Հոդված 1. «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի մայիսի 14-ի ՀՕ-118 օրենքի 31-րդ հոդվածի 1-ին կետը «պատվիրատուներին» բառից հետո լրացնել «, իսկ կառուցվող անշարժ գույքի վաճառքի պայմանագիր կնքված լինելու դեպքում «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 36-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված կարգով կատարվել է անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի պետական գրանցում» բառերով:
Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԳՈՒՅՔԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԵՎ ՓՈՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ԱՎԵԼԱՑՎԱԾ ԱՐԺԵՔԻ ՀԱՐԿԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ
Իրավական ակտերի ընդունման անհրաժեշտությունը
«Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքում լրացում եւ փոփոխություն կատարելու մասին» եւ «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների ընդունումը պայմանավորված է կառուցվող շինությունների նկատմամբ իրավունքների գրանցման իրավական հիմքերի ներդրման անհրաժեշտությամբ:
Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները
Օրենսդրական կարգավորումների որոշակի բացթողումների հետ կապված (որոշ դեպքերում նաեւ այլ պատճառներով), ի հայտ է եկել նորակառույց շինությունների անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագրերի հետ կապաված խնդիրներ: Հիմնական խնդիրը կայանում է նրանում, որ անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը ըստ գործող օրենսդրության համարվում է կնքված պայմանագրից ծագող իրավունքները՝ սեփականության իրավունքը, գրանցելու պահից: Փաստացիորեն, անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագրի առարկա կարող է դառնալ միայն արդեն իսկ գոյություն ունեցող անշարժ գույքը: Նման կարգավորումը զգալիորեն խոչընդոտում է անշարժ գույքի շուկայի հետագա զարգացմանը, քանի որ ֆինանսավորման անբավարության պայմաններում, ապագա գնորդների կողմից ստացվող համաֆինանսավորումը էականորեն նպաստում էր շուկայի զարգացման վրա: Տվյալ խնդրի շրջանցման նպատակով կիրառվել են մի շարք այլ պայմանգրեր կամ իրավական մոդելներ, ներառյալ անշարժ գույքի առուվաճառքի նախնական պայմանագրերի կնքումը, կամ սպառողական կոոպերատիվների մոդելը: Նշված մոդելների կիրառման արդյունքում առաջ են եկել մի շարք այլ խնդիրներ՝ կապված որոշ սուբյեկտների անբարեխղճությամբ, քանի որ նշված մոդելները չեն երաշխավորել գնորդի իրավունքները: Այսպես, քանի որ նախնական պայմանագրի հիման վրա չի ծագում որեւէ գույքային իրավունք, ապա դրանք չեն գրանցվում որեւէ կերպ եւ մի շարք դեպքերում միեւնույն անշարժ գույքի միավորի նկատմամբ կնքվել են պայմանագրեր տարբեր անձանց հետ՝ բոլորից ստանալով որոշակի չափով կանխավճարներ: Նաեւ, որոշ դեպքերում, կառուցվող շենքում բացակայում են նախնական պայմանագրով նախատեսված մակերեսով եւ նկարագրով անշարժ գույքի միավորներ, քանի որ պայմանագրի կնքման ժամանակ հաշվի չի առնվել քաղաքաշինական փաստաթղթերը: Մեկ այլ խնդիր է, երբ կնքվում են համապատասխան պայմանագրերը, սակայն անշարժ գույքը այդպես էլ չի կառուցվում, կամ կառուցվում է մասնակի: Տվյալ պարագայում տուժող անձանց բավականին բարդ, իսկ որոշ դեպքերում անհնարին է լինում ստանալ վնասների հատուցում (որպես կանոն կառուցապատողների սնանկության պատճառով), ինչն էլ զգալիորեն նվազեցնում է վստահությունը, եւ վերջինս էլ բարդացնում է անշարժ գույքի շինարարության շուկայում տիրող առանց այդ էլ բարդ վիճակը, եւ նաեւ անհամեմատ անբարենապաստ է ազդում
Կարգավորման նպատակը եւ ակնկալվող արդյունքը
«Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքում լրացում եւ փոփոխություն կատարելու մասին» եւ «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների ընդունման դեպքում իրավական հիմք կլինի կառուցվող կամ կառուցվելիք անշարժ գույքի օտարման պայմանագրերի կնքման համար, ինչն էլ կնվազեցնի նշված ոլորտի չարաշահումների հնարավորությունը: Նախագիծը նախատեսում է նաեւ տվյալ պայմանագրով նախատեսված վճարման կարգի առանձնահատկություններ, այն է մինչեւ շինարարության սկիզբը վճարման ենթակա է ոչ ավելի քան վաճառքի գնի 20 տոկոսը, ինչպես նաեւ վաճառքի գնի առնվազն 20 պետք է վճարվի շինարարության ավարտից հետո: Նաեւ նախատեսված է կառուցվող շինության նկատմամբ իրավունքների գրանցման կարգը, այն է հողամասի համապատասխան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքի գրանցում, քաղաքաշինական փաստաթղթերի (նախագիծ) հիման վրա:
