Հոդված 1. «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2010 թվականի դեկտեմբերի 22-ի ՀՕ-209 օրենքի (այսուհետ` Օրենք) 5-րդ հոդվածի`
1) 1-ին մասում «տվյալ ժամանակահատվածի առաջին ամսվա ընթացքում» բառերից հետո լրացնել «իսկ տվյալ տեսակի գործունեությունը նոր սկսող անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձինք` տվյալ ամսվա ընթացքում,» բառերը.
2) 2-րդ մասում «տվյալ ժամանակահատվածի առաջին ամսվա ընթացքում» բառերից հետո լրացնել «իսկ տվյալ տեսակի գործունեությունը նոր սկսող անհատ ձեռնարկատերերը` տվյալ ամսվա ընթացքում,» բառերը.
3) 4-րդ մասում լրացնել նոր նախադասություն հետեւյալ բովանդակությամբ`
«Ընդ որում, «Կազմակերպությունների եւ ֆիզիկական անձանց հարկային հաշվառման վերցնելու եւ հարկային հաշվառումից հանելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամկետներում անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց ՀՎՀՀ տրամադրելու օրվա ընթացքում սույն օրենքի անբաժանելի մաս համարվող հավելված N5-ով սահմանված ձեւի արտոնագիր չտրամադրելու դեպքում արտոնագիրը համարվում է տրամադրված ՀՎՀՀ տրամադրելու օրը, եթե անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձը սույն օրենքի 8-րդ հոդվածին համապատասխան կատարել է արտոնագրային վճարի վճարում:»:
4) 5-րդ մասում լրացնել նոր նախադասություն հետեւյալ բովանդակությամբ.
«Ընդ որում, դիմում-հայտարարությունը ներկայացնելու օրվա ընթացքում սույն օրենքի անբաժանելի մաս համարվող հավելված N 6-ում սահմանված ձեւով արտոնագիր չտրամադրելու դեպքում արտոնագիրը համարվում է տրամադրված դիմում-հայտարարությունը ներկայացնելու օրը, եթե անհատ ձեռնարկատերը սույն օրենքի 8-րդ հոդվածին համապատասխան կատարել է արտոնագրային վճարի վճարում:»:
Հոդված 2. 6-րդ հոդվածը 3-րդ կետից հետո լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր 3.1 կետով`
«3.1 Գործունեությունը նոր սկսող անհատ ձեռնարկատերերի կամ անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց համար գործունեության յուրաքանչյուր տեսակի մասով արտոնագրային վճարի չափը որոշվում է դիմում-հայտարարություն ներկայացնելու ամսաթիվը ներառող առաջին ոչ ամբողջական եռամսյակի համար սույն կետով սահմանված կարգով հաշվարկված արտոնագրային վճարի եւ դիմում-հայտարարությամբ ներկայացված` տվյալ տարվա մնացած ամբողջական ժամանակահատվածի (եռամսյակ, կիսամյակ կամ 9 ամիս) համար սույն հոդվածի 3-րդ կետով սահմանված կարգով հաշվարկված արտոնագրային վճարի հանրագումարի չափով:
Դիմում-հայտարարություն ներկայացնելու ամսաթիվը ներառող առաջին ոչ ամբողջական եռամսյակի համար արտոնագրային վճարի չափը հաշվարկվում է արտոնագրային վճարի եռամսյակային չափի մեկ երրորդի եւ դիմում-հայտարարությունը ներկայացնելու ամսաթիվն ներառող ամսվանից մինչեւ տվյալ եռամսյակի ավարտն ներառող ամբողջական ամիսների թվի արտադրյալով: Դիմում-հայտարարություն ներկայացնելու ամսաթիվը ներառող ամիսն ընդունվում է որպես ամբողջական ամիս` անկախ դիմում-հայտարարությունը ներկայացնելու ամսաթվից:»:
Հոդված 3. Օրենքի 9-րդ հոդվածում`
1) 7-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«7. Իրավաբանական անձի կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից առանց արտոնագրի գործունեության իրականացման տվյալ վայրում սույն օրենքի N 7 հավելվածում նշված գործունեության տեսակով (տեսակներով) զբաղվելու դեպքում իրավաբանական անձից կամ անհատ ձեռնարկատիրոջից գանձվում է տուգանք` առանց արտոնագրի գործունեությունը փաստացի իրականացնելու ժամանակահատվածի համար սույն օրենքի 8-րդ հավելվածով սահմանված կարգով հաշվարկված` վճարման ենթակա արտոնագրային վճարի կրկնակի չափով: Ընդ որում, սույն կետով սահմանված տուգանքի հաշվարկման համար սույն օրենքի 8-րդ հավելվածի 14-րդ կետի 7-րդ ենթակետով սահմանված գործակիցները հաշվի չեն առնվում:
Սույն օրենքի 8-րդ հավելվածի 5-րդ կետի 3-րդ պարբերության համապատասխան բացառապես հանդիսությունների, արարողությունների կամ համանման այլ միջոցառումների կազմակերպման համար նախատեսված սրահի համար ստացված արտոնագրերում չնշված որեւէ օրվա ընթացքում գործունեություն իրականացնելու համար իրավաբանական անձից կամ անհատ ձեռնարկատիրոջից արտոնագրում չնշված յուրաքանչյուր օրվա համար գանձվում է արտոնագրային վճար` սույն օրենքի 8-րդ հավելվածով սահմանված կարգով մեկամսյա ժամանակահատված համար տվյալ վայրի մասով հաշվարկված արտոնագրային վճարի չափով:»:
2) լրացնել 8-րդ մաս հետեւյալ բովանդակությամբ`
«8. Սույն հոդվածի 6-րդ եւ 7-րդ մասերով սահմանված կարգով հաշվարկված տուգանքները պետական բյուջե են վճարվում հարկային մարմնի կողմից համապատասխան ակտ ներկայացնելուց հետո 10-օրյա ժամկետում:»:
Հոդված 4. Օրենքի 1-ին, 3-րդ եւ 5-րդ հավելվածներում`
1) 1.1-րդ տողերը խմբագրել հետեւյալ խմբագրությամբ
«1.1. կոշիկի եւ կաշվե գալանտերեայի եւ համանման այլ արտադրատեսակների արտադրություն, կոշիկի եւ կաշվե գալանտերիայի պարագաների արտադրություն, կոշիկի եւ կաշվե արտադրատեսակների նորոգում»,
2) 1.7-րդ տողերում «համակարգչային տեխնիկայի» բառերից հետո լրացնել «, հեռուստացույցերի, լվացքի մեքենաների, օդորակիչների եւ այլ կենցաղային տեխնիկայի» բառերը:
Հոդված 5. Օրենքի թիվ 8 հավելվածի`
1) 5-րդ կետի`
ա. առաջին պարբերությունում «(եռամսյա, վեցամսյա, իննամսյա, տասներկուամսյա)» բառերը փոխարինել «(տարվա ընթացքում ընտրված ցանկացած ամիս կամ հաջորդական ամիսների հանրագումար, բայց ոչ ավել քան տասներկու ամսյա ժամանակահատվածը)» բառերով,
բ. երկրորդ պարբերությունից հանել «եռամսյա, վեցամսյա, իննամսյա կամ տասներկուամսյա» բառերը,
գ. վերջին պարբերությւոնից հետո լրացնել նոր պարբերություն հետեւյալ խմբագրությամբ`
«Այդ դեպքերում, երբ հանրային սննդի ոլորտում գործունեությունն իրականացվում է բացառապես հանդիսությունների, արարողությունների կամ համանման այլ միջոցառումների համար նախատեսված սրահներում, այդ սրահի մասով արտոնագիր տրամադրվում է սույն հավելվածով սահմանված կարգով` տվյալ տարվա որեւէ ամսվա կոնկրետ օրվա կամ օրերի համար: Ընդ որում, սույն պարբերությամբ նախատեսված կարգով արտոնագիր ստանալու համար արտոնագրային վճար վճարող համարելու մասին հայտարարությունը կարող է ներկայացվել անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ իրավաբանական անձի կողմից նախընտրած` արտոնագրային վճար վճարող համարվելու որեւէ օրվան կամ օրերին նախորդող ցանկացած աշխատանքային օրվա ընթացքում:»:
2) 6-րդ կետը լրացնել նոր նախադասություն հետեւյալ բովանդակությամբ`
«Ընդ որում, հայտարարությունը ներկայացնելու օրվա ընթացքում սույն հավելվածի N 2 ձեւով արտոնագիր չտրամադրելու դեպքում արտոնագիրը համարվում է տրամադրված հայտարարությունը ներկայացնելու օրը, եթե անհատ ձեռնարկատերը կամ իրավաբանական անձը սույն հավելվածի 16-րդ կետին համապատասխան կատարել է արտոնագրային վճարի վճարում:»:
3) 7-րդ եւ 8-րդ կետերից հանել «(եռամսյա, վեցամսյա, իննամսյա, տասներկուամսյա)» բառերը,
4) 9-րդ կետի աղյուսակը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ .
5) 10-րդ կետում «եռամսյա» բառերը փոխարինել «մեկամսյա» բառերով,
6) 11-րդ կետը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր պարբերությամբ.
«Այն դեպքում, երբ բնակության միեւնույն հասցեում գրանցված (հաշվառված) անհատ ձեռնարկատերերը, նրանց ամուսինները, ծնողները, երեխաները, եղբայրները, քույրերը միեւնույն թեթեւ մարդատար մեքենայով իրականացնում են ուղեւորափոխադրում, կարող են ստանալ անհատ ձեռնարկատիրոջ անվամբ միայն մեկ արտոնագիր: Ընդ որում, այս դեպքում արտոնագրային վճարի ամսեկան դրույքաչափը սահմանվում է սույն հավելվածի 9-րդ կետով սահմանված դրույքաչափին ավելացրած յուրաքանյուր վարորդի համար 1000 դրամ:»,
7) 12-րդ կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«12. Սույն հավելվածի 5-րդ կետով նշված որեւէ ժամանակահատվածում գործունեության յուրաքանչյուր տեսակի մասով արտոնագրային վճարի չափը սահմանվում է արտոնագրային վճարի մեկամսյա չափի, գործունեության տվյալ տեսակի համար տվյալ արտոնագրում նշված ժամանակահատվածում ներառված ամիսների քանակի եւ սույն հավելվածի 14-րդ կետի 7-րդ ենթակետով սահմանված` համապատասխան գործակցի արտադրյալով` դրամական արտահայտությամբ:
Անհատ ձեռնարկատերերի կամ իրավաբանական անձանց կողմից բացառապես հանդիսությունների, արարողությունների կամ այլ համանման այլ միջոցառումերի կազմակերպման համար նախատեսված սրահներում հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնելու դեպքերում, որեւէ ամսվա օրվա կամ օրերի համար արտոնագրային վճարի չափը սահմանվում է արտոնագրային վճարի մեկամսյա չափի մեկ երեսուներորդի եւ գործունեության տվյալ տեսակի համար տվյալ արտոնագրում նշված օրերի քանակի արտադրյալով` դրամական արտահայտությամբ:»:,
8) 14-րդ կետը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր` 6-րդ եւ 7-րդ ենթակետերով.
«6) բացառապես գիշերային ժամերին (ժամը 21:00-ից մինչեւ ժամը 09:00-ն) աշխատող ավտոկանգառների գործունեության համար` լրացուցիչ 0.5.
7) մեկամսյա ժամանակահատվածի համար` 1,0: Մեկ ամսից ավելի ժամանակահատվածի համար արտոնագրային վճարի չափը հաշվարկելիս սույն կետով սահմանված գործակիցը նվազեցվում է 0,02-ով` արտոնագրային վճար վճարող համարվելու մասին հայտարարությամբ ներկայացված մեկից ավելի յուրաքանչյուր ամսվա համար:».
9) 19-րդ կետը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր պարբերությամբ.
«Ընդ որում, սույն հավելվածի 11-րդ կետի երկրորդ պարբերությամբ նախատեսված դեպքում անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող անձանց համար թեթեւ մարդատար ավտոմեքենայով ուղեւորափոխադրում իրականացնելու ժամանակահատվածը համարվում է ապահովագրական ստաժ միայն նրանց կողմից «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով անհատ ձեռնարկատերերի համար սահմանված ամսական նվազագույն պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարները կատարելու դեպքում (հաշվի առնելով թեթեւ մարդատար ավտոմեքենայով ուղեւորափոխադրում իրականացնելու ժամանակահատվածը), որն արտոնագիրն ստանալիս անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող անձանց կողմից կարող է վճարվել իրենց հայեցողությամբ եւ որը թեթեւ մարդատար ավտոմեքենայով ուղեւորափոխադրում իրականացնելու ժամանակահատվածի համար հանդիսանում է անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող անձանց համար պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների պարտավորության վերջնական գումար:»,
10) Ձեւ 1-ով սահմանված արտոնագրային վճար վճարող համարվելու մասին հայտարարության 4-րդ տողից հանել «(եռամսյա, վեցամսյա, իննամսյա կամ տասներկուամսյա)» բառերը,
11) Ձեւ 2-ով սահմանված արտոնագրի ձեւում վերջին աղյուսակից հետո լրացնել նոր մաս հետեւյալ բովանդակությամբ.
«Օրենքի 8-րդ հավելվածի 11-րդ կետի երկրորդ պարբերությամբ նախատեսված դեպքում անհատ ձեռնարկատերերի հաշվառման հասցեում հաշվառված այլ անձանց տվյալները, որոնց համար վճարվում է արտոնագրային վճար.
:»:
Հոդված 6. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող ամսվա 1-ից եւ տարածվում է պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող երկրորդ ամսվա 1-ից հետո ծագող հարաբերությունների վրա:
Հիմնավորում
«Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի վերաբերյալ
1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը (նպատակը). Նախագծի նպատակը «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրառության ընթացքում առաջ եկած խնդիրների լուծումն է:
2. Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը եւ առկա խնդիրները. Ներկայումս գործող «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն`
1) Օրենքի 1-ին եւ 2-րդ հավելվածներով սահմանված գործունեության տեսակներով զբաղվող ֆիզիկական անձինք եւ անհատ ձեռնարկատերերը արտոնագրային վճար վճարող համարվելու համար դիմում հայտարարություն պետք է ներկայացնեն օրենքով սահմանված որեւէ ժամանակահատվածի (եռամսյակ, կիսամյակ, 9 ամիս, տարի) առաջին ամսվա ընթացքում, ինչը գործունեությունը նոր սկսող ֆիզիկական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերին հնարավորություն չի ընձեռում գործունեությունը սկսելուց անմիջապես հետո համարվել արտոնագրային վճար վճարող, եւ վերջիններս ստիպված են լինում, կա՛մ գործունեությունը սկսել նոր ժամանակաշրջանի սկզբից, կա՛մ արտոնագրային վճար վճարող համարվել օրենքի 7-րդ եւ 8-րդ հավելվածներով սահմանված կարգով,
2) Օրենքի 7-րդ հավելվածով սահմանված գործունեության տեսակների մասով արտոնագիրը ձեռք է բերվում (արտոնագրային վճարը վճարվում է) առնվազն երեք ամիսների համար, ինչը խնդիրներ է առաջացնում տնտեսավարող սուբյեկտների շրջանում` հաշվի առնելով այն, որ արտոնագրային վճարը պետք է վճարվի միանվագ` նախքան արտոնագրի ստանալը, իսկ տնտեսավարող սուբյեկտների հիմնական մասը պատրաստ չէ երեք ամիսներին բաժին ընկնող արտոնագրային վճարը միանվագ ձեւով կատարելուն,
3) հանրային սննդի ոլորտում մինչեւ 50 մ2 տարածքի համար նախատեսված` արտոնագրային վճարի նվազագույն չափը բավական բարձր բեռ է հանրային սննդի փոքր օբյեկտների համար,
4) եթե անհատ ձեռնարկատերը թեթեւ մարդատար ավտոմեքենայով իրականացնում է ուղեւորափոխադրման գործունեություն, եւ տվյալ գործունեության առանձնահատկություններով պայմանավորված` անհրաժեշտություն է առաջանում անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից շահագործվող ավտոմեքենան օրվա որոշակի ժամերի կամ որոշակի օրերի շահագործել այլ անձի (այդ թվում` անհատ ձեռնարկատիրոջ ազգականների կողմից), ստացվում է, որ նշյալ այլ անձինք նույնպես պետք է ունենան առանձին արտոնագրեր, կամ նշյալ այլ անձինք պետք է դառնան անհատ ձեռնարկատիրոջ վարձու աշխատողները, ինչն էլ, իր հերթին, նշանակում է, որ անհատ ձեռնարկատերը պետք է «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի թիվ 2 հավելվածի կիրառության դաշտից տեղափոխվի թիվ 8 հավելվածի կիրառության դաշտ` դրանով իսկ ավելացնելով իր հարկային բեռը,
5) ավտոկանգառների համար սահմանված արտոնագրային վճարը բավական բարձր բեռ է բոլոր այն ավտոկանգառների համար, որոնք գործում են բացառապես գիշերային ժամերին:
3. Առկա խնդիրների առաջարկվող լուծումները. Նախագծով առաջարկվում է`
1) «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 1-ին եւ 2-րդ հավելվածներով սահմանված գործունեության տեսակներով զբաղվող, գործունեությունը նոր սկսող ֆիզիկական անձանց եւ անհատ ձեռնարկատերերին հնարավորություն ընձեռել արտոնագրային վճար վճարող համարվելու դիմում հայտարարությունը ներկայացնելու ոչ թե որեւէ ժամանակահատված (եռամսյակ, կիսամյակ, 9 ամիս, տարի) առաջին ամսվա, այլ նաեւ ցանկացած այլ ամսվա ընթացքում,
2) «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 7-րդ հավելվածով սահմանված գործունեության տեսակների մասով վերանայել արտոնագրային վճար վճարող համարվելու ժամանակահատվածները` հարկ վճարողներին հնարավորություն ընձեռնելով տարվա ցանկացած ժամանակահատվածի համար (անկախ ժամանակահատվածի տեւողությունից, բայց ոչ ավել տասերկուամսյա ժամանակահատվածը) համարվելու արտոնագրային վճար վճարող,
3) հանրային սննդի ոլորտում մինչեւ 50 մ2 տարածքի համար նախատեսված` արտոնագրային վճարի նվազագույն չափը տարանջատել մինչեւ 20 մ2 տարածքի եւ 21-50 մ2 տարածքների համար արտոնագրային վճարների չափերի, որը հնարավորություն կտա հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող գերփոքր մինչեւ 20 մ2 տարածք ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտներին գործող կարգի համեմատ 2.5 անգամ ավելի պակաս արտոնագրային վճար վճարել:
4) «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 7-րդ հավելվածով սահմանված գործունեության տեսակների մասով սահմանել արտոնագրային վճարի չափը նվազեցնող գործակից, որը կախված արտոնագրային վճար վճարող համարվելու ժամանակահատվածի տեւողությունից կամ երկարությունից յուրաքանչյուր ամսվա հաշվով կնվազի 0.02 գործակցով` արդյունքում նվազեցնելով նաեւ տվյալ ժամանակահատվածի համար արտոնագրային վճարի չափը,
5) բնակության միեւնույն հասցեում գրանցված (հաշվառված) անձանց, նրանց ամուսիններին, ծնողներին, երեխաներին, եղբայրներին, քույրերին հնարավորություն ընձեռել` միեւնույն թեթեւ մարդատար ավտոմեքենայով ուղեւորափոխադրման գործունեությունն իրականացնելու մեկ արտոնագրով` միաժամանակ ամրագրելով, որ այդ դեպքում արտոնագրային վճարի չափը յուրաքանչյուր ամսվա համար յուրաքանչյուր վարորդի մասով ավելացվում է 1000 դրամով,
6) բացառապես գիշերային ժամերին գործող ավտոկանգառների համար սահմանել 0.5 լրացուցիչ ուղղիչ գործակից,
7) վարչարարության իրականացման տեսանկյունից առավել դյուրինացնել առանց արտոնագրի գործունեություն իրականացնելու դեպքերում պատասխանատվության միջոցների կիրառման ընթացակարգերը: Մասնավորապես, իրավաբանական անձի կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից առանց արտոնագրի գործունեության իրականացման տվյալ վայրում օրենքի թիվ 7 հավելվածում նշված գործունեության տեսակով (տեսակներով) զբաղվելու դեպքերի համար ներկայումս գործող օրենքով սահմանված` «Հարկերի մասին» օրենքի 26-րդ հոդվածով սահմանված ընթացակարգով տուգանք կիրառելու փոխարեն առաջարկվում է սահմանել տուգանք` առանց արտոնագրի գործունեությունը փաստացի իրականացնելու ժամանակահատվածի համար օրենքով սահմանված կարգով հաշվարկված արտոնագրային վճարի կրկնապատիկի չափով:
4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք. Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության կողմից:
5. Կարգավորման առարկան. Նախագծի կարգավորման առարկան «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հարկման մոտեցումներն են` կապված դրուքյաչափերի, վճարումների կատարման պարբերականության հետ:
6. Իրավական ակտի կիրառման դեպքում ակնկալվող արդյունքը. Նախագծի ընդունման արդյունքում ակնկալվում է բարելավել արտոնագրային վճարների համակարգը:
