Armenian ARMSCII Armenian
Առաջին ընթերցում
Կ-886-28.10.2015,07.12.2015-ՊԻ-010/1

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի մայիսի 5-ի քաղաքացիական օրենսգրքի (այսուհետ` Օրենսգիրք) հինգերորդ բաժնի վերնագիրը «ԺԱՄԿԵՏՆԵՐ։» բառից հետո լրացնել «ԾԱՆՈՒՑՈՒՄՆԵՐ։» բառով:

Հոդված 2. Օրենսգիրքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր 201 գլխով.

«Գլուխ 201 ԾԱՆՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

Հոդված 3301 . Ծանուցումներ

1. Օրենքով ծանուցման պարտադիր կարգ նախատեսված չլինելու դեպքում կողմերը կարող են պայմանագրով սահմանել օրենքով կամ պայմանագրով իրենց վերապահված իրավունքների ու պարտականությունների իրացման մասին միմյանց ծանուցման կարգ, որի պահպանումը պարտադիր է կողմերի, իսկ օրենքով կամ կամովին ստանձնած պարտավորության դեպքում նաեւ այլոց համար:

2. Օրենքով ծանուցման պարտադիր կարգ նախատեսված չլինելու դեպքում իրավաբանական անձինք եւ արժեթղթեր թողարկողները կարող են համապատասխանաբար կանոնադրությամբ կամ արժեթղթերի թողարկման ազդագրով նախատեսել ծանուցման պարտադիր կարգ: Իրավաբանական անձի կանոնադրությամբ սահմանված ծանուցման կարգը պարտադիր է իրավաբանական անձի հիմնադիրների, մասնակիցների ու կառավարման մարմինների անդամների համար, իսկ արժեթղթերի թողարկման ազդագրով սահմանված ծանուցման կարգը` արժեթղթերի սեփականատերերի համար:

3. Պայմանագրով, կանոնադրությամբ կամ արժեթղթերի թողարկման ազդագրով սահմանված կարգով կատարված ծանուցումը համարվում է պատշաճ:

Օրենքով կամ պայմանագրով կամ կանոնադրությամբ կամ արժեթղթերի թողարկման ազդագրով ծանուցման կարգ նախատեսված չլինելու դեպքում ծանուցումը համարվում է պատշաճ, եթե կատարվել է պատվիրված նամակով՝ հանձնման մասին ծանուցմամբ, առձեռն փոխանցմամբ, իսկ դրանց անհնարինության դեպքում՝ օրենքով սահմանված հրապարակային եղանակով:
Իրավունքը գրանցման ենթակա լինելու դեպքում ծանուցման միջոցով իրավունքի իրացումը համարվում է պատշաճ, եթե ծանուցումը ուղարկվել է կամ օրենքով նախատեսված կարգով գրանցվել է գրանցում իրականացնող մարմնում։

4. Ծանուցողը ծանուցվողին կարող է ներկայացնել միայն այնպիսի առարկություններ, որոնք ապացուցում են իր կողմից ծանուցումը պայմանագրով սահմանված կարգով կատարելու մասին: Ծանուցվողը ծանուցողին կարող է ներկայացնել միայն այնպիսի առարկություններ, որոնք ապացուցում են ծանուցողի կողմից ծանուցումը պայմանագրով սահմանված կարգով չկատարելու մասին:

5. Դատարանը, արբիտրաժային տրիբունալը, ֆինանսական համակարգի հաշտարարը, ինչպես նաեւ պետական մարմինները կարող են կողմի պահանջով կողմերի միջեւ կնքված պայմանագրից բխող վեճերի լուծման կամ իրավունքների ու պարտականությունների իրականացման ժամանակ կիրառել կողմերի միջեւ կնքված պայմանագրով սահմանված ծանուցման կարգը, եթե կողմերը պայմանագրով ուղղակիորեն նախատեսել են նման հնարավորություն: Այս դրույթը կիրառվում է նաեւ այն դեպքերում, երբ նման հնարավորություն նախատեսված է իրավաբանական անձի կանոնադրությամբ, կամ արժեթղթեր թողարկողի ազդագրով:

6. Սպառողների շահերի պաշտպանության նպատակով օրենքով կամ այլ իրավական ակտերով կարող է սահմանվել ծանուցման օրինակելի կարգ ու պայմաններ:»:

Հոդված 3. Օրենսգրքի 234-րդ հոդվածում՝

1) լրացնել նոր 1.1-ին կետ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«1.1. Ազդագրի հիման վրա գրավով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում ազդագիրը հանդիսանում է նաեւ գրավի պայմանագիր կնքելու օֆերտա (գրավի պայմանագիր կնքելու առաջարկ):».

2) 2-րդ կետում առաջին նախադասությունից հետո լրացնել նոր նախադասություն հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Ազդագրի հիման վրա գրավով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում գրավի պայմանագրում գրավառուի անվան (անվանման) եւ բնակության (գտնվելու) վայրի փոխարեն նշվում է, որ գրավառուի է հանդիսանում արժեթղթերի նկատմամբ իրավունքների գրառում կատարող անձի կողմից վարվող գրանցամատյանում (ռեեստրում) նշված արժեթղթի սեփականատերը/անվանատերը:»:

Հոդված 4. 236-րդ հոդվածում՝

1) 1-ին կետը լրացնել նոր նախադասությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ.

«Գրավ դրված գույքը այլ գրավի (հաջորդող գրավի) առարկա դարձնելու գրավատուի իրավունքը սահմանափակող համաձայնությունն առոչինչ է:».

2) 2-րդ կետից հանել առաջին նախադասությունը.

3) 3-րդ կետը «օրենքով» բառից հետ լրացնել «կամ նոր եւ նախորդ գրավառուների միջեւ կնքված պայմանագրով» բառերով.

4) 3-րդ կետից հետո լրացնել նոր 4-րդ կետ հետեւյալ բովանդակությամբ.

«4. Պարտապանի կողմից նոր գրավառուի հանդեպ պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման դեպքում նոր գրավառուն, մինչեւ գրավի առարկայի բռնագանձման գործընթաց սկսելը, պարտավոր է նախորդ գրավառուին տեղեկացնել պարտապանի կողմից իր հանդեպ պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման դեպքի մասին` այդ մասին տեղեկանալուց 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Տեղեկացումը ստանալու պահից նախորդ գրավառուն իրավունք ունի՝

1) չձեռնարկել որեւէ գործողություն գրավի առարկայի հետ կապված, կամ

2) սկսել գրավի առարկայի բռնագանձման գործընթացը, որի դեպքում նոր գրավառուն այլեւս իրավասու չէ սկսել բռնագանձման գործընթաց, կամ

3) գնել գրավի առարկա գույքը, կամ

4) նոր գրավառուից գնել գրավով ապահովված պարտավորությունը՝ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 25-րդ գլխով սահմանված կարգով, եւ դադարեցնել բռնագանձման գործընթացը, կամ

5) առաջարկել նոր գրավառուին ամբողջությամբ կատարել պարտապանի՝ իր (նախորդ գրավառուի) նկատմամբ ունեցած պարտավորությունը, կամ

6) համաձայնություն տալ նոր գրավառուի կողմից բռնագանձման արդյունքում գրավի առարկան երրորդ անձի օտարելուն, որի դեպքում նախորդ գրավառուի գրավի իրավունքը գույքի նկատմամբ պահպանվում է:

Նախորդ գրավառուն պարտավոր է սույն հոդվածով նախատեսված իր իրավունքների իրականացման մասին որոշում կայացնելու մասին տեղեկացնել նոր գրավառուին սույն հոդվածով նախատեսված ծանուցումը ստանալու պահից 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում:

Նոր գրավառուն պարտավոր է պարտապանի կողմից իր հանդեպ պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման դեպքում առաջնորդվել նախորդ գրավառուի սույն հոդվածի 4-րդ կետի 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ եւ 6-րդ ենթակետերով նախատեսված իրավունքների իրականացման վերաբերյալ նախորդ գրավառուի կայացրած որոշմամբ:»:

Հոդված 5. Oրենսգիրքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 243.1 հոդվածով՝

«Հոդված 243.1. Գրավ դրված գույքի վրա գրավատուի՝ երրորդ անձանց նկատմամբ ունեցած այլ պարտավորությունների կատարման համար կիրառվող սահմանափակումները

1. Գրավ դրված գույքի վրա գրավատուի՝ երրորդ անձանց նկատմամբ ունեցած այլ պարտավորությունների կատարման համար արգելադրում, կալանք, բռնագանձում, առգրավում կամ գույքի նկատմամբ ցանկացած այլ սահմանափակում (այսուհետ՝ սույն հոդվածով Սահմանափակում) կիրառելու դեպքում գրավի առարկայի արժեքից առաջնային բավարարում ստանալու նախապատվության իրավունք ունեցող գրավառուն իրավունք ունի իրականացնել սույն օրենսգրքով գրավառուին վերապահված բոլոր իրավունքները, այդ թվում՝ բռնագանձում տարածել եւ իրացնել գրավի առարկան, բացառությամբ հանցավոր ճանապարհով ձեռք բերված գույքի, ինչպես նաեւ քրեական գործի շրջանակում՝ քաղաքացիական հայցվորին հանցագործությամբ պատճառված վնասների հատուցման համար անհրաժեշտ գույքի, որի մասով վիճարկվում է այդ գույքի գրավի կամ սեփականության իրավունքը:

2. Գրավ դրված գույքի նկատմամբ Սահմանափակումներ կիրառված լինելու դեպքում այդ Սահմանափակումները տարածվում են գրավ դրված գույքի իրացումից հետո մնացած դրամական միջոցների վրա։

3. Եթե գրավի առարկան իրեղեն ապացույց է կամ դրա վրա քրեական հետապնդում իրականացնող մարմինների կողմից դրված է կալանք, ապա գրավի առարկան կարող է իրացվել այդ առարկայի նկատմամբ կիրառված բոլոր սահմանափակումներով ծանրաբեռնված։

4. Սույն հոդվածի համաձայն գրավի առարկայի իրացման եւ գրավով ապահովված պարտավորությունների բավարարման արդյունքում մնացած գումարը՝ սույն օրենսգրքի 251-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված ծախսերը նվազեցնելուց հետո, փոխանցվում է գրավատուի բանկային հաշվին: Այն դեպքում, երբ գրավատուն չունի բանկային հաշիվ կամ գրավառուին հայտնի չեն գրավատուի բանկային հաշվի տվյալները, ապա գրավառուն օրենքի ուժով պարտավոր է գրավատուի համար անվճար բացել եւ վարել բանկային հաշիվ եւ այդ միջոցները փոխանցել բացված բանկային հաշվին: Ընդ որում` տվյալ բանկային հաշվին այլ միջոցներ, քան նախատեսված են սույն մասով մուտքագրել չի թույլատրվում եւ այդ հաշիվը ենթակա է փակման սույն մասով նախատեսված գումարը կանխիկացվելուց կամ փոխանցվելուց կամ ցանկացած այլ կերպ ելքագրվելուց հետո: Սույն մասով սահմանված գործողությունների մասին գրավառուն ծանուցում է իրեն հայտնի մյուս պարտատերերին եւ Սահմանափակում կիրառած մարմնին:

5. Սույն հոդվածի 5-րդ մասով նախատեսված միջոցները բանկային կամ դեպոզիտ հաշվին փոխանցելու պահից այդ միջոցների վրա օրենքի ուժով տարածվում է մինչ գրավի առարկայի իրացումը կիրառված Սահմանափակումը:

6. Սույն հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված պարտավորությունները կատարելու անհնարինության դեպքում կիրառվում է սույն օրենսգրքի 366-րդ հոդվածի դրույթները, սույն հոդվածի պահանջներին համապատասխան։

Հոդված 6. Օրենսգրքի 249-րդ հոդվածում՝

1) լրացնել նոր 1.1-ին կետ հետեւյալ բովանդակությամբ.

«1.1. Այն դեպքում, երբ գույքը հանդիսանում է հաջորդող գրավի առարկա, ի լրումն սույն հոդվածի 1-ին կետով նախատեսված պայմանների, նոր գրավառուն իրավասու է բռնագանձել եւ իրացնել գրավի առարկան՝ բացառապես սույն օրենսգրքի 236-րդ հոդվածով սահմանված կարգով:»:

2) 2-րդ կետում`

ա. առաջին պարբերությունում՝ բոլոր «գրավատուին» բառերը փոխարինել «գրավատուին եւ պարտապանին (եթե գրավատուն եւ պարտապանը տարբեր սուբյեկտներ են)» բառերով, իսկ «գրավատուն» բառերը փոխարինել «գրավատուն (պարտապանը)» բառերով:

բ. առաջին պարբերությունը, երրորդ նախադասությունից հետո լրացնել նոր նախադասությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ.

«Այն դեպքում, երբ գրավի իրավունքը ենթակա է գրանցման (այդ թվում՝ պետական գրանցման) գրավառուն մինչեւ գրավի բռնագանձման գործընթացը սկսելը, ինչպես նաեւ գրավի բռնագանձման գործընթացը դադարեցնելու կամ ավարտվելու դեպքում պարտավոր է այդ մասին պատշաճ ձեւով ծանուցել նաեւ գրանցում իրականացնող մարմնին:».

գ. երկրորդ եւ երրորդ պարբերություններում «պարտապանին» բառերը փոխարինել «գրավատուին եւ պարտապանին (եթե գրավատուն եւ պարտապանը տարբեր սուբյեկտներ են)», իսկ կիրառության դեպքում՝ նաեւ գրանցում իրականացնող մարմնին» բառերով:

«3. Սույն հոդվածով սահմանված պատշաճ ծանուցում կամ բռնագանձման մասին ծանուցումը գրավատուին կամ պարտապանին պաշտաճ կարգով հանձնված է համարվում, եթե ծանուցումը կատարվել է սույն օրենսգրքի 20.1-ին գլխով սահմանված կարգով:»:

Հոդված 6. Օրենսգրքի 251-րդ հոդվածը 5-րդ կետից հետո լրացնել նոր 6-րդ կետով հետեւյալ բովանդակությամբ.

«6.Գրավառուի կողմից սույն գլխով սահմանված կարգով գրավի առարկան ի սեփականություն վերցնելու օրվանից գրավով ապահովված պարտավորության մարված չափի նկատմամբ որեւէ տոկոս կամ տուժանք չի կիրառվում:»:

Հոդված 7. Օրենսգրքի 256-րդ հոդվածի 4-րդ կետում «Արժեթղթերով» բառը փոխարինել «Փաստաթղթային արժեթղթերով» բառով.

Հոդված 8. Օրենսգրքի 262-րդ հոդվածի 1-ին կետը առաջին նախադասությունից հետո լրացնել նոր նախադասությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Ազդագրի հիման վրա հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում հիփոթեքի պայմանագրում գրավառուի անունի (անվանման) եւ բնակության (գտնվելու) վայրի փոխարեն նշվում է, որ գրավառու է հանդիսանում արժեթղթերի նկատմամբ իրավունքների գրառում կատարող անձի կողմից վարվող գրանցամատյանում (ռեեստրում) նշված արժեթղթի սեփականատերը/անվանատերը:»:

Հոդված 9. Օրենսգրքի 263-րդ հոդվածում՝

1) 3-րդ կետը առաջին նախադասությունից հետո լրացնել նոր նախադասությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Ազդագրի հիման վրա հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում հիփոթեքի պայմանագիրը կարող է կնքվել փաստաթղթի փոխանակմամբ:».

2) 4-րդ կետը առաջին նախադասությունից հետո լրացնել նոր նախադասությամբ հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«Ազդագրի հիման վրա հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում հիփոթեքի պայմանագիրը հանդիսանում է ազդագրի բաղկացուցիչ մաս, այդ թվում՝ առանձին հավելված (հիփոթեքի պայմանագիր), որը պետք է վավերացվի նոտարական կարգով:»:

Հոդված 10. Օրենսգրքի 264-րդ հոդվածը առաջին կետից հետո լրացնել նոր 1.1 կետով հետեւյալ բովանդակությամբ՝

«1.1. Ազդագրի հիման վրա հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի թողարկման դեպքում հիփոթեքի պայմանագրով գրավի իրավունքների (առաջին) պետական գրանցումը պետք է իրականացվի ազդագրի բաղկացուցիչ մաս, այդ թվում՝ առանձին հավելված հանդիսացող հիփոթեքի պայմանագրի հիման վրա: Ազդագրի հիման վրա հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի թողարկման պահից հիփոթեքի պայմանագրով գրավի իրավունքների (հետագա) պետական գրանցումը պետք է իրականացվի արժեթղթերի նկատմամբ իրավունքների գրառում կատարող անձի կողմից վարվող գրանցամատյանից (ռեեստրից) տրված քաղվածքի հիման վրա: Ընդ որում, ազդագրի հիման վրա թողարկված հիփոթեքով ապահովված արժեթղթերի սեփականատերերի փոփոխության յուրաքանչյուր դեպքում նոր գրավառուի իրավունքները համարվում են պետական գրանցում ստացած արժեթղթերի նկատմամբ սեփականության իրավունքը արժեթղթերի նկատմամբ իրավունքների գրառում կատարող անձի կողմից վարվող գրանցամատյանում (ռեեստրում) գրանցելու պահից:»:

Հոդված 11. Օրենսգրքի 299 հոդվածի 4-րդ կետը «ինչպես նաեւ» բառերից հետո լրացնել «անշարժ գույքով ապահովված վարկերի խմբային փոխանցման պայմանագրերի վրա,» բառերով:

Հոդված 12. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրը: