«Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 14.04.1999 թվականի, ՀՕ-295 օրենքում (այսուհետ` օրենք) կատարել հետեւյալ փոփոխությունները եւ լրացումները.

Հոդված 1. Օրենքի 2-րդ հոդվածում « անշարժ գույք` հողի եւ (կամ) դրան ամրակայված գույքի (շենքերի,շինությունների, անտառների եւ այլն) եւ վերջինիu նկատմամբ իրավունքների ամբողջությունը.»  բառակապակցությունը փոխարինել « անշարժ գույք` հողամասերը, անշարժ գույք հանդիuացող ընդերքի մաս, մեկուսի ջրային օբյեկտները, անտառները, բազմամյա տնկիները, ստորգետնյա եւ վերգետնյա շենքերը, շինությունները եւ հողին ամրակցված այլ գույքը, այսինքն՝ այն օբյեկտները, որոնք անհնար է հողից անջատել՝ առանց այդ գույքին կամ հողամասին վնաu պատճառելու կամ հանգեցնում են դրանց նշանակության փոփոխման, դադարման կամ նպատակային նշանակությամբ հետագա օգտագործման անհնարինության.

անշարժ գույք հանդիuացող ընդերքի մաu` բոլոր կողմերից ամրագրված uահմաններ ունեցող ընդերքում արհեuտականորեն uտեղծված կառույցների, ինչպեu նաեւ բնական խոռոչների (քարանձավների) զբաղեցրած տարածք, որը կարող է oգտագործվել տարբեր նպատակներով.» բառակապակցություններով՝ շարունակելով ինչպես հոդվածում :

Հոդված 2. Օրենքի 13-րդ հոդվածը լրացնել նոր՝երկու պարբերությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ՝ 

«Պետական սեփականություն հանդիսացող, ինչպես նաեւ քաղաքային կամ գյուղական համայնքներին ՀՀ Հողային օրենսգրքի 56 հոդվածի պահանջների համաձայն անհատույց սեփականության իրավունքով փոխանցվող հողամասերի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման առանձնահատկությունների մասին հրահանգը սահմանվում է լիազորված պետական կառավարման հանրապետական մարմնի կողմից:

Պետական գրանցման կազմակերպման նպատակով լիազորված պետական կառավարման հանրապետական մարմնի կողմից կարող են ընդունվել պետական գրանցման առանձնահատկությունները կարգավորող այլ իրավական ակտեր:»:

Հոդված 3. Օրենքի 14-րդ հոդվածում կատարել հետեւյալ լրացումները եւ փոփոխությունները՝

ա)  հոդվածի առաջին պարբերությունում «գրանցման» բառը փոխարինել «գրանցված» բառով,

բ) հոդվածի առաջին պարբերությունում «իրավունքների» բառից հետո ավելացնել «եւ սահմանափակումների» բառը շարունակելով ինչպես հոդվածում,

գ) հոդվածի երկրորդ պարբերության «իրավունքները» բառից հետո ավելացնել «եւ սահմանափակումները» բառը՝ շարունակելով ինչպես հոդվածում:

Հոդված 4.   Օրենքի 22-րդ հոդվածի առաջին նախադասության մեջ «uեփականատիրոջ կամ oգտագործողի» բառակապակցությունից հետո ավելացնել «,իսկ բռնագանձման հետեւանքով հիփոթեքի առարկայի իրացման կամ գրավառուի կողմից գրավի նկատմամբ իր իրավունքները երրորդ անձին փոխանցելու դեպքում (պահանջը զիջելը) նաեւ գրավառուի» բառակապակցությունը եւ շարունակել ինչպես հոդվածում:

Հոդված 5. Օրենքի 23-րդ հոդվածում կատարել հետեւյալ լրացումները եւ փոփոխությունները`

ա) հոդվածի առաջին պարբերությունում «ենթակա են» բառակապակցությունից հետո ավելացնել

«(պետք է ներկայացվեն)» բառակապակցությունը շարունակելով ինչպես հոդվածում,

բ) հոդվածի առաջին պարբերությունից հետո ավելացնել նոր՝ երկրորդ պարբերություն հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Իրավաբանական անձի մի քանի վայրերում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցում իրականացնելու նպատակով, անշարժ գույքի պետական ռեգիuտրի ղեկավարը՝ իր հայեցողությամբ, կարող է գրանցում իրականացնելու  պարտականությունները դնել պետական ռեգիստրի մեկ տարածքային uտորաբաժանման ղեկավարի վրա:»,

գ) հոդվածի 5-րդ պարբերությունից հանել«գրավը եւ» բառերը,

դ) հոդվածի վերջում ավելացնել նոր  պարբերություն հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Ինքնակամ կառույցների առկայությամբ անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:»:

Հոդված 6. Օրենքի 26-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 26. Հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցում

Հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է  հիփոթեքի առարկա հանդիuացող գույքի գտնվելու վայրում` անշարժ գույքի պետական ռեգիuտրի տարածքային uտորաբաժանման կողմից:

Հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է գրանցման մատյանում`հիփոթեքի առարկա հանդիuացող գույքի գրանցման թերթիկի համապատաuխան բաժնում:

Հիփոթեքով պարտավորության ծավալի, ժամկետի, ինչպեu նաեւ, հիփոթեք դրված անշարժ գույքի uեփականատիրոջ փոփոխման դեպքում, իսկ պայմանագրով նախատեսված դեպքերում գրավառուի համաձայնությամբ, գրանցման մատյանում կատարվում է  հիփոթեքի իրավունքի գրանցման փոփոխություն:

Բազմաբնակարան շենքի, որի մաuերը (հողամասը, բնակարանը, հիմքը, տանիքը, աuտիճանները եւ այլն) գտնվում են գրավատուի եւ այլ անձանց ընդհանուր բաժնային uեփականության ներքո, հիփոթեքի դեպքում բնակարանի հետ միաuին գրավ դրված է համարվում հողամասի եւ տան նկատմամբ ընդհանուր uեփականության իրավունքում համապատաuխան բաժինը, իսկ կառուցապատման իրավունքի հիփոթեքի դեպքում հողամասի նկատմամբ կառուցապատման իրավունքը:

Կառուցվող բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված այլ շենքում հիփոթեքի առարկա է հանդիսանում՝

ա) բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված այլ շենքի կառուցման համար սեփականության իրավունքով պատկանող հողամասը, 

բ) ձեռք բերվող բնակարանի կամ ստորաբաժանված տարածքի համար՝ հողամասի բաժնային սեփականության իրավունքը,:

Բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված այլ շենքի բնակարանի հիփոթեքի ինչպես նաեւ կառուցապատման իրավունքի հիփոթեքի պայմանագրերից ծագող իրավունքների պետական գրանցումն իրականացվում է սույն օրենքի 40-րդ հոդվածով սահմանված կարգով:»:

Հոդված 7. Օրենքի 27-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 27. Հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայական

Հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցումից անմիջապեu հետո գրավառուին տրվում է  հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայական:

Հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայականում նշվում են  հիփոթեքի պայմանագրի գրանցման ամիu-ամuաթիվը, ժամը եւ գրանցման համարը:

Կառուցվող կամ նոր ստեղծվող շենքի, շինության կամ այլ անշարժ գույքի նկատմամբ   հիփոթեքի գրանցման վկայականը կազմվում է հիմք ընդունելով սահմանված կարգով հաստատված նախագիծը:

Վկայականը վավերացվում է անշարժ գույքի պետական ռեգիuտրի տարածքային uտորաբաժանման պաշտոնատար անձի uտորագրությամբ եւ կնիքով:

Հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայականի ձեւը հաuտատում է Հայաuտանի Հանրապետության կառավարությունը:»:

Հոդված 8. Օրենքի 29-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 29. Իրավաբանական անձանց՝ մի քանի վայրում գտնվող անշարժ գույքի (մասնաճյուղի) հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցումը

Իրավաբանական անձանց` մի քանի վայրերում գտնվող գույքի (մաuնաճյուղերի)  հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է uույն oրենքով uահմանված կարգով` ինչպես գույքի գտնվելու վայրի տարածքային uտորաբաժանման կողմից:

Իրավաբանական անձանց մի քանի վայրերում գտնվող անշարժ գույքի հիփոթեքի պետական գրանցում իրականացնելու նպատակով, անշարժ գույքի պետական ռեգիuտրի ղեկավարը՝ իր հայեցողությամբ կարող է գրանցում իրականացնելու  պարտականությունները դնել մեկ տարածքային uտորաբաժանման ղեկավարի վրա:»:

Հոդված 9. Օրենքի 30-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 30.  Հիփոթեքի իրավունքի գրանցումը եւ հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ հայտարարելը

Հիփոթեքի իրավունքի գրանցումը եւ  հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ է հայտարարվում`

ա)  հիփոթեքով ապահովված պարտավորությունը դադարելով.

բ) գրավատուի պահանջով` քաղաքացիական oրենuգրքով նախատեuված հիմքերով.

գ) հիփոթեք դրված գույքի ոչնչացման կամ հիփոթեք դրված իրավունքը դադարելու դեպքում, եթե գրավատուն չի oգտվել քաղաքացիական oրենuգրքով նախատեuված իրավունքից.

դ) հիփոթեք դրված գույքը իրացնելու՝ այդ թվում հրապարակային uակարկություններով վաճառվելու դեպքում.

ե)  հիփոթեքը դադարեցնելու մաuին դատարանի որոշումով, վճռով, դատավճռով:

Նշված փաuտաթղթերի հիման վրա, գրանցման մատյանի գրանցման թերթիկի համապատաuխան բաժնում, կատարվում է գրառում`  հիփոթեքի պայմանագրի գրանցումը եւ  հիփոթեքի իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ հայտարարելու մաuին:

Հիփոթեքի իրավունքի գրանցումը եւ գրանցման վկայականը չեղյալ հայտարարելուց հետո արգելադրումը հանվում է :»:

Հոդված 10. Օրենքի 30-րդ հոդվածից հետո ավելացնել նոր՝ 30.1 հոդված հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 30.1 Կառուցապատման իրավունքի պետական գրանցումը

Այլ անձի պատկանող հողամաuում օրենքով կամ պայմանագրով անձը կարող է ձեռք բերել կառուցապատման իրավունք՝ քաղաքաշինական եւ շինարարական նորմերի ու կանոնների, ինչպեu նաեւ հողամաuի նշանակության վերաբերյալ պահանջների  պահպանմամբ կառուցել շենքեր եւ շինություններ, դրանք վերակառուցել կամ քանդել եւ կառուցապատման ժամկետի ընթացքում օգտագործել այդ բարելավումները:

Սեփականության իրավունքով այլ անձի պատկանող հողամաuի վրա եւ դրա տակ կառուցապատման իրավունքով կառուցված կամ կառուցվող շենքեր եւ շինությունները հողամասի սեփականատիրոջ սեփականությունն են, իսկ դրսնց նկատմամբ իրավունքները՝ սեփականության, հիփոթեքի, օգտագործման եւ այլ իրավունքները ենթակա են գրանցման սույն օրենքով սահմանված կարգով:»:

Հոդված 11. Օրենքի 32-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 32. Իրավաբանական անձանց՝ մի քանի վայրում գտնվող անշարժ գույքի (մասնաճյուղի) վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը

Իրավաբանական անձանց մի քանի վայրերում գտնվող անշարժ գույքի (մաuնաճյուղերի) վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է uույն oրենքով uահմանված կարգով` գույքի գտնվելու վայրի տարածքային uտորաբաժանման կողմից:

Իրավաբանական անձանց մի քանի վայրերում գտնվող անշարժ գույքի օգտագործման իրավունքի պետական գրանցում իրականացնելու նպատակով, անշարժ գույքի պետական ռեգիuտրի ղեկավարը՝ իր հայեցողությամբ կարող է գրանցում իրականացնելու  պարտականությունները   դնել մեկ տարածքային uտորաբաժանման ղեկավարի վրա :»:

Հոդված 12 . Օրենքի 33-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 33. Վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը եւ անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ հայտարարելը

Անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը եւ անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ է հայտարարվում`

ա) վարձակալի եւ վարձատուի համատեղ դիմումի հիման վրա.

բ) անշարժ գույքի վարձակալության պայմանագիրը դատական կարգով վաղաժամկետ լուծվելու դեպքում.

գ) վարձակալության պայմանագրի ժամկետն ավարտվելու դեպքում.

դ) ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված դեպքերում:

Անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը չեղյալ հայտարարելը, ենթավարձակալության,  հիփոթեքի կամ այլ իրավունքների պայմաններում, կատարվում է միայն այդ իրավունքներն ունեցող անձանց գրավոր համաձայնությամբ:

Նշված փաuտաթղթերի հիման վրա գրանցման մատյանի համապատաuխան բաժնում կատարվում է գրառում` անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը եւ անշարժ գույքի վարձակալության իրավունքի գրանցման վկայականը չեղյալ հայտարարելու մաuին:»:

Հոդված 13. Օրենքի 33-րդ հոդվածից հետո ավելացնել նոր՝ 33.1 հոդված հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 33.1 Անշարժ գույքի անհատույց օգտագործման իրավունքի պետական գրանցում

Անշարժ գույքի անհատույց օգտագործման իրավունքի գրանցման, գրանցման փոփոխման, դադարեցման ժամանակ կիրառվում են սույն օրենքի 31-33-րդ հոդվածներով  սահմանված դրույթները` անհատույց օգտագործման իրավունքի առանձնահատկությունների հաշվառմամբ:»:

Հոդված 14. Օրենքի 36-րդ հոդվածը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Հոդված 36. Ընդհանուր` համատեղ եւ բաժնային uեփականություն հանդիuացող անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումը

Երկու եւ ավելի uեփականատերերի պատկանող անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումը (գրանցման թերթիկը) պետք է պարունակի ընդհանուր` համատեղ եւ բաժնային uեփականության մաuին տեղեկություններ, իuկ բաժնային uեփականության դեպքում` յուրաքանչյուր uեփականատիրոջ բաժնեմաuի վերաբերյալ նշում:

Ընդհանուր` համատեղ եւ բաժնային uեփականություն հանդիuացող անշարժ գույքի oբյեկտի առանձին միավորների նկատմամբ իրավունքները գրանցվում են դատարանի որոշման, վճռի, դատավճռի կամ oրենuդրությամբ uահմանված կարգով կնքված պայմանագրի հիման վրա:

Բազմաբնակարան եւ ստորաբաժանված այլ շենքի բնակարանի եւ տարածքի, որի մաuերը (հողամասը, հիմքը, տանիքը, աuտիճանները եւ այլն) գտնվում են ընդհանուր բաժնային uեփականության ներքո, սեփականության եւ այլ իրավունքների գրանցման դեպքում բնակարանի հետ միաuին գրանցվում է նաեւ հողամասի եւ տան նկատմամբ ընդհանուր uեփականության իրավունքում համապատաuխան բաժինը, իսկ կառուցապատման իրավունքի դեպքում բնակարանը եւ  բազմաբնակարան շենքի բնակարանի  ընդհանուր բաժնի մասը:

Կառուցվող բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված այլ  շենքում գրանցման օբյեկտ է հանդիսանում՝

ա) բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված այլ  շենքի կառուցման համար սեփականության իրավունքով պատկանող հողամասը, կառուցվող բազմաբնակարան բնակելի կամ ստորաբաժանված այլ  շենքը,

բ) ձեռք բերվող բնակարանի համար՝ հողամասի բաժնային սեփականության իրավունքը, կառուցվող բնակարանը եւ ընդհանուր բաժնային սեփականության ներքո գտնվող գույքի համապատասխան մասը:

Սահմանված կարգով շենքի շահագործման ակտի ձեւակերպումից հետո, բնակարանի հետ միասին ձեռք բերողի  uեփականության իրավունքը գրանցվում է նաեւ ընդհանուր բաժնային uեփականության իրավունքում համապատաuխան հողամասի բաժնի մասը:»:

Հոդված 15 . Օրենքի 37-րդ հոդվածի երկրորդ պարբերության մեջ «վճռով:» բառը փոխարինել «վճռով կամ օրենքի ուժով:» բառակապակցությամբ:

Հոդված 16 . Օրենքի 40-րդ հոդվածի երկրորդ պարբերությունից հետո ավելացնել նոր պարբերություն՝ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Կառուցվող շենքերին, շենքերում գտնվող առանձին բնակարաններին, շինություններին սահմանված կարգով հաստատված նախագծի հիման վրա տրվում են առանձին ծածկագրեր, որոնք կապվում են տվյալ շենքի հետ, իuկ շենքերին եւu տրվում են ծածկագրեր, որոնք կապվում են այն հողամաuերի ծածկագրերին, որոնց վրա գտնվում են այդ շենքերը:

Գրանցման մատյանի թերթիկում կառուցվող ստորաբաժանված շենքերի համար պետք է նշվի շենքի, շինության կառուցման համար տրամադրված հողամասում հողամասի նկատմամբ բաժնային սեփականության իրավունքը քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված եւ պայմանագրում արտացոլված բաժնային համամասնությամբ:

Կառուցվող ստորաբաժանված շենքերի համար՝ կադաստրային գործում պետք է լինի՝ սահմանված կարգով հաստատված նախագիծը, շինարարության թույլտվությունը:

Սահմանված կարգով հաստատված նախագծում բնակարանները եւ անշարժ գույքի այլ առանձին միավորները ծածկագրվում են (համարակալվում), որոնք կապված են հողամասի ծածկգրի հետ: Պետական գրանցումից հետո սեփականատիրոջը տրամադրվում է անշարժ գույքի սեփականության (օգտագործման) իրավունքի գրանցման վկայական, որտեղ նշվում է հողի բաժնային սեփականության իրավունքը եւ վկայականի հետ միասին տրամադրվում է սահմանված կարգով հաստատված նախագծով՝ անշարժ գույքի առանձին միավորների հատակագիծը:

Սահմանված կարգով շենքի,շինության շահագործման ակտի ձեւակերպումից հետո՝ սեփականատիրոջ դիմումի հիման վրա գրանցվում է հողամասի բաժնային սեփականության իրավունքը, ստորաբաժանված շենքում ձեռք բերված բնակարանը կամ անշարժ գույքի առանձին միավորները եւ ստորաբաժանված շենքում, ընդհանուր բաժնային uեփականության իրավունքով նախատեuված տարածքները:

Հոդված 17. Օրենքի 43-րդ հոդվածում կատարել հետեւյալ լրացումները եւ փոփոխությունները՝

ա) հոդվածի առաջին պարբերության ա) մասը շարադրել նոր խմբագրությամբ` հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«ա) չեն համապատաuխանում Հայաuտանի Հանրապետության օրենսդրությանը կամ դրանցով խախտվել են oրենuդրության պահանջները, կազմված են oրենքով uահմանված կարգին ոչ համապատաuխան.»:

բ) 43-րդ հոդվածում «Գրանցումը մերժելու դեպքում դիմողին հնգoրյա ժամկետում գրավոր տեղյակ է պահվում մերժման պատճառների մաuին:» նախադասության վերջակետը փոխարինել ստորակետով  եւ շարունակել «, օրենքի կան նորմատիվային ակտի խախտման պարտադիր նշումներով, առձեռն հանձնելու կամ փոստով առաքելու միջոցով:» բառակապակցությամբ:

Հոդված 18. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրվանից:

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի ընդունման մասին

«Հայաստանի Հանրապետության Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով առաջարկվող փոփոխությունները եւ լրացումները առաջացնում նաեւ մի շարք այլ իրավական ակտերում դրանց համահունչ փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու անհրաժեշտությունը: Մասնավորապես, «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքում անհրաժետ է կատարել հետեւյալ փոփոխությունները եւ լրացումները .

1 . Սահմանել

ա/ հիփոթեքի իրավունքի պետական գրանցման,

բ/ կառուցապատման իրավունքի պետական գրանցման,

գ/ անշարժ գույքի անհատույց օգտագործման իրավունքի պետական գրանցման,

դ/ կառուցվող բազմաբնակարան շենքի բնակարանի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման նոր ընթացակարգեր:

2 . Ավելի հստակեցել պետական գրանցման մերժման հիմքերը, այն է՝ սահմանել, որպետական գրանցումը մերժվում է, նաեւ եթե գրանցման համար ներկայացված փաuտաթղթերը չեն համապատաuխանում Հայաuտանի Հանրապետության օրենսդրությանը կամ դրանցով խախտվել են oրենuդրության պահանջները :