Հոդված 1. «Լիցենզավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2001 թվականի մայիսի 30-ի ՀՕ-193 օրենքի 43-րդ հոդվածի աղյուսակի «16. Տրանսպորտի բնագավառ» բաժնի 3-րդ կետն ուժը կորցրած ճանաչել:
Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
1. Անհրաժեշտությունը.
2012 թվականի ապրիլին կայացել է ՀՀ տնտեսական ոլորտը կարգավորող իրավական ակտերի բարեփոխումների խորհրդի (այսուհետ՝ Խորհուրդ) նիստ եւ հաստատվել ՀՀ կառավարության աշխատակազմի «Օրենսդրության կարգավորման ազգային կենտրոն» պետական հիմնարկի ուսումնասիրության ենթակա հետեւյալ 3 ոլորտները՝ հանրային ծառայություններ, տրանսպորտի եւ կապի ոլորտ, առողջապահության, մասնավորապես, դեղերի որակի հսկողության ոլորտը: Համապատասխան ոլորտների ուսումնասիրությունն ուղղված է դրանք կարգավորող իրավական ակտերի կրճատմանը, պարզեցման, մասնավորապես, դրանցով սահմանված տնտեսապես ոչ արդյունավետ եւ աննպատակահարմար մեխանիզմների կրճատմանը:
2. Ընթացիկ իրավիճակը եւ խնդիրները.
Պետական հիմնարկի կողմից տրանսպորտի եւ կապի ոլորտն ուսումնասիրելիս այն բաժանվել է ենթաոլորտների, որոնցից հանդիսանում է ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային տրանսպորտ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումների իրականացման ենթաոլորտը: Գործող օրենսդրությանը համապատասխան ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային տրանսպորտ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումներ իրականացնող կազմակերպություններն անցնում են երկու գործընթաց՝ լիցենզավորման եւ մրցույթի մասնակցության: Ընդ որում լիցենզաի ունենալը հանդիսանում է մրցույթի մասնակցության նախապայման: Պետք է նշենք, որ լիցենզավորման ժամանակ կազմակերպություններին գրեթե որեւէ պահանջ չի ներկայացվում, իսկ ներկայացվող մի քանի պահանջը (օրինակ տարիքը) ներառված է մրցույթի անցկացման կարգի մեջ: Ստացվում է, որ կազմակերպությունները հավելյալ անցնում են մեկ լրացուցիչ փուլ: Գործող օրենսդրությամբ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումներ կազմակերպությունները կարող են իրականացնել ավտոբուսներով եւ միկրոավտոբուսներով: Միկրոավտոբուսների առկայությունը մասնավորապես Երեւան քաղաքում առաջացնում է մի շարք խնդիրներ կապված երթեւեկության ծանրաբեռնվածության, ուղեւորափոխադրումների իրականացման հարմարավետության հետ եւ այլն: Բացի այդ մրցույթի ժամանակ տրանսպորտային միջոցների գնահատումն իրականացվում է տեխնիկական չափորոշիչների եւ մի շարք սուբյեկտիվ հանգամանքների վրա, ինչը կյանքում չի ապահովում անվտանգ եւ հարմարավետ տրանսպորտային միջոցներով կանոնավոր ուղեւորափոխադրումների իրականացումը: Մրցութային կարգում հստակ սահմանված չեն մրցութային հանձնաժողոների ձեւավորման, մրցույթների անցկացման ժամանակացույցներին, տրանսպորտային միջոցներին ներկայացվող պահանջները:
3. Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը.
ՀՀ կառավարությունը որդեգրել է տնտեսական գործունեության պետական կարգավորման արդյունավետության բարձրացման, գործարար միջավայրի եւ շուկայական տնտեսության զարգացմանը խոչընդոտող դրույթների վերացման, պետության կողմից քաղաքացիներին մատուցվող ծառայությունների բարելավման եւ պարզեցման, գործող նորմատիվ իրավական ակտերի կատարելագործման քաղաքականություն եւ այդ համատեքստում, ինչպես նաեւ հաշվի առնելով միջազգային լավագույն փորձը անհրաժեշտ է իրականացնել տրանսպորտի եւ կապի ոլորտում, մասնվաորապես ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային տրանսպորտ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումների իրականացման ենթաոլորտ իրականացվող քաղաքականության փոփոխություններ:
4. Կարգավորման նպատակը եւ բնույթը.
Հիմք ընդունելով Խորհրդի նիստի արձանագրությունը, նպատակ ունենալով բարելավել գործարար միջավայրը, այդ թվում՝ ոլորտը կարգավորող իրավական ակտերի կրճատման ու վերանայման միջոցով, հաշվի առնելով ուսումնասիրությամբ արձանագրված գործող իրավիճակը եւ վերը թվարկված խնդիրները, ի նկատի ունենալով զարգացած եւ զարգացող մի շարք պետությունների ուսումնասիրված փորձը (Ավստրալիա, Լիտվա, Էստոնիա, Հոլլանդիա, Լեհաստան, Ուզբեկստան, Ռուսաստան եւ այլն), որոնց կարգավորումները տարբեր գնահատականների համաձայն համարվում են բարենպաստ տվյալ ոլորտի զարգացման եւ բիզնեսին մատուցվող ծառայությունների տեսանկյունից՝ առաջարկվում է.
1. ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային տրանսպորտ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումների իրականացման համար լիցենզիայի պահանջը հանել.
2. ներդնել մեկ պատուհանի սկզբունքը՝ այսինքն կազմակերպությունը դիմում է մեկ մարմին (մրցութային հանձնաժողովը կազմավորող մարմին) եւ մրցույթում հաղթելու դեպքում վերջինից ստանում անհրաժեշտ բոլոր փաստաթղթերը.
3. հստակ սահմանել տրանսպորտային միջոցներին ներկայցվող չափանիշների գնահատման համակարգը.
4. Երեւան քաղաքում սահմանել ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային տրանսպորտ ուղեւորների կանոնավոր փոխադրումների իրականացման առանձնահատկություններ, մասնավորապես ուղեւորափոխադրման իրականացման հնարավորություն տալ ավագանու կողմից սահմանված փոխադրավարձով, փոխադրումների իրականացման նախապատվություն տալ օպերատորին.
5. սահմանել երթուղու սպասարկման պետական տուրք.
6. սահմանել ավտոբուսներին եւ միկրոավտոբուսներին ներկայացվող ինչպես ընդհանուր (օրինակ՝ հաշմանդամների համար համապատասխան վերասարքավորումներ, տարիք), այնպես էլ կապված փոխադրման տեսակից (օրինակ՝ օդորակիչ) պահանջներ.
7. աահմանել փոխադրումների իրականացման հստակ ժամկետներ
8. կրճատել ավելորդ վարչարարությունը, մասնավորապես ժամանակը եւ փաստաթղթաշրջանառությունը.
5. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձիք.
Առաջարկները մշակվել են ՀՀ կառավարության աշխատակազմի «Օրենսդրության կարգավորման ազգային կենտրոն» ՊՀ-ի կողմից եւ քննարկվել են ոլորտում գործունեություն ծավալող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ, ինչպես նաեւ առաջարկների մշակման ընթացքում ուսումնասիրվել միջազգային փորձը տրանսպորտի եւ կապի ոլորտում:
6. Ակնկալվող արդյունքը.
Առաջարկների ընդունմամբ պայմանավորված ակնկալվող արդյունքը կլինի ոլորտի կարգավորման եւ բիզնես գործունեություն սկսելու պայմանների բարելավումը եւ առկա խնդիրների վերացումը, միաժամանակ փոփոխելով համապատասխան կարգավորումները այնպես, որ կազմակերպությունները տվյալ գործունեությամբ զբաղվել առանց ավելորդ պահանջների եւ ծախսերի: Ամբողջությամբ ներդրվի մեկ պատուհան սկբունքը, կկրճատվի ավելորդ վարչարարությունը եւ փաստաթղթաշրջանառությունը: Հստակ կսահմանազատվի պետական տուրքի վճարման չափերը, ինչը հանարավորություն կտա արդարացի մոտեցում ցուցաբերել տուրքի չափի սահմանման ժամանակ՝ կապված գործարարության շահութաբերության հետ: Սույն փոփոխությունների ընդունումը հնարավորություն կտա անցնել միասնական վճարային համակարգի, ինչը կձերբազատի վարորդների կողմից փոխադրավարձի հավաքման գործընթացից եւ անցում կկատարվի վճարման քաղաքակիրթ եղանակների:
Սույն օրենքների ընդունման դեպքում համապատասխան իրավական ակտերում փոփոխություններ եւ լրացումներ կկատարվեն սույն օրենքներն ընդունվելուց հետո 6-ամսյա ժամկետում:
