Գ Լ ՈՒ Խ I.

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1. Օրենքի նպատակը

Սույն օրենքը կարգավորում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների ներդրման, օգտագործման, գրանցման եւ հաշվառման հետ կապված հարցերը,ինչպես նաեւ դրանց նկատմամբ հսկողությունը եւ սույն օրենքի խախտման համար պատասխանատվությունը:

Հոդված 2. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը կարգավորող իրավական ակտերը

Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը կարգավորող իրավական ակտերը ներառում են սույն օրենքը, հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառմանը վերաբերող Հայաստանի Հանրապետության այլ օրենքները, օրենքով նախատեսված դեպքերում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշումները, ինչպես նաեւ այլ իրավական ակտեր:

Հոդված 3. Օրենքի գործողության ոլորտը

1. Սույն օրենքի գործողությունը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող իրավաբանական անձանց, Հայաստանի Հանրապետությունում գործող դրանց առանձնացված ստորաբաժանումների (մասնաճյուղերի, ներկայացուցչությունների), Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող օտարերկրյա կազմակերպությունների առանձնացված ստորաբաժանումների (մասնաճյուղերի, ներկայացուցչությունների), (այսուհետ՝ կազմակերպություններ) եւ անհատ ձեռնարկատերերի վրա:

2. Սույն օրենքը չի տարածվում Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի (այդ թվում դուստր բանկերի),դրանց մասնաճյուղերի, ներկայացուցչությունների, գործառնական գրասենյակների (կետերի), օտարերկրյա բանկերի Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող մասնաճյուղերի եւ ներկայացուցչությունների, վարկային կազմակերպությունների վրա, ինչպես նաեւ արտարժույթի առք ու վաճառքի գործառնություններ իրականացնող անձանց վրա` այդ գործունեության մասով:

ԳԼՈՒԽ II.

ՀՍԿԻՉ-ԴՐԱՄԱՐԿՂԱՅԻՆ ՄԵՔԵՆԱՆԵՐԻԿԻՐԱՌՄԱՆՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

Հոդված 4. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը

1. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կազմակերպությունների եւ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից մանրածախ վաճառք իրականացնելիս կամ բնակչությանը ծառայություններ մատուցելիս կանխիկ դրամով իրականացվող դրամական հաշվարկների բոլոր դեպքերում հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը սույն հոդվածի 3-րդ մասում նշված ժամանակացույցին համապատասխան պարտադիր է, բացառությամբ՝ սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված դեպքերի:

2. Գործունեության կամ գործունեության իրականացման (գտնվելու) վայրի առանձնահատկություններից ելնելով՝ կանխիկ դրամով դրամական հաշվարկներ կատարելիս կազմակերպությունների համար հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը պարտադիր չէ հետեւյալ գործունեության տեսակների մասով.

բնակչությանը կոմունալ ծառայությունների մատուցում, պայմանով, որ մատուցված ծառայությունների դիմաց կանխիկ դրամով դրամական հաշվարկներ իրականացնելիս, վճարողին տրամադրվում է օրենսդրությամբ սահմանված կարգով վճարումն հավաստող փաստաթուղթ,

կրպակներում թերթերի եւ ամսագրերի վաճառք, պայմանով, որ թերթերի եւ ամսագրերի իրացման տեսակարար կշիռը գերազանցում է ապրանքաշրջանառության ծավալի 50%-ը: Թերթերի եւ ամսագրերի իրացումից հասույթի հաշվառումը իրականացվում է առանձնացված կարգով,վիճակախաղի տոմսերի վաճառք,

ավտոմոբիլային, ջրային, երկաթուղային, օդային տրանսպորտով երթեւեկելու համարերթեւեկության տոմսերիվաճառք,

ուսումնական դասընթացների անցկացման ընթացքում հանրակրթական եւ դրանց հավասարեցված այլ ուսումնական հաստատությունների աշակերտներին եւ աշխատակիցներին սննդով ապահովում,

առեւտրի իրականացման վայրերում (առեւտրի կենտրոններում, սպառողական ապրանքների շուկաներում, գյուղատնտեսական արտադրանքի շուկաներում, տոնավաճառներում եւ ցուցահանդես-վաճառքի անցկացման վայրերում) գտնվող բաց վաճառասեղաններից գյուղատնտեսական արտադրանքի եւ քաղաքացիներին սեփականության իրավունքով պատկանող գործածության մեջ եղած անձնական օգտագործման իրերի վաճառք,

ձեռքի սայլակներից, զամբյուղներից, արկղերից (այդ թվում մթնոլորտային տեղումներից պոլիեթիլային թաղանթով, կամ այլ նյութերով պաշտպանված) պարենային եւ ոչ պարենային ապրանքների (բացառությամբ այնպիսի ապրանքների, որոնք պահանջում են պահպանման եւ վաճառքի հատուկ պայմաններ) շրջիկ եւ շրջածախ մանրածախ վաճառք,

գյուղական բնակավայրերում գտնվող մանկաբարձական-բուժական կետերում գտնվող դեղատներից դեղանյութերի վաճառք,

կրպակներիցոչ ոգելից խմիչքների լցնովի վաճառք,

բուսական յուղի եւ կշռովի բանջարա-բոստանային մշակաբույսերի, ինչպես նաեւ ցիստեռներից (տակառներից) լցովի գարեջրի եւ կվասի վաճառք,

Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով գրանցված կրոնական կազմակերպությունների կողմից կրո՟նա՟կան պա՟րա՟գա՟նե՟րի ի՟րա՟ց՟ման եւ կրո՟նա՟կան ծի՟սա՟կա՟տա՟րութ՟յուն՟նե՟րի ծառայությունների մատուցում,

փոստային ծառայությունների դիմաց վճարումը հավաստող փոստային վճարման պետական նշանների (փոստային նամականիշերի եւ այլ նշանների) անվանական արժեքով իրացում,

նոտարական եւ փաստաբանական ծառայությունների իրականացում,

փոստային եւ սուրհանդակային գործունեության իրականացում,

փորձագիտական բնագավառում գիտահետազոտական, գիտատեխնիկական եւ գիտամեթոդական աշխատանքների իրականացում:

3. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կազմակերպությունների եւ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից մանրածախ վաճառք իրականացնելիս կամ բնակչությանը ծառայություններ մատուցելիս կանխիկ դրամով իրականացվող դրամական հաշվարկների դեպքում հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը.

ա. 2005 թվականի հունվարի 1-ից պարտադիր է հետեւյալ գործունեության ոլորտների համար.

խաղատների եւ / կամ շահումով խաղերի կազմակերպում,

բաղնիքների եւ ցնցուղարանների կազմակերպում,

ստացիոնար տեղակայված լիցքավորման կայաններում (կետերում) բենզինի, դիզելային վառելիքի եւ բնական ու հեղուկ գազի վաճառք,

խանութների եւ տաղավարների (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ցանկում ընդգրկված հեռավոր, սահմանամերձ, լեռնային եւ մինչեւ 1000 բնակիչ ունեցող գյուղական բնակավայրերում գտնվող խանութների եւ տաղավարների)միջոցով իրականացվողառեւտրական գործունեություն,

Երեւան քաղաքում 7մ² , այլ վայրերում 10մ² գերազանցող ընդհանուր մակերես ունեցող կրպակների (բացառությամբ` գյուղական բնակավայրերում գտնվող կրպակների) միջոցով իրականացվող առեւտրական գործունեություն,

հյուրանոցային ծառայությունների մատուցում,

սպասարկման սրահ ունեցող օբյեկտներում հանրային սննդի կազմակերպում,

դեղատնային գործունեություն,

վերգետնյա տրանսպորտային միջոցներով (ավտոկրպակներ, մոտոկրպակներ, ավտոսայլակներ, մոտոսայլակներ, կցորդներ, կիսակցորդներ եւ համանման այլ շարժական կետեր) իրականացվող մանրածախ առեւտրի (բացառությամբ գյուղատնտեսական արտադրանքի, թերթերի, ամսագրերի, լցովի գարեջրի, կվասի, կաթի, թանի, կերոսինի, բենզինի եւ (կամ) դիզելային վառելիքի, հեղուկ գազի վաճառքի) գործունեություն:

բ. 2005 թվականի ապրիլի 1-ից պարտադիր է հետեւյալ գործունեության ոլորտների համար.

Երեւան քաղաքի տարածքում գտնվող առեւտրի իրականացման վայրերում (առեւտրի կենտրոններում, սպառողական ապրանքների շուկաներում, գյուղատնտեսական արտադրանքի շուկաներում, տոնավաճառներում եւ ցուցահանդես-վաճառքի անցկացման վայրերում) կրպակներից, վրաններից եւ ապրանքների ցուցադրումը եւ պահպանումը ապահովող կահավորված այլ վաճառատեղերից, ինչպես նաեւ առեւտրի իրականացման վայրերի մշտական շինություններում վաճառասեղաններից ապրանքների (բացառությամբ գյուղատնտեսական արտադրանքների եւ քաղաքացիներին սեփականության իրավունքով պատկանող գործածության մեջ եղած անձնական օգտագործման իրերի նկատմամբ)վաճառք,

մարզա-առողջարարական համալիրների, հանգստյանտների կազմակերպում,

հիվանդանոցների եւ ամբուլատոր բուժհիմնարկների կողմից ծառայությունների մատուցում,

գեղեցկության սրահների կազմակերպում:

գ. 2007 թվականի հուլիսի 1-ից պարտադիր է հետեւյալ գործունեության ոլորտների համար.

Երեւան քաղաքում 7մ² , այլ վայրերում (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ցանկում ընդգրկված հեռավոր, սահմանամերձ, լեռնային եւ մինչեւ 1000 բնակիչ ունեցող գյուղական բնակավայրերում գտնվող) 10մ² չգերազանցող ընդհանուր մակերես ունեցող կրպակների միջոցով իրականացվող առեւտրական գործունեություն,

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ցանկում ընդգրկված հեռավոր, սահմանամերձ, լեռնային եւ մինչեւ 1000 բնակիչ ունեցող գյուղական բնակավայրերում գտնվող խանութների, տաղավարների եւ 10մ² գերազանցող ընդհանուր մակերես ունեցող կրպակների միջոցով իրականացվող առեւտրական գործունեություն :

դ. 2010 թվականի հունվարի 1-ից պարտադիր է հետեւյալ գործունեության ոլորտների համար.

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ցանկում ընդգրկված հեռավոր, սահմանամերձ, լեռնային եւ մինչեւ 1000 բնակիչ ունեցող գյուղական բնակավայրերում գտնվող մինչեւ 10մ² ընդհանուր մակերես ունեցող կրպակների միջոցով իրականացվող առեւտրական գործունեություն:

ե. 2006 թվականի հուլիսի 1-ից պարտադիր է հետեւյալ գործունեության ոլորտների համար.

սույն օրենքի 4-րդ հոդվածի 2-րդ մասում եւ 3-րդ մասի «ա»-ից «դ» կետում չնշված գործունեության այլ ոլորտներում:

Հեռավոր, սահմանամերձ, լեռնային եւ մինչեւ 1000 բնակիչ ունեցող գյուղական բնակավայրերի ցանկերը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը` մինչեւ 2005 թվականի հուլիսի 1-ը:

Հոդված 5. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման պարտադիր պահանջները

Կազմակերպությունների եւ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից կիրառվող հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման կանոնները սահմանվում են սույն օրենքով: Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներին ներկայացվող պահանջները, գրանցման կարգը եւ շահագործման կանոնները հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

Հոդված 6. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման կանոնները

Հայաստանի Հանրապետությունում հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների պարտադիր կիրառմամբ գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունները եւ անհատ ձեռնարկատերերը կանխիկ դրամով դրամական հաշվարկները պետք է իրականացնեն.

սույն օրենքի 8-րդ հոդվածում նշված Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորված պետական կառավարման մարմնի կողմից թույլատրված հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներով,

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով հարկային մարմնի կողմից գրանցված եւ կապարակնքված հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներով,

հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի մոդելին ներկայացվող պարտադիր տեխնիկական պահանջներին բավարարող հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներով,

դրամական միջոցների պատշաճ հաշվառումը (վերահսկողական ժապավենի եւ ֆիսկալային հիշողության ֆիքսումը) ապահովող հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներով:

Հոդված 7. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներ կիրառող անձանց պարտականությունները

Կազմակերպությունները եւ անհատ ձեռնարկատերերը, որոնք կիրառում են հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներ պարտավոր են

իրականացնել հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների գրանցումը հարկային մարմիններում,

կիրառել միայն այնպիսի հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներ, որոնք բավարարում են սույն օրենքով եւ այլ իրավական ակտերով հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներին ներկայացվող կիրառման կանոններին,

օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացնել հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների ձեռքբերման, շահագործման հանձնելու եւ կիրառելու հետ կապված փաստաթղթերի վարումը եւ պահպանումը, ինչպես նաեւ սույն օրենքի 9-րդ հոդվածով նախատեսված հսկողության իրականացման նպատակով ապահովել հարկային մարմինների պաշտոնատար անձանց անարգելք մուտքը դեպի համապատասխան հսկիչ-դրամարկղային մեքենան եւ տրամադրել սույն պարբերությունում նշված փաստաթղթերը:

Հոդված 8. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման թույլատրումը

Հայաստանի Հանրապետությունում հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի յուրաքանչյուր մոդելի կիրառման թույլատրումը իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորված պետական կառավարման մարմինը, որը վարում է Հայաստանի Հանրապետությունում կիրառման համար թույլատրվող հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի մոդելների գրանցամատյանը:

Հոդված 9. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման հսկողությունը

1.Հարկային մարմինները

իրականացնում են սույն օրենքի կիրառման նկատմամբ հսկողություն,

իրականացնում են կազմակերպություններում եւ անհատ ձեռնարկատերերի մոտ հասույթի լիարժեք հաշվառման հսկողություն,

ստուգում են հսկիչ-դրամարկղային մեքենաներին վերաբերվող փաստաթղթերը`անհրաժեշտության դեպքում պա՟հան՟ջելով փաս՟տաթղ՟թեր, տվյալ՟ներ եւ այլ տե՟ղե՟կութ՟յուն՟ներ, բա՟ցատ՟րութ՟յուն՟ներ, տե՟ղե՟կանք՟ներ, ո՟րոնք ան՟մի՟ջա՟կա՟նո՟րեն առնչ՟վում են ի՟րենց ի՟րա՟վա՟սութ՟յան շրջա՟նակ՟նե՟րում ի՟րա՟կա՟նաց՟վող ստուգ՟ման նպա՟տակ՟նե՟րին,

անցկացնում են հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կտրոնների տրամադրման ստուգումներ այն անձանց մոտ, որոնց համար հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը պարտադիր է համաձայն սույն օրենքի,

օրենքով սահմանված կարգով եւ սույն օրենքով սահմանված դեպքերում նշանակում են տուգանքներ:

2. Սույն օրենքի 11-րդ հոդվածով սահմանված տուգանքների կիրառումից գոյացած գումարների տաս տոկոսի չափով մասհանումների հաշվին կազմավորվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության հատուկ ֆոնդ, որի միջոցները ծախսվում են հետեւյալ ուղղություններով.

հսկիչ գնումների ֆինանսավորման համար.

սույն հոդվածով սահմանված հսկողական գործառույթների իրականացման ֆինանսավորման համար:

Սույն կետում նշված ֆինանսավորման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

ԳԼՈՒԽ III.

ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸՕՐԵՆՔԻ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ԽԱԽՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ

Հոդված 10. Պատասխանատվությունը օրենքի պահանջները խախտելու համար

Սույն օրենքի, ինչպես նաեւ սույն օրենքի 5-րդ հոդվածում նշված կարգերի պահանջների խախտումն առաջացնում է պատասխանատվություն՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով սահմանված կարգով:

Հոդված 11. Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման եւ հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների միջոցով դրամական հաշվարկների կանոնները չպահպանելը

1. Սույն օրենքով սահմանված դեպքերում հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառումը պարտադիր լինելու դեպքում կանխիկ դրամով դրամական գործարքներ իրականացնելու վայրում հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի բացակայության համար կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տուգանվում է հարյուր հիսուն հազար դրամի չափով:

Տուգանքը նշանակելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում սույն մասի առաջին պարբերությունում նշված խախտումը կրկնելու դեպքում կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տուգանվում է երեք հարյուր հազար դրամի չափով եւ գործունեությունը այդ մասով կասեցվում է մինչեւ սահմանված կարգով հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի ներդրումը:

2.Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների գրանցման կարգի եւ (կամ) շահագործման կանոնների խախտմամբ հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման համար կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տուգանվում են յոթանասունհինգ հազար դրամի չափով:

Տուգանքը նշանակելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում սույն մասի առաջին պարբերությունում նշված խախտումը առաջին անգամ կրկնելու դեպքում կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տուգանվում է հարյուր հիսուն հազար դրամի չափով եւ գործունեությունը այդ մասով կասեցվում է 5 օրով: Գործունեության կասեցման հիմքերի վերաբերյալ հայտարարությունը ենթակա է փակցման տեսանելի մասում:

Տուգանքը նշանակելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում սույն մասի երկրորդ պարբերությունում նշված խախտումը երկրորդ եւ ավելի անգամ կրկնելու դեպքում կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տուգանվում է երեք հարյուր հազար դրամի չափով եւ գործունեությունը այդ մասով կասեցվում է 10 օրով: Գործունեության կասեցման հիմքերի վերաբերյալ հայտարարությունը ենթակա է փակցման գնորդների եւ հաճախորդների համար տեսանելի մասում: Սույն մասում նշված խախտումը իրականացնող կազմակերպությունների եւ անհատ ձեռնարկատերերի ցանկը ենթակա է հրապարակման հարկային մարմնի ղեկավարի կողմից` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանած կարգով:

Սույն հոդվածով սահմանված գործունեության կասեցումը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետի համապատասխան որոշման հիման վրա:

Սույն հոդվածով սահմանված տուգանքը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորված պետական կառավարման մարմնի կողմից խախտման փաստն արձանագրելուց հետո երկու ամսյա ժամկետում կազմակերպության կողմից չմուծելու դեպքում՝ կրկնապատկվում է:

ԳԼՈՒԽ IV.

ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 12. Սույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը

Սույն օրենքն ուժի է մեջ է մտնում 2005 թվականի հունվարի 1-ից: