Հոդված 1. «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2004 թվականի դեկտեմբերի 14-ի ՀՕ-62-Ն օրենքի 6-րդ հոդվածի 4-րդ մասը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր պարբերությունով.

«Ուսման վճարի փոխհատուցում նպաստի ձեւով տրվում է մրցույթի արդյունքներով բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունված հայրենադարձ ուսանողներին` Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատած տեղերի քանակին եւ կարգին համապատասխան:»։

Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակումից մեկ ամիս հետո:
 
 

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին»
Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման

Իրավական ակտի տեղեկանք-հիմնավորում

1. Անհրաժեշտություն

Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի նախընտրական ծրագրում, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2009-2012թթ. գործունեության միջոցառումների ծրագրում եւ «Հայաստան-Սփյուռք գործակցության զարգացման հայեցակարգում», որպես պետական քաղաքականության կարեւոր բաղադրիչ, դիտարկվում է նաեւ հայրենադարձությունը խթանող ծրագրերի եւ համահայկական ներուժի համախմբմանն ուղղված միջոցառումների մշակումն ու իրականացումը:

Հայրենադարձության գործընթացը եւ դրա կանոնակարգումը Հայաստանի Հանրապետության եւ Սփյուռքի համար կարեւոր հիմնահարց է, որը`

1. ընդհանուր առմամբ հանդիսանում է հայապահպանության գրավական` Սփյուռքում հայ ինքնության որակների պահպանման, ուծացումից սփյուռքահայության տարբեր հատվածներին պաշտպանելու եւ ի վերջո` նրանց հայրենադարձնելու առումով,

2. Հայաստանի Հանրապետությունն իր ներկա ժողովրդագրությամբ կանգնած է լուրջ մարտահրավերների առաջ, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության բնակչության տարածքային տեղաբաշխվածության առումով: Հայաստանի բնակչության գրեթե 40 տոկոսը կենտրոնացված է Երեւանում, իսկ մարզերում եւ հատկապես սահմանամերձ շրջաններում զգացվում է բնակչության պակաս: Ուստիեւ հայրենադարձությունը Հայաստանի Հանրապետության համար կարող է կարեւորվել ժողովրդագրական եւ տարածքային-ռազմավարական խնդիրների լուծման նպատակով,

3. հայրենադարձության հատուկ ծրագրերը կարող են նպաստել համազգային ներուժի համախմբմանը եւ ի շահ հայ ժողովրդի` ռազմավարական տարբեր խնդիրների լուծմանը:
 

2. Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները

Ներկա շրջանում հայրենադարձությունը կարեւորվում է նրանով, որ շատ սփյուռքահայեր այս կամ այն ձեւով բնակություն են հաստատում ՀՀ-ում: Սակայն այդ գործընթացը կարիք ունի կանոնակարգման, քանի որ Հայաստանում հաստատվածներից շատերը` այս կամ այն դրդապատճառից ելնելով, հեռանում են այլ պետություններ:

Խնդիրն այն է, որ նրանց զգալի հատվածը Հայաստանի կյանքում ինտեգրվելու համար կարիք ունի պետական աջակցության:

Ներկա փուլում հայրենադարձության գործընթացն արտահայտվեւմ է հետեւյալ թվերով: 2006-2009թթ. Հայաստանի Հանրապետության կացության հատուկ եւ մշտական կարգավիճակ է ստացել շուրջ 3000 սփյուռքահայ, 2005-2009թթ. գնել է անշարժ գույք շուրջ 15000 սփյուռքահայ, եւ վերջին 2 տարվա ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն է ընդունել շուրջ 6000 սփյուռքահայ:

3. Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականություն

ՀՀ կառավարության 2008-2012թթ.գործունեության ծրագրերում ամրագրված է,որ կառավարությունը նախաձեռնելու է հայրենադարձությանը նպաստող օրենսդրության մշակում,գործադրվելու է սփյուռքից հայաստան ներգաղթի համալիր ծրագիր;

4.Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Օրենքի հիմնական նպատակները եւ խնդիրներն են`

կարգավորել`

1. հայրենադարձության հետ կապված իրավահարաբերությունները,

2. սահմանել՝

1) հայրենադարձների իրավական կարգավիճակը.

2) հայրենադարձության ոլորտում պետական քաղաքականության հիմնական նպատակները, ուղղությունները եւ սկզբունքները.

3) հայրենադարձության հարցերով պետական մարմինների լիազորությունները.

4) հայրենադարձության դիմումի ներկայացման, հայրենադարձի կարգավիճակի տրամադրման եւ հայրենադարձների ինտեգրման, ինչպես նաեւ արտոնությունների եւ դրանց տրամադրման կարգերը:

«Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին»  ՀՀ օրենքի ընդունմամբ  ուսման վճարի փոխհատուցում նպաստի ձեւով կտրվի մրցույթի արդյունքներով բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունված հայրենադարձ ուսանողներին` Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատած տեղերի քանակին եւ կարգին համապատասխան:

5. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները

«Նորավանք» գիտակրթական հիմնադրամ

«ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ» ՊՈԱԿ

«Երեւանի պետական համալսարան» ՊՈԱԿ

«ՀՀ ԳԱԱ արեւելագիտության ինստիտուտ» ՊՈԱԿ

6. Ակնկալվող արդյունքը

Ակնկալվում է, որ օրենքի ընդունումից հետո որակական նոր իրավիճակ կստեղծվի Սփյուռքում եւ ՀՀ-ում,նոր լիցք կհաղորդվի Հայաստան-սփյուռք կապերին,սփյուռքում` հայապահպանու-թյանը: Հայաստանում այն կնպաստի սփյուռքահայերի արագ եւ սահուն ինտեգրմանը պետության կյանքում, կնպաստի Հայաստանի ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավմանը,

հնարավորություն կընձեռի հայկական մասնագիտական ներուժի համախմբման եւ Հայաստանում նպատակային կիրառման համար

ՏԵՂԵԿԱՆՔ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունմամբ այլ օրենքների ընդունման անհրաժեշտության բացակայության մասին

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին>> Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունման առնչությամբ այլ օրենքների ընդունման անհրաժեշտությունը բացակայում է:
 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Օ Ր Ե Ն Ք Ը

ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԵՎ ՀԵՏԲՈՒՀԱԿԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 6. Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ինքնավարությունը, իրավասությունը եւ ակադեմիական ազատությունները

4. Ուսման վճարի փոխհատուցում նպաստի ձեւով տրվում է մրցույթի արդյունքներով բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունված, ուսումնական տարվա արդյունքներով բարձր առաջադիմություն ունեցող, սոցիալապես անապահով, ինչպես նաեւ սահմանամերձ եւ բարձրլեռնային բնակավայրերի ուսանողներին` անկախ ուսումնառության համակարգից (անվճար, վճարովի, վճարովի՝ առանց տարկետման իրավունքի), Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատած տեղերի քանակին եւ կարգին համապատասխան:

Պետության համար առաջնահերթ եւ կարեւորություն ներկայացնող ոլորտների մասնագիտությունների ցանկը եւ քանակը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, ինչպես նաեւ սահմանված կարգով փոխհատուցում է այդ ուսանողների նպաստը։

Ուսանողներին պետական կրթաթոշակ է տրվում գերազանց եւ լավ առաջադիմության, հասարակական ակտիվության, պատշաճ վարքագիծ դրսեւորելու համար, ինչպես նաեւ սահմանամերձ եւ բարձրլեռնային բնակավայրերի ուսանողներին: Պետական կրթաթոշակի տրման կարգը եւ չափը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ«Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման առնչությամբ ՀՀ պետական բյուջեում եկամուտների նվազեցման կամ ծախսերի  ավելացման մասին

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունմամբ 2012-2014 թվականների ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերում անհրաժեշտ կլինի համապատասխանաբար` 67200.0, 84000.0 եւ 500800.0 հազար դրամի ավելացում:
 

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման դեպքում

«Հայրենադարձության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի ընդունումը առողջապահության բնագավառի վրա կունենա որոշակի ազդեցություն, քանի որ «Հայրենադարձության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի 12-րդ հոդվածի 8-րդ կետով նախատեսվում է հայրենադարձներին տրամադրել արտոնություններ` պետության կողմից երաշխավորված  բժշկական օգնություն եւ սպասարկում ստանալու իրավունք` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների համար սահմանված կարգով: Հաշվի առնելով «Հայրենադարձության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի հիմնավորման մեջ տեղ գտած տեղեկատվությունը, ենթադրվում է, որ «Հայրենադարձության մասին» օրենքի ընդունումից հետո տարեկան միջինում շուրջ 3000 մարդ հայրենադարձ կճանաչվեն: Համաձայն ՀՀ առողջապահության նախարարության բյուջեի հաշվարկման մեթոդաբանության, հիվանդանոցային բուժօգնության դեպքերի թիվը կազմում է ազգաբնակչության թվաքանակի 8-10%-ը, ինչը ենթադրում է ՀՀ առողջապահության նախարարության հիվանդանոցային բուժօգնության ծախսերի տարեկան 45,0 մլն ՀՀ դրամով ավելացում:

«Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի ընդունումը  առողջապահության բնագավառի վրա ազդեցություն չի ունենա:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի մրցակցության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի  ընդունմամբ մրցակցային միջավայրի վրա զգալի ազդեցություն չի կարող լինել:

Գնահատման նախնական փուլում պարզ է դարձել, որ վերոնշյալ օրենքների նախագծերի ընդունման դեպքում դրանց կիրարկման արդյունքում մրցակցության բնագավառում զգալի ազդեցություն չի նախատեսվում` հաշվի առնելով հետեւյալ հանգամանքները.

1.Կարգավորման ենթակա հարաբերությունները հետեւանքներ չեն առաջացնում ապրանքային շուկայում մատակարարների քանակի ուղղակիորեն սահմանափակմանը կամ սահմանափակման հնարավորությանը:

2. միմյանց հետ մրցելու մատակարարների հնարավորության սահմանափակմանը կամ սահմանափակման հնարավորությանը:

3. միմյանց հետ մրցելու մատակարարների շարժառիթների սահմանափակմանը կամ սահմանափակման հնարավորությանը:

Հաշվի առնելով վերոնշյալը` կարգավորման ազդեցության գնահատման աշխատանքները դադարեցվել են` արձանագրելով զգալի ազդեցություն չհայտնաբերելու եզրակացություն:
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին»  ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի տնտեսական, այդ թվում` փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի տնտեսական, այդ թվում` փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման նպատակով իրականացվել են նախնական դիտարկումներ:

Գնահատման նախնական փուլում պարզ է դարձել, որ վերոնշյալ օրենքների նախագծերի ընդունման եւ կիրարկման արդյունքում տնտեսական աճի եւ ներդրումների ներգրավման տեսանկյունից կարող են լինել դրական տեղաշարժեր հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ օրենքների նախագծերով նախատեսվում են այնպիսի միջոցառուներ, որոնք կարող են խթան հանդիսանալ տարածքային համաչափ զարգացման, դեմոգրաֆիական խնդիրների լուծման, բարձրագույն կրթական հաստատություններում մասնագիտական կրթություն ստանալու մատչելության համար:
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի /այսուհետ` Նախագծեր/ սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատման վերաբերյալ

Նախագծերի` սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատումն իրականացվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հունվարի 14-ի <<Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի` սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատման իրականացման կարգը հաստատելու մասին>> N 18-Ն որոշման համաձայն:

Սոցիալական պաշտպանության ոլորտում Նախագծերն ունեն չեզոք ազդեցություն:
 

ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի վերաբերյալ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերն իրենց մեջ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2009 թվականի հոկտեմբերի 22-ի «Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի հակակոռուպցիոն բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման իրականացման կարգը հաստատելու մասին» թիվ 1205-Ն որոշմամբ հաստատված Կարգի 9-րդ կետով նախատեսված որեւէ կոռուպցիոն գործոն չեն պարունակում:
 
 

ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ  ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի բնապահպանության բնագավառում  կարգավորման

1. «Հայրենադարձության մասին» եւ «Բարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների (այսուհետ` օրենքների) նախագծերի ընդունման արդյունքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների` մթնոլորտի, հողի, ջրային ռեսուրսների, ընդերքի, բուuական եւ կենդանական աշխարհի հատուկ պահպանվող տարածքների վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանում:

2. Օրենքների նախագծերի չընդունման դեպքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների  վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանում:

3. Օրենքների նախագծերը  բնապահպանության ոլորտին չեն առնչվում, այդ  ոլորտը կանոնակարգող իրավական ակտերով ամրագրված uկզբունքներին պահանջներին չի հակասում: Որոշման կիրարկման արդյունքում բնապահպանության բնագավառում  կանխատեuվող  հետեւանքների գնահատման եւ վարվող քաղաքականության համեմատական վիճակագրական վերլուծություններ կատարելու անհրաժեշտությունը բացակայում է: