Հոդված 1. «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» 2021 թվականի մայիսի 5-ի ՀՕ-194-Ն օրենքի (այսուհետ՝ «Օրենք») 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի «ներառման» բառից հետո լրացնել «, ինչպես նաեւ աջակցող միջոցների տրամադրման ցուցումների» բառերը:

Հոդված 2. Օրենքի 23-րդ հոդվածը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3.1-ին մասով.

«3.1. Սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո մինչեւ 2023 թվականի փետրվարի 1-ը.

1) բժշկասոցիալական փորձաքննության ոլորտում իրավասու պետական մարմինը՝ Միասնական սոցիալական ծառայությունը, օրենսդրությամբ սահմանված կարգով՝

ա. անձին ճանաչում է հաշմանդամություն ունեցող անձ, սահմանում է հաշմանդամության խումբը (1-ին, 2-րդ եւ 3-րդ խումբ), հաշմանդամություն ունեցող երեխայի կարգավիճակը, որոշում է հաշմանդամության պատճառական կապը, ժամկետը.

բ. մշակում եւ հաստատում է հաշմանդամություն ունեցող անձի վերականգնողական անհատական ծրագիրը (ՎԱԾ).

գ. բժշկասոցիալական փորձաքննություն անցնող անձանց անհրաժեշտության դեպքում ուղեգիր է տրամադրում լրացուցիչ հետազոտություններ իրականացնելու համար.

դ. որոշում է անձի մասնագիտական աշխատունակության կորստի աստիճանը աշխատանքային պարտականությունների կատարման հետ կապված խեղման, մասնագիտական հիվանդության կամ առողջությանը հասցված այլ վնասի դեպքում, թույլատրում են երկարաձգել ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկի ժամկետը.

ե. աշխատանքային խեղումների եւ մասնագիտական հիվանդությունների դեպքերում գործատուներից ստանում է անհրաժեշտ տվյալներ համապատասխան անձանց աշխատանքի բնույթի եւ պայմանների վերաբերյալ.

զ. որոշում է տուժած անձանց մահվան պատճառական կապը արտադրական խեղման, մասնագիտական հիվանդության, ռազմաճակատում գտնվելու, զինվորական ծառայության եւ այլ հանգամանքների հետ.

է. մասնակցում է բժշկասոցիալական փորձաքննություն անցած անձանց հաշվառման տեղեկատվական համակարգի վարմանը.

ը. իրականացնում է այլ լիազորություններ:

2) բժշկասոցիալական փորձաքննությամբ հաշմանդամության պատճառական կապը սահմանվում է հաշմանդամություն առաջացնող ախտաբանական վիճակի եւ այդ ախտաբանական վիճակի առաջացման պատճառի (անմիջական կապ կամ հետեւանք) վերաբերյալ փաստաթղթերում եղած տվյալների հիման վրա:

3) Հաշմանդամության պատճառ կարող են լինել՝

ա. մանկուց (մինչեւ 18 տարին լրանալը) ձեռք բերած հիվանդությունը.

բ. ընդհանուր հիվանդությունը.

գ. աշխատանքային վնասվածքը.

դ. մասնագիտական հիվանդությունը.

ե. բնական, տեխնածին եւ այլ աղետները, ինչպես նաեւ դրանց վերացման աշխատանքների ժամանակ ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

զ. զինվորական ծառայության ընթացքում ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

է. զինվորական պարտականությունները կատարելու հետեւանքով ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

ը. Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության մարտական գործողությունների ժամանակ ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

թ. Հայրենական մեծ պատերազմի եւ այլ պետություններում մարտական գործողությունների (խաղաղապահ առաքելությունների, զորավարժությունների) ժամանակ ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

ժ. պահեստազորի վարժական հավաքներին մասնակցելու ժամանակ ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

ի. հակառակորդի հետ շփման գծում մարտական հերթապահության կամ հատուկ առաջադրանք կատարելու ժամանակ կամ հակառակորդի նախահարձակ գործողության հետեւանքով ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

լ. Չեռնոբիլի ատոմային էլեկտրակայանի վթարի եւ այլ ճառագայթային աղետների հետեւանքների վերացման աշխատանքների ժամանակ ձեռք բերած հիվանդությունը կամ ստացած վնասվածքը.

խ. օրենսդրությամբ նախատեսված այլ դեպքեր:

4) Միասնական սոցիալական ծառայության իրավասու ստորաբաժանումն անձին հաշմանդամ է ճանաչում սույն հոդվածին, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված բժշկասոցիալական փորձաքննության իրականացման, վերականգնողական անհատական ծրագրերի կազմման ու իրականացման կարգին եւ բժշկասոցիալական փորձաքննության չափորոշիչներին համապատասխան:

Հոդված 3. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ԱՆՁԻ ՖՈՒՆԿՑԻՈՆԱԼՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

Իրավական ակտի հիմնավորումը

1. Անհրաժեշտությունը

«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» եւ «Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման մասին» օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքների ընդունման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է հաշմանդամության սահմանման նպատակով բժշկասոցիալական փորձաքննություններն անխափան իրականացնելու հանգամանքով, ինչը կապահովի նաեւ աջակցող միջոցների տրամադրման, պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության, սպասարկման եւ այլ ծառայությունների շարունակական մատուցումը:

2. Առկա իրավիճակը եւ խնդիրները

Աջակցող միջոցների տրամադրման գործընթացը բարելավելու եւ կատարելագործելու նպատակով կառավարությունը պարբերաբար ընդլայնում է աջակցող միջոցների ցանկը եւ տեսականին: Թերեւս, աջակցող միջոցների կարիքն ունեցող անձանց հասցեական ծառայություններ տրամադրելու հարցում կարեւոր է նաեւ համապատասխան մասնագիտական ցուցումներ տալ այդ ծառայությունները երաշխավորող մասնագետներին: Ներկայումս աջակցող միջոցների վերաբերյալ երաշխավորությունը տրամադրվում է աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության միասնական սոցիալական ծառայության համապատասխան ստորաբաժանման կողմից: Սակայն միասնական մասնագիտական մոտեցում ցուցաբերելու նպատակով անհրաժեշտ են գիտական հիմք ունեցող մեթոդական ցուցումներ համապատասխան մասնագետների համար, քանի որ բազմազան են եւ հաշմանդամության պատճառով առաջացած խնդիրները, եւ աջակցող միջոցների տեսակները, արժեքները:

Մյուս կողմից, գործող կարգավորումների համաձայն հաշմանդամության սահմանման համակարգի հիմքում պետք է դրված լինի անձի ֆունկցիոնալության գնահատումը: Այս անցումը որպես արմատական բարեփոխում հաջողելու համար պետք է նոր համակարգին անցում կատարել որոշակի կազմակերպչական, տեխնիկական գործընթացներ, մասնագիտական վերապատրաստումներ իրականացնելուց հետո:

3. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Առաջարկվող փոփոխությունները հնարավորություն կընձեռեն մինչեւ անձի ֆունկցիոնալության գնահատման նոր համակարգի ներդրումը հաշմանդամության գնահատման գործընթացը իրականացնել առկա մեխանիզմներով եւ չափանիշներով, զուգահեռաբար իրականացնելով համապատասխան աշխատանքներ անձի ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգը արդյունավետ ներդնելու ուղղությամբ: Աջակցող միջոցների տրամադրումը դարձնել առավել հասցեական, բացառել սուբյեկտիվ որոշումները դրանց երաշխավորության հարցում:

4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք

Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարություն

5. Ակնկալվող արդյունքը

Հաշմանդամության սահմանման՝ բժշկասոցիալական փորձաքննության գործընթացի սահուն իրականացում, անձի ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգի արդյունավետ ներդրում, աջակցող միջոցների տրամադրման հասցեականության մեծացում:

6. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026 թթ. ծրագիր, ոլորտային եւ/կամ այլ ռազմավարություններ

Նախագծերի ընդունումը բխում է ՀՀ կառավարության 2021 թվականի օգոստոսի 18-ի «ՀՀ կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրի մասին» N 1363-Ա որոշման 4.6 կետի 22-րդ, 23-րդ եւ 24-րդ պարբերություններից:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ԱՆՁԻ ՖՈՒՆԿՑԻՈՆԱԼՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ՓԱԹԵԹԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ՆՎԱԶԵՑՈՒՄ ԿԱՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքում լրացումներ կատարելու մասին» եւ «Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման մասին» օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցում կամ ծախսերի ավելացում չի նախատեսվում:
 

Տեղեկանք գործող օրենքի փոփոխվող հոդվածների վերաբերյալ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի որոշում

Գրություն