Հոդված 1. «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 1999 թվականի ապրիլի 14-ի ՀՕ-295 օրենքը շարադրել հետեւյալ նոր խմբագրությամբ.

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՕՐԵՆՔԸ

ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

ԳԼՈՒԽ 1.

ԳՈՒՅՔԻ  ՆԿԱՏՄԱՄԲ  ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ  ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՀԻՄՔԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 1. ՕՐԵՆՔԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

1.  Սույն օրենքով սահմանվում են գույքի նկատմամբ իրավունքների, իրավունքների սահմանափակումների (այսուհետեւ` սահմանափակումներ) պետական գրանցման, գույքի, դրա նկատմամբ իրավունքների, սահմանափակումների վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրման, գրանցում իրականացնող մարմնի իրավունքների եւ պարտականությունների իրավական հիմքերը, գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման վարույթի առանձնահատկությունները, ինչպես նաեւ շարժական գույքի գրավի իրավունքի, լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի պետական գրանցման հետ կապված իրավահարաբերությունները:

2. Եթե Հայաստանի Հանրապետության վավերացված միջազգային պայմանագրերով սահմանված են այլ նորմեր, ապա կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը:

3.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գույքի նկատմամբ իրավունքների, սահմանափակումների պետական գրանցման վրա տարածվում են «Փողերի լվացման եւ ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված նորմերը:

4.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գույքի նկատմամբ իրավունքների, սահմանափակումների պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման գործառույթների վրա  չեն տարածվում «Պետական կառավարչական հիմնարկների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասի երկրորդ նախադասությամբ եւ 3-րդ մասի առաջին նախադասությամբ սահմանված պահանջները:

5. Սույն օրենքով սահմանված նորմերը չեն տարածվում «Ապահովված հիփոթեքային պարտատոմսերի մասին» եւ «Ակտիվների արժեթղթավորման եւ ակտիվներով ապահովված արժեթղթերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով նախատեսված ապահովված հիփոթեքային պարտատոմսերի եւ ակտիվներով ապահովված արժեթղթերի թողարկման նպատակով գրավադրվող ակտիվների նկատմամբ գրավի իրավունքի գրանցման հետ կապված հարաբերությունների վրա:

6. Պետական գրանցման կազմակերպման նպատակով լիազորված պետական կառավարման հանրապետական մարմնի կողմից կարող են ընդունվել պետական գրանցման, տեղեկատվության տրամադրման առանձնահատկությունները, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի գործարքներում ստորագրությունների իսկության ճանաչման գործավարության առանձնահատկությունները  կարգավորող այլ իրավական ակտեր:

ՀՈԴՎԱԾ 2. ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՕԳՏԱԳՈՐԾՎՈՂ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Սույն օրենքի իմաստով օգտագործվում են հետեւյալ հիմնական հասկացությունները`

անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր-Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքի համար վարվող եւ կադաստրային քարտեզներում (հատակագծերում) անշարժ գույքի միավորների սահմանների նկարագրության վրա հիմնված անշարժ գույքի մասին տեղեկությունների համակարգված միասնական պետական ռեեստր.

անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի վարում-գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահամանափակումների պետական գրանցման, գույքի գնահատման, հաշվառման, գույքի, դրա նկատմամբ իրավունքների, իրավունքների սահմանափակումների վերաբերյալ տեղեկատվության հավաքագրման, տեղեկատվական բանկի ստեղծման եւ կառավարման միասնական գործառույթ.

անշարժ գույքի միավոր-միասնական տարածական ամբողջություն կազմող գույքի մաս, որը հանդիսանում է մեկ, իսկ ընդհանուր սեփականության դեպքում` մեկից ավելի անձանց սեփականության կամ այլ գույքային իրավունքների օբյեկտ.

անշարժ գույքի օբյեկտ-իրենց նպատակային նշանակությամբ անբաժանելի անշարժ գույքի միավորներ, որոնք կարող են սահմանակից չլինել, սակայն իրենց նպատակային օգտագործմամբ անբաժանելի են միմյանցից որպես ինժեներական, գծային, ճանապարհային, մայրուղային եւ այլ համակարգեր ու ենթակառուցվածքներ.

անշարժ գույքի հաuցե՝- վավերապայմանների որոշակիորեն համակարգված համախումբ, որը միանշանակ որոշում է հաuցեավորման oբյեկտի տեղը բնակավայրում եւ պարունակում է առնվազն հետեւյալ վավերապայմանները. մարզ, համայնք, ներբնակավայրային աշխարհագրական oբյեկտ (թաղամաu, հրապարակ, փողոց, պողոտա, նրբանցք, անցում, փակուղի, զբոuայգի եւ այլն), անշարժ գույքի հերթական համար.

բազմաբնակարան շենքի սեփականատերերի ընդհանուր գույք-Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգքրի 224 հոդվածի 1-ին կետով սահմանված գույք.

գույք-անշարժ գույք`  հողամասերը, անշարժ գույք հանդիսացող ընդերքի մասը, մեկուսի ջրային օբյեկտները, անտառները, բազմամյա տնկիները, ստորգետնյա եւ վերգետնյա, այդ թվում նաեւ կառուցվող շենքերը, շինությունները եւ հողին ամրակցված այլ գույքը.

գույքագրման փաստաթղթեր-հողամասերի, շենքերի, շինությունների գույքագրում, տեխնիկական անձնագրավորում կամ գրանցում իրականացնող լիազոր մարմինների կողմից մինչեւ 1998 թվականի մարտի 1-ը կազմված` անշարժ գույքի գույքագրման, տեխնիկական անձնագրավորման կամ գրանցման արդյունքում կազմված կամ այդ գործառույթների ավարտի  ձեւակերպման համար օրենսդրությամբ սահմանված փաստաթղթեր.

գրանցված իրավունքի սուբյեկտ- սույն օրենքով սահմանված կարգով գրանցված իրավունքի սուբյեկտ.

իրավատեր-սուբյեկտ, որի կողմից Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված եղանակով ձեռքբերված գույքի նկատմամբ իրավունքը սույն օրենքով սահմանված կարգով դեռեւս պետական գրանցման չի ենթարկվել.

իրավունքի ձեռքբերումը հաստատող փաստաթղթեր-օրենքով սահմանված հիմքերով պետական գրանցման ենթակա իրավունքների ձեռքբերման համար օրենդրությամբ սահմանված ընթացակարգի ավարտի իրավական ձեւակերպման համար անհրաժեշտ եւ բավարար գրավոր փաստաթուղթ, այդ թվում քաղաքացիաիրավական պայմանագրեր, պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների անհատական ակտեր, դատական ակտեր, իսկ օրենքի ուժով ճանաչված իրավունքի համար այդ օրենքով նման իրավունքի ձեռքբերման համար անհրաժեշտ եւ բավարար նախապայման հանդիսացող իրավաբանական փաստերը հաստատող գրավոր փաստաթղթեր.

իրավահաստատող փաստաթղթեր-իրավունքի ձեռքբերումը հաստատող փաստաթղթեր եւ գույքագրման փաստաթղթեր.

կադաստրային ծածկագիր-թվերի համակցություն, որը տրվում է անշարժ գույքի միավորին կամ օբյեկտին եւ պահպանվում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ այդ միավորը կամ օբյեկտը գոյություն ունի որպես մեկ միասնական տարածական կամ նպատակային նշանակությամբ անբաժանելի ամբողջություն կամ չի փոփոխվել տվյալ միավորի կադաստրային տարածքը կամ ենթատարածքը.

հողամասի հատակագիծ՝-օգտագործման համար սահմանված մասշտաբով գծված հողամասի տեղագրական գծագիրը (քարտեզը), որում, տվյալ հողամասի սահմաններում, վերջին նկարահանման (հանութագրման) պահին եւ հողաշինության վերջին նախագծին համապատասխան, պատկերված են հողամասի իրավիճակը եւ սահմանները.

շարժական գույքի կադաստր- Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն հաշվառման ենթակա շարժական գույքի` ըստ տեսակների հաշվառման տվյալների եւ շարժական գույքի նկատմամբ պետական գրանցման ենթակա իրավունքների եւ սահմանափակումների, դրանց ծագման, փոփոխման, փոխանցման եւ դադարման վերաբերյալ տվյալների միասնական տեղեկատվական համակարգ.

շարժական գույքի կադաստրի վարում- լիազորված պետական մարմինների կողմից շարժական գույքի` ըստ տեսակների հաշվառում եւ հաշվառման մատյանների վարում, ինչպես նաեւ գրանցման ենթակա շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների, սահմանափակումների, դրանց ծագման, փոփոխման, փոխանցման եւ դադարման պետական գրանցում.

շինության հատակագիծ՝-շենքի, շինության հարկերի հորիզոնական կտրվածքի, իսկ առանձին կանգնած շեքների, շինությունների դեպքում՝ նաեւ հողամասում դրանց տեղադրության` որոշակի մասշտաբով եւ պայմանական նշաններով արտապատկերում.

պետական գրանցում-սույն օրենքով սահմանված կարգով պետական գրանցում իրականացնող մարմնի կողմից իրականացման ենթակա պարտադիր գործառույթ, որը ուղղված է պետության կողմից գույքի նկատմամբ իրավունքների ծագման, փոփոխման, փոխանցման, դադարման եւ սահմանափակումների ճանաչման, ինչպես նաեւ պետության կողմից գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների պաշտպանության, անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տվյալների հավաքագրման, մատչելիության, oբյեկտիվության, անընդհատության ու միասնականության ապահովմանը.

սպասարկման գրասենյակ- անշարժ գույքի պետական ռեգիտրի առանձնացված ստորաբաժանում, որը իրականացնում է  անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի գործառույթների իրականացման համար դիմումների ընդունումը եւ այդ գործառույթների արդյունքում կազմված փաստաթղթերի տրամադրումը:

ՀՈԴՎԱԾ 3. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐՆ ՈՒ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Պետական գրանցման հիմնական սկզբունքներն ու խնդիրներն են.

1) պետության կողմից գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների,սահմանափակումների ճանաչումը, երաշխավորումը եւ պաշտպանությունը.

2) գույքի նկատմամբ իրավունքների, սահամանափակումների, գույքի գնահատման, հաշվառման տվյալների վերաբերյալ տեղեկատվական համակարգի ստեղծումը եւ կառավարումը.

3) գույքի եւ դրա նկատմամբ գրանցված իրավունքների, սահմանափակումների վերաբերյալ տվյալների մատչելիության, օբյեկտիվության, անընդհատության եւ միասնականության ապահովումը.

4) անշարժ գույքի շուկայի կայացմանը աջակցությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 4. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՍՈՒԲՅԵԿՏՆԵՐԸ

Պետական գրանցման սուբյեկտներն են Հայաստանի Հանրապետությունը, Հայաստանի Հանրապետության համայնքները, ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք, օտարերկրյա պետությունները, օտարերկրյա պետությունների վարչատարածքային միավորները եւ կազմակերպությունները:

ՀՈԴՎԱԾ 5. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Պետական գրանցումն ընդգրկում է`

1) գույքի նկատմամբ սեփականության, օգտագործման, հիփոթեքի, հողամասի կառուցապատման, սերվիտուտի, ինչպես նաեւ օրենքով նախատեսված այլ գույքային իրավունքների ծագման, դադարման, փոխանցման, փոփոխման պետական գրանցումը.

2) գույքի տնօրինման, օգտագործման կամ տիրապետման իրավազորությունների նկատմամբ սահմանափակումների, ինչպես նաեւ գույքային իրավունքների իրականացման սահմանափակումների կիրառման, փոփոխման, դադարման պետական գրանցումը:

ՀՈԴՎԱԾ 6. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԻՄԱՑՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳՐԱՆՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԱՎԱՍՏԻՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆԽԱՎԱՐԿԱԾԸ

1.  Գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքները եւ սահմանափակումները ունեն իրավաբանական ուժ, իսկ բոլոր սուբյեկտները համարվում են տեղեկացված դրանց գրանցման մասին անկախ այն հանգամանքից, թե իրականում տեղյակ են այդ մասին, թե ոչ:

2.  Իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում գրառված տեղեկությունները համարվում են ճիշտ եւ ունեն ապացուցողական ուժ այնքան ժամանակ, քանի դեռ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով դրանք չեն ճանաչվել ուժը կորցրած, անվավեր կամ առոչինչ:

ՀՈԴՎԱԾ 7. ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՋՈՐԴԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹՈՒԹՅՈՒՆԸ

1.  Պետական գրանցման ավելի վաղ ներկայացված գույքի նկատմամբ իրավունքները ունեն առաջնահերթություն, ավելի ուշ ներկայացված իրավունքների նկատմամբ:

2. Եթե միեւնույն գույքի նկատմամբ պետական գրանցման են ներկայացվել բովանդակությամբ իրարամերժ իրավունքներ կամ սահմանափակումներ, ապա գրանցման առաջնահերթությունը տրվում է այն իրավունքին կամ սահմանափակմանը, որը ավելի վաղ է ներկայացված պետական գրանցման` անկախ նման գրանցման համար սահմանված ժամկետից, ընդ որում առաջնահերթությունը որոշվում է ըստ համապատասխան դիմումի ներկայացման ժամանակի:

1) Գրանցող մարմնում սահմանված կարգով մուտքագրված սահմանափակումը, դրա գրանցումը կասեցնելու համար սույն օրենքով սահմանված հիմքերի բացակայության դեպքում, մուտքագրման պահից բացառում է դրան հակասող որեւէ պետական գրանցում, անկախ նման սահմանափակման գրանցման համար սահմանված ժամկետից:

3.  Իրավատերը կարող է իր կողմից ձեռքբերված գույքը կամ գույքի նկատմամբ իրավունքները տնօրինել, այդ թվում` ծանրաբեռնել այլ գույքային իրավունքներով, սույն օրենքով սահմանված կարգով այդ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումից հետո:

4. Գույքի նկատմամբ այլ գույքային իրավունք չի կարող գրանցվել, եթե գրանցված չէ տվյալ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը, բացառությամբ օրենքի ուժով կամ դատական ակտով ճանաչված գույքային իրավունքների, ինչպես նաեւ սույն օրենքով նախատեսված այլ դեպքերի:

ՀՈԴՎԱԾ 8. ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԻՄՔԸ

1.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար հիմք են հանդիսանում իրավահաստատող փաստաթղթերը, իսկ սույն օրենքի 3-րդ գլխով նախատեսված պետական գրանցման առանձնահատկությունների դեպքերում, նաեւ այդ գլխով սահմանված փաստաթղթերը:

2.  Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար իրավահաստատող փաստաթղթեր ներկայացնելու պարտականությունը կրում են իրավունքի պետական գրանցման համար դիմող անձինք, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց գույքային իրավունքների պետական գրանցման համար իրավահաստատող փաստաթղթերի ներկայացման կամ ձեռքբերման պարտականությունը դրված է պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների վրա:

3.  Պետական գրանցում իրականացնող մարմինը պարտավոր է իր պաշտոնական կայք-էջում հրապարակել պետական գրանցման համար անհրաժեշտ իրավունքի ձեռքբերումը հաստատող փաստաթղթերի ցանկերը` ըստ գույքի նկատմամբ իրավունքների ձեռքբերման առանձին հիմքերի:

ՀՈԴՎԱԾ  9. ԻՐԱՎԱՀԱՍՏԱՏՈՂ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋԸ

1.  Որեւէ շենքի կամ շինության /այսուհետեւ` շինություն/ նկատմամբ սեփականության իրավունքը կամ հողամասի կառուցապատման իրավունք ունեցող անձի կողմից կառուցված շինության նկատմամբ կառուցապատողի իրավունքը չի կարող գրանցվել, եթե ներկայացված չեն կամ գրանցող մարմնում առկա չեն գրանցումը հայցող իրավատիրոջ` այդ շինությամբ ծանրաբեռնված հողամասի նկատմամբ իրավունքի վերաբերյալ իրավահաստատող փաստաթղթեր (իրավահաստատող փաստաթղթերի ամբողջականության պահանջ):

2. Իրավահաստատող փաստաթղթերի ամբողջականության պահանջը չի տարածվում նախկինում պետական կամ համայնքային բնակարանային ֆոնդում ընդգրկված բազմաբնակարան շենքերում գտնվող շինությունների (բնակարաններ, ոչ բնակելի տարածքներ) նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 10. ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿՈՒՄՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

1.  Սահմանափակումների պետական գրանցման համար հիմք են հանդիսանում.

1) դատական ակտերը, դատական ակտերի հարկադիր կատարումն ապահովող մարմինների, քրեական հետապնդում իրականացնող մարմինների, ինչպես նաեւ օրենքով նախատեսված դեպքերում այլ պետական մարմինների (այսուհետեւ՝ սահմանափակում կիրառող իրավասու մարմիններ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կայացված որոշումները.

2) պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների (այսուհետեւ՝ սահմանափակում կիրառող վարչական մարմիններ) իրավական ակտերը, որոնց հիման վրա օրենքով նախատեսված դեպքերում եւ կարգով կարող է սահմանափակվել քաղաքացիների կամ իրավաբանական անձանց գույքային իրավունքների իրականացումը.

3) օրենքի ուժով կիրառվող սահմանափակումների դեպքում՝ այն փաստաթղթերը, որոնք հաստատում են սահմանափակման կիրառման համար անհրաժեշտ եւ բավարար հանգամանքների առկայությունը, եթե օրենքով նման պահանջ նախատեսված է.

4) գույքի նկատմամբ իրավունքների իրականացման սահմանափակման՝ օրենքին չհակասող պայման պարունակող, գործարքների կնքման վերաբերյալ փաստաթղթերը:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին եւ 2-րդ կետերով սահմանված հիմքերով սահմանափակումների պետական գրանցումը իրականացվում է սահմանափակումը կիրառող մարմնի կողմից ներկայացված դատական ակտի կամ որոշման հիման վրա, 4-րդ կետով սահմանված հիմքերով սահմանափակման պետական գրանցումը կատարվում է սահմանափակման պայման պարունակող գործարքի կողմերից մեկի ներկայացմամբ, իսկ 3-րդ կետով սահմանված հիմքերով սահմանափակման պետական գրանցումը կարող է կատարվել նաեւ առանց համապատասխան դիմումի առկայության, եթե սահմանափակումը սահմանող օրենքով կամ դրա կիրարկումն ապահովող իրավական ակտով այդ պարտականությունը դրված է գրանցող մարմնի վրա:

3. Սահմանափակման գրանցման համար ներկայացված փաստաթղթերի բովանդակության հիման վրա սահմանափակման կիրառման օբյեկտը կամ սուբյեկտը միանշանակ որոշելու անհնարինության դեպքում, գրանցող մարմինը փաստաթղթերը ստանալուց հետո 1-օրյա ժամկետում կասեցնում է սահմանափակման պետական գրանցումը, այդ մասին գրավոր ծանուցելով սահմանափակումը կիրառած իրավասու մարմնին` նշելով կասեցման պատճառների մասին.

1) սույն մասով նախատեսված հիմքերով սահմանափակման գրանցումը չի կարող կասեցվել, եթե ներկայացված փաստաթղթերում նշված են առնվազն`

ա. սահմանափակման օբյեկտ հանդիսացող անշարժ գույքի միավորի կադաստրային ծածկագիրը կամ հասցեն կամ գույքի գտնվելու վայրը հստակ բնութագրող տեղեկություններ եւ գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունք ունեցող որեւէ անձի անունը (անվանումը).

բ. ֆիզիկական անձի իրավունքների սահմանափակման դեպքում՝ ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը, ծննդյան ամսաթիվը եւ անձը հաստատող փաստաթղթի սերիան եւ համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտի համարը.

գ. իրավաբանական անձի իրավունքների սահմանափակման դեպքում՝ իրավաբանական անձի լրիվ անվանումը.

4. Սահմանափակման պետական գրանցման կասեցված վարույթը վերսկսվում է սահմանափակումը կիրառող մարմնի կողմից սահմանափակման օբյեկտը կամ սուբյեկտը որոշելու համար լրացուցիչ տեղեկություններ ներկայացվելու դեպքում:

5. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետով սահմանված հիմքերով գրանցված սահմանափակումը կարող է բացառել դրան հակասող իրավունքի պետական գրանցումը միայն օրենքով նախատեսված դեպքերում:

6. Սահմանափակման գրանցումը կասեցնելու հիմքերի բացակայության դեպքում, գրանցող մարմինը իրականացնում է սահմանափակման պետական գրանցում` այդ մասին իրազեկելով սահմանափակումը կիրառած մարմնին կամ գործարքի համապատասխան կողմին:

7.Սույն հոդվածով սահմանված կարգով գրանցված սահմանափակումների դադարման պետական գրանցումը իրականացվում է սահմանափակումը վերացնելու (դադարեցնելու) մասին համապատասխան փաստաթղթի հիման վրա, իսկ օրենքով նախատեսված դեպքերում նաեւ այնպիսի հանգամանքների երեւան գալով, որոնք օրենքի հիման վրա դադարեցնում են կիրառված սահմանափակման գործողությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 11. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆ ԿԱԴԱՍՏՐԻ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՄԱՏՉԵԼԻՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տեղեկատվության ազատությունը սահմանափակվում է պետական, ծառայողական կամ օրենքով պահպանվող այլ գաղտնիք պարունակող տեղեկությունների սահմանափակ մատչելիությամբ:

2. Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի՝ պետական կամ ծառայողական գաղտնիք պարունակող տեղեկությունները տրամադրվում են «Պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով:

1) Պետական քարտեզագրագեոդեզիական ֆոնդի տեղեկատվության մաս կազմող՝ անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տեղեկությունները տրամադրվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

3. Պետական գրանցման գործառույթի իրականացման արդյունքում գրանցում իրականացնող մարմնի կողմից ստեղծված, հավաքագրված, այդ թվում նաեւ` գրանցման համար ներկայացված, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի գույքագրման փաստաթղթերում առկա տեղեկատվությունից` անկախ դրա նյութական կրիչի (այսուհետեւ`իրավական կադաստրի տեղեկատվություն), ֆիզիկական անձանց անձնական եւ ընտանեկան, ինչպեu նաեւ իրավաբանական անձանց` առեւտրային գաղտնիք չեն համարվում հետեւյալ տեղեկությունները.

1) գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման միասնական մատյանում գրառման ենթակա տեղեկությունները.

2) հողամասի եւ շինությունների կադաստրային արժեքի (զուտ եկամտի) հաշվարկման համար հիմք հանդիսացող տեքստային եւ թվային տվյալները.

3) օրենքով հանրամատչելի բնույթ ունեցող այլ տեղեկությունները:

4. Բացառությամբ սույն հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված տեղեկությունների, իրավական կադաստրի տեղեկատվության կազմից այլ տեղեկություններ, այդ թվում` փաստաթղթերի պատճենների կամ քաղվածքների ձեւով, կարող են տրամադրվել.

1) գույքային իրավունքների, դրանց ձեռքբերման կամ գրանցման հիմքերի վերաբերյալ տեղեկությունները՝ այդ իրավունքների իրավատերերին, գրանցված իրավունքի սուբյեկտներին, սույն հոդվածի 5-րդ մասով նախատեսված մարմիններին.

ա.սույն տեղեկությունները այլ անձանց կարող են տրամադրվել  իրավատերերի կամ գրանցված իրավունքի սուբյեկտների համաձայնությամբ.

2) գործարքների կամ դրանց առանձին պայմանների վերաբերյալ տեղեկությունները՝ այդ գործարքների կողմերին, սույն հոդվածի 5-րդ մասով նախատեսված մարմիններին.

ա. սույն տեղեկությունները այլ անձանց կարող են տրամադրվել գործարքի կողմերի համաձայնությամբ:

5.  Սույն հոդվածով նախատեսված տեղեկությունները առանց համապատասխան համաձայնության կարող են տրամադրվել դատական մարմիններին, քրեական հետապնդում իրականացնող մարմիններին, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում՝ պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, որոնց կողմից այդ տեղեկությունների հրապարակման կամ դրանց գաղտնիության պահպանման  հետ կապված հարաբերությունները կարգավորվում են օրենքով եւ համապատասխան մարմինների գործառույթները կարգավորող այլ իրավական ակտերով:

ՀՈԴՎԱԾ 12. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ

1. Պետական գրանցման իրականացման արդյունքում ստեղծվող հիմնական փաստաթղթերն են`

1) գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման միասնական մատյանը (այսուհետ` գրանցման մատյան).

2)   կադաստրային քարտեզը(հատակագիծը).

3) անշարժ գույքի յուրաքանչյուր միավորի համար կազմված կադաստրային գործը (այսուհետ` կադաստրային գործ):

ՀՈԴՎԱԾ 13. ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՏՅԱՆԸ ԵՎ ԴՐԱ ՎԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

1.  Գրանցման մատյանը էլեկտրոնային, իսկ սույն օրենքով նախատեսված դեպքերում նաեւ թղթային փաստաթուղթ է, որում պետական գրանցման իրականացման նպատակով գրառվում են անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ տեղեկությունների հետեւյալ համախմբերը.

1) անշարժ գույքի միավորը նույնականացնող տեղեկություններ, որոնք ընդգրկում են հողամասի, շենքերի, շինությունների կադաստրային ծածկագրերը, մակերեսները, հողամասի նպատակային եւ գործառնական նշանակությունը կամ հողատեսքը, շենքերի, շինությունների նպատակային նշանակությունը, անշարժ գույքի միավորի հասցեն (բացառությամբ գյուղատնտեսական նշանակության հողամասերի).

2) անշարժ գույքի միավորի կամ դրա որեւէ մասի նկատմամբ իրավունքների գրանցման վերաբերյալ տեղեկություններ, որոնք ընդգրկում են գրանցվող իրավունքները, իրավատիրոջ անունը (անվանումը), իրավատիրոջ նույնականացման համար անհրաժեշտ այլ տվյալները, ինչպես նաեւ պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած փաստաթղթերի ցանկը.

3) սահմանափակումների վերաբերյալ տեղեկություններ, որոնք ընդգրկում են գրանցվող սահմանափակման տեսակը եւ բնույթը, առկայության դեպքում` ժամկետը, կիրառողը, սահմանափակման պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած փաստաթղթի անվանումը եւ այլ վավերապայմանները.

4) լրացուցիչ տեղեկություններ, որոնք ընդգրկում են իրավունքի կամ սահմանափակման գրանցմանը վերաբերող այլ անհրաժեշտ տվյալներ.

2. Պետական գրանցումը իրականացվում է գրանցման էլեկտրոնային մատյանում՝ բացառությամբ հետեւյալ դեպքերի.

1) Գրանցման էլեկտրոնային մատյանների վարման ավտոմատացված համակարգի ծրագրաապարատային կամ հաղորդակցության խափանումների առաջացման դեպքում, պետական գրանցումը իրակականցվում է թղթային մատյանում նույն տեղեկությունների գրառման միջոցով, որոնք, էլեկտրոնային մատյանում պետական գրանցման խոչընդոտների վերացումից հետո` մեկօրյա ժամկետում, տեղափոխվում են էլեկտրոնային մատյան, այդ մասին համապատասխան գրառում կատարելով թղթային մատյանում` նշելով տեղափոխման օրը եւ ժամը:

3.  Գրանցման մատյանի ձեւը եւ դրանում տեղեկությունների լրացման առանձնահատկությունները  սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 14. ԿԱԴԱՍՏՐԱՅԻՆ ՔԱՐՏԵԶԸ (ՀԱՏԱԿԱԳԻԾԸ)

1.  Կադաստրային քարտեզները (հատակագծերը) տեղանքի փոքրացված եւ ընդհանրացված արտապատկերումներն են, համապատասխան մասշտաբով եւ պայմանական նշաններով, որոնցում պատկերված են անշարժ գույքի միավորները, դրանց տեղադրությունը, սահմանները, մակերեսը, տեսքերն ու տեսակները, վերգետնյա եւ ստորգետնյա հաղորդակցությունների ցանցերը եւ այլ տվյալներ:

2. Կադաստրային քարտեզում (հատակագծում) նշված հողամասերի, շենքերի, շինությունների եւ այլ ամրակայված գույքի շրջադարձային (բեկման) կետերի կոորդինատները պետք է կապակցված լինեն Հայաստանի Հանրապետությունում գործող միասնական գեոդեզիական կոորդինատային համակարգին:

3. Անշարժ գույքի կադաստրային ծածկագրման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

ՀՈԴՎԱԾ 15. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՄԻԱՎՈՐԻ (ՀՈՂԱՄԱՍԻ) ՍԱՀՄԱՆՆԵՐԸ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՊԱՀՊԱՆՈՒՄԸ

1.  Անշարժ գույքի միավորի սահմանները կարող են լինել մոտավոր ու ճշգրիտ:

2.  Մոտավոր են համարվում անշարժ գույքի միավորի (հողամասի) այն սահմանները, որոնց շրջադարձային (բեկման) կետերը տեղանքում ամրացված չեն սահմանանիշերով եւ նրանց համար որոշված չեն ճշգրիտ կոորդինատներ:

3.  Ճշգրիտ են համարվում անշարժ գույքի միավորի (հողամասի) այն սահմանները, որոնց շրջադարձային (բեկման) կետերը տեղանքում ամրացված են սահմանանիշերով եւ նրանց համար որոշված են ճշգրիտ կոորդինատներ:

4.  Սահմանների որոշման եղանակը, դրանց ճշտության նկատմամբ տեխնիկական պահանջները, սահմանանիշերի ձեւերը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրը:

ՀՈԴՎԱԾ 16. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ  ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ՔԱՐՏԵԶԱԳՐՈՒԹՅԱՆ, ԳԵՈԴԵԶԻԱՅԻ, ՉԱՓԱԳՐՄԱՆ (ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ) ԵՎ ՀՈՂԱՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

1.  Հայաստանի Հանրապետությունում քարտեզագրության, գեոդեզիայի, չափագրման (հաշվառման) եւ հողաշինարարության գործունեությամբ կարող են զբաղվել պետական լիազոր մարմնի կողմից որակավորման վկայական ստացած անձինք:

2.  Քարտեզագրության, գեոդեզիայի, չափագրման (հաշվառման) եւ հողաշինարարության աշխատանքների իրականացմանը ներկայացվող պարտադիր պահանջները, որակավորման անցկացման կարգն ու պայմանները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

3.  Գրանցող մարմինը պատասխանատվություն չի կրում որակավորում ստացած անձանց կողմից սույն հոդվածի 1-ին կետում նշված աշխատանքների որակի եւ տվյալների հավաստիության համար:

4. Սույն հոդվածի 1-ին մասում նշված  աշխատանքները իրականացվում են անշարժ գույքի սեփականատիրոջ (օգտագործողի) միջոցների հաշվին:

ՀՈԴՎԱԾ 17. ԿԱԴԱՍՏՐԱՅԻՆ ԳՈՐԾԸ

1. Պետական գրանցման կամ այլ նպատակներով ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա անշարժ գույքի յուրաքանչյուր միավորի վերաբերյալ` անկախ պետական գրանցումից, կազմվում է առանձին կադաստրային գործ, որում պահպանվում են ներկայացված, ինչպես նաեւ պետական գրանցման, տեղեկատվության տրամադրման եւ անշարժ գույքի կադաստրի վարման այլ գործառույթների իրականացման արդյունքում պետական գրանցում իրականացնող լիազոր մարմնի կողմից կազմված փաստաթղթերը (այսուհետեւ` կադաստրային գործի փաստաթղթեր):

2. Կադաստրային գործը վարվում է ինչպես թղթային, այնպես էլ էլեկտրոնային տարբերակով:

3. Գույքի եւ դրա նկատմամբ գրանցված իրավունքներ եւ սահմանափակումներ հաստատող փաստաթղթերը պահվում են անժամկետ` փաստաթղթային ձեւով եւ էլեկտրոնային կրիչների վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 18. ԳՈՒՅՔԻ  ՆԿԱՏՄԱՄԲ  ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿՈՒՄՆԵՐԸ, ՈՐՈՆՔ  ԾԱԳՈՒՄ ԵՆ ՕՐԵՆՔԻ ՀԻՄԱՆ ՎՐԱ ԵՎ ՈՒՆԵՆ ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ՈՒԺ ԱՆԿԱԽ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԻՑ

1.  Էլեկտրաէներգիա բաշխող ընկերություններն օրենքով սահմանված դեպքերում եւ կարգով ունեն այլոց պատկանող հողամասերի, դրանցում ամրակայված շենքերի եւ շինությունների սահմանափակ օգտագործման իրավունք (սերվիտուտ)` էլեկտրակայանքների, օդային գծերի եւ մալուխների, ենթակայանների եւ հենասյուների տեղակայման, շահագործման, սպասարկման, դրանց անվտանգության գոտիների եւ մուտքի իրավունքի համար:

2.  Գույքի նկատմամբ իրավունքները եւ սահմանափակումները ունեն իրավաբանական ուժ` անկախ պետական գրանցումից`

1) մինչեւ սույն օրենքի ընդունումը` հասարակական կարիքների համար, գծային եւ ինժեներատրանսպորտային կառույցների (էլեկտրահաղորդակցության, ռադիոհեռախոսակապի, ջրագծերի, ջրանցքների, երկաթգծի, ավտոճանապարհների եւ այլն), շինությունների սպասարկման եւ պահպանման նպատակով մուտքի իրավունքը.

բ) ամուսինների, երեխաների եւ խնամքի տակ գտնվող այլ անձանց իրավունքները, որոնք սահմանված են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ, եթե նույնիսկ այդ իրավունքներն առանձին չեն գրանցվել.

գ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված, ընդհանուր կանոն եւ արգելք հանդիսացող սահմանափակումները (առողջապահական, պաշտպանական, շրջակա միջավայրի պահպանման եւ այլն).

դ) մինչեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրանցումը` էլեկտրաէներգիա բաշխող ընկերությունների օգտին սույն օրենքով սահմանված սերվիտուտը:

ԳԼՈՒԽ 2.

ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԸ

ՀՈԴՎԱԾ 19. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԼԻԱԶՈՐ ՄԱՐՄԻՆԸ

1.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցումը, գույքի եւ դրա նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների մասին տեղեկատվության տրամադրումը իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող պետական կառավարման հանրապետական մարմինը (այսուհետեւ՝ անշարժ գույքի պետական ռեգիստր) իր առանձնացված  (տարածքային) ստորաբաժանումների միջոցով:

2.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարի առաջարկությամբ անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի կառուցվածքային, տարածքային ստորաբաժանումների ղեկավարները, ղեկավարների տեղակալները, բաժինների պետերը, գլխավոր մասնագետները իրենց համաձայնությամբ, պաշտոնի նշանակելու իրավասություն ունեցող պաշտոնատար անձի կողմից կարող են տեղափոխվել մեկ կառուցվածքային կամ տարածքային ստորաբաժանումից մեկ այլ կառուցվածքային կամ տարածքային ստորաբաժանում՝ հավասարազոր պաշտոնի, դրա մասին տեղյակ պահելով Հայաստանի Հանրապետության  քաղաքացիական ծառայության խորհրդին (անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի պաշտոնատար անձանց ռոտացիա):

ՀՈԴՎԱԾ  20. ԱՆՇԱՐԺ  ԳՈՒՅՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՌԵԳԻՍՏՐԻ ԼԻԱԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրը պետական կառավարման հանրապետական մարմին է, որը մշակում եւ իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում անշարժ գույքի շուկայի բնագավառում ընդհանուր քաղաքականությունը, գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումը` գույքի նկատմամբ իրավունքների, սահմանափակումների ճանաչման ու երաշխավորման նպատակով, գույքի վերաբերյալ տեղեկատվական համակարգի ստեղծումը, տեղեկատվության տրամադրումը եւ համակարգի գործունեության կառավարումն ու վերահսկումը, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված այլ գործառույթներ:

ՀՈԴՎԱԾ 21. ԱՆՇԱՐԺ  ԳՈՒՅՔԻ  ՊԵՏԱԿԱՆ  ՌԵԳԻՍՏՐԻ  ՂԵԿԱՎԱՐԸ

1.  Հայաստանի Հանրապետության անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարին նշանակում եւ ազատում է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահը, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի ներկայացմամբ:

2. Հայաստանի Հանրապետության անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը չի կարող զբաղեցնել այլ պաշտոն, լինել ներկայացուցչական մարմնի անդամ, կատարել այլ վճարովի աշխատանք (բացի մանկավարժական, գիտական եւ ստեղծագործական աշխատանքներից):

ՀՈԴՎԱԾ 22. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՌԵԳԻՍՏՐԻ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԸ

1.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի տարածքային ստորաբաժանումները ստեղծվում են անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարի կողմից եւ նրա կողմից սահմանված տարածքում իրականացնում են գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման, անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տեղեկատվության տրամադրման, անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի գործառույթների իրականացման դիմումների ընդունման, այդ գործառույթների արդյունքում կազմված փաստաթղթերի տրամադրման, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված այլ գործառույթներ:

2.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի տարածքային ստորաբաժանումների միջեւ պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման եւ պետական գրանցման ու տեղեկատվության տրամադրման դիմումների ընդունման գործառույթների տարածքային ենթակայությունը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 23.  ՊԵՏԱԿԱՆ  ԳՐԱՆՑՈՒՄ  ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ  ԼԻԱԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆ  ՈՒՆԵՑՈՂ ՊԱՇՏՈՆԱՏԱՐ ԱՆՁԻՆՔ

1.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի տարածքային ստորաբաժանումներում պետական գրանցումը իրականացնում են ի պաշտոնե պետական գրանցում կատարելու լիազորություն ունեցող պաշտոնատար անձինք:

1) Սույն օրենքով սահմանված կարգով պետական գրանցում իրականացնելու լիազորություն ունեցող պաշտոնների ցանկը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

2.  Պետական գրանցում կատարելու լիազորություն ունեցող պաշտոնատար անձանց արգելվում է գրանցել իրենց կամ իրենց մերձավոր ազգականների անվամբ գույքի նկատմամբ իրավունքները:

ԳԼՈՒԽ 3.

ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԸ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 24.  ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԻ ՀԱՐՈՒՑՈՒՄԸ

1.  Պետական գրանցման վարույթի հարուցման հիմք է հանդիսանում իրավունքի պետական գրանցում հայցող իրավատիրոջ կողմից անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի որեւէ սպասարկման գրասենյակ՝ անկախ գույքի գտնվելու վայրից, ներկայացված դիմումը:

2. Դիմումում պետք է պարտադիր նշված լինեն.

1) գույքի հասցեն կամ գտնվելու վայրը (կարող է նշվել նաեւ միավորի ծածկագիրը).

2) ֆիզիկական անձանց դեպքում` դիմողի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված անձը հաստատող փաստաթղթերից տվյալները (անունը, ազգանունը, հայրանունը, ծննդյան ամսաթիվը, անձը հաստատող փաստաթղթի անվանումը, սերիան, համարը, բնակության հասցեն).

3) իրավաբանական անձի դեպքում` լրիվ անվանումը, գտնվելու վայրը, հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ).

4) դիմումով ներկայացվող պահանջը.

5) դիմումին կից ներկայացվող փաստաթղթերի ցանկը.

6) դիմումի ներկայացման ամսաթիվը.

7) դիմողի ստորագրությունը:

3. Դիմողը պետք է ներկայանա անձը հաստատող փաստաթղթով, իսկ դիմումի հետ միասին պետք է ներկայացվեն`

1)  դիմողի անձը հաստատող փաստաթղթի լուսապատճենը (լուսապատճենի բացակայության դեպքում` այն պատճենահանվում է դիմումը ընդունող աշխատակցի կողմից), իսկ իրավաբանական անձանց դեպքում` իրավաբանական անձի պետական գրանցման վկայականի եւ կանոնադրության` իրավաբանական անձի իրավասու մարմնի կողմից հաստատված պատճենները.

2)  պետական տուրքի, պետական գրանցման համար վճարի մուծման անդորրագրերը, իրավունքի պետական գրանցման համար անհրաժեշտ իրավահաստատող փաստաթղթերը, իսկ սույն օրենքի 25-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերում՝ նաեւ այդ հոդվածով սահմանված այլ փաստաթղթերը:

4. Փաստաթղթերը ներկայացվում են մեկ օրինակից` բնօրինակը կամ սահմանված կարգով հաստատված պատճենը:  Այդ փաստաթղթերի բովանդակությունը կամ որեւէ մասը չպետք է գրառված լինի մատիտով, դրանք չպետք է պարունակեն ջնջումներ, սահմանված կարգով չհաստատված ուղղումներ, ինչպես նաեւ փաստաթղթի բովանդակության ճշգրիտ ընկալմանը խոչընդոտող վնասվածքներ:

5. Գույքի նկատմամբ ընդհանուր սեփականության իրավունքի պետական գրանցման վարույթի հարուցման համար բավարար է ընդհանուր սեփականության մասնակիցներից որեւէ մեկի դիմումը:

6. Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների ծագմանը, փոփոխմանը, փոխանցմանն ուղղված  գործարքներից` բացառությամբ միակողմ գործարքների, ծագող իրավունքները պետք է պետական գրանցման ներկայացվեն ոչ ուշ, քան այդ գործարքների նոտարական վավերացման օրվանից սկսած 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում:

1) Սույն մասի պահանջը չպահպանելը հանգեցնում է գործարքի անվավերության: Նման գործարքը համարվում է առոչինչ:

2) Գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցման դիմում կարող է ներկայացնել այդ գործարքի կողմերից յուրաքանչյուրը:

7.  Դիմումը պետք է ներկայացվի անձամբ իրավատիրոջ կամ սույն հոդվածի 6-րդ մասի 2-րդ կետով սահմանված գործարքի կողմ հանդիսացող անձանց կողմից, իրավաբանական անձ հանդիսացող իրավատիրոջ կամ գործարքի կողմի դեպքում՝ այդ իրավաբանական անձի անունից առանց լիազորագիր հանդես գալու իրավասությամբ օժտված իրավաբանական անձի մարմնի (պաշտոնատար անձի)  կողմից,  բացառությամբ այն դեպքերի, երբ՝

ա. դիմումը ներկայացվում է իրավատիրոջ անունից նոտարի վավերացրած կամ հասարակ գրավոր ձեւով տրված լիազորագրի հիման վրա հանդես եկող անձը.

բ. դիմումը ներկայացնում է իրավատիրոջ խնամակալը, հոգաբարձուն կամ այլ օրինական ներկայացուցիչը.

գ. դիմումը ներկայացվում է շահագրգիռ անձի կողմից` դատական ակտի հիման վրա իրավունքի ծագման, փոփոխման, փոխանցման կամ դադարման պետական գրանցման համար:

8. Դիմողի ինքնությունը ստուգվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված անձը հաստատող փաստաթղթի բնօրինակի կամ սահմանված կարգով հաստատված պատճենի հիման վրա, առանց որի դիմում չի ընդունվում: Ներկայացված դիմումը եւ կից փաստաթղթերը մուտքագրվում են դիմողի ներկայությամբ եւ գրանցվում են դիմումների հաշվառման մատյանում, որից հետո դիմողին տրամադրվում է ստացական՝ նշելով դիմումի մուտքագրման օրը, ժամը, րոպեն, մուտքի համարը, դիմողի տվյալները, դիմումով ներկայացվող պահանջը եւ դիմումին կից ներկայացված փաստաթղթերի ցանկը:

1) Դիմումների հաշվառման մատյանի ձեւը, վարման կարգը եւ դիմողին տրամադրվող ստացականի ձեւաթուղթը հաստատում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

9. Դիմումի հետ ներկայացված փաստաթղթերի իսկության համար պատասխանատվությունը կրում են փաստաթղթերը ներկայացրած անձինք:

ՀՈԴՎԱԾ  25. ԳՈՒՅՔԻ  ՆԿԱՏՄԱՄԲ  ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ԱՅԼ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ

1.  Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար պետք է ներկայացվի նաեւ գրանցվող հողամասի հատակագիծը եթե`

1) գրանցման ներկայացվող հողամասի նկատմամբ 1998 թվականի մարտի 1-ից հետո իրավունքների պետական գրանցում չի կատարվել.

2) կատարվելու է 1998 թվակականի մարտի 1-ից հետո գրանցված հողամասի սահմանների փոփոխության, բաժանման կամ միավորման (բացառությամբ գրանցված հողամասերի սահմանների միավորման) պետական գրանցում:

2.  Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար պետք է ներկայացվի նաեւ շինության հատակագիծը եթե՝

1) գրանցման ներկայացվող շինության նկատմամբ 1998 թվականի մարտի 1-ից հետո իրավունքների պետական գրանցում չի կատարվել.

2) կատարվելու է նոր ստեղծված (կառուցված) շինությունների նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցում կամ գրանցված շինությունների վերակառուցման, բաժանման, ինչպես նաեւ այլ հիմքերով շինությունների մակերեսների փոփոխության պետական գրանցում:

3) օրենքով նախատեսված այլ դեպքերում:

3. Գույքի, բացառությամբ գյուղատնտեսական նշանակության հողամասերի, սեփականության կամ հողամասի կառուցապատման իրավունքների պետական գրանցման համար պետք է ներկայացվի նաեւ անշարժ գույքի  հասցե տրամադրելու մասին իրավասու մարմնի որոշումը, եթե՝

1) իրավահաստատող փաստաթղթերում նշված չէ գրանցման ներկայացվող անշարժ գույքի հասցեն կամ նշված հասցեն չի պարունակում «ներբնակավայրային աշխարհագրական օբյեկտի անվանում» կամ «անշարժ գույքի հերթական համար» վավերապայմանները.

2)  ներկայացվում է անշարժ գույքի միավորների բաժանման կամ միավորման պետական գրանցման դիմում:

4.  Սույն հոդվածով նախատեսված հատակագծերի ձեւերը եւ հատակագծերին ներկայացվող պահանջները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 26. ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ԵՂԱՆԱԿՈՎ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԴԻՄՈՒՄՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄԸ

1. Պետական գրանցման դիմումը եւ սույն օրենքով դիմումին կից ներկայացման ենթակա փաստաթղթերը կարող են ներկայացվել (ներբեռնվել) նաեւ էլեկտրոնային եղանակով,  գրանցումն իրականացնող մարմնի պաշտոնական կայք-էջի էլեկտրոնային համակարգի միջոցով, որի դեպքում դիմումը եւ ներկայացվող փաստաթղթերի էլեկտրոնային պատճենների համապատասխանությունը դրանց իսկական օրինակներին հավաստվում է ներկայացնող անձի էլեկտրոնային ստորագրությամբ:

2.  Էլեկտրոնային եղանակով դիմումների եւ փաստաթղթղերի ներկայացման կարգը, ինչպես նաեւ դրա հետ կապված տեխնիկական պատճառներով պետական գրանցման վարույթի կասեցման հիմքերը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 27. ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

1.  Դիմումը մուտքագրվելուց հետո գրանցող մարմնի կողմից ուսումնասիրվում են իրավունքի պետական գրանցման համար ներկայացված  իրավահաստատող փաստաթղթերը եւ սույն օրենքով նախատեսված պետական գրանցման վարույթի կասեցման, դադարեցման կամ պետական գրանցումը մերժելու հիմքերի բացակայության դեպքում կատարվում է իրավունքի պետական գրանցում՝  սույն օրենքի 13-րդ հոդվածով նախատեսված տվյալները մատյանում գրառելու միջոցով:

2. Գույքի նկատմամբ իրավունքները եւ սահմանափակումները համարվում են գրանցված` գրանցման մատյանում սահմանված գրառումները կատարելու եւ պետական գրանցման իրավասություն ունեցող պաշտոնատար անձի կողմից հաստատվելու պահից:

3. Իրավունքի պետական գրանցումից հետո գրանցված իրավունքի սուբյեկտներին տրամադրվում է անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման վկայական (այսուհետեւ՝ գրանցման վկայական), որը հաստատում է գրանցման ներկայացված իրավունքի պետական գրանցման իրականացման փաստը:

4. Գրանցման վկայականում պետք է նշված լինեն.

1) Գրանցված իրավունքի սուբյեկտների անունները (անվանումները),

2) անշարժ գույքի միավորը նույնականացնող տեղեկություններ, որոնք ընդգրկում են հողամասի, շենքերի, շինությունների կադաստրային ծածկագրերը, մակերեսները, հողամասի նպատակային եւ գործառնական նշանակությունը կամ հողատեսքը, շենքերի, շինությունների նպատակային նշանակությունը.

3) անշարժ գույքի միավորի հասցեն, իսկ գյուղատնտեսական նշանակության հողամասերի համայնքի, առկայության դեպքում նաեւ` տեղանքի անվանումը.

4) պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած իրավահաստատող փաստաթղթերը.

5) Սույն օրենքի 13-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ եւ 4-րդ կետերով սահմանված՝ տվյալ իրավունքի պետական գրանցման ընթացքում կատարված գրառումներ.

5. Գրանցման վկայականի ձեւը եւ դրանում տվյալների լրացման առանձնահատկությունները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 28. ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԻ ԿԱՍԵՑՈՒՄԸ

1. Իրավունքի պետական գրանցում իրականացնող մարմինը կասեցնում է իրավունքի պետական գրանցման վարույթը, եթե`

1) դիմումի հետ չեն ներկայացվել պետական գրանցման որոշում կայացնելու համար անհրաժեշտ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ կամ սույն օրենքով նախատեսված փաստաթղթերը կամ տեղեկատվությունը.

2)  ներկայացված իրավահաստատող փաստաթղթերով հնարավոր չէ հստակ ճշտել գրանցման ենթակա իրավունքը կամ սահմանափակումը, իրավատիրոջ ինքնությունը կամ իրավունքի (սահմանափակման) գրանցման օբյեկտ հանդիսացող անշարժ գույքի միավորը.

3) վճարված չէ համապատասխան ծառայությունների մատուցման գումարը.

4) իրավահաստատող փաստաթղթերը կազմված են նման տեսակի փաստաթղթի համար Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պարտադիր պահանջների, այդ թվում` ձեւի կամ սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 4-րդ մասի 1-ին կետի պահանջների խախտմամբ.

5) առկա է փաստաթղթերով չհիմնավորված անհամապատսխանություն գույքի ներկայացված եւ գրանցման մատյանում կամ գույքագրման փաստաթղթերում (գրանցված չլինելու դեպքում) նշված մակերեսների միջեւ, որը չի առաջացել տեխնիկական սխալանքի արդյունքում.

6) իրավասու մարմնի որոշմամբ կասեցված է ներկայացված փաստաթղթերի կամ տվյալ իրավունքին կամ սահամանափակմանը վերաբերող դրանց մասերի  գործողությունը.

7) ներկայացվել է դատական ակտ, որով կասեցված է պետական գրանցման վարույթը.

8) առկա են օրենքով սահմանված այլ հիմքեր:

2. Uույն հոդվածի 1-ին մաuի 1-5 կետերով նախատեuված դեպքերում գրանցման վարույթը վերuկuվում է դրա կաuեցման հիմք դարձած հանգամանքները վերանալուց հետո, բայց ոչ ուշ, քան կաuեցման մաuին որոշում ընդունելու oրվանից հետո 30 օրացուցային oրը լրանալը, իսկ 6-7 կետերով նախատեսված դեպքերում՝ գրանցման վարույթը վերuկuվում է դրա կասեցման համար հիմք հանդիսացած իրավական ակտի գործողությունը դադարեցվելուց կամ կասեցման մասին ակտով սահմանված կասեցման ժամկետը լրանալուց հետո:

3. Պետական գրանցման կասեցման ժամկետի սկիզբ է համարվում կասեցման մասին ծանուցումը դիմողին պատշաճ ձեւով հանձնելու օրը.

1) Ծանուցումը համարվում է պատշաճ ձեւով հանձնված, եթե այն առձեռն հանձնվել է դիմողին՝ ստանալու մասին ստորագրությամբ, ուղարկվել է պատվիրված նամակով` հանձնման մասին ծանուցմամբ, իսկ էլեկտրոնային եղանակով տրված դիմումների դեպքում՝ ծանուցման էլեկտրոնային փաստաթուղթը առաքվել է դիմողին էլեկտրոնային համակարգի միջոցով, ընդ որում, կասեցման մասին որոշումը ընդունվելու օրվանից սկսած 5-օրյա ժամկետում դիմողի կողմից ծանուցումը առձեռն չստանալու դեպքում, բացառությամբ էլեկտրոնային եղանակով տրված դիմումներով կասեցման ծանուցումների, այն դիմողին առաքվում է փոստով:

4. Պետական գրանցման վարույթը կասեցնելու մասին ծանուցման մեջ պետք է պարտադիր նշվեն վարույթի կասեցման բոլոր հիմքերը, այն փաստաթղթերը կամ տեղեկատվությունը, որոնք անհրաժեշտ են կաuեցման համար հիմք դարձած հանգամանքները վերացնելու համար, ինչպես նաեւ հղում այն իրավական ակտերին, որոնց հիմքով առաջադրվում է այդ փաստաթղթերի կամ տեղեկատվության  ներկայացման պահանջը:

5. Եթե առկա են պետական գրանցման վարույթը կասեցնելու մեկից ավելի հիմքեր, ապա վարույթը կասեցվում է բոլոր առկա հիմքերով:

6.  Գրանցման վարույթի վերսկսման դեպքում գրանցման ժամկետի սկիզբը հաշվարկվում է վարույթի վերսկսման պահից:

ՀՈԴՎԱԾ 29. ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԻ ԴԱԴԱՐԵՑՈՒՄԸ

1. Իրավունքի պետական գրանցում իրականացնող մարմինը դադարեցնում է պետական գրանցումը, եթե`

1) պետական գրանցման վարույթի ընթացքում իրավատերը ներկայացրել է պետական գրանցման դադարեցման պահանջ.

2) պետական գրանցման կասեցման սահմանված ժամկետում չեն ներկայացվում փաստաթղթեր կամ տեղեկատվություն կասեցման հիմքերը վերացնելու մասին.

3)  եթե գրանցման ընթացքում պաշտոնապես հայտնի է դարձել, որ պետական գրանցման ներկայացված իրավունքը կամ սահմանափակումը, իրավատերը կամ գույքը գոյություն չունի կամ իրավահաստատող փաստաթղթերը ճանաչվել են ուժը կորցրած, անվավեր կամ առոչինչ.

9)  ներկայացվել է օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ, որով սահմանված է պետական գրանցման վարույթի դադարեցման պահանջ.

4) առկա են օրենքով սահմանված այլ հիմքեր:

2.  Պետական գրանցման վարույթը կասեցվելուց կամ դադարեցվելուց հետո` բացառությամբ այն դեպքերի, երբ վարույթը դադարեցվել է իրավատիրոջ դիմումի հիման վրա, եթե այդ վարույթով ներկայացված իրավահաստատող փաստաթղթերի հիման վրա հնարավոր է որոշել գրանցման ներկայացված գույքը, իրավունքը եւ դրա իրավատիրոջը, ապա այդ իրավահաստատող փաստաթղթերի հիման վրա ձեռքբերված իրավունքին հակասող որեւէ իրավունք չի կարող գրանցվել, քանի դեռ սահմանված կարգով չի դադարեցվել կասեցված կամ դադարեցված վարույթով ներկայացված իրավահաստատող փաստաթղթերի գործողությունը կամ չի դադարել այդ փաստաթղթերի հիման վրա ձեռքբերված իրավունքը կամ գրանցումը չի կատարվում դատական ակտի հիման վրա:

3. Պետական գրանցման հետ կապված վեճերը լուծվում են վերադասության կամ դատական կարգով:

ՀՈԴՎԱԾ 30. ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԵՐԺՄԱՆ ՀԻՄՔԵՐԸ ԵՎ ԿԱՐԳԸ

1. Պետական գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմինը պարտավոր է մերժել  իրավունքի պետական գրանցումը, եթե.

1) ներկայացված իրավունքը կամ սահմանափակումը չի հանդիսանում սույն օրենքով գրանցման ենթակա իրավունք կամ սահմանափակում.

2) անշարժ գույքի միավորի  կամ դրա որեւէ մասի նկատմամբ առկա է գրանցված իրավունք կամ սահմանափակում, որը բացառում է ներկայացված իրավունքի կամ սահմանափակման գրանցումը.

3) ներկայացվել է դատական ակտ, որով որոշված է պետական գրանցման մերժում.

4) նոտարական վավերացում ստացած գործարքի հիման վրա պետական գրանցման համար դիմումը ներկայացվել է սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 6-րդ մասով սահմանված 30-օրյա ժամկետի խախտմամբ:

5) իրավունքը կամ սահմանափակումը սահմանող անհատական իրավական ակտը կայացվել է դրա ընդւոնման լիազորությունը չունեցող մարմնի կամ պաշտոնատար անձի կողմից կամ  իրավունքը կամ սահմանափակումը սահմանող անհատական իրավական ակտը չի համապատասխանում դրա ընդունման համար հիմք հանդիսացած օրենքի կամ նորմատիվ իրավական ակտի պահանջներին.

6) անշարժ գույքի գործարքը կնքել է նման գործարքը կնքելու իրավասություն չունեցող կամ նման գործարք կնքելու համար բավարար ծավալով իրավասություն չունեցող անձը (անձինք).

7) առկա է անհապատասխանություն սույն օրենքի 48-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ստորագրված եւ պետական գրանցման համար ընդունված պայմանագրերի եւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրերի պայմանների միջեւ.

8) առկա են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված այլ հիմքեր:

2. Արգելվում է այլ պատճառաբանությամբ գրանցման մերժումը:

3. Սույն օրենքի 74-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետով պետական գրանցում կատարելու վերաբերյալ տրված դիմումով գրանցումը մերժելու դեպքում դիմողին երկօրյա ժամկետում գրավոր տեղյակ է պահվում մերժման պատճառների մաuին, սույն oրենքի կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության խախտման պարտադիր նշումներով, առձեռն հանձնելու միջոցով, իսկ մերժման օրվան հաջորդող 5-օրյա ժամկետում դիմողի կողմից  մերժման վերաբերյալ փաստաթուղթը առձեռն չստանալու դեպքում՝ փոuտով առաքելու միջոցով:

1) Պետական գրանցման համար սույն օրենքի 74-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված այլ ժամկետ նախատեսված լինելու դեպքում գրանցման մերժման ժամկետը չի կարող գերազանցել դրա գրանցման համար` սույն օրենքով նախատեսված ժամկետի 1/2-մասը:

4. Պետական գրանցում իրականացնող մարմինը պարտավոր է իր պաշտոնական կայք-էջում հրապարակել մերժման ակտերը, սույն oրենքի կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված  խախտման պարտադիր նշումներով:

ՀՈԴՎԱԾ 31. ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ  ԱՎՏՈՄԱՏԱՑՎԱԾ  ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐԻ  ԿԻՐԱՌՄԱՄԲ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

1.  Պետական գրանցման վարույթները եւ գույքի ու դրա նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրման գործառույթները կարող են իրականացվել նաեւ կառավարման ավտոմատացված համակարգերի կիրառմամբ (էլեկտրոնային վարույթներ):

2. Էլեկտրոնային վարույթների հետ կապված գործավարության առանձնահատկությունները ըստ անհրաժեշտության սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 32. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆ ԿԱԴԱՏՐԻ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՈՒՄԸ

1. Յուրաքանչյուր անձ իրավունք ունի անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տվյալների վերաբերյալ տեղեկություններ ստանալու նպատակով, օրենքով սահմանված կարգով դիմել գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմնին։

2. Տեղեկատվության տրամադրման դիմումը պետք է բովանդակի սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-7 կետերով սահմանված տվյալները, ինչպես նաեւ հայցվող տեղեկատվության էությունը որոշելու համար անհրաժեշտ տվյալները.

1) Դիմումին կից պետք է ներկայացվի տեղեկատվության տրամադրման վճարի մուծման անդորրագիրը:

3.  Գրավոր դիմումը պետք է ներկայացվի կամ փոստով առաքվի սպասարկման գրասենյակ, ընդ որում այն կարող է ներկայացվել ցանկացած սպասարկման գրասենյակ՝ անկախ անշարժ գույքի գտնվելու վայրից.

1) Տեղեկատվության տրամադրման դիմումը կարող է ներկայացվել նաեւ էլեկտրոնային եղանակով՝ անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի պաշտոնական կայք-էջի էլեկտրոնային համակարգի միջոցով:

4.  Գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմինը մերժում է տեղեկատվության տրամադրումը միայն այն դեպքերում, եթե՝

1) տեղեկատվությունը պարունակում է օրենքով սահմանված կարգով պետական, ծառայողական տեղեկությունների շարքին դասված տեղեկություն.

2) տեղեկատվությունը պարունակում է սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի հիմքերով եւ կարգով սահմանափակված մատչելիությամբ տեղեկություն:

5. Գույքի եւ դրա նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների վերաբերյալ տեղեկատվությունը տրամադրվում է գրանցման մատյանից եւ կադաստրային գործից անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ տեղեկությունների միասնական քաղվածքի (այսուհետեւ՝ միասնական տեղեկանք), գույքի նկատմամբ գրանցված առանձին իրավունքների, սահմանափակումների կամ  անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրում առկա գույքի վերաբերյալ այլ տեղեկությունների, ինչպես նաեւ կադաստրային գործի առանձին փաստաթղթերի քաղվածքների կամ պատճենների ձեւով:

6. Միասնական տեղեկանքում պետք է նշվեն դրա տրամադրման պահին տվյալ անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ գրանցման մատյանում գրանցված բոլոր իրավունքները եւ սահմանափակումները, ինչպես նաեւ գրանցման մատյունում գույքի վերաբերյալ գրառված այլ տեղեկությունները:

1) Միասնական տեղեկանք տրամադրվում է միայն անշարժ գույքի այն միավորների վերաբերյալ, որոնց նկատմամբ իրավունքները գրանցվել են 1998 թվականի մարտի 1-ից հետո.

2) Միասնական տեղեկանքի ձեւը հաստատում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

7.  Կադաստրային գործի փաստաթղթերի իսկական օրինակները կարող են տրամադրվել միայն օրենքով նախատեսված դեպքերում եւ կարգով՝ դատական կամ քրեական հետապնդում իրականացնող մարմինների որոշումների հիման վրա:

1) Սույն մասով նախատեսված հիմքերով կադաստրային գործի փաստաթղթերի իսկական օրինակները համապատասխան մարմնում գտնվելու ընթացքում, գրանցող մարմնում պահպանվող այդ փաստաթղթերի պատճենները, այդ թվում նաեւ էլեկտրոնային պատճենները, հիմք են գրանցող մարմնի կողմից  համապատասխան գործառույթներ իրականացնելու համար, եթե նման գործառույթի իրականացումը օրենքով սահմանված կարգով չի արգելվել կամ սահմանափակվել:

8. Գույքի եւ դրա նկատմամբ գրանցված իրավունքների եւ սահմանափակումների մասին տեղեկատվությունը դիմողին հանձնվում է դիմումը ընդունած, կամ դիմողի ընտրությամբ՝ այլ սպասարկման գրասենյակի կողմից եւ հաստատվում է տեղեկատվությունը հանձնող սպասարկման գրասենյակի կնիքով:

9.  Համապատասխան համակարգչային ծրագրային ապահովման առկայության դեպքում անշարժ գույքի պետական միասնական կադատրի տվյալների մասին տեղեկատվությունը կարող է տրամադրվել նաեւ համացանցի միջոցով կամ այդ նպատակով կիրառելի՝ էլեկտրոնային հաղորդակցության այլ միջոցներով (էլեկտրոնային եղանակով տեղեկատվության տրամադրում):

1) Էլեկտրոնային եղանակով տեղեկատվության տրամադրման ընթացակարգերի առանձնահատկությունները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

 ՀՈԴՎԱԾ 33. ԱՆՇԱՐԺ  ԳՈՒՅՔԻ  ՊԵՏԱԿԱՆ  ՄԻԱՍՆԱԿԱՆ  ԿԱԴԱՏՐԻ  ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

1. Որոշակիորեն նույնականացված (միանշանակ որոշված) անշարժ գույքի միավորի, վերաբերյալ հայցվող, տեղեկատվությունը տրամադրվում է ոչ ուշ, քան սպասարկման գրասենյակ դիմումը ներկայացվելու օրվանից 3-րդ աշխատանքային օրը:

1) Անշարժ գույքի միավորը համարվում է նույնականացված, եթե դիմումի մեջ նշված է անշարժ գույքի կադաստրային ծածկագիրը կամ հասցեն կամ անշարժ գույքի գտնվելու վայրի նկարագիրը եւ տվյալ միավորի նկատմամբ իրավունք ունեցող որեւէ սուբյեկտի անունը (անվանումը).

2) Դիմումով անշարժ գույքի միավորի նույնականացված չլինելը հիմք է տեղեկատվության տրամադրումը կասեցնելու համար, որի մասին դիմումը ստանալուց հետո մեկօրյա ժամկետում գրավոր ծանուցվում է դիմողին:

2. Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարի կողմից կարող են սահմանվել սույն հոդվածի առաջին մասով նախատեսված դիմումների հիման վրա տեղեկատվության տրամադրման առավել սեղմ ժամկետներ:

3. Եթե դիմումը վերաբերում  է որեւէ աշխարհագրական տարածքում կամ որեւէ ընդհանուր բնութագիր ունեցող չնույնականացված անշարժ գույքի միավորների վերաբերյալ ամփոփ, վերլուծական կամ այլ բնույթի տեղեկությունների տրամադրմանը եւ հայցվող տեղեկատվությունը նախապատրաստելու համար գրանցող մարմնի կողմից պետք է կատարվեն անշարժ գույքի միավորների նույնականացման եւ տեղեկությունների որոնման կամ տարբեր ֆիզիկական կրիչների վրա գտնվող տեղեկությունների համադրման աշխատանքներ, ապա նման տեղեկատվությունը դիմողին տրամադրվում է 30-oրյա ժամկետում, որի մաuին դիմումը uտանալուց հետո` 5-oրյա ժամկետում, գրավոր տեղեկացվում է դիմողին` նշելով հետաձգման պատճառները, տեղեկությունը տրամադրելու վերջնական ժամկետը եւ տեղեկատվության տրամադրման համար վճարի չափը, որը հաշվարկվում է հիմք ընդունելով նույնականացման ենթակա անշարժ գույքի միավորների քանակը:

ՀՈԴՎԱԾ 34. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ  ԹՈՒՅԼ  ՏՐՎԱԾ  ՍԽԱԼՆԵՐԻ  ՈՒՂՂՈՒՄԸ

1. Պետական գրանցման ժամանակ թույլ տրված սխալների ուղղումը կատարվում է գրանցված իրավունքների սուբյեկտների դիմումների հիման վրա կամ գրանցող մարմնի պաշտոնատար անձի նախաձեռնությամբ` անհրաժեշտ փաստաթղթերի առկայության դեպքում:

2.  Պետական գրանցման ժամանակ թույլ տրված այն սխալները, որոնց ուղղումը չի փոփոխում գույքի պատկանելությունը, դրա նկատմամբ իրավունքների բնույթը, ծավալը կամ չի հանգեցնում գույքի մակերեսի չափերի կամ կադաստրային արժեքի փոփոխության (այսուհետեւ՝ տեխնիակական բնույթի սխալներ), կարող են ուղղվել գրանցող մարմնի պաշտոնատար անձի նախաձեռնությամբ` այդ մասին տեղեկացնելով գրանցված իրավունքների սուբյեկտներին:

3. Պետական գրանցման ժամանակ թույլ տրված այն սխալները, որոնց ուղղումը հանգեցնում է գույքի պատկանելության, դրա նկատմամբ իրավունքների բնույթի,  ծավալի, գույքի մակերեսի չափերի կամ կադաստրային արժեքի փոփոխության (այսուհետեւ՝ ոչ տեխնիկական բնույթի սխալներ) կարող են ուղղվել միայն շահագրգիռ անձանց գրավոր համաձայնության առկայության դեպքում, բացառությամբ սույն մասի 1-ին կետով նախատեսված դեպքերի:

1) Պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած իրավահաստատող փաստաթղթերում նշված տվյալները գրանցման մատյանում կամ  գրանցման վկայականում սխալ կամ թերի գրառելու հետեւանքով առաջացած՝ ոչ տեխնիկական բնույթի սխալները կարող են ուղղվել սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով՝ նաեւ առանց գրանցված իրավունքի սուբյեկտի համաձայնության` այդ մասին իրազեկելով գրանցված իրավունքների սուբյեկտներին:

4. Եթե պետական գրանցումը կատարվել է որեւէ իրավասու մարմնի կողմից տրված փաստաթղթի հիման վրա, ապա թույլ տրված սխալների ուղղումը կարող է կատարվել միայն տվյալ մարմնի կողմից համապատասխան ուղղում կատարելու հիման վրա:

5. Ոչ տեխնիկական բնույթի սխալներ, բացառությամբ սույն հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով նախատեսված ոչ տեխնիկական բնույթի սխալների, հայտնաբերելու դեպքում, գրանցող մարմինը այդ մասին գրավոր ծանուցում է գրանցված իրավունքի սուբյեկտին, իրավատիրոջը կամ այլ շահագրգիռ անձանց, որոնց համաձայնությունը անհրաժեշտ է սխալի ուղղման համար, իսկ եթե սխալի ուղղման համար անհրաժեշտ է լրացուցիչ փաստաթղթերի ներկայացում, ապա ծանուցման մեջ պետք է նշվեն նաեւ այդ փաստաթղթերը:

1) Սույն մասով նախատեսված ծանուցումը ուղարկելու պահից գրանցող մարմինը կասեցնում է հայտնաբերված ոչ տեխնիկական բնույթի սխալ պարունակող տվյալի օգտագործման հետ կապված պետական գրանցումներն այնքան ժամանակ, մինչեւ սահմանված կարգով չի իրականացվել հայտնաբերված սխալի ուղղումը:

6. Ոչ տեխնիկական բնույթի սխալները շահագրգիռ անձի դիմումով կարող են ուղղվել առանց գրանցված իրավունքի սուբյեկտի համաձայնության՝ դատական ակտի հիման վրա:

ՀՈԴՎԱԾ  35.  ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԴԱԴԱՐՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ ԵՎ ԳՐԱՆՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ ՉԵՂԱՐԿԵԼԸ

1.  Իրավունքի դադարման պետական գրանցումը իրականացվում է գրանցված իրավունքի պետական գրանցումը չեղարկելու միջոցով, գրանցման մատյանում իրավունքի դադարման վերաբերյալ համապատասխան գրառումներ կատարելով:

2.  Գույքի կամ դրա որեւէ մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը համարվում է չեղարկված այդ գույքի կամ դրա համապատասխան մասի նկատմամբ որեւէ հիմքով սեփականության իրավունքի նոր պետական գրանցում իրականացվելու պահից: Սեփականության իրավունքի գործող պետական գրանցումը, առանց սեփականության իրավունքի նոր պետական գրանցման կարող է չեղարկվել, գրանցված իրավունք ունեցող սուբյեկտի սեփականության իրավունքը դադարեցնող դատական ակտի հիման վրա, շահագրգիռ անձի կամ դատական ակտերի հարկադիր կատարումը ապահովող մարմնի ներկայացմամբ:

3.  Գույքի սեփականատեր չհանդիսացող անձի այլ գույքային իրավունքների պետական գրանցումը չեղարկելու համար հիմք են հանդիսանում օրենքով նման իրավունքի դադարման համար նախատեսված հանգամանքները հաստատող փաստաթղթերը, ընդ որում՝

1) պայմանագրի հիման վրա ձեռքբերված իրավունքի պետական գրանցումը` բացառությամբ հիփոթեքի պետական գրանցման, պայմանագրի գործողության ժամկետը ավարտվելուց հետո չեղարկվում է պայմանագրի կողմերից որեւէ մեկի դիմումի հիման վրա, եթե օրենքով կամ պայմանագրով նախատեսված է, որ տվյալ պայմանագրի գործողության ժամկետի ավարտով կողմերի պարտավորությունները դադարում են.

ա. եթե գույքային իրավունքի ձեռքբերման համար հիմք հանդիսացած պայմանագրով կամ օրենքով պայմանագրի ժամկետի ավարտով կողմերի պարտավորությունների դադարման վերաբերյալ պայման սահմանված չէ, ապա նման պայմանագրի գործողության ժամկետը ավարտվելուց հետո պայմանագրի հիման վրա իրականացված իրավունքի պետական գրանցումը կարող է չեղարկվել պայմանագրի կողմերի համատեղ դիմումի, պայմանագիրը լուծելու վերաբերյալ համաձայնագրի կամ դատական ակտի հիման վրա.

2) պայմանագրի հիման վրա ձեռքբերված իրավունքի պետական գրանցումը` բացառությամբ հիփոթեքի պետական գրանցման, պայմանագրի գործողության ժամկետի ընթացքում կարող է չեղարկվել՝

ա. պայմանագիրը լուծելու վերաբերյալ համաձայնագրի կամ դատական ակտի հիման վրա՝ պայմանագրի կողմերից որեւէ մեկի դիմումով, իսկ դատական ակտի դեպքում՝ նաեւ շահագրգիռ անձի կամ դատական ակտերի հարկադիր կատարումը ապահովող մարմնի ներկայացմամբ.

բ. պայմանագրի կողմերի համատեղ դիմումի հիման վրա.

3) օրենքի ուժով, դատական կամ այլ իրավական ակտի հիման վրա ձեռքբերված իրավունքի պետական գրանցումը կարող է չեղարկվել նման իրավունքի դադարման համար օրենքով սահմանված հիմքերով, այդ հիմքերը հաստատող փաստաթղթերի հիման վրա:

4. Հիփոթեքի պետական գրանցումը չեղարկելու հիմքերը սահմանվում են սույն օրենքի 41-րդ հոդվածով:

ԳԼՈՒԽ 4.

ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 36.  ԿԱՌՈՒՑՎՈՂ  ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ  ՆԿԱՏՄԱՄԲ  ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ  ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1.  Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով շահագործման չհանձնված շինությունների (այսուհետեւ՝ կառուցվող շինություն) նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման հիմք են հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքը, տվյալ շինության ճարտարապետաշինարարական նախագծային փաստաթղթերը (այսուհետեւ՝ շինության նախագիծ) եւ շինարարության թույլտվությունը:

2. Իրավունքի պետական գրանցում կատարելիս գրանցման մատյանում շինության տվյալները լրացվում են սույն հոդվածի 1-ին կետով սահմանված փաստաթղթերի հիման վրա, իսկ լրացուցիչ տեղեկություններում եւ գրանցման վկայականում պարտադիր նշում է կատարվում, որ շինության մասով գրանցման օբյեկտ է հանդիսանում կառուցվող շենքի կամ շինության նկատմամբ կառուցապատողի իրավունքները:

3. Կառուցվող բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված շենքը գրանցվելուց հետո, կառուցապատողի դիմումի հիման վրա սույն հոդվածով սահմանված կարգով կարող են գրանցվել շենքի ծավալում ճարտարապետաշինարարական նախագծային փաստաթղթերով նախատեսված բնակարանները եւ ոչ բնակելի տարածքները, որոնց համար գրանցման մատյանում եւ գրանցման վկայականում պետք է պարտադիր նշվի շենքի կառուցման եւ սպասարկման համար հատկացված հողամասի` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 224-րդ հոդվածի  1-ին կետով սահմանված կարգով հաշվարկված առանձնացվող միավորի մակերեսի չափին համապատասխանող բաժնեմասը.

1) Կաոռւցվող բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված շենքերում առանձնացված միավորի նկատմամբ իրավունքները այլ անձի փոխանցվելու դեպքում, փոխանցված իրավունքի ձեռքբերումը հաստատող փաստաթղթերի հիման վրա նոր իրավատիրոջ անվամբ գրանցվում է վերջինիս կողմից ձեռքբերված հողամասի ընդհանուր բաժնային սեփականության իրավունքում համապատասխան բաժնեմասը՝ պարտադիր նշելով այդ բաժնեմասին համապատասխանող բնակարանի կամ ոչ բնակելի տարածքի կադաստրային ծածկագիրը եւ մակերեսի չափը՝ ըստ ճարտարապետաշինարարական նախագծային փաստաթղթերի:

4. Սույն հոդվածով սահմանված կառուցվող շինությունների, այդ թվում՝ կառուցվող բազմաբնակարան կամ ստորաբաժանված շենքերում առանձնացված միավորների նկատմամբ գրանցված իրավունք ունեցող անձանց սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը իրականացվում է շինության շահագործման փաստագրման ակտը ձեւակերպվելուց հետո՝ ավարտված շինության նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման համար սահմանված կարգով:

ՀՈԴՎԱԾ 37. ԱՎԱՐՏՎԱԾ  ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1. Կառուցապատողների կողմից քաղաքաշինական գործունեության իրականացման արդյունքում նոր ստեղծված շինությունների նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար սույն օրենքով սահմանված փաստաթղթերից բացի պետք է ներկայացվի նաեւ այդ շինության նախագծային փաստաթղթերի մշակման համար սահմանված կարգով հաստատված շինության նախագիծը:

2. Ավարտված շինության արտաքին չափերի ու հարկայնության համապատասխանությունը ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքով եւ հաստատված նախագծով սահմանված պահանջներին կարող է հաստատվել նաեւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված ձեւաթղթով շինարարության շահագործման փաստագրման լիազորություն ունեցող մարմնի կողմից տրված` ավարտված շենքի, շինության մասին տեղեկանքով, որի դեպքում շինության նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման հետ միաժամանակ գրանցվում է այդ շինության շահագործման սահմանափակումը, որը դադարեցվում է շինության շահագործման փաստագրման ակտի հիման վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 38. ՀՈՂԱՄԱՍԻ ԿԱՌՈՒՑԱՊԱՏՄԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1.  Հողամաuի կառուցապատման իրավունք ունեցող անձի կողմից այդ հողամասում կառուցված կամ ստեղծված շինությունների նկատմամբ կառուցապատման իրավունք ունեցող անձի տիրապետման եւ օգտագործման իրավունքի պետական գրանցման վրա չեն տարածվում սույն օրենքի 7-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված կանոնները:

1) Սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված շինությունների նկատմամբ կառուցապատման իրավունք ունեցող անձի իրավունքների պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած իրավահաստատող փաստաթղթերը հիմք են այդ շինությունների նկատմամբ  հողամասի սեփականատիրոջ դիմումով սեփականության իրավունքի պետական գրանցման համար:

2.  Հողամասի սեփականատիրոջ կողմից կառուցապատման իրավունքով տրամադրված հողամասի կամ այդ հողամասում կառուցապատողի կողմից կառուցված կամ ստեղծված շինությունների նկատմամբ սեփականության իրավունքը այլ անձի փոխանցելը հիմք չէ հողամասի եւ շինությունների նկատմամբ կառուցապատողի իրավունքների գրանցումը դադարեցնելու համար, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով:

3.  Սույն հոդվածով սահմանված դրույթները տարածվում են նաեւ օգտագործման՝ վարձակալության կամ անհատույց օգտագործման տրամադրված հողամասում օգտագործողի կողմից հողամասի սեփականատիրոջ համաձայնությամբ կառուցված կամ ստեղծված շինությունների նկատմամբ օգտագործողի եւ հողամասի սեփականատիրոջ իրավունքների պետական գրանցման վրա:

ՀՈԴՎԱԾ 39. ՀԻՓՈԹԵՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1.  Եթե օրենքով կամ հիփոթեքի պայմանագրով այլ բան նախատեսված չէ, հիփոթեքի պայմանագրի հիման վրա գրավի իրավունք գրանցելու հետ միաժանակ գրանցվում է նաեւ սեփականատիրոջ կողմից գրավի առարկայի տնօրինման սահմանափակումը:

1) Սույն կետով սահմանված գրավի առարկայի տնօրինման սահմանափակման գրանցումը դադարեցվում է միայն հիփոթեքի պետական գրանցումը սույն օրենքով սահմանված հիմքերով չեղարկման կամ  հիփոթեքի պայմանագրի կողմերի միջեւ այդ սահմանափակումը վերացնելու վերաբերյալ համաձայնագրի հիման վրա:

2) Գրավի առարկայի տնօրինման սահմանափակման գրանցման գործողության ընթացքում առանց գրավառուի համաձայնության դրան հակասող որեւէ իրավունք կամ հիփոթեքի առարկա հանդիսացող անշարժ գույքի միավորի բաժանում կամ այլ միավորի հետ միավորում չի կարող գրանցվել:

2.  Հիփոթեքով ապահովված պարտավորության ծավալի, կատարման ժամկետի, հիփոթեք դրված անշարժ գույքի սեփականատիրոջ փոփոխման կամ գրավառուի կողմից հիփոթեքի պայմանագրից բխող իր իրավունքները այլ անձի փոխանցվելու դեպքում, իսկ պայմանագրով նախատեսված դեպքերում՝ գրավառուի համաձայնությամբ, գրավառուի ներկայացմամբ կատարվում է գրավի իրավունքի փոփոխման պետական գրանցում:

3. Այն դեպքում, երբ գրանցված հիփոթեքի առարկան օրենքով սահմանված կարգով փոխարինվում է այլ անշարժ գույքով, ապա գրավառուի ներկայացմամբ, հիփոթեքի առարկայի փոխարինման մասին համաձայնագրի հիման վրա այդ գույքի նկատմամբ գրավի իրավունքի գրանցման հետ միաժամանակ դադարեցվում է հիփոթեքի նախկին առարկայի նկատմամբ գրավի իրավունքի գրանցումը:

4. Այն դեպքում, երբ գրանցված հիփոթեքի առարկան օրենքով սահմանված կարգով փոխարինվել է այնպիսի գույքով, որի նկատմամբ իրավունքները սույն օրենքով սահմանված կարգով ենթակա չեն գրանցման, հիփոթեքի պայմանագրի կողմերից մեկի ներկայացմամբ, հիփոթեքի առարկայի փոխարինման մասին համաձայնագրի հիման վրա հիփոթեքի պետական գրանցումը դադարեցվում է:

5.  Հիփոթեքի առարկա հանդիսացող հողամասի մակերեսի փոփոխություն առաջացնող պետական գրանցում կարող է իրականացվել, եթե ներկայացվել է հիփոթեքի պայմանագրի կողմերի համաձայնագիրը այն մասին, որ հիփոթեքի պայմանագրով գրավի իրավունքը տարածվելու է փոփոխված մակերեսով հողամասի նկատմամբ:

6. Սույն հոդվածով սահմանված դրույթերը տարածվում են հողամասի կառուցապատման իրավունքի գրավի պետական գրանցման, դրա փոփոխման կամ դադարեցման վրա՝ հողամասի կառուցապատման իրավունքի առանձնահատկությունների հաշվառմամբ:

7.  Սույն հոդվածով սահմանված դրույթերը տարածվում են նաեւ օրենքի հիման վրա ծագած գրավի իրավունքի պետական գրանցման, դրա փոփոխման կամ դադարեցման վրա:

1) Եթե օրենքի հիման վրա գրավի իրավունքի ծագումը պայմանավորված է այնպիսի գործարքի կնքմամբ, որից ծագող իրավունքը սույն օրենքով սահմանված կարգով ենթակա է պետական գրանցման (հիմնական պարտավորությունից ծագող իրավունք), ապա գրավի իրավունքի պետական գրանցում չի կարող իրականացվել, եթե պետական գրանցման չի ներկայացվել հիմնական պարտավորությունից ծագող իրավունքը կամ այդ իրավունքի պետական գրանցումը մերժվել է:

ՀՈԴՎԱԾ 40. ՀԻՓՈԹԵՔԻ ԱՌԱՐԿԱՅԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԱՌԱՆՑ ԴԱՏԱՐԱՆ ԴԻՄԵԼՈՒ ԲՌՆԱԳԱՆՁՈՒՄ ՏԱՐԱԾԵԼՈՒ ՀԻՄՔՈՎ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

1. Օրենքով թույլատրած դեպքերում գրավառուի կողմից հիփոթեքի առարկա անշարժ գույքի նկատմամբ առանց դատարան դիմելու բռնագանձում տարածելու հիմքով հիփոթեքի առարկայի նկատմամբ գրավառուին անցնող սեփականության իրավունքի պետական գրանցման համար գրավառուի կողմից սեփականության իրավունքի պետական գրանցման պահանջը բովանդակող դիմումի հետ, սույն օրենքի 24-րդ հոդվածով նախատեսված փաստաթղթերի հետ միասին պետք է ներկայացվեն գրավատուին հանձնված բռնագանձման ծանուցման պատճենը, բռնագանձման ծանուցումը գրավառուին հանձնված լինելու հանգամանքը հաստատող փաստաթուղթը, իսկ եթե գրավառուն հանդիսանում է իրավաբանական անձ, ապա  նաեւ հիփոթեքի առարկան որպես սեփականություն գրավառուին հանձնելու մասին իրավաբանական անձի իրավասու մարմնի որոշումը:

2.  Սույն հոդվածի իմաստով բռնագանձման ծանուցումը գրավատուին հանձնված լինելու հանգամանքը հաստատող փաստաթուղթ են համարվում  ծանուցման փոստային առաքման անդորրագիրը կամ ծանուցումը հանձնված լինելու մասին գրավատուի ստորագրությամբ տրված ստացականը, այդ թվում գրավատուի ստորագրությամբ ծանուցման պատճենի վրա կատարված նշումը:

3.Սույն հոդվածով սահմանված հիմքով գրավառուի սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը, սույն օրենքի 30-րդ հոդվածով նախատեսված մերժման հիմքերից բացի, պետք է մերժվի նաեւ, եթե իրավունքի պետական գրանցման դիմումը ներկայացման պահին չի լրացել բռնագանձման ծանուցումը գրավատուին հանձնելու օրվան հաջորդող երկամսյա ժամկետը:

ՀՈԴՎԱԾ 41. ՀԻՓՈԹԵՔԻ ԴԱԴԱՐՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

1.  Հիփոթեքի դադարման պետական գրանցումը եւ հիփոթեքի պետական գրանցման չեղակումը, հիփոթեքի պայմանագրի կողմերից որեւէ մեկի, իսկ դատական կարգով հիփոթեքը դադարելու դեպքում՝ նաեւ շահագրգիռ անձի դիմումով, իրականացվում է`

1) հիփոթեքով ապահովված պարտավորության դադարման դեպքում.

2) հիփոթեք դրված գույքի ոչնչացման դեպքում.

3) հիփոթեք դրված գույքն իրացնելու, այդ թվում՝ հրապարակային սակարկություններով վաճառվելու կամ գրավառուին սեփականության իրավունքով անցնելու դեպքում.

4) հիփոթեքը դադարեցնելու մասին համաձայնագիր կամ  հիփոթեքը դադարեցնող օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ ներկայացվելու դեպքում:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով սահմանված հիմքով, հիփոթեքով ապահովված պարտավորությունը կատարմամբ դադարելու հանգամանքը հաստատող փաստաթուղթ է համարվում պարտավորությունը կատարմամբ դադարած լինելու մասին գրավառուի գրավոր հայտարարությունը:

1) Եթե գրավառուն ֆիզիկական անձ է, ապա սույն մասով նախատեսված հայտարարությունը պետք է վավերացված լինի նոտարական կարգով, բացառությամբ սույն կետի «ա» ենթակետով նախատեսված դեպքի.

ա. պարտավորությունը կատարմամբ դադարած լինելու մասին հայտարարությունը կարող է տրվել անձամբ գրավառուի կամ նման գործողություն կատարելու համար նրա կողմից սահմանված կարգով վավերացված լիազորագրով հանդես եկող ներկայացուցչի կողմից սպասարկման գրասենյակում, որի դեպքում հայտարարություն տվողի ինքնությունը հաստատվում է այն ընդունող աշխատակցի կողմից:

2) Եթե գրավառուն իրավաբանական անձ է, ապա սույն մասով նախատեսված հայտարարությունը պետք է հաստատված լինի դրա իրավասու մարմնի կողմից:

3. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով սահմանված հիմքով հիփոթեքի դադարման պետական գրանցման համար հիմք են հանդիսանում սույն օրենքի 37-րդ հոդվածով սահմանված փաստաթղթերը:

4. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով սահմանված հիմքերով հիփոթեքի առարկայի նկատմամբ նոր սեփականատիրոջ սեփականության իրավունքի պետական գրանցման պահից սույն օրենքի ուժով հիփոթեքի պետական գրանցումը համարվում է դադարեցված:

ՀՈԴՎԱԾ 42. ԲԱԶՄԱԲՆԱԿԱՐԱՆ ՇԵՆՔԵՐԻ ՍԵՓԱԿԱՆԱՏԵՐԵՐԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1.  Բազմաբնակարան շենքերի սեփականատերերի ընդհանուր գույքի նկատմամբ սեփականատերերի ընդհանուր բաժնային սեփականության իրավունքի պետական գրանցումն իրականացվում է բազմաբնակարան շենքի կառավարման մարմնի դիմումի հիման վրա, որին կից գրանցող մարմին պետք է ներկայացվի բազմաբնակարան շենքերի սեփականատերերի ընդհանուր գույքի հատակագիծը, ինչպես նաեւ պետական գույքի կառավարման ոլորտի պետական լիազոր մարմնի եւ համապատասխան տեղական ինքնակառավարման մարմնի կողմից տրամադրված տեղեկատվություն այն մասին, որ ըստ հատակագծի պետական գրանցման ներկայացվող գույքը չի հանդիսանում պետական կամ համայնքային սեփականություն եւ համապատասխան մարմնի կամ վերջինիս իրավանախորդի կողմից նախկինում հատուցմամբ կամ անհատույց չի մասնավորեցվել:

2.  Բազմաբնակարան շենքի սեփականատերերի ընդհանուր գույքի նկատմամբ շենքի սեփականատերերի ընդհանուր բաժնային սեփականության իրավունքը գրանցելիս, գրանցման մատյանում եւ գրանցման վկայականում սեփականության իրավունքի սուբյեկտի անվանման համար նախատեսված դաշտում լրացվում է տվյալ բազմաբնակարան շենքի հասցեն եւ «բազմաբնակարան շենքի սեփականատերեր» արտահայտությունը:

3. Օրենքով սահմանված կարգով բազմաբնակարան շենքի սեփականատերերի ընդհանուր գույքից որեւէ մասի առանձնացման դեպքում, առանձնացվող մասի նկատմամբ բաժնային սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը իրականացվում է սույն հոդվածի 1-ին եւ 2-րդ կետերով սահմանված կարգով, ընդ որում, առանձնացվող մասի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման դիմումին պետք է կցվի ընդհանուր բաժնային սեփականություն հանդիսացող անշարժ գույքի մասը առանձնացնելու վերաբերյալ բազմաբնակարան շենքի շինությունների սեփականատերերի ժողովի կողմից օրենքով սահմանված կարգով ընդունված եւ ձեւակերպված որոշումը, իսկ սույն օրենքով սահմանված կարգով չգրանցված ընդհանուր բաժնային սեփականության գույքից մաս առանձնացվելու դեպքում՝ նաեւ սույն հոդվածի 1-ին կետով սահմանված փաստաթղթերը:

ՀՈԴՎԱԾ 43. ԱՄՈՒՍԻՆՆԵՐԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ  ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԿԱՄ ԻՐԱՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՆՁԱՆՑ ԱՆՎԱՆԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1.  Եթե ամուսնության ընթացքում ամուսինների ձեռք բերած եւ նրանց համատեղ սեփականությունը հանդիսացող գույքի նկատմամբ գրանցվել է ամուսիններից միայն մեկի սեփականության իրավունքը, այն հիմքով, որ իրավունքի գրանցման համար հիմք հանդիսացած իրավահաստատող փաստաթղթերում որպես իրավատեր նշված է եղել միայն ամուսիններից մեկը, ապա նման գրանցման գործողության ընթացքում ամուսիների համատեղ դիմումի հիման վրա այդ գույքի նկատմամբ կարող է գրանցվել ամուսինների համատեղ սեփականության իրավունքը:

2. Համատեղ դիմումին կից, սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված փաստաթղթերից բացի, պետք է ներկայացվի նաեւ ամուսինների ամուսնության վկայականի իսկական օրինակը կամ սահմանված կարգով վավերացված պատճենը: Ամուսնության վկայականի իսկական օրինակը ներկայացվելու դեպքում, դիմումը ընդունող աշխատակցի կողմից այն պատճենահավնում է եւ իսկական օրինակը վերադարձվում է դիմողներին:

1) Սույն հոդվածով նախատեսված ամուսինների համատեղ դիմումը համարվում է ամուսինների կողմից տրված հայտարարություն այն մասին, որ նրանց միջեւ չի կնքվել պայմանագիր, որով փոփոխվել է ընդհանուր սեփականության շրջանակը, սահմանվել համատեղ, բաժնային կամ յուրաքանչյուրի սեփականություն՝ ամուսինների ողջ գույքի, դրա առանձին տեսակների կամ ամուսիններից յուրաքանչյուրի գույքի նկատմամբ:

3. Ֆիզիկական անձանց անվան, հայրանվան կամ ազգանվան փոփոխման (այսուհետեւ՝ անվան փոխում) կամ իրավաբանական անձանց վերակազմակերպմամբ չպայմանավորված անվանման փոփոխության դեպքում, դրա հետ կապված գույքի նկատմամբ նոր գրանցում չի պահանջվում:  Նման դեպքերում, այդ փոփոխությունների գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմինների կողմից ֆիզիկական անձանց անվան փոխման կամ իրավաբանական անձանց անվանման փոփոխության պետական գրանցման վկայականի կամ նման գրանցումը հաստատող այլ փաստաթղթի հիման վրա, գրանցված իրավունք ունեցող սուբյեկտի  ներկայացմամբ, գրանցման մատյանում կատարվում է համապատասխան տվյալների փոփոխություն (այսուհետեւ՝ անվանափոխման վերաբերյալ գրառում)՝ գրանցված իրավունք ունեցող սուբյեկտին տրամադրելով նոր գրանցման վկայական՝ կատարված փոփոխության վերաբերյալ նշումով:

ՀՈԴՎԱԾ 44. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՀԱՍՑԵՆԵՐԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1. Անշարժ գույքի հասցեավորումն իրականացնող լիազոր մարինների որոշումների (այսուհետ՝ հասցեավորման որոշումներ) հիման վրա անշարժ գույքի նոր հասցեներ տրամադրվելու կամ անշարժ գույքի հասցեների փոփոխության դեպքում, գույքի իրավատիրոջ կամ գրանցված իրավունք ունեցող սուբյեկտի ներկայացմամբ իրականացվում է անշարժ գույքի հասցեի գրանցում:

2.  Գույքի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցման դիմումին կից ներկայացված հասցեավորման որոշման հիման վրա հասցեն գրանցվում է իրավունքի պետական գրանցման ընթացքում՝ դրա վարույթի իրականացման համար սահմանված ժամկետում, որի դեպքում հասցեի գրանցման համար առանձին վճար չի գանձվում:

3. Նոր հասցեի կամ հասցեի փոփոխության գրանցումը կարող է իրականացվել նաեւ առանձին՝ առանց գույքի նկատմամբ իրավունքի պետական գրանցում իրականացնելու, որի դեպքում հասցեի գրանցման համար գանձվում է վճար՝ սույն օրենքի 73-րդ հոդվածով սահմանված չափով:

3.  Նոր հասցեի կամ հասցեի փոփոխության գրանցումը իրականացվում է գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման միասնական մատյանում՝ անշարժ գույքի միավորի հասցեի համար նախատեսված դաշտում նոր գրառում իրականացնելու կամ առկա գրառումը փոփոխելու միջոցով:

4. Անշարժ գույքի հասցեն համարվում է տրամադրված կամ փոփոխված գրանցման մատյանում նոր կամ փոփոխված հասցեն գրանցելու պահից:

5. Հասցեների գրանցման արդյունքում անշարժ գույքի պետական ռեգիստրը ստեղծում եւ վարում է անշարժ գույքի հասցեների ռեեստր:

1) Անշարժ գույքի՝ ըստ դրա գտնվելու վայրի հասցեավորման, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի հասցեների ռեեստրի ստեղծման եւ վարման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

6. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված հասցեավորման կարգի պահանջներին անշարժ գույքի հասցեավորումը համապատասխանեցնելու (հասցեավորման կանոնակարգում) գործառույթի իրականացման շրջանակներում անշարժ գույքի հասցեներիի գրանցումը կարող է իրականացվել նաեւ անշարժ գույքի հասցեավորումն իրականացնող լիազոր մարինների ներկայացմամբ, որի դեպքում հասցեի գրանցման համար վճար չի գանձվում:

7. Անշարժ գույքի նոր հասցեի կամ հասցեի փոփոխության գրանցման հիմքով, անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ գրանցված իրավունք ունեցող անձանց դիմումով նրանց տրամադրվում  է նոր գրանցման վկայական` հասցեի փոփոխության վերաբերյալ նշումով:

ՀՈԴՎԱԾ 45. ՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՔԱՆԴՄԱՆ (ՈՉՆՉԱՑՄԱՆ) ՀԻՄՔՈՎ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԴԱԴԱՐՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԻՄՔԵՐԸ

1. Շինության ոչնչացման հիմքով դրա նկատմամբ գրանցված սեփականության իրավունքի դադարման պետական գրանցումը իրականացվում է հողամասի սեփականատիրոջ կամ շինության նկատմամբ գրանցված սեփականության իրավունքի սուբյեկտի դիմումի հիման վրա:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված դիմումի հետ դիմումատուի կողմից պետք է ներկայացվի նաեւ չափագրում (հաշվառում) իրականացրած անձի եզրակացությունը՝ շինությունը քանդված (ոչնչացված) լինելու վերաբերյալ կամ շինության քանդման  (ոչնչացված) փաստը հաստատող իրավասու մարմնի կողմից տրված այլ փաստաթուղթ, իսկ շինությունը մասնակի քանդված լինելու դեպքում՝ նաեւ փաստացի գոյություն ունեցող մասի հատակագիծը:

ՀՈԴՎԱԾ 46. ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՄԻԱՎՈՐՆԵՐԻ ՍԱՀՄԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎՈՐՈՒՄԸ ԵՎ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ

1.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գրանցված սեփականության իրավունք ունեցող սուբյեկտները կարող են բաժանել սեփականության իրավունքով իրենց պատկանող անշարժ գույքի միավորները առանձին միավորների կամ միավորել դրանք անշարժ գույքի այլ միավորների հետ:

2. Պետական գրանցման նույն սուբյեկտին պատկանող մեկից ավելի միավորների սահմանների միավորման պետական գրանցումը իրականացվում է այդ սուբյեկտի դիմումի հիման վրա, իսկ տարբեր սուբյեկտների պատկանող միավորների սահմանների միավորման պետական գրանցումը՝ այդ սուբյեկտների միջեւ կնքված պայմանագրի (համաձայնագրի) հիման վրա:

3. Բաժանվող միավորի եւ բաժանման արդյունքում առաջացող նոր միավորների սեփականության սուբյեկտի, սեփականության ձեւի կամ ընդհանուր սեփականության իրավունքում բաժնեմասերի փոփոխմանը չհանգեցնող անշարժ գույքի միավորի բաժանման պետական գրանցումը իրականացվում է բաժանվող միավորի սեփականատիրոջ (ընդհանուր սեփականության դեպքում՝ բոլոր մասնակիցների) դիմումի հիման վրա:

1) Բաժանվող միավորի եւ բաժանման արդյունքում առաջացող նոր միավորների սեփականության սուբյեկտի, սեփականության ձեւի կամ ընհանուր սեփականության իրավունքում բաժնեմասերի փոփոխում առաջացնող անշարժ գույքի միավորի բաժանման պետական գրանցումը իրականացվում է բաժանվող միավորի սեփականատերերի պայմանագրի (համաձայնագրի) հիման վրա.

2)  անշարժ գույքի միավորի բաժանման պետական գրանցումը կարող է իրականացվել նաեւ օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտի հիման վրա՝ իրավատիրոջ կամ դատական ակտերի կատարումն ապահովող մարմնի ներկայացմամբ:

3) Սույն մասով նախատեսված դեպքերում պետական գրանցման դիմումին պետք է կցվի բաժանվող միավորի սեփականատիրոջ (սեփականատերերի) կողմից հաստատված, պայմանագրի  (համաձայնագրի) հիման վրա գույքի բաժանման դեպքում՝ նման պայմանագրի կազմման համար օրենքով սահմանված ձեւով հաստատված, իսկ դատական ակտի հիման վրա միավորի բաժանման դեպքում՝ դատարանի կողմից հաստատված անշարժ գույքի միավորի բաժանման հատակագիծը:

4. Անշարժ գույքի միավորի որեւէ մասի նկատմամբ կնքված գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցման համար, եթե միավորի սեփականատերը նախօրոք, սույն հոդվածով սահմանված կարգով, այդ մասը չի առանձնացրել որպես անշարժ գույքի առանձին միավոր, ապա այդ գործարքի կնքման վերաբերյալ փաստաթղթղերի հետ միասին, իրավունքի պետական գրանցման համար պետք է ներկայացվի նաեւ տվյալ գործարքի կնքման համար սահմանված ձեւով հաստատված միավորի այդ մասի հատակագիծը:

5.  Անշարժ գույքի միավորների սահմանների միավորման կամ բաժանման պետական գրանցումը կարող է մերժվել, եթե նման բաժանումը կամ միավորումը հակասում է օրենքին:

ՀՈԴՎԱԾ 47. ԱՆՇԱՐԺ  ԳՈՒՅՔԻ  ՕԲՅԵԿՏՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

1.  Անշարժ գույքի օբյեկտների նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումը իրականացվում է անշարժ գույքի միավորների նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար սույն օրենքով սահմանված կարգով՝ անշարժ գույքի օբյեկտների առանձնահատկությունների հաշվառմամբ:

2.  Անշարժ գույքի օբյեկտների առանձին տեսակների նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման առանձնահատկությունները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ԳԼՈՒԽ 5.

ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻ ԿՈՂՄԵՐԻ ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 48.  ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻ ԿՈՂՄԵՐԻ ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

1.  Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 229-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված պայմանագրերում կողմերի կամ նրանց կողմից պատշաճ ձեւով լիազորված անձանց ստորագրությունների իսկությունը ճանաչվում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի պաշտոնատար անձանց կողմից` սույն հոդվածով սահմանված կարգով:

1) Ստորագրությունների իսկությունը ի պաշտոնե  ճանաչելու լիազորություն ունեցող պաշտոնների ցանկը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

2.   Ստորագրությունների իսկության ճանաչումը ներառում է պայմանագիրը ստորագրող անձանց ինքնության ստուգումը՝ անձը հաստատող փաստաթղթերի հիման վրա եւ պայամանգրում ու անձը հաստատող փաստաթղթերում այդ անձանց վերաբերյալ տվյալների համապատասխանության ստուգումը:

1) Ստորագրությունների իսկության ճանաչումը չի բովանդակում գործարքի վավերացման կամ օրենսդրության պահանջներին դրա համապատասխանության հաստատման տարրեր, այլ սոսկ հաստատում է, որ պայմանագրում ստորագրությունը կատարել է դրանում նշված անձը:

3. Ստորագրությունների իսկության ճանաչման նպատակով պայմանագրերը պետք է ստորագրվեն անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման գրասենյակում (անկախ գույքի գտնվելու վայրից) ստորագրությունների իսկությունը ճանաչելու լիազորություն ունեցող պաշտոնատար անձի ներկայությամբ:

4.  Ստորագրությունների իսկության ճանաչման նպատակով պայմանագիրը ստորագրող անձինք անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման գրասենյակ պետք է ներկայացնեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրին (այսուհետեւ` օրինակելի պայմանագիր) համապատասխան կազմված պայմանագրի մեկ օրինակ, անձը հաստատող փաստաթղթեր, անհրաժեշտության դեպքում՝ լիազորությունները հաստատող փաստաթղթեր, ինչպես նաեւ պայմանագրի առարկա հանդիսացող անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ միասնական տեղեկանքը:

5. Պայմանագրում ստորագրությունների իսկությունը համարվում է ճանաչված այդ պայմանագրից ծագող իրավունքի կամ սահմանափակման գրանցման դիմումի հետ միասին, սահմանված կարգով անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման գրասենյակում ընդունվելու պահից:

ՀՈԴՎԱԾ 49. ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻՆ ԱՌԱՋԱԴՐՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

Ստորագրությունների իսկության ճանաչման նպատակով ներկայացվող պայմանագրերը, դրանց հավելվածները կամ անբաժանելի մաս հանդիսացող այլ փաստաթղթերը չպետք է պարունակեն ջնջումներ կամ էական վնասվածքներ, կամ հավելագրումներ, կամ ջնջված բառեր, կամ դատարկ եւ հետագայում լրացման համար նախատեսված չլրացված մասեր, կամ այլ չծանոթագրված ուղղումներ, փաստաթղթի տեքստը պետք է լինի տպագրված գրական հայերենով, ընթեռնելի եւ բովանդակի փաստաթուղթը կազմելու (ստորագրելու) տարին, ամիսը, ամսաթիվը (թվերով եւ բառերով), կողմերի անունները (ֆիզիկական անձանց ազգանունները, անուններն ու հայրանունները (անձը հաստատող փաստաթղթում՝ դրա առկայության դեպքում) կամ իրավաբանական անձանց լրիվ անվանումները  (ներառյալ իրավաբանական անձի կազմակերպական-իրավական ձեւը)՝ առանց հապավումների կամ կրճատումների:

1) Մեկ թերթից ավելի ծավալ ունեցող պայմանագրերի թերթերը պետք է լինեն կարված, համարակալված, բոլոր թերթերը պետք է ստորագրվեն` վերջին թերթի վրա նշելով թերթերի ընդհանուր քանակը:

ՀՈԴՎԱԾ 50. ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾ  ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԸ ՉԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒ ՀԻՄՔԵՐԸ

1. Ստորագրության իսկության ճանաչման համար ներկայացված պայմանագրերը իրավունքների կամ սահմանափակումների պետական գրանցման համար չեն ընդունվում եւ ստորագրությունների իսկությունը ճանաչված չի համարվում եթե՝

1) ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա պարզվում է, որ պայմանագիրը ստորագրելու համար ներկայացած անձը դեռեւս ձեռք չի բերել նման գործարք կնքելու համար անհրաժեշտ ծավալով գործունակություն.

2) պայմանագիրը ստորագրելու համար ներկայացած անձը տվյալ պահին գտնվում է այնպիսի վիճակում, որ չի հասկանում իր գործողությունների նշանակությունը կամ չի կարող կառավարել դրանք.

3) պայմանագիրը չի համապատասխանում սույն օրենքի 49-րդ հոդվածով սահմանված պահանջներին:

2.  Ստորագրության իսկության ճանաչման համար ներկայացված պայմանագրի ընդունումը մերժելու հիմքերի առկայության դեպքում դիմողի պահանջով անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի պաշտոնատար անձը նրան տրամադրում է գրավոր մերժում՝ նշվելով մերժման իրավական հիմքերը:

1) Պայմանագրի ընդունման գրավոր մերժում տրամադրվելու դեպքում այդ պայմանագիրը պատճենահանվում է եւ կցվում է անշարժ գույքի ռեգիստրում պահպանվող մերժման գրության երկրորդ օրինակին:

ՀՈԴՎԱԾ 51. ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐԻ ՔԱՆԱԿԸ

1.  Ստորագրությունների իսկության ճանաչման նպատակով ներկայացվող պայմանագիրը ստորագվում է եւ ընդունվում է պետական գրանցման մեկ օրինակից, որը համարվում է այդ պայմանագրի բնօրինակը եւ պահպանվում  է  տվյալ անշարժ գույքի միավորի համար կազմված կադաստրային գործում:

2. Պայմանագրի կողմի դիմումի հիման վրա նրան տրամադվում է պետական գրանցման ընդունված պայմանագրի պատճենը՝ հաստատված անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի սպասարկման գրասենյակի կնիքով:

1) Սույն մասով սահմանված կարգով տրամադրված պայմանագրի պատճենը եւ անշարժ գույքի պետական ռեգիստրում պահպանվող բնօրինակը ունեն հավասար իրավաբանական ուժ:

ՀՈԴՎԱԾ 52. ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԻՍԿՈՒԹՅԱՆ ՃԱՆԱՉՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻՑ ԾԱԳՈՂ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Սույն օրենքի 48-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ստորագրված եւ պետական գրանցման համար ընդունված պայմանագրերից ծագող  իրավունքների պետական գրանցման ընթացքում գրանցումն իրականացնող պաշտոնատար անձը ստուգում է այդ պայմանագրերի եւ օրինակելի պայմանագրերի պայմանների համապատասխանությունը եւ պայմանագիրը ստորագրած անձի (անձանց) լիազորությունները, ինչպես նաեւ օրինակելի պայմանագրով լրացման համար նախատեսված տվյալների համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության պահանջներին:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված ստուգման արդյունքում իրավունքի պետական գրանցումը սույն օրենքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասի 7-րդ կետով սահմանված հիմքով չմերժվելու դեպքում, սույն օրենքի 48-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ստորագրված եւ պետական գրանցման համար ընդունված պայմանագի եւ համապատասխան օրինակելի պայմանագրի պայմանների համապատասխանությունը համարվում է հաստատված:

ԳԼՈՒԽ 6.

ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԿԱԴԱՍՏՐԻ ՎԱՐՈՒՄԸ  ԵՎ ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԵՎ ԼԻԶԻՆԳԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐՈՎ ՎԱՐՁԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

ՀՈԴՎԱԾ 53. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԿԱԴԱՍՏՐԻ ՎԱՐՈՒՄԸ

1. Շարժական գույքի կադաստրի վարման նպատակով հաշվառման ենթակա շարժական գույքի ցանկը, շարժական գույքի կադաստրի վարման կարգը եւ հաշվառման մատյանների ձեւերը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

2. Հաշվառում իրականացնող մարմինները Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած պետական մարմիններն են:

ՀՈԴՎԱԾ 54. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ  ԵՎ ԼԻԶԻՆԳԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐՈՎ ՎԱՐՁԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

 1. Շարժական գույքի գրավի եւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցումը /այսուհետեւ` շարժական գույքի գրանցում/ գրանցում իրականացնող մարմնի կողմից օրենքով սահմանված կարգով իրավունքների գրանցման մատյաններում համապատասխան իրավունքների գրանցման, փոփոխման, դադարման գրառումների իրականացումն է:

2. Շարժական գույքի գրավի եւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցումն իրականացվում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի կողմից լիազորված  անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի առանձնացված (տարածքային) ստորաբաժանումների կողմից:

3. Շարժական գույքի գրավի իրավունքը եւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքը ծագում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված հիմքերով:

1) Շարժական գույքի գրավի իրավունքը կամ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքը գրանցման չներկայացնելն առաջացնում է սույն օրենքի 58-րդ եւ 59-րդ հոդվածներով նախատեսված հետեւանքներ, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ:

 ՀՈԴՎԱԾ 55. ՇԱՐԺԱԿԱՆ  ԳՈՒՅՔԻ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ՕԲՅԵԿՏՆԵՐԸ

 1. Շարժական գույքի գրանցման օբյեկտները շարժական գույքի եւ գույքային իրավունքների նկատմամբ գրավի եւ լիզինգի պայմանագրերից ծագող վարձակալության իրավունքներն են:

2. Գրանցման օբյեկտներն են`

ինքնագնաց մեքենաների, հաստոցների, սարքավորումների, թռչող եւ լողացող ապարատների ու սարքավորումների եւ թվարկվածի բաղկացուցիչ մասերի, որոնք կարող են որակվել որպես անհատապես որոշվող գույք, շրջանառությունից չհանված ցանկացած այլ շարժական գույքի, հանքային իրավունքների նկատմամբ` օրենքով սահմանված կարգով կնքված գրավի կամ գրավի պայման պարունակող պայմանագրերից ծագող գրավի իրավունքները, ինչպես նաեւ անհատապես որոշվող` օրենքով սահմանված կարգով լիզինգի պայմանագրի առարկա հանդիսացող շարժական գույքի նկատմամբ կնքված լիզինգի պայմանագրերից ծագող վարձակալության իրավունքները:

3. Արժեթղթերի, տրանսպորտային միջոցների, ինչպես նաեւ գրավատուն հանձնված գույքի նկատմամբ գրավի կամ գրավի պայման պարունակող պայմանագրերից ծագող իրավունքները սույն օրենքի համաձայն գրանցման ենթակա չեն:

ՀՈԴՎԱԾ  56. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՍՈՒԲՅԵԿՏՆԵՐԸ

Գրանցման սուբյեկտներն են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիաիրավական հարաբերությունների սուբյեկտները:

ՀՈԴՎԱԾ 57. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ

Գրանցման համակարգի հիմնական փաստաթղթերն են`

1) գրանցում իրականացնող մարմնի կողմից վարվող գրանցման մատյանը, որը վարվում է փաստաթղթային կամ էլեկտրոնային տեսքով.

2) գրանցման արդյունքում կազմված գործը:

ՀՈԴՎԱԾ 58. ՇԱՐԺԱԿԱՆ  ԳՈՒՅՔԻ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ԻՐԱՎԱԿԱՆ  ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ

1. Առավել վաղ գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուն ավելի ուշ գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուների եւ գրանցված իրավունք չունեցող գրավառուների հանդեպ գրավ դրված գույքի արժեքից լրիվ ծավալով բավարարում ստանալու նախապատվության իրավունք ունի: Սույն մասի իմաստով ավելի ուշ գրանցված իրավունք չի համարվում առավել վաղ գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուի կողմից գրավի պայմանագրում հետագա փոփոխության գրանցումը, եթե դա կատարվում է առանց գրավի առարկա շարժական գույքի փոխարինման կամ դրա ծավալների ավելացման:

2. Առավել վաղ գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուի իրավունքն օրենքով սահմանված կարգով դադարելու դեպքում հաջորդ առավել վաղ գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուի նկատմամբ կիրառվում է սույն հոդվածի 1-ին մասի դրույթը:

3. Գրանցված իրավունք ունեցող գրավառուների պահանջը (ներառյալ` հաջորդող գրավի դեպքում) բավարարվում է ըստ գրանցման հաջորդականության` գրավի առարկայի արժեքից նախորդ գրավառուի պահանջներն ամբողջությամբ բավարարելուց հետո:

ՀՈԴՎԱԾ 59. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԼԻԶԻՆԳԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐՈՎ ՎԱՐՁԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԻՄԱՑՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆԽԱՎԱՐԿԱԾԸ ԵՎ ՉԳՐԱՆՑՄԱՆ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ

 1. Բոլոր ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձինք համարվում են լիզինգի պայմանագրով վարձակալության գրանցված իրավունքի մասին տեղեկացված եւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության հանձնված գույքը դրա օտարման իրավունքը չունեցող վարձակալից կամ այլ անձից հատուցմամբ կամ անհատույց ձեռք բերելիս համարվում են անբարեխիղճ տիրապետողներ:

2. Մինչեւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցումն այդ պայմանագրով վարձակալության հանձնված գույքը հատուցմամբ կամ անհատույց ձեռք բերողը չի համարվի անբարեխիղճ տիրապետող, եթե ապացուցի, որ չգիտեր եւ չէր կարող իմանալ տիրապետման ապօրինի լինելու մասին:

ՀՈԴՎԱԾ 60. ՇԱՐԺԱԿԱՆ  ԳՈՒՅՔԻ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ՀԱՄԱՐ  ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ  ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ

1. Շարժական գույքի նկատմամբ գրավի իրավունքի գրանցման, փոփոխության, դադարման եւ դադարեցման համար դիմողն անձամբ, փոստով կամ այլ անձանց միջոցով (եթե դիմումում դիմումատուի ստորագրության իսկությունը վավերացված է օրենքով սահմանված կարգով) կամ իր լիազորած ներկայացուցչի միջոցով, անկախ գույքի գտնվելու վայրի` ցանկացած սպասարկման գրասենյակ ներկայացնում է դիմում:

1) Դիմումներն ընդունվում են ըստ ներկայացման հերթականության, որը որոշվում է դիմումների գրանցման մատյանում նշված ամիս-ամսաթվով եւ ժամով.

2) Սույն հոդվածով նախատեսված դիմումը եւ դրան կից փաստաթղթերը կարող են ներկայացվել էլեկտրոնային եղանակով` սույն օրենքի 26-րդ հոդվածով սահմանված կարգով:

2. Դիմումների գրանցման մատյանի ձեւն ու վարման կարգը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

3. Գրանցման վերաբերյալ ավելի վաղ ներկայացված դիմումներն ունեն առաջնություն` ավելի ուշ ներկայացված դիմումների համեմատ: Դիմումն ամբողջությամբ լրացնում եւ ստորագրում է դիմողը (լիազորված ներկայացուցիչը):

4. Դիմումում նշվում են`

1) գրանցումն իրականացնող մարմնի անվանումը.

2) գրավատուի եւ գրավառուի անունը, բնակության վայրը (իրավաբանական անձի դեպքում` լրիվ անվանումը, գտնվելու վայրը).

3) գրավի պայմանագրի կնքման վայրը եւ ժամանակը.

4) տեղեկատվություն գրավի առարկա շարժական գույքի վերաբերյալ, նրա նույնացման համարը.

5) գրավով ապահովված պահանջի ծավալը.

6) գրավով ապահովված պարտավորության կատարման ժամկետը.

7) դիմողի կամ նրա լիազորված ներկայացուցչի ստորագրությունը.

8) գրավի տեսակը, տեղեկություն հաջորդող գրավի արգելված կամ թույլատրված լինելու մասին.

9) դիմումի ներկայացման տարեթիվը (օրը, ամիսը, տարին), ժամը, րոպեն.

10) խնդրանք իրավունքների գրանցման մասին:

5. Դիմողը պետք է ներկայացնի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված` անձը հաստատող փաստաթղթեր, իսկ լիազորված լինելու դեպքում` նաեւ լիազորությունները հաստատող փաստաթուղթ:

1) Դիմումին կից ներկայացվում են շարժական գույքի գրավի պայմանագիրը եւ վճարի անդորրագրերը:

2) Փաստաթղթերը ներկայացվում են մեկ օրինակից` բնօրինակը կամ սահմանված կարգով հաստատված պատճենը: Ներկայացվող փաստաթղթղերը պետք է համապատասխանեն սույն օրենքի 24-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված պահանջներին:

6. Շարժական գույքի գրավի իրավունքի գրանցման համար, սույն հոդվածով սահմանված փաստաթղթերից բացի, այլ փաստաթղթեր պահանջելն արգելվում է:

ՀՈԴՎԱԾ 61. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԴԻՄՈՒՄԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԵՎ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ

1. Սույն գլխով նախատեսված պայմանագրերից ծագող իրավունքի գրանցման դիմումը կարող է ներկայացվել շարժական գույքի գրավի պայմանագրի գործողության ժամկետի ընթացքում` ցանկացած ժամանակ, եթե օրենքով այլ բան նախատեսված չէ:

ՀՈԴՎԱԾ 62.  ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

1. Սպասարկման գրասենյակը դիմումը ստանալուց հետո դիմողին տալիս է ստացական, որտեղ նշվում է դիմումի ներկայացման տարեթիվը, ժամը, րոպեն եւ ներկայացված փաստաթղթերի անվանումները, դիմումի մուտքագրման հերթական համարը: Ստացականի ձեւը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

2. Գրավի իրավունքը գրանցելու դեպքում գրանցման մատյանում իրականացվում է համապատասխան գրառում` նշելով պայմանագրում առկա` սույն օրենքով սահմանված տեղեկությունները, եւ դիմողին տրամադրվում է գրավի իրավունքի գրանցման վկայական, որի ձեւը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

ՀՈԴՎԱԾ 63. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՏՅԱՆԸ

 1. Շարժական գույքի գրավի իրավունքի գրանցման մատյանը պետք է պարունակի հետեւյալ տեղեկությունները`

1) դիմումի ներկայացման տարեթիվը, ժամը, րոպեն.

2) գրավատուի եւ գրավառուի անունները, բնակության վայրերը, իրավաբանական անձի դեպքում` լրիվ անվանումը, գտնվելու վայրը.

3) գրավի պայմանագրի կնքման վայրը եւ ժամանակը.

4) տեղեկատվություն` գրավի առարկա շարժական գույքի վերաբերյալ, դրա նույնացման համարը.

5) գրավով ապահովված պահանջի ծավալը.

6) գրավի իրավունքի գրանցման համարը.

7) գրավի դադարեցման ժամկետը.

8) նշում` հաջորդող գրավ գրանցված լինելու մասին.

9) գրանցման տարեթիվը, ժամը, րոպեն:

2. Գրանցման մատյանում կատարված գրառումները պետք է հաստատվեն գրանցումն իրականացնող մարմնի պաշտոնատար անձի կողմից:

3. Գրավի մատյանը կարող է գրավի առարկայի մասին պարունակել նաեւ պայմանագրով սահմանված այլ տեղեկություններ:

ՀՈԴՎԱԾ 64. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԿԱՅԱԿԱՆԸ

 1. Գրավի իրավունքի գրանցումից հետո սույն օրենքում սահմանված ժամկետում դիմողին տրամադրվում է գրավի իրավունքի գրանցման վկայական, որը պետք է պարունակի հետեւյալ տեղեկությունները`

1) գրանցումն իրականացնող մարմնի անվանումը.

2) գրավատուի եւ գրավառուի անունները, բնակության վայրերը, իրավաբանական անձի դեպքում` լրիվ անվանումը, հասցեն.

3) գրավի պայմանագրի կնքման վայրը եւ ժամանակը.

4) տեղեկատվություն` գրավի առարկա շարժական գույքի վերաբերյալ, դրա նույնացման համարը.

5) գրավով ապահովված պահանջի ծավալը.

6) գրավի իրավունքի գրանցման համարը.

7) նշում հաջորդող գրավ գրանցված լինելու մասին.

8) գրանցման տարեթիվը, ժամը, րոպեն:

2. Գրանցման վկայականը դիմողին տրամադրվում է դիմումն ընդունած սպասարկման գրասենյակի կամ դիմողի ընտրությամբ՝ այլ սպասարկման գրասենյակի կողմից եւ վավերացվում է այդ սպասարկման գրասենյակի կնիքով:

3. Գրավառուի կամ գրավատուի դիմումի հիման վրա գրանցումն իրականացնող մարմինը, դիմումն ստանալուց հետո` մեկօրյա ժամկետում, տալիս է կորած գրանցման վկայականի կրկնօրինակը:

4. Գրանցման վկայականը եւ գրանցումը կարող են դատարանի կողմից ճանաչվել անվավեր, եթե գրանցումը կատարվել է օրենքի պահանջների խախտմամբ, կամ խախտվել է երրորդ անձի իրավունքը:

ՀՈԴՎԱԾ 65. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՏՅԱՆՈՒՄ ԵՎ ՎԿԱՅԱԿԱՆՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼԸ ԵՎ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ ԴԱԴԱՐԵՑՆԵԼԸ

 1. Իրավատերերը կամ գրանցված իրավունք ունեցող անձինք  գրավի պայմանագրի ցանկացած լրացում եւ փոփոխություն (ներառյալ` գրավի առարկայի նկատմամբ սեփականության իրավունքի փոփոխությունը կամ լրացման, պահանջի զիջումը, ֆինանսական վարձակալությունը եւ այլն), ինչպես նաեւ գրավի իրավունքի գրանցման դադարումը, դադարեցումը կատարելու համար ցանկացած սպասարկման գրասենյակ ներկայացնում է դիմում, որում պետք է պարունակվեն հետեւյալ տեղեկությունները`

1) նշում գրանցված գրավի իրավունքի, կատարված փոփոխության, գրավի դադարեցման հիմքի մասին.

2) գրավի իրավունքի գրանցման մատյանի համարը.

3) գրավի պայմանագրի փոփոխման կամ լրացման տարեթիվը.

4) գրավատուի եւ գրավառուի (նրանց լիազորած ներկայացուցիչների) ստորագրությունները, իսկ պահանջի զիջման, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 249-րդ հոդվածի 1-ին մասով եւ 250-րդ հոդվածի 1-ին մասի երկրորդ պարբերությամբ սահմանված դեպքերում` միայն գրավառուի (նրա լիազորած ներկայացուցչի) ստորագրությունը:

2. Օրենքով սահմանված կարգով պահանջի զիջման կամ պարտքի փոխանցման դեպքում գրավատուի կամ գրավառուի իրավահաջորդի դիմումի հիման վրա գրավի իրավունքի գրանցման մատյանում եւ վկայականում կատարվում է համապատասխան փոփոխություն:

3. Դիմումին կից ներկայացվում են նոր պարտատիրոջ եւ պարտապանի անունները, բնակության վայրը (իրավաբանական անձի դեպքում` լրիվ անվանումը, գտնվելու վայրը), ինչպես նաեւ պայմանագիրը, որի հիման վրա իրականացվել է պահանջի զիջման կամ պարտքի փոխանցման գործարքը:

4. Գրավատուն, որն ամբողջությամբ կատարել է գրավով ապահովված պարտավորությունը, կարող է պահանջել գրավի իրավունքի գրանցման դադարեցում: Գրավատուի կողմից համապատասխան պահանջ ներկայացվելու դեպքում գրավառուն սպասարկման գրասենյակ պետք է ներկայացնի գրավոր դիմում կամ համապատասխան փաստաթղթեր` գրավով ապահովված պարտավորության դադարման մասին:

5. Գրավատուի պահանջով գրանցումն իրականացնող մարմնին պարտավորության դադարի վերաբերյալ դիմում, կամ գրավատուին` վերջինիս պարտավորությունը դադարած լինելու վերաբերյալ համապատասխան փաստաթուղթ առանց օրինական հիմքերի գրավառուի կողմից չտրամադրելու կամ դրանց տրամադրումն անհարկի ձգձգելու դեպքում գրավատուն կարող է պահանջել դրա հետեւանքով իրեն պատճառված վնասի լրիվ հատուցում:

ՀՈԴՎԱԾ 66. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԱՎԵՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԿԵՏԸ

1. Գրավի իրավունքի գրանցումը վավեր է մինչեւ օրենքով կամ պայմանագրով սահմանված հիմքերով գրավի դադարումը:

2. Գրավի իրավունքի գրանցումը համարվում է դադարած` գրանցման սուբյեկտների կողմից գրանցում իրականացնող լիազորված մարմին սույն օրենքով սահմանված կարգով դիմումը ներկայացնելուց հետո` հաջորդ աշխատանքային օրվանից:

ՀՈԴՎԱԾ  67. ՇԱՐԺԱԿԱՆ  ԳՈՒՅՔԻ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ԺԱՄԱՆԱԿ  ԹՈՒՅԼ  ՏՐՎԱԾ  ՍԽԱԼՆԵՐԻ ՈՒՂՂՈՒՄԸ

1. Գրավի իրավունքի գրանցման ժամանակ թույլ տրված սխալների ուղղումը կատարվում է գրավատուի, գրավառուի դիմումի հիման վրա կամ գրանցում իրականացնող մարմնի նախաձեռնությամբ` նախապես գրավառուին եւ գրավատուին տեղյակ պահելուց հետո` գրավի իրավունքի գրանցման մատյանում եւ գրանցման վկայականում համապատասխան գրառում կատարելու միջոցով:

2. Գրանցման ժամանակ թույլ տրված սխալները, եթե դրանք չեն փոփոխում գույքի պատկանելությունը, դրա նկատմամբ իրավունքների բնույթը, որակական եւ քանակական բնութագրերը, գրանցումն իրականացնող մարմնի պաշտոնատար անձը կարող է ուղղել` այդ մասին տեղյակ պահելով շահագրգիռ կողմերին:

3. Գրանցման ժամանակ թույլ տրված սխալները, եթե դրանք առաջացնում են գույքի պատկանելության, դրա նկատմամբ իրավունքների բնույթի, որակական եւ քանակական բնութագրերի փոփոխություն, գրանցման փաստաթղթերում կարող է ուղղել գրանցումն իրականացնող մարմնի պաշտոնատար անձը` միայն շահագրգիռ կողմերի գրավոր համաձայնության առկայության դեպքում:

4. Եթե գրանցումը կատարվել է որեւէ իրավասու մարմնի տված փաստաթղթի հիման վրա, ապա թույլ տրված սխալների ուղղումը կարող է կատարվել միայն ներկայացված փաստաթղթում` տվյալ մարմնի կողմից համապատասխան ուղղում կատարվելուց հետո:

5. Գրավի իրավունքի գրանցման ժամանակ թույլ տրված իրավական բնույթի սխալներն ուղղվում են դատական կարգով:

ՀՈԴՎԱԾ  68. ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԳՐԱՎԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԵՐԺՄԱՆ  ՀԻՄՔԵՐԸ

1. Գրանցումն իրականացնող մարմինը շարժական գույքի գրավի իրավունքի գրանցման ժամանակ, առանց անդրադառնալու պայմանագրի բովանդակությանը, uտուգում է uույն oրենքի 60-րդ հոդվածով uահմանված` դիմումի բովանդակությանը ներկայացվող պահանջները, դիմողի` պայմանագրի կողմ լինելը կամ նրա լիազորությունները հաuտատող փաuտաթղթերը, ինչպեu նաեւ ներկայացված վճարման անդորրագրերը:

2. Գրանցումն իրականացնող մարմինը մերժում է շարժական գույքի գրավի իրավունքի գրանցումը, եթե

1) չի պահպանվել uույն oրենքի 60-րդ հոդվածում uահմանված դիմումի բովանդակությանը ներկայացված պահանջը.

2) դիմողը չի հանդիuանում uույն oրենքի 56-րդ հոդվածով նախատեuված գրանցման uուբյեկտ.

3) չեն ներկայացվել uույն oրենքի 60-րդ հոդվածով uահմանված փաuտաթղթերը.

4) փաuտաթղթերը ներկայացվել են մատիտով գրված, ջնջումներով կամ ուղղումներով:

3.  Արգելվում է այլ պատճառներով շարժական գույքի գրանցման մերժումը, այդ թվում` աննպատակահարմարության պատճառաբանությամբ:

4.  Շարժական գույքի գրավի իրավունքի պետական գրանցումը մերժելու դեպքում մեկօրյա ժամկետում կազմվում է գրավոր ծանուցում` պատճառների նշումով:

1) Դիմողի կողմից գրանցման մերժման մասին ծանուցումը եռօրյա ժամկետում առձեռն չստանալու դեպքում, այն դիմողին է հանձնվում փոստով առաքելու միջոցով:

ՀՈԴՎԱԾ  69.  ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԼԻԶԻՆԳԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐՈՎ ՎԱՐՁԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ, ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՓՈՓՈԽՄԱՆ, ԴԱԴԱՐԵՑՄԱՆ, ՄԵՐԺՄԱՆ ԵՎ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ԺԱՄԱՆԱԿ ԹՈՒՅԼ ՏՐՎԱԾ ՍԽԱԼՆԵՐԻ ՈՒՂՂՈՒՄԸ

Շարժական գույքի լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման, գրանցման փոփոխման, դադարեցման եւ  մերժման ժամանակ կիրառվում են սույն գլխի դրույթները` լիզինգի պայմանագրի առանձնահատկությունների հաշվառմամբ:

ՀՈԴՎԱԾ  70.  ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ  ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՈՒՄԸ

1. Շարժական գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը կարող է տրամադրվել միայն իրավունքի գրանցման հիմք հանդիսացած՝ շարժական գույքի գրավի կամ լիզինգի պայմանագրի կողմերին կամ դրանց ներկայացուցիչներին, իսկ երրորդ անձանց՝ միայն պայմանագրի կողմերի գրավոր համաձայնությամբ, բացառությամբ հետեւյալ դեպքերի՝

1) Դատական մարմիններին, քրեական հետապնդում իրականացնող մարմիններին, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում՝ այլ պետական մարմիններին, շարժական գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը կարող է տրամադրվել առանց սույն մասով նախատեսված համաձայնության առկայության:

2. Որեւէ անձի անվամբ շարժական գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ տեղեկատվությունը կարող է տրամադրվել միայն տվյալ անձի, վերջինիս ներկայացուցչի դիմումով, իսկ օրենքով նախատեսված դեպքերում նաեւ սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետում նշված մարմինների հարցումների հիման վրա:

3. Շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման վերաբերյալ տեղեկատվություն ստանալու դիմումը, որի ձեւը սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը, կարող է ներկայացվել ցանկացած սպասարկման գրասենյակ:

1) Դիմողը պետք է ներկայացնի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված` անձը հաստատող փաստաթղթեր, իսկ լիազորված լինելու դեպքում` նաեւ լիազորությունները հաստատող փաստաթուղթ:

2) Դիմումի հետ պետք է ներկայացվի տեղեկատվության տրամադրման վճարի մուծման անդորրագիրը:

4. Գրանցումն իրականացնող մարմինը մերժում է շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման մասին տեղեկատվության տրամադրումը եթե դիմողը չի հանդիսանում շարժական գույքի գրանցված գրավի կամ լիզինգի պայմանագրի կողմ, սույն հոդվածով տեղեկատվություն ստանալու իրավունք ունեցող այլ անձ կամ դիմողի կողմից  չի վճարվել տեղեկատվության տրամադրման համար սահմանված վճարը:

5. Տեղեկանքը դիմողին հանձնվում է  տեղեկատվության տրամադրման դիմումը ընդունած, իսկ դիմողի ցանկությամբ, նաեւ այլ սպասարկման գրասենյակի կողմից եւ վավերացվում է այն հանձնող սպասարկման գրասենյակի կնիքով:

6. Գրանցման արդյունքում կազմված գործի կամ դրա առանձին փաստաթղթղերի բնօրինակների տրամադրումը, բացի օրենքով նախատեսված դեպքերից, չի թույլատրվում:

7. Շարժական գույքի կադաստրի եւ շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման միասնական տեղեկատվական համակարգի ստեղծման եւ վարման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

ԳԼՈՒԽ 7.

ՊԵՏԱԿԱՆ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄԸ, ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ԵՎ  ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ  ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎՃԱՐՈՎԻՈՒԹՅՈՒՆԸ  ԵՎ  ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ

ՀՈԴՎԱԾ 71. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՎՃԱՐՈՎԻՈՒԹՅՈՒՆԸ

1.  Սույն օրենքով սահմանված կարգով գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների` դրանց ծագման, դադարման, փոխանցման կամ փոփոխման պետական գրանցման, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի միասնական կադաստրի տեղեկատվության տրամադրման համար մատուցվող ծառայությունների համար պետական բյուջե գանձվում է  վճար սույն օրենքով սահմանված չափերով՝ գանձապետարանում բացված համապատասխան հաշվին:

2. Դիմողները պարտավոր են վճարել սույն օրենքով սահմանված վճարները:

ՀՈԴՎԱԾ  72. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ  ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ  ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄԸ

1.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի տարեկան ծախսերը պլանավորվում եւ իրականացվում են սպասվելիք տարեկան եկամուտների չափով, հետեւյալ ուղղություններով`

1) ընթացիկ ծախսեր.

2) ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր:

2. Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի համակարգի տարեկան ծախսերը հաստատվում են Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի առանձին հավելվածով:

3.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի համակարգի եկամուտների եւ ծախսերի դրական տարբերության դեպքում տարբերությունն ուղղվում է պետական բյուջե, իսկ բացասական տարբերության դեպքում այն ֆինանսավորվում է պետական բյուջեից:

4. Եկամուտների եւ ծախսերի վերաբերյալ, օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների բնագավառում լիազորված պետական մարմնին տրվում են հաշվետվություններ:

5.  Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրում քաղաքացիական ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափը կազմում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեով հարկային եւ մաքսային ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափերի միջինի կրկնապատիկը:

1) Անշարժ գույքի պետական ռեգիստրում հայեցողական պաշտոն զբաղեցնող անձինք ստանում են ամսեկան հավելավճար պաշտոնային դրույքաչափի կրկնապատիկի չափով:

ՀՈԴՎԱԾ  73. ՊԵՏԱԿԱՆ  ԳՐԱՆՑՄԱՆ,  ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ  ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ  ԵՎ ԱՅԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԳԱՆՁՎՈՂ ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՉԱՓԵՐԸ

Պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման ծառայությունների մատուցման համար գանձվում են՝

1) անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ մեկ գույքային իրավունքի ծագման, փոփոխման կամ փոխանցման պետական գրանցման համար, բացառությամբ սույն մասի 2-րդ եւ 3-րդ կետերով սահմանված դեպքերի՝  25000 դրամ.

2) գյուղատնտեսական նշանակության հողամասի նկատմամբ մեկ գույքային իրավունքի ծագման, փոփոխման կամ փոխանցման պետական գրանցման համար՝  2000դրամ.

3) միջազգային կազմակերպությունների վարկերի եւ դրամաշնորհների, պետական բյուջեի միջոցների հաշվին կառուցված եւ քաղաքացիներին փոխանցված բազմաբնակարան շենքերի բնակարանների, անհատական բնակելի տների միավորի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման, Շիրակի եւ Լոռու մարզերի համայնքներին հանձնված նախկին պետական բնակարանային ֆոնդի նկատմամբ համայնքի անվամբ իրավունքների պետական գրանցման, Շիրակի եւ Լոռու մարզերի բնակավայրերում պետական գնման պայմանագրով նախատեսված բնակարանային ֆոնդի կառուցապատման համար ձեռքբերված հողամասերի նկատմամբ սեփականության իրավունքի պետական գրանցման, ինչպես նաեւ միջազգային կազմակերպությունների վարկերի եւ դրամաշնորհների, պետական բյուջեի միջոցների հաշվին Շիրակի եւ Լոռու մարզերում կառուցված բնակելի ֆոնդի նկատմամբ համայնքի սեփականության իրավունքի նվիրատվության‚ առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա քաղաքացիների սեփականության իրավունքի պետական գրանցման համար՝  2000 դրամ.

4) գրանցված իրավունքի դադարման պետական գրանցման համար՝ 1000 դրամ.

5) անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ իրավունքի սահմանափակման պետական գրանցման համար՝ 1000 դրամ.

6) անշարժ գույքի հասցեի առանձին գրանցում կատարելու կամ գրանցված հասցեի փոփոխություն կատարելու համար` 2000 դրամ.

7) շարժական գույքի գրավի կամ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման համար ՝ 2000 դրամ.

8) անշարժ գույքի գրանցման մատյանում անվանափոխման վերաբերյալ գրառում կատարելու եւ նոր գրանցման վկայական տրամադրելու կամ վկայականում փոփոխություն կատարելու համար՝ 2000 դրամ.

9) անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ միասնական տեղեկանք տրամադրելու համար, բացառությամբ սույն մասի 8-րդ եւ 9-րդ կետերով սահմանված դեպքերի՝ 10000 դրամ.

10) գյուղատնտեսական նշանակության մեկ միավոր հողամասի վերաբերյալ միասնական տեղեկանք տրամադրելու համար՝ 500 դրամ.

11) Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի եւ Լոռու մարզերի բնակավայրերում պետական գնման պայմանագրով նախատեսված բնակարանային ֆոնդի կառուցապատման համար օտարվող հողամասերի միավորի եւ դրա նկատմամբ գրանցված իրավունքների եւ սահմանափակումների վերաբերյալ միասնական տեղեկանք տրամադրելու համար՝ 1000 դրամ.

12) անշարժ գույքի մեկ միավորի վերաբերյալ այլ տեղեկատվության, ինչպես նաեւ միեւնույն սուբյեկտին պատկանող գույքի առկայության վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրման համար՝ 1000 դրամ.

13) շարժական գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների վերաբերյալ տեղեկանք տրամադրելու համար՝ 1000 դրամ.

14) իրավունքի գրանցման վկայականի կրկնօրինակ տրամադրելու համար՝ 7000 դրամ.

15) կադաստրային գործի փաստաթղթերի լուսապատճեններ տրամադրելու համար՝ յուրաքանչյուր էջը՝ 20 դրամ.

16)  Կադաստրային հատակագծերի եւ քարտեզների տրամադրում վեկտորային ֆորմատով՝

ա. քաղաքային բնակավայրերի 1 հա տարածքի համար` 2000 դրամ.

բ. գյուղական բնակավայրերի 1 հա տարածքի համար` 1000 դրամ.

գ. բնակավայրից դուրս տարածքներում`  1 հա տարածքի համար` 200 դրամ.

17) Տեղագրական հատակագծերի եւ քարտեզների, օրթոֆոտոհատակագծերի, օրթոֆոտոքարտեզների տրամադրում՝ վեկտորային ֆորմատով ամբողջական տեղեկատվությամբ հատակագծերի եւ քարտեզների, օրթոֆոտոհատակագծերի, օրթոֆոտոքարտեզների յուրաքանչյուր անվանակարգային /նոմենկլատուրային/ թերթի համար` 25000 դրամ.

18) Վեկտորային ֆորմատով տեղագրական հատակագծերից եւ քարտեզներից առանձին հատվածներով տեղեկատվության տրամադրոում՝

ա. 1:10 000 մասշտաբի համար 1 քառակուսի կիլոմետրի համար 1000 դրամ.

բ. 1:25 000 մասշտաբի համար 1 քառակուսի կիլոմետրի համար 250 դրամ.

գ. 1:50 000 մասշտաբի համար 1 քառակուսի կիլոմետրի համար 62 դրամ.

19)    Թղթային կրիչով ամբողջական տեղեկատվությամբ հատակագծերի եւ քարտեզների, օրթոֆոտոհատակագծերի, օրթոֆոտոքարտեզների յուրաքանչյուր անվանակարգային /նոմենկլատուրային/ թերթի համար՝

ա. գունավոր տարբերակով` 6000 դրամ.

բ.  սեւ-սպիտակ տարբերակով` 2000 դրամ:

20) Գեոդեզիական ցանցի կետերի վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրում` յուրաքանչյուր գեոդեզիական կետի կոորդինատի /աբցիս, օրդինատ, բարձրություն/ տրամադրում`  1000 դրամ.

21) Անշարժ գույքի միավորի (հողամաս, շենք, շինություն) յուրաքանչյուր շրջադարձային կետի կամ անկյան կոորդինատի (աբսցիս, օրդինատ) տրամադրում` 100 դրամ.

22) Թղթային տարբերակով ցանկացած մասշտաբի /15x15 սմ  կամ 23x23 սմ/ օդալուսանկարի տրամադրման համար`  1500 դրամ.

23) 1 քառակուսի կիլոմետր տարածքի տիեզերական նկարի վեկտորային ֆորմատով տրամադրման համար` 10000 դրամ.

24) Սույն հոդվածի 14-րդ եւ 21-րդ կետերով նախատեսված տեղեկատվության տրամադրումը թղթային տարբերակով կատարվում է սույն հոդվածի 14-րդ եւ 20-րդ կետով սահմանված վճարներին ավելացնելով հետեւյալ վճարները`

ա. A0 ֆորմատ` 5000 դրամ.

բ. A1 ֆորմատ` 2500 դրամ.

գ. A2 ֆորմատ` 1250 դրամ.

դ. A3 ֆորմատ` 625 դրամ.

ե.  A4 ֆորմատ` 300 դրամ.

25) Աշխարհագրական օբյեկտի անվանման վերաբերյալ տեղեկանք տրամադրելու համար` 1000 դրամ:

ՀՈԴՎԱԾ 74. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԵՎ  ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ  ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ

1.  Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների ծագման, փոփոխման կամ փոխանցման պետական գրանցումը կատարվում է պետական գրանցման դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 4-րդ աշխատանքային օրը, բացառությամբ սույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված դեպքերի:

2. Դիմողի ցանկությամբ անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների ծագման, փոփոխման, փոխանցման պետական գրանցումը կարող է կատարվել նաեւ արագացված կարգով, որի դեպքում սույն օրենքով սահմանված վճարները բազմապատկվում են հետեւյալ գործակիցներով.

1) պետական գրանցման դիմումը ներկայացվելու օրվանից 3-րդ աշխատանքային օրը պետական գրանցում կատարելու դեպքում՝ 2 գործակցով.

2) պետական գրանցման դիմումը ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը պետական գրանցում կատարելու դեպքում՝ 3 գործակցով:

3.  Իրավունքի դադարման պետական գրանցումը կատարվում է դրա վերաբերյալ  դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը, բացառությամբ սույն մասի 1-ին կետով սահմանված դեպքերի.

1) Եթե  իրավունքի դադարման պետական գրանցման դիմումի հետ միաժամանակ ներկայացվել է դրա հետ կապված այլ իրավունքի պետական գրանցման կամ տեղեկատվության տրամադրման դիմում, ապա դադարման պետական գրանցումը իրականացվում է այդ դիմումով պատվիրված գործառույթի իրականացման համար սահմանված ժամկետում:

4. Անշարժ գույքի նոր հասցեի կամ հասցեի փոփոխության առանձին գրանցումը կատարվում է եւ եւ դրա հիմքով նոր գրանցման վկայականը տրամադրում կամ վկայականում համապատասխան փոփոխությունը կատարվում է հասցեի գրանցման վերաբերյալ  դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը

5.  Անշարժ գույքի գրանցման մատյանում անվանափոխման վերաբերյալ գրառումը կատարվում է եւ դրա հիմքով նոր գրանցման վկայականը տրամադրում կամ վկայականում համապատասխան փոփոխությունը կատարվում է դրա վերաբերյալ  դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը, բացառությամբ սույն մասի 1-ին կետով սահմանված դեպքերի.

1) Եթե   սույն մասով նախատեսված գրառումը կատարելու պահանջը ներկայացվում է դրա հետ կապված իրավունքի պետական գրանցման կամ տեղեկատվության տրամադրման դիմումով, ապա անվանափոխման վերաբերյալ գրառումը կատարվում է այդ դիմումով պատվիրված գործառույթի իրականացման համար սահմանված ժամկետում:

6.  Անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ միասնական տեղեկանք տրամադրվում է դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 3-րդ աշխատանքային օրը, բացառությամբ սույն մասի 1-ին կետով սահմանված դեպքի.

1) Դիմողի ցանկությամբ անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ միասնական տեղեկանքը կարող է  տրամադրվել նաեւ դիմումը ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը, որի դեպքում տեղեկատվության տրամադրման վճարը բազմապատկվում է 2 գործակցով:

7.Սույն օրենքի 73-րդ հոդվածի 12-25-րդ կետերով նախատեսված տեղեկատվությունը տրամադրվում է դիմումը ներկայացվելու օրվանից 3-րդ աշխատանքային օրը, իսկ դիմողի ցանկությամբ նաեւ դիմումը ներկայացվելու օրվա հաջորդ աշխատանքային օրը, տեղեկատվության վճարի նկատմամբ կիրառելով 2 գործակիցը:

8. Շարժական գույքի գրավի, լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի պետական գրանցումը կատարվում է պետական գրանցման դիմումը սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացվելու օրվանից 2-րդ աշխատանքային օրը:

9. Սույն հոդվածով սահմանված ժամկետների հաշվարկը սկսվում է դիմումի մուտքագրման օրվանից:

ՀՈԴՎԱԾ 75. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՄԱՍՈՎ ԱՐՏՈՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

1. Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համար սույն օրենքով սահմանված վճարները չեն գանձվում քաղաքացիներին սեփականության իրավունքով պատկանող, մինչեւ 1998 թվականի մարտի 1-ը ձեռք բերված եւ 1998 թվականի մարտի 1-ից հետո չգրանցված, ինչպես նաեւ օրենքով սահմանված կարգով գույքային իրավունքները վերականգնված եւ 1998 թվականի մարտի 1-ից հետո չգրանցված բնակելի նշանակության անշարժ գույքի (բացառությամբ առանձին միավոր հանդիսացող ավտոտնակների) եւ գյուղատնտեսական նշանակության հողամասերի նկատմամբ սեփականության իրավունքի առաջին պետական գրանցման դեպքում:

2. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով եւ դեպքերում գույքի նկատմամբ սահմանափակում կիրառելու լիազորություն ունեցող իրավասու մարմինները ազատվում են սահմանափակման պետական գրանցման վճարից:

3. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ցանկերում ընդգրկված սահմանամերձ եւ բարձրլեռնային բնակավայրերում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման կամ այդ գույքի վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրման համար սույն օրենքով սահմանված վճարները գանձվում են 50%-ի չափով:

4. Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տվյալների մասին տեղեկատվությունը, բացառությամբ միասնական տեղեկատվության, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմին եւ պատգամավորներին, Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմիններին, դատարաններին, քրեական հետապնդման մարմիններին, Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկին տրամադրվում է անվճար` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրենց վերապահված լիազորությունների իրականացման համար:

1)  Պետական կառավարման մարմիններին սույն մասով սահմանված կարգով տրամադրված կադաստրային, տեղագրական կամ հողաշինարարական քարտեզները կարող են վերջիններիս կողմից փոխանցվել այլ անձանց` միայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման հիման վրա, որի դիմաց անշարժ գույքի պետական ռեգիստրին հատկացվում է համապատասխան փոխհատուցում:

Հոդված 2. Անցումային դրույթներ

1. Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը կատարված իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցումները եւ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո, սույն օրենքով սահմանված կարգով իրականացված պետական գրանցումները ունեն նույն իրավաբանական ուժը:

2. Սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելուց առաջ եւ դրանից հետո գրանցված իրավունքների, սահմանափակումների կամ դրանց գրանցման պահանջների բավարարման առաջնահերթությունը որոշվում է սույն օրենքով սահմանված ընդհանուր հիմունքներով:

3. Մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը հարուցված, սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելու պահին գրանցումն իրականացնող մարմնի վարույթում գտնվող եւ իրավունքի պետական գրանցումով կամ պետական գրանցման մերժմամբ չավարտված` անշարժ եւ շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների կամ սահմանափակումների պետական գրանցման վարույթներով իրավունքների պետական գրանցման, պետական գրանցման մերժման, ինչպես նաեւ պետական գրանցման ժամկետների եւ վճարների չափերի հաշվարկման նկատմամբ կիրառվում են մինչեւ սույն օրենքի ընդունումը գործող իրավական նորմերը:

4. Մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը գրանցում իրականացնող մարմին տեղեկատվության տրամադրման համար ներկայացված դիմումներով տեղեկատվության տրամադրման, ինչպես նաեւ տեղեկատվության տրամադրման համար ժամկետների եւ վճարների չափերի հաշվարկման նկատմամբ կիրառվում են մինչեւ սույն օրենքի ընդունումը գործող իրավական նորմերը:

5. Մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 1999 թվականի ապրիլի 14-ի ՀՕ-295 օրենքի 16-րդ հոդվածով սահմանված գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանի գրանցման թերթիկներում գրառված անշարժ գույքի հասցեները համարվում են գրանցված եւ ենթակա են վերագրանցման միայն հասցեավորման կանոնակարգման, տվյալ միավորին նոր հասցեի տրամադրման կամ հասցեի փոփոխության վերաբերյալ որոշումների հիման վրա:

6.  Սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել «Շարժական գույքի կադաստրի վարման, շարժական գույքի գրավի իրավունքի, լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2004 թվականի մայիսի 11-ի ՀՕ-76-Ն օրենքը:

7. «Շարժական գույքի կադաստրի վարման, շարժական գույքի գրավի իրավունքի, լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2004 թվականի մայիսի 11-ի ՀՕ-76-Ն օրենքով սահմանված կարգով շարժական գույքի նկատմամբ իրականացված իրավունքների գրանցումները եւ սույն օրենքով սահմանված կարգով շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցումները ունեն  նույն իրավաբանական ուժը:

8. Ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց անվանափոխման վերաբերյալ գրառումներ կատարելու հիմքով, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի նոր հասցեների կամ հասցեների փոփոխության գրանցման հիմքով նոր վկայականներ տրամադրելու պահանջը տարածվում է սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո գրանցված իրավունքների գրանցման տվյալներում համապատասխան փոփոխություններ կամ հասցեների գրանցում կատարելու դեպքերի վրա:

9.  Մինչեւ սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 1999 թվականի ապրիլի 14-ի ՀՕ-295 օրենքի 16-րդ հոդվածով սահմանված գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանի գրանցման թերթիկներում գրանցված իրավունքների գրանցման տվյալներում անվանափոխման վերաբերյալ գրառումներ կատարելու կամ նոր հասցե (հասցեի փոփոխություն) գրանցելու դեպքում, դիմողի ընտրությամբ, նոր վկայականի տրամադրման փոխարեն, դիմողի կողմից ներկայացված գրանցման վկայականում կարող են կատարվել համապատասխան փոփոխություններ, որոնց իրականացման հետ կապված գործավարության առանձնահատկությունները սահմանում է անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի ղեկավարը:

Հոդված 3. Քարտեզագրության, գեոդեզիայի, չափագրման (հաշվառման) եւ հողաշինարարության աշխատանքների իրականացման համար անձանց որակավորումը

1. Սույն հոդվածի ուժի մեջ մտնելուց հետո 30-օրյա ժամկետում անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմինը սահմանում է քարտեզագրության, գեոդեզիայի, չափագրման (հաշվառման) եւ հողաշինարարության աշխատանքների իրականացմանը ներկայացվող պարտադիր պահանջները, այդ աշխատանքների իրականացման համար որակավորման անցակցման կարգն ու պայմանները, որակավորում ստացած անձանց կողմից անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման նպատակով կազմվող հողամասերի եւ շենք, շինությունների հատակագծերի ձեւերը եւ այդ հատակագծերին ներկայացվող պահանջները:

2. Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կարգով որակավորման վկայականներ ստացած անձանց կողմից կազմված հատակագծերի հիման վրա անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման առանձնահատկությունները սույն հոդվածի 1-ին մասում նախատեսված ժամետում սահմանում է անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմինը:

Հոդված 4. Սույն օրենքից բխող իրավական ակտերի ընդունումը

1.  Սույն հոդվածի ուժի մեջ մտնելուց հետո 5-ամսյա ժամկետում անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմինը սահմանում է՝

1) գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանի ձեւը եւ դրանում տեղեկությունների լրացման առանձնահատկությունները.

2) գրանցման մատյանից եւ կադաստրային գործից անշարժ գույքի միավորի վերաբերյալ տեղեկությունների միասնական քաղվածքի (միասնական տեղեկանքի) ձեւը.

3) սույն օրենքով սահմանված կարգով պետական գրանցում իրականացնելու լիազորություն ունեցող պաշտոնների ցանկը.

4) անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման դիմումների հաշվառման մատյանի ձեւը, վարման կարգը եւ դիմողին տրամադրվող ստացականի ձեւաթուղթը.

5) էլեկտրոնային եղանակով անշարժ եւ շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման դիմումների եւ փաստաթղթերի ներկայացման կարգը, ինչպես նաեւ դրա հետ կապված տեխնիկական պատճառներով պետական գրանցման վարույթի կասեցման հիմքերը.

6) անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման վկայականի ձեւը եւ դրանում տվյալների լրացման առանձնահատկությունները.

7) Էլեկտրոնային եղանակով տեղեկատվության տրամադրման ընթացակարգերի առանձնահատկությունները.

8) պայմանագրերի կողմերի ստորագրությունների իսկությունը ի պաշտոնե ճանաչելու լիազորություն ունեցող պաշտոնների ցանկը:

2. Սույն հոդվածով նախատեսված իրավական ակտերը ուժի մեջ են մտնում 2012 թվականի հունվարի 1-ից:

Հոդված 5. Օրենքի ուժի մեջ մտնելը

Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում  2012 թվականի հունվարի 1-ից, բացառությամբ սույն օրենքի 3-րդ եւ 4-րդ հոդվածների, որոնք ուժի մեջ են մտնում սույն օրենքի պաշտոնական հրապարակման օրվանից հաջորդող տասներորդ օրը:

«ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀՀ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

1. Անհրաժեշտությունը

«Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի մշակման անհրաժեշտությունը բխում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 11.11.2010թN 44 արձանագրային որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի համակարգում բարեփոխումների իրականացման» հայեցակարգի եւ այդ հայեցակարգի ուղղություններից բխող միջոցառումների ծրագիր-ժամանակացույցի 3-րդ կետի պահանջներից:

2.  Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները

«Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը  ընդունվել է 1999 թվականին, որից հետո հողագույքային հարաբերությունները կարգավորող ՀՀ օրենսդրության եւ իրավակիրառական պրակտիկաի հետագա զարգացումները անհրաժեշտություն են առաջացրել օրենքի մի շարք դրույթների վերանայման համար: Միաժամանակ, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 11.11.2010թN 44 արձանագրային որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի համակարգում բարեփոխումների իրականացման» հայեցակարգով սահմանվել են անշարժ գույքի կադաստրի համակարգի զարգացման մի շարք նոր մոտեցումներ, որոնց հիմնական ուղղություններն են համակարգի ինստիտուցիոնալ, իրավական բարեփոխումները, ինչպես նաեւ համակարգում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման մակարդակի էական բարձրացումը, որոնց իրականացման օրենսդրական հիմքերի ապահովմանն է ուղղված ներկայացվող նախագիծը:

3.  Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը

Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի բնագավառում ներկայումս   նախաձեռնվել են համակարգային բարեփոխումներ, որոնց հիմնական նպատակներն են հանդիսանում համակարգի գործառույթների իրականացման ընթացքում վարչարարության  բարելավումը, այդ թվում` այդ գործառույթներից օգտվող անձանց սպասարկման որակի բարձրացումը, գործառույթների իրականացման թափանցիկության եւ վերահսկելիության մակարդակի բարձրացումը, բյուրոկրատական քաշքշուկի առավելագույնս բացառումը,  կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցումը, առկա աշխատանքային եւ նյութական ռեսուրսների օգտագործման օպտիմալացումը  եւ արդյունավետության բարձրացումը:

4. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Նախագծի հիմնական նպատակներն են հանդիսանում՝

• Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման էլեկտրոնային համակարգի ներդրման իրավական հիմքերի ստեղծումը.

• Պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման համար դիմող անձանց եւ այդ գործառույթները իրականացնող պաշտոնատար անձանց միջեւ անմիջական շփման բացառումը, որի համար նախատեսվում է որպես միջանկյալ օղակ՝ սպասարկման գրասենյակների ձեւավորում.

• Իրավունքի պետական գրանցման դիմումների` ըստ գույքի գտնվելու վայրի ներկայացման պահանջի վերացումը.

• Իրավունքի պետական գրանցման դիմումների եւ իրավահաստատող փաստաթղթերի` առցանց ներկայացման իրավական հիմքի սահմանումը.

• Անշարժ գույքի չափագրման աշխատանքների մասնավորեցումը եւ որակավորում ունեցող անձանց կողմից այդ աշխատանքների իրականացման համար իրավական հիմքերի սահմանումը.

• Կադաստրի տեղեկատվական բանկի տեղեկատվության հստակ դասակարգումը ըստ հանրամատչելի եւ  սահմանափակ մատչելիությամբ տեղեկությունների.

• Իրավունքի պետական գրանցման վկայականներին ներկայացվող պահանջների փոփոխությունը.

• Անշարժ գույքի կադաստրի համակարգում իրականացվող բարեփոխումների ընդհանուր տրամաբանությունից բխող այլ փոփոխությունները:

Վերը նշված հիմնական նպատակներին համապատասխան «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքում անհրաժեշտ է կատարել բազմաթիվ փոփոխություններ եւ լրացումներ, որոնց մեծ ծավալի հաշվառմամբ, օրենքը առաջարկվում է շարադրել նոր խմբագրությամբ:

Օրենքում կատարվող հիմնական փոփոխությունները եւ լրացումները, ամփոփ տեսքով կարելի է դասարակգել հետեւյալ հիմնական խմբերի.

1. Հստակեցվել են օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունների սահմանումները (օրինակ՝ անշարժ գույքի միավոր, անշարժ գույքի օբյեկտ եւ այլն), ինչպես նաեւ ներմուծվել են մի շարք նոր (օրինակ՝ անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր, դրա վարումը, անշարժ գույքի հասցե, շինության եւ հողամասի հատակագիծ) հասկացություններ, որոնք անհրաժեշտ են օրենքի տրամաբանական կառուցվածը ձեւավորելու, օրենքով սահմանված դրույթների տարաբնույթ ընկալումից խուսափելու եւ  օրենքի միատեսակ իրավակիրառական պրակտիկա ձեւավորելու  նպատակով:

2. Հստակեցվել են գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման հետ կապված իրավական հետեւանքները, ինչպես նաեւ  իրավունքների պետական գրանցման եւ գրանցված ու չգրանցված իրավունքների առաջնահերթության հետ կապված իրավական նորմերը, այդ թվում, ի թիվս գործող խմբագրությամբ սահմանված պետական գրանցման իմացության կանխավարկածի, սահմանվել է նաեւ նոր` գրանցված իրավունքների հավաստիության կանխավարկածը, որը եւս բավականին կարեւոր նշանակություն ունի գրանցված իրավունքների ճանաչման եւ պաշտպանության  սկզբունքի ապահովման առումով:

3. Սահմանվել է իրավահաստատող փաստաթղթերի ամբողջականության նոր պահանջ, որը անհրաժեշտ է անշարժ  գույքի, որպես հողամաս-ամրակայված գույք, նկատմամբ իրավունքների միասնականության ապահովման առումով:

4.  Հստակեցվել են սահմանափակումների պետական գրանցումը կանոնակարգող դրույթները, ինչպես նաեւ նախատեսվել է սահմանափակման պետական գրանցման կասեցման պահանջ, այն դեպքերի համար, երբ սահմանափակման կիրառման հիմքը թույլ չի տալիս միանշանակ որոշել սահմանափակման առարկան:

5.  Նորովի են սահմանվել անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տեղեկատվության մատչելիության սահմանափակումները եւ հանրամատչելի բնույթ ունեցող տեղեկությունները (հոդված 11), որոնց սահմանման հիմքում ընկած է ՀՀ Սահմանադրության 83.5 հոդվածի 5-րդ կետով ամրագրված այն նորմը, որի համաձայն ֆիզիկական անձանց անձնական եւ ընտանեկան, ինչպեu նաեւ իրավաբանական անձանց` առեւտրային գաղտնիք չհամարվող տեղեկությունների ցանկը կարող է սահմանվել բացառապես օրենքով:

6. Նախատեսվել է գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մատյանի էլեկտրոնային եղանակով վարման հնարավորություն, ըստ այդմ վերացել է գրանցման մատյանի առանձին թերթիկի հասկացությունը, քանի որ էլեկտրոնային համակարգում նման ձեւով գրանցման տվյալների տարանջատումը կիրառելի չէ:

7. Սահմանվել են Հայաստանի Հանրապետությունում չափագրման (հաշվառման) գործունեության մասնավորացման իրավական հիմքերը եւ նման, ինչպես նաեւ քարտեզագրության, գեոդեզիայի եւ հողաշինարարության գործունեությամբ զբաղվելու համար պետական լիազոր մարմնի կողմից որակավորման վկայական ստանալու պահանջը:

8. Կատարվել է պետական գրանցում իրականացնելու լիազորությունների վերաբաշխում եւ, եթե ներկայումս պետական գրանցման լիազորությամբ օժտված են միայն տարածքային ստորաբաժանումների ղեկավարները, ապա առաջարկվող մոտեցմանը համաձայն, պետական գրանցման լիազորություններ ունեցող պաշտոնների շրջանակը կընդլայնվի՝ պետական գրանցման լիազորությունները վերապահելով պետական ռեգիստրի տարածքային ստորաբաժանումներում պետական գրանցումը իրականացնելու ի պաշտոնե լիազորություն ունեցող պաշտոնատար անձանց, ինչը անհրաժեշտ է պետական գրանցման գործաույթի իրականացման առավել ճկուն մեխանիզմների սահմանման եւ պետական ռեգիստրի աշխատանքների օպտիմալացումն ապահովելու համար:

9. Օրենքի կարգավորման առարկա են դարձել գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման դիմումներին, դրանց ներկայացմանը եւ դիմումներին կից ներկայացման ենթակա անձը հաստատող եւ իրավահաստատող փաստաթղթերի ներկայացմանը վերաբերող մի շարք պահանջներ, որոնք նախկինում կարգավորվում էին գերատեսչական նորմատիվ ակտերով, սակայն հաշվի առնելով, որ դրանցով  ըստ էության սահմանվում են քաղաքացիների եւ իրավաբանական անձանց իրավունքների իրականացման կարգին վերաբերող պարտադիր պահանջներ, նման պահանջները ենթակա են սահմանման օրենքով:

10. Սահմանվել է նոր դրույթ, որի համաձայն գործարքներից ծագող իրավունքների պետական գրանցման դիմում կարող են ներկայացնել ոչ միայն նման գործարքներով գրանցման ենթակա իրավունքներ ձեռքբերող իրավատերերը, այլ նաեւ այդ գործարքների կողմերից յուրաքանչյուրը, ինչը, կարծում ենք, համապատասխանում է այն տրամաբանությանը, որ պետական գրանցումը անշարժ գույքի գործարքի իրավական ձեւակերպման պարտադիր ընթացակարգի ավարտն է, հետեւաբար գործարքի յուրաքանչյուր կողմ պետք է օրենքով ապահովված հնարավորություն ունենա ձեւակերպելու գործարքի ավարտը:

11. Բացի այդ, էապես պարզեցվել է պետական գրանցման դիմումների եւ իրավահաստատող փաստաթղթերի ներկայացման ընթացակարգերը, մասնավորապես`

ա. եթե նախկինում գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցումը կարող էր իրականացվել միայն  գործարքով նման իրավունք ձեռքբերող անձի դիմումի հիման վրա, ինչը որոշ դեպքերում զրկում էր գործարքի մյուս կողմին պետական գրանցման միջոցով այդ գործարքի իրավական ձեւակերպումը ավարտելու հնարավորությունից, ապա ներկայացված նախագծով նախատեսվում է, որ գործարքներից ծագող իրավունքների պետական գրանցման դիմում կարող են ներկայացնել ոչ միայն նման գործարքներով գրանցման ենթակա իրավունքներ ձեռքբերող իրավատերերը, այլ նաեւ այդ գործարքների կողմերից յուրաքանչյուրը, ինչը, կարծում ենք, համապատասխանում է այն տրամաբանությանը, որ պետական գրանցումը անշարժ գույքի գործարքի իրավական ձեւակերպման պարտադիր ընթացակարգի ավարտն է, հետեւաբար գործարքի յուրաքանչյուր կողմ պետք է օրենքով ապահովված հնարավորություն ունենա ձեւակերպելու գործարքի ավարտը (հոդված 24, 6-րդ մաս):

բ. Ամրագրվել է նաեւ, որ պետական գրանցման վարույթում ներկայացչությունը կարող է ձեւակերպվել նաեւ հասարակ գրավոր ձեւով (առանց նոտարական վավերացման) տրված լիազորագրով (հոդված 24, 7-րդ մաս), ինչը նախկինում օրենքով սահմանված չէր:

գ. Նախատեսվել է պետական գրանցման դիմումների եւ իրավահաստատող փաստաթղթերի նաեւ էլեկտրոնային եղանակով ներկայացման հնարավորությունը, ինչը բխում է նար Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի համակարգում բարեփոխումների իրականացման հայեցակարգի միջոցառումների 12-րդ կետի պահանջներից:

12. Օրենքով սահմանվել են պետական գրանցման նպատակով հողամասերի, շինությունների հատակագծերի, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի հասցեավորման վերաբերյալ որոշումների ներկայացման պահանջը եւ դեպքերը:

13. Սահմանվել են էլեկտրոնային եղանակով պետական գրանցման դիմումների ներկայացման իրավական հիմքերը եւ դրա հետ կապված հետագա առանձնահատկությունները, որը բավարար իրավական հիմք է հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի համակարգում բարեփոխումների իրականացման հայեցակարգի ուղղություններից բխող միջոցառումների 12-րդ կետով նախատեսված միջոցառումը իրականացնելու համար:

14. Սահմանվել են պետական գրանցման վարույթի կասեցման եւ դադարեցման հիմքեր, դրանք տարանջատելով պետական գրանցումը մերժման հիմքերից: Նշված մոտեցման տրամաբանությունը կայանում է նրանում, որ պետական գրանցումը կարող է մերժվել միայն այն դեպքերում, երբ ներկայացված իրավունքի գրանցումը ընդհանրապես հնարավոր չէ կամ խախտում է այլ անձանց՝ արդեն իսկ գրանցված իրավունքները, իսկ պետական գրանցմանը խոչընդոտող տեխնիկական կամ փաստաթղթային բնույթի թերությունները, որոնց ուղղման դեպքում իրավունքը կարող է ենթարկվել պետական գրանցման կարող են հանդիսանալ միայն նման իրավունքի պետական գրանցման վարույթի կասեցման  կամ դադարեցման հիմք, ինչը չի բացառում նման թերությունների ուղղվելու դեպքում իրավունքի պետական գրանցման իրականացումը: Դրան համապատասխան փոփոխվել են նաեւ իրավունքի պետական գրանցման մերժման հիմքերը:

15. Նախատեսվել է կառավարման ավտոմատացված համակարգերի կիրառմամբ, այսինքն`էլեկտրոնային եղանակով պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման գործառույթների իրականացման իրավական հիմքերը, ինչը եւս բխում է կադաստրի համակարգի բարեփոխումների հայեցակարգային պահանջներից:

16. Առավել մանրամասնվել եւ հստակեցվել են անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի տեղեկատվության տրամադրումը կարգավորող դրույթները, օրենքով սահմանվել է միասնական տեղեկանքը, որպես գրանցման մատյանի քաղվածք, որը պարունակում է տվյալ անշարժ գույքի միավորին վերաբերող բոլոր գրանցված իրավունքների եւ սահմանափակումների, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի միավորը նկարագրող այլ տվյալները, ինչպես նաեւ տեղեկատվության տրամադրման կասեցման հնարավորություն, այն դեպքերի համար, երբ տեղեկատվության տրամադրման դիմումով հնարավոր չէ հստակ որոշել պահանջվող տեղեկատվության բնույթը:

17. Որոշակի փոփոխության են ենթարկվել նաեւ օրենքի` պետական գրանցման ժամանակ թույլ տրված սխալների ուղղումը կարգավորող դրույթները, մասնավորապես, որպես նորություն սահմանվել է, որ պետական գրանցման համար հիմք հանդիսացած իրավահաստատող փաստաթղթերում նշված տվյալները գրանցման մատյանում կամ  գրանցման վկայականում սխալ կամ թերի գրառելու հետեւանքով առաջացած՝ ոչ տեխնիկական բնույթի սխալները կարող են ուղղվել նաեւ առանց գրանցված իրավունք ունեցող անձանց համաձայնության: Բացի այդ, սահմանվել է նաեւ սխալ պարունակող գրանցման տվյալների օգտագործմամբ հետագա պետական գրանցումների մերժման հնարավորություն, այսինքն, նման դեպքերում անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ սխալ տվյալի օգտագործմամբ որպես իրավունքի պետական գրանցում չի կարող իրականացվել, քանի դեռ սահմանված կարգով այդ սխալը չի ուղղվել:

18.   Նախագծի 35-րդ հոդվածով հստակեցվել են իրավունքների դադարման պետական գրանցման եւ դրա հիմքով` պետական գրանցումը չեղարկելու վերաբերյալ դրույթները: Նշենք, որ գործող խմբագրությամբ նման դրույթներ առկա են միայն վարձակալության իրավունքի եւ հիփոթեքի պետական գրանցումը չեղյալ ճանաչելու վերաբերյալ, մինչդեռ նախագծի 35-րդ հոդվածի առաջարկվող խմբագրությունը, մեր կարծիքով, առավել ընդհանրական եւ համապարփակ է կարգավորում իրավունքի դադարման պետական գրանցման առնչությամբ ծագող իրավահարաբերությունները:

19. Նախագծի «Պետական գրանցման առանձնահատկություններ» գլխում սահմանված են առանձին տեսակների անշարժ գույքի եւ գույքային իրավունքների պետական գրանցման այն առանձնահատկությունները, որոնք ըստ էության ունեն շեղում օրենքով սահմանված ընդհանուր կանոններից, ինչպես նաեւ սահմանվել են մի շարք նոր դրույթներ, որոնց անհրաժեշտությունը առաջացել է նախկին տարիների ընթացքում իրավակիրառական պրակտիկայի վերլուծության արդյունքում: Մասնավորապես, տվյալ գլխում նորովի կանոնակարգվել են՝

• կառուցվող եւ ավարտված շենքերի, շինությունների պետական գրանցման առանձնահատկությունները.

• հողամասի կառուցապատման իրավունքի պետական գրանցումը.

• հիփոթեքի պետական գրանցման, դրա առկայությամբ գույքի նկատմամբ այլ իրավունքների կամ իրավունքների փոփոխման, ինչպես նաեւ հիփոթեքի առարկայի արտադատական բռնագանձման հիմքով պետական գրանցման առանձնահատկությունները.

• անշարժ գույքի միավորների սահմանների միավորման եւ բաժանման պետական գրանցման առանձնահատկությունները:

20. Ինչպես նշվեց, նախագծի 4-րդ գլխում ավելացվել են նաեւ մի շարք նոր դրույթներ, որոնք գործող օրենքում նախատեսված չեն, մասնավորապես կանոնակարգվել են՝

• ամուսինների ընդհանուր գույքի նկատմամբ համատեղ սեփականության պետական գրանցումը.

• սեփականատիրոջ կողմից գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքից հրաժարվելու հայտարարության գրանցումը.

• շենքերի, շինությունների քանդման (ոչնչացման) հիմքով սեփականության իրավունքի դադարման պետական գրանցման առանձնահատկությունները.

• բազմաբնակարան շենքի սեփականատերերի ընդհանուր գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման առանձնահատկությունները:

21.  «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով նախաետսվող` անշարժ գույքի պարտադիր նոտարական վավերացմամբ կնքվող գործարքների համար պայմանագրերի կողմերի ստորագրությունների ճանաչմամբ նման գործարքների կնքման այլընտրանքային ընթացակարգին համապատասխան, Նախագծի 5-րդ գլխով սահմանվել է պայմանագրերի կողմերի ստորագրությունների ճանաչման կարգը, ստորագրությունների իսկության ճանաչման ընթացակարգին եւ անշարժ գույքի պետական ռեգիստրի պաշտոնատար անձանց կողմից այս գործառույթի իրականացմանը առաջադրվող մի շարք այլ պարտադիր պահանջներ, որոնք առավել հստակեցնում եւ ամբողջականացնում են այս գործարքների իրավական ձեւակերպման այս նոր ընթացակարգերի իրավական կարգավորումը:

22. Նախագծի 6-րդ գլուխը սահմանում է շարժական գույքի կադաստրի վարման իրավական հիմքերը եւ շարժական գույքի գրավի եւ լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման կարգը: Տվյալ գլխում ներառվել են «Շարժական գույքի կադաստրի վարման, շարժական գույքի գրավի իրավունքի, լիզինգի պայմանագրով վարձակալության իրավունքի գրանցման մասին» ՀՀ օրենքի գործող իրավական նորմերը, որոնք եւս որոշակի փոփոխության են ենթարկվել, մասնավորապես՝ այստեղ եւս սահմանվել են շարժական գույքի նկատմամբ իրավունքների գրանցման վարույթի կասեցման եւ դադարեցման հիմքերը, որոնք հիմնականում, համապատասխանում են անշարժ գույքի պետական գրանցման վարույթի կասեցման եւ դադարեցման հիմքերին, հաշվի առնելով շարժական գույքի առանձնահատկությունները:

Հարկ է նշել, որ գործող օրենքների նման միավորումը բխում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգքրի 135-րդ հոդվածի 3-րդ կետի պահանջներից, որով նախատեսված է, գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման կարգը եւ դրանց գրանցումը մերժելու հիմքերը սահմանվում են գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին օրենքով, այսինքն՝ նույն օրենքով եւ անշարժ եւ շարժական գույքի համար:

23. Նախագծի 7-րդ գլխով սահմանվել են պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման վճարների չափերը, ընդ որում, կատարվել է վճարների բավականին լուրջ ունիֆիկացում:

24.   Սահմանվել են նաեւ արագացված կարգով պետական գրանցման եւ տեղեկատվության տրամադրման հնարավորություններ, որոնց դեպքում վճարների նկատմամբ կկիրառվեն համապատասխան գործակիցներ:

5.  Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձիք

Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմից:

6.  Ակնկալվող արդյունքը

Օրինագծի ընդունումը բավարար իրավական հիմքեր կապահովի անշարժ գույքի կադաստրի բնագավառում իրականացվող համակարգային բարեփոխումների հետագա իրականացման համար: Միաժամանակ, նախագծի ընդունմամբ կարդիականացվի գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման առնչությամբ ծագող իրավահարաբերությունների կանոնակարգումը՝ բավարար հիմքեր ստեղծելով նաեւ գույքային շրջանառության ոլորտի հետագա պարզեցման եւ զարգացման համար:

 7.  Այլ տեղեկություններ (եթե այդպիսիք առկա են) -
 
 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Օ Ր Ե Ն Ք Ը

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի մայիսի 5-ի քաղաքացիական օրենսգրքի 299-րդ հոդվածը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ չորրորդ մասով`

«4. Սույն հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով սահմանված նոտարական վավերացման պահանջը չի տարածվում սույն օրենսգրքի 204.1-րդ, 211-րդ, 225-րդ, 263-րդ, 562-րդ, 572-րդ, 595-րդ, 610-րդ, 654-րդ, 662-րդ, 678-րդ, 686-րդ կամ 959-րդ հոդվածներով նախատեսված, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի միավորման կամ բաժանման մասին պայմանագրերի վրա, եթե դրանց բոլոր պայմանները շարադրված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրերի պայմաններին համապատասխան, չեն պարունակում այլ պայմաններ եւ այդ պայմանագրերում կողմերի ստորագրությունների իսկությունը ճանաչվել է գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին օրենքով սահմանված կարգով:

Սույն մասով նախատեսված պայմանագրերի եւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրերի պայմանների համապատասխանությունը հաստատվում է գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին օրենքով սահմանված կարգով:»

Հոդված 2. Սույն օրենքի պաշտոնական հրապարակումից հետո, մինչեւ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 204.1-րդ, 211-րդ, 225-րդ, 263-րդ, 562-րդ, 572-րդ, 595-րդ, 610-րդ, 654-րդ, 662-րդ, 678-րդ, 686-րդ կամ 959-րդ հոդվածներով նախատեսված, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի միավորման կամ բաժանման մասին պայմանագրերի օրինակելի ձեւերը, որոնք կիրառության մեջ են դրվում 2012 թվականի հունվարի 1-ից:

Հոդված 3. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում 2012 թվականի հունվարի 1-ից:

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»  ՀՀ ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

1.  Անհրաժեշտությունը

«Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի մշակման անհրաժեշտությունը բխում է  անշարժ գույքի գործարքների կնքման ընթացակարգերի պարզեցման եւ քաղաքացիների կողմից այդ գործարքների կնքման համար ծախսվող գումարների նվազեցման անհրաժեշտությունից:

2. Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները

Ներկայումս ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրքը սահմանում է անշարժ գույքի գործարքների բոլոր տեսակների նոտարական վավերացման պարտադիր պահանջ: Միաժամանակ, նույն գործարքներից ծագող իրավունքները ենթակա են նաեւ պետական գրանցման՝ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին օրենքով սահմանված կարգով: Ընդ որում, ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 449-րդ հոդվածի 3-րդ կետով սահմանված է, որ այն պայմանագիրը, որից ծագող իրավունքները ենթակա են պետական գրանցման, կնքված է համարվում այդ իրավունքի գրանցման պահից: Արդյունքում, անշարժ գույքի գործարքի կնքման ընթացակարգը բաղկացած է մի քանի իրար հաջորդող քայլերից, այն է՝ նախ գործարքի կողմը պետք է տեղեկանք ստանա անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմնից՝ գործարքի առարկա հանդիսացող գույքի նկատմամբ գործարքը կատարելու սահմանափակումների բացակայության վերաբերյալ, որից հետո այն ներկայացվում է նոտարական գրասենյակ, որտեղ վավերացվում է գործարքի փաստաթուղթը, որից հետո գործարքով գույքային իրավունք  ձեռքբերող անձը կրկին պետք է դիմում ներկայացնի  անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստր վարող լիազոր մարմնի ըստ գույքի գտնվելու վայրի տարածքային մարմին՝ գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցում կատարելու համար, ընդ որում, ներկայացված ընթացակարգի յուրաքանչյուր փուլում ստիպված են լինում կատարել առանձին վճարումներ: Ընդհանուր առմամբ, երկրում գույքային շրջանառության ընթացակարգերի պարզության եւ այդ քաղաքացիների համար նման ընթացակարգերի հեշտության հիմնական ցուցանիշներն են հանդիսանում այն պետական կամ ոչ պետական ատյանների քանակը, որոնց  քաղաքացին պետք է դիմի գույքի նկատմամբ որեւէ գործարք կնքելու նպատակով, յուրաքանչյուր ատյանում համապատասխան գործառույթը իրականացնելու համար անհրաժեշտ ժամկետները եւ գործարքի կատարման համար անհրաժեշտ ծախսերի հանրագումարը: Նման մեթոդաբանությամբ է գնահատվում  գործարքների իրականացման ընթացակարգերը, օրինակ, Համաշխարհային բանկի «Doing Business» վերլուծության կողմից, որի 2011 թվականի զեկույցի համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունը գույքի գրանցման (գույքի նկատմամբ գործարքների կատարման ընթացակարգերի պարզության եւ ծախսատարության) մասով վերլուծության մեջ ընդգրկված աշխարհի 183 պետությունների թվում գտնվում է 5-րդ հորիզոնականում: Սակայն, չնայած նման բարձր հորիզոնականի, անշարժ գույքի գործարքների կատարման ընթացակարգերը Հայաստանում, թե ժամկետների եւ թե ծախսատարության տեսանկյունից դեռեւս բարելավման կարիք եւ հնարավորություն ունեն: Մասնավորապես, եթե դիտարկենք միայն մեկ՝ ծախսատարության ցուցանիշը, որը «Doing Business» վերլուծության կողմից գնահատվում է  որպես գույքի շուկայական արժեքի եւ դրա հետ կատարվող գործարքի համար ծախսերի հանրագումարի հարաբերություն, որը Հայաստանում բավականին ցածր է, ապա այս ցուցանիշի բացարձակ արժեքը, հաշվի առնելով հանրապետությունում ազգաբնակչության սոցիալական դրությունը, դեռեւս շարունակում է բավականին բարձր լինել, քանի որ գույքի նկատմամբ գործարքի կատարման համար ծախսվող գումարները միջինում կազմում են նվազագույն աշխատավարձի կրկնապատիկից ավել գումար, ինչը կարծում ենք չի կարող համարվել բավարար լավ ցուցանիշ:

3.  Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը

Անշարժ գույքի պետական միասնական կադաստրի բնագավառում ներկայումս   նախաձեռնվել են համակարգային բարեփոխումներ, որոնց հիմնական նպատակներն են հանդիսանում համակարգի գործառույթների իրականացման ընթացքում վարչարարության  բարելավումը, այդ թվում` այդ գործառույթներից օգտվող անձանց սպասարկման որակի բարձրացումը, գործառույթների իրականացման թափանցիկության եւ վերահսկելիության մակարդակի բարձրացումը, բյուրոկրատական քաշքշուկի առավելագույնս բացառումը,  կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցումը, առկա աշխատանքային եւ նյութական ռեսուրսների օգտագործման օպտիմալացումը եւ արդյունավետության բարձրացումը: Նշված բարեփոխումները Հայաստանի Հանրապետությունում ներկայումս ընթացող այլ ոլորտային մեծածավալ բարեփոխումների համատեքստում հնարավորություն են ընձեռնում գործուն միջոցառումներ իրականացնել նաեւ անշարժ գույքի քաղաքացիաիրավական շրջանառության ընթացակարգերի պարզեցման եւ ծախսատարության նվազեցման առումով: Առաջարկվող փոփոխությունները համահունչ են վարչարարության պարզեցման եւ դրա իրականացման ընթացքում կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման ուղղությամբ հանրապետությունում իրականացվող ոլորտային բարեփոխումների ընդհանուր տրամաբանությանը:

4.  Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Նախագծի իրավական կարգավորման  հիմնական առարկան է հանդիսանում անշարժ գույքի գործարքների առավել պարզ ընթացակարգով կնքման հնարավորության ընձեռնումը, որի դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրերի հիման վրա կազմված պայմանագրերի պարտադիր նոտարական վավերացման փոխարեն դրանք կարող են կնքվել կողմերի ստորագրությունների ճանաչմամբ, ընդ որում այս գործառույթը նախատեսվում է իրականացնել գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմնի կողմից՝ անվճար: Այդ իսկ պատճառով, ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի  299-րդ հոդվածում առաջարկվում է լրացնել նոր մաս` ըստ որի օրենսգրքով նախատեսված` պարտադիր նոտարական վավերացում պահանջող անշարժ գույքի գործարքների (պայմանագրերի, համաձայնագրերի) նոտարական վավերացման պահանջը, այն պայմանագրերի համար, որոնք կկազմվեն ՀՀ կառավարության կողմից հաստատված օրինակելի պայմանագրերին համապատասխան, կփոխարինվի այդ պայմանագրերի կողմերի ստորագրությունների ճանաչմամբ նման պայմանագրերի կնքման ընթացակարգով: Միաժամանակ, այդ փոփոխությունների իրավական կարգավորումը ամբողջականացնելու նպատակով, անհրաժեշտություն է առաջանում «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքով սահմանել ստորագրությունների իսկության ճանաչման կարգը, որի առաջարկվող կարգավորումը ներկայացված է «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի 5-րդ գլխում:

5. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձիք

 Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմից:

6. Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունմամբ էապես կպարզեցվի անշարժ գույքի գործարքների կնքման ընթացակարգերը, կնվազեցվեն այդ ընթացակարգերի ժամկետներն ու ծախսատարությունը: Արդյունքում, անշարժ գույքի գործարքներ կատարող անձինք գործարքը կնքելու նպատակով կայցելեն միայն գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցումն իրականացնող լիազոր մարմնի ցանկացած տարածքային գրասենյակ (անկախ գույքի գտնվելու վայրից), որտեղ հնարավորություն կունենան առանց վավերացման համար վճարումներ կատարելու ստորագրել գործարքի փաստաթուղթը եւ նույն վայրում՝ միաժամանակ այն հանձնել գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցման համար: Արդյունքում, անշարժ գույքի գործարքները հնարավոր կլինի կնքել ընդամենը մեկ ատյան ներկայանալով, ընդ որում նույն ատյանում կիրականացվի նաեւ գործարքից ծագող իրավունքների պետական գրանցումը եւ իրավունքը ձեռքբերած անձին կտրամադրվի համապատասխան վկայական:

 7.  Այլ տեղեկություններ (եթե այդպիսիք առկա են) -
 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻ ՎԱՐՁԱՏՐՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀՈԴՎԱԾ 1. «Քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2002 թվականի հուլիսի 31-ի ՀՕ-409-Ն օրենքի 7-րդ հոդվածի 3-րդ մասի երկրորդ պարբերությունում «պալատում» բառից հետո լրացնել «ինչպես նաեւ օրենքով նախատեսված դեպքերում այլ մարմիններում» բառերը:

ՀՈԴՎԱԾ 2.  Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրվանից:
 

Իրավական ակտի հիմնավորում

1.  Անհրաժեշտությունը

 «Քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի մշակումը բխում է «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծից: «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծով հնարավորություն է ընձեռվում առավել օպտիմալացնել համակարգը` կենտրոնացված գրանցումով, տեղեկատվության միասնական բազայի ստեղծումով, որը կհամապատասխանի միջազգային չափանիշներին: Ամբողջ փաստաթղթաշրջանառությունը կիրականացվի էլեկտրոնային համակարգի միջոցով, շրջանառությունից կհանվեն հսկայածավալ պետական գրանցման մատյանները, իսկ իրավունքի վկայականները կպարունակեն սեղմ, առավել անհրաժեշտ տեղեկություններ, եւ կլինեն միայն էլեկտրոնային տարբերակով, տեղեկատվության տրամադրումը, հետագայում նաեւ` իրավունքի գրանցումը կարող է իրականացվել ինչպես թղթային տարբերակով` դիմում ներկայացնելով, այնպես էլ` էլեկտրոնային ձեւով:

Օրենքի նախագծով նախատեսվող համակարգի օպտիմալացման առումով նախատեսվում է ներկայումս Երեւան քաղաքում գործող 9-ը տարածքային ստորաբաժանումների փոխարեն թողնել 1-ը` եւ դիմումների ընդունման եւ կազմված փաստաթղթերի տրամադրման նպատակով ստեղծել 5 տարածքային սպասարկման գրասենյակներ, իսկ մարզերի տարածքներում ներկայումս գործող 40 տարածքային ստորաբաժանումների փոխարեն միայն մարզկենտրոններում թողնել մեկական` ընդամենը 10 տարածքային ստորաբաժանումներ, իսկ նախկին շրջկենտրոններում ներկայումս գործող տարածքային ստորաբաժանումների փոխարեն ստեղծել սպասարկման գրասենյակներ:

Օրենքի նախագծով նախատեսվում է նաեւ էականորեն բարձրացնել համակարգի աշխատողների աշխատավարձը, քաղաքացիական ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափը սահմանել Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեով հարկային եւ մաքսային ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափերի միջինի կրկնապատիկի չափով եւ հաշվի առնելով վերը շարադրվածը անհրաժեշտություն է առաջանում «Քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում կատարել լրացում:

2. Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները

Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման համակարգը` հանդես գալով Հայաստանի Հանրապետության անունից, իր գործառույթներով տարեկան շփվում է հանրապետության ազգաբնակչության ավելի քան կեսի հետ, որի կապակցությամբ առանձին կարեւորություն է ստանում պետության հեղինակության ապահովման, պետական առաջնային խնդիրներից մեկը հանդիսացող կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման` ընդհուպ մինչեւ ամբողջությամբ բացառման հարցը:

Հաշվի առնելով վերը նշվածը եւ բարեփոխումների հիմնական սկզբունքներից ելնելով, անհրաժեշտություն է առաջանում համակարգում կարգավորել աշխատակիցների, քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության, պարգեւատրման եւ դրամական օգնության կազմակերպման հետ կապված հարաբերությունները:

Համակարգում արմատական բարեփոխումների իրականացումը պահանջում է նաեւ որակյալ կադրերի ներգրավման ապահովում, որն առանց համարժեք աշխատանքի եւ փորձառության համար համարժեք վարձատրության հնարավոր չէ իրականացնել, աշխատավարձի բարձրացումը խթան կհանդիսանա աշխատանքների բարեխիղճ եւ որակյալ կատարման, կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման:

3.  Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը

Համակարգի գործառույթների իրականացման ընթացքում վարչարարության  բարելավումը, այդ թվում` այդ գործառույթներից օգտվող անձանց սպասարկման որակի բարձրացումը, գործառույթների իրականացման թափանցիկության եւ վերահսկելիության մակարդակի բարձրացումը, բյուրոկրատական քաշքշուկի առավելագույնս բացառումը,  կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցումը:

Առկա աշխատանքային եւ նյութական ռեսուրսների օգտագործման օպտիմալացումը  եւ արդյունավետության բարձրացումը:

4. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Նախագծի կարգավորման նպատակն է` բարձրացնել համակարգի աշխատողների աշխատավարձը, հետեւաբար «Քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 7-րդ հոդվածի 3-րդ մասում կատարելով համապատասխան լրացում, քանի որ «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծով նախատեսվում է համակարգի աշխատողների բազային պաշտոնային դրույքաչափը սահմանել Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեով հարկային եւ մաքսային ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափերի միջինի կրկնապատիկի չափով:

«Քաղաքացիական ծառայողների վարձատրության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի մշակումը բխում է «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի պահանջներից:

5. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձիք

 Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի կողմից:

6.  Ակնկալվող արդյունքը

Իրավական ակտի ընդունմամբ, որպես ակնկալվող արդյունք կադաստրի պետական կոմիտեի համակարգում քաղաքացիական ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափը կկազմի Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեով հարկային եւ մաքսային ծառայողների բազային պաշտոնային դրույքաչափերի միջինի կրկնապատիկը:

7.  Այլ տեղեկություններ (եթե այդպիսիք առկա են)  -