Հոդված 1. «Հրապարակային սակարկությունների մասին» 2003 թվականի հոկտեմբերի 8-ի ՀՕ-15-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) 38-րդ հոդվածում՝
1) «նախատեսված կանոնները» բառերից հետո լրացնել «(բացառությամբ մշակութային աճուրդների)» բառերը:
2. 1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից վեց ամիս հետո:
ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
«ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԱՃՈՒՐԴՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՄԱՍԻՆ», «ՀՐԱՊԱՐԱԿԱՅԻՆ ՍԱԿԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԼԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ՊԵՏԱԿԱՆ ՏՈՒՐՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԵՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ
1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը
Նախագծի մշակումը պայմանավորված է ՀՀ կառավարության կողմից 2023 թվականի նոյեմբերի 9-ի N 1951-Լ որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի պահպանության, զարգացման եւ հանրահռչակման 2023-2027 թվականների ռազմավարության 2-րդ հավելվածի Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի պահպանության, զարգացման եւ հանրահռչակման 2023-2027 թվականների ռազմավարության կատարումն ապահովող գործողությունների ծրագրի ԳԼԽԱՎՈՐ ՆՊԱՏԱԿ 2. Մշակութային եւ ստեղծարար ոլորտների արդիականացում, նորարարություն: 2.2 մասնավոր նպատակի Մշակութային եւ ստեղծարար ոլորտներում ինքնազբաղ ստեղծագործողների գործունեության խթանում գործողություն 4-ի Մշակութային առարկաների աճուրդի շուկայի ձեւավորում եւ խթանում միջոցառման պահանջից:
Հայաստանում գոյություն չունի գալերեաների եւ մշակութային աճուրդների մասին օրենք, էքսպերտային չափանիշներով գնահատման համակարգ, որի պատճառով բանկային համակարգն արվեստը կայուն արժեք չի համարում եւ գալերիստին իբրեւ վարկառու չի ընկալում: Այս ամենի բացակայությունից` բնագավառի մասնակիցները չեն կարողանում ֆինանսական շրջանառությունն ապահովել եւ զարգանալ, ինչպես նաեւ ձեւավորել բիզնես միջավայր: Հետեւաբար՝ մեր մշակութային քաղաքականության կամ պետական որեւէ փաստաթղթում նույնիսկ գոյություն չունի մշակութային աճուրդ սահմանումը: art-մենեջմենթ կազմակերպելու քայլեր Հայաստանում կատարվում են, հետեւաբար՝ կարեւոր է նաեւ այս նախագիծը, հակառակ դեպքում՝ գալերիստի, art-դիլերի, ներդրողի, շուկա ձեւավորողի քայլերն արդյունք չեն ունենա:Այս նախագծով գալի հեշտացվելու է ստեղծագործական աշխատանքների իրականացումը: Օրենքի ընդունման պարագայում օբյեկտիվորեն գնային քաղաքականություն է վարվելու եւ փաստերի հիման վրա արդարացնելու է իր սահմանած գնային համակարգը: Հնարավորություն կստեղծվի Հայաստանը ներգրավվել համաշխարհային մշակութային աճուրդային շուկայում: Բոլոր հնարավորություններն օգտագործվելու են հայ, օտարազգի արվեստագետների, գալերիստների, քննադատների միջեւ երկխոսություն ստեղծելու, միավորելու համար, որը այժմ առկա չէ:
Բացի այդ ուսումնասիրվել է միջազգային փորձը Ֆրանսիայի եւ Մեծ Բրիտանիայի, ինչպես նաեւ Սոթբիի ու Քրիսպի միջազգային աճուրդային տների աճուրդների կազմակերպման փորձը, ընթացակարգերը: Բացի այդ ուսումնասիրվել է ՀՀ օրենսդրության մեջ առկա խնդիրները՝ մշակութային արժեքների եւ առարկանների ձռքբերման եւ օտարման վերաբերյալ: Համապատասխան օրենք ունենալու անհրաժեշտությունը՝ պայմանավորված է նաեւ կոնկրետ դեպքերի օրինակով,
- կոնկրետ առաջարկություններ են ներկայացվել իրավիճակի բարելավման նպատակով: Առկա կարգավորումները չեն նպաստում բնագավառի կայացմանը, ավելին՝ կարող են լրջորեն վնասել: Մշակված նախագծի տրամաբանությունը մշակութային կազմակերպությունների հնարավորությունների բարձրացնելն է, ինչ կնպաստի մշակութային աճուրդների մշակույթի ձեւավորմանը, կանոների պարզեցմանը: Օրենքի նախագծելուց հաշվի են առնվել բնագավառում գործող միջազգային պայմանագրերով ստանձնած պարտավորությունները:
Միաժամանակ, օրենքի ընդունման դեպքում սահմանվել է նաեւ վարչական պատասխանատվություն մշակութային աճուրդների կազմակերպման ընթացակարգի խախտման համար եւ օրենքի կիրարկումն ապահովող միջոցառումների շրջանակներում կարգավորումներ են ամրագրվելու նաեւ մարմինների կանոնադրություններում:
2. Առկա իրավիճակն ու խնդիրները
Աճուրդների համակարգում ամբողջ աշխարհում կարեւոր տեղ են զբաղեցնում մշակութային աճուրդները, որոնք ապահովում են արվեստի ստեղծագործությունների վաճառքի թափանցիկ մեխանիզմների եւ գործիքակազմի զարգացումը, արվեստի շուկայի ձեւավորումը: Այս առումով մշակութային աճուրդները ճկուն հարթակներ են, որոնք ձեւավորում եւ արտացոլում արվեստի շուկայի տեղաշարժերը եւ դինամիկ զարգացումները: Ներկայում Հայաստանի Հանրապետությունում մշակութային աճուրդների դաշտը կայացած չէ, որը բացասական ազդեցություն ունի ընդհանուր արվեստի շուկայի կայացման գործում: Մասնավորաբար, կանոնակարգված չեն արվեստի գործերի առքուվաճառքի գործընթացները: Բացակայում է արվեստի պատկերասրահների եւ աճուրդային տների միջեւ համագործակցության էկոհամակարգը, որը կարեւոր նշանակություն ունի ընդհանուր արվեստի դաշտի դինամիկ զարգացման, արվեստագետի վարկանիշի բարձրացման եւ արվեստի նոր միտումների ձեւավորման գործում: Միաժամանակ, արվեստի ստեղծագործությունների բաց հոսքերը եւ թափանցիկ շրջանառությունը ստեղծում են հնարավորություններ պետության կողմից մշտադիտարկում իրականացնելու եւ պետության համար կարեւոր նշանակության մշակութային արժեքների ձեռք բերման տեսանկյունից:
3. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները եւ անձինք
Նախագիծը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության կողմից:
4. Իրավական ակտի կիրառման դեպքում ակնկալվող արդյունքը
Նախագծի ընդունմամբ կապահովվի արվեստի շուկայում նոր տնտեսական մեխանիզմների ներդրումը եւ ընդհանուր միջավայրի կայացումը, որը կնպաստի արվեստի ստեղծագործությունների շրջանառության թանփանցիկ գործիքակազմի ներդրմանը եւ առաջարկ-պահանջարկի եւ մշակութային արժեքների գնային նոր չափորոշիչների սահմանմանը: Նախագծի ընդունմամբ կապհովվի ոլորտում համակարգված պետական քաղաքականության վարմանը, մասնավորապես Հայաստանի Հանրապետությունից մշակութային արժեքների արտահոսքի կանխմանը եւ պետական թանգարանային հավաքածուների համալրման համակարգված իրականացմանը:
5. Լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտությունը.
Նախագծի ընդունման պարագայում լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների հատկացման անհրաժեշտություն չի առաջանա:
6. Այլ իրավական ակտերում փոփոխությունների եւ/կամ լրացումների անհրաժեշտությունը.
Նախագծի ընդունման դեպքում այլ իրավական ակտերում փոփոխություններ եւ/կամ լրացումներ կատարելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:
7. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային եւ/կամ այլ ռազմավարություններ.
Նախագծի ընդունումը բխում է ՀՀ Կառավարության 2021 թվականի թվականի օգոստոսի 18-ի N 1363-Ա որոշմամբ հաստատված ծրագրից՝ մասնավորապես 4.9 Մշակույթ գլխի Մշակութային ժառանգության ոլորտում պետական քաղաքականության պարբերության պետություն-մասնավոր համագործակցության ընդլայնմանն ուղղված փոխշահավետ մեխանիզմների խթանումը միջոցառումից եւ Ժամանակակից արվեստի ոլորտում պետական քաղաքականության պարբերության արվեստի քննադատների ինստիտուտի ձեւավորումը եւ ակտիվացումը միջոցառումից:
ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԱՃՈՒՐԴՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՄԱՍԻՆ», «ՀՐԱՊԱՐԱԿԱՅԻՆ ՍԱԿԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԼԻՑԵՆԶԱՎՈՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ԵՎ «ՊԵՏԱԿԱՆ ՏՈՒՐՔԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ԿԱՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ
«Մշակութային աճուրդների կազմակերպման մասին», «Հրապարակային սակարկությունների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «Լիցենզավորման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» եւ «Պետական տուրքի մասին օրենքում» լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման կապակցությամբ Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի եկամուտների էական նվազեցում կամ ծախսերի ավելացում չի նախատեսվում:
Տեղեկանք գործող օրենքի փոփոխվող հոդվածների վերաբերյալ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում
