Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետության 2016 թվականի հոկտեմբերի 4-ի հարկային օրենսգրքի (այսուհետ՝ Օրենսգիրք) 4-րդ հոդվածի 1-ին մասում՝

1) 7-րդ կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«7) դեբետային գումար՝ Օրենսգրքով սահմանված կարգով իրականացվող հաշվանցման (պակասեցման) արդյունքում առաջացած՝ ավելացված արժեքի հարկի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկում արտացոլված պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա հարկի գումար կամ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված ճշտված եւ նույն հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված նախորդ ավելացված արժեքի հարկի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկում ներառված՝ պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա հարկի գումարի դրական տարբերություն կամ հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա ավելացված արժեքի հարկի եւ ակցիզային հարկի գումար.»,

2) 8-րդ կետը «պարտավորությունների» բառերից հետո լրացնել «, բացառությամբ հարկային մարմնի կազմած ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկային պարտավորությունների,» բառերով,

3) լրացնել 8.1-ին կետ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«8.1) վարչական ակտի միասնական հաշիվ՝ հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկային պարտավորությունների մարման նպատակով պետական արտաբյուջետային միջոցների ավանդային ենթահաշիվ.»,

4) 10-րդ կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«10) միասնական հաշվի գումար՝ գումար, որով Օրենսգրքով սահմանված կարգով կարող են մարվել հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունները, բացառությամբ հարկային մարմնի կազմած ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկային պարտավորությունների, որը կարող է առաջանալ՝

ա. միասնական հաշվին կատարված վճարումից,

բ. հարկային հաշվարկների (այդ թվում՝ ճշտված) ներկայացման արդյունքում միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարներից,

գ վարչական ակտի միասնական հաշվից միասնական հաշվին գումարների մուտքագրումից,

դ. հարկ վճարողի ներկայացրած հարկային հաշվարկների հիման վրա հարկային մարմնի կողմից առաջադրված պարտավորությունների վերաբերյալ հարկային ծառայողի գործողության (անգործության) բողոքարկման մասով դատարանի վճռի կատարման կամ բողոքարկման հանձնաժողովի ընդունած որոշման արդյունքում՝ պարտավորության պակասեցումից կամ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա՝ ավելացված արժեքի հարկի կամ Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների մասով ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների ավելացումից,

ե. միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորված՝ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա ավելացված արժեքի հարկի փոխհատուցվող գումարներից կամ Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների մասով ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարներից.»,

5) լրացնել 10.1-ին կետ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«10.1) վարչական ակտի միասնական հաշվի գումար՝ գումար, որով Օրենսգրքով սահմանված կարգով կարող են մարվել հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտով առաջադրված պարտավորությունները, որը կարող է առաջանալ՝

ա. վարչական ակտի միասնական հաշվին կատարված վճարումից,

բ. միասնական հաշվից վարչական ակտի միասնական հաշվին  գումարների մուտքագրումից,

գ. հարկային մարմնի ընդունած վարչական ակտի բողոքարկման մասով դատարանի վճռի կատարման կամ բողոքարկման հանձնաժողովի ընդունած որոշման արդյունքում՝ պարտավորության պակասեցումից կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա՝ ավելացված արժեքի հարկի կամ Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների մասով ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների ավելացումից,

դ. ստուգման կամ ուսումնասիրության արդյունքում՝ պարտավորության պակասեցումից կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա՝ ավելացված արժեքի հարկի կամ Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների մասով ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների ավելացումից.»:

Հոդված 2. Օրենսգրքի 18-րդ հոդվածում՝

1) լրացնել 2.1-ին մաս հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«2.1. Հարկային մարմնի ստուգման կամ այլ վարչական ակտով առաջադրված՝ Օրենսգրքով սահմանված հարկի, տույժի եւ (կամ) տուգանքի վճարումը կատարվում է ստուգման կամ այլ վարչական ակտի անբողոքարկելի դառնալու օրվան հաջորդող 10-օրյա ժամկետում:»,

2) 4-րդ մասում «միասնական գանձապետական հաշվին» բառերը փոխարինել «համապատասխան հարկի գծով պարտավորությունը հաշվառող՝ պետական բյուջեի գանձապետական հաշվին» բառերով,

3) 5-րդ մասը «հաշվի» բառից հետո լրացնել «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվի» բառերով, իսկ նույն մասի 1-ին կետը «հաշվին» բառից հետո լրացնել «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին» բառերով:

Հոդված 3. Օրենսգրքի 43-րդ հոդվածի 1-ին մասը «հարկ վճարողի պարտավորությունը» բառերից հետո լրացնել «, ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկում սահմանված չափից ավելի արտացոլված՝ պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա ԱԱՀ-ի եւ (կամ) ակցիզային հարկի գումարները՝ ավել ցույց տրված գումարների չափով» բառերով:

Հոդված 4. Օրենսգրքի 46-րդ հոդվածի՝

1) 1-ին մասում «հաշվի» բառից հետո լրացնել «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվի» բառերը, իսկ «հաշվից» բառից հետո՝ «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվից» բառերը,

2) 1-ին եւ 2-րդ մասերից հանել «դրա գծով» բառերը,

3) 2-րդ մասում «հաշվի միջոցով» բառերը փոխարինել «հաշվի կամ վարչական ակտի միասնական հաշվի միջոցով» բառերով եւ նույն մասի 3-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 5. Ուժը կորցրած ճանաչել Օրենսգրքի 47-րդ հոդվածի 3-րդ մասը, 73-րդ հոդվածի 12-րդ մասը, 444-րդ հոդվածի 11-րդ մասը, 449-րդ հոդվածի 1-ին մասը, 456-րդ հոդվածի 8-րդ մասը:

Հոդված 6. Օրենսգրքի 53-րդ հոդվածում՝

1) 11-րդ մասի 1-ին կետում «գումարների» բառը փոխարինել «ավելացված արժեքի հարկի փոխհատուցվող գումարների» բառերով,

2) լրացնել 12-րդ մաս՝ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«12. Ակցիզային հարկի մասով հարկային հաշվարկներ չեն կարող ներկայացվել նաեւ այն դեպքերում (ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկ ներկայացվելու դեպքում՝ տվյալ հաշվարկը ակցիզային հարկի մասով հաշվի չի առնվում), եթե հարկային հաշվարկը վերաբերում է այն հաշվետու ժամանակաշրջանին, որը միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրության նպատակով արդեն ուսումնասիրվել է հարկային մարմնի կողմից:»:

Հոդված 7. Օրենսգրքի 54-րդ հոդվածի 5-րդ մասում «10-11-րդ մասերով» բառերը փոխարինել «10-12-րդ մասերով» բառերով:

Հոդված 8. Օրենսգրքի 71-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետի՝

1) «ա» ենթակետում «համար ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի ներկայացման համար Օրենսգրքի 75-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված վերջնաժամկետի օրը ներառյալ» բառերը փոխարինել «վերջին օրը ներառյալ» բառերով,

2) «բ» ենթակետում «մինչեւ ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի ներկայացման համար Օրենսգրքի 75-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված վերջնաժամկետի օրը ներառյալ» բառերը փոխարինել «մինչեւ ապրանքները Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներմուծելու (Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելու) օրն ընդգրկող հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրը ներառյալ» բառերով,

3) «գ» ենթակետից հանել «, եթե սույն ենթակետով այլ բան սահմանված չէ: ԵՏՄ միասնական մաքսային օրենսդրությամբ կամ Օրենսգրքով սահմանված կարգով ապրանքների ներմուծման ճշտված հարկային հայտարարագիրը մինչեւ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի ներկայացման համար Օրենսգրքի 75-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված վերջնաժամկետի օրը ներառյալ ներկայացնելու եւ մինչեւ այդ օրը ԱԱՀ-ի լրացուցիչ գումարները վճարված լինելու դեպքում ներմուծման ճշտված հարկային հայտարարագրով արտացոլված ԱԱՀ-ի լրացուցիչ գումարները հաշվանցվում են տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար հարկային մարմին ներկայացվող ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով» բառերը:

Հոդված 9. Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածում՝

1) 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով առաջացող ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարը սույն հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան ուղղվում է որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանների գործունության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկներով առաջացած՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների մարմանը կամ սույն հոդվածի 4-րդ կամ 5-րդ մասերին համապատասխան մուտքագրվում է միասնական հաշվին:»,

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3-5-րդ մասերով.

 «3. Եթե յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրվա դրությամբ հարկ վճարողն ունի ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը կարող է ուղղվել որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանների գործունության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկներով առաջացած՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների մարմանը՝ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի վճարման վերջնաժամկետի օրը կամ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ հարկ վճարողի կողմից համապատասխան ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ:

4. Եթե յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով առաջանում է ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային չհամարվելու դեպքում մուտքագրվում է միասնական հաշվին՝ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ եթե հարկ վճարողի կողմից կիրառվել է համապատասխան ծրագրային հրահանգ, կամ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի վճարման վերջնաժամկետի օրը: Եթե որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի ներկայացման վերջնաժամկետից հետո ներկայացվող ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով, այդ թվում՝ ճշտված, առաջանում է ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային չհամարվելու դեպքում մուտքագրվում է միասնական հաշվին միասնական հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրը:

5. Յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով առաջացած՝ Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային համարվող ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարները հարկ վճարողի գրավոր դիմումի հիման վրա Օրենսգրքի 17-րդ բաժնով սահմանված կարգով իրականացվող ստուգման կամ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորվելու դեպքում մուտքագրվում են միասնական հաշվին:»:

Հոդված 10. Օրենսգրքի 75-րդ հոդվածը լրացնել 5-րդ մասով՝ հետեւյալ բովանդակությամբ.

«5. Հարկման հատուկ համակարգում գործող հարկ վճարողը մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 20-ը ներառյալ Օրենսգրքի 53-րդ հոդվածով սահմանված կարգով հարկային մարմին է ներկայացնում ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկ, եթե ԱԱՀ վճարող համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ԱԱՀ-ով հարկվող գործարքների մասով հաշվանցման (պակասեցման) ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները Օրենսգրքի 71-րդ հոդվածին համապատասխան ենթակա են հաշվանցման (պակասեցման) տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում կամ եթե ԱԱՀ վճարող համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ԱԱՀ-ով հարկվող գործարքների Օրենսգրքով սահմանված կարգով ճշգրտման արդյունքները ենթակա են արտացոլման տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում:»:

Հոդված 11. Օրենսգրքի 80-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ

«1. ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարները մուտքագրվում են միասնական հաշվին Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված դեպքերում՝ նույն մասով սահմանված կարգով ու ժամկետներում, իսկ Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 5-րդ մասով սահմանված դեպքերում՝ Օրենսգրքի հարկային վարչարարության մասով սահմանված կարգով եւ ժամկետներում:»:

Հոդված 12. Օրենսգրքի 94-րդ հոդվածի 4-րդ մասում «Օրենսգրքի 403-րդ հոդվածի կիրառության իմաստով համարվում է հարկային հաշվարկում հարկի գումարը պակաս ցույց տալ» բառերը փոխարինել «, եթե այն հանգեցրել է հաշվետու ժամանակաշրջանում պետական բյուջե վճարման ենթակա ակցիզային հարկի գումարը Օրենսգրքով սահմանված կարգով հաշվարկվող չափից պակաս ցույց տալու, Օրենսգրքի 403-րդ հոդվածի կիրառության իմաստով՝ համարվում է որպես հարկային հաշվարկում հարկի գումարը պակաս ցույց տալ» բառերով:

Հոդված 13. Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածում՝

1) 2-րդ եւ 3-րդ մասերը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«2. Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների իրականացման դեպքում հաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով առաջացող ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարը սույն հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան ուղղվում է որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանների գործունության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկներով առաջացած՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ակցիզային հարկի գումարների մարմանը կամ սույն հոդվածի 4-րդ մասին համապատասխան մուտքագրվում  է միասնական հաշվին կամ սույն հոդվածի 5-րդ մասին համապատասխան մուտքագրվում  է միասնական հաշվին:

3. Եթե յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրվա դրությամբ հարկ վճարողն ունի ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը կարող է ուղղվել որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանների գործունության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկներով առաջացած՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ակցիզային հարկի գումարների մարմանը՝ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ակցիզային հարկի վճարման վերջնաժամկետի օրը կամ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ակցիզային հարկի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ հարկ վճարողի կողմից համապատասխան ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ:»,

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 4-րդ եւ 5-րդ մասերով.

«4. Եթե յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով առաջանում է ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային չհամարվելու դեպքում մուտքագրվում է միասնական հաշվին՝ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ակցիզային հարկի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ եթե հարկ վճարողի կողմից կիրառվել է համապատասխան ծրագրային հրահանգ, կամ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ակցիզային հարկի վճարման վերջնաժամկետի օրը: Եթե որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկի ներկայացման վերջնաժամկետից հետո ներկայացվող ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով, այդ թվում՝ ճշտված,  առաջանում է ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումար, ապա այդ գումարը Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային չհամարվելու դեպքում մուտքագրվում է միասնական հաշվին միասնական հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրը:

5. Յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով առաջացած՝ Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային համարվող ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները հարկ վճարողի գրավոր դիմումի հիման վրա Օրենսգրքի 17-րդ բաժնով սահմանված կարգով իրականացվող ստուգման կամ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորվելու դեպքում մուտքագրվում են միասնական հաշվին:»:

Հոդված 14. Օրենսգրքի 100-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«1. Ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները մուտքագրվում են միասնական հաշվին Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված դեպքերում՝ նույն մասով սահմանված կարգով ու ժամկետներում, իսկ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 5-րդ մասով սահմանված դեպքերում՝ Օրենսգրքի հարկային վարչարարության մասով սահմանված կարգով եւ ժամկետներում:»:

Հոդված 15. Օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«1. Օրենսգրքի 131-րդ հոդվածով սահմանված՝ պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա շահութահարկի գումարը մուտքագրվում է միասնական հաշվին՝ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահութահարկի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ եթե հարկ վճարողի կողմից կիրառվել է համապատասխան ծրագրային հրահանգ, կամ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահութահարկի վճարման վերջնաժամկետի օրը, իսկ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահութահարկի վճարման վերջնաժամկետից հետո տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացվող շահութահարկի հաշվարկով (այդ թվում՝ ճշտված) առաջացող պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա շահութահարկի գումարը մուտքագրվում է միասնական հաշվին շահութահարկի հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրը:»:

Հոդված 16. Օրենսգրքի 223-րդ հոդվածում՝

1) 1-ին մասից հանել «այդ թվում՝ սույն բաժնով սահմանված կարգով հաշվարկված՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ռոյալթիի գումարի եւ հարկային տարվա ընթացքում վճարված ռոյալթիի կանխավճարների հանրագումարի բացասական տարբերությունը,» բառերը,

2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով՝

«1.1. Սույն բաժնով սահմանված կարգով հաշվարկված՝ պետական բյուջե վճարման ենթակա ռոյալթիի գումարի եւ հարկային տարվա ընթացքում վճարված ռոյալթիի կանխավճարների հանրագումարի բացասական տարբերությունը՝ որպես պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա ռոյալթիի գումար, մուտքագրվում է միասնական հաշվին՝ մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ռոյալթիի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ եթե հարկ վճարողի կողմից կիրառվել է համապատասխան ծրագրային հրահանգ, կամ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ռոյալթիի վճարման վերջնաժամկետի օրը, իսկ տվյալ հարկային տարվա  համար ռոյալթիի վճարման վերջնաժամկետից հետո տվյալ հարկային տարվա համար ներկայացվող ռոյալթիի հարկային հաշվարկով (այդ թվում՝ ճշտված) առաջացող՝ պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա ռոյալթիի գումարը մուտքագրվում է միասնական հաշվին ռոյալթիի հարկային հաշվարկի, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման օրը:»:

Հոդված 17. Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածում՝

1) 2-րդ մասում «որպես դեբետային գումար (հարկային պարտավորությունից նվազեցվող գումար)» բառերը փոխարինել «որպես Օրենսգրքով սահմանված չափից ավել վճարված գումար (հարկային պարտավորությունից նվազեցվող գումար), որոնք ենթակա են մուտքագրման միասնական հաշվին» բառերով,

2) 3-րդ մասում «ճշտված հարկային հաշվարկով առաջացող դեբետային գումարը հաշվառվում է ժամանակագրական կարգով՝ ճշտված եւ նախորդ հարկային հաշվարկում» բառերը փոխարինել «ավելացված արժեքի հարկի եւ ակցիզային հարկի ճշտված միասնական հաշվարկով առաջացող դեբետային գումարը հաշվառվում է ժամանակագրական կարգով՝ ճշտված եւ նախորդ հաշվարկում» բառերով, իսկ նույն մասի 2-րդ նախադասությունում «պարտավորություն» բառից հետո լրացնել «կամ դեբետային գումարից նվազեցվող գումար» բառերը,

3) 4-րդ մասում «կանխավճարները» բառից հետո լրացնել «, ինչպես նաեւ հանրային ծառայության կարգավորման պարտադիր վճարի պարտավորությունները» բառերով,

4) 5-րդ մասում «, որոնք համարվում են դեբետային գումարներ), իսկ հարկային պարտավորության առաջացման դեպքում՝ սկզբնական հարկի վճարման վերջնաժամկետից սկսած՝ հաշվարկվում են տույժեր» բառերը փոխարինել «, որոնք մուտքագրվում են միասնական հաշիվ Օրենսգրքի 74-րդ կամ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածներին համապատասխան), իսկ հարկային պարտավորության առաջացման դեպքում՝ հաշվարկվում են տույժեր Օրենսգրքի 401-րդ հոդվածին համապատասխան» բառերով,

5) լրացնել 6-րդ մաս՝ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«6. Հարկային պարտավորությունների հաշվառման, դրանց մարման վերաբերյալ հարկային մարմինը յուրաքանչյուր հարկ վճարողի մասով վարում է անձնական հաշվի քարտ՝ էլեկտրոնային եղանակով: Անձնական հաշվի քարտի ձեւը եւ վարման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը: Անձնական հաշվի քարտը վարվում է առանձին-առանձին՝

1) ըստ հարկ վճարողների կողմից ներկայացված հարկային հաշվարկներում արտացոլված տվյալների,

2) ըստ հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտերում արտացոլված տվյալների:»:

Հոդված 18. Օրենսգրքի 320-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«1. Հարկային մարմնի կողմից հարկ վճարողի մոտ իրականացված ստուգման (ուսումնասիրության, օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների) արդյունքներով առաջադրված՝ պետական բյուջեի նկատմամբ հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունները եւ դեբետային գումարները Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտում հաշվառվում են Օրենսգրքի 398-րդ հոդվածի 6-րդ մասով սահմանված կարգով՝ ստուգման կամ այլ վարչական ակտը (ուսումնասիրության արձանագրությունը, վարչական ակտը) անբողոքարկելի դառնալու օրվան հաջորդող օրը:»:

Հոդված 19. Օրենսգրքի 321-րդ հոդվածի՝

1) 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«1. Վերստուգման եւ նախորդ ստուգման (կամ վերստուգման) արդյունքների գումարային տարբերությունները Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտում հաշվառվում են վերստուգման ակտը Օրենսգրքի 398-րդ հոդվածի 6-րդ մասով սահմանված կարգով անբողոքարկելի դառնալու օրվան հաջորդող օրը՝  Օրենսգրքի 320-րդ հոդվածի համաձայն (անկախ խախտման տեսակների փոփոխությունը հաշվի առնելու):»,

2) 3-րդ մասում «անձնական հաշվի քարտերում (հատուկ անձնական հաշվի քարտերում)» բառերը փոխարինել «Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտում» բառերով:

Հոդված 20. Օրենսգրքի 325-րդ հոդվածում՝

1) 1-ին մասը «օրը» բառից հետո լրացնել «, իսկ վարչական ակտի միասնական հաշվին վճարված գումարների հաշվառման օր՝ դրանց՝ վարչական ակտի միասնական հաշվին մուտքագրման օրը» բառերով,

2) 2-րդ մասում «հաշվին» բառերից հետո լրացնել «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին» բառերով.

3) 3-րդ եւ 4-րդ մասերը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«3. Հարկային պարտավորությունները մարվում են միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին, բացառությամբ սույն հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված դեպքի: Միասնական հաշվի միջոցով մարվում են այն հարկի կամ վճարի գծով հարկային պարտավորությունները, որոնց մասով Օրենսգրքի կամ վճարների վերաբերյալ Հայաս-տանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով հարկային մարմին է ներկայացվում հարկային հաշվարկ, այդ հարկի կամ վճարի գծով կանխավճարները, հանրային ծառայությունների կարգավորման պարտադիր վճարը, ինչպես նաեւ դրանց գծով հաշվարկված տույժերի, տուգանքների գումարները՝ բացառությամբ հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկի կամ վճարի, տույժերի, տուգանքների գծով գումարների:

4. ԱԱՀ-ի կամ ակցիզային հարկի պարտավորությունները նախ մարվում են համապատասխանաբար՝ տվյալ հարկատեսակի գծով անձնական հաշվի քարտում առկա ԱԱՀ-ի կամ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հաշվին Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 3-րդ մասին եւ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան, ապա՝ սույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ միասնական հաշվում առկա գումարի հաշվին:»,

4) լրացնել 4.1-ին եւ 4.2-րդ մասերով՝ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«4.1. Միասնական հաշվում առկա գումարները՝ մինչեւ տվյալ հարկի գծով պարտավորությունների կատարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը ներառյալ, հարկ վճարողի կողմից համապատասխան ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ կարող են ուղղվել հարկ վճարողի կողմից նշված հարկային պարտավորությունների մարմանը:

4.2. Հարկ վճարողի կողմից համապատասխան ծրագրային հրահանգը չկիրառելու դեպքում հարկային պարտավորությունների կատարման վերջնաժամկետի օրը միասնական հաշվում առկա գումարներից մարումներն իրականացվում են ինքնաշխատ եղանակով:»,

5) 5-րդ մասի առաջին նախադասությունը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ, «Միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին առաջնահերթ մարվում են սոցիալական վճարի հարկային պարտավորությունները:»:

6) 6-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

 «6. Սույն հոդվածի 5-րդ մասում նշված հարկային պարտավորությունների բացակայության կամ դրանք մարվելուց հետո միասական հաշվում առկա գումարների հաշվին հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունները մարվում են ըստ մարման օրվա դրությամբ առկա եւ ավելի վաղ վճարման վերջնաժամկետ ունեցող հարկային պարտավորության հերթականության, իսկ մարման օրվա դրությամբ վճարման վերջնաժամկետները համընկնելու (ժամկետները նույնն են) դեպքում՝ հարկային պարտավորությունները մարվում են Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 1-ին կետով սահմանված անձնական հաշվի քարտի վարման կարգին համապատասխան, բացառությամբ սույն հոդվածի 4.1-ին մասով սահմանված դեպքի: Ընդ որում, այլ հարկային պարտավորությունների գումարներից սկզբում մարվում են բոլոր հարկերի, վճարների գումարները, այնուհետեւ՝ տույժերի, որից հետո տուգանքների գումարները:»,

7) լրացնել 6.1-ին մաս հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«6.1. Վարչական ակտի միասնական հաշվի միջոցով մարվում են հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկի կամ վճարի գծով պարտավորությունները, այդ թվում՝ տույժերի, տուգանքների գծով, ինչպես նաեւ Օրենսգրքով սահմանված տուգանքների, վնասի հատուցման գումարների գծով պարտավորությունները: Վարչական ակտի միասական հաշվում առկա գումարներից առաջնահերթ մարվում են սոցիալական վճարի հարկային պարտավորությունները, այնուհետ  վարչական ակտի միասական հաշվում առկա գումարների հաշվին հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունները մարվում են ըստ մարման օրվա դրությամբ առկա եւ ավելի վաղ վճարման վերջնաժամկետ ունեցող հարկային պարտավորության հերթականության, իսկ մարման օրվա դրությամբ վճարման վերջնաժամկետները համընկնելու (ժամկետները նույնն են) դեպքում՝ հարկային պարտավորությունները մարվում են Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետով սահմանված անձնական հաշվի քարտի վարման կարգին համապատասխան: Ընդ որում, հարկային պարտավորությունների գումարներից սկզբում մարվում են բոլոր հարկերի, վճարների գումարները, այնուհետեւ՝ տույժերի, որից հետո տուգանքների, վնասի հատուցման գումարները:»:

8) 8-րդ մասում «Միասնական հաշվին» բառից հետո լրացնել «կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին» բառերով:

Հոդված 21. Օրենսգրքի 326-րդ հոդվածը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«Հոդված 326. Միասնական հաշվին կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին  գումարների մուտքագրման օրը

1. Միասնական հաշվին գումարների մուտքագրման օր է համարվում՝

1) միասնական հաշվին վճարում կատարելու արդյունքում միասնական հաշվին գումարների մուտքագրման ամսաթիվը.

2) ճշտված հարկային հաշվարկների ներկայացման արդյունքում առաջացած գումարների մասով՝ ճշտված հարկային հաշվարկի ներկայացման ամսաթիվը.

3) Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 4-րդ կամ Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 5-րդ մասերով սահմանված դեպքերում ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրելու ամսաթիվը.

4) Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 4-րդ կամ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 5-րդ մասերով սահմանված դեպքերում ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրելու ամսաթիվը.

5) Օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դեպքերում պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա շահութահարկի գումարի միասնական հաշվին մուտքագրելու ամսաթիվը,

6) Օրենսգրքի 223-րդ հոդվածի 1.1-ին մասով սահմանված դեպքերում պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա ռոյալթիի գումարի միասնական հաշվին մուտքագրելու ամսաթիվը,

7) վարչական ակտի միասնական հաշվից միասնական հաշվին գումարները մուտքագրելու ամսաթիվը.

8) դատարանի վճռի կատարման կամ բողոքարկման հանձնաժողովի ընդունած որոշման արդյունքում հարկային պարտավորության պակասեցումից կամ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների ավելացումից առաջացած գումարների մասով՝ դատարանի վճռի կամ բողոքարկման հանձնաժողովի որոշման ընդունման ամսաթիվը:

2. Վարչական ակտի միասնական հաշվին գումարների մուտքագրման օր է համարվում՝

1) վարչական ակտի միասնական հաշվին վճարում կատարելու արդյունքում վարչական ակտի միասնական հաշվին գումարների մուտքագրման ամսաթիվը.

2) միասնական հաշվից վարչական ակտի միասնական հաշվին գումարների մուտքագրման ամսաթիվը.

3) համալիր հարկային ստուգման (վերստուգման) կամ ուսումնասիրության արդյունքներով հարկային պարտավորության պակասեցումից կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների ավելացումից առաջացած գումարների մասով՝ համալիր հարկային ստուգման ակտը կամ ուսումնասիրության արձանագրությունը անբողոքարկելի դառնալու օրվան հաջորդող օրը:»:

Հոդված 22. Օրենսգրքի 327-րդ հոդվածը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«Հոդված 327. Միասնական հաշվին կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին գումարների մուտքագրումը, միասնական հաշվից կամ վարչական ակտի միասնական հաշվից գումարների վերադարձը

1. Միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորված համարված գումարները ենթակա են մուտքագրման միասնական հաշվին՝ հարկային մարմնի սահմանած ձեւի եզրակացության հիման վրա՝ ուսումնասիրության արձանագրությունն ուժի մեջ մտնելու օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում:

2. Միասնական հաշվում կամ վարչական ակտի միասնական հաշվում առկա գումարները ենթակա են վերադարձման հարկ վճարողին նրա կողմից հարկային մարմին ներկայացված՝ հարկային մարմնի սահմանած ձեւով եւ կարգով լրացված դիմումի հիման վրա՝ այն ստանալուց հետո՝ 20 օրվա ընթացքում, իսկ գործող օրինապահ հարկ վճարողի հավաստագիր ունեցող հարկ վճարողների դեպքում՝ դիմումը ստանալուց հետո՝ 10 օրվա ընթացքում: Վերադարձը կատարվում է դիմումում նշված գումարի չափով: Միասնական հաշվից կամ վարչական ակտի միասնական հաշվից գումարների վերադարձն իրականացնում է գանձապետարանը՝ գումարը փոխանցելով հարկ վճարողի բանկային հաշվին (իսկ դրա բացակայության դեպքում՝ հարկ վճարողի առաջարկած առեւտրային բանկ՝ ֆիզիկական անձի անձնագրային տվյալներով) կամ վարչական ակտի միասնական հաշվին կամ միասնական հաշվին: Վճարողի բանկային հաշվին (իսկ դրա բացակայության դեպքում՝ վճարողի առաջարկած առեւտրային բանկ՝ ֆիզիկական անձի անձնագրային տվյալներով) գումարի վերադարձը սույն մասով սահմանված ժամկետից 30 օրից ավելի ուշացնելու դեպքում այդ ժամկետին հաջորդող յուրաքանչյուր ուշացած օրվա համար հարկ վճարողին վճարվում է տույժ՝ վերադարձման ենթակա գումարի 0.03 տոկոսի չափով:»:

Հոդված 23. Օրենսգրքի 348-րդ հոդվածի՝

1) 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«1. Յուրաքանչյուր hաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքներով ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկով առաջացած՝ Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային համարվող ավելացված արժեքի հարկի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հիմնավորվածությունն ուսումնասիրելու եւ միասնական հաշվին մուտքագրելու նպատակով հարկային մարմինը հարկ վճարողի դիմումի հիման վրա իրականացնում է միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրություն (այսուհետ սույն հոդվածում՝ ուսումնասիրություն): Սույն մասով սահմանված դիմումի ձեւը եւ լրացման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:»,

2) ուժը կորցրած ճանաչել 6-8-րդ, 10-րդ մասերը:

Հոդված 24. Օրենսգրքի 401-րդ հոդվածի 3-րդ մասը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3-րդ կետով՝

«3) տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկ ճշտման արդյունքում՝ ճշտված եւ նախորդ հաշվարկում ներառված տվյալներով առաջացող դեբետային գումարի բացասական տարբերության չափով՝ որպես հարկային պարտավորություն հաշվառվող գումարների նկատմամբ.

ա. տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար Օրենսգրքով սահմանված պարտավորությունների մարմանը մասնակցելու օրվանից սկսած, եթե այդ գումարներն Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան ուղղվել են ԱԱՀ-ի պարտավորությունների մարմանը կամ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան ուղղվել են ակցիզային հարկի պարտավորությունների մարմանը,

բ. միասնական հաշվին մուտքագրման օրվանից սկսած, եթե այդ գումարներն Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 4-րդ մասին կամ Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 5-րդ մասին  կամ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 4-րդ մասին կամ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 5-րդ մասին համապատասխան մուտքագրվել են միասնական հաշվին:»:

Հոդված 25. Օրենսգրքի 457-րդ հոդվածում՝

1) 7-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝

«7. Մինչեւ 2024 թվականի հունվարի 1-ը հաշվառված եւ չկատարված (չմարված) հարկային պարտավորությունները Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 1-ին կետի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտերում հաշվառվում են հարկային մարմնի սահմանած կարգով:»,

2) լրացնել 8-10-րդ մասերով հետեւյալ բովանդակությամբ.

«8. Մինչեւ 2024 թվականի հունվարի 1-ը ստուգման կամ այլ վարչական ակտով հաշվառված եւ չկատարված (չմարված) հարկային պարտավորությունները Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտերում հաշվառվում են հարկային մարմնի սահմանած կարգով:

9. 2023 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ առկա ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները հաշվառվում են որպես ռիսկային փոխհատուցվող գումարներ: ԱԱՀ-ի մասով այդ փոխհատուցվող գումարները կարող են ուղղվել ԱԱՀ-ի գծով պարտավորությունների մարմանը՝ Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան կամ մուտքագրվել միասնական հաշվին Օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 5-րդ մասին համապատասխան, իսկ ակցիզային հարկի մասով այդ փոխհատուցվող գումարները կարող են ուղղվել ակցիզային հարկի գծով պարտավորությունների մարմանը՝ Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան կամ մուտքագրվել միասնական հաշվին Օրենսգրքի 95-րդ հոդվածի 5-րդ մասին համապատասխան:

10. 2024 թվականի հունվարի 1-ից հետո հարկային մարմին ներկայացվող հարկային հաշվարկներով (այդ թվում՝ ճշտված)՝ արտացոլված կամ հարկային մարմնի ստուգման կամ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկային պարտավորությունները՝ անկախ որ հաշվետու ժամանակաշրջանին են վերաբերվում, հաշվառվում են Օրենսգրքի 319-րդ հոդվածի 6-րդ մասի համաձայն հարկային մարմնի կողմից վարվող անձնական հաշվի քարտերում՝ հարկային մարմնի սահմանած կարգով:»:

Հոդված 26. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում 2024 թվականի հունվարի 1-ից: Սույն օրենքի 9-րդ հոդվածի 2-րդ, 13-րդ հոդվածի 2-րդ եւ 17-րդ հոդվածի 4-րդ կետերով,  22-րդ հոդվածով, 23-րդ հոդվածի 1-ին կետով եւ 25-րդ հոդվածով սահմանվող դրույթների կիրարկումն ապահովող ենթաօրենսդրական ակտերը սահմանվում են սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո՝ վեցամսյա ժամկետում:

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ

1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը (նպատակը). Օրենքի նախագծի նպատակը հարկ վճարողների անձնական հաշվի քարտերում հարկային պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների հաշվառման հարցերի հստակեցման, անձնական հաշվի քարտերում առկա պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների մարման հաջորդականության նոր մեթոդաբանություն ներդրման  համար համապատասխան օրենսդրական կարգավորումների սահմանումն է:

2. Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը եւ առկա խնդիրները.

ՀՀ հարկային օրենսգրքով սահմանված կարգավորումներով 2018 թվականի հունվարի 1-ից միասնական հաշվի ներդրմամբ սահմանվեց հարկային հաշվարկներում արտացոլված հարկային պարտավորություններն ըստ հաշվարկի ներկայացման օրով մարելու սկզբունքը (մինչ նշված փոփոխությունները հարկային պարտավորությունները մարված էին համարվում տվյալ հարկի վճարման համար սահմանված վերջնաժամկետում): Հարկային մարմնում յուրաքանչյուր հարկ վճարողի մասով վարվում են անձնական հաշվի քարտեր՝ հարկային մարմնի կողմից վերահսկվող հարկային պարտավորությունների հաշվառման համար: Ընդ որում, անձնական հաշվի քարտերում  հաշվառվում են ինչպես հարկ վճարողների կողմից ներկայացված հարկային հաշվարկներով արտացոլված տվյալները, այնպես էլ հարկային հսկողության ընթացում հարկային մարմնի կողմից կազմված ստուգման եւ այլ վարչական ակտերով առաջադրված հարկային պարտավորությունները:

Անձնական հաշվի քարտերի ծրագրային ապահովումն իրականացվում է հարկային պարտավորությունների հաշվարկմանը վերաբերող իրավական ակտերով սահմանված պահանջներին համապատասխան կազմված տեխնիկական առաջադրանքների հիման վրա:

Հարկային պարտավորությունների հաշվառման գործող կարգավորումների շրջանակներում որոշ դեպքերում հարկային պարտավորությունների ճշտման, հարկային մարմնի կողմից համապատասխան վարչական ակտերով առաջադրված պարտավորությունների վերահաշվարկմամբ պայմանավորված խախտվում, որոշ դեպքում խնդիրներ են առաջանում անձնական հաշվի քարտերի աշխատանքների մասով:

Օրենսգրքով սահմանված կարգավորումներով՝

1) հարկային պարտավորությունների, այդ թվում՝ հարկային մարմնի կազմած ստուգման կամ վարչական ակտով առաջադրված պարտավորությունները, մարվում են միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին՝ այդ պարտավորությունների առաջացման օրով: Որոշակի առանձնահատկություններ սահմանված են ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի պարտավորությունների, այդ թվում՝ ստուգման ակտերով առաջադրված գումարների մասով, որոնք մարվում են նաեւ հարկ վճարողի անձնական հաշվի քարտում առկա դեբետային գումարների հաշվին, այնուհետ՝ միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին,

2) ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրումը կատարվում է հարկային մարմնի կողմից իրականացվող ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորվելու դեպքում: Միաժամանակ, հարկ վճարողը Կառավարության չափանիշներին բավարարելու դեպքում կիրառվում է ուսումնասիրության պարզեցված ընթացակարգ, եւ այդ ընթացակարգով մինչեւ 40 մլն. դրամ (օրինապահ հարկ վճարողների մասով՝ 60 մլն. դրամ) ԱԱՀ-ի փոխհատուցվող գումարները մուտքագրվում են միասնական հաշիվ,

3) ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքներ արտադրողների կողմից օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-3-րդ կետերով սահմանված գործարքների (այսուհետ՝ արտահանման գործարքներ) մասով ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները մուտքագրվում  են միասնական հաշվին հարկային մարմնի կողմից իրականացված ուսումնասիրության արդյունքներով հիմնավորվելու դեպքում: Իսկ եթե ակցիզային հարկ վճարողների մոտ առկա ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները չեն վերաբերում ապրանքների արտահանմանը, ապա այդ փոխհատուցվող գումարները կարող են ուղղվել միայն ակցիզային հարկի գծով պարտավորությունների, այդ թվում՝ ստուգմամբ առաջադրված, մարմանը:

Անձնական հաշվին քարտերի նոր մոդելի մշակման եւ ներդրման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է նաեւ հարկային պարտավորության հաշվառման գործընթացն ամբողջությամբ էլեկտրոնային եղանակով իրականացնելու համար համապատասխան օրենսդրական հիմքերի ապահովմամբ:

3. Առկա խնդիրների առաջարկվող լուծումները. Նախագծով առաջարկվում է.

1) հարկային պարտավորությունների հաշվառումը պարզեցնելու նպատակով հարկային պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների հաշվառումը իրականացնել նախկինում ներկայացված եւ ճշտված հարկային հաշվարկով առաջացած տարբերության գումարի չափով: Ընդ որում, տարբերության գումարի չափով հարկային պարտավորությունների հաշվառման կարգավորումը կկիրառվի նաեւ մինչեւ օրենքի ուժի մեջ մտնելը ներառող հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացվող հաշվարկներով առաջացող հարկային պարտավորությունների մասով,

2) հարկային պարտավորությունների հաշվառումն իրականացնել՝ ըստ հարկ վճարողների կողմից ներկայացված հարկային հաշվարկների եւ ըստ հարկային մարմնի կողմից կազմված ստուգման եւ այլ վարչական ակտերի: Այդ մասով նախատեսվում է, որ հարկային մարմինը հարկ վճարողների մասով վարելու է անձնական հաշվի քարտեր՝ էլեկտրոնային եղանակով՝ առանձին-առանձին: Միաժամանակ, հարկային հաշվարկներով եւ հարկային մարմնի կազմած վարչական ակտերով հարկային պարտավորությունների հաշվառման առանձնացմամբ պայմանավորված այդ հարկային պարտավորությունների մարման համար կիրառվելու են երկու առանձին հաշիվներ՝ միասնական հաշիվ եւ վարչական ակտի միասնական հաշիվ: Միասնական հաշվում առկա գումարները ուղղվելու են հարկային հաշվարկներում արտացոլված տվյալների հիման վրա վարվող անձնական հաշվի քարտում հաշվառված պարտավորությունների մարմանը, իսկ վարչական ակտի միասնական հաշվում առկա գումարները ուղղվելու են հարկային մարմնի կողմից օրենսգրքով սահմանված կարգով կազմված ստուգման կամ այլ վարչական ակտով արտացոլված տվյալների հիման վրա վարվող անձնական հաշվի քարտում հաշվառված պարտավորությունների մարմանը: Անձնական հաշվի քարտերի ձեւերը եւ վարման կարգերը պետք է սահմանվի հարկային մարմինը,

3) հարկային պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների հաշվառումը իրականացնել հարկային հաշվարկների ներկայացման ամսաթվով,

4) վերանայել ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հաշվին ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի պարտավորությունների մարման, այդ գումարների միասնական հաշվին մուտքագրման գործընթացը: Մասնավորապես.

- հարկային հաշվարկների, այդ թվում՝ ճշտված, ներկայացման արդյունքում առաջացած ԱԱՀ-ի կամ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները ուղղվելու են համապատասխանաբար որեւէ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի պարտավորությունների մարմանը,

- հնարավորություն տալ ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները մուտքագրել միասնական հաշիվ, եթե հարկ վճարողների կողմից ներկայացված ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկների ներկայացման օրվա դրությամբ առկա այդ գումարները Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային  չեն համարվի: Ընդ որում, այդ գումարները կարող են ուղղվել միասնական հաշվին մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար հարկի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը՝ հարկ վճարողի կողմից համապատասխան ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ, կամ հարկի վճարման վերջնաժամկետում՝ ինքնաշխատ,

- նախատեսել կարգավորումներ Կառավարության սահմանած չափանիշներին համապատասխան ռիսկային  համարվող ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարները միասնական հաշվին մուտքագրելու համար, եթե հարկային մարմնի իրականացրած ուսումնասիրության կամ ստուգման արդյունքներով այդ գումարները կհիմնավորվեն որպես ռիսկային չհամարվող գումարներ: Այդ գումարների հիմնավորվածության ուսումնասիրություններն իրականացվելու են հարկ վճարողի ներկայացրած դիմումների հիման վրա: Դիմումի ձեւը եւ լրացման կարգը սահմանվելու է հարկային մարմնի կողմից,

- ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրման ուսումնասիրության գործընթացի վերանայմամբ պայմանավորված համապատասխան փոփոխություններ են կատարվել նաեւ միասնական հաշվին մուտքագրման ենթակա գումարների ուսումնասիրությանը վերաբերող օրենսգրքով սահմանված կարգավորումներում,

5) ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հաշվին ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի պարտավորությունների մարման, այդ գումարների միասնական հաշվին մուտքագրման գործընթացի վերանայմամբ պայմանավորված փոփոխություն է կատարվել ԵՏՄ անդամ պետություններից ապրանքների ներմուծման մասով վճարված ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցման մասով: Այդ փոփոխությամբ սահմանվում է, որ ԵՏՄ անդամ պետություններից ապրանքների ներմուծման մասով վճարված ԱԱՀ-ի գումարները ենթակա են հաշվանցման ապրանքների ներմուծման օրը ներառող հաշվետու ժամանակաշրջանում, եթե այդ ապրանքների ներմուծման մասով ներմուծման հարկային հայտարարագիրը ներկայացվել եւ գումարները վճարվել են մինչեւ ապրանքները Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներմուծելու (Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելու) օրն ընդգրկող հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրը ներառյալ,

6) հստակեցնել, որ հարկման հատուկ համակարգում գործող հարկ վճարողը մինչեւ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 20-ը ներառյալ պետք է սահմանված կարգով ներկայացնի ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկ, եթե ԱԱՀ վճարող համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ԱԱՀ-ով հարկվող գործարքների մասով հաշվանցման (պակասեցման) ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները օրենսգրքով սահմանված կարգով ենթակա են հաշվանցման (պակասեցման) տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում կամ եթե ԱԱՀ վճարող համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ԱԱՀ-ով հարկվող գործարքների Օրենսգրքով սահմանված կարգով ճշգրտման արդյունքները ենթակա են արտացոլման տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում: Նշված հստակեցմամբ պայմանավորված՝ հաշվի առնելով  օրենսգրքի 74-րդ հոդվածի 1-ին մասի տրված ԱԱՀ փոխհատուցվող գումարի սահմանումը, առաջարկվում  է ուժը կորցրած ճանաչել օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 12-րդ մասը,

7) շահութահարկի եւ ռոյալթիների փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրման հետ կապված առաջարկվում է կիրառել այն նույն կարգավորումները, որոնք նախատեսվում են ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի ռիսկային չհամարվող փոխհատուցվող գումարների միասնական հաշվին մուտքագրման համար: Այն է հարկ վճարողը կարող է մինչեւ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շահութահարկի եւ ռոյալթիի վճարման վերջնաժամկետի օրվան նախորդող օրը ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ այդ փոխհատուցվող գումարները մուտքագրել միասնական հաշվին, իսկ ծրագրային հրահանգ չկիրառելու դեպքում շահութահարկի եւ ռոյալթիի գծով փոխհատուցվող գումարները կմուտքագրվեն միասնական հաշվին ինքնաշատ՝ շահութահարկի եւ ռոյալթիի վճարման վերջնաժամկետում,

8) հնարավորություն տալ հարկ վճարողներին համապատասխան ծրագրային հրահանգի կիրառմամբ  միասնական հաշվում  առկա գումարների հաշվին մարել տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար հարկի գումարները՝ մինչեւ տվյալ հարկի վճարման վերջնաժամկետին նախորդող օրը: Ընդ որում՝ նշված դեպքում հարկ վճարողն է ընտրելու որ հարկային պարտավորության մարման է ուղղել նշված գումարները: Համապատասխան ծրագրային հրահանգը չկիրառելու դեպում պարտավորությունները մարվելու են դրանց համար սահմանված վերջնաժամկետում,

9) հարկի վճարման վերջնաժամկետի դրությամբ միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին հարկային պարտավորությունների մարումներն իրականացվելու են ըստ օրենսգրքով նախատեսված առաջնահերթության: Մասնավորապես, միասնական հաշվում առկա գումարների հաշվին առաջնահերթ մարվելու են սոցիալական վճարի գծով պարտավորությունները, այնուհետ՝ առկա գումարների հաշվին մարվելու են հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունները ըստ մարման օրվա դրությամբ առկա եւ ավելի վաղ վճարման վերջնաժամկետ ունեցող հարկային պարտավորության հերթականության: Ընդ որում, այլ հարկային պարտավորությունների գումարներից սկզբում մարվելու են բոլոր հարկերի, վճարների գումարները, այնուհետեւ՝ տույժերի, տուգանքների գումարները,

10) սահմանել համապատասխան կարգավորումներ հարկային հաշվարկների ճշտմամբ պայմանավորված հարկային պարտավորությունների վերահաշվարկման մասով, որոնք նախկինում մարվել էին միասնական հաշվում առկա կամ ԱԱՀ-ի եւ ակցիզային հարկի փոխհատուցվող գումարների հաշվին, տույժերի հաշվարկման հետ կապված:

4. Կարգավորման առարկան. Նախագծի կարգավորման առարկան հարկ վճարողների անձնական հաշվի քարտերում առկա պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների մարման հաջորդականության նոր մեթոդաբանության ներդրման համար համապատասխան կարգավորումների սահմանումն է:

5. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային եւ/կամ այլ ռազմավարություններ

Նախագիծը մշակվել է հաշվի առնելով ՀՀ կառավարության 12.12.2019թ. N 1830-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների կոմիտեի զարգացման եւ վարչարարության բարելավման ռազմավարական ծրագրի զարգացման ռազմավարական 3-րդ նպատակի՝ «Ենթակառուցվածքների արդիականացում, կառուցում», 3.1.1 կետով նախատեսված միջոցառումը: Այդ միջոցառմամբ նախատեսվում է ներդնել հարկ վճարողների անձնական հաշվի քարտերում առկա պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների մարման հաջորդականության նոր մեթոդաբանություն՝ սահմանելով անձնական հաշվի քարտերում պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների մարման առաջնահերթությունները: Նշված միջոցառման կատարմանն ուղղված գործողությունների մասով նախատեսված է  օրենսդրության փոփոխությունների մշակում եւ սահմանում (3.1.1 միջոցառման «գ» ենթակետ):

6. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք.

Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից:

7. Իրավական ակտի ընդունման արդյունքում ակնկալվող արդյունքը. Նախագծի ընդունման արդյունքում ակնկալվում է  Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքով սահմանել համապատասխան կարգավորումներ հարկ վճարողների անձնական հաշվի քարտերում առկա պարտավորությունների եւ դեբետային գումարների մարման հաջորդականության նոր մեթոդաբանության ներդրման համար՝ ապահովելով հարկ վճարողների կողմից հարկային պարտավորությունների մարմանն ուղղվող ֆինանսական միջոցների առավել արդյունավետ տնօրինման հնարավորություն:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԿԱՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցում կամ ծախսերի ավելացում չի նախատեսվում:

Տեղեկանք գործող օրենքի փոփոխվող հոդվածների վերաբերյալ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի որոշում

Գրություն