հիման վրա բժշկական կրթության փաստը հավաստող փաստաթղթերի փոխադարձ ճանաչման կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով բժշկական կրթության փաստը հավաստող փաստաթղթերի ճանաչման եւ սույն օրենքով սահմանված կարգով մասնագիտական գործունեության եւ ՇՄԶ հավաստագրերի առկայության դեպքում, բացառությամբ օտարերկրացի բուժաշխատողների մասնագիտական կարճաժամկետ գործունեության:

7. Հայաստանի Հանրապետությունում գործող կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ կամ հրավերով օտարերկրացի բուժաշխատողների մասնագիտական կարճաժամկետ գործունեության թույլտվությունը տրամադրվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից: Սույն օրենքի իմաստով օտարերկրացի բուժաշխատողի մասնագիտական կարճաժամկետ գործունեություն է համարվում մուտքի վիզայով կամ առանց մուտքի վիզայի Հայաստանի Հանրապետությունում օրացուցային մինչեւ 180 օր գտնվելու ընթացքում բժշկական մասնագիտական գործունեության իրականացումը:

Հոդված 29. Բուժաշխատողների իրավունքները

1. Բուժաշխատողներն իրավունք ունեն`

1) ավագ եւ միջին բուժաշխատողները՝ օրենքով սահմանված կարգով իրենց կրթությանը, որակավորմանը եւ մասնագիտացմանը համապատասխան` իրենց իրավասության շրջանակներում իրականացնելու առողջապահության բնագավառում մասնագիտական գործունեություն, իսկ կրտսեր բուժաշխատողները՝ իրենց իրավասության շրջանակներում ոչ մասնագիտական` օժանդակող գործունեություն.

2) ապահովագրելու իրենց գործունեության հետ կապված քաղաքացիական պատասխանատվության ռիսկը.

3) ելնելով յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքի իրավիճակից՝ կայացնելու ապացուցողական բժշկությամբ հիմնավորված որոշումներ՝ լրացուցիչ միջամտություններ կատարելու համար, որոնք նախատեսված չեն համապատասխան կլինիկական ուղեցույցներով.

4) օրենքով սահմանված կարգով մասնակցելու շարունակական մասնագիտական զարգացման գործընթացին.

5) օրենքով սահմանված կարգով պաշտպանելու իրենց մասնագիտական համբավը, պատիվը եւ արժանապատվությունը.

6) օրենքով սահմանված կարգով ստեղծելու միավորումներ կամ անդամակցելու դրանց.

7) օգտվելու օրենքով սահմանված այլ իրավունքներից:

Հոդված 30. Բուժաշխատողների պարտականությունները եւ պատասխանատվությունը

1. Բուժաշխատողները պարտավոր են`

1) առողջապահության բնագավառում գործունեություն իրականացնելիս առաջնորդվել պացիենտի շահերով.

2) յուրաքանչյուր մարդու ցուցաբերել շտապ եւ անհետաձգելի, ինչպես նաեւ պլանային  բժշկական օգնություն.

3) հոգատար, անխտրական եւ հարգալից վերաբերմունք ցուցաբերել պացիենտի նկատմամբ.

4) պացիենտին եւ (կամ) նրա օրինական ներկայացուցչին տեղյակ պահել առողջական վիճակի, հիվանդության ախտորոշման, տրամադրված (տրամադրվող) բժշկական օգնության եւ սպասարկման, այդ թվում` բուժման մեթոդների կիրառման ընթացքի եւ արդյունքների, ինչպես նաեւ  դրանց հետ կապված ռիսկերի վերաբերյալ, բացառությամբ պացիենտի կողմից գրավոր հրաժարման եւ օրենքով սահմանված այլ դեպքերում.

5) բժշկական օգնություն ու սպասարկում իրականացնելիս կիրառել Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված դեղեր, բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված դեպքերի.

6) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով լրացնել, վարել եւ շրջանառել բժշկական փաստաթղթերը,

7) պահպանել բժշկական գաղտնիքը, բացառությամբ օրենքով սահմանված դեպքերի.

8) կատարելագործել իր մասնագիտական գիտելիքները եւ հմտությունները, մասնագիտական որակավորման պահանջներին համապատասխան մասնակցել շարունակական մասնագիտական զարգացման գործընթացին.

9) իրենց մասնագիտական գործունեությունն իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարմանմարմնի հաստատած մասնագիտական բնութագրին համապատասխան.

10) կատարել պացիենտի վարման գործելակարգերով եւ ընթացակարգերով սահմանված պահանջները՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակում.

11) պահպանել բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնները,

12) կատարել օրենքով սահմանված այլ պարտականություններ:

2. Բուժաշխատողները օրենքով նախատեսված դեպքերում պատասխանատվություն են կրում օրենքով սահմանված պարտականությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման համար:

ԳԼՈՒԽ 5

ՇԱՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ

Հոդված 31. Շարունակական մասնագիտական զարգացման կազմակերպման գործընթացը

1. Շարունակական մասնագիտական զարգացումն իրականացվում է այդ գործընթացի անընդհատության եւ բազմաձեւության սկզբունքների համակցմամբ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

2. Շարունակական մասնագիտական զարգացման գործընթացի անընդհատությունն ապահովվում է յուրաքանչյուր հնգամյա շրջափուլով` այդ տարիների ընթացքում իրականացված մասնագիտական գործունեության, ինչպես նաեւ ձեռք բերված գիտելիքների եւ մասնագիտական հմտությունների գնահատման հիման վրա: Շարունակական մասնագիտական զարգացման, ինչպես նաեւ ձեռք բերված գիտելիքների եւ մասնագիտական հմտությունների համար շնորհվում են ՇՄԶ կրեդիտներ:

3. Շարունակական մասնագիտական զարգացման բազմաձեւությունն ապահովելու համար շարունակական մասնագիտական զարգացումը ներառում է հետեւյալ տեսակները.

1) տեսական գիտելիքների զարգացում՝ Հայաստանի Հանրապետությունում կամ այլ պետություններում մասնագիտական դասընթացներին, սեմինարներին, սիմպոզիումներին, գիտական, գիտագործնական գիտաժողովներին եւ համագումարներին մասնակցության եւ (կամ) իրականացման միջոցով.

2) գործնական հմտությունների զարգացում՝ աշխատանքային տեղում մասնագիտական կատարելագործման, գիտագործնական միջոցառումներին մասնակցության եւ (կամ) իրականացման միջոցով.

3) ինքնակրթություն եւ ինքնազարգացում` հեռավար կամ առցանց դասընթացների մասնակցության եւ (կամ) իրականացման կամ գիտական աշխատանքների, աշխատությունների հրատարակման եւ (կամ) գործնական ուսումնասիրությունների արդյունքների ներկայացման միջոցով:

4. Շարունակական մասնագիտական զարգացման գործունեությունը եւ շնորհվող ՇՄԶ կրեդիտները յուրաքանչյուր հնգամյա փուլում պետք է լրացվեն սույն հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված գործունեության երեք տեսակներից եւ կազմեն`

1) ավագ բուժաշխատողների համար` առնվազն 220 ՇՄԶ կրեդիտ, բացառությամբ դեղագետների, որոնց համար սահմանվում է առնվազն 160 ՇՄԶ կրեդիտ.

2) միջին բուժաշխատողների համար` առնվազն 140 ՇՄԶ կրեդիտ, բացառությամբ դեղագործների, որոնց համար սահմանվում է առնվազն 100 ՇՄԶ կրեդիտ:

5. Շարունակական մասնագիտական զարգացումն ապահովող միջոցառումների կազմակերպմանը, իրականացմանը եւ մասնակցությանը ներկայացվող պահանջները, շարունակական մասնագիտական զարգացման յուրաքանչյուր տեսակի գծով շնորհվող ՇՄԶ կրեդիտների քանակը եւ դրանց շնորհման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

6. Սույն հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին եւ 2-րդ կետերով նախատեսված շարունակական մասնագիտական զարգացման տեսակները Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի սահմանած կարգով կարող են իրականացնել տեղական, օտարերկրյա եւ (կամ) միջազգային հետեւյալ կազմակերպությունները.

1) օրենքով սահմանված կարգով բժշկական կրթական ծրագրեր իրականացնող ուսումնական հաստատությունները.

2) բժշկական մասնագիտական հասարակական կազմակերպությունները.

3) առողջապահական կամ բժշկական կազմակերպությունները.

4) առողջապահության բնագավառում գործունեություն ծավալող այլ կազմակերպություններ:

7. Առողջապահական պետական նպատակային ծրագրերի շրջանակներում շարունակական մասնագիտական զարգացման առանձին տեսակներ կարող են իրականացվել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:

Հոդված 32. Հավաստագրմանը ներկայացվող հիմնական պահանջները

1. Շարունակական մասնագիտական զարգացման գնահատումն իրականացվում է հավաստագրման միջոցով:

2. ՇՄԶ հավաստագիրը տրվում է հինգ տարի ժամկետով: ՇՄԶ հավաստագրի ժամկետի ավարտից առնվազն երեք ամիս առաջ բուժաշխատողը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով դիմում է հաջորդ հինգ տարիների համար՝ ՇՄԶ հավաստագիր ստանալու նպատակով:

3. ՇՄԶ հավաստագիրը տրվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջների բավարարման եւ «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով պետական տուրք վճարելու դեպքում:

4. ՇՄԶ հավաստագիրը տրվում է, եթե բուժաշխատողը լրացրել է սույն օրենքով սահմանված ՇՄԶ կրեդիտների նվազագույն քանակը եւ վերջին հինգ տարում ունի առնվազն երեք տարվա մասնագիտական աշխատանքային ստաժ:

5?Վերջին հինգ տարում առնվազն երեք տարվա մասնագիտական աշխատանքային ստաժ չունենալու դեպքում ՇՄԶ հավաստագիր ստանալու համար բուժաշխատողը անցնում է թեստավորում, որի անցնելու փաստը հավաստող փաստաթուղթ ներկայացնելու դեպքում  տրվում է ՇՄԶ հավաստագիր:

6. Վերջին հինգ տարում ՇՄԶ կրեդիտների նվազագույն քանակի 70 տոկոսը հավաքելու դեպքում մասնագիտական գործունությունը շարունակելու եւ ՇՄԶ հավաստագիր ստանալու համար բուժաշխատողը իրավունք ունի անցնել թեստավորում եւ ստանալ ՇՄԶ հավաստագիր:

7. Վերջին հինգ տարում ՇՄԶ կրեդիտների նվազագույն քանակի 70 տոկոսի շեմը չհաղթահարած բուժաշխատողները չբավարարող ՇՄԶ կրեդիտների քանակը լրացնում են սույն օրենքի 31-րդ հոդվածով սահմանված պահանջներին համապատասխան:

8. ՇՄԶ հավաստագիր չի տրվում, եթե բուժաշխատողը չի ապահովել սույն հոդվածի 3-5-րդ մասերով սահմանված պահանջները:

9. ՇՄԶ հավաստագրի մերժումը կարող է բողոքարկվել «Վարչարարության հիմունքների եւ վարչական վարույթի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով կամ դատական կարգով:

10. Թեստավորումն իրականացնում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման  մարմնի ստեղծած մասնագիտական հանձնաժողովները, որոնց կազմում ընդգրկվում են բժշկական մասնագիտական հասարակական միավորումների, բժշկական ուսումնական հաստատությունների, բժշկական կազմակերպությունների եւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ներկայացուցիչներ: Մասնագիտական հանձնաժողովների անհատական կազմը եւ  աշխատակարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

11. Թեստավորման կազմակերպման եւ իրականացման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

12. Հավաստագրումն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ստեղծած մասնագիտական գործունեության հավաստագրման ազգային կենտրոնը (ՄԳՀԱԿ): Այդ նպատակով ՄԳՀԱԿ-ում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի սահմանած կարգով ստեղծվում են մասնագիտական հանձնաժողովներ, որոնց կազմում ընդգրկվում են բժշկական մասնագիտական հասարակական միավորումների, բժշկական ուսումնական հաստատությունների, բժշկական կազմակերպությունների եւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ներկայացուցիչներ: Մասնագիտական հանձնաժողովների անհատական կազմը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

13. ՄԳՀԱԿ-ն ՇՄԶ հավաստագրումը կազմակերպելու համար իրականացնում է՝

1) օրենսդրությամբ սահմանված կարգով մասնագիտական գործունեություն իրականացնող բուժաշխատողների գրանցումը.

2) առաջին անգամ մասնագիտական գործունեությունն սկսող բուժաշխատողների գրանցումը եւ հավաստագրի տրամադրումը.

3) ՇՄԶ կրեդիտների հիման վրա սահմանված կարգով ՇՄԶ հավաստագրի տրամադրումը.

4) ավագ եւ միջին բուժաշխատողների վերաբերյալ շտեմարանի վարումը:

14. Հավաստագրման կազմակերպման եւ իրականացման կարգը, հավաստագրերի ձեւերը եւ տրամադրման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

15. Ավագ եւ միջին բուժաշխատողների վերաբերյալ շտեմարանին առաջադրվող պահանջները, վերջինիս ձեւավորման եւ վարման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

ԳԼՈՒԽ 6

ԲՈՒԺԱՇԽԱՏՈՂԻ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԷԹԻԿԱՅԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ԷԹԻԿԱՅԻ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԸ

Հոդված 33. Բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնները

1. Բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնները տարածվում են ինչպես բուժաշխատող-պացիենտ, բուժաշխատող-բուժաշխատող հարաբերությունների վրա, այնպես էլ բուժաշխատողի` իր մասնագիտական գործունեությամբ պայմանավորված կամ դրանից բխող ցանկացած այլ հարաբերության վրա:

2. Բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնների ցանկը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, ինչը չի սահմանափակում բուժաշխատողների մասնագիտական հասարակական կազմակերպությունների կողմից կազմակերպության անդամ բուժաշխատողների համար էթիկայի լրացուցիչ կանոնների կամ կանոնակարգերի ընդունմանը:

Հոդված 34. Էթիկայի հանձնաժողովի ձեւավորման կարգը, գործունեությանը ներկայացվող պահանջները

1. Բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնների ցանկում ներառված կանոնների խախտումները քննելու նպատակով սույն օրենքով սահմանված կարգով ստեղծվում է հասարակական հիմունքներով գործող էթիկայի հանձնաժողով: Էթիկայի հանձնաժողովում ընդգրկվում են մեկական ներկայացուցիչ բուժաշխատողների, պացիենտների իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող հասարակական կազմակերպություններից, երկու իրավաբան, բժշկագիտության ոլորտում գործունեություն ծավալող երկու գիտական աշխատող կամ գիտնական, հոգեբան:

2. Էթիկայի հանձնաժողովի անդամների թիվը յոթն է: Էթիկայի հանձնաժողովի անդամն ընտրվում է 3 տարի ժամկետով:  Մեկ անձը  կարող է ընտրվել ոչ ավելի, քան երկու անգամ: Էթիկայի հանձնաժողովի անդամ կարող է ընտրվել  35 տարին լրացած, բարձրագույն կրթություն եւ առնվազն 10 տարվա աշխատանքային ստաժ ունեցող Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին?

3. Էթիկայի հանձնաժողովի անդամը հանձնաժողովում իր պարտականությունները իրականացնելիս անկախ է եւ առաջնորդվում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

4. Էթիկայի հանձնաժողովի անդամները պարտավոր են յուրաքանչյուր քննվող գործով ստորագրել շահերի բախման առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ հայտարարագիր: Շահերի բախում է համարվում այն իրավիճակը, երբէթիկայի հանձնաժողովի անդամն իր լիազորություններն իրականացնելիս պետք է կատարի գործողություն կամ ընդունի որոշում, որը ողջամտորեն կարող է մեկնաբանվել որպես իր կամ իր հետ փոխկապակցված անձի անձնական շահերով առաջնորդում:

7. Սույն հոդվածի իմաստով փոխկապակցած են համարվում հանձնաժողովի անդամի`

1) կամ նրա ամուսնու հետ` ներառյալ մինչեւ 2-րդ աստիճանի արյունակցական կապի մեջ գտնվող անձինք? Հանձնաժողովի անդամի հետ արյունակցական կապի մինչեւ 2-րդ աստիճանի մեջ են գտնվում արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ գտնվող անձինք, ինչպես նաեւ վերջիններիս հետ արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ գտնվող անձինք: Արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ են գտնվում անձի զավակները, ծնողները, քույրերը եւ եղբայրները,

2) հանձնաժողովի անդամի հետ միեւնույն գործատուի մոտ աշխատանքային գործունեության իրականացնող անձը:

8. Շահերի բախման առկայության մասին հայտարարագիր ներկայացնելու առկայության դեպքում հանձնաժողովի անդամը չի մասնակցում գործի քննությանը:

9. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին շահերի բախման առկայության վերաբերյալ չհայտարարագրված տվյալներ հայտնի դառնալուց հետո 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունները դադարեցվում են:

10. Էթիկայի հանձնաժողովի անդամներն ընտրվում են մրցութային կարգով: Էթիկայի հանձնաժողովի անդամների մրցութային ընտրության կարգը, էթիկայի հանձնաժողովի աշխատակարգը, գործերի քննության կարգը, շահերի բախման առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ հայտարարագրի ձեւը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

11. Էթիկայի հանձնաժողովի անհատական կազմը հաստատվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից:

12. Էթիկայի հանձնաժողովում քննության են ենթակա բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի` քրեական կամ վարչական պատասխանատվություն չնախատեսող կանոնների խախտումները:

13. Էթիկայի հանձնաժողովը գործի քննության արդյունքում ընդունում է հետեւյալ որոշումներից մեկը.

1)  քրեական կամ վարչական պատասխանատվություն նախատեսող կանոնների առերեւույթ խախտում հայտնաբերելու դեպքում կամ մասնագիտական էթիկայի կանոնների խախտման բացակայության հիմքով`

ա. մերժել դիմումը կամ

բ. դադարեցնել գործի քննությունը սեփական նախաձեռնությամբ գործի քննությունն սկսելու դեպքերում,

2) օրենքով քրեական կամ վարչական պատասխանատվություն չնախատեսող մասնագիտական էթիկայի կանոնների խախտման հաստատման  դեպքում`

ա. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին ներկայացնել առաջարկություն` առաջին անգամ խախտում կատարած բուժաշխատողին նկատողություն տալու վերաբերյալ,

բ. մեկ տարվա ընթացքում  կրկին անգամ բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնի խախտում կատարելու դեպքում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին ներկայացնել առաջարկություն բուժաշխատողին խիստ նկատողություն տալու վերաբերյալ,

գ. մեկ տարվա ընթացքում երրորդ անգամ բուժաշխատողի կողմից մասնագիտական էթիկայի կանոնի խախտում կատարելու դեպքում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին ներկայացնել առաջարկություն` կասեցնել բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողի լիցենզիան միայն տվյալ բուժաշխատողի մասով, մեկ ամիս ժամկետով` հիմք ընդունելով «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 36-րդ հոդվածի 1-ին մասի 12-րդ կետը,

14. Էթիկայի հանձնաժողովի կողմից սույն հոդվածի 13-րդ մասի 2-րդ կետի ա. եւ բ. ենթակետերով նախատեսված որոշումների հիման վրա Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը, ըստ անհրաժեշտության, համապատասխան տեղեկատվությունը փոխանցում է իրավասու մարմիններին` համապատասխան բուժաշխատողին կարգապահական կամ վարչական պատասխանատվության ենթարկելու նպատակով:

15. Էթիկայի հանձնաժողովը Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանած կարգով վարում է մասնագիտական էթիկայի խախտում կատարած անձանց գրանցամատյան:

ԳԼՈՒԽ 7

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱԿԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ ԵՎ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՁԵՎԵՐԸ

Հոդված 35. Բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելիս նոր դեղերի, մեթոդների, ձեւերի, միջոցների կիրառումը եւ կենսաբժշկական հետազոտությունների անցկացումը

1. Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելիս թույլատրվում է նոր դեղերի, մեթոդների, ձեւերի, միջոցների կիրառում եւ կենսաբժշկական հետազոտությունների անցկացում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

2. Մարդկանց բուժման նպատակով նոր դեղերի, մեթոդների, ձեւերի, միջոցների կիրառումը, ցանկացած կենսաբժշկական հետազոտություն կարող է իրականացվել միայն նրանց իրազեկված գրավոր համաձայնության դեպքում:

3. Մարդը իրավունք ունի հրաժարվել հետազոտությանը մասնակցելուց դրա ցանկացած փուլում:

Հոդված 36. Բժշկական փորձաքննությունների տեսակները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացվում են բժշկականփորձաքննության հետեւյալ տեսակները.

1) ժամանակավոր անաշխատունակության,

2) բժշկասոցիալական,

3) ռազմաբժշկական,

4) դատաբժշկական,

5) դատահոգեբուժական,

6) դատաթմրաբանական,

7) թունաքիմիական:

2. Ժամանակավոր    անաշխատունակության փորձաքննություն Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով հիվանդության (վնասվածքի) կամ պրոթեզավորման կամ առողջարանային բուժման անհրաժեշտության կամ հղիության ու ծննդաբերության կամ ընտանիքի անդամի հիվանդության (վնասվածքի) պատճառով առաջացած խնամքի անհրաժեշտությամբ պայմանավորված աշխատողի, իսկ օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում, նաեւ այլ անձանց ժամանակավոր անաշխատունակ լինելու փաստի եւ անաշխատունակության ժամկետների որոշումն է:

3. Բժշկասոցիալական փորձաքննությունը հիվանդության կամ վնասվածքի հետեւանքով օրգանիզմի ֆունկցիաների կայուն խանգարումներով եւ/կամ կառուցվածքի խախտումներով պայմանավորված` կենսագործունեության սահմանափակումների գնահատման հիման վրա հաշմանդամության սահմանումն է, ինչպես նաեւ հաշմանդամություն ունեցող անձի սոցիալական ներառմանն ուղղված ծառայությունների տեսակների՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշումն է:

4. Ռազմաբժշկական փորձաքննությունը անձի` զինվորական ծառայության պիտանիության կամ զինծառայողների կամ զինվորական ծառայությունից արձակվածների մոտ առկա հիվանդությունների կամ վնասվածքների զինվորական ծառայության հետ պատճառահետեւանքային կապի` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշումն է:

5. Դատաբժշկական փորձաքննությունը օրենքով սահմանված կարգով եւ դեպքերում կենդանի կամ մահացած անձի տարիքի կամ ինքնության կամ սեռական վիճակի եւ սեռական բնույթի հանցագործությունների կամ մարմնական վնասվածքի կամ հիվանդության առկայության կամ բացակայության, կամ ինքնավնասման կամ առողջությանը պատճառված վնասի ծանրության կամ վնասվածքների հետեւանքով աշխատունակության կորստի աստիճանի, կամ առողջական վիճակի, կամ մահվան հետ վնասվածքների պատճառական կապի կամ անձի մահվան պատճառի եւ ժամկետի վերաբերյալ եզրակացության տրամադրումն է:

6. Դատահոգեբուժական փորձաքննությունը օրենքով սահմանված կարգով եւ դեպքերում անձի հոգեկան առողջության կամ հոգեկան վիճակի կամ անձի մոտ հոգեկան խանգարման առկայության կամ բացակայության կամ գործունակության կամ անգործունակության կամ անձի մեղսունակության կամ սահմանափակ մեղսունակության կամ անմեղսունակության, ինչպես նաեւ մեղսունակ վիճակում հակաօրինական արարք կատարած եւ մինչեւ դատապարտվելը հոգեկան խանգարում ձեռք բերելու վերաբերյալ կամ բժշկական բնույթի հարկադրանքի միջոցների կիրառման կամ դատապարտյալի հոգեկան խանգարում ձեռք բերելու դեպքում պատժի հետագա կրման հնարավորության վերաբերյալ եզրակացության տրամադրումն է:

7. Դատաթմրաբանական փորձաքննությունն օրենքով սահմանված կարգով եւ դեպքում անձի թմրամոլության եւ(կամ) ալկոհոլիզմով եւ(կամ) թունամոլությամբ տառապելու կամ չտառապելու, իսկ թմրամոլության եւ(կամ) ալկոհոլիզմով եւ(կամ) թունամոլությամբ տառապելու դեպքում բժշկական բնույթի հարկադրանքի միջոցների կիրառման անհրաժեշտության վերաբերյալ եզրակացության տրամադրումն է:

8. Թունաքիմիական փորձաքննությունն օրենքով սահմանված կարգով եւ դեպքերում անձի կենսամիջավայրում(միջավայրերում) թմրամիջոցի(թմրամիջոցների) եւ(կամ) ալկոհոլի եւ(կամ) հոգեմետ նյութի(նյութերի) առկայության փաստի հաստատման կամ բացառման վերաբերյալ եզրակացության տրամադրումն է:

Հոդված 37. Դատաբժշկական փորձաքննությունը

1. Դատաբժշկական փորձաքննությունը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության քրեական կամ քաղաքացիական կամ վարչական դատավարության օրենսգրքով սահմանված փորձաքննություն նշանակելու մասին որոշման առկայության դեպքում:

2. Դատաբժշկական փորձաքննությունը իրականացվում է հետեւյալ ձեւերից մեկով կամ մի քանիսով.

1) դիահերձում,

2) կենդանի անձի հետազոտում,

3) մարդու օրգանիզմի կենսաբանական ծագման նմուշների եւ հետքերի քիմիական կամ կենսաքիմիական կամ կենսաբանական կամ հյուսվածաբանական կամ մոլեկուլյար գենետիկական կամ բժշկաքրեագիտական կամ բջջաբանականհետազոտություններ, այդ թվում` մարդու օրգանիզմ ներթափանցած արտածին նյութերի,

4) կենդանի կամ մահացած անձի բժշկական փաստաթղթերի հետազոտում,

3. Դիահերձման ձեւով դատաբժշկական փորձաքննություններն իրականացվում են`

1) մահացածի ինքնությունը հաստատված չլինելու դեպքում,

2) հիվանդանոցային բժշկական հաստատությունում կլինիկական ախտորոշումը պարզված չլինելու դեպքում` անկախ տարիքից եւ հիվանդանոցային բժշկական հաստատությունում գտնվելու տեւողությունից,

3) բուժաշխատողի պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու մասին Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով ներկայացված հաղորդում ներկայացնելու կամ իրենց լիազորություններն իրականացնելիս հետաքննության մարմնի, քննիչի, դատախազի, դատարանի, դատավորի կողմից հանցագործության մասին տվալների, հանցագործության նյութական հետքերի եւ հետեւանքների հայտնաբերման դեպքում` դրանց Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ընթացք տալու դեպքերում,

4) բռնի մահվան կասկածի դեպքում` անկախ պայմաններից եւ մահը վրա հասնելու պահից, ինչպես նաեւ բռնի մահվան դեպքում` սպանություն կամ ինքնասպանություն կամ դժբախտ պատահարի դեպքում (մեխանիկական վնասվածքներ, մեխանիկական շնչահեղձություն, թունավորումներ, էլեկտրահարություն, ծայրահեղ բարձր կամ ցածր ջերմաստիճան, ճառագայթային էներգիայի ազդեցություն, բարձր եւ ցածր մթնոլորտային ճնշում եւ այլ դեպքեր),

5) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգի խախտմամբ` հղիության արհեստական ընդհատման (աբորտ) դեպքում,

6) հանկարծամահության դեպքում` անկախ տարիքից, մահը վրա հասնելու հանգամանքից եւ վայրից,

7) հղիների, ծննդկանների, ծննդաբերողների մահվան (մայրական մահացություն) դեպքերում,

8) ազատազրկման վայրերում գտնվող անձանց մահվան դեպքում,

9) հոգեբուժական հաստատություններում բուժվող պացիենտների մահվան դեպքում,

10) երեխաների խնամք եւ պաշտպանություն իրականացնող հաստատություններում, տուն-ինտերնատներում գտնվող անձանց մահվան դեպքում,

11) բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնող հաստատություններում հսկողության տակ չգտնվող անձանց մահվան դեպքում,

12) շտապ օգնության ավտոմեքենայի մեջ կամ բժշկական հաստատություն տեղափոխելու ճանապարհին արձանագրված մահերի դեպքում:

4. Դատաբժշկական փորձաքննության իրականացման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 38. Ախտաբանաանատոմիական գործունեություն.

1. Ախտաբանաանատոմիական գործունեությունը բժշկական  օգնության   եւ սպասարկման տեսակ է, որն իրականացվում է ձեւաբանական հետազոտությունների եւ ախտաբանաանատոմիական դիահերձումների միջոցով:

2. Ձեւաբանական հետազոտություններն իրականցվում են կենդանության օրոք հիվանդությունների ախտորոշման նպատակով: Կենդանության օրոք մարդու մարմնից հեռացված ցանկացած օրգան եւ/կամ հյուսվածք եւ/կամ հեղուկ ենթակա է պարտադիր ձեւաբանական հետազոտության՝ ախտորոշման ճշգրտման, հաստատման, բուժման արդյունավետության գնահատման նպատակով: Ձեւաբանական հետազոտությունների ցանկը եւ անցկացման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Ախտաբանաանատոմիական դիահերձումներն իրականցվում են հիվանդությունների հետմահու ախտորոշման  եւ մահվան պատճառը որոշելու նպատակով: Ախտաբանաանատոմիական դիահերձումների անցկացման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

4. Ախտաբանաանատոմիական դիահերձումները կարող են չիրականացվել՝ հիմք ընդունելով մահացածի՝ կյանքի օրոք հայտնած կամքը կամ ծնողի կամ ամուսնու կամ  երեխաների կամ օրինական ներկայացուցչի գրավոր դիմումը, բացառությամբ`

1) երբ պացիենտը մահացել է հիվանդանոցային հաստատությունում եւ առկա է ճշտված եզրափակիչ կլինիկական ախտորոշում,

2) վարակիչ  հիվանդությունների եւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության  հաստատած՝ շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների ցանկում ընդգրկված հիվանդություններից որեւէ մեկի առկայության կամ դրանց կասկածի դեպքում,

3) չարորակ հիվանդություններից մահվան դեպքում, երբ բացակայում է դրանց հյուսվածաբանական հաստատումը (վերիֆիկացիան),

4) շուրջծննդյան (պերինատալ) մահացության դեպքում:

5. Սույն հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված անձանց բացակայության դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվում է դիահերձում:

Հոդված 39. Էվթանազիայի արգելումը

1. Հայաստանի Հանրապետությունում արգելվում է Էվթանազիան` պացիենտի խնդրանքով նրա մահվան արագացումը որեւէ գործողությամբ, անգործությամբ եւ միջոցներով:

2. Այն անձինք, ովքեր պացիենտին գիտակցաբար դրդում են Էվթանազիայի կամ իրականացնում են այն, կրում են պատասխանատվություն` Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

ԳԼՈՒԽ 8

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄԸ

Հոդված 40. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման ֆինանսավորման աղբյուրները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման ֆինանսավորման աղբյուրներն են`

1) հատկացումները Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից.

2) ապահովագրական հատուցումները.

3) մարդկանց անմիջական վճարումները.

4) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրներ:

2. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը պետական բյուջեով նախատեսված հատկացումներով իրականացնում է բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակումբժշկական օգնության եւ սպասարկման երաշխավորված ֆինանսավորում, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողներին` անկախ դրանց կազմակերպական-իրավական ձեւից եւ սեփականության ձեւից:

3. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ֆինանսավորումը պետական բյուջեի միջոցներով եւ ապահովագրական հատուցումներով իրականացվում է կնքված պայմանագրերի համաձայն:

4. Մարդկանց կողմից անմիջական վճարումներ կատարվում են, եթե մատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակների եւ ծավալների ֆինանսավորումն ամբողջությամբ կամ մասամբ չի իրականացվում սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-3 կետերում նշված աղբյուրներից, ինչպես նաեւ այն անձի գրավոր ցանկությամբ կամ արտահերթ սպասարկման դեպքում:

Հոդված 41. Պետության բյուջետային նպատակային ֆինանսավորումը

1. Պետությունը բյուջետային նպատակային ֆինանսավորման միջոցով ապահովում է առողջապահության բնագավառի պահպանումը եւ զարգացումը, որի ծավալները որոշվում են բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերին համապատասխան:

2. Պետական բյուջեի միջոցների հաշվին իրականացվող բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակում պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման ֆինանսավորման կարգը, բժշկական օգնության եւ սպասարկման եւ բժշկական պարագաների փոխհատուցման կարգը, տրամադրվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծավալները, պայմանագրային գումարների հաշվարկման, պայմանագրերում փոփոխությունների կատարման եւ ֆինանսավորման սկզբունքները, մատուցվող ծառայությունների գների հաստատման կարգը, պետության կողմից երաշխավորված արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման կարգը, բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունք ունեցող  շահառուների շրջանակը, պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման նպատակով բնակչության հերթագրման կարգը, պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով նորագույն եւ թանկարժեք տեխնոլոգիաներով մատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների փոխհատուցման կարգը, բժշկական սարքավորումների եւ գործիքների կենտրոնացված կարգով ձեռքբերման ու բաշխման կարգը, բժշկական կազմակերպություններում պետական պատվերի տեղադրման  կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ծավալները, գները, արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման դեպքում համավճարների չափը, պետական մասնակցության չափը, դրանց հաշվարկման մեթոդաբանությունը, փոխհատուցման առանձնահատկությունները, պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով մատուցվող վիճակների եւ հիվանդությունների ցանկերը, հատուկ ու դժվարամատչելի ախտորոշիչ հետազոտությունների ցանկը, պայմանագրային պարտավորությունների կատարման նկատմամբ ստուգումների,  մշտադիտարկումների, դիտարկումների եւ փորձագիտության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

4. Բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի շրջանակում պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպումն ու իրականացումը կատարվում է ծառայությունների մատուցման պայմանագրերի հիման վրա, որի օրինակելի ձեւը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը:

ԳԼՈՒԽ 9

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԱՐՏԱԴՐԱՏԵՍԱԿՆԵՐ

Հոդված 42. Բժշկական արտադրատեսակների շրջանառությունը, պետական գրանցումը, ներմուծումը եւ կիրառումը

1. Հայաստանի Հանրապետությունում թույլատրվում է արտադրել, ներմուծել, բաշխել, բացթողնել, իրացնել եւ կիրառել այն բժշկական արտադրատեսակը, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետությունում, բացառությամբ սույն օրենքով սահմանված դեպքերի:

2. Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական արտադրատեսակների արտադրության, ներմուծման, բաշխման, բացթողնման, իրացման եւ կիրառման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ:

3. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումը, գրանցումը մերժելը, կասեցնելը եւ ուժը կորցրած ճանաչելը, ինչպես նաեւ բժշկական արտադրատեսակի ներմուծումը/արտահանումը մերժելը փորձագիտական եզրակացության հիման վրա իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի ղեկավարը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ սահմանված կարգով:

4. Բժշկական արտադրատեսակի շրջանառության պետական կարգավորման ոլորտում փորձաքննությունների կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

5. Բժշկական արտադրատեսակի շրջանառության պետական կարգավորման ոլորտում իրականացվող փորձաքննությունների համար գանձվում է պետական տուրք` «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով:

6. Բժշկական արտադրատեսակի գրանցման նպատակով հայտատու կարող է հանդես գալ արտադրողը կամ արտադրողի լիազոր ներկայացուցիչը, որը բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումից հետո համարվում է գրանցման հավաստագրի իրավատերը: Բժշկական արտադրատեսակի գրանցման նպատակով ներկայացված տվյալների ճշտության եւ հավաստիության համարպատասխանատու է հայտատուն:

7. Բժշկական արտադրատեսակները,  ըստ կիրառման հնարավոր ռիսկի, բաժանվում են դասերի` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված՝ բժշկական արտադրատեսակի դասակարգման կանոնների համաձայն:

8. Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում չի պահանջվում՝

1) ֆիզիկական անձանց կողմից Հայաստանի Հանրապետության տարածքներ ներմուծված եւ անձնական օգտագործման համար նախատեսված բժշկական արտադրատեսակի համար,

2) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում պացիենտների անհատական պատվերներով, բացառապես անձնական օգտագործման նպատակով պատրաստված բժշկական արտադրատեսակի համար, որոնց ներկայացվում են հատուկ պահանջներ բժշկական նշանակմանը համապատասխան,

3) դիվանագիտական ներկայացուցչությունների եւ հյուպատոսական հիմնարկների աշխատողների կողմից օգտագործման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության մաքսային տարածքներ ներմուծված բժշկական արտադրատեսակի համար,

4) Հայաստանի Հանրապետության տարածք ժամանած տրանսպորտային միջոցների ուղեւորներին ու անձնակազմի անդամներին, գնացքը սպասարկող անձնակազմին ու տրանսպորտային միջոցների վարորդներին բժշկական օգնություն ցուցաբերելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության տարածքներ ներմուծված բժշկական արտադրատեսակի համար,

5) միջազգային մշակութային, սպորտային միջոցառումների եւ միջազգային արշավների մասնակիցներին բժշկական օգնություն ցուցաբերելու, ինչպես նաեւ ցուցահանդեսների անցկացման համար Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներմուծված բժշկական արտադրատեսակների համար,

6) հետազոտությունների (փորձարկումների) կատարման, այդ թվում՝ գիտական նպատակներով Հայաստանի  Հանրապետության տարածք ներմուծված բժշկական արտադրատեսակի համար,

7) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանվող դեպքերում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային տարածք որպես մարդասիրական օգնություն ներմուծված բժշկական արտադրատեսակի համար,

8) արտահանման նպատակով Հայաստանի Հանրապետությունում արտադրվող բժշկական արտադրատեսակի համար:

9. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումը մերժելու, ինչպես նաեւ սահմանված դեպքերում փորձաքննությունը դադարեցնելու դեպքում գրանցման նպատակով ներկայացված փաստաթղթերը չեն վերադարձվում, իսկ նմուշները կարող են վերադարձվել, եթե հայտատուի կողմից չեն վիճարկվում փորձաքննության արդյունքները եւ/կամ պետական գրանցումը մերժելու մասին որոշումը:

10. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումը ուժը կորցրած է ճանաչվում, եթե`

1) հայտնաբերվել է անվտանգության, արդյունավետության, որակի անհամապատասխանություն, որը սպառնում է մարդուառողջությանը, կյանքին եւ/կամ շրջակամիջավայրին եւ որը հնարավոր չէ վերացնել,

2) բժշկական արտադրատեսակի վերաբերյալ օտարերկրյա եւ միջազգային մասնագիտական կառույցներից կամ այլ պետությունների բժշկական արտադրատեսակի ոլորտը կարգավորող իրավասու մարմիններից ստացվել ենհ իմնավորված ու հավաստի բացասականտվյալներ,

3) բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումից հետո երեք տարբեր սերիաների որակի ստուգման արդյունքները եղել են բացասական,

4) բժշկական արտադրատեսակի հետգրանցումային անվտանգության դիտարկման ժամանակ արձանագրվել են ծայրահեղ վնասակար կողմնակի ազդեցության դեպքեր (մահվան, կյանքին սպառնացող, հոսպիտալացում պահանջող, անգործունակություն, ֆիզիկական խեղում կամ բնածին արատ առաջացնող):

11. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումն ուժը կորցրած ճանաչելու դեպքում արգելվում են բժշկական արտադրատեսակի արտադրությունը, ներմուծումը, բաշխումը, իրացումը եւ կիրառումը:

12. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումը կասեցվում է, եթե`

1) առկա է պետական գրանցման հավաստագրի իրավատիրոջ հիմնավորված դիմումը,

2) հայտնաբերվել է անվտանգության, արդյունավետության, որակի անհամապատասխանություն, որոնք հնարավոր է վերացնել,

3) պետական գրանցման հավաստագրի իրավատերը չի հայտնել արտադրատեսակի որակին, անվտանգությանը կամ արդյունավետությանը վերաբերող նոր տվյալները կամ չի կատարել նոր տվյալներին համապատասխան փոփոխություններ գրանցման փաստաթղթերում,

4) պետական գրանցման հավաստագրի իրավատերը գրանցված բժշկական արտադրատեսակի փաստաթղթերում եւ արտադրատեսակի փաթեթի, պիտակի, մակնշման մեջ, կիրառման եւ օգտագործման հրահանգներում կատարել է Լիազոր մարմնի հետ չհամաձայնեցված փոփոխություններ:

13. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցման կասեցումը բժշկական արտադրատեսակի գրանցման ժամանակավոր դադարեցումն է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում: Բժշկական արտադրատեսակի գրանցումը կասեցնելու դեպքում ժամանակավորապես արգելվում են բժշկական արտադրատեսակի արտադրությունը, ներմուծումը, բաշխումը, բացթողնումը, իրացումը եւ կիրառումը:

14. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցումը մերժելու, ուժը կորցրած ճանաչելու, կասեցնելու, ինչպես նաեւ բժշկական արտադրատեսակի ներմուծումը կամ արտահանումը մերժելու մասին որոշումները կարող են բողոքարկվել «Վարչարարության հիմունքների եւ վարչական վարույթի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով կամ դատական կարգով:

15. Բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցման համար գանձվում է պետական տուրք` «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով եւ չափով:

Հոդված 43.  Բժշկական արտադրատեսակի, դրա մասերի կամ բաղադրիչների ներմուծումը եւ արտահանումը

1. Հայաստանի Հանրապետության տարածք բժշկական արտադրատեսակը, դրա մասերը կամ բաղադրիչները ներմուծվում (Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելու միջոցով բժշկական արտադրատեսակի, դրանց մասերի կամ բաղադրիչների ներսբերում (այսուհետ` ներմուծում)) եւ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից արտահանվում են (Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելու միջոցով բժշկական արտադրատեսակի, դրանց մասերի կամ բաղադրիչների դուրսբերում (այսուհետ` արտահանում)) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանած կարգով:

2. Ներմուծման կամ արտահանման հավաստագրի տրամադրման համար բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցում ունենալը պարտադիր չէ հետեւյալ դեպքերում`

1) արտակարգ իրավիճակների կամ դրանց առաջացման վտանգի առկայության դեպքում,

2) բարեգործական եւ մարդասիրական ծրագրերի շրջանակներում ներմուծվող բժշկական արտադրատեսակի համար` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ սահմանված միջազգային մասնագիտական կազմակերպության անդամ երկրում գրանցված կամ Միավորված Ազգերի Կազմակերպության կողմից երաշխավորված լինելու դեպքում՝ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմին հետ սահմանված կարգով համաձայնեցնելուց հետո,

3) Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի գրավոր որոշման առկայության դեպքում` պետության կարիքների կամ առանձին հիվանդների համար բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելու նպատակով բժշկական արտադրատեսակի ներմուծման դեպքում,

4) օրենքով սահմանված այլ դեպքերում:

ԳԼՈՒԽ 10

ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՈՐԱԿԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

Հոդված 44. Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման նկատմամբ պետական վերահսկողությունը

Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման նկատմամբ պետական վերահսկողությունն իրականացնում է առողջապահության բնագավառում վերահսկողություն իրականացնող տեսչական մարմինը:

Հոդված 45. Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի կառավարումը

1. Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի  կառավարումը որակի գնահատման, վերահսկման եւ բարելավման միջոցառումների համախումբ է, որոնք պարբերաբար կիրառվում են համակարգային կամ ինստիտուցիոնալ մակարդակում:

2. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի ապահովումը ներառում է բժշկական օգնության եւ սպասարկման  որակի գնահատումը եւ վերլուծությունը` դրան հաջորդող փոփոխություններով եւ(կամ) շտկող գործողություններով, որոնք ապահովում են ցուցաբերվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից սահմանված չափանիշներին:

3. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի շարունակական բարելավումը ծառայությունների որակի բարձրացմանն ուղղված կազմակերպչական համալիր մոտեցում է, որը ենթադրում է որոշակի մեթոդաբանությունների եւ գործիքների կիրառում, որոնցով բացահայտվում եւ նվազեցվում է փաստացի եւ ակնկալվող որակների միջեւ գոյություն ունեցող տարբերությունը:

4. Բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակի  կառավարման մեխանիզմները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի կողմից:

Հոդված 46. Պատասխանատվությունը սույն օրենքը խախտելու համար

Սույն օրենքի պահանջները խախտող անձինք պատասխանատվություն են կրում Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

ՀՈԴՎԱԾ 2. Անցումային եւ եզրափակիչ դրույթներ

1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը, բացառությամբ սույն օրենքի 27-րդ հոդվածի 1-ին մասի 9-րդ կետի, որն ուժի մեջ է մտնում 2023 թվականի հունվարի 1-ից:

2. 2016 թվականից մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելն ընկած ժամանակահատվածում բուժաշխատողներին շնորհված ՇՄԶ կրեդիտները հաշվի են առնվում հավաստագրման գործընթացում:

3. Սույն օրենքի ընդունմամբ պայմանավորված համապատասխան ենթաօրենսդրական իրավական ակտերն ընդունվում են սույն օրենքն ընդունվելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում:
 

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,«ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ  ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,   «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «LԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ եւ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՊԵՏԱԿԱՆ ՏՈՒՐՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ՓԱԹԵԹԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

1. Անհրաժեշտությունը.

Նախագծերի ներկայացումը պայմանավորված է ՀՀ Սահմանադրության 34-րդ հոդվածի, 86-րդ հոդվածի 7-րդ կետի, «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի, ՀՀ կառավարության 2016 թվականի հունվարի 14-ի թիվ 131-Ն որոշման պահանջների 68-րդ կետի պահանջների կատարմամբ, ինչպես նաեւ բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում առկա  մի շարք բացերի եւ չկարգավորված հարաբերությունների օրենսդրական կարգավորման անհրաժեշտությամբ, ՀՀ կառավարության 2017 թվականի հունիսի 19-ի N 646-Ա որոշման, ՀՀ կառավարության 2017 թվականի օգոստոսի 3-ի թիվ 33 որոշմամբ հաստատված «Լաբորատոր համակարգի 2017-2019 թվականների զարգացման ծրագրի», ինչպես նաեւ ՀՀ կառավարության 2019-2023թթ. Ծրագրի պահանջներով:

Հաշվի առնելով Նախագծում կատարված լայնածավալ փոփոխություններն ու լրացումները եւ առաջնորդվելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 34-րդ հոդվածի 4-րդ մասը, ակտը շարադրվել է նոր խմբագրությամբ:

2. Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները.

«Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծ

Նախագծի 2-րդ, 9-րդ, 13-րդ, 16-րդ, 42-րդ հոդվածներ

1) «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում առողջապահության ոլորտի՝ պետության կողմից իրականացվող առողջապահական ծրագրերը սահմանված են որպես առողջապահական պետական նպատակային ծրագրեր, մինչդեռ 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ին ընդունված Սահմանադրության փոփոխությունների համաձայն (86-րդ հոդվածի 7-րդ կետ), տնտեսական, սոցիալական եւ մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրերի իրականացումը: Այսինքն, ներկայում ՀՀ Սահմանադրության եւ «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում միեւնույն հասկացության վերաբերյալ կիրառվող տերմինների մեջ առկա է անհամապատասխանություն: Բացի այդ, թե' Սահմանադրության, թե' գործող օրենսդրության մեջ սպառիչ տրված չէ բնակչության առողջության պահպանմանն ու բարելավմանն ուղղված ծրագրերի իրավական բովանդակությունը,

2) Նախագծի 2-րդ հոդվածով նաեւ առաջարկվում է սահմանել օրենքի նախագծով ներդրվող առանձին ինստիտուտների պատշաճ կիրառման համար անհրաժեշտ հասկացություններ կամ վերանայել դրանք` համապատասխանեցնելով դրանց իրավական բովանդակությունը նոր սահմանվող կարգավորումներին,

3) Գործող օրենքում մասնագիտական նեղ բնույթ ունեցող այնպիսի որոշումների ընդունումը ?առողջապահության բնագավառի մասնագիտական գործունեության, բժշկական եւ ոչ բժշկական մասնագիտությունների, ինչպես նաեւ նեղ մասնագիտությունների ցանկերը, ավագ եւ միջին բուժաշխատողների վերաբերյալ շտեմարանի ձեւավորման եւ վարման կարգը եւ այլն?  վերապահված  է ՀՀ կառավարությանը, մինչդեռ դրանք խիստ նեղ, մասնագիտական բնույթ ունեցող ակտեր են, որոնք ընդունման կոլեգիալ, առավել ընդլայնված կարգ չեն ենթադրում, քանի որ ունեն խիստ նեղ բնույթ: Ուստի առաջարկվել է վերջիններս հաստատելու լիազորությունը վերապահել առողջապահության ոլորտի պետական լիազոր մարմնին:

Նախագծի 3-րդ, 4-րդ եւ 5-րդ  հոդվածներ

1. Նախագծի 3-րդ հոդվածով սահմանվել են բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակները, վերջիններիս իրականացման պայմանները եւ մատուցման ձեւերը:

2. Հայաստանի Հանրապետության մարզերում տեղակայված բժշկական կազմակերպություններում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացող  պացիենտներին առավել  որակյալ, արագ եւ մատչելի  բժշկական օգնության կազմակերպման նպատակով անհրաժեշտություն է առաջացել նախագծով սահմանել հեռաբժշկության ծառայության վերաբերյալ կարգավորումները:

Ուսումնասիրվել է հեռաբժշկության ծառայության իրականացման մի շարք երկրների փորձը, մասնավորապես Նորվեգիայի, Ֆրանսիայի, ՌԴ-ի, ԱՄՆ-ի): Ներկայումս աշխարհում հայտնի է ավելի քան 250 հեռաբժշկության ծրագրեր: ԱՄՆ հանդիսանում է վերոնշյալ ծառայությունն ամենալայնածավալ չափով կիրառող երկիրը, որտեղ 2016թ. ընթացքում իրականացվել են շուրջ 1.25 մլն հեռաբժշկական խորհրդատվություններ: Ամերիկյան հեռաբժշկական ասոցիացիայի տվյալներով, հեռաբժշկական խորհրդատվությունները կրճատում եմ հոսպիտալիզացիան շուրջ 19 %-ով եւ բավականին մատչելի են անմիջական այցելություններից: Երբեմն հեռավորությունից կախված ծախսը կարող է մոտ 50 անգամ կրճատվել: Շատ կարեւոր է, որ հեռաբժշկական խորհրդատվությունները հնարավորություն են տալիս կապ հաստատել ցանկացած հեռավորության վրա աշխատող բժիշկ-մասնագետի հետ` փոխանակելով բոլոր բժշկական տեղեկությունները, որոնք անհրաժեշտ են որակյալ եզրակացություն իրականացնելու համար (լաբորատոր գործիքային  հետազոտությունների արդյունքները եւ այլն):

3. ՀՀ կառավարության 2017 թվականի օգոստոսի 3-ի թիվ 33 արձանագրային որոշմամբ հավանություն է տրվել «Լաբորատոր համակարգի 2017-2019 թվականների զարգացման ծրագրին», որի 2-ին կետով սահմանվել է «Համընդհանուր լաբորատոր ցանցի համակարգը, բաղադրիչները, համընդհանուր լաբորատոր ցանցում ընդգրկված յուրաքանչյուր մակարդակի լաբորատորիաների գործառույթները եւ օրենքից բխող անհրաժեշտ այլ գործառույթները սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության համապատասխան որոշման նախագիծը ՀՀ կառավարության աշխատակազմ ներկայացնելու վերաբերյալ միջոցառում: Հիմք ընդունելով ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածի պահանջները` անհրաժեշտ են լաբորատոր գործունեության ոլորտը կարգավորող իրավական ակտեր:

Նախագծի 6-րդ, 7-րդ, 8-րդ, 9-րդ եւ 10-րդ հոդվածներ

ՀՀ Սահմանադրության 34-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` «Անձնական տվյալների մշակումը պետք է կատարվի բարեխղճորեն, օրենքով սահմանված նպատակով, անձի համաձայնությամբ կամ առանց այդ համաձայնության` օրենքով սահմանված այլ իրավաչափ հիմքի առկայությամբ:», իսկ 5-րդ մասը սահմանում է. «5. Անձնական տվյալների պաշտպանությանը վերաբերող մանրամասները սահմանվում են օրենքով:»: «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասը, սահմանում է, որ  առանց անձի համաձայնության արգելվում է հատուկ (որոնց մեջ ներառված են նաեւ առողջության վերաբերյալ տվյալները-Հ.Կ) կատեգորիայի անձնական տվյալներ մշակելը, բացառությամբ, երբ տվյալի մշակումն ուղղակիորեն նախատեսված է օրենքով: Առողջապահության ոլորտում ինչպես բուժաշխատողների, այնպես էլ պետական մարմինների կողմից տարբեր նպատակներով իրականացվում է հատուկ կատեգորիայի անձնական տվյալների մշակում, որը դրսեւորվում է ինչպես բժշկական փաստաթղթերի, այնպես էլ թղթային կամ էլեկտրոնային տեղեկատվական բազաների վարման ձեւերով: (Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 դեկտեմբերի 23-ի թիվ 50 արձանագրային որոշմամբ ընդունվեց «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության ոլորտում միասնական էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգի ներդրման հայեցակարգին հավանություն տալու մասին» որոշումը, այնուհետեւ 2012 թվականի հոկտեմբերի 25-ի «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության ոլորտում միասնական էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգի ներդրման ծրագրին հավանություն տալու մասին» թիվ 43 արձանագրային որոշումը, որոնցով արձանագրվեց էլեկտրոնային առողջապահության անցնելու անհրաժեշտությունը եւ դրա իրականացմանն ուղղված միջոցառումների ցանկը): Պետք է նկատել, որ ներկայում չնայած հատուկ կատեգորիայի տվյալների մշակումն ինքնին իրականացվում է օրինական նպատակների համար, այդուհանդերձ դրանց համապարփակ, օրենքով ամրագրված սպառիչ ցանկ սահմանված չէ, ինչպես եւ սահմանված չեն այդ նպատակների համար մշակվող հատուկ կատեգորիայի անձնական տվյալների շրջանակը: Մինչդեռ առողջապահության բնագավառում մշակվող անձնական տվյալների շրջանակը թերեւս ամենալայն ընդգրկում ունեցողներից մեկն է, ինչը պայմանավորված է առողջապահական համակարգի գործունեության թիրախների եւ նպատակների բազմազանությամբ: Նույնիսկ առերեւույթ առողջապահական համակարգի գործունեության հետ առնչություն չունեցող տվյալների հավաքագրումը (օրինակ՝ քաղաքացիության կամ կրթության մասին տվյալներ), մեծապես առնչվում են ինչպես քաղաքացիների  բժշկական օգնության եւ սպասարկման պատշաճ եւ լիարժեք կազմակերպման, այնպես էլ պետական վիճակագրության վարման եւ դրա արդյունքում ոլորտային եւ ոչ միայն ոլորտային քաղաքականության մշակման հետ: Օրինակ՝ կրթության մասին տվյալները առանցքային նշանակություն ունեն ինչպես առողջապահության եւ սոցիալական ոլորտում պետական քաղաքականության մշակման գործում, քանի որ կրթության աստիճանը ուղիղ համեմատական է մարդու առողջական եւ, ըստ էության, նրա սոցիալական դրության  հետ, այնպես էլ հավաստի եւ միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներին համապատասխան վիճակագրության վարման համար (կրթության վերաբերյալ տվյալները առողջապահության ոլորտի վիճակագրության գործիքներից է, որոնք օգտագործվում են ինչպես ԱՀԿ-ի, Համաշխարհային բանկի կողմից վարվող վիճակագրության մեջ,  այնպես էլ առողջապահական այնպիսի հայտնի կառույցների կողմից ինչպիսին է ԱՄՆ հիվանդությունների վերահսկման եւ կանխարգելման կենտրոնը եւ այլն):

Էլ.առողջապահություն համակարգի ներդրումը նախատեսված է ՀՀ կառավարության  2017 թվականի հունիսի 19-ի N 646-Ա որոշման հավելվածով հաստատված ՀՀ կառավարության 2017-2023թթ.ծրագրով, ինչպես նաեւ ՀՀ կառավարության 2017 թվականի մայիսի 4-ի N 483-Ն որոշման հավելված 1-ի 4-րդ կետով: Վերջինիս ներդրման եւ կիրառման նպատակով սույն նախագծով սահմանվել են համապատասխան կարգավորումներ:

Անձնական տվյալների պաշտպանության համատեքստում պետք է դիտարկել նաեւ բժշկական գաղտնիքի, բժշկական փաստաթղթերի վարման հետ կապված օրենսդրական բացերը, որոնց առկայությունը խոչընդոտում է ՀՀ Սահմանադրության 34-րդ հոդվածի, «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների լիարժեք կատարմանը:

Այսպես, «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5-րդ հոդվածի «գ» ենթակետի ուժով` «բժշկական օգնության դիմելիս, ինչպես նաեւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալիս յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի պահանջել բժշկի օգնությանը դիմելու փաստի, իր առողջական վիճակի, հետազոտման, ախտորոշման եւ բուժման ընթացքում պարզված տեղեկությունների գաղտնիության ապահովում, բացի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերից:»: Բժշկական օգնության դիմած, ինչպես նաեւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացող անձի վերը նշված իրավունքը  տրամաբանորեն հանգեցնում է բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների համապատասխան պարտականության:

Թեպետ «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով բժշկական գաղտնի տեղեկությունների պահպանումը սահմանված է թե' որպես բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացող անձի իրավունք, եւ թե' որպես բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների պարտականություն, այնուամենայնիվ որեւէ իրավական ակտով հստակ սահմանված չէ բժշկական գաղտնիքի հասկացությունը, դրա շրջանակները, բժշկական գաղտնիք համարվող տվյալների փոխանցման դեպքերը,  նաեւ այն անձանց շրջանակը, ովքեր իրավասու են ստանալ բժշկական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ եւ փաստաթղթեր:

Միաժամանակ, պետք է նկատել հատուկ կատեգորիայի անձնական տվյալների պաշտպանության օրենսդրական մեխանիզմների սահմանումը որոշակի իմաստով խոչընդոտում է բժշկագիտության զարգացմանը, քանի որ բժշկագիտության ոլորտում աշխատանքների իրականացումը ենթադրում է որոշակի վիճակներ ունեցող կամ հիվանդություններով տառապող պացիենտների հիվանդության պատմագրերի, քարտերի եւ այլ բժշկական փաստաթղթերի ուսումնասիրություն: Գործող օրենսդրության պարագայում առանց համապատասխան համաձայնության, նման հետազոտությունների իրականացումը գործնականում անհնար է, իսկ գիտության ոլորտում ապացուցողական նշանակության տվյալների հավաքագրումը ենթադրում է որոշակի թվով հետազոտումների իրականացում, մինչդեռ հետազոտող գիտնականի կամ գիտական աշխատողի կողմից պացիենտներից յուրաքանչյուրի համաձայնություն ստանալը  անիրատեսական է:

Ներկայումս բացակայում է բուժաշխատողների ռեգիստրը, ինչը լուրջ խնդիր է բուժաշխատողների իրական թվի եւ մասնագետների վերաբերյալ տեղեկատվություն ունենալու տեսանկյունից, ինչն էլ հիմք ընդունելով առաջարկվում է նախագծով կարգավորում տալ այդ հարցին:

Նախագծի 10-րդ, 11-րդ, 13-րդ, 16-րդ, 17-րդ, 20-րդ, 24-րդ, 25-րդ, 26-րդ, 29-րդ հոդվածներ

Բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում գործող օրենքով սահմանված  մարդու իրավունքները չեն արտացոլում պացիենտի  շահերի արդյունավետ պաշտպանության  երաշխիքները: Դրանք օրենքում սակավաթիվ են եւ չեն ընդգրկում բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում ծագող պացիենտ-բուժաշխատող հարաբերությունների ողջ սպեկտրը: Բացի այդ, օրենքում ամրագրված առանձին իրավունքների ձեւակերպումներն որոշակի խմբագրական շտկումների կարիք ունեն`  գործող օրենսդրությանը համապատասխանեցնելու տեսանկյունից (վերարտադրողականության հետ կապված իրավունքի մասով անհամապատասխանություն «Մարդու վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված իրավունքների հետ): Գործող օրենքով երեխա պացիենտի  իրավունքների իրացումը վերապահված է բացառապես նրա օրինական ներկայացուցիչներին, մինչդեռ հաշվի առնելով, որ նրանց մի մասը՝ պայմանավորված տարիքի եւ հասունության մակարդակով, լիովին ի վիճակի է հասկանալու իր առողջության հետ կապված տեղեկատվությունը: Փաստորեն, առկա կարգավորումներն որոշ իմաստով ոտնահարում են երեխա պացիենտների իրենց առողջական վիճակին տեղյակ լինելու իրավունքը:

Բացի այդ, պետք է արձանագրել, որ իրավունքներին զուգընթաց որեւէ օրենքով սահմանված չեն պացիենտների պարտականությունները, որոնք ոչ պակաս կարեւոր դեր ունեն պատշաճ բժշկական օգնության եւ սպասարկման, այլոց իրավունքների պաշտպանելու տեսանկյունից: Գործող օրենսդրությունը երաշխավորում է արտակարգ իրավիճակներում տուժածների անվճար բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումը, սակայն անդրադարձ չի կատարվում օտարերկրյա ռազմական կամ ահաբեկչական գործողություններից տուժած անձանց բժշկական օգնության եւ սպասարկման  իրավունքի հետ կապված հարցերին, ինչի կարգավորման հրատապությունը առկա է, բացի այդ կարգավորված չեն այդ իրավիճակներում   բժշկական հաստատությունների գործունեության կազմակերպման առանձնահատկությունները, որոնք հաշվի առնելով, որ վերաբերում են բժշկական հաստատությունների, որպես իրավաբանական անձանց (անհատ ձեռնարկատերեր) իրավունքների եւ պարտականությունների շրջանակին պետք է կարգավորվեն օրենքով:

Վերանայման կարիք ունեն բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների պարտականությունները պացիենտների իրազեկվածության պատշաճ ապահովման տեսանկյունից եւ արդեն որոշակի ժամանակահատված պետության կողմից երաշխավորված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում պարտադիր համարվող իրազեկման թերթիկի` պացիենտին տրամադրելու պահանջը արդիական եւ հրատապ է դարձել բոլոր բժշկական հաստատությունների համար:

Հակաօրինական գործողությունների (ներառյալ ենթադրյալ) արդյունքում տուժած անձանց բժշկական հաստատություն տեղափոխելու դեպքում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները օրենքով նախատեսված պարտականություն չունեն այդ անձանց մասին իրավապահ մարմիններին տեղեկացնելու: Գործնականում, այդուհանդերձ նրանց գերակշիռ մասը իրավապահ մարմիններին բարեխղճորեն տեղեկացնում է նման դեպքերի մասին (ինչը պայմանավորված է նախկին ԽՍՀՄ օրենսդրական կարգավորումների շրջանակում ձեւավորված ավանդույթների, այնպես էլ ՀՀ ներքին գործերի եւ առողջապահության նախարարների 1996 թվականի օգոստոսի 5-ի համատեղ ցուցման պահանջներով), այդուհանդերձ արձանագրվում են դեպքեր, երբ հակաօրինական գործողությունների (ներառյալ ենթադրյալ) արդյունքում տուժած անձանց մասին իրավապահ մարմիններին հաղորդում չի ներկայացվում, ինչը պայմանավորված է ինչպես առկա օրենսդրական բացի, այնպես էլ առանձին բուժաշխատողների ցածր իրավագիտակցության հետ: Արդյունքում հնարավոր են իրավախախտումների չբացահայտման դեպքեր:

Գործող օրենքով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների  համար սահմանվել է պաշտոնական ինտերնետային կայք ունենալու պահանջ, սակայն պետք է նկատել, որ պետական կազմակերպություն հանդիսացող գյուղական ամբուլատորիաները եւ առողջության կենտրոնները ֆինանսավորվում են բացառապես պետական բյուջեի միջոցների հաշվին եւ պաշտոնական ինտերնետային կայք վարելու առանձացված միջոցներ չունեն, կայք ունենալու պարտադիր պահանջը վաղաժամ է նաեւ մասնագիտական կաբինետների ձեւով գործունեություն ծավալող իրավաբանական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերի համար.  նաեւ ուստի օրենքի այս կարգավորումը առանձնահատկության սահմանման անհրաժեշտություն ունի:

Նախագծի  27-րդ, 31-րդ, 32-րդ, 33-րդ հոդվածներ

Գործող օրենքով առողջապահության բնագավառի մասնագիտական գործունեության, բժշկական եւ ոչ բժշկական մասնագիտությունների, ինչպես նաեւ նեղ մասնագիտությունների ցանկերը սահմանվում են ՀՀ կառավարության կողմից: Սակայն, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վերջիններիս տեխնիկական բնույթ կրող փաստաթղթեր են, առաջարկվում է դրանք սահմանել ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանով:

Գործող օրենքի 19.5-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ վերջին հինգ տարում առնվազն երեք տարվա մասնագիտական աշխատանքային ստաժ չունենալու դեպքում տրվում է վերապահումով հավաստագիր` ոչ ինքնուրույն, հսկողության ներքո իրականացվող` չբավարարող աշխատանքային մասնագիտական ստաժը լրացնելու պայմանով, որի փաստը հավաստող համապատասխան փաստաթուղթ ներկայացնելու դեպքում տրվում է ՇՄԶ հավաստագիր:

Նպատակահարմար է ներդնել թեստավորման համակարգ, որը հնարավորություն կտա այն մասնագետներին, ովքեր չենք հավաքագրել բավարար քանակությամբ կրեդիտներ հավաստագրման համար դիմել թեստավորման եւ այն հանձնելով`շարունակել աշխատանքը:

Բուժաշխատողների շտեմարանի մասով.

Առողջապահության բնագավառի պետական լիազոր մարմինը ներկայումս չունի ՀՀ-ում մասնագիտական գործունեություն իրականացնող բուժաշխատողների վերաբերյալ համապարփակ տվյալներ, ինչի բացակայության պարագայում արդյունավետ կադրային քաղաքականություն մշակելու եւ իրականացնելու ու ներդրվելիք հավաստագրման գործընթացը պատշաճ իրականացնելու, ներառյալ հնգամյա շրջափուլի հաշվարկ հնարավոր չէ ապահովել: Միաժամանակ գործող օրենքով շտեմարանի ձեւավորման եւ վարման կարգը սահմանելու լիազորությունը վերապահված է ՀՀ կառավարությանը, մինչդեռ այն լինելով առավել տեխնիկական բնույթի կարգավումներ ենթադրող եւ հընթացս փոփոխվելիք փաստաթուղթ, առավել նպատակահարմար է դրա ձեւավորման եւ վարման կարգը սահմանելու լիազորությունը վերապահել առողջապահության բնագավառի պետական լիազոր մարմնին:

Գործող օրենքում առկա են մի շարք թերի կարգավորումներ եւ բացեր, որոնք խոչընդոտում են այդ կարգավորումների լրիվ եւ պատշաճ իրականացմանը, մասնավորապես`

 Պատշաճ բժշկական օգնություն եւ սպասարկման տրամադրման երաշխիքներից մեկը բուժաշխատող-պացիենտ, բուժաշխատող-բուժաշխատող փոխադարձ հարգանքի եւ վստահության վրա հիմնված հարաբերությունների առկայությունն է: Բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոններն հասարակության մեջ բուժաշխատողի առանձնահատուկ դերն ընդգծող, նրա վարքագծի բարոյական եւ մասնագիտական ուղենիշները սահմանող նորմերն են, որոնք որպես էթիկայի համընդգրկուն կանոններ ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված չեն: Այդուհանդերձ, պետք է նշել, որ առողաջապահության ոլորտը կարգավորող մի շարք օրենքներում որպես բուժաշխատողի պարտականություն սահմանված են առանձին էթիկական նորմեր (պացիենտ նկատմամբ հոգատար լինելը, բժշկական գաղտնիքը պահպանելը), բայց դրանց հատվածական բնույթը, մասնագիտական պատասխանատվության բացակայությունը բացասաբար է ազդում, հաճախ բուժաշխատող-պացիենտ բուժաշխատող-բուժաշխատող նորմալ հարաբերությունների ձեւավորման վրա, չի խթանում հարգանքի, վստահության, փոխգործակցության մթնոլորտի, մեկ նպատակին ծառայելու մտայնության ձեւավորմանը, իսկ առանձին բուժաշխատողների մղում է ոչ անբարեխիղճ, անտարբեր եւ անհարգալից գործելակերպի:

Օրենսդրությամբ սահմանված մասնագիտական էթիկայի նորմերի բացակայությամբ պայմանավորված, այս ոլորտում  չեն գործում նաեւ էթիկայի հանձնաժողովներ, մինչդեռ նման անկախ մարմինները կարեւորագույն դեր են խաղում այլ պետությունների առողջապահական համակարգերի զարգացման գործում: Լինելով անկախ մարմիններ՝ դրանք ունեն բազմապրոֆիլ գործառույթներ՝ սկսած նեղ մասնագիտական ոլորտներում բժշկական էթիկայի կանոնների մշակման, բուժաշխատողների գործունեության էթիկայի կանոնների խախտման գործեր քննելու եւ որոշումներ կայացնելու տեսանկյունից: Այդուհանդերձ պետք է նշել, որ տարբեր երկրներում ձեւավորված ավանդույթների, իրավական համակարգերի առանձնահատկություններով պայմանավորված էթիկայի խախտման համար  պատասխանատվություն կիրառող մարմինները տարբեր են: Այսպես, օրինակ, Լեհաստանում էթիկայի կանոնագրքի խախտումները քննվում են երկաստիճան համակարգով` (http://www.mz.gov.pl/en/healthcare-system/health-personnel-and-training/physicians-and-dentist-practitioners/medical-ethics-and-professional-liability-of-physicians/) խախտման քննությունը անցնում է մասնագիտական պատասխանատվության տարածքային դիտարկողի մարմնի կողմից, ով որոշում է գործը ուղարկել բժշկական հարցերով մասնագիտացված դատարան, թե ոչ: Դատարան ուղարկվելու դեպքում բժշկական էթիկայի կանոնագրքի խախտումների համար պատասխանատվության հետեւյալ տարատեսակներն են կիրառվում, նախազգուշացում, նկատողություն, տուգանք, մասնագիտական բաժանմունքներ ղեկավարելու իրավունքից զրկում` մեկից հինգ տարի ժամկետով,  բժշկի գործառույթների սահմանափակում` վեց ամսից երկու տարի ժամկետով, մասնագիտական գործունեության կասեցում մեկից հինգ տարի ժամկետով, բժշկական գործունեության իրավունքի զրկում:

Իռլանդիայում (http://www.irishhealth.com/article.html?con=520) գործում է բժշկական խորհուրդ, որը ինքնակառավարվող մարմին է, հիմնականում բաղկացած բժիշկներից, որը տարեկան շուրջ 200 բողոք է քննում կապված բուժաշխատողների կոպիտ, անհարգալից վերաբերմունքի հետ, նրանց մասնագիտական պարտականությունները կատարելիս ոգելից խմիչքներ օգտագործելու, դեղերի սխալ կիրառման, գովազդի եւ այլնի հետ: Խորհուրդի հետ աշխատում է իրավաբանների թիմ: Խորհուրդը չի քննում դատարանններին ընդդատյա գործերը: Գործերի քննության արդյունքում բուժաշխատողին կարող են պարսավել, կասեցնել մասնագիտական գործունեությունը, հեռացնել բուժաշխատողների ռեգիստրից, դրանով իսկ զրկելով մասնագիտական գործունեություն իրականացնելու, սխալ դեղեր նշանակած բուժաշխատողին ժամանակավորապես զրկել դեղեր նշանակելու իրավունքից եւ այլն:

Նախագծի 35-րդ, 36-րդ, 37-րդ եւ 38-րդ հոդվածներ

Գործող օրենքով  բժշկական փորձաքննությունների սահմանված տեսակները ճշգրիտ չեն: Մասնավորապես, ցանկում ներառված չէ դատահոգեբուժական, դատաթմրաբանական, թունաքիմիական փորձաքննություննները, իսկ ախտաբանանատոմիական ոլորտում իրականացվում են փորձաքննություններ, որոնք որպես այդպիսիք ներառված են դատաբժշկական փորձաքննությունների ոլորտում եւ չեն իրականացվում այդ փորձաքննությունների շրջանակից դուրս: Միաժամանակ, գործող օրենքով սահմանված ժամանակավոր անաշխատունակության փորձաքննության, ռազմաբժշկական փորձաքննության սահմանումը չի արտացոլում այդ հասկացությունների ողջ բովանդակությունը: Գործող օրենքով սահմանված բժշկասոցիալական փորձաքննության հասկացությունը հակասում է «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին» օրենքով սահմանված հասկացությանը: Միաժամանակ, ի տարբերություն այլ տեսակների, դատաբժշկական եւ դատահոգեբուժական փորձաքննությունները, ՀՀ օրենսդրության համաձայն, հանդիսանում են բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակներ, ուստի դրանց  մասով նպատակահարմար է համարվել տալ լրացուցիչ կարգավորումներ (հասկացություններ, ձեւերը, դեպքերը), ըստ որում, դատահոգեբուժական փորձաքննությունների մանրամասն կարգավորումներ տրված չեն, քանի որ «Հոգեբուժական օգնության մասին» ՀՀ օրենքում ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից առաջարկվել են փոփոխություններ (որոնք հավանության են արժանացել եւ ներկայումս նախագիծը շրջանառության մեջ է), որտեղ առաջարկվել են կարգավորումներ նաեւ դատահոգեբուժական փորձաքննությունների մասով:

Նախագծի 40-րդ եւ 41-րդ հոդվածներ

Նշված հոդվածներով կարգավորումներ են սահմանվում բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման ֆինանսավորման աղբյուրների, ինչպես նաեւ պետության կողմից երաշխավորված անվճար եւ արտոնյալ պայմաններով մատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում ՀՀ կառավարության եւ Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի լիազորությունների վերաբերյալ:

Նախագծի 42-րդ եւ 43-րդ հոդվածներ

Գործող օրենսդրությունը լիարժեքորեն չի կանոնակարգում Հայաստանի Հանրապետությունում բժշկական արտադրատեսակների գրանցման, ներմուծման եւ շրջանառության հետ կապված հարաբերությունները, ինչը սպառնում է հասարակության անվտանգությանը:

Բժշկական արտադրատեսակների գրանցման, ներմուծման եւ շրջանառության հետ կապված գործընթացների չկանոնակարգումը առաջացնում է խնդիրներ` կապված ՀՀ տարածք ներմուծվող եւ ՀՀ-ում օգտագործվող բժշկական արտադրատեսակների որակի, անվտանգության եւ արդյունավետության տեսանկյունից: Ուսումնասիրելով միջազգային փորձը՝ մասնավորապես ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Բրազիլիայում, ԵՄ բոլոր անդամ պետություններում, Ճապոնիայում, Սինգապուրում, Չինաստանում, Հարավային Կորեայում, Ավստրալիայում, արձանագրում ենք, որ վերոնշված պետություններում  իրականացվում է բժշկական արտադրատեսակների (ԲԱ) գրանցում՝ նպատակ ունենալով վերահսկել ԲԱ համապատասխանությունը որակական չափանիշներին, արդյունավետության գնահատումը եւ  անվտանգության պահպանումը:

Ուսումնասիրելով հետխորհրդային, այդ թվում նաեւ` ԵԱՏՄ երկրների փորձը, մասնավորապես` Ռուսաստանում, Բելառուսում, Ղազախստանում, Ղրղզստանում, Վրաստանում, Ուկրաինայում, Լատվիայում, Լիտվայում, Էստոնիայում, Մոլդովայում եւ Ադրբեջանում, արձանագրում ենք, որ վերոնշված պետություններում իրականացվում է բժշկական արտադրատեսակների (ԲԱ) գրանցում՝ նպատակ ունենալով վերահսկել ԲԱ համապատասխանությունը որակական չափանիշներին, արդյունավետության գնահատումը եւ  անվտանգության պահպանումը:

Ուսումնասիրելով միջազգային կազմակերպությունների դիրքորոշումները բժշկական արտադրատեսակների (ԲԱ) շրջանառությանը վերաբերվող հիմնախնդիրներում, մասնավորապես` «Բժշկական արտադրատեսակների հարցերով զբաղվող կարգավորող մարմինների միջազգային ֆորումի» (IMDRF) փորձը, որի սկզբունքները, ԵԱՏՄ համաձայնագրի համաձայն, ԲԱ գրանցման միասնական կանոնների հիմքն են, ինչպես նաեւ Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպության (ԱՀԿ) (WHO)  կողմից եւս սահմանված են ԲԱ շրջանառության կարգավորման հիմք, սահմանում են ԲԱ շրջանառության պետական կարգավորման հստակ գործառույթները եւ մեթոդաբանությունը, որոնք ուղղված են բնակչության անվտանգության ապահովմանը` ԲԱ որակի, արդյունավետության եւ անվտանգության ապահովման միջոցով:

Հայաստանի Հանրախետությունը, որպես ԱՀԿ-ի եւ ԵԱՏՄ-ի անդամ պետություն, պարտավորված է իրականացնել բժշկական արտադրատեսակների որակի, անվտանգության եւ արդյունավետության վերահսկողություն:

Նախագծի 44-րդ եւ 45-րդ հոդվածներ

Քանի որ Առողջապահական նախարարությունը այլեւս վերահսկողական ֆունկցիա չունի անհրաժեշտություն է առաջացել կարգավորել բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման նկատմամբ պետական վերահսկողություն իրականացնող մարմնի հարցը:

Գործող օրենսդրությունը կարգավորում չի պարունակում բժշկական օգնության եւ սպասարկման նկատմամբ որակի կառավարման վերաբերյալ, ինչը սակայն կարեւոր օրենսդրական բաց է: Հետեւաբար, անհրաժեշտ է  օրենքում սահմանել բժշկական օգնության որակ (ԲՕՈ), որակի կառավարում, որակի շարունակական բարելավում հասկացությունները, ինչը հիմք է հանդիսանում հետագայում որակի ապահովման հրամանների տրման, օրենքով նախատեսված դաշտ ունենալու, ինչպես նաեւ բուժհաստատությունների հավատարմագրման գործընթացի համար: Առանց օրենսդրական կարգավորումների որակի ապահովման գործընթաց իրականացնել հնարավոր չէ:

2)  «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում  փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծի ներկայացումը պայմանավորված է «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի իրավական կարգավորումները եւ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 145-րդ հոդվածը համապատասխանեցնելու անհրաժեշտությամբ: Խոսքը մասնավորապես այն մասին է, որ

ա. ի պաշտոնե բժշկական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ տնօրինողներ կարող են լինել ոչ միայն բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողները, այլեւ այլ անձինք, ուստի եւ հաշվի առնելով տվյալ արարքի հանրորեն վտանգավոր լինելու հանգամանքը, դրա իրականացումը պետք է պատասխանատվություն նախատեսի բոլոր այն սուբյեկտների համար, ովքեր օրինական կարգով տնօրինելով բժշկական գաղտնիք հանդիսացող տեղեկությունները դրանց հրապարակումը կամ տեղեկատվական հաղորդակցման ցանցերում տեղադրելը իրականացրել են օրենքով չնախատեսված դեպքերում:

Բացի այդ, նախատեսվել է նոր հանցակազմ, այն է` բժշկական արտադրատեսակը ապօրինաբար արտադրելը (պատրաստելը) կամ իրացնելը:

3) «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Սույն նախագիծը նախատեսում է բժշկական արտադրատեսակների պետական գրանցման ոլորտում թույլտվության տրամադրում, ուստի վերջինիս համար առաջարկվում է սահմանել պետական տուրք՝ առաջնորդվելով դեղերի պետական գրանցման համար սահմանված դրույքաչափերով:

4) «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծի ներկայացումը պայմանավորված է «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով, ինչպես նաեւ գործող «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված պահանջների խախտումները կանխարգելելու նպատակով պատասխանատվություն սահմանելու անհրաժեշտությամբ:

5) «Lիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծի ներկայացումը պայմանավորված է « Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով, մասնավորապես էթիկայի հանձնաժողովի որոշումները` օպերատիվ, առանց լիցենզավորման ոլորտը կարգավորող լրացուցիչ ընթացակարգերի, կիրարկման նպատակով, ինչպես նաեւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնելու համար «Lիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված վայրի պահանջի նկատմամբ բացառություն սահմանելու անհրաժեշտությամբ: Վերջին առաջարկը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ առկա են բժշկական օգնության եւ սպասարկման այնպեիսի տեսակներ, որոնք, իրենց բնույթով պայմանավորված, գործնականում իրականացվում են կամ կարող են իրականացվել նաեւ լիցենզիայում նշված վայրից դորս, օրինակ` շտապ եւ անհետաձգելի բժշկական օգնությունը, պալիատիվ բժշկական օգնությունը եւ այլն:

3. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը.

1) «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծ

Նախագծի 2-րդ, 9-րդ, 13-րդ, 16-րդ, 41-րդ հոդվածներ

1) Առաջարկում է գործող օրենքում կիրառվող «առողջապահական պետական նպատակային ծրագրեր» հասկացությունը փոխարինել «բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրեր» բառերով, սահմանելով նաեւ այդ ծրագրերի իրավական բովանդակությունը: Ընդ որում, առաջարկվող նախագծում տարբերակվում են «բնակչության առողջության պահպանման եւ բարելավման ծրագրեր», որոնք իրականացվում են պետական բյուջեի հաշվին եւ ծրագրեր, որոնք իրականացվում են այլ միջոցների՝ համայնքային բյուջեների, դրամաշնորհների եւ այլն, ինչը պայմանավորված է այլ աղբյուրների հաշվին իրականացվող ծրագրերի հետ կապված միասնական իրավական սահմանումներ եւ կարգավորումներ տալու անհրաժեշտությամբ,

2) Առաջարկում է գործող օրենքի հասկացությունները լրացնել նոր սահմանումներով («թեստավորում», «մասնագիտական էթիկայի կանոններ», «Էթիկայի հանձնաժողով», «էլեկտրոնային առողջապահության համակարգ», «հեռաբժշկություն», «բժշկական արտադրատեսակ» եւ այլն), վերանայել եւ նախագծով առաջարկվող նոր կարգավորումներին համապատասխանեցնել ոլորտին վերաբերող առանձին հասկացություններ,

3) առաջարկվում է բժշկական օգնության եւ սպասարկման տեսակների ենթատեսակների ցանկը սահմանելու լիազորություն վերապահել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը, իսկ ենթատեսակների շրջանակներում մատուցվող բժշկական օգնության եւ սպասարկման ծառայությունների ցանկը սահմանելու լիազորութթյունը` ՀՀ առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնին: Բացի այդ, մասնագիտական բնույթ ունեցող իրավական ակտերի ընդունումը վերապահվել է ՀՀ առողջապահության նախարարին: Մասնավորապես՝ ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանով կհաստատվեն ավագ եւ միջին բուժաշխատողների վերաբերյալ շտեմարանի ձեւավորման եւ վարման կարգը, հիվանդանոցային եւ արտահիվանդանոցային պայմաններում բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման կարգը, ինչպես նաեւ հիվանդանոցային բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման  մակարդակների սահմանման եւ տրամադրման կարգը եւ այլն:

Նախագծի 3-րդ, 4-րդ եւ 5-րդ  հոդվածներ

1. Հայաստանի Հանրապետության մարզերում գործող բժշկական կազմակերպություններում բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստացող  պացիենտներին առավել  որակյալ, արագ եւ մատչելի  բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման նպատակով օրենքով ամրագրվել է հեռաբժշության ծառայության կազմակերպման վերաբերյալ դրույթ: Վերջինիս օրենքով նախատեսելու արդյունքում հնարավոր կլինի ներդնել հեռաբժշության ծառայությունը, որի իրանականցման հետ կապված հարաբերությունները կկարգավորվեն  առողջապահության ոլորտի պետական լիազոր մարմնի  կողմից սահմանված կարգով:

2. Ամրագրվել է լաբորատոր գործունեության վերաբերյալ դրույթ, ՀՀ կառավարությանը լիազորություն է վերապահվել կարգավորելու  լաբորատոր ցանցի համակարգի  հետ կապված հարաբերությունները, սահմանելու համընդհանուր լաբորատոր ցանցի համակարգը, բաղադրիչները, ցանցում ընդգրկված յուրաքանչյուր մակարդակի լաբորատորիաների գործառույթները: Բացի այդ, սահմանվել են որակի կառավարման համակարգի պահանջը եւ հիմնական հասկացությունները:

Նախագծի 6-րդ, 7-րդ, 8-րդ, 9-րդ, 10-րդ հոդվածներ

ՀՀ Սահմանադրության 34-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն, անձնական տվյալների մշակումը պետք է կատարվի բարեխղճորեն, օրենքով սահմանված նպատակով, անձի համաձայնությամբ կամ առանց այդ համաձայնության` օրենքով սահմանված այլ իրավաչափ հիմքի առկայությամբ:

Նկատի ունենալով, որ ՀՀ Սահմանադրությունը պահանջում է անձնական տվյալների մշակման նպատակների սահմանում օրենքի մակարդակով, առաջարկվում է  առողջապահության ոլորտում պետական մարմինների եւ պաշտոնատար անձանց լիազորություններ լիարժեք իրականացման, հանրային առողջության պահպանման եւ բարելավման, ինչպես նաեւ մարդկանց բժշկական օգնության եւ սպասարկման պատշաճ կազմակերպման տեսանկյունից սահմանել սպառիչ նպատակներ՝ տվյալների մշակման օրինականությունը ապահովելու նպատակով: Այս առումով անհրաժեշտ է նկատել, որ սահմանված նպատակները չեն վերաբերում միայն անձնական, այլեւ ոչ անձնական տվյալներին, որոնք անհրաժեշտ են առողջապահական համակարգի բնականոն եւ արդյունավետ գործունեության համար: Նախագծով տվյալների բազաների վարման նպատակները, ըստ վարող մարմինների, տարաջատվում են երկու հիմնական խմբի (լիազոր մարմնի եւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների), ինչը նպատակ ունի հստակ սահմանագծեր նախանշել՝ անձնական տվյալների մշակման ոլորտում խախտումները բացառելու կամ  նվազագույնի հասցելու եւ իրավասությունների ոլորտները հստակ սահմանազատելու տեսանկյունից: Նախագծով առաջարկվում է  բազաներում ներառվող տվյալների մշակումը (հավաքել, ամրագրել, մուտքագրել, համակարգել, կազմակերպել եւ այլն) իրականացնել առողջապահության բնագավառի լիազոր մարմնի սահմանած ընթացակարգով՝ «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն:

Բացի հիշյալ կարգավորումները, առաջարկվում է  կառավարությանը լիազորություն վերապահել նախագծով սահմանված նպատակների իրականացման համար սահմանել պետական մարմինների միջոցով անձնական տվյալների փոխանակման կարգ: Այս կարգավորումը անհրաժեշտ է մարդու եւ կենդանիների համար ընդհանուր հիվանդությունների արձանագրման, արտակարգ իրավիճակների, ռազմական գործողություններից տուժած անձանց, ինչպես նաեւ այլ դեպքերում  առողջապահական  միջոցառումներ կազմակերպելու համար (օրինակ՝ ՀՀ առողջապահության նախարարություն եւ Էկոնոմիկայի նախարարություն կամ պաշտպանության նախարարություն կամ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն եւ այլն):

Սահմանվել են էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի ներդրման եւ գործունեության ապահովմանն  ուղղված դրույթներ: Սույն համակարգը ենթադրում է տեղեկատվության եւ ենթակառուցվածքների ամբողջություն, ինչն ապահովելու է յուրաքանչյուր պացիենտի բժշկական տվյալների մուտքագրումը, մշակումը, պահպանումը, արխիվացումը եւ օգտագործումը:

Սույն համակարգում պացիենտի վերաբերյալ տեղեկատվությունը կարող են դիտել պացիենտը եւ նրա թույլտվությամբ բժիշկը: Էլեկտրոնային միջավայրում պացիենտի բժշկական բնույթի տվյալները դիտելու կանոնները, պացիենտի (կամ նրա օրինական ներկայացուցչի) համաձայնությամբ տեղեկատվությանը ծանոթանալու անձանց շրջանակը սահմանում է առողջապահության բնագավառի պետական լիազոր մարմինը:

Օրենքում, կրկին Սահմանադրության եւ «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների կատարման տեսանկյունից, առաջարկվում է սահմանել  «բժշկական գաղտնիք» հասկացության իրավական բովանդակությունը, դրա փոխանցմանը եւ մշակմանը ներկայացվող պահանջերը, մասնավորապես սահմանել անձի համաձայնությամբ եւ առանց անձի համաձայնության բժշկական գաղտնիքի փոխանցման պայմանները: Պետք է նկատել, որ օրենքում առանց անձի համաձայնության բժշկական գաղտնիքի փոխանցման դեպքերը սահմանվել են հնարավոր սահմանափակ թվով՝  ընդգրկելով հանրորեն առավել կարեւոր նշանակության դեպքերը (որպես օրինակ կարելի է նշել, որ Լիտվայի Հանրապետության «Պացիենտների իրավունքների եւ առողջությանը հասցված վնասի փոխհատուցման մասին» օրենքում դեպքերը առավել ընդհանրական են եւ հղումները տրված են այլ օրենքներով պաշտոնատար անձանց տրված իրավասություններին http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.showdoc_e?p_id=111935, Վրաստանի Հանրապետության «Պացիենտների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքը սահմանում է առանց անձի համաձայնության բժշկական գաղտնիքի փոխանցում գիտական նպատակներով, կյանքի եւ առողջության հետ կապված հարցերով, ինչպես նաեւ այլ օրենքներով նախատեսված դեպքերում http://home.broadpark.no/~wkeim/files/Georgia_Patients_Rights_Law.htm), Կիպրոսի Հանրապետության «Պացիենտների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքը եւս սահմանելով ընդհանուր դեպքեր, ինչպես պատշաճ բժշկական օգնության տրամադրումը, սահմանում է նաեւ օրենքով նախատեսված դեպքերում բժշկական գաղտնիքի փոխանցման հնարավորությունը (http://home.broadpark.no/~wkeim/patients.htm): Այս առումով պետք է նշել, որ փորձ է կատարվել հնարավորինս սպառիչ սահմանել առանց անձի համաձայնության տվյալների փոխանցմանը դեպքերը, այդուհանդերձ  կիրառելով այլ երկրների փորձը, այն է՝ չբացառել այլ օրենքներով նման հնարավորության սահմանումը՝  պետության կամ հանրության շահերի տեսանկյունից կարեւոր համարվող այլ դեպքերի համար: Միաժամանակ առաջարկվում է բժշկագիտության զարգացմանը չխոչընդոտելու նպատակով թույլատրել գիտական աշխատողներին հետազոտել բժշկական փաստաթղթերը՝ սահմանելով երաշխիքներ դրանց պատշաճ իրականացման համար:

Նախագծով առաջարկվում է ստեղծել բուժաշխատողների ընդհանուր ռեգիստր, որի ստեղծման եւ վարման կարգը կսահմանի ՀՀ կառավարությունը:

Նախագծի 11-րդ, 12-րդ, 14-րդ, 17-րդ, 18-րդ, 21-րդ, 25-րդ, 26-րդ, 27-րդ, 30-րդ հոդվածներ

Նախագծով առաջարկվում է գործող օրենքի 2-րդ գլուխը «Մարդու իրավունքները բժշկական օգնության եւ սպասարկման բնագավառում» գլուխը վերանվանել «Մարդու (պացիենտ) իրավունքները եւ պարտականությունները բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման բնագավառում», նկատի ունենալով, որ գործող օրենքում կատարված փոփոխությունների արդյունքում «հիվանդ» հասկացության փոխարեն կիրառվում է «պացիենտ» հասկացությունը: Միաժամանակ ՀՀ առողջապահության նախարարության  կատարված ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս պացիենտների իրավունքների մասով առկա կարգավորումների վերանայման անհրաժեշտությունը՝ ինչպես գործող նորմերի վերանայման, այնպես էլ նոր իրավունքների ամրագրման տեսանկյունից: Պացիենտների լրացուցիչ իրավունքների սահմանումը նպատակ ունի բարձրացնել պացիենտների իրավագիտակցությունը, իրավունքների պաշտպանության ոլորտում ապահովել համապատասխան օրենսդրական հիմքերը:  Նախագծով առաջին անգամ առաջարկվում է երեխա  պացիենտների համար սահմանել իր առողջության վերաբերյալ տեղեկացված լինելու իրավունքը: Այդ իրավունքը սահմանվել է առանձնահատկություններով՝ հաշվի առնելով այդ կատեգորիայի պացիենտների տարիքը, ընկալման աստիճանը, էմոցիոնալ դաշտը: Լրացուցիչ իրավունքներ սահմանելիս ուսումնասիրվել են Լիտվայի Հանրապետության «Պացիենտների իրավունքների եւ առողջությանը հասցված վնասի փոխհատուցման մասին» օրենքը, Իսրայելի Պետության «Պացիենտների իրավունքների մասին» օրենքը, արտասահմանյան հայտնի բժշկական ասոցիացիաների կողմից մշակված փաստատթղթերը, իսկ պարտականությունները սահմանելիս ամերիկյան բժշկական ասոցիացիաների, ինչպես նաեւ հանրահայտ բուժհաստատություններում սահմանված պահանջները (Ջոն Հոպկինսի անվան հիվանդանոց, UCLA):

Միաժամանակ առաջին անգամ առաջարկվում է օրենքով սահմանել նաեւ պացիենտների պարտականությունները, որոնց սահմանման նպատակը նրանց կողմից իրենց առողջությանը առավել պատասխանատու վերաբերվելու, բժշկական օգնության եւ սպասարկման որակը, արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակ է հետապնդում: Նույն նպատակների համար առաջարկվում է  բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների համար սահմանել պարտականություն բժշկական օգնություն եւ սպասարկում տրամադրումից առաջ պացիենտին կամ նրա օրինական ներկայացուցչին տրամադրել իրազեկման թերթիկ, ինչը ներկայում գործնականում կիրառվում է պետության կողմից երաշխավորված բժշկական օգնության եւ սպասարկման ոլորտում, սակայն պացինետների իրավունքների պաշտպանությունը չի կարող ենթադրել տարբերակումներ, ուստի եւ առաջարկվում է կատարել համապատասխան լրացումներ, այդ իրավունքը տարածել բոլոր պացինետների համար:

Նախագծով առաջարկվում է նաեւ բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների համար որպես պարտականություն սահմանել Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն` բժշկական հաստատություն տեղափոխված այն պացիենտի (ինչպես նաեւ մահացած անձի) վերաբերյալ հաղորդում ներկայացնելը,  եթե բժշկական հաստատություն տեղափոխված պացենտն անգիտակից է կամ ունի գլխի վնասվածք կամ ուղեղի ցնցում կամ 3-րդ կամ 4-րդ աստիճանի այրվածք կամ կտրող-ծակող գործիքով թափանցող վերք կամ հրազենային վնասվածք կամ պոլիտրավմա կամ թունավորում կամ պարզված տեղեկությունները հիմք են տալիս ենթադրելու, որ պացիենտի առողջությանը կամ կյանքին պատճառված վնասը բռնի կամ հակաօրինական գործողությունների, կամ ինքնավնասման կամ ճանապարհատրանսպորտային պատահարի հետեւանք է, ինչպես նաեւ այն դեպքերում, երբ բժշկական հաստատություն է տեղափոխվել դիակ: Ընդ որում, առաջարկվում է հաղորդման դեպքերի  եւ ընթացակարգը սահմանելու իրավասությունը վերապահել ՀՀ կառավարությանը: Նման պարտականություն սահմանված է Ռուսաստանի Դաշնության «ՌԴ քաղաքացիների առողջության պահպանման հիմունքների մասին» օրենքով, http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_121895/, Լատվիայի Հանրապետության «Բժշկական օգնության մասին» օրենքով, http://www.vvc.gov.lv/export/sites/default/docs/LRTA/Likumi/Medical_Treatment_Law.pdf, Կանադայի «Հրազենային վնասվածքների պարտադիր տեղեկացման մասին» օրենքով եւ այլն:

Նախագծով նաեւ առաջարկվում է ամրագրել արտակարգ իրավիճակներում կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց անվճար բժշկական օգնության եւ սպասարկման իրականացման իրավունքը եւ այդ բժշկական օգնության կազմակերպման ընթացակարգը, ինչի սահմանման անհրաժեշտությունը բխում է ներկա իրողություններում նման ընթացակարգ ունենալու անհրաժեշտությունից: Մասնավորապես առաջարկվում է լիազոր մարմնին լիազորություն տալ ըստ իրավիճակի եւ անհրաժեշտության ընդունելու որոշում սահմանված դեպքերում եւ ժամկետով բժշկական օգնություն եւ սպասարկում իրականացնողների կողմից պացիենտների պլանային, այն է` անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում չպահանջող հիվանդությունների եւ վիճակների մասով, բժշկական օգնությունը եւ սպասարկումը կազմակերպել ցերեկային ստացիոնարներում, իսկ հիվանդանոցային պայմաններում՝ միայն արտակարգ իրավիճակների կամ Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ օտարերկրյա պետության կողմից իրականացված  ռազմական գործողությունների կամ ահաբեկչական գործողությունների արդյունքում տուժած անձանց եւ այլ անձանց` անհետաձգելի բժշկական օգնություն եւ սպասարկում պահանջող հիվանդությունների եւ վիճակների դեպքում: Բնականաբար հիշյալ կարգավորումը նախատեսվում է կիրառել խիստ բացառիկ եւ ծայրահեղ դեպքերում, լայնամաշտաբ արտակարգ իրավիճակների եւ ռազմական կամ ահաբեկչական գործողությունների դեպքում: Այդուհանդերձ նման հնարավորությունը չբացառելու եւ ընդհանուր պատրաստականություն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ է համապատասխան իրավական կարգավորումների առկայություն:

Նախագծի  28-րդ, 32-րդ, 33-րդ, 34-րդ հոդվածներ

Նախագծով առաջարկվում է`

1)  Առողջապահության բնագավառի մասնագիտական գործունեության, բժշկական եւ ոչ բժշկական մասնագիտությունների, ինչպես նաեւ նեղ մասնագիտությունների ցանկերի, բուժաշխատողների վերաբերյալ շտեմարանի ձեւավորման եւ վարման կարգը սահմանելու լիազորությունը վերապահել ՀՀ առողջապահության նախարարին,

2) հստակեցնել բուժաշխատողների պարտականությունների  եւ պատասխանատվության շրջանակը` այն նախատեսելով միայն օրենքով սահմանված դեպքերում,

3) լիազորել ՀՀ առողջապահության բնագավառի լիազոր մարմնին սահմանել բուժաշխատողների մասնագիտական գործունեության էթիկայի կանոնները, ինչը պայմանավորված է էթիկայի նորմերի շարունակաբար վերանայման եւ թարմացման անհրաժեշտությամբ: Նախատեսվում է մասնագիտական գործունեության էթիկայի կանոնները սահմանելիս հիմք ընդունել «Բժշկական էթիկայի միջազգային կանոնակարգ»-ից, որն ընդունվել է 1949 թվականի հոկտեմբերին Լոնդոնում (Մեծ Բրիտանիա) Համաշխարհային բժշկական ասոցիացիայի 3-րդ Գլխավոր ասամբլեայի կողմից, որը լրացվել է`  1968 թվականին Սիդնեյում (Ավստրալիա), 1983 թվականին Վենետիկում (Իտալիա) եւ 2006 թվականին Պիլանեսբերգում (ՀԱՀ), սակայն չեն բացառվում օտարերկրյա կամ միջազգային այլ փաստաթղթերում եւ առկա իրողություններով կամ առանձնահատկություններով պայմանվորված էթիկայի այլ կանոնների ներառում եւս:  Էթիկայի կանոնները նախատեսվում է սահմանել երեք հիմնական խմբով` ընդհանուր բնույթի, պացիենտ-բուժաշխատող, բուժաշխատող-բուժաշխատող հարաբերություններում անհրաժեշտ էթիկայի կանոներ:

4) ներդնել մասնագիտական գործունեության էթիկայի կանոնների խախտումներ քննող էթիկայի հանձնաժողով, որի աշխատակարգը, գործերի քննության կարգը, շահերի բախման առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ հայտարարագրի ձեւը հաստատելու իրավասությունը վերապահվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Նախագծի 36-րդ, 37-րդ, 38-րդ եւ 39-րդ հոդվածներ

Նախագծով առաջարկվում է  բժշկական փորձաքննությունների ցանկը համալրել «դատահոգեբուժական փորձաքննություն», «դատաթմրաբանական փորձաքննություն» եւ «թունաքիմիական փորձաքննություն» տեսակներով  եւ հստակեցնել բժշկական փորձաքննությունների հասկացությունները՝ վերանայելով կամ համապատասխանեցնելով դրանք՝ գործող օրենսդրությամբ սահմանված շրջանակներին: Միաժամանակ կարեւորելով դատաբժշկական փորձաքննությունների իրավական կարգավորումը, որպես բժշկական օգնության եւ սպասարկման առանձնահատուկ տեսակ, առաջարկվում է օրենքով սահմանել դրա ձեւերը եւ դեպքերը՝ որպես հիմք ընդունելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի, ՀՀ կառավարության 2012 թվականի օգոստոսի 23-ի թիվ 1082-Ն որոշման դրույթները:

Նախագծի 40-րդ եւ 41-րդ հոդվածներ

Նշված հոդվածներով կարգավորվում են նպատակային ծրագրերի շրջանակում իրականացվող ֆինանսավորման ոլորտում ՀՀ կառավարության եւ ՀՀ առողջապահության բնագավառի պետական կառավարման մարմնի լիազորությունները, ինչը հիմք կհանդիսանա համապատասխան մարմինների կողմից ենթաօրենսդրական ակտերի ընդունման համար` ՀՀ Սահմանադրության 6-րդ հոդվածին համապատասխան:

Նախագծի 42-րդ եւ 43-րդ հոդվածներ

Նախագծով նախատեսված նոր գլխում ներառված դրույթների միջոցով հնարավոր կլինի կանոնակարգել բժշկական արտադրատեսակների գրանցման, ներմուծման եւ շրջանառության հետ կապված հարաբերությունները:

Նախագծի 44-րդ եւ 45-րդ հոդվածներ

Նախագծով փոխվել է օրենքի 5.1 գլխի վերնագիրը (նախագծի 6-րդ գլուխ), վերջինիս մեջ ներառելով նաեւ բժշկական օգնության եւ սպասարկման նկատմամբ որակի կառավարումը: Այնուհետեւ կարգավորումներ են նախատեսվել բուժօգնության որակի շարունակական բարելավման վերաբերյալ, քանի որ որակի բարելավման շարունակականությունը ապահովելու համար լիազոր մարմինը պետք է իրավասու լինի ընդունել որակի գնահատման, վերահսկման եւ  կառավարման ընթացքը ապահովող եւ կանոնակարգող  ակտեր:  Որակի բարելավման գործընթացն ունի փուլայնություն, հետեւաբար պետք է օրենքով նախատեսված լինի որակի երեք բաղադրիչների  կառուցվածքի, գործընթացի եւ արդյունքի  գնահատման  կարգավորումը:

2)  «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում  փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծով`

ա. սահմանվում է քրեական պատասխանատվություն բժշկական գաղտնիք պարունակող տվյալները՝ օրենքով նախատեսված անձնական տվյալներ մշակողի կողմից առանց անձի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի գրավոր համաձայնության, օրենքով չնախատեսված դեպքերում փոխանցելու համար, ինչպես նաեւ բժշկական գաղտնիք պարունակող տեղեկությունները զանգվածային լրատվության միջոցներով հրապարակելու կամ տեղեկատվական հաղորդակցման ցանցերում տեղադրելու համար:

բ. Օրենսգիրքը լրացվել է նոր հանցակազմով` քրեական պատասխանատվություն սահմանելով ապօրինաբար բժշկական արտադրատեսակ կամ բժշկական կեղծ արտադրատեսակ արտադրելու (պատրաստելու) կամ իրացնելու համար:

3) «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումեր կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծի ներկայացումը պայմանավորված է «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագծով նախատեսվող կարգավորումներով: Առաջարկվում է բժշկական արտադրատեսակի պետական գրանցման համար սահմանել պետական տուրք՝ բազային տուրքի 40-ապատիկի չափով:

4) «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծով սահմանվում է վարչական պատասխանատվություն գործող «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» ՀՀ օրենքով, ինչպես նաեւ նախագծով սահմանված մի շարք պահանջների խախտման համար:

5) «Lիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագիծ.

Նախագծով սահմանվում է բուժաշխատողի մասնագիտական էթիկայի կանոնները խախտած բուժաշխատողների մասով լիցենզիայի կասեցման գործընթացի իրականացում` առանց լիցենզավորման հանձնաժողովի եզրակացության: Նկատի ունենալով, որ մինչեւ լիցենզիայի կասեցման որոշում ընդունելը, այն քննվել է  էթիկայի հանձնաժողովում, ուստի լրացուցիչ հանձնաժողովային քննության անհրաժեշտությունը բացակայում է:

Բացի այդ, նախագծով առաջարկվում է «Lիցենզավորման մասին» ՀՀ օրենքի 43-րդ հոդվածի 11-րդ մասով սահմանված կանոնից կատարել բացառություն, եւ սահմանել, որ բժշկական օգնության եւ սպասարկման այն տեսակները, որոնք կարող են իրականացվել նաեւ լիցենզիայում նշված գործունեության իրականացման վայրից դուրս, հաստատվում են  Կառավարության կողմից:

Միաժամանակ, նախագծի 2-րդ հոդվածի 1-ին կետով նախատեսված դրույթի նախատեսումը պայմանավորված է օրենքի դրույթի հստակեցման եւ ձեւակերպումների միատեսակության ընկալման նպատակով:

4. Նախագծերի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք

Նախագծերը մշակվել են Առողջապահության նախարարության աշխատակիցների կողմից:

5. Ակնկալվող արդյունքը.

Նախագծերի ընդունմամբ  ակնկալվում է՝

1) անձնական տվյալների մշակման, փոխանցման համար իրավական կարգավորումների, ներառյալ պատասխանատվություն նախատեսող դրույթներ սահմանելու միջոցով ապահովել քաղաքացիների անձնական կյանքը հարգելու, մասնավոր կյանքի անձեռնմխելիության եւ անձնական տվյալների գաղտնիության պահպանման սահմանադրական իրավունքները,

2) պացիենտների իրավունքների եւ պարտականությունների ճշգրտված, ավելի հստակ շրջանակի սահմանմամբ՝ ապահովել պացինետների իրավունքների առավել արդյունավետ իրացումը,

 3) սահմանել իրավական հիմքեր եւ կարգավորումներ էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի ներդրման եւ կիրառման համար,

3) օրենսդրորեն կանոնակարգել լայնածավալ արտակարգ իրավիճակների կամ ռազմական կամ ահաբեկչական գործողությունների դեպքում տուժած անձանց բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման առանձնահատկությունները,

4) բժշկական փորձաքննությունների ցանկի ճշգրտմամբ, կարգավորել օրենսդրական առկա բացերը, սահմանել պարտադիր դատաբժշկական փորձաքննությունների դեպքերը եւ ձեւերը,

5) օրենսդրորեն կարգավորել բժշկական արտադրատեսակների շրջանառության հետ կապված հարաբերությունները, ստեղծել բժշկական արտադրատեսակների գրանցման, ներմուծման եւ շրջանառության ոլորտում լիարժեք օրենսդրություն եւ արդիական ինստիտուցիոնալ կառուցակարգեր:

6) պատասխանատվության միջոցների սահմանմամբ կանխարգելել կամ նվազեցնել խախտումները,

7) բարելավել բուժաշխատող-պացիենտ, բուժաշխատող-բուժաշխատող հարաբերությունները` դրանց կանոնակարգումը իրականացնելով օրենսդրությամբ սահմանված էթիկայի կանոնների կիրարկմամբ,

8) օրենսդրական բացերի վերացմամբ բացառել տարընթերցումները, օրենքի նորմերի սխալ մեկնաբանումը կամ կիրարկումը

9) բժշկական օգնության եւ սպասարկման առանձին տեսակների համար սահմանել լիցենզիայում նշված վայրից դուրս` վերջիններիս իրականացման հնարավորություն:
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,«ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ  ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,   «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «LԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ եւ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՊԵՏԱԿԱՆ ՏՈՒՐՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ  ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵՈՒՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ԿԱՄ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ   եւ փոփոխություն կատարելու մասին»,   «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունումը չի հանգեցնի պետական բյուջեի ծախսերի էական ավելացման կամ եկամուտների նվազեցման:
   

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո  Ր  Ո  Շ  Ո Ւ  Մ

24 հոկտեմբերի  2019 թվականի  N 1455   - Ա

«ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ  ԲԺՇԿԱԿԱՆ  ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ  ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ  ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,«ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ  ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ   ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,   «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ  ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ  ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ  ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»,  «LԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ  ՄԱՍԻՆ»  ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՊԵՏԱԿԱՆ ՏՈՒՐՔԻ ՄԱՍԻՆ»  ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ  ՕՐԵՆՔՈՒՄ  ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ  ՄԱՍԻՆ»  ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ  ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ՓԱԹԵԹԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ԵՎ ԱՆՀԵՏԱՁԳԵԼԻ ՀԱՄԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 109-րդ հոդվածը եւ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքի 65-րդ հոդվածի 3-րդ մասն ու 73-րդ հոդվածը՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը  ո ր ո շ ո ւ մ  է.

1. Հավանություն տալ «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ   եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի փաթեթին:

2. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության օրենսդրական նախաձեռնությունը համարել անհետաձգելի եւ սահմանված կարգով ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:
 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏ	Ն. ՓԱՇԻՆՅԱՆ
2019 թ. հոկտեմբերի 24            Երեւան

 

Հարգելի պարոն Միրզոյան

Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 109-րդ եւ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքի 65-րդ եւ 73-րդ հոդվածների՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով է ներկայացնում «Բնակչության բժշկական օգնության եւ սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ   եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն եւ լրացում կատարելու մասին», «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին», «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի փաթեթը:

Օրենքների նախագծերի փաթեթին կից ներկայացվում են օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունման հիմնավորումը, գործող օրենքների փոփոխվող հոդվածների մասին տեղեկանքը, Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցման կամ ծախսերի ավելացման մասին Հայաստանի Հանրապետության կառավարության եզրակացությունը, ինչպես նաեւ օրենսդրական նախաձեռնությանը հավանություն տալու եւ անհետաձգելի համարելու վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2019 թվականի հոկտեմբերի 24-ի N 1455-Ա որոշումը:

Միաժամանակ հայտնում ենք, որ, նշված օրենքների նախագծերի փաթեթը Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում քննարկելիս, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ներկայացուցիչ (հիմնական զեկուցող) է նշանակվել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանին:
 

ՀԱՐԳԱՆՔՈՎ`

ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆ