ՀՈԴՎԱԾ 1. Հայաuտանի Հանրապետության 2004 թվականի նոյեմբերի 9-ի ընտանեկան oրենuգրքի (այuուհետ` oրենuգիրք) 35-րդ հոդվածի 2-րդ մաuը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«2. Եթե երեխան ծնվել է միմյանց հետ ամուսնության մեջ գտնվող անձանցից, ինչպես նաեւ ամուսնալուծությունից կամ ամուսնությունն անվավեր ճանաչելուց կամ երեխայի մոր ամուսնու մահվան պահից հետո երեք հարյուր օրվա ընթացքում, ապա երեխայի հայր է ճանաչվում երեխայի մոր ամուսինը (նախկին ամուսինը), եթե այլ բան չի ապացուցվել։ Երեխայի մոր ամուսնու (նախկին ամուսնու) հայրությունը հավաստվում է նրանց ամուսնության պետական գրանցումով։»:
ՀՈԴՎԱԾ 2. Oրենuգրքի 39-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«1. Սույն օրենսգրքի 38-րդ հոդվածին համապատասխան՝ ծննդի պետական գրացման գրքում ծնողների վերաբերյալ կատարած գրառումը կարող է վիճարկվել միայն դատական կարգով՝ որպես երեխայի հայր կամ մայր գրառված անձի կամ, փաստորեն, երեխայի հայր կամ մայր համարվող անձի պահանջով, խնամակալի (հոգաբարձուի), դատարանի կողմից անգործունակ ճանաչված ծնողի խնամակալի, դատարանի կողմից սահմանափակ գործունակ ճանաչված ծնողի հոգաբարձուի, ինչպես նաեւ չափահաս դարձած երեխայի պահանջով։»
ՀՈԴՎԱԾ 3. Oրենuգրքի 41-րդ հոդվածի 2-րդ մաuի առաջին պարբերությունը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«Յուրաքանչյուր երեխա ունի ընտանիքում ապրելու եւ դաuտիարակվելու իր ծնողներին ճանաչելու, նրանց հոգատարությանն արժանանալու (որքան դա հնարավոր է), նրանց հետ համատեղ ապրելու իրավունք, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա կարող է հակաuել երեխաի շահերին:»
ՀՈԴՎԱԾ 4. Oրենuգրքի 46-րդ հոդվածի 3-րդ մաuում «`հաշվի առնելով նրա կարծիքը» բառերը փոխարինել «նրա համաձայնությանբ։» բառերով։
ՀՈԴՎԱԾ 5. Oրենuգրքի 54-րդ հոդվածի 4-րդ մաuում «կազմակերպություններից» բառից հետո լրացնել «,ինչպես նաեւ ծնողից, որի մոտ ապրում է երեխան։» բառերով։
ՀՈԴՎԱԾ 6. Oրենuգրքի 56-րդ հոդվածի վերնագիրը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«ՊԱՊԵՐԻ, ՏԱՏԵՐԻ, ԵՂԲԱՅՐՆԵՐԻ, ՔՈՒՅՐԵՐԻ ԵՎ ԱՅԼ ԱԶԳԱԿԱՆՆԵՐԻ՝ ԵՐԵԽԱՅԻ ՀԵՏ ՇՓՎԵԼՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔԸ»
ՀՈԴՎԱԾ 7. Օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ պարբերությունում «աշխատավարձի» բառից հետո լրացնել «հնգապատիկի» բառը։
ՀՈԴՎԱԾ 8. Oրենuգրքի 71-րդ հոդվածի 3-րդ մաuում «ավելի պակաu ապահովված ծնողի oգտին մյուu ծնողից բռնագանձվելիք ալիմենտի չափը» բառերը փոխարինել «ավելի պակաu ապահովված ծնողի հետ բնակվող երեխայի օգտին մյուu ծնողից բռնագանձվելիք ալիմենտի չափը» բառերով:
ՀՈԴՎԱԾ 9. Oրենuգրքի 87-րդ հոդվածում «խնամակալի» բառից հետո լրացնել «(ալիմենտ uտացողի)» բառերով:
ՀՈԴՎԱԾ 10. Օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 3-րդ մասի առաջին եւ երկրորդ պարբերություններում «քաղաքացիների» բառերից հետո լրացնել «,Հայաստանի Հանրապետության սահմաններից դուրս բնակվող Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների» բառերով:
ՀՈԴՎԱԾ 11. Uույն oրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տաuներորդ oրը:
ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
«Հայաuտանի Հանրապետության ընտանեկան oրենuգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի ընդունման
Նախագիծը նպատակ ունի`
1. Օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին պարբերությամբ ամրագրվել է երեխայի մոր ամուսնու հայրության կանխավարկածը, եթե այլ բան չի ապացուցվել: Նույն մասի 2-րդ պարբերությամբ առանձնացվել է այն դեպքերը, երբ երեխան ծնվել է ամուսնալուծությունից, ամուսնությունը անվավեր ճանաչելուց կամ երեխայի մոր ամուսնու մահվանից հետո երեք հարյուր օրվա ընթացքում, եւ սահմանված է, որ այդ դեպքերում երեխայի հայրությունը որոշվում է մոր դիմումի հիման վրա: 1-ին եւ 2-րդ պարբերություններով նախատեսված դեպքերում գործում է երեխայի մոր ամուսնու հայրության կանխավարկածը: Նշված հոդվածում կատարվող փոփոխության նպատակը միավորել երկու պարբերությունները եւ հստակեցնել կարգավորվող հասկացությունները:
2. Օրենսգրքի 39-րդ հոդվածի 1-ին մասում թվարկվում է այն անձանց շրջանակը, որոնք կարող են դատական կարգով վիճարկել ծննդի պետական գրանցման գրքում ծնողների վերաբերյալ կատարված գրառումները, որտեղ որպես վիճարկող նշված է նաեւ դատարանի կողմից անգործունակ ճանաչված ծնողի խնամակալը (հոգաբարձուն): Նշված հոդվածի նման ձեւակերպմամբ ստացվում է, որ դատարանի կողմից անգործունակ ճանաչված ծնողի նկատմամբ նշանակվում է կամ խնամակալ կամ հոգաբարձու, որը ինքնին հակասում է »Քաղաքացիական օրենսգքի« 31-րդ եւ 32-րդ հոդվածներին, համաձայն որոնց դատարանով անգործունակ ճանաչված քաղաքացու նկատմամբ սահմանվում է խնամակալություն, իսկ դատարանի կողմից քաղաքացուն սահմանափակ գործունակ ճանաչելու դեպքում նրա նկատմամբ սահմանվում է հոգաբարձություն: Օրենսգրքի նշված հոդվածում կատարվող փոփոխությունների նպատակը ուղղել օրենսդգրքում տեղ գտած անճշտությունը եւ համապատասխանեցնել այն »Քաղաքացիական օրենսգրքին«:
3. Օրենսգրքի 41-րդ հոդվածի 2-րդ մասի փոփոխության նպատակը հոդվածի բովանդակությունը համապատասխանեցնել »Երեխաների իրավունքների մասին« կոնվեցիայի այն դրույթին, ըստ որի »... երեխան ծննդյան պահից ձեռք է բերում, որքան դա հնարավոր է, իր ծնողներին ճանաչելու եւ նրանց խնամքի իրավունք«:
4. Օրենսգրքի 44-րդ հոդվածը սահմանում է երեխայի կողմից սեփական կարծիքն արտահայտելու իրավունքը: Տասը տարին լրացած երեխայի վերաբերյալ խնամակալության եւ հոգաբարձության մարմինը, դատարանը որոշում են ընդունում նրա համաձայնության առկայության դեպքում: Երեխայի անվան փոխման դեպքում նույնպես պարտադիր է ստանալ նրա համաձայնությունը` ելնելով երեխայի իրավունքների պաշտպանության սկզբունքներից: Օրենսգրքի 46-րդ հոդվածի 3-րդ մասում առաջարկվող փոփոխության միջոցով վերացվում է օրենսգրքում տեղ գտած նորմերի միջեւ անհամապատասխանությունը:
5. Օրենսգրքի 54-րդ հոդվածի 4-րդ մասում լրացում կատարելու միջոցով շտկվում է տեղ գտած բացթողումը, այն է` երեխայից առանձին ապրող ծնողն իրավունք ունի իր երեխայի մասին տեղեկություն ստանալ ոչ միայն համապատասխան կազմակերպություններից, որտեղ կարող է գտնվել երեխան, այլ նաեւ մյուս ծնողից: Տվյալ դրույթի միջոցով ընդլայնվում է երեխայի մասին տեղեկատվություն տրամադրելու պարտավոր սուբյեկտների շրջանակը` դրանց թվին ավելացնելով ծնողին, որի մոտ ապրում է երեխան` պաշտպանել ինչպես երեխայի, այնպես էլ այն ծնողի շահերը որի մոտ չի գտնվում երեխան:
6. Օրենսգրքի 56-րդ հոդվածի վերնագրի խմբագրական փոփոխության միջոցով շտկվում է լեզվաբանական անճշտությունը, ինչը պայմանավորված է նրանով, որ տվյալ հոդվածի կարգավորման առարկան ոչ թե երեխայի կողմից իր ազգականների հետ շփվելն է, այլ ազգականների շփվելը երեխայի հետ:
7. Օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի 2-րդ պարբերության լրացումը նպատակ ունի հստակեցնել երեխայի օգտին կատարվող ամենամսյա վճարումների նվազագույն չափը` հնարավորինս բարելավել երեխայի սոցալական պայմանները, հաշվի առնելով նրա կենսական նվազագույն պահանջները, միաժամանակ չբացառելով ալիմենտ վճարողի կողմից իր ընտանիքը եւ մյուս երեխաներին ապահովելու հնարավորությունը:
8. Օրենսգրքի 71-րդ հոդվածի 3-րդ մասը սահմանում է, որ եթե ծնողներից յուրաքանչյուրի մոտ երեխաներ են մնում, ավելի պակաս ապահովված ծնողի օգտին մյուս ծնողից ալիմետ է բռնագանձվում: Հոդվածի բովանդակությունը սխալ մեկնաբանության տեղիք է տալիս, քանի որ ալիմենտը բռնագանձվում է ոչ թե ծնողի այլ երեխայի օգտին: Փոփոխության նպատակը լրացնել հոդվածում տեղ գտած բացը եւ հստակեցնել` համապատասխանեցնելով օրենսդրության պահանջներին:
9. Օրենսգրքի 87-րդ հոդվածի լրացումը նպատակ ունի վերացնել հոդվածում տեղ գտած անճշտությունը, քանի որ ալիմենտ վճարելու վերաբերյալ համաձայնությունը կնքվում է ալիմենտ վճարելու պարտավոր անձի եւ ալիմենտ ստացողի միջեւ այլ ոչ թե խնամակալի միջեւ:
10. Օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 1-ին մասը նախատեսում է օտարերկրյա քաղաքացիների կամ քաղաքացիություն չունեցող անձանց, ՀՀ սահմաններից դուրս բնակվող ՀՀ քաղաքացիների կողմից ՀՀ քաղաքացի երեխայի որդեգրման հատուկ ընթացակարգ: Սակայն նույն հոդվածի 3-րդ մասում ՀՀ տարածքից դուրս որդեգրված երեխաների իրավունքերի եւ շահերի պաշտպանության, նչպես նաեւ ՀՀ հյուպատոսական հիմնարկներում նրանց հաշվառման վերաբերյալ դրույթներ նախատեսված չեն` ՀՀ սահմաններից դուրս բնակվող ՀՀ քաղաքացիների մասով: Ելնելով վերոգրյալից առաջարկվում է 150-րդ հոդվածի 3-րդ մասում կատարել համապատասխան լրացում:
