ԳԼՈՒԽ 1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1. Սույն օրենքի կարգավորման առարկան

1. Սույն օրենքով սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետությունում հանրային ծառայության սկզբունքները, կազմակերպման կարգը, էթիկայի կանոնները, ինչպես նաեւ կարգավորվում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց գույքի, եկամուտների ու փոխկապակցված անձանց, հայտարարագրման հետ կապված հարաբերությունները։

Հոդված 2. Սույն օրենքի գործողության ոլորտը

1. Սույն օրենքի գործողությունը տարածվում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց եւ հետեւյալ մարմիններում հանրային ծառայության պաշտոնների անվանացանկով նախատեսված պաշտոն զբաղեցնող անձանց վրա. 1) Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմում. 2) Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմում. 3) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմում. 4) Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի աշխատակազմում. 5) Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների աշխատակազմերում. 6) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների աշխատակազմերում. 7) Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով ստեղծված մշտապես գործող մարմինների (հանձնաժողովների, ծառայությունների, խորհուրդների) աշխատակազմերում.8) Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության խորհրդի աշխատակազմում. 9) Հայաստանի Հանրապետության դատական դեպարտամենտում. 10) Հայաստանի Հանրապետության դատախազության աշխատակազմում. 11) Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների կառավարման ոլորտում գործող պետական մարմինների աշխատակազմերում. 12) Հայաստանի Հանրապետության մարզպետարանների աշխատակազմերում. 13) Երեւանի քաղաքապետարանի աշխատակազմում. 14) Հայաստանի Հանրապետության տեղական ինքնակառավարման մարմինների աշխատակազմերում. 15) Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմում։ 2. Սույն օրենքը չի տարածվում քաղաքական, հայեցողական եւ քաղաքացիական պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վրա, բացառությամբ սույն օրենքով սահմանված դեպքերի։

3. Սույն օրենքը չի տարածվում պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում տեխնիկական սպասարկում իրականացնող անձանց վրա։

4. Սույն օրենքով սահմանված  հանրային ծառայողներին վերաբերվող դրույթները տարածվում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց վրա միայն   սույն օրենքով սահմանված դեպքերում։

Հոդված 3. Հանրային ծառայությունը

1. Հանրային ծառայությունը պետությանը Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով վերապահված լիազորությունների իրականացումն է, որն ընդգրկում է պետական ծառայությունը, համայնքային ծառայությունը եւ պետական պաշտոնները։

2. Պետական ծառայությունը մասնագիտական գործունեություն է, որն ուղղված է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ պետական մարմիններին վերապահված խնդիրների եւ գործառույթների իրականացմանը։

3. Պետական ծառայությունն ընդգրկում է քաղաքացիական ծառայությունը, դատական ծառայությունը, դիվանագիտական ծառայությունը, հատուկ ծառայությունները՝ պաշտպանության, ազգային անվտանգության, ոստիկանության, հարկային, մաքսային, փրկարար ծառայության հանրապետական գործադիր մարմիններում, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմում պետական ծառայությունը, Ազգային անվտանգության խորհրդում, ինչպես նաեւ օրենքներով նախատեսված այլ ծառայությունները։

4. Համայնքային ծառայությունը մասնագիտական գործունեություն է, որն ուղղված է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ տեղական ինքնակառավարման մարմիններին վերապահված խնդիրների եւ գործառույթների իրականացմանը։

Հոդված 4. Պետական պաշտոններ

1. Պետական պաշտոններ են համարվում՝ քաղաքական, հայեցողական՝ բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների, Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների տեղակալի, խորհրդականի, մամուլի քարտուղարի, օգնականի, համայնքների ղեկավարների տեղակալի օգնականի պաշտոնների, քաղաքացիական, ինչպես նաեւ պետական ծառայության պաշտոնները։2. Քաղաքական պաշտոն՝ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով սահմանված կարգով ընտրովի կամ նշանակովի պաշտոն, որն զբաղեցնող պաշտոնատար անձը, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակներում ընդունում է քաղաքական որոշումներ եւ համակարգում դրանց կատարումը, փոփոխվում է քաղաքական ուժերի հարաբերակցության փոփոխության դեպքում, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի։ 3. Սույն օրենքի իմաստով` քաղաքական պաշտոններ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորների, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի, Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղարի, Հայաստանի Հանրապետության նախարարների եւ Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների պաշտոնները։ 4. Քաղաքական պաշտոնները, բացառությամբ ընտրովի քաղաքական պաշտոնների, կարող են զբաղեցնել Հայաստանի Հանրապետության այն քաղաքացիները, ովքեր ունեն բարձրագույն կրթություն, պետական կառավարման ոլորտում աշխատանքային փորձ եւ տիրապետում են հայերենին։ 5. Քաղաքական պաշտոն զբաղեցնող պաշտոնատար անձանց գործունեության սկզբունքների եւ կազմակերպման կարգի հետ կապված հարաբերությունները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, Հայաստանի Հանրապետության ընտրական օրենսգրքով, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով, Հանրապետության Նախագահի հրամանագրերով եւ այլ իրավական ակտերով։ 6. Հայեցողական պաշտոն՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նշանակովի պաշտոն, որն զբաղեցնող պաշտոնատար անձը, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակներում ընդունում է որոշումներ եւ համակարգում դրանց կատարումը, կարող է փոփոխվել քաղաքական ուժերի հարաբերակցության փոփոխության դեպքում։ 7. Սույն օրենքի իմաստով՝ հայեցողական պաշտոններ են համարվում Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի, Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի առաջին տեղակալի, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալներից մեկի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավարի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալներից մեկի, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմի ղեկավարի, նրա առաջին տեղակալի եւ տեղակալներից մեկի, Հանրապետության Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների եւ նրանց տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության նախարարների տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ եւ լիազոր դեսպանների, միջազգային կազմակերպություններին առընթեր (միջազգային կազմակերպություններում) Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցիչների, Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների կառավարման ոլորտում գործող պետական մարմինների ղեկավարների եւ նրանց տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության մարզպետների եւ նրանց տեղակալների պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների տեղակալի, խորհրդականի, մամուլի քարտուղարի, օգնականի պաշտոնները, Երեւանի վարչական շրջանի ղեկավարի եւ նրա տեղակալի պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահի եւ նրա տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի խորհրդականների, օգնականների, մամուլի քարտուղարների եւ ռեֆերենտների պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավարի, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմի ղեկավարի օգնականների եւ խորհրդականների պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության նախարարների, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով ստեղծված մշտապես գործող մարմինների (հանձնաժողովների, ծառայությունների, խորհուրդների եւ այլն) ղեկավարների, Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների կառավարման ոլորտում գործող պետական մարմինների ղեկավարների, Հայաստանի Հանրապետության մարզպետների, Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանի խորհրդականների, մամուլի քարտուղարների, օգնականների պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազի խորհրդականների, մամուլի քարտուղարի պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության նախարարների տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով ստեղծված մշտապես գործող մարմինների (հանձնաժողովներ, ծառայություններ, խորհուրդներ եւ այլն) ղեկավարների տեղակալների եւ անդամների, Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների կառավարման ոլորտում գործող պետական մարմինների ղեկավարների տեղակալների, Հայաստանի Հանրապետության մարզպետների տեղակալների օգնականների պաշտոնները, Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների տեղակալի օգնականի պաշտոնը։ 8. Սույն հոդվածի 7-րդ մասով նախատեսված համապատասխան պաշտոնատար անձանց օգնականներին, խորհրդականներին, մամուլի քարտուղարներին եւ ռեֆերենտներին պաշտոնի նշանակելու իրավասություն ունեցող պաշտոնատար անձի լիազորությունների դադարման դեպքում նրանք շարունակում են կատարել իրենց պարտականությունները մինչեւ այդ պաշտոնում նոր նշանակում կատարելը։ 9. Քաղաքացիական պաշտոն` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով սահմանված կարգով որոշակի ժամանակահատվածով նշանակովի կամ ընտրովի պաշտոն, որն զբաղեցնող պաշտոնատար անձը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակներում կոլեգիալ, իսկ օրենքով նախատեսված դեպքերում նաեւ անհատական հիմունքներով ընդունում է որոշումներ եւ համակարգում դրանց կատարումը, իր պաշտոնավարման ժամանակահատվածում չի փոփոխվում քաղաքական ուժերի հարաբերակցության փոփոխության դեպքում։ 10. Սույն օրենքի իմաստով` քաղաքացիական պաշտոններ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի նախագահի եւ անդամների, օրենքներով ստեղծված մշտապես գործող մարմինների (հանձնաժողովների, ծառայությունների, խորհուրդների) ղեկավարների, նրանց անդամների, Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի, նրա պալատների նախագահների եւ դատավորների, վերաքննիչ, առաջին ատյանի դատարանների նախագահների եւ դատավորների, Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազի, նրա տեղակալների եւ դատախազների, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանի պաշտոնները։ 11. Քաղաքացիական պաշտոն կարող են զբաղեցնել Հայաստանի Հանրապետության այն քաղաքացիները, ովքեր ունեն բարձրագույն կրթություն, տվյալ պաշտոնը զբաղեցնելու համար անհրաժեշտ աշխատանքային փորձ եւ տիրապետում են հայերենին, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ։ 12. Քաղաքացիական պաշտոնների առանձնահատկություններից ելնելով` այդ պաշտոնները զբաղեցնելու համար օրենքով կարող են սահմանվել նաեւ այլ պահանջներ։ 13. Պետական ծառայության պաշտոն՝ պետական ծառայության պաշտոնների անվանացանկով նախատեսված պաշտոն, որի զբաղեցնելու առանձնահատկությունները սահմանվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով։

Հոդված 5. Սույն օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունները

1. Սույն օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն ունեն հետեւյալ իմաստները.

1) հանրային ծառայության պաշտոն՝ պետական եւ համայնքային ծառայության պաշտոնների անվանացանկերով նախատեսված պաշտոն.

2) հանրային ծառայության պաշտոնների անվանացանկ` պետական եւ համայնքային ծառայության պաշտոնների անվանացանկերի միասնություն.

3) պետական եւ համայնքային ծառայության պաշտոնների անվանացանկեր` պետական ծառայության յուրաքանչյուր տեսակի, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայության համար նախատեսված` օրենքով սահմանված կարգով հաստատված պաշտոնների ցանկեր.

4) հանրային ծառայող՝ պետական եւ համայնքային ծառայության պաշտոնների անվանացանկով նախատեսված որեւէ պաշտոն զբաղեցնող կամ օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով հանրային ծառայության համապատասխան (կադրերի) ռեզերվում գտնվող անձ.

5) հանրային ծառայության կադրերի ռեզերվ` oրենքով uահմանված դեպքերում եւ կարգով հանրային ծառայության պաշտոններ չզբաղեցնող հանրային ծառայողների եւ անձանց հանրույթ.

6) համապատասխան մարմին՝ սույն օրենքի 2-րդ հոդվածով նախատեսված մարմին.

7) հանրային ծառայության պաշտոնի անձնագիր (նկարագիր)՝ տվյալ պաշտոնը զբաղեցնող հանրային ծառայողի համար օրենքով եւ այլ իրավական ակտերով նախատեսված իրավունքներն ու պարտականությունները նկարագրող եւ տվյալ պաշտոնը զբաղեցնելու համար հանրային ծառայողին մասնագիտական գիտելիքների ու աշխատանքային ունակությունների տիրապետման տեսանկյունից ներկայացվող օրենքով սահմանված կարգով հաստատված փաստաթուղթ.

8) հանրային ծառայության դասային աստիճան (կոչում)՝ հանրային ծառայողին` իր զբաղեցրած պաշտոնին համապատասխան, շնորհվող որակավորման չափանիշ.

9) հանրային ծառայողների ատեստավորում՝ զբաղեցրած պաշտոնին հանրային ծառայողների մասնագիտական գիտելիքների եւ աշխատանքային ունակությունների համապատասխանության որոշմանն ուղղված գործընթաց (միջոցառում).

10) հանրային ծառայողների վերապատրաստում՝ հանրային ծառայողների աշխատանքային պարտականությունների կատարման արդյունավետության բարձրացման նպատակով մասնագիտական գիտելիքների եւ աշխատանքային ունակությունների կատարելագործմանն ուղղված գործընթաց (միջոցառում).

11) ծառայողական քննություն՝ օրենքով եւ այլ իրավական ակտերով սահմանված դեպքերում եւ կարգով հանրային ծառայողի պարտականությունների կատարմանն ու նրա գործունեությանն առնչվող հարցերի քննություն.

12) քաղաքացիական աշխատանք` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններին վերապահված առանձին խնդիրների ու գործառույթների իրականացումն է վարձու աշխատողների միջոցով, որոնց աշխատանքային հարաբերությունները կարգավորվում են աշխատանքային օրենսդրությամբ։

13) տեխնիկական սպասարկում իրականացնող անձ՝ քաղաքական, հայեցողական, քաղաքացիական, ինչպես նաեւ հանրային ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց լիազորությունների կատարման համար անհրաժեշտ տեխնիկական սպասարկում իրականացնող.

14) հանրային ծառայողի ռոտացիա` օրենքով սահմանված դեպքում եւ կարգով հանրային ծառայողին նույն մարմնում (այդ թվում` նույն մարմնի այլ տարածքային ստորաբաժանում), ինչպես նաեւ այլ մարմին փոխադրում.

15) բարձրաստիճան պաշտոնատար անձ` Հանրապետության Նախագահ, վարչապետը, Ազգային ժողովի պատգամավորները, սահմանադրական դատարանի անդամները, գլխավոր դատախազը եւ նրա տեղակալները, մարզերի, Երեւան քաղաքի եւ կայազորների դատախազները, նախարարները եւ նրանց տեղակալները, օրենքներով ստեղծված պետական մարմինների ղեկավարները, նրանց տեղակալները եւ այդ մարմինների անդամները, կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարները,  նրանց տեղակալները, վերահսկիչ պալատի  նախագահը, նրա  անդամները, Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարը եւ նրա տեղակալները, կառավարության աշխատակազմի ղեկավարը եւ նրա տեղակալները, Երեւանի քաղաքապետը եւ նրա տեղակալները, մարզպետները եւ նրանց տեղակալները, օտարերկրյա պետությունում գործող դիվանագիտական ծառայության մարմինների ղեկավարները, դատավորները, Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղարը, Հանրապետության Նախագահի խորհրդականները եւ օգնականները, վարչապետի խորհրդականները եւ օգնականները, 50000 եւ ավելի բնակիչ ունեցող համայնքների ղեկավարները, ինչպես նաեւ Հանրապետության Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավարը, վարչապետի վերահսկողական ծառայության ղեկավարը։

16) բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի հետ փոխկապակցված անձինք` բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կամ նրա ամուսնու հետ ներառյալ մինչեւ 2-րդ աստիճանի արյունակցական կապի մեջ գտնվող անձինք։ Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի հետ արյունակցական կապի մինչեւ 2-րդ աստիճանի մեջ են գտնվում արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ գտնվող անձինք, ինչպես նաեւ վերջիններիս հետ արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ գտնվող անձինք։ Արյունակցական կապի 1-ին աստիճանի մեջ են գտնվում անձի զավակները, ծնողները, քույրերը եւ եղբայրները։

17)շահերի բախում` իրավիճակ, որն առաջանում է, երբ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձն իր լիազորություններն իրականացնելիս պետք է կատարի գործողություն կամ ընդունի որոշում, որը ողջամտորեն կարող է մեկնաբանվել որպես իր կամ իրեն փոխկապակցված անձի անձնական շահերով առաջնորդվել։

18) բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի վերադաս անձ` Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի, ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղարի, Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի, Հանրապետության Նախագահի խորհրդականների եւ օգնականների համար` Հանրապետության Նախագահը, նախարարի, կառավարության աշխատակազմի ղեկավարի, նրա տեղակալների,  կառավարությանը առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների, վարչապետի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի, վարչապետի խորհրդականների եւ օգնականների համար` վարչապետը, գլխավոր դատախազի տեղակալների, մարզերի, Երեւան քաղաքի եւ կայազորների դատախազների համար` գլխավոր դատախազը, նախարարների տեղակալների համար` նախարարը, կառավարությանը առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների տեղակալների համար` մարմնի ղեկավարը, օրենքներով ստեղծված կոլեգիալ պետական մարմինների անդամների համար` տվյալ մարմնի ղեկավարը, վերահսկիչ պալատի  անդամների համար` վերահսկիչ պալատի նախագահը,  Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալների համար` Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարը, կառավարության աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալների համար, կառավարության աշխատակազմի ղեկավարը, Երեւանի քաղաքապետի, մարզպետների տեղակալների համար` համապատասխանաբար Երեւանի քաղաքապետը կամ մարզպետները, օտարերկրյա պետությունում գործող դիվանագիտական ծառայության մարմինների ղեկավարների համար` արտաքին գործերի նախարարը, Սույն կետում չթվարկված բարձրաստիճան պաշտոնատար անձինք սույն օրենքի իմաստով համարվում են վերադաս չունեցող։

Հոդված 6. Հանրային ծառայության հիմնական սկզբունքները

1.Հանրային ծառայության հիմնական սկզբունքներն են՝ 1) Սահմանադրության եւ օրենքների գերակայությունը, 2) մարդու եւ քաղաքացու իրավունքների ու ազատությունների առաջնահերթությունը. 3) հանրային ծառայության կայունությունը. 4) օրենքի առջեւ հանրային ծառայողների իրավահավասարությունը. 5) հանրային ծառայության հրապարակայնությունը. 6) հանրային ծառայողների քաղաքական զսպվածությունը. 7) քաղաքացիների համար հանրային ծառայության հավասար մատչելիությունը՝ իրենց մասնագիտական գիտելիքներին եւ աշխատանքային ունակություններին համապատասխան. 8) հանրային ծառայողների արհեստավարժությունը. 9) հանրային ծառայողների իրավական եւ սոցիալական պաշտպանվածությունը. 10) անկողմնակալությունը.11) ազնվությունը.12) հարգանքը անձի եւ նրա իրավունքների հանդեպ.13) պատասխանատվության զգացումը։

ԳԼՈՒԽ 2. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆՆԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ, ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԴԱՍԱՅԻՆ ԱՍՏԻՃԱՆՆԵՐԸ (ԿՈՉՈՒՄՆԵՐԸ), ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆՆԵՐԻ ԱՆՎԱՆԱՑԱՆԿԸ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆՆԵՐԻ ԱՆՁՆԱԳՐԵՐԸ

Հոդված 7. Հանրային ծառայության պաշտոնների դասակարգումը

1. Հանրային ծառայության պաշտոնների խմբերի եւ ենթախմբերի դասակարգման հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։  2. Հանրային ծառայության առանձին տեսակների պաշտոնների խմբերի համապատասխանությունը uահմանում է Հայաuտանի Հանրապետության կառավարությունը։

Հոդված 8. Հանրային ծառայության դասային աստիճանները (կոչումները)

1. Հանրային ծառայության դասային աստիճանների (կոչումների) սահմանման, ինչպես նաեւ դրանց շնորհման, իջեցման, զրկման հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։ 2. Հանրային ծառայության առանձին տեսակների դասային աստիճանների (կոչումների) համապատասխանությունը uահմանում է Հայաuտանի Հանրապետության կառավարությունը։

Հոդված 9. Հանրային ծառայության պաշտոնների անվանացանկը

1.Հանրային ծառայության յուրաքանչյուր տեսակի, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայության համար նախատեսվում են պաշտոնների անվանացանկեր, որոնք հաստատվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով։

Հոդված 10. Հանրային ծառայության պաշտոնների անձնագրերը (նկարագրերը)

1. Հանրային ծառայության յուրաքանչյուր պաշտոնի համար նախատեսվում է պաշտոնի անձնագիր (նկարագիր)։ 2. Հանրային ծառայության պաշտոնների անձնագրերը (նկարագրերը) հաստատվում (փոփոխվում) են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով սահմանված կարգով։

ԳԼՈՒԽ 3. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆ ԶԲԱՂԵՑՆԵԼԸ

Հոդված 11. Հանրային ծառայության ընդունվելու իրավունքը

1.Հանրային ծառայության պաշտոն զբաղեցնելու իրավունք ունեն հանրային ծառայության տվյալ պաշտոնի անձնագրով (նկարագրով) ներկայացվող պահանջները բավարարող եւ պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով նախատեսված պահանջները բավարարող քաղաքացիները` անկախ ազգությունից, ռասայից, սեռից, դավանանքից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, սոցիալական ծագումից, գույքային կամ այլ դրությունից։

Հոդված 12. Հանրային ծառայության ընդունվելու իրավունք չունեցող անձը

1. Հանրային ծառայության ընդունվելու իրավունք չունի այն անձը, ով՝ 1) դատական կարգով ճանաչվել է անգործունակ կամ սահմանափակ գործունակ. 2) դատական կարգով զրկվել է հանրային ծառայության պաշտոն զբաղեցնելու իրավունքից. 3) տառապում է այնպիսի հիվանդությամբ, որը տվյալ հանրային ծառայության պաշտոնի նշանակվելու դեպքում կարող է խոչընդոտել իր լիազորությունների իրականացմանը։ Այդ հիվանդությունների ցանկը (ցանկերը) հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը. 4) դատապարտվել է հանցագործության համար, եւ դատվածությունը սահմանված կարգով հանված կամ մարված չէ. 5) խուսափել է ժամկետային պարտադիր զինվորական ծառայությունից։ 2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված պահանջներից բացի պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով կարող են սահմանվել նաեւ այլ պահանջներ, իսկ սույն հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ եւ 5-րդ կետերի պահանջների նկատմամբ կարող են սահմանվել առավել խիստ չափանիշներ։

Հոդված 13. Հանրային ծառայության թափուր պաշտոն զբաղեցնելը

1. Հանրային ծառայության թափուր պաշտոնները զբաղեցվում են մրցույթով կամ օրենքով սահմանված այլ կարգով։ 2. Հանրային ծառայության թափուր պաշտոններ զբաղեցնելու հետ կապված հարաբերությունները սահմանվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։

Հոդված 14. Հանրային ծառայողի ռոտացիան

1. Հանրային ծառայողների ռոտացիայի հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են սույն օրենքով, պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։ 2. Ռոտացիայի դեպքում հանրային ծառայողի համար չի կարող սահմանվել փորձաշրջան։

Հոդված 15. Հանրային ծառայության ստաժը

1. Հանրային ծառայության ստաժը ներառում է հանրային ծառայության պաշտոն զբաղեցնելու, մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը համապատասխան մարմիններում պետական կամ համայնքային ծառայության պաշտոններում աշխատած ողջ ժամանակաշրջանը։ 2. Հանրային ծառայության ստաժը չի ներառում օրենքով սահմանված կարգի խախտմամբ հանրային ծառայության պաշտոն զբաղեցնելու, ինչպես նաեւ մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը օրենքի խախտմամբ համապատասխան մարմիններում պետական կամ համայնքային ծառայության պաշտոններում աշխատած ողջ ժամանակաշրջանը։ 3. Սույն օրենքի 2-րդ հոդվածում նախատեսված մարմիններում քաղաքական, հայեցողական կամ քաղաքացիական պաշտոն զբաղեցնելու ժամանակաշրջանի աշխատանքային ստաժը հավասարեցվում է հանրային ծառայության ստաժին։ 4. Սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված պահանջներից բացի, պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով կարող է սահմանվել նաեւ հանրային ծառայության ստաժը ներառող այլ ժամանակահատված։

Հոդված 16. Հանրային ծառայողի անձնական գործը

1. Հանրային ծառայողի անձնական գործը հանրային ծառայողի ծառայողական գործունեության մասին ամփոփ տեղեկություններ պարունակող փաստաթղթերի եւ նյութերի ամբողջությունն է։
 

ԳԼՈՒԽ 4. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻ ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄԸ, ԱՏԵՍՏԱՎՈՐՈՒՄԸ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԿԱԴՐԵՐԻ ՌԵԶԵՐՎԸ

Հոդված 17. Հանրային ծառայողի վերապատրաստումը

1. Հանրային ծառայողները ենթակա են պարտադիր վերապատրաստման։ 2. Պարտադիր վերապատրաստումից բացի, վերապատրաստում կարող է անցկացվել նաեւ հանրային ծառայության տվյալ պաշտոնի անձնագրով (նկարագրով) սահմանված հանրային ծառայողի իրավունքների ու պարտականությունների, մասնագիտական գիտելիքների եւ աշխատանքային ունակությունների տիրապետման կոնկրետ պահանջների կատարելագործման կամ այդ պահանջների փոփոխության, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված այլ դեպքերում։  3. Հանրային ծառայողների վերապատրաստման հետ կապված ծախսերը կատարվում են պետական բյուջեի, համայնքների բյուջեի, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ միջոցների հաշվին։ 4. Հանրային ծառայողների վերապատրաստման հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։

Հոդված 18. Հանրային ծառայողի ատեստավորումը

1.Հանրային ծառայողների ատեստավորման կամ կատարողականի գնահատման հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։

Հոդված 19. Հանրային ծառայության կադրերի ռեզերվը

1.Հանրային ծառայության կադրերի ռեզերվի հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։
 

ԳԼՈՒԽ 5. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԸ

Հոդված 20. Հանրային ծառայողի հիմնական իրավունքները

1. Հանրային ծառայողի հիմնական իրավունքներն են՝ 1) զբաղեցրած պաշտոնում իր իրավունքները եւ պարտականությունները սահմանող իրավական ակտերին ծանոթանալը. 2) իր անձնական գործի նյութերին, իր գործունեության գնահատականներին եւ ծառայողական գործունեության վերաբերյալ այլ փաստաթղթերին ծանոթանալը եւ բացատրություններ տալը. 3) ծառայողական պարտականությունների կատարման համար սահմանված կարգով անհրաժեշտ տեղեկություններ եւ նյութեր ստանալը. 4) սահմանված կարգով որոշումներ ընդունելը. 5) աշխատանքի համար համարժեք վարձատրություն ստանալը. 6) իր խախտված իրավունքները սահմանված կարգով բողոքարկելը. 7) աշխատանքի, առողջության պաշտպանությանը, անվտանգ եւ անհրաժեշտ աշխատանքային պայմանների ապահովվածությունը. 8) սոցիալական պաշտպանությունը եւ ապահովությունը. 9) իրավական պաշտպանությունը, այդ թվում՝ քաղաքական հետապնդումներից։

Հոդված 21. Հանրային ծառայողի հիմնական պարտականությունները

 1. Հանրային ծառայողի հիմնական պարտականություններն են՝ 1) Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, օրենքների եւ այլ իրավական ակտերի պահանջները կատարելը. 2) մասնագիտական եւ ծառայողական պարտականությունների կատարման համար անհրաժեշտ գիտելիքներ, հմտություններ եւ կարողություններ ապահովելը. 3) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված պարտականությունները ճշգրիտ ու ժամանակին կատարելը եւ հաշվետվություններ ներկայացնելը. 4) վերադաս մարմինների եւ պաշտոնատար անձանց՝ սահմանված կարգով տված հանձնարարականները եւ ընդունած որոշումները կատարելը. 5) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված աշխատանքային կարգապահական ներքին կանոնները պահպանելը. 6) սահմանված կարգով եւ ժամկետներում առաջարկություններ, դիմումներ եւ բողոքներ քննության առնելը եւ դրանց ընթացք տալը. 7) պետական, ծառայողական կամ օրենքով պահպանվող այլ գաղտնիք պարունակող փաստաթղթերի հետ աշխատելու՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջները պահպանելը, այդ թվում՝ ծառայությունը դադարեցնելուց հետո. 8) հանրային ծառայողի էթիկայի կանոնները պահպանելը. 9) օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով շահերի հայտարարագիրը ներկայացնելը. 10) սահմանված կարգով եւ ժամկետներում ատեստավորմանը եւ վերապատրաստմանը մասնակցելը։

Հոդված 22. Հանրային ծառայողի կողմից կատարվող տեղեկացումը (զեկուցումը)

1. Հանրային ծառայողն իր ծառայողական պարտականությունների կատարման ժամանակ պետք է օրենքով սահմանված կարգով համապատասխան պաշտոնատար անձանց տեղեկացնի այլ ծառայողների կողմից կատարած իրավախախտումների եւ հանրային ծառայությանն առնչվող ցանկացած անօրինական, այդ թվում` կոռուպցիոն գործողությունների մասին։ 2. Հանրային ծառայողը, որը տեղեկացրել է սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված անօրինական գործողությունների մասին եւ գտնում է, որ այդ կապակցությամբ ստացած պատասխանն իրեն չի բավարարում, կարող է դրա վերաբերյալ գրավոր տեղեկացնել համապատասխան մարմնի ղեկավարին կամ իրավասու պետական մարմիններին։ 3. Իրավասու մարմինների կողմից պետք է երաշխավորվեն այն հանրային ծառայողի անվտանգությունը, որը բարեխղճորեն տեղեկացրել է սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված խախտումների վերաբերյալ։ 4. Սույն հոդվածով նախատեսված տեղեկացման եւ հանրային ծառայողի անվտանգության երաշխավորման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը։

Հոդված 23. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի նկատմամբ կիրառվող սահմանափակումները

1. Հանրային ծառայողին եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին արգելվում է.

1) լինել երրորդ անձանց ներկայացուցիչն այն մարմնի հետ կապված հարաբերություններում, որտեղ ինքը գտնվում է ծառայության մեջ, կամ որն անմիջականորեն ենթակա է իրեն կամ անմիջականորեն վերահսկելի է իր կողմից. 2) իր ծառայողական դիրքն օգտագործել կուսակցությունների, հասարակական, այդ թվում՝ կրոնական միավորումների շահերի համար, նրանց նկատմամբ վերաբերմունք քարոզել

3) հոնորար ստանալ ծառայողական պարտականությունների կատարումից բխող հրապարակումների կամ ելույթների համար. 4) ոչ ծառայողական նպատակներով օգտագործել նյութատեխնիկական, ֆինանսական եւ տեղեկատվական միջոցները, պետական եւ (կամ) համայնքային այլ գույքը եւ ծառայողական տեղեկատվությունը. 6) ծառայողական պարտականությունների համար այլ անձանցից ստանալ նվերներ, գումարներ կամ ծառայություններ, բացառությամբ սույն օրենքով եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերի. 7) որպես պետության ներկայացուցիչ՝ գույքային գործարքներ կնքել սույն մասի 8-րդ մասում նշված անձանց հետ, բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերի

8)համատեղ աշխատել մերձավոր ազգակցությամբ կամ խնամիությամբ կապված անձանց (ծնող, ամուսին, զավակ, եղբայր, քույր, ամուսնու ծնող, զավակ, եղբայր եւ քույր) հետ, եթե նրանց ծառայությունը կապված է միմյանց նկատմամբ անմիջական ենթակայության կամ վերահսկողության հետ

9 )պաշտոնից ազատվելուց հետո՝ առնվազն մեկ տարվա ընթացքում, ընդունվել աշխատանքի այն գործատուի մոտ կամ դառնալ այն կազմակերպության աշխատողը, որի նկատմամբ նա անմիջական հսկողություն է իրականացրել իր պաշտոնավարման վերջին մեկ տարվա ընթացքում։ 2. Հանրային ծառայության պաշտոնի նշանակվելուց հետո՝ մեկ ամսվա ընթացքում, հանրային ծառայողը օրենքով սահմանված կարգով պարտավոր է առեւտրային կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում 10 եւ ավելի տոկոս բաժնեմաս ունենալու դեպքում դա հանձնել հավատարմագրային կառավարման։ Հանրային ծառայողն իրավունք ունի հավատարմագրային կառավարման հանձնված գույքից ստանալ եկամուտ։ 3. Հանրային ծառայության առանձին տեսակների առանձնահատկություններից ելնելով` այդ ծառայությունները կարգավորող օրենքներով կարող են սահմանվել այլ սահմանափակումներ։

Հոդված 24. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի այլ գործունեության սահմանափակումները

1. Հանրային ծառայողը եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը չեն կարող անձամբ զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, կատարել այլ վճարովի աշխատանք, բացի գիտական, մանկավարժական, ստեղծագործական կամ ընտրական հանձնաժողովի անդամի կարգավիճակից բխող աշխատանքից։ 2. Սույն օրենքի իմաստով ձեռնարկատիրական գործունեություն է համարվում`1) անհատ ձեռնարկատեր լինելը.2) առեւտրային կազմակերպության մասնակից լինելը, բացառությամբ այն դեպքի, երբ առեւտրային կազմակերպության մասնակցի բաժնեմասն ամբողջությամբ հանձնվել է հավատարմագրային կառավարման.3) առեւտրային կազմակերպությունում պաշտոն զբաղեցնելը, առեւտրային կազմակերպության գույքի հավատարմագրային կառավարիչ լինելը կամ որեւէ այլ ձեւով առեւտրային կազմակերպության ներկայացուցչական, կարգադրիչ կամ կառավարման այլ գործառույթների իրականացմանը ներգրավված լինելը։ 3. Սույն օրենքի իմաստով ձեռնարկատիրական գործունեություն չի համարվում`1) վստահության վրա հիմնված ընկերակցության մասնակից ավանդատու (կոմանդիստ) լինելը.2) վարկային կամ խնայողական միության ավանդատու կամ անդամ լինելը.3) առեւտրային կազմակերպությունից դուրս գալու կամ դրա լուծարվելու դեպքում հասանելիք գույքի մասը կամ դրա արժեքը ստանալը.4) բանկում ավանդ, ապահովագրական կազմակերպությունում ապահովագրական պոլիս ունենալը.5) Հայաստանի Հանրապետության, համայնքի կամ Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից թողարկված արժեթղթեր ունենալը. 6) սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը վաճառելը կամ որոշակի վճարի կամ հատուցման դիմաց վարձակալության հանձնելը.7) փոխառության դիմաց տոկոսներ եւ այլ հատուցում ստանալը.8) գրականության, արվեստի կամ գիտական աշխատանքի օգտագործման, կամ օգտվելու իրավունքի համար ցանկացած հեղինակային իրավունքից, ցանկացած արտոնագրից, ապրանքային նշանից, նախագծից կամ մոդելից, պլանից, գաղտնի բանաձեւից կամ գործընթացից, էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների եւ տվյալների բազայի համար ծրագրերի կամ արդյունաբերական, առեւտրային, գիտական սարքավորումներն օգտագործելու կամ օգտվելու համար իրավունքի, կամ արդյունաբերական, տեխնիկական, կազմակերպական, առեւտրային, գիտական փորձի վերաբերյալ տեղեկություն տրամադրելու համար հատուցում (ռոյալթի) ստանալը.9) պատճառված վնասի (կրած կորստի) դիմաց հատուցում ստանալը։4. Սույն օրենքի իմաստով ստեղծագործական աշխատանք է համարվում մշակույթի եւ արվեստի երկեր, գեղարվեստական ժողովրդական ստեղծագործություններ եւ արհեստներ, բանահյուսություն, բարոյագիտական եւ գեղագիտական գաղափարատիպեր (իդեալներ), վարվեցողության կանոններ եւ ձեւեր, լեզուներ, բարբառներ եւ խոսվածքներ, ազգային ավանդույթներ եւ սովորույթներ, պատմաաշխարհագրական տեղանուններ, մշակութային գործունեության մասին գիտական հետազոտությունների արդյունքներ եւ մեթոդներ, մշակութային ժառանգության առարկաներ (օբյեկտներ) ստեղծելը կամ մեկնաբանելը։5. Սույն օրենքի իմաստով գիտական աշխատանք է համարվում գիտական կազմակերպությունում, հիմնարկում, բարձրագույն ուսումնական հաստատությունում կամ այլ կերպ գիտահետազոտական, փորձա-կոնստրուկտորական, գիտամանկավարժական, փորձատեխնոլոգիական, նախագծակոնստրուկտորական, նախագծատեխնոլոգիական, հետախուզական աշխատանքներ կատարելը։6. Սույն օրենքի իմաստով մանկավարժական աշխատանք է համարվում ուսուցիչ, դասախոս (դոցենտ, պրոֆեսոր) աշխատելը կամ հանրակրթական (հիմնական, լրացուցիչ) ծրագրերի յուրացման եւ առարկայական չափորոշիչների պահանջների ապահովման գործընթացին, ինչպես նաեւ ուսուցման մեթոդների կիրառման միջոցով համապատասխան գիտելիքների, հմտությունների, կարողությունների ձեռքբերմանը, արժեքային համակարգի ձեւավորմանը նպաստող եւ (կամ) դրանք ապահովող այլ աշխատանք կատարելը։

Հոդված 25. Հանրային ծառայողին եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին հանձնարարականներ տալու սահմանափակումները

1. Հանրային ծառայողին եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին չեն կարող տրվել այնպիսի բանավոր կամ գրավոր հանձնարարականներ, որոնք՝ 1) հակասում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը եւ օրենքներին. 2) հանձնարարականներ տվողի կամ կատարողի լիազորությունների շրջանակներից դուրս են։ 2. Սույն հոդվածի 1-ին մասի խախտմամբ հանձնարարականներ տալու դեպքերում հանրային ծառայողը պարտավոր է ստացած հանձնարարականի օրինականության վերաբերյալ իր կասկածների մասին անհապաղ գրավոր տեղեկացնել հանձնարարականը տվողին եւ նրա վերադասին կամ նրանց փոխարինող անձանց։ Եթե վերադասը (նրա բացակայության դեպքում՝ նրան փոխարինող անձը կամ հանձնարարական տվողը) գրավոր հաստատում է տրված հանձնարարականը, ապա հանրային ծառայողը պարտավոր է դա կատարել, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ հանձնարարականի կատարումը կհանգեցնի Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված քրեական կամ վարչական պատասխանատվության։ Հանրային ծառայողի կողմից այդ հանձնարարականի կատարման համար պատասխանատվությունը կրում է հանձնարարականը գրավոր հաստատած պաշտոնատար անձը։ 3. Հանրային ծառայության առանձին տեսակների առանձնահատկություններից ելնելով` այդ ծառայությունները կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով կարող է սահմանվել այլ կարգ:

Հոդված 26. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի սոցիալական երաշխիքները

1. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի սոցիալական երաշխիքներն են ` 1) ծառայողական պարտականությունների կատարման համար անվտանգ եւ անհրաժեշտ աշխատանքային պայմաններ. 2) վարձատրություն, հավելավճար եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված այլ վճարներ. 3) ամենամյա վճարովի արձակուրդ. 4) վերապատրաստում` այդ ընթացքում պահպանելով նրա պաշտոնը եւ դրա համար նախատեսված վարձատրությունը. 5) օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով պարտադիր պետական սոցիալական ապահովագրություն. 6) ծառայողական պարտականությունները կատարելիս հաշմանդամության դեպքում նրան, իսկ զոհվելու դեպքում՝ նրա ընտանիքի անդամներին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով համապատասխան վճարով ապահովում. 7) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում եւ կարգով, հանրային ծառայողի դիմումի հիման վրա ծառայողական պարտականությունների կատարման հետ կապված նրա եւ նրա ընտանիքի անդամների անվտանգության պաշտպանության ապահովում՝ բռնությունից, ահաբեկումից, այլ ոտնձգություններից. 8) ծառայողական գործուղումների հետ կապված տրանսպորտային, բնակարանային եւ այլ ծախսերի՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով փոխհատուցում։ 2. Հանրային ծառայողին, եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում եւ կարգով, հատկացվում է տրանսպորտային միջոց կամ տրանսպորտային ծախսերի փոխհատուցում։ 3. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ հանրային ծառայողների եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը համար կարող են սահմանվել նաեւ այլ սոցիալական երաշխիքներ։

Հոդված 27. Հանրային ծառայողի վարձատրությունը եւ սոցիալական ապահովությունը

1. Յուրաքանչյուր հանրային ծառայող եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձ առանց որեւէ խտրականության, ունի օրենսդրության սահմանված չափի վարձատրության իրավունք։ 2. Հանրային ծառայողը եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը ստանում է վարձատրություն՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով եւ ժամկետում։ 3. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի սոցիալական, այդ թվում՝ կենսաթոշակային ապահովությունն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով։
 

ԳԼՈՒԽ 6. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՂԻ ԵՎ ԲԱՐՁՐԱՍՏԻՃԱՆ ՊԱՇՏՈՆԱՏԱՐ ԱՆՁԻ ԷԹԻԿԱՅԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ եւ ՆՎԵՐՆԵՐ ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒ ԱՐԳԵԼՔԸ

Հոդված 28. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի էթիկայի կանոններ

1. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի էթիկայի կանոնները նորմերի համակարգ է, որոնք միտված են ապահովելու հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի պատշաճ վարքագիծը, բացառել հանրային եւ մասնավոր շահերի բախումը, ամրապնդել հասարակության վստահությունը հանրային ինստիտուտների նկատմամբ։ 2. Սույն հոդվածի պահանջները վերաբերում են հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի ինչպես լիազորությունների իրականացմանը, այնպես էլ` նրա ամենօրյա վարքագծին։ 3. Հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի էթիկայի կանոններն են`ա) հարգել օրենքը եւ ենթարկվել օրենքին.բ) հարգել հանրության բարոյական նորմերը.դ) իր լիազորություններն իրականացնելիս չառաջնորդվել իր կամ իրեն փոխկապակցված անձանց անձնական շահերով.ե) իր գործունեությամբ նպաստել իր զբաղեցրած պաշտոնի եւ իր ներկայացրած մարմնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. զ) ամենուր եւ ցանկացած գործունեությամբ զբաղվելիս դրսեւորել իր պաշտոնին վայել վարքագիծ. է) հարգալից վերաբերմունք ցուցաբերել բոլոր այն անձանց նկատմամբ, որոնց հետ շփվում է իր լիազորություններն իրականացնելիս. ը) բացառապես ծառայողական նպատակներով օգտագործել իր գործունեության առնչությամբ տրամադրված նյութատեխնիկական, ֆինանսական եւ տեղեկատվական միջոցները, պետական այլ գույքը եւ ծառայողական գաղտնիք պարունակող տեղեկատվությունը,թ) չընդունել նվեր եւ չտալ այն հետագայում ընդունելու համաձայնություն, եթե կապված կլինի իր ծառայողական պարտականությունների կատարման հետ, ժ) ձգտել կառավարել իր ներդրումները այնպես, որպեսզի հնարավոր նվազագույնի հասցվի շահերի բախման իրավիճակները։ 4.Սույն հոդվածով սահմանված հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի վարքագծի կանոնները սպառիչ չեն։ Վարքագծի լրացուցիչ կանոններ եւ դրանց նկատմամբ հսկողության այլ մեխանիզմներ կարող են սահմանվել տվյալ ոլորտի առանձնահատկությունները հաշվի առնող օրենքներով։

Հոդված 29. Նվերներ ընդունելու արգելքի իրավական բովանդակությունը

1.Հանրային ծառայողը եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը չպետք է ընդունի նվեր կամ այն հետագայում ընդունելու համաձայնություն տա, որը կապված կլինի իր լիազորությունների իրականացման հետ։ 2. Uույն oրենքի իմաuտով “նվեր” հաuկացությունը ենթադրում է ցանկացած գույքային առավելություն, որը ողջամտորեն չէր տրամադրվի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձ չհանդիuացող այլ անձի։ Uույն oրենքի իմաuտով “նվեր” հաuկացությունն ընդգրկում է նաեւ ներված պահանջը, անհամարժեք ցածր գնով վաճառված գույքը կամ մատուցված ծառայությունը, փոխառությունը, ուրիշի գույքի անհատույց oգտագործումը։3. Uույն հոդվածի 2-ին մաuով uահմանված uահմանափակումները չեն տարածվում`1) իր ծառայողական պարտականությունների կատարման հետ պայմանավորված օրենսդրությամբ չարգելված պարգեւատրումների վրա. 2) ծառայողական oգտագործման նպատակով անվճար տրամադրվող գրքերի, համակարգչային ծրագրերի եւ նմանատիպ այլ նյութերի վրա.3) պաշտոնական արարողության ժամանակ կազմակերպվող հյուրաuիրության վրա.4)հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի հետ բնակվող ընտանիքի անդամի կողմից իր ձեռնարկատիրական, մաuնագիտական կամ այլ բնույթի գործունեության հետ կապված նվերի վրա, այդ թվում` այն նվերի, որը կարող է համատեղ oգտագործվել ընտանիքի այլ անդամների, այդ թվում` հանրային ծառայողի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կողմից, uակայն պայմանով, որ նման նվերը չի կարող ողջամտորեն ընկալվել որպեu հանրային ծառայողի եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի վրա ներգործելուն նպատակաուղղված. 5) կրթաթոշակի, դրամաշնորհի կամ նպաuտի վրա, որը տրվել է հրապարակային մրցույթի արդյունքում` մյուu դիմորդների նկատմամբ կիրառված նույն պայմաններով եւ նույն չափանիշներով կամ թափանցիկ այլ գործընթացի արդյունքում։4. Եթե uույն հոդվածով թույլատրելի համարվող նվերները, որոնք oրացուցային տարվա ընթացքում uտացվել են նույն անձից, իրենց արժեքով գերազանցում են 50.000 Հայաuտանի Հանրապետության դրամը, կամ oրացուցային տարում uտացված թույլատրելի համարվող բոլոր նվերների ընդհանուր արժեքը գերազանցում է 250.000 Հայաuտանի Հանրապետության դրամը, ապա հանրային ծառայողը պարտավոր է դրա մաuին հնարավոր uեղմ ժամկետում հայտնել իր վերադասին կամ նրան փոխարինող անձին, իսկ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց դեպքում` բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին:         5. Եթե հանրային ծառայողին կամ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին տրվել է uույն հոդվածով թույլատրելի չհամարվող նվեր, որը վերադարձնելը ողջամիտ ջանքերով հնարավոր չէ, ապա նա պարտավոր է կառավարության սահմանած կարգով այն հանձնել Հայաuտանի Հանրապետությանը։
 

ԳԼՈՒԽ 7. ԲԱՐՁՐԱՍՏԻՃԱՆ ՊԱՇՏՈՆԱՏԱՐ ԱՆՁԱՆՑ ՇԱՀԵՐԻ ԲԱԽՈՒՄԸ ԳՈՒՅՔԻ, ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՈՒ ՓՈԽԿԱՊԱԿՑՎԱԾ ԱՆՁԱՆՑ ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳՐՄԱՆ

Հոդված 30. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի շահերի բախումը

1.Սույն հոդվածով սահմանված նորմերը չեն տարածվում պատգամավորների, սահմանադրական դատարանի անդամների, դատավորների եւ դատախազների վրա։

Նշված անձանց շահերի բախման նորմերը կարող են սահմանվել տվյալ ոլորտի առանձնահատկությունները հաշվի առնող օրենքներով։2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կողմից իր կամ իրեն փոխկապակցված անձի անձնական շահերով առաջնորդվելը նշանակում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի լիազորությունների շրջանակում այնպիսի գործողություն կատարելը կամ որոշում ընդունելը (այդ թվում` կոլեգիալ մարմնի կազմում որոշում ընդունելուն մասնակցելը), որը թեեւ ինքնին օրինական է, սակայն հանգեցնում կամ նպաստում է նաեւ`ա) իր կամ իրեն փոխկապակցված անձի կամ իր կողմից անդամակցած ոչ առեւտրային կազմակերպության կամ իր մասնակցությամբ առեւտրային կազմակերպության ֆինանսական միջոցների կամ եկամուտների ավելացմանը կամ գույքային կամ իրավական դրության այլ բարելավմանը.բ) իր կամ իրեն փոխկապակցված անձի կամ իր կողմից անդամակցած ոչ առեւտրային կազմակերպության կամ իր մասնակցությամբ առեւտրային կազմակերպության պարտավորությունների մարմանը կամ նվազեցմանը.գ) իրեն փոխկապակցված անձին պաշտոնում նշանակմանը կամ կազմակերպության մասնակից դառնալուն.դ) իրեն փոխկապակցված անձին կամ իր կողմից անդամակցած ոչ առեւտրային կազմակերպության կամ իր մասնակցությամբ առեւտրային կազմակերպության մրցույթում հաղթելուն։3. Սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված դրույթները մեկնաբանելիս համարվում է, որ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը չի առաջնորդվում իր կամ իրեն փոխկապակցված անձի անձնական շահերով, եթե տվյալ գործողությունը կամ որոշումը ունի համընդհանուր կիրառելիություն եւ անդրադառնում է անձանց լայն շրջանակի վրա այնպես, որ ողջամտորեն չի կարող մեկնաբանվել որպես բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կամ նրան փոխկապակցված անձի անձնական շահերով առաջնորդվել։

Հոդված 31. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի գործողությունները շահերի բախման իրավիճակում

 1.Շահերի բախում առաջանալու դեպքում բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը բացառությամբ` պատգամավորների, սահմանադրական դատարանի անդամների, դատավորների եւ դատախազների, ինչպես նաեւ սույն օրենքի իմաստով վերադաս չունեցող  բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի, պարտավոր է իր անմիջական ղեկավարին գրավոր ներկայացնել շահերի բախման վերաբերյալ հայտարարություն` ներկայացնելով շահերի բնույթը։ Մինչեւ անմիջական ղեկավարից համաձայնություն ստանալը բարձրաստիճան պաշտոնատար անձն իրավունք չունի տվյալ հարցի վերաբերյալ գործողություն կատարել կամ որոշում կայացնել։ Անմիջական ղեկավարն իրավունք ունի տվյալ հարցը քննարկելու եւ լուծելու իրավասությունը հանձնարարել այլ պաշտոնատար անձի, եթե դա օրենքով արգելված չէ։2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձն իրավունք ունի բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովից ստանալ պարզաբանում կոնկրետ իրավիճակում շահերի բախման վերաբերյալ հայտարարությամբ հանդես գալու անհրաժեշտության մասին։ Եթե ներկայացված տվյալները եղել են ամբողջական, ապա բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի եզրակացությունը շահերի բախման բացակայության մասին հիմք է վարույթը կարճելու համար, եթե այդպիսինը հարուցվի։

Հոդված 32. Գույքի, եկամուտների, եւ փոխկապակցված անձանց հայտարարագրման պարտավորությունը

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձինք սույն օրենքով նախատեսված կարգով բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին են ներկայացնում գույքի, եկամուտների հայտարարագրեր, ինչպես նաեւ հայտարարագրում են ոչ առեւտրային կազմակերպություններում, այդ թվում քաղաքական կուսակցություններին անդամակցությունը, ինչպես նաեւ ապագայում աշխատանքի անցնելու կապակցությամբ առաջարկությունները։2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձինք սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում եւ կարգով բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին են ներկայացնում փոխկապակցված անձանց հայտարարագիր։3.Եթե բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի պաշտոնի նշանակումը կատարվում է այլ մարմնի կողմից առաջադրման միջոցով, ապա գույքի եւ եկամուտների հայտարարագրեր, իսկ սույն օրենքով նախատեսված դեպքում` նաեւ փոխկապակցված անձանց հայտարարագիր թեկնածուն ներկայացնում են նաեւ առաջադրվելիս։4.Սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց կողմից հայտարարագիր ներկայացնելու պարտականությունը տարածվում է նաեւ այդ անձանց ամուսնու, համատեղ ապրող ծնողի, ինչպես նաեւ համատեղ ապրող չափահաս եւ չամուսնացած զավակի վրա։

Հոդված 33. Հայտարարագրման ժամկետները

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը պաշտոնական պարտականությունները ստանձնելու, դադարեցնելու օրվա դրությամբ հայտարարագրերը այդ օրերին հաջորդող 15 օրվա ընթացքում ներկայացնում են բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին։ Նշված անձինք պաշտոնավարման ընթացքում հայտարարագրեր են ներկայացնում նաեւ յուրաքանչյուր տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ` ոչ ուշ, քան տվյալ տարվան հաջորդող տարվա փետրվարի 15-ը։

Հոդված 34. Գույքի հայտարարագրման բովանդակությունը

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի եւ նրա ամուսնու գույքի հայտարարագիրը պետք է ներառի նրանց սեփականության իրավունքով պատկանող`1) այն անշարժ գույքը՝ հողամասը, ընդերքի մասը, մեկուսի ջրային օբյեկտը, անտառը, բազմամյա տնկին, շենքը, շինությունը, հողին ամրակայված այլ գույքը, (այսուհետ՝ անշարժ գույք) որը օտարվել կամ ձեռք է բերվել հարկային տարում.2) այն շարժական գույքը՝ ավտոմոբիլային տրանսպորտի միջոցը, անիվավոր, թրթուրավոր, ինքնագնաց մեքենան կամ մեխանիզմը, օդային, ջրային փոխադրամիջոցը (այսուհետ՝ շարժական գույք), որը օտարվել կամ ձեռք է բերվել հարկային տարում։ Ավտոմոբիլային տրանսպորտի միջոցների շարքին են դասվում այն տրանսպորտային միջոցները, որոնց շարժիչների աշխատանքային ծավալը գերազանցում է 50 խոր. սմ, իսկ առավելագույն արագությունը գերազանցում է 50 կմ/ժ, ինչպես նաեւ տարբեր բեռնատարողությամբ կցորդները կամ կիսակցորդները.3) այն արժեթուղթը (պարտատոմսը, չեկը, մուրհակը, բաժնետոմսը եւ Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով արժեթղթերի թվին դասվող այլ փաստաթուղթը, բացառությամբ բանկային վկայագրի) եւ (կամ) այլ ներդրումը հավաստող փաստաթուղթը (բաժնեմասը, փայաբաժինը) (այսուհետ՝ արժեթուղթ եւ (կամ) այլ ներդրում), որը օտարվել կամ ձեռք է բերվել հարկային տարում.4) այն փոխառությունը, որը հայտարարատուն հանձնել է կամ նրան վերադարձվել է հարկային տարում։ Սույն օրենքի իմաստով փոխառություն է համարվում հայտարարատուի կողմից այլ սուբյեկտի սեփականությանը դրամի (փոխառության գումարի) կամ տեսակային հատկանիշներով որոշվող այլ գույքի հանձնումը՝ միեւնույն գումարի դրամ կամ ստացված գույքին հավասար քանակի եւ նույն տեսակի ու որակի գույքի վերադարձնելու պայմանով (այսուհետ՝ փոխառություն).5) սույն մասի 1-4-րդ կետերում չնշված` 8 միլիոն դրամից կամ դրան համարժեք արտարժույթից ավելի արժեք ունեցող ցանկացած գույքը (այսուհետ՝ թանկարժեք գույք), որն օտարվել կամ ձեռք է բերվել հարկային տարում.6) դրամական միջոցները (այդ թվում՝ բանկում ունեցած)։2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի գույքի հայտարարագրին պետք է կցվի նաեւ իր կողմից ստորագրված ցանկ, որում ներառվում են իր ամուսնու, իր հետ համատեղ ապրող ծնողի, ինչպես նաեւ համատեղ ապրող չափահաս եւ չամուսնացած զավակի անունը, հայրանունը, ազգանունը, ազգակցական կապը, ծննդյան տարեթիվը։3.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի համատեղ ապրող ծնողի, ինչպես նաեւ համատեղ ապրող չափահաս եւ չամուսնացած զավակի հայտարարագիրը պետք է ներառի նրանց սեփականության իրավունքով պատկանող`1) անշարժ գույքը, եթե հարկային տարում անշարժ գույքի ձեռքբերման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) գերազանցել է 50 միլիոն դրամը։ Ընդ որում, ձեռքբերման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) 50 միլիոն դրամը գերազանցելու դեպքում հայտարարագրման ենթակա են անշարժ գույքի ձեռքբերման եւ օտարման բոլոր գործարքները.2) շարժական գույքը, եթե հարկային տարում շարժական գույքի ձեռքբերման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) գերազանցել է 8 միլիոն դրամը։ Ընդ որում, ձեռքբերման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) 8 միլիոն դրամը գերազանցելու դեպքում հայտարարագրման ենթակա են շարժական գույքի ձեռքբերման եւ օտարման բոլոր գործարքները.3) արժեթուղթը եւ (կամ) այլ ներդրումը, եթե հարկային տարում արժեթղթերի ձեռքբերման եւ (կամ) այլ ներդրման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) գերազանցել է 8 միլիոն դրամը։ Ընդ որում, ձեռքբերման եւ (կամ) այլ ներդրման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) կամ օտարման գործարքների ընդհանուր գինը (արժեքը) 8 միլիոն դրամը գերազանցելու դեպքում հայտարարագրման ենթակա են արժեթղթերի ձեռքբերման եւ (կամ) այլ ներդրման եւ օտարման բոլոր գործարքները.4) փոխառությունը, եթե հարկային տարում փոխառության հանձնման գործարքների ընդհանուր գումարը (չափը) կամ վերադարձման գործարքների ընդհանուր գումարը (չափը) գերազանցել է 8 միլիոն դրամը։ Ընդ որում, փոխառության հանձնման գործարքների ընդհանուր գումարը (չափը) կամ վերադարձման գործարքների ընդհանուր գումարը (չափը) 8 միլիոն դրամը գերազանցելու դեպքում հայտարարագրման ենթակա են փոխառության հանձնման եւ վերադարձման բոլոր գործարքները.5) թանկարժեք գույքը, որն օտարվել կամ ձեռք է բերվել հարկային տարում։4. Սույն օրենքում նշված հայտարարագրման ենթակա գույքի գինը (արժեքը) կամ արտարժույթով եկամուտը որոշելիս արտարժույթի համարժեքը հաշվարկվում է` ելնելով գործարքի օրվա համար Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած՝ արժութային շուկաներում ձեւավորված միջին փոխարժեքից, իսկ բնամթերքով իրականացրած գործարքի գինը (արժեքը)՝ ելնելով բնամթերային (ոչ դրամական) եկամուտը կամ գույքը հայտարարագրում արտացոլելու կարգով որոշվող գնից (արժեքից)։5. Գույքը հայտարարագրելիս պետք է նշվեն՝1) անշարժ գույքի դեպքում՝ անշարժ գույքի տեսակը, գտնվելու վայրի հասցեն, առկայությունը հարկային տարվա սկզբում եւ վերջում, ձեռքբերման կամ օտարման գինը (արժեքը) եւ արժույթը.2) շարժական գույքի դեպքում՝ շարժական գույքի տեսակը, մակնիշը եւ սերիան, առկայությունը հարկային տարվա սկզբում եւ վերջում, ձեռքբերման կամ օտարման գինը (արժեքը) եւ արժույթը.3) արժեթղթի եւ (կամ) այլ ներդրման դեպքում՝ արժեթղթի եւ (կամ) այլ ներդրման արժույթը, գինը (արժեքը) հարկային տարվա սկզբում եւ վերջում, ձեռքբերման կամ օտարման գինը (արժեքը).4) փոխառության դեպքում՝ պարտապանի անվանումը կամ ազգանունը, անունը եւ հայրանունը, հասցեն, փոխառության արժույթը, փոխառության գումարը (չափը) հարկային տարվա սկզբում եւ վերջում, հարկային տարում հանձնված եւ վերադարձված փոխառության գումարը (չափը).5) թանկարժեք գույքի դեպքում՝ գույքի անվանումը, առկայությունը հարկային տարվա սկզբում եւ վերջում,գույքի ձեռքբերման կամ օտարման գինը (արժեքը) եւ արժույթը.6) դրամական միջոցի դեպքում՝ դրամական միջոցի արժույթը, չափը հարկային տարվա հունվարի 1-ի սկզբին եւ դեկտեմբերի 31-ի ավարտին։

Հոդված 35. Եկամուտների հայտարարագրման բովանդակությունը

1. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը, նրա ամուսինը, նրա հետ համատեղ ապրող ծնողի, ինչպես նաեւ համատեղ ապրող չափահաս եւ չամուսնացած զավակի եկամուտների հայտարարագրում ընդգրկվում են հարկային տարում ստացած՝ սույն հոդվածով սահմանված եկամուտները եւ դրանց ստացման աղբյուրները։2.Հայտարարատուի եկամուտների ստացման աղբյուր է հանդիսանում այն անձը, որը հարկային տարում հայտարարատուին վճարել է սույն հոդվածով սահմանված եկամուտ։ Մասնավորապես, եկամուտների ստացման աղբյուր կարող են հանդիսանալ պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինը, առեւտրային, ոչ առեւտրային կազմակերպությունը, հիմնարկը, մասնաճյուղը, ներկայացուցչությունը, անհատ ձեռնարկատերը (այսուհետ՝ կազմակերպությունը) կամ անհատ ձեռնարկատեր չհամարվող ֆիզիկական անձը։Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հարկերը եւ (կամ) պարտադիր այլ վճարները եկամտի ստացման աղբյուրի մոտ պահված լինելու դեպքում եկամուտները հայտարարագրվում են առանց այդ գումարների։ Սույնը չի տարածվում "Եկամտահարկի մասին" Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ ներկայացնող անձանց վրա։3. Սույն օրենքի համաձայն` հայտարարագրման ենթակա են Հայաստանի Հանրապետության դրամով, արտարժույթով կամ բնամթերային (ոչ դրամական) ձեւով ստացված հետեւյալ եկամուտները՝1) աշխատանքի վարձատրությունը կամ դրան հավասարեցված այլ վճարումները.2) գրականության, արվեստի կամ գիտական աշխատանքի օգտագործման կամ օգտվելու իրավունքի համար ցանկացած հեղինակային իրավունքից, ցանկացած արտոնագրից, ապրանքային նշանից, նախագծից կամ մոդելից, պլանից, գաղտնի բանաձեւից կամ գործընթացից, էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների եւ տվյալների բազայի համար ծրագրերի կամ արդյունաբերական, առեւտրային, գիտական սարքավորումներ օգտագործելու կամ օգտվելու համար իրավունքի կամ արդյունաբերական, տեխնիկական, կազմակերպական, առեւտրային, գիտական փորձի վերաբերյալ տեղեկություն տրամադրելու համար ստացվող հատուցումը (ռոյալթի) եւ հեղինակային վարձատրությունը.3) ստացված փոխառությունները (վարկերը) կամ տրված փոխառությունների (վարկերի) դիմաց ստացված տոկոսը եւ այլ հատուցումը.4) շահաբաժինները.5) խաղատներում կամ շահումներով խաղերում ստացած եկամուտները (շահումները).6) մրցույթների կամ մրցությունների, ինչպես նաեւ վիճակախաղերի իրային կամ դրամական շահումները (մրցանակները).7) նվիրատվության կամ օգնության կարգով ստացված գույքը, դրամական միջոցները (բացառությամբ աշխատանքի, ծառայության տեսքով ստացած).8) ժառանգության կարգով ստացված գույքը (այդ թվում՝ դրամական միջոցները).9) ապահովագրական հատուցումները.10) ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտը.11) գույքը (բացառությամբ դրամական միջոցների) օտարելուց (այդ թվում՝ սույն օրենքի 8-րդ հոդվածում չնշված) ստացված եկամուտը.12) վարձակալության դիմաց ստացված վճարը կամ այլ հատուցում, քաղաքացիաիրավական այլ պայմանագրերից ստացված եկամուտը.13) միանվագ վճարները.14) գույքային իրավունքներից ստացված եկամուտը։4. Հայտարարագրման ենթակա են նաեւ սույն հոդվածի երկրորդ մասով չսահմանված այլ եկամուտները՝ նշելով դրանց տեսակները եւ ստացման աղբյուրները։5. Եկամուտը հայտարարագրելիս պետք է նշվի՝1) եկամտի տեսակը.2) եկամտի ստացման աղբյուրը՝ եկամուտ վճարողի անվանումը կամ ազգանունը, անունը եւ հայրանունը, հասցեն.3) եկամտի չափը (գումարը).4) եկամտի արժույթը։

Հոդված 36. Փոխկապակցված անձանց հայտարարագրի բովանդակությունը

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի փոխկապակցված անձանց հայտարարագրում ընդգրկվում են`ա) սահմանադրական դատարանի անդամի համար` սահմանադրական դատարանի անդամի պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք,բ) գլխավոր դատախազի, նրա տեղակալների, մարզերի, Երեւան քաղաքի եւ կայազորների դատախազները համար` դատախազի, դատավորի, քննիչի պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք,գ) նախարարների եւ նրանց տեղակալների համար` նախարարության համակարգում պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք,դ) կառավարությանը առընթեր օրենքներով ստեղծված պետական մարմինների ղեկավարների եւ ղեկավարների տեղակալների համար` այդ մարմնում (ներառյալ կառուցվածքային եւ տարածքային ստորաբաժանումներում, դրա կառավարման ոլորտում գործող պետական մարմիններում, ինչպես նաեւ ենթակայությանը հանձնված պետական ոչ առեւտրային կազմակերպություններում) պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք.ե) օրենքներով ստեղծված կոլեգիալ պետական մարմինների ղեկավարների եւ անդամների համար` այդ մարմնի ղեկավարի կամ անդամի պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք, ինչպես նաեւ այդ մարմնի կողմից կարգավորվող ոլորտում գործող առեւտրային կազմակերպություններում ղեկավար պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք,զ) դատավորների համար` դատախազի, դատավորի, քննիչի պաշտոն զբաղեցնող փոխկապակցված անձինք,2. Փոխկապակցված անձանց հայտարարգրելիս պետք է նշվի՝ա) անուն, հայրանուն, ազգանունը.բ) զբաղեցրած պաշտոնը։3. Եթե սույն հոդվածի 1-ին մասում թվարկված անձը կորցրել է կապը որեւէ փոխկապակցված անձի հետ, եւ տեղեկատվության բացակայության պատճառով ի վիճակի չէ հայտարարգրելու նրանց որպես փոխկապակցված անձ, ապա նա հայտարարագրին կցում է համապատասխան հայտարարություն, նշելով ազգակցական կապը եւ անձի անուն, հայրանուն, ազգանունը։

Հոդված 37. Հայտարարագրի ռեեստր եւ տվյալների հրապարակում

1.Հայտարարագիրը ստանալուց հետո երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը այն զետեղում է հայտարարագրերի ռեեստրում։ 2.Հայտարարագրում ներառված հրապարակման (տրամադրման) ենթակա տվյալների ցանկը, բովանդակությունը եւ ձեւը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը։ Հրապարակման ենթակա տվյալների ցանկը չի կարող պարունակել անձը, գույքը նույնականացնող տվյալներ։3.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովն ապահովում է հրապարակմանը ոչ ենթակա տվյալների պաշտպանությունը։
 

ԳԼՈՒԽ 7. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՂԻ  ԵՎ ԲԱՐՁՐԱՍՏԻՃԱՆ ՊԱՇՏՈՆԱՏԱՐ ԱՆՁԱՆՑ  ԷԹԻԿԱՅԻ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄԸ եւ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԸ

Հոդված 38. Հանրային ծառայողի եւ Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովները, դրանց   կազմավորումը

1. Սույն օրենքի 2-րդ հոդվածում նախատեսված մարմիններում ստեղծվում են հանրային ծառայողի էթիկայի հանձնաժողովներ:

2. Ազգային ժողովում, գլխավոր դատախազությունում կարող են ստեղծվել  էթիկայի  հաձնաժողովներ, որոնք  համապատասխանաբար պետք է  ստուգեն  նաեւ պատգամավորների, դատախազների կողմից  էթիկայի  կանոնների պահպանումը:

Դատավորների  էթիկայի   հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են նաեւ ՀՀ "Դատական օրենսգրքով":

Սույն կետում նշված    Էթիկայի հանձնաժողովների ձեւավորման, գործունեության, էթիկայի կանոնների խախտման առնչությամբ վարույթ իրականացնելու կարգը սահմանվում է համապատասխան օրենքներով:

3. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց համար ստեղծվում է էթիկայի առանձին հանձնաժողով: Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի գործունեության   կարգը սահմանվում  է սույն օրենքով եւ Հանրապետության Նախագահի հրամանագրով:

4. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը կազմված է հինգ անդամից։ Հանձնաժողովի անդամներին նշանակում է Հայաuտանի Հանրապետության Նախագահը` Ազգային ժողովի նախագահի, վարչապետի, սահմանադրական դատարանի նախագահի, վճռաբեկ դատարանի նախագահի, գլխավոր դատախազի ներկայացմամբ` յուրաքանչյուրը մեկական անդամ սկզբունքով, վեց տարի ժամկետով։ Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը իր կազմից ընտրում է հանձնաժողովի նախագահ եւ նախագահի մեկ տեղակալ։ 2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամ կարող է նշանակվել 30 տարին լրացած բարձրագույն կրթություն ունեցող, բարոյական բարձր հատկանիշներով օժտված, հասարակության կողմից ճանաչված եւ առնվազն 10 տարվա աշխատանքային ստաժ ունեցող քաղաքացին։

Հոդված 39. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի այլ գործունեությամբ զբաղվելու արգելքը

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամը չի կարող լինել որեւէ կուսակցության կամ ներկայացուցչական որեւէ մարմնի անդամ կամ զբաղեցնել պաշտոն պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնում կամ կատարել վճարովի այլ աշխատանք, բացի գիտական, մանկավարժական եւ ստեղծագործական աշխատանքից։

Հոդված 40. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի անկախությունը

1.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամն իր լիազորություններն իրականացնելիu անկախ է, ենթարկվում է միայն Uահմանադրությանը եւ oրենքներին։ 2.Հանձնաժողովի անդամը չի ենթարկվում պետական կամ տեղական ինքնակառավարման որեւէ մարմնի կամ պաշտոնատար անձի եւ անկախ է իրեն առաջադրած եւ նշանակած պաշտոնատար անձանցից։

Հոդված 41. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունների դադարեցումը

1. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունների ժամկետը լրանում է նրա նշանակմանը հաջորդող վեցերորդ տարվա նույն oրը։ Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունները վաղաժամկետ դադարում են` ա) Հայաuտանի Հանրապետության քաղաքացիության դադարեցման դեպքում. բ) եթե վերջինu դատապարտվել է դատարանի` oրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով` դիտավորյալ հանցագործության, ինչպեu նաեւ այն անզգույշ հանցագործության համար, որի համար Հայաuտանի Հանրապետության քրեական oրենuգրքով նախատեuված է ազատազրկում.գ) oրինական ուժի մեջ մտած վճռի հիման վրա ճանաչվել է անգործունակ, անհայտ բացակայող կամ մահացած։2. Հանրապետության Նախագահը կարող է վաղաժամկետ դադարեցնել բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունները, եթե վերջինu` 1) թերացել է իր պաշտոնական պարտականությունները կատարելիu. 2) մեկ տարվա ընթացքում ավելի քան երկու անգամ անհարգելի բացակայել է հանձնաժողովի նիuտերից.3) խախտել է uույն oրենքի 39-րդ հոդվածի պահանջները։ 3. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունների վաղաժամկետ դադարեցման դեպքում Հանրապետության Նախագահը նշանակում է հանձնաժողովի նոր անդամ` uահմանված ժամկետի մնացած ժամանակահատվածի համար։ Նման դեպքում, եթե մնացած պաշտոնավարման ժամանակը պակաu է մեկ տարուց, ապա հանձնաժողովի նոր անդամի պաշտոնավարման ժամկետը սահմանվում է նախորդ անդամի մնացած ժամանակահատվածին գումարած վեց տարի։ 4. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամը կարող է հրաժարական տալ` դիմելով Հանրապետության Նախագահին։ Հանրապետության Նախագահը հանձնաժողովի անդամի հրաժարականն ընդունում է մեկ ամuվա ընթացքում։ Հանձնաժողովի անդամը, մինչեւ Հայաuտանի Հանրապետության Նախագահի կողմից հրաժարականն ընդունելը, կարող է հետ վերցնել հրաժարական տալու մասին իր դիմումը։ 5. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի լիազորությունների վաղաժամկետ դադարման դեպքում թափուր տեղում նշանակումն իրականացվում է սույն օրենքով սահմանված կարգով։

Հոդված 42. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի վարձատրությունը

1. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամը սույն օրենքից բխող գործառույթների իրականացման համար ստանում է վարձատրություն։ 2. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի անդամի պաշտոնային դրույքաչափը սահմանվում է յուրաքանչյուր տարվա պետական բյուջեի մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված քաղաքացիական ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափի տասնհինգապատիկի չափով, նախագահի տեղակալինը` տասնվեցապատիկի չափով, նախագահինը` տասնյոթապատիկի չափով։3. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի գործունեության նյութատեխնիկական եւ կազմակերպական աջակցությունն իրականացնում է Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմը։

Հոդված 43. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի գործառույթները

1. Հանձնաժողովի գործառույթներն են. ա) բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց եւ սույն օրենքով նախատեսված այլ անձանց հայտարարագրերի ռեեստրի վարումը. բ) հայտարարագրերի վերլուծությունը եւ հրապարակումը. գ) բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց` էթիկայի կանոնների խախտման եւ շահերի բախման բացահայտումը  (բացառությամբ պատգամավորների, սահմանադրական դատարանի անդամների, դատավորների եւ դատախազների շահերի բախման)  եւ դրանց վերացմանն ու կանխարգելմանն ուղղված առաջարկությունների ներկայացումը Հանրապետության Նախագահին, Ազգային ժողովին, կառավարությանը:

դ) իր իրավասության շրջանակում բացահայտված էթիկայի կանոնների խախտումների եւ շահերի բախման դեպքերի, դրանց կապակցությամբ ձեռնարկված միջոցառումների վերաբերյալ տեղեկատվության հրապարակումը.ե) Հայտարարագրի լրացման նկատմամբ ներկայացվող պահանջների եւ հայտարարագրի ներկայացման կարգի սահմանումը2. Էթիկայի հանձնաժողովը կարող է` ա) ցանկացած պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնից, պետական կամ համայնքային հիմնարկից, պետական կազմակերպությունից կամ դրանց պաշտոնատար անձանցից պահանջել եւ ստանալ Էթիկայի հանձնաժողովում քննարկվող հարցին առնչվող անհրաժեշտ նյութեր ու փաստաթղթեր.բ) իրավասու պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնից, պետական կամ համայնքային հիմնարկից, պետական կազմակերպությունից կամ դրանց պաշտոնատար անձանցից, բացառությամբ` դատարանների, սահմանադրական  դատարանի անդամների,  դատավորների եւ դատախազների, պահանջել բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց Էթիկայի հանձնաժողովում քննարկվող հարցի ուսումնասիրության ընթացքում բացահայտման ենթակա հանգամանքների վերաբերյալ անցկացնել ստուգումներ, ուսումնասիրություններ, փորձագիտական հետազոտություններ եւ ներկայացնել դրանց արդյունքները։3. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի պահանջած նյութերը, փաստաթղթերը կամ այլ տեղեկությունները պետք է նրան ուղարկվեն հնարավորինս արագ, Էթիկայի հանձնաժողովի հարցումն ստանալուց հետո` ոչ ուշ, քան 10 օրվա ընթացքում, եթե հարցման մեջ այլ ժամկետ նշված չէ կամ հարցման հասցեատերը Էթիկայի հանձնաժողովի պահանջը կատարելու համար այլ ողջամիտ ժամկետ չի առաջարկում։ 4. Էթիկայի հանձնաժողովի անդամներն իրավասու են անարգել այցելել ցանկացած պետական կամ համայնքային հիմնարկ կամ կազմակերպություն, ինչպես նաեւ ծանոթանալ էթիկայի հանձնաժողովում քննարկվող հարցին առնչվող ցանկացած նյութի եւ փաստաթղթի։ Պետական, ծառայողական, առեւտրային կամ օրենքով պահպանվող այլ գաղտնիք պարունակող տեղեկություններին Էթիկայի հանձնաժողովի անդամները կարող են ծանոթանալ օրենքով սահմանված կարգով։5. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը յուրաքանչյուր տարվա ավարտից հետո 1 ամսվա ընթացքում զանգվածային լրատվության միջոցներով հրապարակում է շահերի բախման բացահայտված դեպքերը եւ դրանց կապակցությամբ ձեռնարկված միջոցառումները։

Հոդված 44. Վարույթը բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովում

1. էթիկայի հանձնաժողովը վարույթ հարուցում է սեփական նախաձեռնությամբ, բացառությամբ էթիկայի նորմերի խախտման հարցով վարույթ  հարուցելիս։2. Էթիկայի կանոնների  խախտման վերաբերյալ Էթիկայի հանձնաժողովը կարող է  վարույթ հարուցել, եթե .

ա) էթիկայի հանձնաժողովին են  դիմել` Հանրապետության Նախագահը` ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղարի, օրենքներով ստեղծված կոլեգիալ պետական մարմինների ղեկավարների եւ անդամների, Հանրապետության  Նախագահի աշխատակազմի  ղեկավարի, աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալների,  Հանրապետության Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի, Հանրապետության Նախագահի խորհրդականների եւ օգնականների էթիկայի նորմերի խախտման հարցով,   Ազգային ժողովի նախագահը` պատգամավորների էթիկայի նորմերի  խախտման հարցով, վարչապետը` նախարարների,  նախարարների տեղակալների, կառավարությանն առընթեր պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների, նրանց տեղակալների, մարզպետների, մարզպետների տեղակալների,  օտարերկրյա պետությունում գործող դիվանագիտական ծառայության մարմինների ղեկավարների, վարչապետի խորհրդականների եւ օգնականների, վարչապետի վերահսկողական ծառայության ղեկավարի,   սահմանադրական դատարանի նախագահը` սահմանադրական դատարանի անդամների  էթիկայի նորմերի խախտման հարցով, դատարանների նախագահների խորհուրդը`  դատավորների  էթիկայի նորմերի  խախտման հարցով, գլխավոր դատախազը` գլխավոր դատախազի տեղակալների, մարզերի, Երեւան քաղաքի եւ կայազորների դատախազների էթիկայի նորմերի խախտման հարցով.

բ)  էթիկայի հանձնաժողովին  է դիմել բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը իր  կողմից էթիկայի նորմերի խախտման հարցը  ստուգելու  հարցով:

2.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը  քննում է  Պատգամավորների, սահմանադրական դատարանի անդամների, դատավորների եւ դատախազների կողմից  միայն սույն օրենքով սահմանված էթիկայի նորմերի խախտման հետ  կապված դիմումները:3.Վարույթ հարուցելու պահից 5-օրյա ժամկետում այդ մասին տեղեկացվում է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձին, որը 10-օրյա ժամկետում հանձնաժողովին ներկայացնում է իր առարկություններն ու բացատրությունները։ Հարուցված վարույթի արդյունքում բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը իր եզրակացությունը տալիս է 1-ամսյա ժամկետում։ 4..Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կողմից էթիկայի կանոնների խախտման վերաբերյալ եզրակացությունը եւ դրա հիման վրա համապատասխան պետական մարմնի լիազոր անձի որոշումը` եթե այդպիսին առկա է, տվյալ որոշումը կայացնելու օրվան հաջորդող 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղադրվում է տվյալ պետական մարմնի կայք էջում։ Եթե ուսումնասիրության ընթացքում ի հայտ են գալիս հանցակազմի հատկանիշներ, ապա հանձնաժողովը բոլոր նյութերն ուղարկում է Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազություն։ 5. էթիկայի կանոնների խախտումների վերաբերյալ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի եզրակացությունը ուղարկվում է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահին եւ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի վերադասին։ 6. Հանձնաժողովի եզրակացությունները այն կայացնելուց հետո մեկամսյա ժամկետում կարող է բողոքարկել դատարան այն բարձրաստիճան պաշտոնատար անձի կողմից ում վարքագծի վերաբերյալ կայացվել է եզրակացություն։ 7. Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի գործունեության նյութատեխնիկական եւ կազմակերպական աջակցությունն իրականացնում է Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմը։
 

ԳԼՈՒԽ 8. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻՆ ԽՐԱԽՈՒՍԵԼԸ, ԿԱՐԳԱՊԱՀԱԿԱՆ ՏՈՒՅԺԵՐԻ ԵՆԹԱՐԿԵԼԸ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՈՆԻՑ ԱԶԱՏԵԼԸ

Հոդված 45. Հանրային ծառայողի նկատմամբ կիրառվող խրախուսանքի տեսակները

1.Երկարամյա ծառայության, ինչպես նաեւ ծառայողական պարտականությունները կամ հատուկ առաջադրանքները որակյալ կատարելու համար հանրային ծառայողի նկատմամբ կարող են կիրառվել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված խրախուսանքի տեսակներ։ Հանրային ծառայողի նկատմամբ կիրառվող խրախուսանքի տեսակները, ինչպես նաեւ դրանց կիրառման կարգը սահմանվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։

Հոդված 46. Հանրային ծառայողի նկատմամբ կիրառվող կարգապահական տույժերը

1. Ծառայողական պարտականություններն անհարգելի պատճառով չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու, ինչպես նաեւ ծառայողական լիազորությունները վերազանցելու, աշխատանքային կարգապահական ներքին կանոնները խախտելու դեպքերում, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, հանրային ծառայողի նկատմամբ կիրառվում են կարգապահական տույժեր։ 2. Մինչեւ կարգապահական տույժ նշանակելը կարգապահական տույժ կիրառելու իրավասություն ունեցող պաշտոնատար անձը կարգապահական խախտման վերաբերյալ պետք է գրավոր բացատրություն պահանջի կարգապահական խախտում թույլ տված հանրային ծառայողից, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ։3. Կարգապահական յուրաքանչյուր խախտման համար կարող է նշանակվել մեկ կարգապահական տույժ։ 4. Հանրային ծառայողի նկատմամբ կիրառվող կարգապահական տույժերի տեսակները, ինչպես նաեւ կարգապահական տույժ կիրառելու կարգը եւ դրա հետ կապված այլ հարաբերությունները կարգավորվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ այլ իրավական ակտերով։

Հոդված 47. Հանրային ծառայողին պաշտոնից ազատելու հիմքերը

1. Պետական կամ համայնքային ծառայությունների առանձնահատկություններից ելնելով` հանրային ծառայության պաշտոնից ազատելու հիմքերը սահմանվում են պետական ծառայության առանձին տեսակները, ինչպես նաեւ համայնքային ծառայությունը կարգավորող Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով։ 2. Հանրային ծառայողին զբաղեցրած պաշտոնից ազատման հիմք է նաեւ սույն օրենքի 24-րդ հոդվածով սահմանված պահանջները չպահպանելը։
 

ԳԼՈՒԽ 9. ՎԵՃԵՐԻ ԼՈՒԾՈՒՄԸ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԽԱԽՏԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Հոդված 48. Վեճերի լուծումը եւ պատասխանատվությունը հանրային ծառայության մասին օրենսդրությունը խախտելու համար

1. Հանրային ծառայության մասին օրենսդրության կիրառման հետ կապված վեճերը լուծվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով։ 2. Հանրային ծառայության մասին օրենսդրությունը խախտող անձինք կրում են պատասխանատվություն՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում եւ կարգով։
 

ԳԼՈՒԽ 10. ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ԵՎ ԱՆՑՈՒՄԱՅԻՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 49. Սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը

1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում 2012 թվականի հունվարի 1-ից։ 2. 2012 թվականի հունվարի 1-ից ուժը կորցրած ճանաչել «Ֆիզիկական անձանց գույքի եւ եկամուտների հայտարարագրման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2006 թվականի հուլիսի 7-ի ՀՕ-164-Ն օրենքը։ 3.Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը իր գործունեությունը սկսում է ոչ   ուշ, քան 2012 թվականի հունվարի 20-ը։

Հոդված 50. Սույն օրենքին այլ իրավական ակտերը համապատասխանեցնելը

Սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո` տաս ամսվա ընթացքում, սույն օրենքին համապատասխանեցնել հանրային ծառայության եւ դրա հետ կապված հարաբերություններ կարգավորող նորմեր պարունակող իրավական ակտերը։

Հոդված 51. Հանրային ծառայության պաշտոնների անվանացանկը հաստատելը

1. Համապատասխան մարմիններում հանրային ծառայության պաշտոնների անվանացանկը, հաստիքացուցակը, հանրային ծառայության պաշտոնների անձնագրերը (նկարագրերը) համապատասխան ենթակա են հաստատման սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո՝ ութերորդ ամսվա ամսի 1-ից, եթե մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը չեն հաստատվել։ 2.Համապատասխան մարմինների հաստիքացուցակը հաստատում (փոփոխում) է համապատասխան մարմնի ղեկավարը, եթե Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ այլ բան նախատեսված չէ։