Հոդված 1. «Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2006 թվականի դեկտեմբերի 25-ի ՀՕ-51-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) 1-ին հոդվածի 3-րդ մասը ուժը կորցրած ճանաչել:
Հոդված 2. Օրենքի 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 2.2-րդ կետ.
«2.2) Պարտապանը իրավունք ունի դիմել դատարան կանխատեսվող սնանկության դեպքում, երբ ակնհայտ է, որ առաջանալու է սույն հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ եւ 2.1-րդ կետերով նախատեսված պարտապանի սեփական սնանկութունը ճանաչելու հիմքերը:»:
Հոդված 3. Օրենքի 4-րդ հոդվածը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«Հոդված 4. Սնանկության գործերի առարկայական ընդդատությունը
1. Սնանկության գործերի վարումն իրականացվում է ընդհանուր իրավասության դատարաններում (այսուհետ` դատարան)։ Դատարանում սնանկության գործերը վարվում են սնանկության գործեր քննող մասնագիտացված դատավորի կողմից միանձնյա:
2. Սնանկության գործով պարտապանի գույքի կազմում ներառված գույքի եւ իրավունքների առնչությամբ ծագած բոլոր քաղաքացիաիրավական վեճերը, որտեղ պարտապանը հանդես է գալիս որպես պատասխանող կամ պատասխանողի կողմում հանդես եկող երրորդ անձ, քննվում են նույն սնանկության գործի շրջանակում:»:
Հոդված 4. Օրենքի 12-րդ հոդվածի`
1) 1-ին մասում «սնանկությունը ճանաչելու» բառերից հետո լրացնել «կամ սնանկության վտանգի» բառերը:
2) 1-ին մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ է) եւ ը) կետեր .
«է) սնանկության վտանգի մասին դատարան ներկայացվող դիմումի եւ կից փաստաթղթերի պատճենները բոլոր պարտատերերին ուղարկելու մասին ապացույցները, սնանկության գործով կառավարչի վերաբերյալ առաջարկը.
ը) սնանկության վտանգի դիմումի դեպքում՝ սույն օրենքի պահանջներին համապատասխան կազմված ֆինանսական առողջացման ծրագիրը:»:
Հոդված 5. Օրենքի 14-րդ հոդվածի`
1) վերնագիրը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ`
«Սնանկության կամ սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումի ընդունումը մերժելը .
2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մաս.
«1.1 Դատավորը մերժում է սնանկության վտանգի դիմումը վարույթ ընդունել
ա) սույն հոդվածի 1-ին մասի ա) կետով նախատեսված դեպքում.
բ) եթե առկա չեն սույն օրենքի 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2.2-րդ կետով նախատեսված հիմքերը:»:
Հոդված 6. Օրենքի 15-րդ հոդվածի`
1) վերնագիրը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ`
«Սնանկության կամ սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումը վերադարձնելը».
2) 1-ին մասում «սնանկության» բառից հետո լրացնել «կամ սնանկության վտանգի» բառերը.
3) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մաս.
«1.1 Դատավորը վերադարձնում է սնանկության վերաբերյալ դիմումը, եթե պարտապանի կողմից ներկայացվել է սնանկության վտանգի մասին դիմում բացառությամբ սույն օրենքի 15.6-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքի:»:
Հոդված 7. Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 2.1 գլխով.
«ԳԼՈՒԽ 2.1
ՍՆԱՆԿՈՒԹՅԱՆ ՎՏԱՆԳԻ ՎԱՐՈՒՅԹԸ
Հոդված 15.1. Սնանկության վտանգի դիմումի քննության կարգը
1.Դատարանը պարտապանի կողմից ներկայացված սնանկության վտանգի դիմումի քննությունն իրականացնում է սույն օրենքով նախատեսված սնանկության վարույթի կանոնների համաձայն, այն հատուկ կանոնների պահպանմամբ, որոնք սահմանված են սույն գլխի դրույթներով։
Հոդված 15.2. Սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումը վարույթ ընդունելը
1. Սույն օրենքով նախատեսված պահանջների պահպանմամբ ներկայացված սնանկության վտանգի դիմումը դատավորն այն ստանալու օրը ընդունում է վարույթ եւ նշանակում է դատական նիստ մեկամսյա ժամկետում, եթե առկա չեն սույն օրենքի 14-րդ եւ 15-րդ հոդվածներով սահմանված սնանկության վտանգի դիմումի ընդունումը մերժելու կամ այն վերադարձնելու հիմքերը։
2. Դիմումը վարույթ ընդունելու եւ դատական նիստ հրավիրելու մասին դատավորը կայացնում է որոշում: Դիմումը վարույթ ընդունելու հետ միաժամանակ դատարանը պարտապանի կողմից առաջադրած սնանկության գործերի կառավարչին նշանակում է կառավարիչ։ Եթե մինչեւ դիմումի քննությունը պարտատերերը առարկություն են ներկայացնում պարտապանի կողմից առաջարկված կառավարչի թեկնածության վերաբերյալ, դատարանը կառավարիչ է նշանակում կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպության կողմից սույն օրենքի 22-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ներկայացված թեկնածուին:
3. Դատարանը սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումի վարույթ ընդունելու մասին որոշումն անհապաղ ուղարկում է պարտապանին, պարտապանի կողմից դիմումում ներկայացված պարտատերերին եւ կառավարչին։
Հոդված 15.3. Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումի քննարկումը
1. Դատական նիստի ժամանակի եւ վայրի մասին պատշաճ ձեւով տեղեկացված պարտապանի, պարտատերերի կամ կառավարչի չներկայանալն արգելք չէ պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումի քննության համար:
2. Ֆինանսական առողջացման ծրագիրը քննարկելու (լրամշակելու, փոփոխելու եւ այլն) նպատակով պարտատիրոջ միջնորդությամբ դատարանը կարող է երկարաձգել դիմումի քննարկումը մինչեւ 90 օր ժամկետով։
3. Դատական նիստում դիմումի, ինչպես նաեւ առկայության դեպքում պարտատերերի առարկությունների եւ առաջարկությունների քննարկման արդյունքներով դատարանը կայացնում է վճիռ` պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին, եթե պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագիրը համապատասխանում է սույն օրենքի պահանջներին, առկա է ֆինանսական առողջացման ծրագրում առկա տեղեկությունների արժանահավատության եւ ծրագրի կատարման հավանականության վերաբերյալ կառավարչի դրական եզրակացությունը, եւ`
1) պարտատերերը միաձայն համաձայնություն են տվել պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրին.
2) պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրին հավանություն են տվել պարտապանի նկատմամբ պահանջների ընդհանուր ծավալով առնվազն 60 տոկոս պահանջի իրավունք ունեցող պարտատերերը, առկա է կառավարչի եւ պարտապանի համաձայնությունը եւ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրով նախատեսված է ծրագրին համաձայնություն չտված պարտատերերի պահանջների բավարարում առնվազն այն չափով եւ ժամկետով, ինչը պարտատերերը ողջամտորեն կարող էին ստանալ պարտապանի լուծարման դեպքում.
4. Այն դեպքում, երբ սույն հոդվածի 3-րդ մասում նախատեսված ֆինանսական առողջացման ծրագրում նախատեսված է ապահովված պարտատիրոջ ապահովված իրավունքի առարկայի օգտագործումը, դատարանը կայացնում է վճիռ` պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին, եթե ապահովված պարտատիրոջը տրամադրվել է համարժեք պաշտպանություն (հոդված 41), որի վերաբերյալ կնքվել է պայմանագիր:
5. Դատական նիստում դիմումի քննարկման արդյունքներով դատարանը կայացնում է վճիռ` պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը մերժելու մասին, եթե դրա բավարարման համար սույն օրենքով նախատեսված հիմքերն առկա չեն։
6. Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին կամ դիմումը մերժելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից։ Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու կամ մերժելու մասին վճիռը կարող է բողոքարկվել վերաքննության կարգով վճիռը կայացնելու օրվանից 15-օրյա ժամկետում։
Հոդված 15.4. Պարտապանին սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումը բավարարելու հետեւանքները
1. Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո դատարանը`
1) պարտապանի սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումը բավարարելու եւ կառավարիչ նշանակելու մասին անհապաղ տեղեկացնում է`
ա. պարտապանի պետական գրանցումն իրականացնող պետական մարմնին,
բ. անշարժ եւ պետական գրանցման ենթակա այլ գույքի (իրավունքների) պետական գրանցումն իրականացնող պետական մարմիններին,
գ. այն հարկային մարմիններին, որտեղ պարտապանը հաշվառված է,
դ. մաքսային պետական մարմիններին,
ե. կենտրոնական բանկին` Հայաստանի Հանրապետության բանկերին եւ այլ վարկային կազմակերպություններին եւ Հայաստանի կենտրոնական դեպոզիտարիային, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող վարկային բյուրոներին ծանուցելու համար,
զ. դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայությանը,
է. Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանին` Հայաստանի Հանրապետության բոլոր դատարաններին ծանուցելու համար,
ը. պարտապանին լիցենզիա տված պետական մարմնին (մարմիններին), եթե դիմումում առկա է տեղեկատվություն լիցենզիա ունենալու մասին.
թ. աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերով լիազոր պետական մարմնին:
Սույն կետով նախատեսված տեղեկացումն ուղարկվում է գրավոր կամ առանձին գերատեսչությունների հետ համաձայնեցված կարգով, այդ թվում` էլեկտրոնային հաղորդակցության միջոցների գործադրմամբ.
2) կառավարչին պարտավորեցնում է ոչ ուշ, քան սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու մասին վճռի ուժի մեջ մտնելու պահից` 5 օրվա ընթացքում, պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումի բավարարման մասին տեղեկություններ հրապարակել Հայաստանի Հանրապետության հրապարակային ծանուցումների պաշտոնական ինտերնետային կայքում պարտապանի հաշվին եւ փակցնել դատարանի շենքում հատուկ հատկացված տեղում:
2. Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու պահից եւ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրի գործողության ժամանակահատվածում, ինչպես նաեւ Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում ստուգման կամ ուսումնասիրության իրականացման համար դատարանի որոշում չի պահանջվում:
3. Պարտապանի սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու պահից կասեցվում են պարտապանի կանոնադրական (բաժնեհավաք, փայահավաք) կապիտալում մասնակցություն ունեցող անձանց` օրենքով եւ պարտապանի կանոնադրությամբ սահմանված գույքի կառավարման եւ տնօրինմանը վերաբերող այն լիազորությունները, որոնք պայմանավորված են այդ մասնակցությամբ: Նշված լիազորությունների իրականացումը կարող է թույլատրվել դատարանի որոշմամբ` ֆինանսական առողջացման ծրագրի շրջանակներում:
4. Սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո պարտապանի ղեկավարը գործում է կառավարչի հսկողության ներքո, իսկ պարտապանի կառավարման մարմինների` պարտապանի գույքը կառավարելու եւ տնօրինելու իրավազորությունները կասեցվում են ֆինանսական առողջացման ծրագրի գործողության ժամկետով։ Պարտապանի ղեկավարին արգելվում է պարտապանի գույքը տնօրինելու կամ պարտապանի համար գույքային պարտավորություն առաջացնող ցանկացած գործողություն կատարել առանց կառավարչի համաձայնության։
Հոդված 15.5. Պարտատերերի պահանջների բավարարման սառեցումը (մորատորիում) սնանկության վտանգի վարույթում
1.Սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու պահից.
1) արգելվում է առանց դատարանի որոշման պարտապանի կողմից իր ցանկացած պայմանագրային կամ այլ պարտավորություններով պարտատերերին դրամական կամ այլ բավարարում տալը այլ կերպ, քան ֆինանսական առողջացման ծրագրով նախատեսված կարգով,
2) արգելվում է պարտապանից գումարի բռնագանձման կամ գույք հանձնելու պահանջներով որեւէ քաղաքացիական կամ վարչական գործի վարույթի սկսումը, որտեղ պարտապանը հանդես է գալիս որպես պատասխանող կամ վեճի առարկայի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջներ չներկայացնող պատասխանողի կողմում հանդես եկող երրորդ անձ` պարտապանի մասով,
3) կարճվում է սնանկության վտանգի վարույթին առնչվող կամ դրա ընթացքի վրա ազդող պարտապանից գումարի բռնագանձման կամ գույք հանձնելու պահանջներով այն քաղաքացիական գործի վարույթը, որտեղ պարտապանը հանդես է գալիս որպես պատասխանող կամ վեճի առարկայի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջներ չներկայացնող պատասխանողի կողմում հանդես եկող երրորդ անձ` պարտապանի մասով:
Սույն կետում նշված քաղաքացիական գործը կարող է վերսկսվել սնանկության վտանգի վարույթի ավարտից հետո:
4) կասեցվում է դրամական պարտավորությունների եւ պարտադիր վճարումների, ներառյալ` հարկերի, տուրքերի եւ այլ պարտադիր վճարների գծով պարտավորությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու համար հաշվարկման, վճարման կամ գանձման ենթակա տուժանքների եւ այլ ֆինանսական պատժամիջոցների, ինչպես նաեւ վճարման ենթակա տոկոսների հաշվարկումը, վճարումը կամ գանձումը.
5) կարճվում են գույքային բռնագանձումներով եւ հայցի ապահովման բոլոր կատարողական վարույթները:
2. Մորատորիումի գործողությունը չի տարածվում`
1) ալիմենտների բռնագանձման վրա.
2) ի ապահովումն պարտապանի պարտավորությունների կատարման` երաշխիք կամ երաշխավորություն տված անձանց կողմից այդ երաշխիքի կամ երաշխավորության գծով դրամական կամ այլ բավարարում տալու կամ դրա կատարմանն ուղղված ցանկացած գործողության կամ գործընթացի վրա.
3) սնանկության վտանգի դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռը կայացնելուց հետո ընկած ժամանակահատվածում պարտապանի կողմից ստանձնած պարտավորությունների վրա։
4) ապահովված իրավունք ունեցող պարտատիրոջ ապահովված իրավունքի առարկայի վրա, եթե դատարանը սույն օրենքով սահմանված կարգով պարտատիրոջը թույլատրել է դրա իրացումը արտադատական կարգով: Ապահովված իրավունքի առարկայի արտադատական կարգով իրացման նկատմամբ կիրառվում են սույն օրենքի 39.1-րդ եւ 39.2-րդ հոդվածներով սահմանված կարգավորումները: »:
3. Իրավաբանական անձ կամ անհատ ձեռնարկատեր պարտապանին սնանկության վտանգի վերաբերյալ դիմումը բավարարելու եւ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու պահից ֆինանսական եւ այլ բնույթի հաշվետվություններ շարունակում է ներկայացնել պարտապանի ղեկավարը կամ անհատ ձեռնարկատերը եւ կրում է դրանք չներկայացնելու կամ ոչ պատշաճ ներկայացնելու համար օրենսդրությամբ սահմանված պատասխանատվությունը:
4. Մորատորիումը շարունակվում է մինչեւ տվյալ սնանկության վտանգի վարույթով ֆինանսական առողջացման ծրագրի ավարտի օրը։
Հոդված. 15.6 Պարտապանին սնանկ ճանաչելը սնանկության վտանգի դիմումի հիման վրա
1. Եթե սնանկության վտանգի դիմումի քննարկման արդյունքում պարզվում է, որ պարտապանի մոտ առկա է սույն օրենքին համապատասխան պարտապանին սնանկ ճանաչելու հիմքերը, ապա դատարանը կարող է սնանկ ճանաչել պարտապանին, եթե պարտապանը համապատասխան դիմում է ներկայացնում։
Հոդված 15.7. Ֆինանսական առողջացման ծրագրի պարտադիր պայմանները
1. Սույն օրենքով նախատեսված պայմաններից բացի, սնանկության վտանգի վարույթում ներկայացվող պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագիրը պետք է ներառի նաեւ`
1) կառավարչի լիազորությունները,
2) պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրի իրականացումը ֆինանսավորող անձի պահանջների արտահերթ բավարարման պայման, ընդ որում այդ պահանջին պետք է տրվի մնացած բոլոր պարտատերերի պահանջների, կառավարչի վարձատրության, վարչական ծախսերի նկատմամբ գերակայություն։
Հոդված 15.8. Ֆինանսական առողջացման ծրագրի վաղաժամկետ դադարեցումը
1. Սույն օրենքով նախատեսված Ֆինանսական առողջացման ծրագրի վաղաժամկետ դադարեցման հիմքերի առկայության դեպքում դատարանը կառավարչի միջնորդությամբ վաղաժամկետ դադարեցնում է ֆինանսական առողջացման ծրագիրը եւ վճիռ է կայացնում պարտապանի սնանկության վտանգի վարույթը ավարտելու մասին։
Հոդված 15.9. Ֆինանսական առողջացման ծրագրի ավարտը
1. Եթե սույն օրենքով սահմանված կարգով սնանկության վտանգի վարույթով ֆինանսական առողջացման ծրագրի կատարման մասին կառավարչի հաշվետվությունը դատարանը մերժում է, ապա վճիռ է կայացվում սնանկության վտանգի վարույթն ավարտելու մասին։»:
Հոդված 8. Օրենքի 16-րդ հոդվածի՝
1) վերնագրում «կամավոր» բառից հետո լրացնել «եւ հարկադրված» բառերը, իսկ «դիմումի» բառը փոխարինել «դիմումների» բառերով:
2) 1-ին մասի «պարտապանն առերեւույթ անվճարունակ է» բառերը փոխարինել «առկա է սույն օրենքի 3-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կամ 2.1-րդ կետերով կամ 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված հիմքերը» բառերով։
3) 2-րդ մասի 1-ին նախադասությունը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ. «Հարկադրված սնանկության վերաբերյալ դիմումը վարույթ ընդունելուց հետո` 15 օրվա ընթացքում, դատավորը նշանակում է դատական նիստ, որին հրավիրվում են պարտապանը եւ դիմումում նշված պարտատերերը:»:
Հոդված 9. Օրենքի 17-րդ հոդվածի՝
1) 1-ին մասի 1-ին պարբերությունից հետո լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր պարբերություն.
«Հարկադրված սնանկության վերաբերյալ դիմումը վարույթ ընդունելու մասին որոշումը ստանալուց հետո հնգօրյա ժամկետում պարտապանը պարտավոր է դատարանին ներկայացնել սույն օրենքի 12-րդ հոդվածով նախատեսված փաստաթղթերը եւ կրում է դրանք չներկայացնելու պատճառով առաջացող իրավական հետեւանքների ռիսկը։».
2) 3-րդ մասում «ծախսերը» բառից հետո լրացնել «եւ վճարել ժամանակավոր կառավարչի վարձատրությունը» բառերը:
Հոդված 10. Օրենքի 19-րդ հոդվածի 3-րդ մասում «կանոնադրությամբ սահմանված» բառերից հետո լրացնել «գույքի կառավարման եւ տնօրինմանը վերաբերող» բառերը։
Հոդված 11. Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 20.1 հոդվածով.
«Հոդված 20.1 Սնանկության գործով առանձին պահանջների քննության կասեցման հիմքերը եւ կարգը
1.Սնանկության գործի վարույթը առանձին պարտատերերի պահանջների մասով կարող է կասեցվել Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված՝ կասեցման հիմքերի առկայության դեպքում, եթե այդ իրավակարգավորումները կիրառելի են սնանկության վարույթում առանձին պահանջների քննության նկատմամբ:
2.Առանձին պահանջների մասով վարույթի կասեցումը չի ընդհատում սնանկության վարույթի ընթացքը:
3.Առանձին պահանջի քննությունը կասեցնելու դեպքում հետագա վարույթի ընթացքում նույն հերթի մնացած պահանջները բավարարելուց հետո, կասեցված պահանջի չափի համամասնությամբ դրամական միջոցներ են սառեցվում սնանկության հատուկ հաշվին: Վարույթը կասեցնելու հիմքը վերանալուց եւ պահանջը հաստատվելուց հետո դատարանի որոշմամբ սնանկության հատուկ հաշվին սառեցված դրամական միջոցները փոխանցվում են պարտատիրոջը: Եթե պահանջի քննության կասեցման հիմքերը վերանալուց հետո կասեցված պահանջը չի հաստատվում, ապա այդ հիմքով սնանկության հատուկ հաշվին սառեցված դրամական միջոցները բաշխվում են սույն օրենքով սահմանված կարգով՝ դատարանի որոշման հիման վրա:
4.Այն պարտատերը, ում պահանջի քննությունը կասեցվել է, կարող է մասնակցել պարտատերերի ժողովներին միայն խորհրդակցական ձայնի իրավունքով: Պահանջի քննության կասեցման հիմքերը վերանալու եւ դատարանի կողմից այդ պահանջը հաստատելու դեպքում՝ պարտատերը մասնակցում է պարտատերերի ժողովին քվեարկության իրավունքով՝ սույն օրենքով սահմանված կարգով:»:
Հոդված 12. Օրենքի 21-րդ հոդվածի 2-րդ մասի բ) կետում ««ե» եւ «զ»» բառերը փոխարինել ««ե», «զ» եւ «ժա.1»» բառերով:
Հոդված 13. Օրենքի 22-րդ հոդվածում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 2.1-րդ մաս.
«2.1 Եթե պարտապանին սնանկ ճանաչելու մասին վճիռ կայացնելուց հետո` 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում պարտապանը եւ գործին որպես դիմող մասնակցած պարտատերը ժամանակավոր կառավարչին տվյալ սնանկության գործով կառավարիչ նշանակելու դեմ առարկություն չեն ներկայացնում, ապա դատարանը կարող է որոշում կայացնել տվյալ սնանկության գործով ժամանակավոր կառավարչին կառավարիչ նշանակելու մասին:»:
Հոդված 14. Օրենքի 23-րդ հոդվածի 1-ին մասում «հանդիսանալ» բառից հետո լրացնել «65 տարին չլրացած», իսկ «այն ֆիզիկական անձը,» բառերից հետո լրացնել « բացառությամբ սույն օրենքի 29.2-րդ հոդվածի 5-րդ մասով սահմանված դեպքի,» բառերը։
Հոդված 15 . Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 23.1 հոդվածով.
«Հոդված 23.1. Կառավարչի վարքագծի կանոնները
1. Կառավարիչը պարտավոր է առաջնորդվել վարքագծի հետեւյալ կանոններով.
1) ապահովել հարգալից եւ անկողմնակալ վերաբերմունք պարտապանի եւ պարտատերերի նկատմամբ.
2) կողմերին պարզաբանել սնանկության գործընթացի բնույթը.
3) պահպանել սնանկության գործի ընթացքում իրեն հայտնի դարձած օրենքով պահպանվող գաղտնի տեղեկությունները.
4) սնանկության գործընթացում իրեն վերապահված լիազորություններն իրականացնել հնարավոր սեղմ ժամկետներում.
5) նպաստել կառավարիչների նկատմամբ վստահության ձեւավորմանը։»:
Հոդված 16. Օրենքի 26-րդ հոդվածի՝
1) 5-րդ մասից հանել «էթիկայի» բառը եւ «կիրառումը» բառից հետո լրացնել «սույն օրենքի 23.1.-ին հոդվածով սահմանված կանոնների հիման վրա» բառերը:
2) 5-րդ մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ երկրորդ նախադասություն.
«Կառավարիչների շարունակական մասնագիտական զարգացումն ապահովելու նպատակով՝ կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպությունը կազմակերպում եւ իրականացնում է սնանկության գործով կառավարիչների ամենամյա պարտադիր վերապատրաստումներ նվազագույնը 24 ակադեմիական ժամ ընդհանուր տեւողությամբ:»:
Հոդված 17. Օրենքի 29-րդ հոդվածի`
1) 1-ին մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ ժա.1) եւ ժա.2) կետեր.
«ժա.1) օրենքով սահմանված կարգով դիմում է շարժական գույքի նկատմամբ կիրառված սահմանափակումները գրանցելու համար.
ժա.2) պարտապանի կամ պարտատերերի կամ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրով ներգրավված ֆինանսավորողի պահանջով վերջիններիս տրամադրում է տեղեկություններ պարտապանի սնանկության վարույթի կամ ֆինանսական առողջացման վերաբերյալ` պահանջը գրավոր ստանալուց հետո առավելագույնը 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում:»:
Հոդված 18. Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 29.1-րդ հոդվածով.
«Հոդված 29.1. Կառավարչի գործունեության կասեցումը
1. Կառավարչի գործունեությունը կասեցվում է`
1) եթե երեք ամիս անընդմեջ չի վճարել կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպությանը վճարվող անդամավճարը.
2) եթե կառավարիչը դատական կարգով ճանաչվել է սնանկ՝ սնանկության վարույթի ողջ ժամանակահատվածում.
3) եթե կառավարիչը առանց հարգելի պատճառների չի մասնակցել կառավարիչների վերապատրաստման դասընթացներին մեկ տարվա ընթացքում ավելի քան 8 ակադեմիական ժամ տեւողությամբ.
4) օրենքով նախատեսված այլ դեպքերում, կարգով եւ ժամկետներում:
2. Կառավարչի գործունեության կասեցման մասին որոշումը կայացնում է կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպության գործադիր տնօրենը` նշելով գործունեության կասեցման հիմնավորումները եւ ժամկետը:
Սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով նախատեսված դեպքում կառավարչի գործունեությունը կասեցվում է մինչեւ անդամավճարի վճարումը, իսկ 1-ին մասի 3-րդ կետով նախատեսված դեպքում՝ մինչեւ համապատասխան քանակով վերապատրաստման դասընթացների մասնակցության ժամերը լրացնելը: Սույն մասով նախատեսված կասեցման ժամանակահատվածը չի կարող մեկ տարուց ավելին լինել։
3. Կառավարչի գործունեությունը կասեցված է համարվում կասեցման մասին որոշումը (հրամանը) նրան հանձնելու օրվան հաջորդող օրվանից:
4. Գործունեությունը կասեցված կառավարիչն իրավունք չունի կատարել կառավարչի լիազորությունները՝ մինչեւ կասեցման ժամկետի ավարտը:
5. Կառավարիչն իրավունք ունի դատական կարգով բողոքարկել իր գործունեության կասեցման մասին որոշումը:
6. Կառավարչի գործունեության կասեցման դեպքում նրա վարույթում գտնվող սնանկության գործերով նշանակվում է նոր կառավարիչ՝ սույն օրենքի 22-րդ հոդվածով սահմանված կարգով:»:
Հոդված 19. Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 29.2-րդ հոդվածով.
«Հոդված 29.2 Կառավարչի լիազորությունները դադարեցնելը
1. Կառավարչի լիազորությունները դադարեցվում են սնանկության կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպության դիտորդ խորհրդի որոշմամբ, եթե`
1) կառավարիչը դիմել է այդ մասին.
2) լրացել է նրա 65 տարին (պաշտոնավարման տարիքը), բացառությամբ սույն հոդվածի 5-րդ մասի.
3) իր գրավոր համաձայնությամբ ընտրվել կամ նշանակվել է այլ պաշտոնում կամ անցել է սնանկության գործով կառավարչի գործունեության հետ անհամատեղելի այլ աշխատանքի.
4) ժամանակավոր անաշխատունակության հետեւանքով նա ավելի քան վեց ամիս անընդմեջ չի ներկայացել աշխատանքի.
5) դատարանի՝ օրինական ուժի մեջ մտած վճռի հիման վրա նա ճանաչվել է անգործունակ, սահմանափակ գործունակ, անհայտ բացակայող կամ մահացած.
6) օրինական ուժի մեջ է մտել նրա նկատմամբ մեղադրական դատավճիռը, որով անձը դատապարտվել է ազատությունից զրկելու հետ կապված պատժի, կամ նա դատվածություն ունի պետական ծառայության դեմ ուղղված հանցագործության համար.
7) դատական կարգով ճանաչվել է սնանկ եւ սնանկության վարույթը չի ավարտվել պարտապանի ֆինանսական առողջացմամբ.
8) եթե նա թույլ է տվել կառավարչի` օրենքով սահմանված պարտականությունների կոպիտ կամ պարբերական խախտումներ: Կոպիտ է համարվում այն խախտումը, որը անհամատեղելի է կառավարչի վարքագծի կանոնների հետ: Պարբերական է այն խախտումը, որը, առանձին վերցրած, թեեւ կոպիտ խախտում չի համարվում, սակայն իր պարբերականությամբ անհամատեղելի է կառավարչի վարքագծի կանոնների հետ:
2. Եթե կառավարիչը սնանկության գործով կառավարչի որակավորում ստացել է օրենքի պահանջների խախտմամբ, ապա կառավարչի լիազորությունները դադարեցվում են Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարի որոշմամբ` ինքնակարգավորվող կազմակերպության դիտորդ խորհրդի եզրակացության հիման վրա։ Որոշումը կարող է բողոքարկվել դատական կարգով որոշումը ստանալուց հետո 15-oրյա ժամկետում։
3. Սույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն կառավարչի լիազորությունները դադարում են նրա 65 տարին լրանալու հաջորդ օրվանից, իսկ սույն հոդվածի 1-ին մասի 1-ին, 3-5-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում` որոշման մեջ նշված օրվանից, իսկ 6-7-րդ կետերով նախատեսված դեպքերում՝ համապատասխան դատական ակտի օրինական ուժի մեջ մտնելու օրվանից:
4. Լիազորությունները դադարեցված կառավարիչը պարտավոր է ոչ ուշ, քան հնգօրյա ժամկետում իր մոտ պահպանվող՝ ընթացիկ սնանկության գործերով փաստաթղթերը եւ նյութերը հանձնել կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպության կողմից լիազորված անձին:
5. Սնանկության կառավարչի գործունեությամբ զբաղվելու պաշտոնավարման տարիքը լրանալու դեպքում կառավարիչների ինքնակարգավորվող կազմակերպության դիտորդ խորհուրդը, հիմք ընդունելով կառավարչի կողմից իր պարտականությունների կատարման ունակությունները եւ կարողությունները, կարող է որոշել թույլատրել կառավարչին մինչեւ 5 տարի ժամկետով շարունակել զբաղվել սնանկության կառավարչի գործունեությամբ։»։
Հոդված 20. Օրենքի 30-րդ հոդվածի 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«2. Պարտապանի ֆինանսական առողջացման դեպքում, կառավարչի վարձատրության չափը սահմանվում է ֆինանսական առողջացման ծրագրի իրականացման ընթացքում պարտատերերի պահանջների բավարարման չափի առնվազն 5 տոկոսի չափով: Իսկ ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաջողությամբ ավարտելու եւ պարտապանի առողջացման դեպքում՝ կառավարչին վճարվում է պարգեւավճար՝ ֆինանսական առողջացման ծրագրով նախատեսված կարգով:»:
Հոդված 21. Օրենքի 39-րդ հոդվածի՝
1) 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«2. Պարտապանին սնանկ ճանաչելու մասին վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելու օրվանից`
1) պարտապանի պարտավորությունների կատարման ժամկետները համարվում են սկսված,
2) արգելվում է առանց դատարանի որոշման պարտապանի կողմից իր ցանկացած պայմանագրային կամ այլ պարտավորություններով պարտատերերին դրամական կամ այլ բավարարում տալը, բացառությամբ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրով նախատեսված դեպքերի,
3) պարտապանի վճարային, ներառյալ հարկերի, տուրքերի եւ պարտադիր այլ վճարների գծով պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման համար ցանկացած տեսակի տույժերի, տոկոսների եւ տուգանքների հաշվեգրումը դադարում են,
4) կարճվում կամ ավարտվում են պարտապանից գումարի բռնագանձման կամ գույք հանձնելու պահանջով քաղաքացիական, վարչական կամ արբիտրաժային տրիբունալի վարույթում գտնվող գործերը, եւ պարտապանի դեմ պարտատերերի պահանջները կարող են ներկայացվել սնանկության վարույթի շրջանակներում՝ սույն օրենքով սահմանված ժամկետներում եւ կարգով,
5) կարճվում է պարտապանի վերաբերյալ հայցի ապահովման, բռնագանձման եւ այլ բնույթի ցանկացած կատարողական վարույթ, բացառությամբ սույն օրենքով սահմանված դեպքերի,
6) վերանում են պարտապանի գույքի վրա դրված արգելանքներն ու սահմանափակումները:»:
2) 3-րդ մասի գ) կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
գ) ապահովված իրավունք ունեցող պարտատիրոջ ապահովված իրավունքի առարկայի վրա, եթե դատարանը սույն օրենքով սահմանված կարգով պարտատիրոջը թույլատրել է դրա իրացումը արտադատական կարգով:»:
Հոդված 22. Օրենքը լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 39.1-րդ եւ 39.2-րդ հոդվածներով.
«Հոդված 39.1 Ապահովված իրավունքի առարկայի իրացման մասին դիմումը
1. Այն պարտատերը, ով պարտապանի նկատմամբ ունի ապահովված իրավունքներ եւ նրանց միջեւ օրենքով սահմանված կարգով կնքված պայմանագրով առկա են այդ իրավունքների արտադատական իրականացման պայմաններ, կարող է մինչեւ պարտատերերի պահանջների ցուցակը դատարանի կողմից հաստատելը դիմում ներկայացնել դատարանին՝ պահանջի չափը հաստատելու եւ ապահովված իրավունքների առարկայի արտադատական կամ սույն օրենքով նախատեսված կարգով իրացում թույլատրելու խնդրանքով:
2. Ապահովված պարտատիրոջ դիմումը եւ կից փաստաթղթերը ներկայացվում են սույն օրենքի 46-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով։
Հոդված 39.2 Ապահովված իրավունքի առարկայի իրացման եւ ապահովված պահանջի չափը հաստատելու մասին դիմումի քննության կարգը
1. Դատարանը, ստանալով ապահովված պարտատիրոջ դիմումը, դիմումի օրինակը երկու աշխատանքային օրվա ընթացքում հանձնում է պարտապանին եւ կառավարչին։ Պարտապանը եւ կառավարիչը պարտավոր են դիմումի օրինակը ստանալուց հետո 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում դիմումի կապակցությամբ գրավոր դիրքորոշում հայտնել:
2. Եթե պարտապանը կամ կառավարիչը սահմանված ժամկետում դիրքորոշում չեն ներկայացնում կամ ներկայացված դիրքորոշմամբ չեն առարկում դիմումին, ապա դատարանը դիմումը ստանալուց հետո 11-րդ օրը կայացնում է որոշում ապահովված պարտատիրոջ պահանջի չափը հաստատելու եւ ապահովված իրավունքների առարկայի իրացում թույլատրելու մասին:
3. Եթե պարտապանը կամ կառավարիչը դատարանին ներկայացված դիրքորոշմամբ առարկում է դիմումին, ապա դատարանը առարկությունը ստանալուց հետո երկշաբաթյա ժամկետում դատական նիստ է հրավիրում, որի մասին պատշաճ կարգով ծանուցվում են դիմողը, պարտապանը եւ կառավարիչը: Առարկությունների քննարկման արդյունքում դատարանը որոշում է պահանջի օրինականությունը, չափը, առաջնահերթությունը եւ ապահովվածությունը:
4. Եթե պարտապանի կամ կառավարչի առարկությունը պայմանավորված է ապահովված իրավունքի առարկայի՝ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրում օգտագործելու անհրաժեշտությամբ, ապա առարկությանը կից պետք է ներկայացվեն ֆինանսական առողջացման ծրագիրը եւ ապահովված պարտատիրոջը համարժեք պաշտպանություն տրամադրելու մասին հայտարարությունը:
5. Ապահովված պարտատիրոջ՝ ապահովված իրավունքի առարկայի արտադատական իրացման մասին դիմումը կարող է դատարանի կողմից մերժվել, եթե
1) պարզվում է, որ ապահովված պարտատերը չունի արտադատական կարգով
գույքն իրացնելու իրավունք,
2) առանց ապահովված իրավունքի առարկայի օգտագործման պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագիրը չի կարող իրականացվել, պայմանով, որ ապահովված պարտատիրոջը տրամադրվել է համարժեք պաշտպանություն, որի վերաբերյալ կնքվել է պայմանագիր։
6. Ապահովված պարտատերն իրավունք ունի կրկին դիմելու ապահովված իրավունքի առարկան իրացնելու մասին դիմումով, եթե գույքն արտադատական կարգով իրացնելու մերժման հիմքերը վերացել են։ Ապահովված պարտատիրոջ կրկին ներկայացված դիմումի քննարկումը եւ լուծումը կատարվում է սույն հոդվածով սահմանված կարգով:
7. Արտադատական կարգով գույքն իրացնելու իրավունք չունեցող ապահովված պարտատիրոջ կողմից դատական կարգով ապահովված իրավունքի առարկայի վրա բռնագանձում տարածելու եւ իրացնելու մասին դիմումը ներկայացվում եւ քննվում է սույն օրենքի 39.1-րդ եւ 39.2-րդ հոդվածներով սահմանված կարգով, եթե այդ հոդվածների իրավակարգավորումները կիրառելի են տվյալ դիմումի քննության համար՝ պահպանելով Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի համապատասխան իրավակարգավորումների պահանջները: Սույն մասի հիմքով դատարանի վճռով ապահովված իրավունքի առարկայի վրա բռնագանձում տարածելու դեպքում ապահովված իրավունքի առարկայի իրացումը կատարվում է սնանկության գործի շրջանակներում՝ սույն օրենքով սահմանված կարգով:»:
Հոդված 23 . Օրենքի 41-րդ հոդվածի`
1) 1-ին մասում «պաշտպանությունը» բառից հետո լրացնել «ֆինանսական առողջացման ծրագրի գործողության կամ» բառերը եւ «օրենքի 43-րդ հոդվածի 4-րդ մասով» բառերը փոխարինել «օրենքով» բառով:
2) 1-ին մասի 2-րդ պարբերությունում եւ 2-րդ մասի բ) կետում «գրավի» բառը փոխարինել «ապահովված իրավունքի» բառերով:
3) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 6-րդ մաս.
«6. Ֆինանսական առողջացման ծրագրում ապահովված իրավունքի առարկան օգտագործելու համար համարժեք պաշտպանությունը տրամադրվում է մինչեւ ֆինանսական առողջացման ծրագրին հավանություն տալու հարցի քննարկումը:»:
Հոդված 24. Օրենքի 43-րդ հոդվածը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«Հոդված 43. Ապահովված պահանջները եւ դրանց բավարարումը
«1. Ապահովված են համարվում ապահովված իրավունքով ծանրաբեռնված պահանջները: Ապահովված պարտատերեր են համարվում ապահովված իրավունք ունեցող անձինք` այդ պահանջների մասով:
2. Ապահովված իրավունքի առարկան իրացնելու մասին դիմումը բավարարելու վերաբերյալ դատարանի որոշմամբ ապահովված պարտատերը չի ընդգրկվում սնանկության գործով պարտատերերի ցանկում, եւ նրա ապահովված պահանջները բավարարվում են բացառապես այդ պարտավորության համար ապահովված իրավունքի առարկայի իրացման հաշվին: Այդ դեպքում ապահովված պարտատերը, անկախ ապահովված պահանջների բավարարման չափից, տվյալ պարտավորության մասով հետագայում չի կարող որեւէ պահանջ ներկայացնել պարտապանի այլ գույքի նկատմամբ:
3. Երաշխիքով կամ երաշխավորությամբ ապահովված պարտատիրոջ պահանջները, այդ թվում` ապահովված պարտավորությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու համար պայմանագրով սահմանված տուժանքները, տուգանքները եւ վճարման ենթակա տոկոսները կարող են բավարարվել երաշխիք կամ երաշխավորություն տված անձի միջոցների հաշվին: Երաշխիք կամ երաշխավորություն տված անձի միջոցները բավարար չլինելու կամ երաշխիք կամ երաշխավորություն տված անձին պահանջ չներկայացնելու դեպքում ապահովված պարտատերը սույն օրենքի 46-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ընդգրկվում է սնանկության գործով պարտատերերի ցանկում եւ իր պահանջների բավարարումն ստանում է սույն հոդվածի 7-րդ մասով սահմանված կարգով: Ընդ որում, երաշխիքով կամ երաշխավորությամբ ապահովված պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման համար պարտապանի սնանկության գործընթացում հաշվարկված` պայմանագրով սահմանված տուժանքների, տուգանքների եւ վճարման ենթակա տոկոսների գումարները չեն կարող պահանջվել պարտապանից:
4. Եթե ապահովված պարտատերն ընդգրկվում է սնանկության գործով պարտատերերի ցանկում, ապա նա իր ապահովված պահանջների բավարարումը ստանում է սույն հոդվածի 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ եւ 9-րդ մասերով սահմանված կարգով:
5. Պարտատերերի ցանկում ընդգրկված ապահովված պարտատերը կարող է պահանջել` ապահովված պարտավորությունը առաջնահերթ կերպով բավարարել ապահովված իրավունքի առարկայի վաճառքից ստացված միջոցների հաշվին:
6. Պարտատերերի ցանկում ընդգրկված ապահովված պարտատերը չի կարող մասնակցել պարտապանին պատկանող իր համապատասխան պարտավորության համար չապահովված իրավունքի առարկայի իրացումից ստացված միջոցների բաշխմանը մինչեւ ապահովված իրավունքի առարկայի իրացումը, քանի դեռ ապահովված իրավունքի առարկայի արժեքն ավելի կամ հավասար է ապահովված պարտատիրոջ պահանջին, բացառությամբ դատարանի որոշմամբ համարժեք պաշտպանություն տրամադրելու դեպքերի: Եթե ապահովված իրավունքի առարկայի արժեքը (մեկնարկային գինը) հրապարակային սակարկություններով իրացման ընթացքում կամ գույքի կորստի (ոչնչացում, հափշտակություն) կամ վնասելու արդյունքում նվազում է ապահովված պահանջի չափից, ապա ապահովված պարտատերը ձեռք է բերում քվեարկության ձայնի իրավունք` ապահովված իրավունքի առարկայի արժեքի նվազած չափով:
7. Եթե ապահովված իրավունքի առարկայի իրացումից ստացված միջոցները բավարար չեն պարտատերերի ցանկում ընդգրկված ապահովված պարտատիրոջ պահանջներն ամբողջովին մարելու համար, ինչպես նաեւ երաշխիքով (երաշխավորությամբ) ապահովված պահանջների չբավարարված (այդ թվում` երաշխիք կամ երաշխավորություն տված անձից պարտավորության կատարում չպահանջելու հետեւանքով չբավարարված) մասը (բացառությամբ այդ պարտավորությունների չկատարման կամ ոչ պատշաճ կատարման համար պարտապանի սնանկության գործընթացում հաշվարկված` պայմանագրով սահմանված տուժանքների, տուգանքների եւ վճարման ենթակա տոկոսների գումարների) համարվում է չապահովված պահանջ, իսկ պարտատերը` չապահովված պարտատեր` չապահովված պահանջի չափով:
8. Եթե ապահովված իրավունքի առարկայի իրացումից ստացված միջոցները գերազանցում են համապատասխան ապահովված պահանջի գումարը, ապա գերազանցող գումարի մասով այդ միջոցների նկատմամբ տարածվում է մորատորիում, եւ այդ միջոցները բաշխվում են սույն օրենքով սահմանված հերթականությամբ, իսկ եթե ապահովված իրավունքի առարկան այլ անձի սեփականություն է` փոխանցվում են այդ անձին:
9. Եթե ապահովված իրավունքի առարկայի մեկնարկային գինը հավասար է ապահովված պարտատիրոջ պահանջի գումարին կամ ցածր է դրանից, ապա պարտատերերի ցանկում ընդգրկված պարտատերն իրավունք ունի իր պահանջի կամ դրա մասի չափով դատարանի որոշմամբ որպես սեփականություն իր կամ իր նշած անձի օգտին ստանալու գրավի առարկան` փոխհատուցելով այդ գույքի պահպանման եւ փոխանցման հետ կապված ծախսերը, ինչպես նաեւ կառավարչի վարձատրությունը` գրավի առարկայի արժեքի 5 տոկոսի չափով: Այդ դեպքում տվյալ պարտատիրոջ պահանջի չափը չի նվազեցվում գույքի պահպանման եւ փոխանցման ծախսերի եւ կառավարչի վարձատրության համար վճարված գումարի չափով:
10. Եթե պարտատերերի ցանկում ընդգրկված ապահովված պարտատիրոջ պահանջն ապահովված է երրորդ անձի գույքով, ապա այդ անձն իրավունք ունի դադարեցնելու իր գույքով պահանջի ապահովումը` սնանկության հատուկ հաշվին որպես դեպոզիտ փոխանցելով`
1) գույքի առաջիկա իրացման համար գնահատված կամ մեկնարկային գինը հիմնական ապահովված պարտավորության արժեքի չափը գերազանցելու դեպքում` ապահովված պահանջի, գույքի պահպանման եւ փոխանցման հետ կապված ծախսերը.
2) գույքի առաջիկա իրացման համար գնահատված կամ մեկնարկային գինը հիմնական ապահովված պարտավորության արժեքի չափից պակաս լինելու դեպքում` վերջին չկայացած աճուրդի մեկնարկային գնի չափով:
11. Երրորդ անձ գրավատուի, երաշխավորի կամ երաշխիք տվող անձի` պարտապանի նկատմամբ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պահանջ ձեռք բերելու դեպքում այդ պահանջը ենթակա է բավարարման` որպես սույն օրենքի 82-րդ հոդվածի 1-ին մասի «է» կետով նախատեսված պահանջ»:
Հոդված 25. Օրենքի 46-րդ հոդվածի 7-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«7. Եթե իրավաբանական անձանց պետական գրանցման մասին տվյալներ հրապարակող մամուլում հրապարակումից հետո` յոթ օրվա ընթացքում, կառավարիչը, պարտապանը եւ պարտատերերը գրավոր առարկություն են ներկայացնում պահանջների նախնական ցուցակի առաջնահերթության կամ որեւէ պարտատիրոջ պահանջի վերաբերյալ, ապա դատավորը առարկությունն ստանալուց հետո 15 օրվա ընթացքում հրավիրում է դատական նիստ, որի տեղի եւ ժամանակի մասին կառավարչին, պարտապանին եւ պարտատերերին ծանուցում է իրավաբանական անձանց պետական գրանցման մասին տվյալներ հրապարակող մամուլով` նիստից առնվազն երեք օր առաջ տրվող հայտարարությամբ կամ ծանուցագիր ուղարկելու միջոցով:»:
Հոդված 26. Օրենքի 47-րդ հոդվածի 1-ին մասում «գրավով ապահովված» բառերը փոխարինել «ապահովված իրավունքով» բառերով եւ «գրավադրված գույքը» բառերը փոխարինել «ապահովված իրավունքի առարկան» բառերով:
Հոդված 27. Օրենքի 50-րդ հոդվածի 6-րդ մասի առաջին նախադասությունը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«6. Սույն հոդվածով սահմանված սահմանափակումները չեն տարածվում դատարանի կողմից բավարարված արտադատական կարգով իրացման համար նախատեսված գործարքների կամ այդ գործարքի կատարման վրա:»:
Հոդված 28. Օրենքի 54-րդ հոդվածի 1-ին մասի նախաբանը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«1. Կառավարիչը կարող է պարտապանին սնանկ ճանաչելու մասին վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում դիմել եւ դատական կարգով հետ ստանալ՝»։
Հոդված 29. Օրենքի 59-րդ հոդվածի՝
1) 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ՝
«2. Ֆինանսական առողջացման ծրագրի ժամկետը չի կարող գերազանցել 36 ամիսը, եթե սույն օրենքով սահմանված կարգով դրա գործողության ժամկետը չի երկարաձգվել»:
2) 3-րդ մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ ժբ.1) կետ.
«ժբ.1) պարտապան կազմակերպության մասնակցի (մասնակիցների) սեփականությունը հանդիսացող պարտապան կազմակերպությունում ունեցած բաժնեմասերի (բաժնետոմսերի, փայաբաժինների եւ օրենքներով սահմանված այլ արժեթղթերի) օտարումը, վարձակալության տալը, գրավադրումը կամ այլ ձեւով ծանրաբեռնումը»:
Հոդված 30. Օրենքի 60-րդ հոդվածի 2-րդ մասում լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ նոր նախադասություն.
«Ֆինանսական առողջացման ծրագրի հետ մեկտեղ պարտատերերին, ինչպես նաեւ առողջացման ծրագրով նախատեսված ծրագրի հնարավոր ֆինանսավորողներին ըստ պահանջի ներկայացվում են բոլոր այն տեղեկությունները, այդ թվում նաեւ ֆինանսական, որոնք հիմք են ծառայել պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրի համար:»:
Հոդված 31. Օրենքի 61-րդ հոդվածի 5-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«5. Եթե ֆինանսական առողջացման ծրագրով նախատեսվում է այլ անձանց կողմից պարտապանին ֆինանսավորման տրամադրում, ապա տվյալ ծրագրի հաստատման համար ֆինանսավորողի համաձայնությունը պարտադիր է: Պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրի շրջանակներում ֆինանսավորում տրամադրած կամ պարտապանի պարտատոմսեր կամ մուրհակներ ձեռք բերած անձանց պահանջներն ունեն բավարարման առաջնահերթություն պարտապանի հանդեպ մյուս բոլոր պահանջների նկատմամբ եւ բավարարվում են ֆինանսական առողջացման ծրագրի իրականացման ընթացքում պարտապանի ստացած զուտ եկամուտներից, եթե այլ բան նախատեսված չէ պարտապանի ֆինանսական առողջացման ծրագրով կամ ֆինանսավորողի եւ պարտատերերի գրավոր համաձայնությամբ:»:
Հոդված 32. Օրենքի 64-րդ հոդվածի 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«2. Ֆինանսական առողջացման ծրագիրը պարտատերերի ժողովի կողմից ընդունվելուց հետո դատարանի հաստատմանը ներկայացնելիս պարտապանը պարտավոր է դատարանին ներկայացնել պահանջներ չներկայացրած պարտատերերի ցուցակը։ Պահանջներ չներկայացրած պարտատերերը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով ծանուցվում են պարտապանի սնանկության եւ պարտատերերի պահանջները մեկամսյա ժամկետում դատարանին ներկայացնելու անհրաժեշտության մասին: Ծանուցագրում նշվում է պահանջ չներկայացնելու իրավական հետեւանքների մասին:
Սույն մասի 1-ին պարբերությամբ սահմանված պահանջները դատարանի կողմից քննարկվում են սույն օրենքի 85-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով:
Եթե ֆինանսական առողջացման ծրագրի հաստատումից հետո դատարան են ներկայացվում պարտատերերի նոր պահանջներ, ապա ֆինանսական առողջացման ծրագիր ներկայացնելու իրավունք ունեցող անձը մեկամսյա ժամկետում կարող է դատարան ներկայացնել նոր ֆինանսական առողջացման ծրագիր կամ հաստատված ծրագրի փոփոխություններ: Նոր ֆինանսական առողջացման ծրագիրը կամ հաստատված ծրագրի փոփոխությունները դատարան են ներկայացվում եւ հաստատվում սույն օրենքով սահմանված կարգով:
Եթե ծանուցված պարտատերը պահանջ չի ներկայացնում, ապա պարտապանի ֆինանսական առողջացման հիմքով սնանկության գործն ավարտելուց հետո, պարտապանը ազատվում է պարտավորությունից։ Չծանուցված պարտատերերը պահպանում են պարտապանի դեմ պահանջ ներկայացնելու իրավունքը»:
Հոդված 33 . Օրենքի 66-րդ հոդվածի՝
1) 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«1. Պարտատերերի ժողովը պարտավոր է քննարկել եւ որոշել ֆինանսական առողջացման ծրագիրը երկարաձգելու կամ դրանում փոփոխություններ կատարելու հարցը սույն օրենքի 60-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված անձանց կողմից դիմելու դեպքում:»:
2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 3-րդ մաս.
«3. Ֆինանսական առողջացման ծրագրի ընդհանուր տեւողությունը դատարանի կողմից դրա սկզբնական հաստատումից հետո չի կարող գերազանցել 72 ամիսը, իսկ սկզբնական հաստատվող ֆինանսական առողջացման ծրագրի տեւողությունը չի կարող գերազանցել 36 ամիսը:»:
Հոդված 34 . Օրենքի 75-րդ հոդվածի
1) 1-ին մասում «կառավարիչը`» բառից հետո լրացնել «իր կողմից գույքագրման արդյունքներով ներկայացված եւ պարտատերերի խորհրդի, իսկ խորհուրդ ձեւավորված չլինելու դեպքում պարտատերերի ժողովի կողմից հաստատված գույքի վաճառքի ծրագրի համաձայն եւ» բառերը.
2) լրացնել հետեւյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մաս.
«1.1. Գույքի վաճառքի ծրագիրը պետք է ներառի պարտապանի ամբողջ գույքի, ներառյալ պահանջի իրավունքների վերաբերյալ մանրամասն տեղեկություններ (անվանումները, նկարագրությունը, քանակը, հաշվեկշռային արժեքը), վաճառքի նախատեսվող ձեւը, նախնական գնահատված արժեքները` ըստ գույքի տեսակի։ Գույքի վաճառքի ծրագիրը պարտատերերի խորհրդի կամ ժողովի կողմից չհաստատվելու դեպքում, կառավարիչն իրավունք ունի դիմել դատարան եւ պահանջել հաստատել գույքի վաճառքի ծրագիրը` կցելով պարտատերերի ժողովի կամ խորհրդի որոշումները, կամ ժողովի կամ խորհրդի նիստի անցկացման անհնարինության հիմքերը։ Ծրագրի փոփոխությունները կատարվում են ծրագրի ընդունման համար սահմանված կարգով։
Հոդված 35. Օրենքի 82-րդ հոդվածի
1) 1-ին մասի ա) կետում «տնօրինման համար անհրաժեշտ ծախսերը» բառերից հետո լրացնել «(սնանկության դիմումը ներկայացնելու օրվանից մինչեւ ֆինանսական առողջացման ծրագրի նախագծի հաստատումը ընկած ժամանակահատվածում ֆինանսավորումները)» բառերը.
2) 1-ին մասի ե) կետը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«ե) պարտապանին սնանկ ճանաչելու մասին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո պարտապանի գույքի օտարման հետ կապված ընթացիկ անուղղակի հարկային պարտավորությունները:»:
Հոդված 36 . Օրենքի 88-րդ հոդվածում «անհատ ձեռնարկատիրոջ» բառերից հետո լրացնել «` այդ թվում անհատ ձեռնարկատեր գրանցված ֆիզիկական անձի սնանկության հետեւանքով,» բառերը համապատասխան հոլովաձեւերով:
Հոդված 37. Օրենքի 94-րդ հոդվածի`
1) ուժը կորցրած ճանաչել 1-ին, 3-րդ, 4-րդ եւ 5-րդ մասերը:
2) 2-րդ մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«2. Ֆիզիկական անձի ֆինանսական առողջացման ծրագիրը հաստատում է դատարանը, եթե այն համապատասխանում է սույն օրենքով սահմանված պահանջներին եւ առկա է պարտապանի եւ գրանցված պարտատիրոջ համաձայնությունը: Ֆիզիկական անձի առողջացման ծրագիրը ներկայացնելու, հաստատելու հետ կապված հարաբերությունների նկատմամբ տարածվում են՝ իրավաբանական անձանց համար սույն օրենքով սահմանված իրավակարգավորումները, եթե այլ բան սահմանված չէ սույն հոդվածով։
Ֆիզիկական անձի առողջացման ծրագրի առավելագույն ժամկետը չի կարող գերազանցել չորս տարին:»:
Հոդված 38. Օրենքի 97-րդ հոդվածի ա) կետում «երրորդ» բառը փոխարինել «երկրորդ» բառով:
Հոդված 39. Օրենքի 99-րդ հոդվածի 2-րդ մասը ճանաչել ուժը կորցրած։
Հոդված 40. Օրենքի 100-րդ հոդվածի՝
1) 1-ին մասը շարադրել հետեւյալ խմբագրությամբ.
«1. Անհատ ձեռնարկատիրոջ սնանկության վարույթում ձեռնարկատիրական գործունեության հետ չկապված պարտավորություններով նրա պարտատերերը, ինչպես նաեւ անձնական բնույթի այլ պահանջներով պարտատերերը իրավունք ունեն ներկայացնելու իրենց պահանջները սույն օրենքով սահմանված կարգով: Եթե սնանկ ճանաչված ֆիզիկական անձը նաեւ անհատ ձեռնարկատեր է, ապա նրա որպես անհատ ձեռնարկատիրոջ գործունեության հետ կապված պարտավորություններով պարտատերերը իրավունք ունեն ներկայացնելու իրենց պահանջները սույն օրենքով սահմանված կարգով:»:
2) 2-րդ մասը ճանաչել ուժը կորցրած։
Հոդված 41. Օրենքի 105-րդ հոդվածի 1-ին մասից «եւ խորհրդի համաձայնության առկայության դեպքում» բառերը փոխարինել «եւ պարտատերերի առարկությունների բացակայության դեպքում» բառերով:
Հոդված 42. Օրենքի ուժի մեջ մտնելը
1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ
«ՍՆԱՆԿՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ», «ԱՆՀԱՏ ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԻՐՈՋ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
Իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը
Շուկայական տնտեսության պայմաններում առաջանում են այնպիսի իրավիճակներ, երբ բացակայում է շուկայի մասնակիցների` իրենց կողմից ստանձնած պարտավորությունները կատարելու հնարավորությունը: Ուստի անհրաժեշտ է որոշակի իրավական գործիքների եւ կանոնակարգումների միջոցով պաշտպանել ինչպես պարտատերերի, այնպես էլ պարտապանների շահերը:
Եթե քաղաքացիական հայց ներկայացնելու միջոցով իրավունքների պաշտպանությունը հիմնականում անհատական շահերի պաշտպանության միջոց է, ապա սնանկության պարագայում նպատակը կոլեկտիվ շահերի պաշտպանությունն է, որը ներառում է ինչպես պարտատերերին, այնպես էլ պարտապանին, չնայած, որ, որպես կանոն, սնանկության վարույթները սկսվում են առանձին անձանց դիմումների հիման վրա:
Այսպիսի իրավիճակները կարգավորվում են սնանկության միջոցով: Սնանկությունը հետապնդում է մի քանի նպատակ. ապահովել պարտատերերի՝ պարտապանին ուղղված պահանջների կատարումը, նպաստել ֆինանսական ծանր կացության մեջ գտնվող կազմակերպություններին պարտավորությունների կատարման՝ ֆինանսական առողջացման ծրագրի իրագործման միջոցով դուրս գալ սնանկացման գործընթացից եւ վերսկսել բնականոն գործունեությունը: Սնանկության իրավահարաբերությունների կարգավորման բեռի մեծ մասն ընկնում է «Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի վրա /այսուհետ նաեւ՝ Օրենք/:
Օրենքում առկա են որոշակի բացեր, թերություններ, որոնք նշվել են ինչպես Համաշխարհային բանկի փորձագետների ուսումնասիրության արդյունքում տրված 2014թ. եզրակացությամբ, այնպես էլ` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրական դատարանի 27.01.2015 թվականի որոշմամբ եւ Օրենքի կիրառմանը մասնակցող պաշտոնյաների, մասնագետների ու այլ անձանց կարծիքներում:
Արդյունքում Օրենքը պահանջում է որոշակի փոփոխություններ, որոնք կվերացնեն առկա թերությունները եւ բացերը, ինչը զգալիորեն կբարձրացի Օրենքի կիրառման արդյունավետությունը:
Ներկա իրավիճակը եւ խնդիրները
Կամավոր սնանկության դիմումին հետեւում են սահմանափակումները՝ մորատորիումը, ինչը գործնականում ստեղծում է դժվարություններ ընկերության հնարավոր առողջացման եւ շուկա վերադառնալու հրատապ քայլեր կատարելու համար: Կամավոր սնանկության դիմող պարտապանը օգնության ձեռք է փնտրում, որը նրան պետք է մատչելի լինի անմիջապես: Այսինքն՝ ճգնաժամում հայտնված պարտապանին այնպիսի աջակցություն է պետք, որը գործնականում հնարավորություն ընձեռի բանակցել եւ ստանալ պարտավորությունների կատարման նոր մեխանիզմ կամ ժամանակացույց, կամ այլ այնպիսի գործիքների կիրառում, որոնք կարող են փրկօղակի դեր կատարել եւ չստիպել պարտապանին ընկղմվել սնանկության բարդ ընթացակարգի մեջ:
Սակայն ճգնաժամային կառավարման հարցում օգնությունն ավելի արդյունավետ կլինի այն դեպքում, երբ պարտապանն արդեն իսկ կանխատեսում է սնանկության հնարավորությունը, սակայն դեռեւս առկա չեն սնանկության հատկանիշները: Հենց այս փուլում հակաճգնաժամային կառավարման ինստիտուտի ներմուծումը սնանկությունների կանխման համար կարեւոր միջոց կարող է դառնալ: Պարտապանի ճգնաժամային կառավարման համար համապատասխան իրավասություններ եւ գործիքներ պետք է տրվեն սնանկության կառավարիչներին, ովքեր իրենց փորձն ու գիտելիքները համատեղելով այն լրացուցիչ իրավունքների ու գործիքների հետ, որ կունենան օրենքով, կկարողանան օգնել պարտապանին հաղթահարել դժվարությունները եւ վերադառնալ բնականոն գործունեության:
Նախագծի 7-րդ հոդվածի 15.8 հոդվածի 1-ին մասի բ) կետով նախատեսված է առաջնահերթության իրավունքի շնորհում սնանկության վտանգի վարույթում գտնվող ընկերությանը ֆինանսավորող վարկատուներին: Այս հնարավորությունը խորհուրդ է տրվում Միավորված ազգերի Միջազգային առեւտրային իրավունքի հանձնաժողովի օրենսդրական սնանկության ուղեցույցում:
Գործող համակարգում բանկերը կարող են նման ֆինանսավորումը դիտարկել, որպես շահույթի աղբյուր, հաշվի առնելով, որ առաջնահերթության դեպքում պահանջի բավարարման հավանականությունը բարձր է:
Պարտապանի կողմից ֆինանսավորումը խրախուսելու համար վերակազմավորումը հաջողությամբ իրականացնող շատ երկրներում իրավական համակարգը թույլ է տալիս, որպեսզի սնանկության վարույթի ներքո վերակազմավորվող ընկերության վարկատուներին տրվի պահանջի բավարարման առաջնահերթություն:
Առաջնահերթություն կարող է շնորհվել մի քանի ճանապարհով: Գերմանիայում այն շնորհվում է վարկատուներին, որոնք ֆինանսավորում են տրամադրում գործի վարույթը սկսվելուց հետո, բայց միայն չապահովված պարտատերերի դեպքում: Ֆրանսիայում դատարաններին թույլ է տրվում հաշտության վարույթի ընթացքում ֆինանսավորում տրամադրող պարտապանների շահերի կամ գույքի պաշտպանության նպատակով առաջնահերթություն շնորհել, որը գերակայում է գործող գույքային իրավունքները: ԱՄՆ-ում դատարանը շնորհում է վարույթի ընթացքում ընկերության հետ առեւտրային գործարքներ իրականացնող ընկերությունների պահանջների առաջնահերթ բավարարման իրավունք, կամ կարող է թույլ տալ վարույթի ընթացքում ստացված հասույթից վարկատուների պահանջների բավարարման առաջնահերթություն կամ գույքի նկատմամբ գործող իրավունքներին հավասար կամ առաջնահերթ իրավունք, եթե պարտապանը չի կարող չապահովված վարկ ստանալ:
Պարտապանին վերաբերող բոլոր քաղաքացիական գործերը մեկ վարությում քննելը կարող է այն ավելի արդյունավետ դարձնել:
Սնանկության ոլորտը կարգավորող իրավական դաշտի ուսումնասիրման եւ օրենսդրական դաշտի կարգավորման նպատակով 2015 թվականի մարտի 10-ին N 191-Ա Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի որոշմամբ ստեղծվել է միջգերատեսչական աշխատանքային խումբ, որի մասնակիցները համատեղ քննարկումների արդյունքում «Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում կատարել են հետեւյալ լրացումները եւ փոփոխությունները`
«Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում նախատեսված է լրացում 9-րդ հոդվածի 3-րդ մասում, մասնավորապես` «Անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող քաղաքացին կրում է պատասխանատվություն իր՝ որպես անհատ ձեռնարկատեր ստանձնած պարտավորությունների կատարման համար»: Այս օրենքում փոփոխությունը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ սույն նախագծով նախատեսվում է, որ եթե սնանկ ճանաչված ֆիզիկական անձը նաեւ անհատ ձեռնարկատեր է, ապա նրա՝ որպես անհատ ձեռնարկատիրոջ գործունեության հետ կապված պարտավորություններով պարտատերերը իրավունք ունեն ներկայացնելու իրենց պահանջները սույն օրենքով սահմանված կարգով:
Պարտապաններին հնարավորություն կընձեռվի առանց սնանկության հասնելու վերադառնալ բնականոն գործունեության՝ հակաճգնաժամային կառավարման օգնություն ստանալով կառավարչի կողմից:
Պարտապանի ֆինանսական առողջացման համար ավելի լայն հնարավորություններ կտրվեն ու ավելի երկար ժամկետներ, ինչը զգալիորեն կարող է մեծացնել ինչպես պարտապանի ֆինանսական առողջացման եւ շուկա վերադառնալու, այնպես էլ պարտատերերի շահերի պաշտպանության մակարդակը: Արդյունքում շահելու է նաեւ սնանկության վարույթի արդյունավետությունը:
Սնանկության կառավարիչների գործունեությունը կդառնա առավել արդյունավետ եւ վերահսկելի՝ ինչպես պարտապանների, այնպես էլ պարտատերերի շահերի պաշտպանության տեսանկյունից: Կլուծվեն սնանկության կառավարիչների վարձատրության հետ կապված խնդիրները, իսկ ֆինանսական առողջացման համար սնանկության կառավարչի վարձատրության նոր կարգը կխրախուսի նրանց ավելի շատ հակվելու պարտապանի ֆինանսական առողջացմանը, քան լուծարմանը:
ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների լրամշակված նախագծերի վերաբերյալ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների լրամշակված նախագծերն իրենց մեջ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2009 թվականի հոկտեմբերի 22-ի «Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի հակակոռուպցիոն բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման իրականացման կարգը հաստատելու մասին» թիվ 1205-Ն որոշմամբ հաստատված Կարգի 9-րդ կետով նախատեսված որեւէ կոռուպցիոն գործոն չեն պարունակում:
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՈՒՄ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունման դեպքում
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի ընդունումն առողջապահության բնագավառի վրա ազդեցություն չի ունենա:
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի բնապահպանության բնագավառում կարգավորման
1. «Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի (այսուհետ` Օրենքներ) ընդունման արդյունքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների` մթնոլորտի, հողի, ջրային ռեսուրսների, ընդերքի, բուuական եւ կենդանական աշխարհի, հատուկ պահպանվող տարածքների վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:
2. Օրենքների նախագծերի չընդունման դեպքում շրջակա միջավայրի oբյեկտների վրա բացասական հետեւանքներ չեն առաջանա:
3. Օրենքների նախագծերը բնապահպանության ոլորտին չեն առնչվում եւ ոլորտը կանոնակարգող իրավական ակտերով ամրագրված uկզբունքներին եւ պահանջներին չեն հակասում:
Օրենքների կիրարկման արդյունքում բնապահպանության բնագավառում կանխատեuվող հետեւանքների գնահատման եւ վարվող քաղաքականության համեմատական վիճակագրական վերլուծություններ կատարելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:
Եզրակացություն
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի վերջնական փաթեթի բյուջետային բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման վերաբերյալ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություն-ներ եւ լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով, մասնավորապես, առաջարկվում է ներդնել հակաճգնաժամային կառավարման ինստիտուտը:
Միաժամանակ, «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով առաջարկվում է սահմանել, որ անհատ ձեռնարկատերն իրավունք ունի մինչեւ պետական հաշվառումից դուրս գալու դիմում ներկայացնելը հարկային մարմին դիմում ներկայացնել պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգում անցնելու համար։ Եթե անհատ ձեռնար-կատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձը մինչեւ անհատ ձեռնարկատիրոջ` պետական հաշ-վառումից դուրս գալը չի դիմել հարկային մարմին օրենքով սահմանված կարգով պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգում անցնելու համար, ապա հարկային մարմինն իրավունք ունի ֆիզիկական անձի մոտ օրենքով սահմանված կարգով իրականացնել պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգում անհատ ձեռնարկատիրոջ պետական հաշվառումից դուրս գալու օրվան հաջորդող երեք տարիների ընթացքում։
Հաշվի առնելով վերոգրյալը, ինչպես նաեւ այն հանգամանքը, որ ներկայումս անհատ ձեռնարկատիրոջ պետական հաշվառումից հանելն իրականացվում է առանց օրենքով սահմանված կարգով իրականացվող պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգման, գտնում ենք, որ նախագծերի ընդունման ազդեցությունը պետական բյուջեի եկամուտների վրա կարող է լինել դրական:
Միաժամանակ, նշված նախագծերը` ընդունվելու կամ չընդունվելու դեպքում, ՀՀ պետական եւ համայնքների բյուջեների ելքերի, ինչպես նաեւ բյուջետային բնագավառում քաղաքականության փոփոխմանը չեն հանգեցնում:
Եզրակացություն
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եվ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի վերաբերյալ սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատման
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եվ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի (այսուհետ` նախագծեր) սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատումը կատարվել է «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 27.1 հոդվածի եւ ՀՀ Կառավարության 2010 թվականի հունվարի 14-ի թիվ 18-Ն որոշման համաձայն:
Նախագծերի սոցիալական պաշտպանության ոլորտում կարգավորման ազդեցության գնահատումը կատարվել է սոցիալական պաշտպանության ոլորտի եւ դրա առանձին ենթաոլորտների իրավիճակի բնութագրիչների եւ դրանց ինդիկատորների հիման վրա:
Նախագծերը`
ա) ռազմավարական կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից ունեն չեզոք ազդեցություն.
բ) շահառուների վրա կարգավորման ազդեցության տեսանկյունից ունեն չեզոք ազդեցություն:
ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերի մրցակցության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքների նախագծերով (այսուհետ` Նախագծեր) կատարվում են մի շարք փոփոխություններ, մասնավորապես` օրենքը լրացվում է «Սնանկության վտանգի վարույթ» առանձին մասով, ինչպես նաեւ կանխամտածված սնանկություն հանցակազմի համար որպես պատժատեսակ նախատեսվում է ազատազրկում` երկուսից վեց տարի ժամկետով` որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելով՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով:
Նախագծերով կարգավորվող շրջանակները չեն առնչվում որեւէ առանձին ապրանքային շուկայի հետ, ուստի եւ Նախագծերի ընդունմամբ որեւէ առանձին ապրանքային շուկայում մրցակցային դաշտի վրա ազդեցություն լինել չի կարող:
Հիմք ընդունելով նախնական փուլի արդյունքները` կարգավորման ազդեցության գնահատման աշխատանքները դադարեցվել են` արձանագրելով Նախագծերի ընդունմամբ մրցակցության միջավայրի վրա ազդեցություն չհայտնաբերվելու եզրակացություն:
ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին, «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի տնտեսական, այդ թվում` փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության բնագավառում կարգավորման ազդեցության գնահատման
«Սնանկության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին, «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին», «Անհատ ձեռնարկատիրոջ մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի (այսուհետ` Նախագիծ)` գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա կարգավորման ազդեցության գնահատման նպատակով իրականացվել են նախնական դիտարկումներ:
Գնահատման նախնական փուլում պարզ է դարձել, որ Նախագծով հստակեցվում են սնանկության գործընթացի որոշ ընթացակարգեր, սահմանվում են սնանկության վտանգի վարույթին առնչվող դրույթներ, նախատեսվում է ֆինանսական առողջացման ծրագրի շրջանակներում պարտապանի ֆինանսավորման հնարավորություն, պարտատիրոջ կողմից սնանկության կառավարչից տեղեկատվություն ստանալու իրավունք եւ այլն:
Նշված դրույթները կարող են նպաստել սնանկության գործընթացներում պարտատերերի եւ պարտապանների շահերի հավասարակշռմանն ու այդ գործընթացների արդյունավետության բարձրացմանը: Արդյունքում նաեւ Համաշխարհային բանկի «Գործարարությամբ զբաղվելը» զեկույցում «Սնանկության ճանաչում» ցուցիչի մասով ՀՀ դիրքը, այլ հավասար պայմաններում, 71-րդ տեղից կբարձրանա 58-րդ տեղ, իսկ ՀՀ ընդհանուր դիրքը կբարելավվի 1 կետով:
Հաշվի առնելով վերոգրյալը` Նախագծի ընդունման դեպքում, դրա կիրարկման արդյունքում գործարար եւ ներդրումային միջավայրի վրա նախատեսվում է դրական ազդեցություն:
