ԳԼՈՒԽ 1

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1. Օրենքի կարգավորման առարկան

Սույն օրենքը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի կազմակերպման եւ գործունեության իրավական հիմքերը, դրանց երաշխիքները, պետական մարմինների, գիտական, գիտատեխնիկական եւ ինովացիոն գործունեության սուբյեկտների եւ մասնակիցների հետ նրա փոխհարաբերության հիմնական սկզբունքները եւ ուղղված է Հայաստանի Հանրապետության գիտական ներուժի պահպանմանը, հիմնարար ու կիրառական գիտության զարգացմանը` որպես գիտատեխնիկական առաջընթացի, հանրապետության տնտեսական, սոցիալական եւ մշակութային զարգացման հիմքի:

Հոդված 2. Սույն օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունները

1. Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա (ՀՀ ԳԱԱ) - Հայաստանի Հանրապետության հատուկ կարգավիճակ ունեցող ինքնակառավարվող բարձրագույն գիտական կազմակերպություն:

2. Ակադեմիկոսի   եւ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամի տիտղոսներ` ՀՀ ԳԱԱ բարձրագույն գիտական կոչումներ, որոնք շնորհվում են միայն ՀՀ ԳԱԱ-ի կողմից:

3. ՀՀ ԳԱԱ պատվավոր անդամ. - Հայաստանի կամ օտարերկրացի ճանաչված գիտնական, հասարակական գործիչ, ով նպաստում է ՀՀ ԳԱԱ-ի գործունեությանը:

4. ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ . - Իր գործունեությամբ Հայաստանի հետ կապված գիտական ակնառու արդյունքներ ունեցող, աշխարհում ճանաչված գիտնական:

5. ՀՀ ԳԱԱ ընդհանուր ժողով . - ՀՀ ԳԱԱ կառավարման բարձրագույն մարմին

6. ՀՀ ԳԱԱ նախագահություն . - ՀՀ ԳԱԱ ընթացիկ կառավարումը իրականացնող մարմին:

7. ՀՀ ԳԱԱ նախագահ . - ՀՀ ԳԱԱ կառավարումը իրականացնող մարմին:

8. ՀՀ ԳԱԱ բաժանմունք . - Գիտության միեւնույն բնագավառում գործող ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների, թղթակից անդամների եւ արտասահմանյան անդամների, գիտաշխատողների եւ գիտական կազմակերպությունների միավորում:

9. ՀՀ ԳԱԱ աշխատակազմ . - Իրականացնում է ՀՀ ԳԱԱ կառավարման մարմինների որոշումներով պայմանավորված գործառույթները:

10. Պատվովճար. - ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսներին եւ թղթակից անդամներին տրամադրվող վճար, որի չափը որոշում է ՀՀ կառավարությունը:

11. ՀՀ ԳԱԱ գիտական եւ գիտատեխնոլոգիական կազմակերպություն. - ՀՀ ԳԱԱ համակարգում գիտական եւ գիտատեխնիկական հետազոտություններ իրականացնող կազմակերպություն:

Հոդված 3. ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի կարգավիճակը

1.Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիան (այսուհետ` Ակադեմիա) Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրած` հատուկ կարգավիճակ ունեցող, ինքնակառավարվող բարձրագույն գիտական կազմակերպություն է, որը կազմակերպում, իրականացնում եւ համակարգում է գիտելիքի վրա հիմնված տնտեսական, սոցիալական եւ մշակութային զարգացման համար անհրաժեշտ հիմնարար եւ կիրառական հետազոտությունները:

2. Ակադեմիան իրավաբանական անձ հանդիսացող ոչ առեւտրային կազմակերպություն է, որի կազմակերպական-իրավական ձեւի եւ կարգավիճակի առանձնահատկությունները սահմանվում են սույն օրենքով:

3. Ակադեմիան գործում է սույն օրենքի, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության, միջազգային պայմանագրերի, ինչպես նաեւ իր կանոնադրության հիման վրա:

4. Ակադեմիայի լրիվ անվանումն է «Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա»:

5. Ակադեմիան իրեն վերապահված խնդիրների լուծման համար կարող է կատարել լիազորված պետական կառավարման մարմնի առանձին գործառույթներ` իրականացնել իր համակարգի գիտական կազմակերպությունների, իրավաբանական անձանց եւ հիմնարկների ընդհանուր կառավարումը` ապահովելով նրանց բնականոն  գործունեությունը:

6. Ակադեմիան ունի սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույք եւ իր անունից կարող է ձեռք բերել ու իրականացնել գույքային եւ անձնական ոչ գույքային իրավունքներ, կրել պարտականություններ, դատարանում հանդես գալ որպես հայցվոր կամ պատասխանող:

7. Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի ձեւավորման ժամանակ Ակադեմիայի եւ իր համակարգի բազային ֆինանսավորման չափը նշվում է առանձին տողով, իսկ պետական բյուջեից Ակադեմիայի ֆինանսավորումը գիտական եւ գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ), նպատակային-ծրագրային ձեւերով իրականացվում է կառավարության կողմից հաստատած  կարգով:

8. Ակադեմիան ունի ինքնուրույն հաշվեկշիռ:

9. Ակադեմիան ունի Հայաստանի Հանրապետության պետական զինանշանի պատկերով եւ իր` հայերեն, ռուսերեն եւ անգլերեն անվանմամբ կլոր կնիք, կարող է ունենալ իր անվանմամբ ձեւաթղթեր, խորհրդանիշ եւ անհատականացման այլ միջոցներ:

Հոդված 4. Ակադեմիայի կարգավիճակի առանձնահատկությունները

1. Ակադեմիայի հատուկ կարգավիճակի առանձնահատկություններն են`

1) Ակադեմիան անմիջականորեն ենթարկվում է կառավարությանը.

2) Ակադեմիայի նախագահը մասնակցում է կառավարության նիստերին.

3) Ակադեմիան գիտական գործունեության գծով կառավարության պաշտոնական խորհրդատուն է, որի առաջարկները քննարկում են կառավարությունը եւ պետական կառավարման  համապատասխան մարմինները:

2. Ակադեմիան կառավարության սահմանած կարգով իրականացնում է գիտության բնագավառում նորմատիվ իրավական ակտերի փորձաքննություն:

Հոդված 5. Ակադեմիայի պատասխանատվությունը

1. Ակադեմիան իր պարտավորությունների համար պատասխանատու է սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքով:

2. Ակադեմիան պատասխանատվություն չի կրում հիմնադրի պարտավորությունների համար:

Հոդված 6. Ակադեմիայի ստեղծումը եւ պետական գրանցումը

1. Ակադեմիայի հիմնադիրը Հայաստանի Հանրապետությունն է՝ ի դեմս կառավարության:

2. Հիմնադրի որոշմամբ սահմանվում են Ակադեմիայի կողմից իրականացվող ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները, նրան սեփականության իրավունքով հանձնվող եւ (կամ) ամրացվող գույքի կազմն ու արժեքը, ինչպես նաեւ օրենքին չհակասող այլ դրույթներ:

3. Ակադեմիան ենթակա է պետական գրանցման՝ օրենքով սահմանված կարգով:

Հոդված 7. Ակադեմիայի հիմնադրի բացառիկ լիազորությունները

Հիմնադրի բացառիկ լիազորություններն են`

1. Ակադեմիայի կանոնադրության, կառուցվածքի հաստատումը եւ դրանցում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելը, ինչպես նաեւ կանոնադրության նոր խմբագրությամբ հաստատելը.

2. Ակադեմիայի կառավարման համակարգի սահմանումը.

3. Ակադեմիայի վերակազմակերպումը եւ լուծարումը.

Հոդված 8. Ակադեմիայի կանոնադրությունը

1. Ակադեմիայի հիմնադիր փաստաթուղթը կանոնադրությունն է, որը հաստատու եւ փոփոխում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովի առաջարկությամբ: Ակադեմիայի կանոնադրության մեջ փոփոխությունները եւ լրացումները կատարվում են նույն կարգով:

2. Ակադեմիայի կանոնադրությունը ներառում է`

1) Ակադեմիայի անվանումը.

2) Ակադեմիայի նախագահության գտնվելու վայրը.

3) Ակադեմիայի գործունեության առարկան եւ նպատակները, ներառյալ՝ նրա կողմից իրականացվող ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները.

4) Ակադեմիայի կառավարման մարմինները, դրանց կազմը եւ լիազորությունները.

5) Ակադեմիայի սեփականության ձեւավորման, տիրապետման, օգտագործման եւ տնօրինման կարգը.

6) Ակադեմիայի շահույթի օգտագործման կարգը:

Հոդված 9. Ակադեմիայի խնդիրները եւ գործունեության հիմնական ուղղությունները

1. Ակադեմիայի խնդիրներն են`

1) Հայաստանի տնտեսական, սոցիալական, պետական եւ իրավական համակարգի զարգացման, մշակույթի, բնության ռացիոնալ (բանական) օգտագործման եւ պահպանության գիտական ապահովումը.

2) Հայագիտական, ֆիզիկամաթեմատիկական, բնական, տեխնիկական, հումանիտար եւ սոցիալական գիտությունների կարեւորագույն ուղղություններով հիմնարար եւ կիրառական գիտական հետազոտությունների եւ մշակումների կազմակերպումը եւ համակարգումը.

3) լիազորված պետական մարմինների հետ hանրապետության հիմնարար եւ կիրառական գիտական հետազոտությունների գերակա ուղղությունների ցանկերի առաջարկումը, գիտական եւ գիտատեխնիկական գործունեության կատարելագործմանն առնչվող օրենսդրության վերաբերյալ սահմանված կարգով ՀՀ կառավարությանը առաջարկությունների ներկայացումը.

4) գիտատեխնիկական առաջընթացի սկզբունքորեն նոր ուղիների բացահայտումը, մասնակցությունը հայրենական եւ համաշխարհային գիտության նվաճումների գործնական կիրառման համար առաջարկությունների մշակմանը.

5) գիտական դպրոցների զարգացման, բարձր որակավորման գիտական աշխատողների պատրաստման, գիտնականների եւ մասնագետների որակավորման բարձրացման համար (այդ թվում` արտասահմանյան գիտական կենտրոններում) պայմանների ստեղծումը.

6) գիտատեխնիկական տեղեկատվական համակարգի զարգացման ապահովումը.

7) միջազգային գիտական համագործակցության զարգացման համար պայմանների ստեղծումը:

2. Ակադեմիայի գործունեության հիմնական ուղղություններն են`

1) գիտատեխնիկական ոլորտում առկա վիճակի վերլուծության անցկացումը եւ հետագա զարգացման միտումների վերաբերյալ կանխատեսումների մշակումը.

2) հայագիտական, ֆիզիկամաթեմատիկական, բնական, տեխնիկական, հումանիտար եւ սոցիալական գիտությունների հիմնախնդիրների գծով գիտական եւ գիտատեխնիկական խորհուրդների, փորձագիտական խմբերի,  հանձնաժողովների ստեղծումը.

3) գիտական եւ գիտատեխնիկական գործունեության կատարելագործմանը առնչվող օրենսդրության վերաբերյալ ՀՀ կառավարությանը առաջարկությունների ներկայացումը.

4) Ակադեմիայի համակարգի գիտական կազմակերպությունների եւ այլ կառուցվածքային օղակների գործունեության հիմնական ուղղությունների սահմանումը.

5) բարձր որակավորման գիտական եւ գիտամանկավարժական (ներառյալ` մագիստրական) կադրերի պատրաստումը.  պետական լիազորված մարմնի սահանած կարգով կառավարություն ներկայացվող գիտության հետ առնչվող փաստաթղթերի նախագծերի, գիտական, գիտատեխնիկական եւ տնտեսական ծրագրերի, ինովացիոն նախագծերի գիտական փորձաքննության անցկացումը.

6) Ակադեմիայի գիտատեխնիկական ներուժի զարգացման, նյութատեխնիկական բազայի ամրապնդման, գիտատար եւ բարձր տեխնոլոգիական գիտատեխնիկական արտադրանքի փորձնական արտադրության կազմակերպման ապահովումը, ինչպես նաեւ հետազոտման նոր միջոցների եւ մեթոդների ստեղծումը եւ տարածումը.

7) Ակադեմիայի համակարգի գիտական կազմակերպությունների եւ այլ կառուցվածքային օղակների զարգացմանն ուղղված կապիտալ ներդրումային ծրագրերի նախագծերի մշակումը եւ սահմանված կարգով ներկայացումը.

8) միջազգային գիտական եւ գիտատեխնիկական համագործակցության իրականացումը, արտասահմանյան երկրների գիտությունների ակադեմիաների եւ գիտական այլ կազմակերպությունների հետ փոխշահավետ կապերի զարգացումը, միջպետական գիտական եւ գիտատեխնիկական ծրագրերի եւ նախագծերի կատարումը, մասնակցությունը միջազգային գիտական եւ գիտատեխնիկական կազմակերպությունների եւ ասոցիացիաների գործունեությանը.

9) Ակադեմիայի համակարգի գիտական կազմակերպություններում իրականացվող հիմնարար եւ կիրառական հետազոտություններում օտարերկրյա (այդ թվում` սփյուռքահայ) գիտական ներուժի մասնակցության ապահովումը.

10) կրթական համակարգի գիտական մակարդակի բարձրացմանը, բարձրագույն կրթությունն ապահովող հաստատությունների պրո?ֆեսորադասախոսական կազմի որակավորման բարձրացմանը, կրթական ծրագրերի եւ ձեռնարկների ստեղծմանն աջակցելը.

11) գիտելիքների քարոզչությունը եւ տարածումը եւ հրատարակչական գործունեությունը.

12) Ակադեմիայի համակարգում, ինչպես նաեւ օրենքով սահմանված կարգով համատեղ գիտական, գիտակրթական եւ գիտաարտադրական կենտրոնների ստեղծումը.

13) գիտատեխնիկական տեղեկատվության սեփական ռեսուրսների ստեղծումն ու զարգացումը, այդ թվում` տարածումը հայրենական եւ միջազգային տեղեկատվական համակարգչային ցանցերում.

14) գիտական նստաշրջանների, գիտաժողովների, սեմինարների եւ խորհրդակցությունների կազմակերպումը եւ անցկացումը, ինչպես նաեւ մասնակցությունը նմանատիպ այլ միջոցառումներին:

Հոդված 10. Ակադեմիայի իրավունքներն ու պարտականությունները իր համակարգի կազմակերպությունների նկատմամբ

1. Ակադեմիան իր կառավարման մարմինների միջոցով իրականացնում է իր համակարգի կազմակերպությունների ընդհանուր կառավարումը, ապահովում է դրանց բնականոն գործունեությունը:

2. Ակադեմիան`

1) կազմակերպության կանոնադրությամբ սահմանված կարգով իրականացնում է դրանց կառավարման մարմինների ձեւավորումը եւ նրանց լիազորությունների վաղաժամկետ դադարեցումը.

2) իրականացնում է կազմակերպության գործունեության վերահսկողությունը.

3) լսում է կազմակերպության գործունեության մասին հաշվետվություններ, քննում է դրանց գործունեության վերստուգման արդյունքները.

4) վերահսկողություն է իրականացնում կազմակերպությանն ամրացված պետական սեփականության օգտագործման եւ պահպանության նկատմամբ.

5) հաստատում է կազմակերպության տարեկան հաշվետվությունները եւ տարեկան հաշվեկշիռը, եթե կազմակերպությունը չունի կոլեգիալ կառավարման մարմին.

6) իրականացնում է սույն օրենքով, հիմնադրի որոշումներով եւ կազմակերպության կանոնադրությամբ նախատեսված այլ գործառույթներ:

ԳԼՈՒԽ  2

ՀՀ ԳԱԱ-Ի ՀԱՄԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ԿԱԶՄԸ

Հոդված 11. Ակադեմայի  համակարգը

1. Ակադեմիան իր կազմում  միավորում է Ակադեմիայի ակադեմիկոսներին (իսկական անդամներին), թղթակից անդամներին, Ակադեմիայի պատվավոր եւ արտասահմանյան անդամներին, ինչպես նաեւ Ակադեմիայի բաժանմունքները, Ակադեմիայի աշխատակազմը եւ Ակադեմիայի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հիմնադրած կազմակերպությունները:

2. Ակադեմիայի համակարգում ներառված պետական ոչ առեւտրային կազմակերպությունների ցանկը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 12. Ակադեմիայի անդամները

1. Ակադեմիան շնորհում է ակադեմիական գիտական տիտղոսները` Ակադեմիայի ակադեմիկոս (կամ Ակադեմիայի իսկական անդամ), Ակադեմիայի թղթակից անդամ, Ակադեմիայի պատվավոր անդամ, Ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, Ակադեմիայի պատվավոր դոկտորի աստիճան: Ակադեմիայի ակադեմիական գիտական տիտղոսները շնորհվում են ցմահ:

2. Ակադեմիայի գիտական տիտղոսները ամրագրվում են դիպլոմներով:

Ակադեմիայի գիտական տիտղոսների շնորհումն իրականացվում է Ակադեմիայի կանոնադրության համաձայն անցկացվող ընտրությունների արդյունքներով: Ակադեմիայի ակադեմիկոսներին եւ թղթակից անդամներին տրամադրվում է ցմահ պատվովճար, որի չափը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: Պատվովճարը տրամադրվում է Ակադեմիայի այն անդամներին, որոնք ապրում եւ աշխատում են Հայաստանի Հանրապետությունում կամ ծառայողական գործուղման են մեկնել արտասահման մինչեւ երեք ամիս ժամանակով:

3. Ակադեմիայի ակադեմիկոսների, թղթակից անդամների, պատվավոր, արտասահմանյան անդամների եւ պատվավոր դոկտորների ընտրությունների կարգը, նրանց իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

4. Ակադեմիայի իսկական եւ թղթակից անդամների առավելագույն թիվը եւ մասնագիտությունները սահամանում է ՀՀ կառավարությունը` Ակադեմիայի նախագահության առաջարկությամբ: Ակադեմիայի իսկական եւ թղթակից անդամների ընտրություններն անցկացվում են որպես կանոն 3 տարին մեկ անգամ:

Հոդված 13. Ակադեմիայի գիտական, գիտատեխնոլոգիական  կազմակերպությունները

1. Ակադեմիայի համակարգում գործում են գիտական, գիտատեխնոլոգիական կազմակերպություններ, հրատարակչություն, գրադարաններ եւ հիմնարկներ:

2. Ակադեմիայի գիտական եւ գիտատեխնոլոգիական կազմակերպությունները Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրած պետական ոչ առեւտրային կազմակերպություններ են, որոնց կառավարումը լիազորված է իրականացնել Ակադեմիան:

3. Ակադեմիայի գիտական եւ գիտատեխնոլոգիական կազմակերպությունների ստեղծումն ու կառավարումը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, Ակադեմիայի կանոնադրությամբ, ինչպես նաեւ այդ կազմակերպությունների կանոնադրություններով սահմանված կարգով:

4. Ակադեմիայի համակարգի գիտական կազմակերպությունները օրենքով սահմանված կարգով կարող են զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ:

5. Ակադեմիայի կողմից օտարերկրյա պետություններում գիտական կազմակերպությունների ստեղծումն իրականացվում է հիմնադրի որոշմամբ` տվյալ երկրի օրենսդրությանը համապատասխան, եթե Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով այլ բան նախատեսված չէ:

6. Ակադեմիայի հիմնարկների հիմնադիրը Ակադեմիան է:

Հոդված 14. Ակադեմիայի բաժանմունքները

1. Գիտության միեւնույն բնագավառում գործող Ակադեմիայի ակադեմիկոսները, թղթակից  եւ արտասահմանյան անդամները, գիտաշխատողները եւ գիտական կազմակերպությունները միավորվում են Ակադեմիայի բաժանմունքներում:

2. Ակադեմիայի բաժանմունքների գիտական գործունեության հիմնական ուղղությունները սահմանվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

3. Ակադեմիայի բաժանմունքը պատասխանատվություն է կրում տվյալ բնագավառում կատարվող աշխատանքների կազմակերպան, գիտական ծրագրերի պատրաստման եւ կատարված աշխատանքների որակի համար:

4. Ակադեմիայի բաժանմունքը ղեկավարում է բաժանմունքի ակադեմիկոս քարտուղարը, որի ընտրության կարգը սահմանվում է Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

Հոդված 15. Ակադեմիայի աշխատակազմը

1. Ակադեմիայի աշխատակազմը ստեղծվում է Ակադեմիայի կառավարման մարմիններին վերապահված լիազորությունների լիարժեք եւ արդյունավետ իրականացման եւ ապահովման նպատակով:

2. Ակադեմիայի աշխատակազմի կառուցվածքը եւ իրավասությունները որոշվում են Ակադեմիայի նախագահության հաստատած կանոնակարգով: 

ԳԼՈՒԽ  3

ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԸ

Հոդված 16. Ակադեմիայի կառավարման մարմինները

1. Ակադեմիայի կառավարման մարմիններն են Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովը. Ակադեմիայի նախագահությունը եւ Ակադեմիայի նախագահը:

2. Ակադեմիայի կառավարման կարգը սահմանվում է սույն օրենքով, Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

Հոդված 17. Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովը

1. Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովը Ակադեմիայի կոլեգիալ կառավարման բարձրագույն մարմինն է, որի լիազորությունները սահմանվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

2. Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովում ընդգրկվում են Ակադեմիայի նախագահը, Ակադեմիայի նախագահության անդամները,  Ակադեմիայի ակադեմիկոսները եւ թղթակից անդամները, Ակադեմիայի գիտական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները:

3. Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովում գիտական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների թիվը, ընտրության կարգը եւ ընդհանուր ժողովի աշխատանքներին նրանց մասնակցության առանձնահատկությունները սահմանվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

4. Ակադեմիայի պատվավոր եւ արտասահմանյան անդամները կարող են մասնակցել ընդհանուր ժողովի աշխատանքներին` առանց ընտրելու եւ ընտրվելու իրավունքի:

Հոդված 18. Ակադեմիայի նախագահը

1. Ակադեմիայի նախագահը ղեկավարում է Ակադեմիայի գործունեությունը՝ իր իրավասության սահմաններում եւ Ակադեմիայի կանոնադրությանը համապատասխան: Նա ապահովում է Ակադեմիայի բնականոն գործունեությունը:

2. Ակադեմիայի նախագահի լիազորությունները որոշվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

3. Ակադեմիայի նախագահը, համաձայն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության եւ Ակադեմիայի կանոնադրությամբ սահմանված կարգով, տնօրինում է Ակադեմիային պատկանող գույքը` այդ թվում` ֆինանսական միջոցները:

4. Ակադեմիայի նախագահը ընտրվում է Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովի կողմից, Ակադեմիայի ակադեմիկոսների թվից փակ գաղտնի քվեարկությամբ, ձայների պարզ մեծամասնությամբ 5 տարի ժամանակով: Նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ ընտրվել Ակադեմիայի նախագահ:

Հոդված 19. Ակադեմիայի նախագահությունը

1. Ակադեմիայի նախագահությունը իրականացնում է Ակադեմիայի ընթացիկ կառավարումը եւ հաշվետու է Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովին: Ակադեմիայի նախագահության լիազորությունները որոշվում են Ակադեմիայի կանոնադրությամբ:

2. Ակադեմիայի նախագահությունը գլխավորում է Ակադեմիայի նախագահը:

3. Ակադեմիայի փոխնախագահը եւ ակադեմիկոս քարտուղարը ընտրվում են Ակադեմիայի ակադեմիկոսների եւ թղթակից անդամների թվից Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովի կողմից փակ գաղտնի քվեարկությամբ, 5 տարի ժակետով, ձայների պարզ մեծամասնությամբ:

4. Ակադեմիայի նախագահությունը կազմված է ի պաշտոնե եւ ընտրովի անդամներից: Ի պաշտոնե Ակադեմիայի նախագահության անդամ են Ակադեմիայի նախագահը, փոխնախագահներտ ադեմիկոս քարտուղարը, Ակադեմիայի բաժանմունքների ակադեմիկոս քարտուղարները, Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովում այդ պաշտոնում հաստատվելուց հետո:

Ակադեմիայի նախագահության մյուս բոլոր անդամները ընտրվում են Ակադեմիայի ընդհանուր ժողովում Ակադեմիայի ակադեմիկոսներից եւ թղթակից անդամներից` 5 տարի ժամկետով` փակ (գաղտնի) քվեարկությամբ, ձայների պարզ մեծամասնությամբ Ակադեմիայի կանոնադրությամբ սահմանված կարգով:

5. Բուհերի, տնտեսության ճյուղերի, ինչպես նաեւ պետական կառավարման մարմինների ներկայացուցիչները կարող են հրավիրվել մասնակցելու Ակադեմիայի նախագահության նիստերին խորհրդակցական ձայնի իրավունքով: 

ԳԼՈՒԽ 4

ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ  ԳՈՒՅՔԸ  ԵՎ  ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԸ

Հոդված 20. Ակադեմիայի գույքի կազմը

1. Ակադեմիային պատկանող գույքը բաղկացած է նրա սեփականությունը համարվող գույքից եւ գիտական գործունեությունն ապահովելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից նրան անժամկետ, անհատույց օգտագործման համար ամրացված գույքից:

2. Ակադեմիային ամրագրված գույքի (այդ թվում` բյուջետային միջոցների), ինչպես նաեւ սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքի օգտագործման, տիրապետման եւ տնօրինման կարգը որոշվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

Հոդված 21. Ակադեմիայի սեփականությունը

1. Ակադեմիայի սեփականությունը ձեւավորվում է նրա հիմնադրման ժամանակ եւ հետագայում հիմնադրի կողմից սեփականության իրավունքով նրան հանձնվող, ինչպես նաեւ գործունեության ընթացքում ստեղծված եւ ձեռք բերված գույքից:

2. Ակադեմիային սեփականության իրավունքով պատկանող շարժական եւ անշարժ գույքի նկատմամբ հիմնադիրը չունի իրավունքներ, բացառությամբ լուծարումից հետո մնացած գույքի:

3. Ակադեմիայի սեփականության պահպանման հոգսը կրում է Ակադեմիան:

Հոդված 22. Ակադեմիային ամրացված գույքը

1. Հիմնադիրը կարող է Ակադեմիային անժամկետ եւ անհատույց օգտագործման իրավունքով ամրացնել ցանկացած գույք:

2. Հիմնադիրն իրավունք ունի հետ վերցնելու իր կողմից Ակադեմիային ամրացված գույքը:

3. Ակադեմիան իրավունք չունի ամրացված գույքը կամ դրա նկատմամբ իր իրավունքները օտարելու, գրավ դնելու, հանձնելու անհատույց օգտագործման:

Ակադեմիան իրավունք ունի իրեն ամրացված գույքը հանձնելու վարձակալության, եթե դա արգելված չէ հիմնադրի որոշմամբ կամ կանոնադրությամբ: Ամրացված գույքի վարձակալության ժամկետը 1 տարուց ավելի չի կարող սահմանվել, բացառությամբ հիմնադրի սահմանած դեպքերի:

Ամրացված գույքի վարձակալության հանձնելու արդյունքում Ակադեմիայի ստացած կամուտներն ուղղվում են նրա կանոնադրական խնդիրների իրականացմանը:

Ակադեմիային ամրացված գույքի օգտագործման ընթացքում առաջացած անբաժանելի բարելավումները հիմնադրի սեփականությունն են:

4. Հիմնադրի կողմից գույքը Ակադեմիային ամրացնելը հիմք չէ այդ գույքի նկատմամբ հիմնադրի կամ երրորդ անձանց իրավունքները դադարեցնելու կամ փոփոխելու համար:

Հոդված 23. Ակադեմիայի ֆինանսական միջոցները

1. Ակադեմիայի ֆինանսական միջոցները ձեւավորվում են`

1) Ակադեմիայի գիտական եւ տնտեսական գործունեությունից, այդ թվում` հանրապետության եւ արտերկրի իրավաբանական եւ ֆիզիկական անձանց հետ պայմանագրային աշխատանքներից, սեփական մշակումների իրացման հետ կապված գիտաարտադրական գործունեությունից  ստացված եկամուտներից.

2) իրավաբանական եւ ֆիզիկական անձանց (այդ թվում արտասահմանյան) նվիրատվություններից, դրամաշնորհներից, ինչպես նաեւ կտակներից.

3) Ակադեմիայի գույքի եւ գույքային իրավունքից ստացած եկամուտներից.

4) օրենքով չարգելված այլ աղբյուրներից:

2. Ֆինանսավորման լրացուցիչ աղբյուրների ներգրավումը չի կարող հանգեցնել պետական բյուջեից Ակադեմիայի ֆինանսավորման չափերի նվազեցմանը:

3. Իր ֆինանսավորման սահմաններում Ակադեմիան ինքնուրույն է որոշում իր աշխատողների թիվը, նրանց վարձատրության կարգը, ինչպես նաեւ հատկացվող գումարների ծախսման հիմնական ուղղությունները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ եւ Ակադեմիայի կանոնադրությամբ սահմանված կարգով:

4. Ակադեմիայի համակարգի կազմակերպություններին պետական բյուջեով տրամադրված ֆինանսական միջոցների հատկացումը կատարում է Ակադեմիան:

Հոդված 24. Խոշոր գործարքները

1. Խոշոր են համարվում այն գործարքները կամ մի քանի փոխկապակցված գործարքները, որոնք կապված են Ակադեմիայի կողմից ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն գույք ձեռք բերելու, օտարելու կամ օտարելու հնարավորության հետ, որի արժեքը կազմում է նման գործարքներ կատարելու մասին որոշման ընդունման օրվանը նախորդող եռամսյակում տրված հաշվապահական հաշվետվությամբ Ակադեմիային սեփականության իրավունքով պատկանող գույքի արժեքի 50 տոկոսից ավելին: Խոշոր չեն համարվում այն գործարքները, որոնք կատարվում են Ակադեմիայի առօրյա գործունեության ընթացքում եւ համարվում են նրա կանոնադրական խնդիրներից ուղղակիորեն բխող գործառույթներ:

2. Խոշոր գործարքը կատարվում է հիմնադրի համաձայնությամբ:

3. Ակադեմիայի կողմից սեփականության իրավունքով նրան պատկանող գույքի արժեքի 20-50 տոկոսը կազմող արժեքով ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն գույք ձեռք բերելու, օտարելու կամ օտարելու հնարավորության հետ կապված խոշոր գործարքներ կատարելու մասին որոշման ընդունումը Ակադեմիայի կանոնադրությամբ սահմանված կարգով վերապահվում է Ակադեմիայի նախագահությունը:

4. Սույն հոդվածի պահանջների խախտմամբ կատարված խոշոր գործարքը կարող է դատական կարգով ճանաչվել անվավեր՝ Ակադեմիայի հիմնադրի կամ նրա լիազորած պետական մարմնի հայցի հիման վրա:

ԳԼՈՒԽ 5

ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ  ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 25. Ակադեմիայի վերակազմակերպումը եւ լուծարումը

1. Ակադեմիան կարող է վերակազմակերպվել հիմնադրի որոշմամբ` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված կարգով:

2. Ակադեմիան լուծարմամբ նրա գործունեությունը դադարում է՝ առանց իրավունքները եւ պարտականությունները իրավահաջորդության կարգով այլ անձանց անցնելու:

3. Ակադեմիան կարող է լուծարվել հիմնադրի որոշմամբ` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված կարգով:

4. Ակադեմիան կարող է լուծարվել նաեւ սնանկության հետեւանքով:

Հոդված 26. Օրենքի ուժի մեջ մտնելը

1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

2. Սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելու պահից Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որպես Ակադեմիայի հիմնադիր Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության հիման վրա իրականացնում է Ակադեմիայի վերակազմակերպում` վերակազմավորման եղանակով:

3. Ակադեմիան համարվում է վերակազմավորված նոր կանոնադրության օրենքով սահմանված կարգով պետական գրանցման պահից:

4. Ակադեմիան Խորհրդային Հայաստանի Ժողկոմխորհի 1943 թվականի նոյեմբերի 10-ի  համար 702 որոշմամբ ստեղծված ՀԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի իրավահաջորդը հանդիսացող Հայաստանի Հանրապետության Գիտությունների ազգային ակադեմիա պետական ոչ առեւտրային կազմակերպության իրավահաջորդն է:

5. Նոր կարգավիճակով գրանցված Ակադեմիային են անցնում «ՀՀ ԳԱԱ պետական ոչ առեւտրային կազմակերպության» իրավունքները եւ պարտականությունները` փոխանցման ակտին համապատասխան:

6. Ակադեմիայի կառավարման մարմինները շարունակում են իրենց լիազորությունների իրականացումը մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը գործող կանոնադրությամբ սահմանված ժամկետների լրանալը: