ÐÇÙÝí»Éáí ÙÇç³½·³ÛÇÝ Çñ³íáõÝùÇ íñ³«
¸Çï³ñÏ»Éáí ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ« áñå»ë Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù áõÕÕí³Í ͳÝñ³·áõÛÝ Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝ«
гٳñ»Éáí« áñ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý ÁÝóóùáõÙ Çñ³·áñÍí³Í ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ³Ýï»ë»ÉÁ« Ù»ÕÙ³óÝ»ÉÁ« ³ñ¹³ñ³óÝ»ÉÁ« Ùáé³óáõÃÛ³Ý Ù³ïÝ»ÉÁ ϳ٠áñ»õ¿ ³ÛÉ Ï»ñå áõñ³Ý³ÉÁ ˳ճÕáõÃÛ³Ý »õ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù áõÕÕí³Í Ýáñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ ËÃ³Ý ¿«
гÙá½ÙáõÝù ѳÛïÝ»Éáí ³é ³ÛÝ« áñ Ù³ñ¹ÏáõÃÛáõÝÝ ³Û¹ ÝáÕϳÉÇ ³ñѳíÇñùÇó ³½³ïí»Éáõ ѳٳñ ϳñÇù áõÝÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ ³é³í»É ë»ñï ѳٳ·áñͳÏóáõÃÛ³Ý »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý Ù»ñÅáÕ³Ï³Ý í³ñù³·ÍÇ Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ¹³ï³å³ñïٳݫ
ì»ñ³Ñ³ëï³ï»Éáí г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÓݳéáõÃÛáõÝÁ` ѳٳ·áñͳÏó»Éáõ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝÁ ϳÝ˳ñ·»É»Éáõ« ³ÛÝ å³ïÅ»Éáõ »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÁ í»ñ³óÝ»Éáõ ·áñÍáõÙ«
Üå³ï³Ï áõݻݳÉáí ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý »õ å³ïÅ»Éáõ í»ñ³µ»ñÛ³É ÙÇç³½·³ÛÇÝ Çñ³íáõÝùÇ ëϽµáõÝùÝ»ñÇÝ »õ ÝáñÙ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ËÃ³Ý»É Ð³Ûáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãٳݫ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áõ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÁ« ëáõÛÝ ûñ»ÝùÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ñï³ùÇÝ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý »õ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ ³ÛÉ áÉáñïÝ»ñáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý å»ï³Ï³Ý »ñ³ßËÇùÝ»ñÁ »õ ϳñ·³íáñáõÙ ¿ ¹ñ³Ýó ³éÝãáõÃÛ³Ùµ ͳ·áÕ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:
Ðá¹í³Í 1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ¹³ï³å³ñïáõÙÁ »õ ¹ñ³ å³ï³ë˳ݳïáõÝ
1© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ ¹³ï³å³ñïáõÙ ¿ úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛáõÙ »õ ²ñ»õÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ Ð³Û ÅáÕáíñ¹Ç Ýϳïٳٵ Çñ³Ï³Ý³óí³Í ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÝ áõ ѳÛñ»Ý³½ñÏáõÙÁ:
2© úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùÇ³Ý »õ Ýñ³ Çñ³í³Ñ³çáñ¹Á ÏñáõÙ »Ý Édzϳï³ñ å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ` гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃ۳ݫ áñå»ë Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù Çñ³Ï³Ý³óí³Í ѳÝó³·áñÍáõÃ۳ݫ ѳٳñ:
Ðá¹í³Í 2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý Ù³ëÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛáõÝÁ
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ³éÝãáõÃÛ³Ùµ ³é³ç³óáÕ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳñ·³íáñíáõÙ »Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ê³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³Ùµ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ÝϳËáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ Ñéã³Ï³·ñáí« Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³Ûٳݳ·ñ»ñáí« §úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛáõ٠ѳۻñÇ 1915 Ãí³Ï³ÝÇ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ¹³ï³å³ñïÙ³Ý Ù³ëÇݦ г۳ëï³ÝÇ ÊáñÑñ¹³ÛÇÝ êáódzÉÇëï³Ï³Ý гÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý ¶»ñ³·áõÛÝ ÊáñÑñ¹Ç 1988 Ãí³Ï³ÝÇ ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 22¬Ç ÃÇí 1401¬XI ûñ»Ýùáí« ëáõÛÝ ûñ»Ýùáí« Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ÛÉ ûñ»ÝùÝ»ñáí »õ Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñáí:
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ³éÝãáõÃÛ³Ùµ ³é³ç³óáÕ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³Ûٳݳ·ñ»ñáí« ÇÝãå»ë ݳ»õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ÝùÝ»ñáí ݳ˳ï»ëí³Í ¹»åù»ñáõ٠ϳñáÕ »Ý ϳñ·³íáñí»É ݳ»õ ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñÇ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ¹ñ³Ýó Çñ³í³ëáõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ »õ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¥³ÛëáõÑ»ï»õ` ݳ»õ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñ¤ ÏáÕÙÇó ÁݹáõÝí³Í Çñ³í³Ï³Ý ³Ïï»ñáí« áñáÝù ׳ݳã»É »õ/ϳ٠¹³ï³å³ñï»É »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ:
Ðá¹í³Í 3© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ »õ å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ ëáõµÛ»ÏïÝ»ñÁ
1© гëï³ï»É §Ð³Ûáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñï³Ù³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ¦ ¥ ÏóíáõÙ ¿ ¤ :
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñï³Ù³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ ¿ ëáõÛÝ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëáí ѳëï³ïí³Í áõÕ»ÝÇßÝ»ñÇÝ ¥³ÛëáõÑ»ï»õ` ݳ»õ áõÕ»ÝÇßÝ»ñ¤ ѳٳå³ï³ë˳Ý` å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ »õ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó ÏáÕÙÇó:
3© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Ù³Ý« ÇÝãå»ë ݳ»õ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 100 ³ÙÛ³ÏÇ ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý »õ 2011¬2015 ųٳݳϳÑïí³ÍáõÙ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý »õ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ« ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ áõÅáí ëï»ÕÍíáõÙ ¿ ѳÝÓݳÅáÕáí ¥ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ ÇÙ³ëïáí` ݳ»õ ѳÝÓݳÅáÕáí ϳ٠Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇݤ« áñÇ Ï³½ÙÁ« Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ï³ñ·Á ë³ÑÙ³ÝíáõÙ »Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñáí »õ гÝÓݳÅáÕáíÇ Ï³Ýáݳϳñ·áí:
4© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñï³Ù³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ Ù³ëݳÏóáõÙ »Ý Çñ»Ýó ݳ˳ӻéÝáõÃÛ³Ùµ:
5© úï³ñ»ñÏñÛ³ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÁ »õ ³ÝÓÇÝù гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñï³Ù³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³·áñÍÙ³ÝÁ Ù³ëݳÏóáõÙ »Ý Çñ»Ýó ݳ˳ӻéÝáõÃÛ³Ùµ:
Ðá¹í³Í 4© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý íÇ׳ϳ·ñáõÃÛáõÝÁ
1© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý íÇ׳ϳ·ñ³Ï³Ý ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³í³ù³·ñٳݫ Ùß³Ïٳݫ Ïáõï³Ïٳݫ ³Ù÷á÷ٳݫ å³Ñå³Ýٳݫ í»ñÉáõÍáõÃ۳ݫ ÷á˳ݳÏÙ³Ý »õ íÇ׳ϳ·ñ³Ï³Ý ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý ïñ³Ù³¹ñÙ³Ý ¥Ññ³å³ñ³Ïٳݤ »õ ¹ñ³Ýó Ñ»ï ϳåí³Í ³ß˳ï³ÝùÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÙÝ áõ ѳٳϳñ·áõÙÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ å»ï³Ï³Ý íÇ׳ϳ·ñáõÃÛáõÝ áÉáñïÇ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ` íÇ׳ϳ·ñáõÃÛ³Ý ³Ù»Ý³ÙÛ³ Íñ³·ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý:
2© ä»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓÇÝù »õ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ¥³ÝÏ³Ë Ï³½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý¬Çñ³í³Ï³Ý Ó»õÇó¤ å³ñï³íáñ »Ý å»ï³Ï³Ý íÇ׳ϳ·ñáõÃÛ³Ý Ñ»ï ϳåí³Í ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳñ·³íáñáÕ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³½·³ÛÇÝ íÇ׳ϳ·ñ³Ï³Ý ͳé³ÛáõÃÛ³ÝÁ ïñ³Ù³¹ñ»É гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ:
Ðá¹í³Í 5© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ùßï³¹Çï³ñÏáõÙÁ ¥ÙáÝÇÃáñÇÝ·Á¤
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ùßï³¹Çï³ñÏáõÙÝ áõ ·Ý³Ñ³ïáõÙÝ Çñ³Ï³ÝóÝáõÙ ¿ ëáõÛÝ ûñ»Ýùáí ëï»ÕÍí³Í Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ:
2© ä»ï³Ï³Ý ϳé³í³ñÙ³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓÇÝù Çñ»Ýó ÏáÕÙÇó гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É Édz½áñ Ù³ñÙÝÇ áñáßٳٵ ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí »õ Ó»õ»ñÇ ÑÇÙ³Ý íñ³ ³Ù»Ý³ÙÛ³ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ »Ý Ý»ñϳ۳óÝáõÙ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇÝ:
3© ø³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³·áñÍÙ³Ý Ùßï³¹Çï³ñÏáõÙÝ áõ ·Ý³Ñ³ïáõÙÝ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ ¿ Çñ»Ýó ݳ˳ӻéÝáõÃÛ³Ùµ:
Ðá¹í³Í 6© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ýÇݳÝë³íáñáõÙÁ
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ýÇݳÝë³íáñáõÙÝ Çñ³Ï³Ý³óíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý µÛáõç»Ç ÙÇçáóÝ»ñÇ Ñ³ßíÇÝ£
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ýå³ï³Ïáí г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠ϳñáÕ »Ý ëï»ÕÍí»É ѳٳå³ï³ëË³Ý ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÝ»ñ£
3© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ϳñáÕ »Ý ϳï³ñí»É ݳ»õ ûñ»Ýùáí ã³ñ·»Éí³Í ³ÛÉ ³ÕµÛáõñÝ»ñÇó ѳïϳóáõÙÝ»ñ ¥ûï³ñ»ñÏñÛ³ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ« ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ³ÛÉ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¥³ÝÏ³Ë Ï³½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý¬Çñ³í³Ï³Ý Ó»õÇó¤ »õ ýǽÇÏ³Ï³Ý ³ÝÓ³Ýó ÏáÕÙÇó ѳݷ³Ý³ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ« ÝíÇñ³ïíáõÃÛáõÝÝ»ñ »õ ³ÛÉ Ñ³ïϳóáõÙÝ»ñ¤« áñáÝù û·ï³·áñÍíáõÙ »Ý µ³ó³é³å»ë ³Û¹ Íñ³·ñ»ñáí ݳ˳ï»ëí³Í Ýå³ï³Ïáí£
Ðá¹í³Í 7© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹ñáõÛÃÝ»ñÇ Ë³ËïÙ³Ý ÑÇÙùáí ¹ÇÙ»ÉÁ
1© ²ÛÝ ³ÝÓÁ« áí ·ïÝáõÙ ¿« áñ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹ñáõÛÃÝ»ñÁ ˳Ëïí»É »Ý« Çñ³íáõÝù áõÝÇ ¹ÇÙ»É Çñ³í³ëáõ å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ áõ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó »õ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ųÙÏ»ïáõÙ ëï³Ý³É å³ï³ë˳Ý:
2© êáõÛÝ Ñá¹í³ÍÇ 1¬ÇÝ Ù³ëÇ ÑÇÙùáí å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó ¹ÇÙ»ÉÁ ãÇ ë³Ñٳݳ÷³ÏáõÙ ³ÝÓÇ` ¹³ï³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³íáõÝùÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ù³ñ¹áõ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ å³ßïå³ÝÇ ³ç³ÏóáõÃÛáõÝÁ ëï³Ý³ÉÁ:
3© ä»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó« ÇÝãå»ë ݳ»õ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¥³ÝÏ³Ë Ï³½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý¬Çñ³í³Ï³Ý Ó»õÇó¤ »õ ¹ñ³Ýó å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳ٠³Ý·áñÍáõÃÛáõÝÁ« áñáÝù ѳݷ»óñ»É »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹ñáõÛÃÝ»ñÇ Ë³Ëïٳݫ ϳñáÕ »Ý µáÕáù³ñÏí»É í³ñã³Ï³Ý ϳ٠¹³ï³Ï³Ý ϳñ·áí:
Ðá¹í³Í 8© ì»ñ³ÑëÏáÕáõÃÛáõÝÁ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ Ï³ï³ñÙ³Ý Ýϳïٳٵ
1© êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ Ï³ï³ñÙ³Ý Ýϳïٳٵ í»ñ³ÑëÏáÕáõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ »Ý Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ« å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓÇÝù` Çñ»Ýó Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÙ:
2© ø³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ Ï³ï³ñÙ³Ý Ýϳïٳٵ ϳñáÕ »Ý Çñ³Ï³Ý³óÝ»É Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý í»ñ³ÑëÏáÕáõÃÛáõÝ:
Ðá¹í³Í 8© ä³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÁ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ Ë³ËïÙ³Ý Ñ³Ù³ñ
êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ å³Ñ³ÝçÝ»ñÇ Ë³ËïáõÙÝ ³é³ç³óÝáõÙ ¿ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·³å³Ñ³Ï³Ý« í³ñã³Ï³Ý ϳ٠ùñ»³Ï³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝ:
Ðá¹í³Í 9© ²ÝóáõÙ³ÛÇÝ »õ »½ñ³÷³ÏÇã ¹ñáõÛÃÝ»ñ
1© êáõÛÝ ûñ»ÝùÝ áõÅÇ Ù»ç ¿ ÙïÝáõÙ å³ßïáÝ³Ï³Ý Ññ³å³ñ³ÏÙ³Ý ûñí³Ý ѳçáñ¹áÕ 10¬ñ¹ ûñí³ÝÇó:
2© êáõÛÝ ûñ»ÝùÇ áõÅÇ Ù»ç ÙïÝ»Éáõó Ñ»ïá 30 ûñÛ³ ųÙÏ»ïáõÙ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÇÝÁ ·áõÙ³ñáõÙ ¿ Çñ ³é³çÇÝ ÝÇëïÁ:
3© 2016 Ãí³Ï³ÝÇ ÑáõÝí³ñÇ 1¬Çó Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇ Çñ³í³ëáõÃÛáõÝÝ»ñÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó Édz½áñí³Í å»ï³Ï³Ý ϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÁ:
úðÆܲ¶ÌÆ ÀܸàôÜØ²Ü ÐÆØܲìàðàôØÀ
г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ÝϳËáõÃÛ³Ý Ñéã³Ï³·ñÇ 11¬ñ¹ Ù³ëÝ ³ñӳݳ·ñáõÙ ¿© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ ë³ï³ñ ¿ ϳݷÝáõÙ úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛáõÙ »õ ²ñ»õÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³Ýáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³ÝÁ« ÇëÏ 12¬ñ¹ Ù³ëÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ñéã³Ï³·ÇñÁ ÑÇÙù ¿ ë³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³Ý »õ ѳÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»Ýë¹ñáõÃÛ³Ý Ùß³Ïٳݫ ÇÝãå»ë ݳ»õ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ:
ÐÐ ë³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³Ý Ý³Ë³µ³ÝÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ« ³ÛÝ ÁݹáõÝíáõÙ ¿ ÑÇÙù ÁݹáõÝ»Éáí ³ÝϳËáõÃÛ³Ý Ñéã³Ï³·ñáõ٠ѳëï³ï³·ñí³Í гÛáó å»ï³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳñ³ñ ëϽµáõÝùÝ»ñÁ »õ ѳٳ½·³ÛÇÝ Ýå³ï³ÏÝ»ñÁ: ²ÛÉ Ï»ñå ³ë³Í« ÑÇÙÝ³Ï³Ý ûñ»ÝùÁ í»ñ³Ñ³ëï³ïáõÙ ¿ ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý áõÕ»·ÇÍÁ:
²Ûë áõÕ»·ÍÇ »õë Ù»Ï Ñ³ëï³ïáõÙ ¿ ÐÐ ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý é³½Ù³í³ñáõÃÛáõÙ ³Ùñ³·ñí³Í ¹ñáõÛÃÁ« Áëï áñÇ Ñ»ï³Ùáõï ÉÇÝ»Éáí гÛáó ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ« Ù³ëݳíáñ³å»ë ÂáõñùdzÛÇ ÏáÕÙÇó ׳ݳãÙ³ÝÁ »õ ¹³ï³å³ñïÙ³ÝÁ` г۳ëï³ÝÝ ³ÛÝ ¹Çï³ñÏáõÙ ¿ áã ÙdzÛÝ å³ïÙ³Ï³Ý ³ñ¹³ñáõÃÛ³Ý í»ñ³Ï³Ý·Ýٳݫ ³ÛÉ»õ ï³ñ³Í³ßñç³ÝáõÙ ÷á˳¹³ñÓ íëï³ÑáõÃÛ³Ý ÙÃÝáÉáñïÇ µ³ñ»É³íÙ³Ý »õ ³å³·³ÛáõÙ ÝÙ³Ý á×ÇñÝ»ñÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ:
úñÇݳ·ÍÇ ÁݹáõÝÙ³Ý ³Ýѳñ³Å»ßïáõÃÛáõÝÁ ÑÇÙݳϳÝáõÙ å³Ûٳݳíáñí³Í ¿ Ñ»ï»õÛ³É ËݹÇñÝ»ñÇ Ññ³ï³å ÉáõÍٳٵ`
1© âÝ³Û³Í í»ñÁ Ýßí³Í ѳëï³ïáõÙÝ»ñÇ ³éϳÛáõÃÛ³ÝÁ« г۳ëï³ÝáõÙ Ý»ñϳÛáõÙë µ³ó³Ï³ÛáõÙ ¿ ³Û¹ áõÕ»·ÍÇ ³å³ÑáíÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·³ÛÇÝ ûñ»Ýë¹ñáõÃÛáõÝÁ: »ñ»õë µ³ó³éáõÃÛáõÝ å»ïù ¿ ѳٳñ»É г۳ëï³ÝÇ ÊáñÑñ¹³ÛÇÝ êáódzÉÇëï³Ï³Ý гÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý ¶»ñ³·áõÛÝ ÊáñÑñ¹Ç 1988 Ãí³Ï³ÝÇ ÝáÛ»Ùµ»ñÇ 22¬Ç ÃÇí 1401¬XI ûñ»ÝùÁ §úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛáõ٠ѳۻñÇ 1915 Ãí³Ï³ÝÇ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ¹³ï³å³ñïÙ³Ý Ù³ëÇݦ« ÇÝãÁ ë³Ï³ÛÝ ³ÏÝѳÛïáñ»Ý µ³í³ñ³ñ ã¿` å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ù³Ï³ñ¹³ÏáõÙ ÇÝëïÇïáõóÇáÝ³É Ùáï»óáõÙÝ»ñ ë³ÑٳݻÉáõ ï»ë³ÝÏÛáõÝÇó:
2© ²ß˳ñÑÇ ßáõñç 20 »ñÏñÝ»ñ »õ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñ ï³ñµ»ñ Ó»õ³Ï»ñåáõÙÝ»ñáí ׳ݳã»É »õ ¹³ï³å³ñï»É »Ý Ð³Û ÅáÕáíñ¹Ç ѳݹ»å Çñ³Ï³Ý³óí³Í ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ« ë³Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýù áã ÙdzÛÝ ï³ñµ»ñ µ³Ý³Ó»õ»ñáí »Ý Ý»ñϳ۳óíáõÙ« ³ÛÉ»õ ÏÇñ³éí³Í ¿ ׳ݳãÙ³Ý »õ/ϳ٠¹³ï³å³ñïÙ³Ý ï³ñµ»ñ ٻ˳ÝǽÙÝ»ñ: лï»õ³µ³ñ« ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃÛáõÝ Ï³ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ÷áñÓÇ ¹Çï³ñÏÙ³Ý Ñ»ÝùÇ íñ³ ÁݹѳÝñ³óáõÙÝ»ñ ϳï³ñ»Éáõ »õ ¹ñ³Ýù ë³ÑٳݻÉáõ« áñå»ë ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñ:
3© Øáï»ÝáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý 100 ³ÙÛ³ ï³ñ»ÉÇóÁ: ²Ûë ï³ñ»ÃÇíÁ å³ïß³× Ï»ñåáí Ýß»Éáõ« ÇÝãå»ë ݳ»õ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³ÝÝ áõ ¹³ï³å³ñïÙ³ÝÁ Ýáñ ó÷ ѳÕáñ¹»Éáõ ѳٳñ ϳñÇù ¿ ³é³ç³ÝáõÙ Ý»ñ¹Ý»É å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ù»Ë³Ýǽ٫ áñÁ áã ÙdzÛÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·³ÛÇÝ Ï¹³ñÓÝÇ Ñ³Ù³½·³ÛÇÝ ³Ûë Ýå³ï³ÏÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ« ³ÛÉ»õ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ ÏÁÝÓ»éÇ Ùß³Ï»É »õ ·áñͳ¹ñ»É ÏáÝÏñ»ï Íñ³·ñ»ñ` ·Çï³Ï³Ý« Ïñóϳݫ Ùß³ÏáõóÛÇÝ »õ ³ÛÉ áÉáñïÝ»ñáõÙ:
Ü»ñϳ۳óíáÕ ûñÇݳ·ÍÁ Ùß³Ïí»É ¿ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Çñ³íáõÝùÇ ëϽµáõÝùÝ»ñÇÝ »õ ÝáñÙ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý: سëݳíáñ³å»ë« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ 1993 Ãí³Ï³ÝÇ ÑáõÝÇëÇ 23¬Çó áõÅÇ Ù»ç Ùï³Í Ø²Î¬Ç §ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝÁ ϳÝ˳ñ»·»É»Éáõ »õ å³ïÅ»Éáõ Ù³ëÇݦ ÏáÝí»ÝódzÛÇ 5¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÁ ë³ÑÙ³ÝáõÙ ¿« áñ ÏáÝí»ÝódzÛÇÝ ÙdzóáÕ »ñÏÇñÁ å³ñï³íáñíáõÙ ¿ ÏáÝí»ÝódzÛÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÁ ·áñÍáÕáõÃÛ³Ý Ù»ç ¹Ý»Éáõ ѳٳñ ÁݹáõÝ»É Çñ ë³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³ÝÁ ѳٳå³ï³ëË³Ý ûñ»Ýë¹ñáõÃÛáõÝ:
úñÇݳ·ÇÍÁ ½³ñ·³óÝáõÙ ¿ гÛáó ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãٳݫ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áõ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇÝ ÙÇïí³Í Çñ³í³Ï³Ý »õ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ѳٳϳñ·»ñÁ:
вÚàò òºÔ²êä²ÜàôÂÚ²Ü Ð²ØÀܸвÜàôð ֲܲâØ²Ü ºì ¸²î²ä²ðîØ²Ü àôÔºÜÆÞܺðÀ
Ðá¹í³Í 1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÙ³Ý Ýå³ï³ÏÝ áõ ϳéáõóí³ÍùÁ
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÙ³Ý Ýå³ï³ÏÝ ¿ ëï»ÕÍ»É Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý »õ ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ Çñ³í³Ï³Ý »õ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ѳٳϳñ·»ñ:
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ Ý»ñ³éáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ« Çñ³Ï³Ý³óíáÕ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ëϽµáõÝùÝ»ñÁ« ÑÇÙÝ³Ï³Ý áõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ Çñ³í³ëáõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ áõ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:
Ðá¹í³Í 2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ
гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõÕ»ÝÇßÝ»ñÁ ÑÇÙÝíáõÙ »Ý Ñ»ï»õÛ³É Ñ³Ýñ³×³Ý³ã ÷³ëï»ñÇ íñ³©
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ å»ï³Ï³Ýáñ»Ý Íñ³·ñí»É »õ Çñ³Ï³Ý³óí»É ¿ úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛÇ Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó` úëÙ³ÝÛ³Ý Ï³ÛëñáõÃÛáõÝáõÙ »õ ²ñ»õÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ 1915¬1923ÃÃ` å³ï׳é ѳݹÇë³Ý³Éáí Ùáï »ñÏáõ ÙÇÉÇáÝ Ñ³Û»ñÇ µéÝÇ ï»Õ³Ñ³ÝÙ³ÝÝ áõ ѳÛñ»Ý³½ñÏÙ³ÝÁ« áñáÝóÇó Ù»Ï ÙÇÉÇáÝ ÑÇÝ· ѳñÛáõñ ѳ½³ñÁ ³Ûñ« ÏÇÝ »õ »ñ»Ë³ ëå³Ýí»óÇÝ« ÇëÏ ÑÇÝ· ѳñÛáõñ ѳ½³ñ ÷ñÏí³Í ѳۻñ ³ñï³ùëí»óÇÝ Çñ»Ýó µÝûññ³ÝÇó« áñÇ ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ áãÝã³óí»ó ѳۻñÇ µ³½Ù³Ñ³½³ñ³ÙÛ³ Ý»ñϳÛáõÃÛáõÝÝ Çñ»Ýó å³ïÙ³Ï³Ý Ñ³Ûñ»ÝÇùáõÙ: Æñ³·áñÍí»ó ÙÇ á×ñ³·áñÍáõÃÛáõÝ« áñÁ Ð³Û ÅáÕáíñ¹Ç »õ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý Ù»ç ãáõÝ»ñ Çñ ݳËûñÇݳÏÁ:
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³ÝÁ ݳËáñ¹»É ¿ñ 19¬ñ¹ ¹³ñÇ í»ñç»ñÇÝ »õ 20¬ñ¹ ¹³ñÇ ëϽµÇÝ úëÙ³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÛáõÙ »õ ²ñ»õÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³Ýáõ٠ѳۻñÇ Ýϳïٳٵ å³ñµ»ñ³µ³ñ Çñ³Ï³Ý³óíáÕ ç³ñ¹»ñÁ:
3© 1915à ٳÛÇëÇ 24¬ÇÝ ¸³ßݳÏÇó å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ` ²Ý·Édzݫ üñ³ÝëÇ³Ý »õ èáõë³ëï³ÝÁ ³é³Ýó ï³ñ³Ï³ñÍáõÃÛ³Ý »õ ÙdzѳÙáõé ³é³çÇÝ ³Ý·³Ù Ù»Õ³¹ñ»óÇÝ ÙÇ Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý` Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù ·áñÍ³Í Ñ³Ýó³ÝùÇ Ñ³Ù³ñ© §¸³ßݳÏÇó ϳé³í³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Ññ³å³ñ³Ï³í ѳÛï³ñ³ñáõÙ »Ý ´³ñÓñ ¸é³ÝÁ« áñ úëÙ³ÝÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý µáÉáñ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ç³ñ¹»ñÝ Çñ³·áñÍ³Í Ýñ³Ýó ϳï³ñ³ÍáõÝ»ñÁ å³ï³ë˳ݳïáõ »Ý ³Ûë Ïáïáñ³ÍÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ¦:
4© ²é³çÇÝ Ñ³Ù³ß˳ñѳÛÇÝ å³ï»ñ³½ÙÇó Ñ»ïá Ãáõñù³Ï³Ý ϳé³í³ñáõÃÛáõÝÁ Ù³ïݳÝß»ó ·É˳íáñ ջϳí³ñÝ»ñÇÝ« áíù»ñ Ý»ñ·ñ³íí³Í »Ý »Õ»É ѳۻñÇ ¹»Ù ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý »õ Çñ³·áñÍٳݫ ѳۻñÇ ç³ñ¹»ñ »õ Ïáïáñ³ÍÝ»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ Ù»ç: ØÇ ß³ñù é³½Ù³Ï³Ý ¹³ï³ñ³ÝÝ»ñáõÙ »ñÇïÃáõñù»ñÇ é»ÅÇÙÇ å³ßïáÝ۳ݻñÁ ¹³ï³å³ñïí»óÇÝ »õ Ù»Õ³íáñ ׳ݳãí»óÇÝ Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç Ýϳïٳٵ ç³ñ¹»ñ ϳ½Ù³Ï»ñå»Éáõ »õ Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ ѳٳñ: гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ·É˳íáñ ϳ½Ù³Ï»ñåÇãÝ»ñÁ` ÂáõñùdzÛÇ é³½Ù³Ï³Ý Ý³Ë³ñ³ñ ¾Ýí»ñÁ« Ý»ñùÇÝ ·áñÍ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñ ³ɻ³ÃÁ »õ é³½Ù³Íáí³ÛÇÝ Ý³Ë³ñ³ñ æ»Ù³ÉÁ Çñ»Ýó ·áñÍ³Í á×ÇñÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ù³Ñí³Ý ¹³ï³å³ñïí»óÇÝ« ë³Ï³ÛÝ ¹³ï³ñ³ÝÇ ¹³ï³í×ÇéÁ ãÇñ³·áñÍí»ó:
5© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ÷³ëï³·ñí³Í ¿ ³å³óáõÛóÝ»ñáí ²íëïñdzÛÇ« üñ³ÝëdzÛÇ« ¶»ñÙ³ÝdzÛÇ« Ø»Í ´ñÇï³ÝdzÛÇ« èáõë³ëï³ÝÇ« ØdzóÛ³É Ü³Ñ³Ý·Ý»ñÇ« ì³ïÇϳÝÇ »õ ß³ï ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ³ñËÇíÝ»ñáõÙ:
6© Ð³Û ÅáÕáíñ¹Ç Ýϳïٳٵ Çñ³·áñÍí³ÍÁ ³ÙµáÕçáõÃÛ³Ùµ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ ¿ §ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝÁ ϳÝ˳ñ·»É»Éáõ »õ å³ïÅ»Éáõ Ù³ëÇݦ Ødzíáñí³Í ²½·»ñÇ Î³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý 1948 ÃíϳÝÇ ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 9¬Ç ÏáÝí»ÝódzÛáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý »½ñáõÛÃÇÝ: è³ý³Û»É È»ÙÏÇÝÁ« áí 1944 Ãí³Ï³ÝÇÝ Ó»õ³Ï»ñå»ó §ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõݦ »½ñÁ« »õ áí ØdzóÛ³É ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý »õ å³ïÅÇ ÏáÝí»ÝódzÛÇ ÏáÕÙݳÏÇóÝ ¿ñ« ѳÛÏ³Ï³Ý ¹»åùÁ áñ³Ï»ó 20¬ñ¹ ¹³ñÇ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ó³ÛïáõÝ ûñÇݳÏ: È»ÙÏÇÝÇ åݹٳٵª ØdzóÛ³É ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ¶É˳íáñ ³ë³ÙµÉ»³ÛÇ 1946 à ¹»Ïï»Ùµ»ñ 11¬Ç ѳٳñ 96¬1 µ³Ý³Ó»õÁ »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý áõ å³ïÅÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ØdzóÛ³É ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ÏáÝí»ÝóÇ³Ý ×³Ý³ãáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ` áñå»ë ÙÇ ·áñÍáÕáõÃÛáõÝ« áñÁ ØdzóÛ³É ³½·»ñÁ Ýå³ï³Ï³¹ñí³Í »Ý ϳÝ˳ñ·»É»É »õ å³ïÅ»É` ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ã³÷³ÝÇßÝ»ñáí:
7© 1948à ØdzóÛ³É ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý å³ï»ñ³½Ù³Ï³Ý ѳÝó³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÁ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ³Ýí³Ý»ó §·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ï»ë³Ï« áñÁ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ ¿ ųٳݳϳÏÇó ï»ñÙÇÝáí §Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñǦ¦ µÝáñáßÙ³ÝÁ« ѳݹÇë³Ý³Éáí ÜÛáõñݵ»ñ·Û³Ý ¹³ï³í³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ý³Ë³¹»åÁ: гÝÓݳÅáÕáíÁ ѳëï³ï»ó© §1915à ¸³ßݳÏÇóÝ»ñÇ ÷³ëï³ÃÕÃÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ ê»õñÇ ¹³ßݳ·ñÇ 230 Ñá¹í³ÍÇ ¹ñáõÛÃÝ»ñÁ ³ÏÝѳÛïáñ»Ý Áݹ·ñÏáõÙ »Ý ³ÛÝ Ñ³Ýó³ÝùÝ»ñÁ« áñáÝù Çñ³·áñÍí»É »Ý ͳ·áõÙáí Ñ³Û Ï³Ù ÑáõÛÝ Ãáõñù³Ï³Ý ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝѳïÝ»ñÇ ¹»Ù Ãáõñù³Ï³Ý ï³ñ³ÍùáõÙ: àõëïÇ ³Ûë Ñá¹í³ÍÁ ÷á˳ñÇÝáõÙ ¿ ÜÛáõñݵ»ñ·Û³Ý »õ îáÏÇáÛÇ Ï³Ýáݳ¹ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ 5¬ñ¹ »õ 6¬ñ¹ Ñá¹í³ÍÝ»ñÇÝ` áñå»ë ݳËáñ¹« »õ ϳﻷáñdzݻñÇó Ù»Ïáí ûñÇÝ³Ï ¿ ѳݹÇë³ÝáõÙ` áñå»ë §Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù ѳÝó³Ýù¦¦:
8© 1985é û·áëïáëÇÝ ØdzóÛ³É ²½·»ñÇ Î³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý öáùñ³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý »õ Ëïñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý Ñ³ñó»ñáí »ÝóѳÝÓݳÅáÕáíÇ 14 ÏáÕÙ »õ 1 ¹»Ù Ó³ÛÝáí ѳëï³ïí³Í §ò»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý á×ÇñÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý »õ å³ïÅÇ Ñ³ñó»ñáí áõëáõÙݳëÇñáõÃ۳ݦ ½»ÏáõÛóÁ ³Ùñ³·ñ»ó© §Ü³óÇëï³Ï³Ý ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÁ 20¬ñ¹ ¹³ñÇ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÙÇ³Ï ¹»åùÁ ã»Ý: Æ ÃÇíë ³ÛÉáó ÝÙ³Ý áñ³ÏáõÙ áõÝ»óáÕ ûñÇݳÏÝ»ñÇó ¿ úëÙ³ÝÛ³Ý Ñ³Û»ñÇ ç³ñ¹»ñÁ 1915¬1916Ãé¦: ¼»ÏáõÛóÁ ѳëï³ï»ó ݳ»õ© §³ÝÏ³Ë Ñ»ÕÇݳÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÷áñÓ³·»ïÝ»ñÇ »õ ³Ï³Ý³ï»ëÝ»ñÇ Ñ³í³ëïÇ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ñ³Ù³Ó³Ûݪ ³éÝí³½Ý 1000000« »õ Ñݳñ³íáñ ¿ Ñ³Û µÝ³ÏãáõÃÛ³Ý Ï»ëÇó ³í»ÉÇÝ ëå³Ýí³Í ¿ ϳ٠ٳÑí³Ý ·³ÕÃÇ ¹³ï³å³ñïí³Í: ê³ ÑÇÙݳíáñí³Í ¿ ØdzóÛ³É Ü³Ñ³Ý·Ý»ñÇ« ¶»ñÙ³ÝdzÛÇ »õ Ø»Í ´ñÇï³ÝdzÛÇ ³ñËÇíÝ»ñáõÙ ·ïÝíáÕ« ÇÝãå»ë ݳ»õ úëÙ³ÝÛ³Ý Ï³ÛëñáõÃÛáõÝáõ٠ųٳݳϳÏÇó« Ý»ñ³éÛ³É ¹³ßݳÏÇó ¶»ñÙ³ÝdzÛÇ« ¹Çí³Ý³·»ïÝ»ñÇ« ½»ÏáõÛóÝ»ñáõÙ¦:
9© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ¹³ñÓ³í ë³Ñٳݳµ³Å³Ý Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç µáÉáñ ѳïí³ÍÝ»ñÇ ×³Ï³ï³·ñáõÙ: ²ÛÝ ÏïñáõÏ Ï»ñåáí ÷áË»ó »õ ˳óñ»ó Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç »õ ѳÛáó å»ï³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ó»õ³íáñÙ³Ý µÝ³Ï³ÝáÝ ½³ñ·³óÙ³Ý áõÕÇÝ: ¸ñ³ ͳÝñ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÁ ³éϳ »Ý û? г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñå»ïáõÃÛ³Ý »õ« û? ë÷ÛáõéùÇ Ñ³ÛáõÃÛ³Ý ÏÛ³ÝùáõÙ:
10© Ð³Û ÅáÕáíñ¹Á »ñ³Ëï³å³ñï ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ׳ݳã³Í »õ ¹³ï³å³ñï³Í å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ »õ ³ÝÓ³Ýó:
11© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ« Ý»ñ³éÛ³É` ÂáõñùdzÛÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ׳ݳãáõÙÁ« ¹³ï³å³ñïáõÙÁ »õ ¹ñ³ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ í»ñ³óáõÙÁ ÙÇç³½·³ÛÇÝ áÉáñïáõÙ ëï³ÝÓÝ³Í Ñ³ÝÓݳéáõÃÛáõÝÝ»ñÇ »õ ѳٳٳñ¹Ï³ÛÇÝ ³ñÅ»ùÝ»ñÇÝ Ñ³í³ï³ñÙáõÃÛ³Ý »ñ³ßËÇù ¿:
Ðá¹í³Í 3© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ëϽµáõÝùÝ»ñÁ
1© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÷³ëïÝ ³ÝíÇ׳ñÏ»ÉÇ ¿:
2© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãáõÙÁ« ¹³ï³å³ñïáõÙÁ »õ ¹ñ³ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ í»ñ³óáõÙÁ гÛáó å»ï³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳñ³ñ ëϽµáõÝùÝ»ñÇó áõ ѳٳ½·³ÛÇÝ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇó ¿« ë»ñáõݹݻñÇ ³½³ïáõÃ۳ݫ ³Ýíï³Ý·áõÃ۳ݫ ÁݹѳÝáõñ µ³ñ»Ï»óáõÃ۳ݫ ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³Ù»ñ³ßËáõÃ۳ݫ ѳٳٳñ¹Ï³ÛÇÝ ³ñÅ»ùÝ»ñÇÝ Ñ³í³ï³ñÙáõÃÛ³Ý Ñ³ëï³ïÙ³Ý »ñ³ßËÇùÁ:
3© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãáõÙÝ áõ ¹³ï³å³ñïáõÙÁ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ñï³ùÇÝ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ³é³çݳѻñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¿:
4© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ·áñÍÁÝóóáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ ѳݹ»ë ¿ ·³ÉÇë ǵñ»õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ µÝ³ÏíáÕ »õ ³ß˳ñѳë÷Ûáõé ѳÛáõÃÛ³Ý ³½·³ÛÇÝ ß³Ñ»ñÇ ³ñï³Ñ³ÛïÇã:
5© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ·áñÍáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ Ù»ñÅáõÙ ¿ íñ»ÅËݹñáõÃÛáõÝÁ:
6© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãáõÙÁ« ¹³ï³å³ñïáõÙÁ »õ Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñáõÙÁ ¹Çï³ñÏáõÙ ¿ áñå»ë å³ïÙ³Ï³Ý ³ñ¹³ñáõÃÛ³Ý í»ñ³Ï³Ý·ÝÙ³Ý ·áñÍáÕáõÃÛáõÝ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý »õ ÂáõñùdzÛÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÙÇç»õ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ï³ñ³Í³ßñç³ÝáõÙ ÷á˳¹³ñÓ íëï³ÑáõÃÛ³Ý ÙÃÝáÉáñïÇ µ³ñ»É³íÙ³Ý »õ ³å³·³ÛáõÙ ÝÙ³Ý á×ÇñÝ»ñÇ Ï³Ý˳ñ·»ÉÙ³Ý áõ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³Ýíï³Ý·áõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý »ñ³ßËÇù:
7© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ó³Ýϳó³Í ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝ ÂáõñùdzÛÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ»ï ãÇ Ï³ñáÕ Ï³ëϳÍÇ ï³Ï ¹Ý»É Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç ѳÛñ»Ý³½ñÏÙ³Ý áõ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÇñáÕáõÃÛáõÝÁ:
8© úï³ñ»ñÏñÛ³ å»ïáõÃÛáõÝÁ« áñÇ Çñ³í³ëáõ Ù³ñÙÇÝÁ ׳ݳã»É áõ ¹³ï³å³ñï»É ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ ¹Çï³ñÏíáõÙ ¿ áñå»ë ˳ճÕáõÃÛ³Ý »õ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù áõÕÕí³Í ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹»Ù å³Ûù³ñáÕ µ³ñ»Ï³Ù å»ïáõÃÛáõÝ« áñÇ Ñ»ï ÙÇçå»ï³Ï³Ý ѳٳ·áñͳÏóáõÃÛáõÝÁ ¹ÇïíáõÙ ¿ áñå»ë ³é³çݳѻñÃáõÃÛáõÝ:
9© ²ñ·»ÉíáõÙ ¿ ·Çï³Ï³Ý« Ïñóϳݫ Ùß³ÏáõóÛÇÝ« ·áñÍÝ³Ï³Ý Ï³Ù Ñ³Ýñ³ÛÇÝ áñ»õ¿ ³ÛÉ Ï³ñ·Ç ùÝݳñÏáõÙÝ»ñÇ« ³ÝÏ³Ë ¹ñ³ Ó»õÇó« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÙÁ« ³ÝóϳóáõÙÁ« Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝÁ ϳ٠¹ñ³Ýó ù³ç³É»ñáõÙÁ« ýÇݳÝë³íáñáõÙÁ ϳ٠áñ»õ¿ ³ÛÉ Ï»ñå ³ç³ÏóáõÃÛáõÝÁ« áñï»Õ ûñ³Ï³ñ·³ÛÇÝ Ñ³ñóÁ í»ñ³µ»ñáõÙ ¿ ϳ٠ϳñáÕ ¿ í»ñ³µ»ñ»É гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÷³ëïÇ íÇ׳ñÏÙ³ÝÁ:
10© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃ۳ݫ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ áõ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó ³ÝáõÝÇó ѳݹ»ë »ÏáÕ ó³Ýϳó³Í ³ÝÓ ãÇ Ï³ñáÕ Ù³ëݳÏó»É ÙÇçå»ï³Ï³Ý« ÙÇçϳé³í³ñ³Ï³Ý« ÙÇç·»ñ³ï»ëã³Ï³Ý ϳ٠ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³ñ·Ç áñ»õ¿ ·Çï³ÅáÕáíÇ« ѳٳÅáÕáíÇ Ï³Ù Ñ³Ù³ÝÙ³Ý ùÝݳñÏáõÙÝ»ñÇ« áñï»Õ áõÕÕ³ÏÇ Ï³Ù ³ÝáõÕÕ³ÏÇ Ï³ëϳÍÇ ï³Ï ¿ ¹ñíáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý »õ ѳÛñ»Ý³½ñÏÙ³Ý ÷³ëïÁ:
11© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³ÝÝ áõ ¹³ï³å³ñïÙ³ÝÁ Ýå³ëïáÕ ûï³ñ»ñÏñÛ³ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÝ áõ ýǽÇÏ³Ï³Ý ³ÝÓÇÝù г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ û·ïíáõÙ »Ý г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ·ñ³Ýóí³Í ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ áõ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í Çñ³íáõÝùÝ»ñÇó »õ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇó:
Ðá¹í³Í 4© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý áõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ
гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý áõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñÝ »Ý`
1© ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É ÙÇç³½·³ÛÇÝ Çñ³íáõÝùÇ ëϽµáõÝùÝ»ñÇ »õ ÝáñÙ»ñÇ« ÇÝãå»ë ݳ»õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ëï³ÝÓÝ³Í ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ï³ñáõÙÁ«
2© ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ÝáñÙ³ïÇí Çñ³í³Ï³Ý µ³½³ÛÇ Ó»õ³íáñáõÙÁ »õ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ٻ˳ÝǽÙÝ»ñÇ ëï»ÕÍáõÙÁ«
3© ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ßïå³ÝáõÃÛ³Ý ¥ÝÛáõóϳݫ Ñá·»µ³Ý³Ï³Ý« ÁÝï³Ý»Ï³Ý« µÝ³Ï³ñ³Ý³ÛÇÝ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ µ³ñ»É³íÙ³Ý »õ ³ÛÉݤ« ÇÝãå»ë ݳ»õ Çñ³í³Ï³Ý ûųݹ³ÏáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý Íñ³·»ñ»ñÇ Ùß³ÏáõÙ »õ ·áñͳ¹ñáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ í»ñ³åñ³Í ³ÝÓ³Ýó ѳٳñ:
4© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý Ñ³ëÝ»ÉáõÝ áõÕÕí³Í å»ï³Ï³Ý Ýå³ï³Ï³ÛÇÝ Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Ùß³ÏáõÙÝ áõ Çñ³·áñÍáõÙÁ »õ ¹ñ³Ýó ýÇݳÝë³íáñáõÙÁ« ³Û¹ ÃíáõÙ`
³¤ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É ³ÙµáÕç³Ï³Ý ï»Õ»Ï³ïáõÃÛ³Ý ï³ñ³ÍÙ³Ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ ïå³·Çñ »õ ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ ÷³ëï³·ñ³Ï³Ý µ³½Ù³É»½áõ ·ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ññ³ï³ñ³ÏáõÙÝ áõ ï³ñ³ÍáõÙÁ« ÷³ëï³·ñ³Ï³Ý »õ ·»Õ³ñí»ëï³Ï³Ý ýÇÉÙ»ñÇ å³ïñ³ëïÙ³Ý ³ç³ÏóáõÃÛáõÝÝ áõ Ëñ³ËáõëáõÙÁ«
µ¤ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ áõñ³Ý³ÉáõÝ áõÕÕí³Í ù³ñá½ãáõÃÛ³Ý Ï³Ý˳ñ·»ÉáõÙÝ áõ Ñ»ñùáõÙÁ«
·¤ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ»ï»õ³Ýù ѳݹÇë³óáÕ Ñ³Ûñ»Ý³½ñÏٳݫ Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç Ùß³ÏáõÃÛ³ÇÝ Å³é³Ý·áõÃÛ³Ý áãÝã³óٳݫ ÏñáÝ³Ï³Ý Ëïñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¹ñë»õáñٳݫ ³½·áõÃÛ³Ùµ ѳۻñÇ ·áõÛù³ÛÇÝ »õ ³ÝÓÝ³Ï³Ý áã ·áõÛù³ÛÇÝ Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ áïݳѳñٳݫ å³ï׳éí³Í íݳëÇ« ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñÙ³Ý »õ ë÷ÛáõéùÇ ·³ÕÃáç³ËÝ»ñÇ áõ ѳÛñ»Ý³¹³ñÓáõÃÛ³Ý ·³Õ³÷³ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ³ÙµáÕç³Ï³Ý ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óÙ³Ý Íñ³·ñÇ Ùß³ÏáõÙÁ »õ ·áñͳ¹ñáõÙÁ«
5© ÏñÃ³Ï³Ý Íñ³·ñ»ñáõÙ ó»Õ³ëå³Ý³·»ï Ù³ëݳ·ÇïáõÃÛ³Ý »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ»ï»õ³ÝùÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñÙ³Ý Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý Íñ³·ñ»ñÇ »õ ã³÷áñáßÇãÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙÁ »õ Ý»ñ¹ñáõÙÁ«
6© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý íÇ׳ϳ·ñáõÃÛ³Ý »õ å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ùßï³¹Çï³ñÏáõÙÁ«
7© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïٳݫ áñå»ë ˳ճÕáõÃÛ³Ý »õ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù Çñ³Ï³Ý³óí³Í ͳÝñ³·áõÛÝ Ñ³Ýó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áõ ϳÝ˳ñ·»ÉÙ³Ý ·áñÍáõÙ ³í³Ý¹ áõÝ»óáÕ ³ÝÓ³Ýó« å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ »õ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ å»ï³Ï³Ý Ëñ³Ëáõë³Ï³Ý Ùñó³Ý³ÏÝ»ñÇ ïñ³Ù³¹ñáõÙÁ« å»ï³Ï³Ý å³ñ·»õÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙÝ áõ ßÝáñÑáõÙÁ«
8© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ù»ñÅÙ³ÝÁ« ³ñ¹³ñ³óÙ³ÝÁ« Ù»ÕÙ³óÙ³ÝÁ ϳ٠áñ»õ¿ Ï»ñå áõñ³óÙ³ÝÝ áõÕÕí³Í ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÇó« ù³ñá½ãáõÃÛáõÝÇó ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ñ³ÝñáõÃÛ³ÝÁ å³ßïå³ÝáõÃÛáõÝÁ:
Ðá¹í³Í 5© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ áõ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ·áñÍáõÙ
1© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ê³Ñٳݳ¹ñáõÃÛ³ÝÁ »õ ûñ»ÝùÝ»ñÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ë˳Ý` г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÝ áõ å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓÇÝù« Çñ»Ýó Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÙ ³é³çÝáñ¹íáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳ¹ñáõÛÃÝ»ñáí »õ ëáõÛÝ áõÕ»ÝÇßÝ»ñáí:
2© Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ ï³ñÇ ³åñÇÉÇ 24¬ÇÝ Ý³Ëáñ¹áÕ í»ñçÇÝ ù³éûñÛ³ÛáõÙ« Áëï ³ÝÑñ³Å»ßïáõÃ۳ݫ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÝ ÁݹáõÝáõÙ ¿ ѳÛï³ñ³ñáõÃÛáõÝ Ï³Ù áõÕ»ñÓ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ËáñÑñ¹³ñ³Ý³Ï³Ý ¹Çí³Ý³·ÇïáõÃÛ³Ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ`
³¤ »ñ³Ëï³·ÇïáõÃÛáõÝÝ ¿ ѳÛïÝáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ׳ݳã³Í »õ ¹³ï³å³ñï³Í å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ûñ»Ýë¹Çñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ³ÛÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ áõ ûï³ñ³½·Ç »õ Ãáõñù ³ÝѳïÝ»ñÇÝ« ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÇÝ »õ å³ßïáÝ۳ݻñÇÝ« å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ« áñáÝó ÙÇçáóáí Ø»Í ºÕ»éÝÇ ûñ»ñÇÝ »õ ³ÛÝáõÑ»ï? ÷ñÏí»óÇÝ Ñ³½³ñ³íáñ ѳۻñ »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÇó ×áÕáåñ³Í áõ í»ñ³åñ³Í Ñ³Û ÅáÕáíáõñ¹Ç ½³í³ÏÝ»ñÁ ϳñáÕ³ó³Ý ·áÛ³ï»õ»É« ÇÝãå»ë ݳ»õ µáÉáñ Ýñ³Ýó« áíù»ñ ½áñ³ÏóáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ×³Ý³ãÙ³ÝÁ
µ¤ ݳ˳ÝßáõÙ »õ Ñáñ¹áñáõÙ ¿ ÂáõñùdzÛÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ûñ»ëݹÇñ »õ ·áñͳ¹Çñ Çß˳ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ` í»ñ³óÝ»Éáõ µáÉáñ Çñ³í³Ï³Ý« ù³Õ³ù³Ï³Ý »õ ³ÛÉ ³ñ·»ÉùÝ»ñÁ« áñáÝù ã»Ý ÃáõÛɳïñáõÙ ÂáõñùdzÛÇ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³ÝÁ ³Ýϳßϳݹ Ó»õáí áõëáõÙݳëÇñ»Éáõ Çñ ³ÝóÛ³ÉÁ« ѳïϳå»ë гÛáó ó»Õëå³ÝáõÃÛ³Ý ÷³ëïÝ áõ Ù³ñ¹ÏáõÃÛ³Ý ¹»Ù ³Û¹ á×ÇñáõÙ ³Ûëûñí³ ÂáõñùdzÛÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÁ« гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÅËïáõÙÁ« ÷³ëï»ñÁ ˻ճÃÛáõñ»Éáõ« ÇñáÕáõÃÛáõÝÁ Ùáé³óáõÃÛ³Ý Ù³ïÝ»Éáõ »õ ë»÷³Ï³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý ³ÙáóÉÇ ¿ç»ñÁ í»ñѳÝáÕ áõ ¹³ï³å³ñïáÕ Ãáõñù Ùï³íáñ³Ï³ÝÝ»ñÇÝ »õ ³é³ÝÓÇÝ ³ÝÓ³Ýó Éé»óÝ»Éáõ ç³Ýù»ñÁ« áñáÝù áã ÙdzÛÝ ã»Ý Ýå³ëïáõÙ ï³ñ³Í³ßñç³Ýáõ٠ϳÛáõÝ Ë³Õ³ÕáõÃÛ³Ý áõ µ³ñǹñ³óÇ³Ï³Ý Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ëï³ïÙ³ÝÁ« ³ÛÉ»õ ³Ýå³ïÅ»ÉÇáõÃÛ³Ý ÙÃÝáÉáñïáõÙ Ñݳñ³íáñ »Ý ¹³ñÓÝáõÙ Ýáñ ѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Çñ³·áñÍáõÙÁ:
3© г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛáõÝÝ Çñ Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÙ`
³¤ Ó»õ³íáñí³Í ûñ»Ýë¹ñ³Ï³Ý ÑÇÙùÇ »õ ÑÇÙÝ³Ï³Ý áõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÑÇÙ³Ý íñ³ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ«
µ¤ ³å³ÑáíáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³ÝÝ áõÕÕí³Í Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ å»ï³Ï³Ý µÛáõç»áí« ³ñï³µÛáõç»ï³ÛÇÝ »õ ûñ»Ýùáí ã³ñ·»Éí³Í ³ÛÉ ÙÇçáóÝ»ñáí ýÇݳÝë³íáñáõÙÁ«
·¤ í»ñ³ÑëÏáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áÉáñïáõÙ å»ï³Ï³Ý ϳé³í³ñÙ³Ý ¥Ñ³Ýñ³å»ï³Ï³Ý »õ ï³ñ³Íù³ÛÇݤ »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ«
¹¤ ³ç³ÏóáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 100 ³ÙÛ³ÏÇ ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý »õ 2011¬2015 ųٳݳϳѳïí³ÍáõÙ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý »õ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÇÝ«
»¤ ßÝáñÑáõÙ ¿ ϳé³í³ñ³Ï³Ý å³ñ·»õÝ»ñ »õ Ëñ³Ëáõë³Ï³Ý Ùñó³Ý³ÏÝ»ñ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ׳ݳã³Í »õ ¹³ï³å³ñï³Í å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³é³í³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇÝ »õ ³ÝÓ³Ýó«
½¤ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ï³ñÇ áã áõß« ù³Ý ³åñÇÉÇ 1¬Á г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáí ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ »õ Ññ³å³ñ³ÏáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ñ³Õáñ¹áõÙ«
¿¤ ëï»ÕÍáõÙ ¿ Çñ³í³Ï³Ý »õ ϳ½Ù³Ï»ñå³Ï³Ý ·áñÍáõÝ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñ` гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³Ý »õ Çñ³·áñÍÙ³Ý Ñ³Ù³ñ:
4© î»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ å»ïáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó å³ïíÇñ³Ïí³Í »õ ë»÷³Ï³Ý Édz½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ßñç³Ý³ÏáõÙ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñ »Ý Ó»éݳñÏáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý áõÕÕáõÃÛ³Ùµ« å»ï³Ï³Ý »õ ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ³ç³ÏóÙ³Ý Ù³ëáí ѳٳ¹ñáõÙ »õ ѳٳå³ï³ë˳ݻóÝáõÙ »Ý Çñ»Ýó ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÁ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇ »õ Çñ³í³ëáõ å»ï³Ï³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ»ï:
Ðá¹í³Í 6© гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 100 ³ÙÛ³ÏÇ ÑÇß³ï³Ïٳݫ »õ 2011¬2015 ųٳݳϳѳïí³ÍáõÙ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåÙ³Ý »õ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ñ³ÝÓݳÅáÕáíÁ
1© гÝÓݳÅáÕáíÇ Ï³½ÙáõÙ Áݹ·ñÏí»Éáõ Çñ³íáõÝùÁ ¥³ÝÓ³Ùµ ϳ٠ݻñϳ۳óáõóãÇ ÙÇçáóáí¤ í»ñ³å³ÑíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·³ÑÇÝ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ Ý³Ë³·³ÑÇÝ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý í³ñã³å»ïÇÝ« È»éݳÛÇÝ Ô³ñ³µ³ÕÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·³ÑÇÝ« ²Ù»Ý³ÛÝ Ñ³Ûáó ϳÃáÕÇÏáëÇÝ« Ø»ÍÇ î³ÝÝ ÎÇÉÇÏÇá ϳÃáÕÇÏáëÇÝ: гÝÓݳÅáÕáíÇ Ï³½ÙáõÙ Áݹ·ñÏíáõÙ »Ý ݳ»õ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ ËÙµ³ÏóáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù»Ï³Ï³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý µ³ÝÏÇ Ý³Ë³·³ÑÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ³ñï³ùÇÝ ·áñÍ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ë÷ÛáõéùÇ Ý³Ë³ñ³ñÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ýÇݳÝëÝ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñÁ« ºñ»õ³ÝÇ ù³Õ³ù³å»ïÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ³Ï³¹»ÙdzÛÇ åñ»½Ç¹»ÝïÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ³Ï³¹»ÙdzÛÇ Ð³Ûáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ã³Ý·³ñ³Ý¬ÇÝëïÇïáõïÇ ïÝûñ»ÝÁ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ³Ï³¹»ÙdzÛÇ å³ïÙáõÃÛ³Ý ÇÝëïÇïáõïÇ ïÝûñ»ÝÁ« ºñ»õ³ÝÇ å»ï³Ï³Ý ѳٳÉë³ñ³ÝÇ é»ÏïáñÁ« Ð³Û Ï³ÃáÕÇÏ» »Ï»Õ»óáõ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÁ« Ð³Û ³í»ï³ñ³Ý³Ï³Ý »Ï»Õ»óáõ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÁ« гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ÑÇÙݳÑñ³ó»ñáí ½µ³ÕíáÕ ë÷áõéùÇ »õ ³ÛÉ Ï³éáõÛóÝ»ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ гÝÓݳÅáÕáíÇ Ï³Ýáݳϳñ·áí ݳ˳ï»ëí³Í ³ÛÉ ³ÝÓÇÝù:
2© гÝÓݳÅáÕáíÁ ·áñÍáõÙ ¿ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ »õ Çñ ÏáÕÙÇó ѳëï³ïí³Í ϳÝáݳϳñ·Ç ÑÇÙ³Ý íñ³` ÝÇëï»ñÇ »õ ѳÝÓݳÅáÕáíÇ Ùßï³å»ë ·áñÍáÕ ³ß˳ï³Ï³½ÙÇ Ï³Ù Ð³ÝÓݳÅáÕáíÇ áñáßٳٵ ³ß˳ï³Ï³½ÙÇ ·áñͳéáõÛÃÝ»ñÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ áñ»õ¿ ³ÛÉ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý ÙÇçáóáí: гÝÓ³ÅáÕáíÇ ³ß˳ï³Ï³½Ù ëï»ÕÍí»Éáõ ¹»åùáõÙ« ³ÛÝ Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ ¿ å»ï³Ï³Ý ϳé³í³ñã³Ï³Ý ÑÇÙݳñÏ« áñÇ Ï³½ÙÁ« ϳéáõóí³ÍùÁ »õ ·áñÍáõÝ»áõÃÛ³Ý Ï³ñ·Á ë³ÑÙ³ÝíáõÙ ¿ гÝÓݳÅáÕáíÇ ÏáÕÙÇó` ûñ»Ýùáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ϳñ·áí:
3© гÝÓݳÅáÕáíÁ`
³¤ ߳ѳ·ñ·Çé å»ï³Ï³Ý ϳé³í³ñٳݫ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ »õ ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Ý»ñ·ñ³íٳٵ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ µáÉáñ áÉáñïÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ùß³ÏáõÙ »õ ѳëï³ïáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 100 ³ÙÛ³ÏÇ ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý »õ 2011¬2015 ųٳݳϳïí³ÍáõÙ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý »Ýóϳ Íñ³·ñ»ñ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñ«
µ¤ áõëáõÙݳëÇñáõÙ »õ ³Ù÷á÷áõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 100 ³ÙÛ³ÏÇ ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý »õ 2011¬2015 ųٳݳϳÑïí³ÍáõÙ å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³·áñÍÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ« ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ« å³ßïáݳï³ñ ³ÝÓ³Ýó Ý»ñϳ۳óñ³Í ³Ù»Ý³ÙÛ³ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñÇ Ý»ñϳ۳óñ³Í Ùßï³¹Çï³ñÏÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ« »õ ³Ù÷á÷Ù³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ ÙÇÝã»õ ѳçáñ¹ ï³ñí³ Ù³ñïÇ 1¬Á å³ßïáݳå»ë Ññ³å³ñ³ÏáõÙ ¿ ¹ñ³Ýù«
·¤ Ýå³ëïáõÙ ¿ ù³Õ³ù³Ï³Ý« ëáódzɳϳݫ ïÝï»ë³Ï³Ý« Ùß³ÏáõÛÃÇ »õ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ÏÛ³ÝùÇ µáÉáñ áÉáñïÝ»ñáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³·áñÍÙ³Ý Ñ³Ù³ñ ·áñÍáõÝ Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÇ ëï»ÕÍÙ³ÝÁ«
¹¤ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ »õ ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áÉáñïáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³ï³ñÙ³Ý í»ñ³µ»ñÛ³É Ï³½ÙáõÙ »õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ü³Ë³·³ÑÇÝ« г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇÝ »õ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý Ï³é³í³ñáõÃÛáõÝ ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ ³Ù»Ý³ÙÛ³ ѳßí»ïíáõÃÛáõÝ«
»¤ ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛ³Ý å»ï³Ï³Ý µÛáõç»Ç ݳ˳·Íáõ٠гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý 2011¬2015Ãé ÑÇß³ï³ÏÙ³Ý Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ ýÇݳÝë³íáñáõÙÁ ݳ˳ï»ë»Éáõ í»ñ³µ»ñ۳ɫ
½¤ í³ñáõÙ ¿ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ ׳ݳã³Í »õ ¹³ï³í³ñï³Í å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ« ûï³ñ»ñÏñÛ³ Çñ³í³ëáõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ« ÇÝãå»ë ݳ»õ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý ·áñÍáõÙ ¿³Ï³Ý ¹»ñ³Ï³ï³ñáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ³ÝÓ³Ýó é»»ëïñÁ« «
¿¤ ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ¿ Ý»ñϳ۳óÝáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛ³Ý Çñ³í³ëáõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇÝ` ëáõÛÝ Ù³ëÇ ½¤ Ï»ïáõÙ Ýßí³Í »ñÏñÝ»ñÇÝ áõ ³ÝÓ³Ýó г۳ëï³ÝÇ Ð³Ý³ñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠ѳٳñÅ»ù Çñ³íáõÝùÝ»ñÇ ïñ³Ù³¹ñٳݫ Ýñ³Ýó å³ñ·»õÝ»ñ áõ Ùñó³Ý³Ï³Ý»ñ ßÝáñÑ»Éáõ »õ/ϳ٠Ýñ³Ýó ³ÝáõÝáí ³Ýí³Ý³ÏáãáõÙÝ»ñ Çñ³Ï³Ý³óÝ»Éáõ ѳٳñ«
Á¤ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý »õ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý áÉáñïáõÙ ëáõÛÝ ûñ»ÝùÇ ÏÇñ³éáõÙÝ ³å³Ñáíí»Éáõ áõÕÕáõÃÛ³Ùµ Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ ¿ ³ÛÉ ·áñͳéáõÛÃÝ»ñ:
Ðá¹í³Í 7© ø³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ³ç³ÏóáõÃÛáõÝÁ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ
1© гë³ñ³Ï³Ï³Ý ÙdzíáñáõÙÝ»ñÝ Çñ³íáõÝù áõÝ»Ý`
³¤ Ù³ëݳÏó»É гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý »õ ï»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñÇ ÁݹáõÝ³Í áñáßáõÙÝ»ñÇ« Íñ³·ñ»ñÇ »õ ÙÇçáó³éáõÙÝ»ñÇ Ùß³ÏÙ³ÝÁ »õ Çñ³·áñÍÙ³ÝÁ« ÇÝãå»ë ݳ»õ í»ñçÇÝÝ»ñÇóë ëï³Ý³É Ù»Ãá¹³Ï³Ý ûųݹ³ÏáõÃÛáõÝ«
µ¤ гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý Ùßï³¹Çï³ñÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ ¿ Édz½áñí³Í Ù³ñÙÝÇÝ«
·¤ Çñ³Ï³Ý³óÝ»É Ð³Ûáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ³ç³ÏóÙ³ÝÝ áõÕÕí³Í ûñÇÝ³Ï³Ý ³ÛÉ ·áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ»ñ:
2© ¼³Ý·í³Í³ÛÇÝ Éñ³ïíáõÃÛ³Ý ÙÇçáóÝ»ñÁ ϳٳíáñáõÃÛ³Ý ëϽµáõÝùáí ³ç³ÏóáõÙ »Ý гÛáó ó»Õ³ëå³ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ÙÁݹѳÝáõñ ׳ݳãÙ³Ý áõ ¹³ï³å³ñïÙ³Ý å»ï³Ï³Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óÙ³ÝÁ` ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛ³Ý ï³ñ³Íٳٵ: