Հոդված 1. «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2008 թվականի նոյեմբերի 27-ի թիվ ՀՕ-211-Ն օրենքի 51-րդ հոդվածի 8-րդ մասում «Անհատական տվյալների մասին» բառերը փոխարինել «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» բառերով, իսկ «անհատական տվյալներ» բառերն բոլոր տեղերում փոխել «անձնական տվյալներ» բառերով` իրենց համապատասխան հոլովաձեւերով:

Հոդված 2 . Uույն oրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը։
 

Հ Ի Մ Ն Ա Վ Ո Ր ՈՒ Մ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» եւ ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների ընդունման

1. Ընթացիկ իրավիճակ եւ առկա խնդիրներ

Անձնական տվյալները Եվրամիության անդամ պետություններում հատուկ իրավական ռեժիմով պաշտպանության ենթակա օբյեկտներ են, ինչը պայմանավորված է անձնական տվյալների ավտոմատացված մշակման դեպքերի տարածվածությամբ եւ հիշյալ բնագավառում մարդու անձեռնմխելիության սահմանադրական իրավունքի պաշտպանության անհրաժեշտությամբ: Օրենքի նախագծի ընդունմամբ անձնական տվյալների մշակման ու պաշտպանության կարգավորման ներպետական մեխանիզմները կհամապատասխանեցվեն  եվրոպական ստանդարտներին, քանի որ նախագիծը մշակվել է Եվրամիության 1981 թվականի հունվարի 28-ի «Անձնական տվյալների ավտոմատացված մշակման դեպքում անհատների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի եւ Եվրապառլամենտի ու Եվրախորհրդի 1995 թվականի հոկտեմբերի 24-ի ԵՄ-95-46 «Անձնական տվյալների մշակման ընթացքում մասնավոր անձանց իրավունքների պաշտպանության մասին» դիրեկտիվի դրույթների հիման վրա:Ինտերնետի եւ ավտոմատ տեխնոլոգիաներով ապահոված կապի եւ տեղեկատվության այս

Դարաշրջանի պահանջները մղում են անհատական տվյալների ավելի բարձր պաշտպանության ապահովման եւ հզորացման ուղղությամբ համապատասխան քայլեր ձեռնարկելու:

Տեխնոլոգիական  արագընթաց զարգացումները, գլոբալիզացիան եւ դրան հետեւած փոփոխությունները անհատական տվյալների պաշտպանության առումով նոր մարտահրավերներ են առաջ բերել ողջ աշխարհում, որին համահունչ անհրաժեշտ է բարեփոխել անհատական տվյալների պաշտպանության օրենսդրական կարգավորումները եւ ինստիտուցիոնալ շրջանակը՝            ապահովելով անձանց տվյալների պատշաճ պաշտպանությունը եւ գաղտնիության բարձր մակարդակի պահպանությունը:

Անձնական տվյալներ մշակելու հետ կապված հարաբերությունները ներկայումս կարգավորվում են «Անձնական տվյալների մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2002 թվականի հոկտեմբերի 8-ի օրենքով: Չնայած օրենքը սահմանում է որոշակի իրավական կարգավորման մեխանիզմ, այն լիովին չի համապատասխանում ժամանակակից Եվրոպական չափանիշներին, մասնավորապես`

-  օրենքը զուրկ է պետական ապահովվածությունից, քանի որ չունի անձնական տվյալների ոչ իրավաչափ մշակումը նախականխող ու պատժող պաշտպանիչ նորմեր.

-  չկան անձնական տվյալների մշակման օրինականության նկատմամբ անկողմնակալ եւ մշտական հսկողություն իրականացնող պետական մարմիններ

-  բացակայում է վարչական պատասխանատվությունը անձնական տվյալներ մշակելու օրենքով սահմանված պահանջները խախտելու համար

- բացակայում են անհատական տվյալները օտար երկրներ փոխանցելու հետ կապված անհրաժեշտ կարգավորումները

- բացակայում են անձնական տվյալների մշակման անվտանգության ապահովման միասնական տեխնիկական եւ կազմակերչական չափորոշիչները.

-  հավասարակշռված չեն անձնական տվյալների սուբյեկտների եւ մշակողների փոխադարձ իրավունքներն ու պարտականությունները, որոնք, վերջին հաշվով, հռչակագրային մակարդակի վրա են թողել մարդու մասնավոր կյանքի անձեռնմխելիության իրավունքի ապահովման խնդիրը անձնական տվյալների մշակման ոլորտում:

2. Առաջարկվող լուծումներ

Առաջարկվում է ընդունել «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքը, որի հիմնական մոտեցումն այն է, որ անձնական տվյալներն ընդհանրապես չպետք է ենթարկվեն մշակման, բացառությամբ որոշ պայմանների բավարարելու դեպքում, որոնք հիմնականում բաժանվում են երեք խմբի: Դրանք հիմնականում հանգում են հետեւյալին.

- օրինական նպատակ, այն է՝ անձնական տվյալները կարող են մշակվել միայն որոշակի հստակ եւ օրինական նպատակների համար եւ դրանց մշակումը չի կարող շարունակվել, եթե այն անհամատեղելի է օրինական նպատակների հետ.

- համաչափություն, այն է՝ անձնական տվյալները կարող են մշակվել միայն դրանք հավաքելու նպատակներին հարմար, համապատասխան եւ դրանք չգերազանցելու պարագայում

- թափանցիկություն, այն է՝ անձնական տվյալների մշակման մասին անձի տեղեկացված լինելու իրավունքի ապահովումը:

Նախագիծը կարգավորում է պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների, պետական կամ համայնքային հիմնարկների, իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական տվյալներ մշակելու հետ կապված հարաբերությունները, սահմանում է անձնական տվյալների մշակման օրինականության նկատմամբ  մշտական հսկողություն իրականցնելու հիմքերն ու պայմանները:

Նախագծի կարգավորման առարկայից դուրս են պետական եւ ծառայողական գաղտնիք համարվող անձնական տվյալների, ֆիզիկական անձանց կողմից իրենց անձնական, ընտանեկան նպատակներով անձնական տվյալներ մշակելուն առնչվող, դատավարությունների ընթացքում անձնական տվյալներ մշակելու հետ կապված հարաբերությունները եւ այլն:

Նախագծով սահմանվում է անձնական տվյալներ մշակողի պարտականությունների մի ամբողջ ցանկ, որոնցով վերջինս պարտավորվում է ի թիվս այլ պահանջների, ապահովել նաեւ տվյալների որակին, հավաքվող կամ փոխանցվող տվյալների անվտանգությանը առնչվող պահանջներ եւ այլն:

 Նախագծով նախատեսվում է նաեւ մի շարք այլ սկզբունքային նոր կարգավորումներ`

- օրենքի կիրառման նկատմամբ վարչական հսկողության մեխանիզմների սահմանում.

- անձնական տվյալների անօրինական մշակման համար վարչական պատասխանատվության սահմանում.

-  անձնական տվյալների սուբյեկտների կողմից սեփական տվյալների մշակման նկատմամբ հսկողություն իրականացնելու երաշխավորված հնարավորությունների ամրագրում.

- անձնական տվյալների հասկացության եւ մշակման առանձնահատկությունների սահմանում.

- մշակողների պարտականությունների եւ տվյալների սուբյեկտների իրավունքների փոխպայմանավորում եւ փոխադարձ հավասարակշռում:

Նախագծին կից առաջարկվում է նաեւ «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը՝ նկատի ունենալով, որ «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների խախտման համար օրենքում նախատեսվել է վարչական պատասխանատվություն, որն անհրաժեշտ է լրացնել Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում:

Միաժամանակ առաջարկվում է նաեւ խմբագրական փոփոխություններ կատարել ««Օտարերկրացիների մասին» եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներում:

3. Ակնկալվող արդյունք

Նախագծերի ընդունման արդյունքում կերաշխավորվի անձնական եւ ընտանեկան կյանքի անձեռնմխելիության իրավունքի պաշտպանությունը անձնական տվյալների մշակման բնագավառում, անձնական տվյալների մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը կհամապատասխանեցվի եվրոպական չափանիշներին եւ ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորություններին` առավել հուսալի, կանխատեսելի ու վստահելի դարձնելով Հայաստանի կողմից մարդու հիմնարար իրավունքների պաշտպանության բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը:
 
 

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության րենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման դեպքում

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծ.

Հիմք ընդունելով ՀՀ կառավարության 2009 թվականի սեպտեմբերի 23-ի N 1104-Ն որոշման հավելվածի  4-րդ կետի 8-րդ ենթակետի պահանջները, «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի ընդունումը որոշակի
բացասական ազդեցություն կունենա առողջապահական համակարգի վրա, քանի որ նախագծի 11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով սահմանված կարգավորումները սահմանափակում են առողջապահության համակարգի արդյունավետ եւ
օպերատիվ գործունեության համար անհրաժեշտ տեղեկատվական տվյալների վարման նպատակները, տեղեկատվական բազաներ մշակողներին` նվազեցնելով կամ բացառելով տվյալների բազաների վարման միջոցով առողջապահության
համակարգի տարբեր ոլորտների աշխատանքների  դյուրացման, արդյունավետության, օպերատիվության աստիճանի բարձրացման, ռեսուրսների խնայման եւ արդյունավետ բաշխման, առողջապահության ոլորտում վերահսկողության
բարելավման, պետության կողմից երաշխավորված բժշկական օգնության եւ սպասարկման կազմակերպման` տեղեկատվական բազաների վարման միջոցով ընձեռնված հնարավորությունները:

«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի
մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծեր

«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի
մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունումը առողջապահության ոլորտի վրա ազդեցություն չի ունենա:

ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ  ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին»,  ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում  եւ «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում  փոփոխություններ կատարելու մասին»»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի բնապահպանության բնագավառում
կարգավորման

1. «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին»,  ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի
Հանրապետության օրենքում  եւ «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում  փոփոխություններ կատարելու մասին»»  Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի (այսուհետ` օրենքներ) ընդունման
արդյունքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների` մթնոլորտի, հողի, ջրային ռեսուրսի, ընդերքի, բուuական եւ կենդանական աշխարհի, հատուկ պահպանվող տարածքների վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:

2. Օրենքների նախագծերի չընդունման դեպքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների  վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:

3. Օրենքների  նախագծերը  բնապահպանության ոլորտին չեն առնչվում, այդ  ոլորտը կանոնակարգող իրավական ակտերով ամրագրված uկզբունքներին եւ պահանջներին չեն հակասում:

Օրենքների կիրարկման արդյունքում բնապահպանության բնագավառում  կանխատեuվող  հետեւանքների գնահատման եւ վարվող քաղաքականության համեմատական վիճակագրական վերլուծություններ կատարելու անհրաժեշտությունը
բացակայում է:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ» եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի մրցակցության
բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության
օրենքում փոփոխություններ» եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերով (այսուհետ` Նախագծեր)
նախատեսվում են մի շարք փոփոխություններ, մասնավորապես` սահմանվում են անձնական տվյալները մշակելու, դրանց նկատմամբ պետական հսկողություն իրականացնելու կարգն ու պայմանները, ինչպես նաեւ անձնական տվյալները
մշակելու օրենքով սահմանված կարգը խախտելու համար նախատեսվում է վարչական պատասխանատվություն:

Նախագծերով կարգավորվող շրջանակները չեն առնչվում որեւէ առանձին ապրանքային խմբի շուկայի հետ, ուստի Նախագծերի ընդունմամբ որեւէ առանձին ապրանքային խմբի շուկայում մրցակցային դաշտի վրա ազդեցություն լինել չի կարող:
Հիմք ընդունելով նախնական փուլի արդյունքները` կարգավորման ազդեցության գնահատման աշխատանքները դադարեցվել են` արձանագրելով Նախագծերի ընդունմամբ մրցակցության միջավայրի վրա ազդեցություն չհայտնաբերվելու
եզրակացություն:

 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

 «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում եւ ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի տնտեսական, այդ թվում` փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության բնագավառում
կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության
օրենքում եւ ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի (այսուհետ` Նախագիծ) գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա
կարգավորման ազդեցության գնահատման նպատակով իրականացվել են նախնական դիտարկումներ:

Գնահատման նախնական փուլում պարզ է դարձել, որ Նախագիծը վերաբերում է անձնական տվյալների պաշտպանությանը եւ Նախագծի ընդունման դեպքում, դրա կիրարկման արդյունքում գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա ընդհանուր
առմամբ ազդեցություն չի նախատեսվում:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի՝ բյուջետային բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման վերաբերյալ

Նախագծերի ընդունման ազդեցությունը պետական բյուջեի եկամուտների վրա կարող է լինել դրական, իսկ ծախսերի վրա` չեզոք:

Միաժամանակ, հայտնում ենք, որ նախագծերի ընդունման ազդեցության կոնկրետ չափը հնարավոր չէ հաշվարկել, քանի որ հնարավոր չէ կանխատեսել «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների խախտման
համար վարչական իրավախախտումների բնույթը եւ հնարավոր քանակը:

ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի վերաբերյալ

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության
օրենքում եւ «Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերն իենց մեջ Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության 2009 թվականի հոկտեմբերի 22-ի «Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի հակակոռուպցիոն բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման իրականացման կարգը հաստատելու մասին» թիվ 1205-Ն որոշմամբ
հաստատված կարգի 9-րդ կետով նախատեսված որեւէ կոռուպցիոն գործոն չի պարունակում:

Եզրակացություն

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում եւ ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի սոցիալական պաշտպանության ոլորտում
կարգավորման ազդեցության գնահատման

«Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին», «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», ««Օտարերկրացիների մասին» Հայաստանի Հանրապետության
օրենքում եւ ««Փախստականների եւ ապաստանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի (այսուհետ` նախագծեր) սոցիալական
ազդեցության գնահատումը կատարվել է «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 27.1 հոդվածի եւ ՀՀ Կառավարության 2010 թվականի հունվարի 14-ի  N 18-Ն որոշման համաձայն:

Նախագծերի սոցիալական ազդեցության գնահատումը կատարվել է սոցիալական պաշտպանության ոլորտի եւ դրա առանձին ենթաոլորտների իրավիճակի բնութագրիչների եւ դրանց ինդիկատորների հիման վրա:

Նախագծերը`

ա) ռազմավարական կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից ունեն չեզոք ազդեցություն,

բ) շահառուների վրա կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից` չեզոք ազդեցություն: