Հոդված 1. «Եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2010 թվականի դեկտեմբերի 22-ի ՀՕ-247-Ն օրենքը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐԻ ԱՆՁՆԱՎՈՐՎԱԾ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 1. Օրենքի կարգավորման առարկան

1. Սույն օրենքը կարգավորում է եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառում (այսուհետ` անձնավորված հաշվառում) իրականացնելուն առնչվող հարաբերությունները, սահմանում է անձնավորված հաշվառման գործընթացում ներգրավված կողմերի իրավունքներն ու պարտականությունները:

Հոդված 2. Անձնավորված հաշվառման իրավական կարգավորումը

1. Անձնավորված հաշվառմանն առնչվող հարաբերությունները կարգավորվում են սույն օրենքով, «Անհատական տվյալների մասին», «Եկամտային հարկի մասին», «Կուտակային կենսաթոշակների մասին», «Պետական կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով եւ իրավական այլ ակտերով:

Հոդված 3. Սույն օրենքում օգտագործվող հասկացությունները

1. Uույն oրենքում օգտագործվածվում են հետեւյալ հասկացությունները.

1) վարձու աշխատող `  համաձայն «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի.

2) ինքնազբաղված անձ ` համաձայն «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի.

3) անհատ ձեռնարկատեր , համաձայն «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի.

4) նոտար ` համաձայն «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի.

5) պայմանագրային եկամուտ ` համաձայն «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի.

6) ֆիզիկական անձ ` վարձու աշխատող, ինքնազբաղված, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար, պայմանագրային եկամուտ ստացող.

7) անձնավորված հաշվառման տեղեկատվական բազա (տեղեկատվական բազա) ` ֆիզիկական անձանց վերաբերող` սույն օրենքով սահմանված տվյալների ամբողջություն.

8) անձնավորված հաշվարկ ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով ձեւավորված եւ ներկայացված էլեկտրոնային փաստաթուղթ` «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի, 12-րդ, 13-րդ եւ 22-րդ հոդվածներով սահմանված` եկամտային հարկի անվանական հաշվարկ, եկամտային հարկի ամփոփ հաշվարկ, եկամտային հարկի պարզեցված հաշվարկ եւ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի 3-րդ եւ 5-րդ մասերով սահմանված` անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկներ,

9) գրանցման հայտ ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով ձեւավորված եւ ներկայացված` «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի 2-րդ մասով,  «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով սահմանված` ֆիզիկական անձին հարկային մարմնում գրանցելը, նրանց անհատական տվյալներում փոփոխություններ կատարելն ապահովող էլեկտրոնային փաստաթուղթ,

10) անձնավորված հաշվառում ` գրանցման հայտ, անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկ ձեւավորելը, ներկայացնելը, ֆիզիկական անձի համար անհատական հաշիվ բացելը, ներկայացված տվյալները տեղեկատվական բազա ներառելը, պահպանելը, տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելը:

11) գործատու ` Հայաստանի Հանրապետության պետական ռեգիստրում գրանցված ` իրավաբանական անձ, oտարերկրյա իրավաբանական անձի հիմնարկ, oտարերկրյա իրավաբանական անձի մաuնաճյուղ կամ ներկայացուցչություն, անհատ ձեռնարկատեր, հիմնարկ, տեղական ինքնակառավարման մարմին, ինչպես նաեւ` Հայաստանի Հանրապետության նոտար, որը աշխատանքային կամ աշխատանքների կատարման (ծառայությունների մատուցման) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի հիման վրա կամ oրենքով uահմանված կարգով փաստացի oգտագործում է քաղաքացիների աշխատանքը (ծառայությունները)` նրանց վճարելով եկամուտներ.

Հոդված 4. Անձնավորված հաշվառման նպատակներն ու խնդիրները

1. Անձնավորված հաշվառման նպատակներն ու խնդիրներն են`

1) հարկային օրենսդրության կիրառման եւ ֆիզիկական անձանց եկամուտների հարկման ճշտության ապահովումը.

2) մակրոտնտեսական ցուցանիշերի վերլուծումը եւ հաշվարկ- կանխատեսումների իրականացումը,

3) կենսաթոշակային համակարգի կուտակային բաղադրիչի բնականոն գործունեությունն ապահովել,

4) ապահովել ֆիզիկական անձանց կենսաթոշակային իրավունքների իրականացումը:

Հոդված 5. Անձնավորված հաշվառման սկզբունքները

1. Անձնավորված  հաշվառման սկզբունքներն են`

1) անհատական տվյալների  հաշվառման անձնավորված լինելը.

2) եկամտային հարկ եւ պարտադիր կուտակային վճար վճարած յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձի` անձնավորված հաշվառման համակարգում պարտադիր ընդգրկված լինելը.

3) իրեն վերաբերող տվյալների հասանելի լինելը ֆիզիկական անձին (տվյալների սուբյեկտին).

4) տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալների օգտագործումը բացառապես օրենքով նախատեսված դեպքերում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

2. Անձնավորված հաշվառման տեղեկատվական բազայում ներառված տեղեկությունները խորհրդապահական են եւ կարող են տրամադրվել տվյալների սուբյեկտին եւ երրորդ անձանց` միայն օրենքով նախատեսված դեպքերում: Անձնավորված հաշվառման տեղեկատվական բազայից տվյալների սուբյեկտին, ինչպես նաեւ երրորդ անձանց տրամադրվող տվյալները եւ տրամադրման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենքով եւ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ:

Հոդված 6. Անձնավորված հաշվառում իրականացնող մարմինը

1. Անձնավորված հաշվառումն իրականացնում է եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի հավաքագրում իրականացնող պետական կառավարման լիազոր մարմինը (այսուհետ` լիազոր մարմին):

Հոդված 7. Տեղեկատվական բազայում ներառվող տվյալները

1. Տեղեկատվական բազան ներառում է`

1) ֆիզիկական անձանց վերաբերող հետեւյալ տվյալները.

ա. ազգանունը, անունը, հայրանունը, ծննդյան oրը, ամիuը եւ տարին, անձի մահվան դեպքում` մահվան oրը, ամիuը եւ տարին,

բ. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու անձնագրի (մինչեւ 16 տարեկանների դեպքում` ծննդյան վկայականի) սերիան ու համարը, օտարերկրյա քաղաքացիների եւ քաղաքացիություն չունեցող անձի` Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվելու իրավունքը հաստատող փաստաթղթի սերիան ու համարը, փախստականի կարգավիճակ ունեցող անձի` կոնվենցիոն ճամփորդական փաստաթղթի սերիան ու համարը, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու անձնագիրը տվող մարմնի ծածկագիրը, տրման օրը, ամիսը, տարին

գ. հանրային  ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային  ծառայությունների համարանիշ չունենալու մաuին տեղեկանքի համարը, հարկ վճարողի հաշվառման համարը (առկայության դեպքում),

դ. uեռը,

ե. բնակության վայրի հասցեն.

զ. քաղաքացիությունը.

է. պարտադիր կուտակային բաղադրիչին մասնակցության կարգավիճակը.

ը. կուտակային վճարի լրավճարի չափը՝ այդ պարտավորության առաջացման դեպքում.

2) վարձու աշխատողի (պայմանագրային եկամուտ ստացողների) դեպքում նաեւ`

ա. աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվելու ժամանակահատվածի (աշխատանքների կատարման կամ ծառայությունների մատուցման քաղաքացիաիրավական պայմանագրի) սկիզբը եւ վերջը, մաuնագիտությունը (պաշտոնը)` ըստ գործատուների,

բ. գործատուի (գործատուների) հարկ վճարողի հաշվառման համարը, պետական ռեգիստրում գրանցման համարը,

գ. հաշվարկված (վճարված) աշխատավարձի ու դրան հավասարեցված այլ վճարումների, դրանցից հաշվարկված, վճարված եկամտային հարկի եւ կուտակային վճարի (այդ թվում` Հայաստանի հանրապետության պետական բյուջեի միջոցներից վճարման ենթակա) չափերը` ըստ գործատուների եւ ըստ ամիսների,

դ. վճարված պայմանագրային եկամտի, դրանցից հաշվարկված եւ վճարված եկամտային հարկի չափերը` ըստ գործատուների եւ ըստ ամիսների,.

ե. հարկվող եկամտից նվազեցված`  կամավոր կուտակային վճարի չափը (առկայության դեպքում).

զ. սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված դեպքում` վճարման ենթակա եկամտային հարկը եւ կուտակային վճարը սահմանված ժամկետում չվճարելու համար հաշվարկված տույժերը,

է. գործատուի կողմից, «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամկետում եւ կարգով, կուտակային վճարը չփոխանցվելու դեպքում հաշվարկված տույժերը,

ը. վարձու աշխատողի` չվճարվող արձակուրդում գտնվելու ժամանակահատվածը (սկիզբը եւ վերջը),

թ. վարձու աշխատողի` մինչեւ 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդում գտնվելու ժամանակահատվածը  (սկիզբը եւ վերջը):

3)   անհատ ձեռնարկատիրոջ (նոտարի) դեպքում նաեւ`

ա. պետական գրանցման oրը, ամիuը եւ տարին, պետական ռեգիստրում գրանցման համարը, ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակը, ձեռնարկատիրական գործունեությունը դադարեցնելու oրը, ամիuը եւ տարին (նոտարի դեպքում` պաշտոնում նշանակվելու եւ պաշտոնից ազատվելու oրը, ամիuը եւ տարին),

բ. ձեռնարկատիրական գործունեությունը ժամանակավորապես կասեցնելու (պետական գրանցման վկայականը հարկային մարմնին ժամանակավորապես հանձնելու) եւ ձեռնարկատիրական գործունեությունը վերսկսելու   (պետական գրանցման վկայականը հարկային մարմնից ստանալու  oրը, ամիuը եւ տարին (միայն անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում),

գ. ձեռնարկատիրական գործունեությունից (նոտարական գործունեությունից) ստացված` եկամտային հարկի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, հաշվարկված եւ վճարած եկամտային հարկի չափը, «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամկետում եւ կարգով եկամտային հարկը չվճարելու եւ սույն օրենքով սահմանված կարգով անձնավորված հաշվարկը չներկայացնելու համար  հաշվարկված տույժերն ու տուգանքները, հարկի վճարման oրը, ամիuը եւ տարին,

դ. ձեռնարկատիրական գործունեությունից (նոտարական գործունեությունից) ստացված` կուտակային վճարի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, հաշվարկված եւ վճարած կուտակային վճարի չափը (այդ թվում` Հայաստանի հանրապետության պետական բյուջեի միջոցներից վճարման ենթակա), «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամկետում եւ կարգով, կուտակային վճարը չփոխանցելու եւ սույն օրենքով սահմանված կարգով անձնավորված հաշվարկը չներկայացնելու համար  հաշվարկված տույժերն ու տուգանքները, կուտակային վճարը կատարելու oրը, ամիuը եւ տարին,

ե. վճարած եկամտային հարկի կանխավճարների չափը` վճարման oրը, ամիuը եւ տարին (միայն անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում).

5)  ինքնազբաղվածի դեպքում նաեւ`

ա. գործունեության տեսակը, Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի հրամանով հաստատված զբաղմունքների դասակարգչի,

բ. որպես ինքնազբաղված անձ ստացած` եկամտային հարկի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, հաշվարկված եւ վճարած եկամտային հարկի չափը, «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամկետում եւ կարգով եկամտային հարկը չվճարելու եւ սույն օրենքով սահմանված կարգով անձնավորված հաշվարկը չներկայացնելու համար  հաշվարկված տույժերն ու տուգանքները հարկի վճարման oրը, ամիuը եւ տարին,

գ. որպես ինքնազբաղված անձ ստացած` կուտակային վճարի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, հաշվարկված եւ վճարած կուտակային վճարի չափը, կուտակային վճարը կատարելու oրը, ամիuը եւ տարին,

դ. արտոնագրային վճար վճարողների կողմից վճարած արտոնագրային վճարի չափը, այն կատարելու oրը, ամիuը եւ տարին.

6) վարձու աշխատողի, ամհատ ձեռնարկատիրոջ եւ նոտարի ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակահատվածը, վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստի տեսակը, Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից եւ գործատուի միջոցներից վճարված նպաստի գումարների չափերը, նպաստից հաշվարկված եւ վճարված եկամտային հարկի չափերը, այդ գումարները փաստացի վճարելու ամիuը:

Հոդված 8. Անհատական հաշիվը

1. Անհատական հաշիվը յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձի` տեղեկատվական բազայում ներառված անհատական տվյալների ամբողջությունն է:

2. Անհատական հաշիվ բացում է լիազոր մարմինը`

1) գործատուի կողմից ներկայացված գրանցման հայտի հիման վրա,

2) անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի, ինքնազբաղված անձի` հարկային հաշվառման կանգնելու հիման վրա,

3) մասնակիցների ռեեստրը վարողի կողմից լիազոր մարմնին ներկայացված` պարտադիր կուտակային բաղադրիչին կամավորության սկզբունքով անձի միանալու մասին որոշման վերաբերյալ տեղեկատվության հիման վրա.

4) սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված վարձու աշխատողի եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողի հարկային հաշվառման կանգնելու հիման վրա::

3. Անհատական հաշիվ բացելու կարգը սահմանում է լիազոր մարմինը:

Հոդված 9. Տեղեկատվական բազայի ձեւավորումը եւ վարումը

1. Տեղեկատվական բազան ձեւավորելու եւ վարելու համար անհրաժեշտ տվյալները լիազոր մարմինը ստանում է`

1) գործատուներից.

2) սույն օրենքի 11-րդ հոդվածով նախատեսված ֆիզիկական անձանցից.

3) «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված` մասնակիցների ռեեստրը վարողից.

4) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած պետական կառավարման մարմիններից:

2. Գործատուները եւ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածով նախատեսված ֆիզիկական անձինք սույն օրենքի 7-րդ հոդվածով սահմանված տվյալները ներկայացնում են սույն օրենքով սահմանված կարգով` գրանցման հայտերի եւ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկների միջոցով` էլեկտրոնային թվային ստորագրության կիրառմամբ:

Լիազոր մարմինը գործատուներին եւ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածով նախատեսված ֆիզիկական անձանց ապահովում է հասանելիություն` գրանցման հայտը եւ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկները ձեւավորելու եւ էլեկտրոնային եղանակով ներկայացնելու համար անհրաժեշտ համակարգչային ծրագրերին:

«Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված` մասնակիցների ռեեստրը վարողը, պետական կառավարման մարմինները տվյալները տրամադրում են էլեկտրոնային տարբերակով:

3. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալների անվտանգությունն ապահովվում է oրենքով uահմանված կարգով:

4. Գրանցման հայտը եւ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկը ձեւավորելու եւ լիազոր մարմին ներկայացնելու կարգը, պետական կառավարման մարմինների եւ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված` մասնակիցների ռեեստրը վարողի կողմից տեղեկատվական բազան ձեւավորելու եւ վարելու համար անհրաժեշտ տվյալները լիազոր մարմնին տրամադրելու կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, իսկ անձնավորված հաշվարկների, գրանցման հայտի ներքին եւ արտաքին ձեւը, լրացման կարգը սահմանում է լիազոր մարմինը:

Հոդված 10. Տեղեկատվական բազան ձեւավորելու համար անհրաժեշտ տվյալները գործատուների կողմից ներկայացնելը

1. Գործատուները (հարկային գործակալները) գրանցման հայտերը լիազոր մարմին են ներկայացնում մինչեւ աշխատանքային (պայմանագրային) հարաբերությունները ծագելու ամսվա անձնավորված հաշվարկը ներկայացնելը, իսկ անձնավորված հաշվարկները լիազոր մարմին են ներկայացնում մինչեւ յուրաքանչյուր ամսվա 20-ը:

«Եկամտային հարկի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով հարկային գործակալ հանդիսացող Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ չհամարվող կազմակերպությունները մինչեւ հաջորդ տարվա ապրիլի 15-ը էլեկտրոնային եղանակով հարկային մարմին են ներկայացնում պարտադիր կուտակային վճարի տարեկան անձնավորված հաշվարկ:

2. Գործատուի (հարկային գործակալի) ներկայացրած գրանցման հայտը տեղեկություններ է պարունակում նախորդ ամսվա ընթացքում իրենց մոտ աշխատանքի ընդունված կամ աշխատանքից ազատված (աշխատանքների կատարման կամ ծառայությունների մատուցման քաղաքացիաիրավական պայմանագիր կնքած) անձանց, վարձու աշխատողի տվյալներում կատարված փոփոխությունների վերաբերյալ:

Գործատուի (հարկային գործակալի) ներկայացրած անձնավորված հաշվարկը տեղեկություններ է պարունակում նախորդ ամսվա (տարվա) ընթացքում իր  կողմից հաշվարկած աշխատավարձի ու դրան հավասարեցված այլ եկամուտների, պայմանագրային եկամուտների, այդ եկամուտներից հաշվարկված եկամտային հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաեւ կուտակային վճարների վերաբերյալ, ինչպես նաեւ սույն օրենքի 7-րդ հոդվածով սահմանված այլ տվյալներ:

Գործատուի (հարկային գործակալի) ներկայացրած գրանցման հայտում եւ անձնավորված հաշվարկում ներառվող տեղեկատվության կազմը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Գործատուների (հարկային գործակալների) ներկայացրած անձնավորված հաշվարկները նաեւ ամփոփ տեղեկություններ են պարունակում նախորդ ամսվա ընթացքում տվյալ հարկային գործակալի կողմից ֆիզիկական անձանց համար հաշվարկված պասիվ եկամուտների, այդ եկամուտներից պահված եկամտային հարկի վերաբերյալ:

4. Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հարկային գործակալի պարտականություններից ազատված գործատուն սույն օրենքով սահմանված կարգով ներկայացնում է միայն գրանցման հայտ` իր վարձու աշխատողների եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողների համար:

Հոդված 11. Տեղեկատվական բազան ձեւավորելու համար անհրաժեշտ տվյալները անհատ ձեռնարկատերերի, նոտարների, ինքնազբաղվածների, սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված վարձու աշխատողների եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողների կողմից ներկայացնելը

1. Անհատ ձեռնարկատերերը, նոտարները,  ինքնազբաղված անձինք, սույն օրենքի հիման վրա անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկները լիազոր մարմին են ներկայացնում յուրաքանչյուր տարվա համար` մինչեւ տվյալ տարվան հաջորդող տարվա ապրիլի 15-ը, իսկ սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված վարձու աշխատողները եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողները գործատուների համար սահմանված ժամկետում, ներկայացնում են պարզեցված հաշվարկ:

2. Անհատ ձեռնարկատերերի, նոտարների,  ինքնազբաղված անձանց կողմից ներկայացված հաշվարկները տեղեկատվություն են պարունակում նախորդ տարվա ընթացքում իր ստացած` եկամտային հարկի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամուտների, այդ եկամուտներից պահված եկամտային հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ընդգրկված անձանց դեպքում` նաեւ հաշվարկված եւ պահված կուտակային վճարների վերաբերյալ, ինչպես նաեւ` սույն օրենքի 7-րդ հոդվածով սահմանված այլ տվյալներ:

3. Սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված` վարձու աշխատողների եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողների կողմից ներկայացվող պարզեցված հաշվարկները տեղեկատվություն են պարունակում նախորդ ամսվա ընթացքում իր համար եկամուտներ հաշվարկած` սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված գործատուի, հաշվարկված եկամուտների, այդ եկամուտներից պահված եկամտային հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաեւ հաշվարկված (վճարման ենթակա) կուտակային վճարների վերաբերյալ, ինչպես նաեւ սույն օրենքի 7-րդ հոդվածով սահմանված այլ տվյալներ:

4. Անհատ ձեռնարկատերերի, նոտարների,  ինքնազբաղված անձանց սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված վարձու աշխատողների եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողների կողմից ներկայացվող անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկում ներառվող տեղեկատվության կազմը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 12. Ներկայացված տվյալները տեղեկատվական բազա ներառելը

1. Լիազոր մարմինը գրանցման հայտի կամ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկի հիման վրա ներկայացված տվյալները համադրում է տեղեկատվական բազայում առկա եւ պետական կառավարման մարմիններից ու այլ կազմակերպություններից ստացած տեղեկատվության հետ:

2. Եթե ներկայացված տվյալներում անճշտություններ չեն հայտնաբերվում, ապա լիազոր մարմինը տվյալները ներառում է տեղեկատվական բազա:

3. Ներկայացված տվյալներում անճշտություններ հայտնաբերելու դեպքում լիազոր մարմինը մերժում է գրանցման հայտը կամ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկը ընդունելը այդ մասին տեղեկացնելով տվյալներ ներկայացնողին: Այդ դեպքում  գրանցման հայտը կամ անձնավորված (պարզեցված) հաշվարկը համարվում է չներկայացված:

6. Տվյալներ ներկայացնողին անճշտությունների մասին տեղեկացնելու կարգը  սահմանում է լիազոր մարմինը:

Հոդված 13. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելը

1. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ են կատարվում, եթե`

1) տվյալներում առկա են անճշտություններ.

2) փոխվել է ֆիզիկական անձին վերաբերող որեւէ տվյալ:

2. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելու համար կարող են դիմել`

1) գործատուն (կամ նրա իրավահաջորդը).

2) ֆիզիկական անձը (տվյալների սուբյեկտը):

3. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ են կատարվում`

1) գործատուի կամ սույն օրենքի 11-րդ հոդվածով նախատեսված ֆիզիկական անձի ներկայացրած`գրանցման հայտի կամ ճշտված հաշվարկի հիման վրա.

2) պետական կառավարման մարմիններից եւ այլ կազմակերպություններից ստացված տեղեկատվության հիման վրա.

3) լիազոր մարմնի` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ընդունված վարչական, այդ թվում` ստուգման ակտի հիման վրա.

4) հարցը ըստ էության լուծող օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտի հիման վրա:

Սույն մասի 1-ին կետով սահմանված` ճշտված անձնավորված հաշվարկ ներկայացվում է սույն օրենքով սահմանված կարգով:

4. Պետական կառավարման մարմիններից եւ այլ կազմակերպություններից ստացված տեղեկատվության հիման վրա տեղեկատվական բազա ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելու կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 14. Տեղեկատվական բազայից պետական մարմիններին եւ այլ կազմակերպություններին տվյալներ տրամադրելը

1. Տեղեկատվական բազայից լիազոր մարմինը տվյալներ է տրամադրում`

1) Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության լիազորած` կենuաթոշակային ոլորտի պետական կառավարման լիազոր մարմնին.

2) «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված` մասնակիցների ռեեստրը վարողին.

3) Հայաuտանի Հանրապետության օրենքով եւ Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կազմակերպություններին , պետական կառավարման մարմիններին:

Հոդված 15. Ֆիզիկական անձանց իրավունքները եւ պարտականությունները

1. Ֆիզիկական անձն իրավունք ունի`

1) լիազոր մարմնից Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանված կարգով, ստանալ իր անհատական հաշվի քաղվածքը` փաստաթղթային կամ էլեկտրոնային տեսքով.

2) իր անհատական հաշվում առկա անհատական տվյալները ճշտելու (ուղղելու) համար գրավոր դիմել լիազոր մարմնին կամ գործատուին.

3) գործատուից անվճար ստանալ լիազոր մարմին ներկայացված իր անհատական տվյալների  կրկնօրինակը.

4) դատական եւ վարչական կարգով բողոքարկել կամ վիճարկել լիազոր մարմնի կամ գործատուի պաշտոնատար անձանց` իր անհատական հաշվում առկա տվյալներին առնչվող գործողությունները կամ անգործությունը:

2. Ֆիզիկական անձը պարտավոր է`

1) սույն օրենքով սահմանված կարգով եւ ժամկետներում լիազոր մարմին ներկայացնել սույն օրենքով սահմանված տվյալները.

2) լիազոր մարմնի պահանջով ներկայացնել անհատական հաշվում ներառելու ենթակա տվյալները հաստատող փաստաթղթեր.

3) գործատուին եւ լիազոր մարմնին ներկայացնել իրեն վերաբերող տվյալները հաստատող փաստաթղթեր:

Հոդված 16. Գործատուի իրավունքները եւ պարտականությունները

1. Գործատուն իրավունք ունի`

1) իր վարձու աշխատողներից եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողներից պահանջել եւ ստանալ ներկայացված տվյալները հաստատող փաստաթղթեր.

2) սույն օրենքով սահմանված կարգով ճշտել տեղեկատվական բազա ներառված` իր վարձու աշխատողների եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողների վերաբերող տվյալները:

2. Գործատուն պարտավոր է`

1) սույն օրենքով սահմանված կարգով եւ ժամկետներում լիազոր մարմին ներկայացնել սույն օրենքով սահմանված անձնավորված հաշվարկ եւ գրանցման հայտեր.

3) իր վարձու աշխատողի եւ պայմանագրային եկամուտ ստացողի գրավոր դիմումի հիման վրա նրան անվճար տրամադրել լիազոր մարմին իր կողմից ներկայացված նրա անհատական տվյալների կրկնօրինակը:

Հոդված 17. Լիազոր մարմնի լիազորությունները

1. Լիազոր մարմնի լիազորություններն են`

1) գործատուից, ֆիզիկական անձանցից եւ պետական կառավարման մարմիններից Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանված կարգով ստանալ տվյալներ, ուսումնասիրել ներկայացված տվյալների հավաստիությունը, փոփոխություններ կատարել տեղեկատվական բազա ներառված տվյալներում.

2) անհատական հաշվառման համակարգում բացել ֆիզիկական անձի անհատական հաշիվ.

3) հուսալիորեն պահել ֆիզիկական անձանց անհատական հաշիվներում առկա տվյալները եւ անհատական հաշվառման այն փաստաթղթերը, որոնց հիման վրա ձեւավորվել են այդ տվյալները.

4)  գործատուին ծանուցել նրա ներկայացված տվյալներում  առկա անճշտությունները վերացնելու անհրաժեշտության մասին.

5) տվյալների սուբյեկտի դիմումի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով նրան տրամադրել նրա անհատական հաշվի քաղվածքը` փաստաթղթային կամ էլեկտրոնային տեսքով.

6) գործատուներին եւ ֆիզիկական անձանց ապահովել հասանելիություն` գրանցման հայտը եւ անձնավորված հաշվարկները ձեւավորելու եւ էլեկտրոնային եղանակով ներկայացնելու համար անհրաժեշտ համակարգչային ծրագրերին:

2. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետով սահմանված` անհատական հաշվի քաղվածքը փաստաթղթային տեսքով ստանալու համար տվյալ օրացուցային տարվա ընթացքում մեկ անգամից ավելի դիմելու դեպքում տվյալների սուբյեկտը վճարում է պետական տուրք` «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված չափով:

Հոդված 18. Պատասխանատվությունը օրենքը խախտելու համար

1. Սույն օրենքը խախտելը առաջացնում է օրենքով սահմանված պատասխանատվություն:

Հոդված 19. Եզրափակիչ մաս

1. Uույն oրենքն ուժի մեջ է մտնում 2013 թվականի հունվարի 1-ից, իսկ պարտադիր կուտակային վճարին առնչվող դրույթները` 2014 թվականի հունվարի 1-ից:

2. Գործատուները, սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված` վարձու աշխատողներն ու պայմանագրային եկամուտ ստացողները սույն օրենքով սահմանված տվյալները առաջին անգամ ներկայացնում են մինչեւ 2013 թվականի փետրվարի 20-ը` 2013 թվականի հունվար ամսվա համար:

3. Անհատ ձեռնարկատերերը, նոտարները,  ինքնազբաղված անձինք սույն օրենքով սահմանված կարգով տվյալները առաջին անգամ ներկայացնում են մինչեւ 2014 թվականի ապրիլի 15-ը`  2013 թվականի համար:

4. Սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հարկային հաշվառման կանգնած անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի անհատական հաշիվ բացելու կարգը սահմանում է լիազոր մարմինը:

5. Անհատ ձեռնարկատերերը եւ նոտարները, 2012 թվականի համար հաշվարկները, հայտարարագրերը, տեղեկությունները ներկայացնում են էլեկտրոնային կամ թղթային եղանակով` մինչեւ 2013 թվականի հունվարի 1-ը գործող օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

6. Սույն օրենքն ուժը մտնելուց հետո` մինչեւ սույն օրենքով սահմանված անձնավորված հաշվարկը առաջին անգամ ներկայացնելը, գործատուները պարտավոր են լիազոր մարմին ներկայացնել գրանցման հայտեր այն անձանց համար, ում հետ սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ գտնվել են  աշխատանքային (պայմանագրային) հարաբերությունների մեջ:

Հոդված 20. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող 10-րդ օրը: 

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Եկամտային հարկի մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Արժեթղթերի շուկայի մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին», «Բանկերի եւ բանկային գործունեության մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ կատարելու մասին», «Ներդրումային ֆոնդերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ֆիզիկական անձանց բանկային ավանդների հատուցումը երաշխավորելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Ֆիրմային անվանումների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման մասին» ՀՀ օրենքում լրացումներ կատարելու մասին»  եւ «Շահութահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաuտանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի վերաբերյալ ստացված դիտողությունների եւ առաջարկությունների վերաբերյալ

1. Անհրաժեշտությունը

Առաջարկվող օրենսդրական փոփոխությունների փաթեթի մշակման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է գործնականում օրենքների կիրառման ընթացքում առաջացած հարցերի, եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման համակարգի ներդրման, կենսաթոշակային բարեփոխումների իրականացման ընթացքում առաջացած խնդիրների, միջազգային լավագույն փորձի առավել խորը ուսումնասիրության, արտասահմանյան եւ տեղի փորձագետների կողմից բարձրացված հարցերի եւ դրանց լուծման նպատակով առաջարկվող փոփոխությունների հետ:

2.  Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները

ՀՀ-ում բազմաստիճան կենսաթոշակային համակարգի ներդրման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008-2012 թվականների գործունեության միջոցառումների ծրագրում նախատեսվել էր կենսաթոշակային բարեփոխումների իրականացում, որի արդյունքում 2008թ. ընդունվեց «ՀՀ կենսաթոշակային բարեփոխումների ծրագիրը եւ կենսաթոշակային բարեփոխումների իրականացումն ապահովող միջոցառումների ժամանակացույցը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության N 1487-Ն որոշումը, այնուհետեւ՝  2010թ. դեկտեմբերին ՀՀ Ազգային ժողովի հավանությանն արժանացավ կենսաթոշակային բարեփոխումների օրենսդրական փաթեթը, որի մեջ ներառված էր նաեւ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքը: Ներկայիս դրությամբ ակտիվ աշխատանքներ են տարվում պարտադիր եւ կամավոր կուտակային բաղադրիչների գործարկման համար անհրաժեշտ օրենսդրական իրավական դաշտը ամբողջականացնելու ուղղությամբ:

3. Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը

Կենսաթոշակային բարեփոխումների  արդյունավետ եւ հետեւողական իրականացման համար անհրաժեշտ է ձեւավորել համապատասխան օրենսդրական դաշտ: Այս նպատակով աշխատանքներ են տարվում շահագրգիռ մարմիների եւ գերատեսչությունների հետ` համապատասխան իրավական ակտերի մշակման եւ դրանք սահմանված ժամկետներում ավարտին հասցնելու ուղղությամբ:

4. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը

Հաշվի առնելով, որ 2013թ. հուվարի 1-ից ուժի մեջ է մտնելու ««Եկամտային հարկի եւ պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքը, իսկ 2014թ. հունվարի 1-ից Հայաստանի Հանրապետությունում գործելու է պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգը, ուստի անհրաժեշտություն է առաջանում կենսաթոշակային բարեփոխումների արդյունավետ եւ հետեւողական իրականացման նպատակով Հայաստանի Հանրապետությունում ներդնել ամբողջական եւ բավարար օրենսդրական դաշտ:

5. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք

Նախագիծը` Փաթեթը, մշակվել է ՀՀ ֆինանսների նախարարության, ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության, ՀՀ կառավարությանն առնթեր պետական եկամուտներ կոմիտեի կողմից` համագործակցելով Հայաստանի Կենտրոնական բանկի հետ:

6. Ակնկալվող արդյունքը

Օրենսդրական փաթեթի ընդունման պարագայում ներկայիս օրենսդրական դաշտում առկա խնդիրները եւ զանազան օրենսդրական ակտերում առկա հակասությունները կլուծվեն, որը թույլ կտա արագացնել կենսաթոշակային բարեփոխման ընթացքը: