1 / 4

ԱԺ առողջապահության, մայրության եւ մանկության հարցերի մշտական հանձնաժողովը հոկտեմբերի 9-ին կազմակերպել էր «Մարդուն օրգաններ եւ հյուսվածքներ փոխպատվաստելու մասին» թեմայով խորհրդարանական լսումներ:

Լսումներին մասնակցել են ԱԺ պատգամավորներ, ՀՀ առողջապահության նախարարի տեղակալ Սերգեյ Խաչատրյանը, ՀՀ առողջապահության նախարարության աշխատակիցներ, մասնագետներ Բելգիայից եւ Իրանից, բուժաշխատողներ, հասարակական կազմակերպությունների, արյունաբանական կենտրոնի ներկայացուցիչներ:

ԱԺ առողջապահության, մայրության եւ մանկության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արա Բաբլոյանը նշել է, որ լսումների նպատակն է ծանոթանալ կենդանի եւ դիակային դոնորներից օրգաններ վերցնելու աշխարհի լավագույն փորձին եւ քննարկել դրա դրական եւ բացասական կողմերը, գտնել Հայաստանի համար լավագույն մոդելը: Արա Բաբլոյանը տեղեկացել է, որ հարցը երկար ժամանակ քննարկվել է Հայաստանում: Պատգամավորի խոսքով՝ եթե հնարավորություն լինի օգտագործելու մահացած մարդու հյուսվածքներն ու օրգանները ՝ փրկելու համար այլ մարդկանց կյանքեր, բարելավելու նրանց կյանքի որակը, ապա պետք է քննարկել այն մոտեցումները, որոնց միջոցով կարող ենք հասնել դրանց:

Բելգիական փորձը ներկայացրել է Անտրվերպենի համալսարանական կլինիկայի նեֆրոլոգիայի եւ հիպերտենզիայի բաժանմունքի ղեկավար պրոֆեսոր Մարկ դե Բրուն: Պրոֆեսորը մանրամասն ներկայացրել է դիակային երիկամի փոխպատվաստման խնդրին, հստակեցրել, թե ինչ կարելի է սովորել Բելգիայի 50 տարվա փորձից:

Պրոֆեսորը տեղեկացրել է, որ դեռեւս 1965-1986 թվականներին Բելգիայում տեղի էին ունենում միայն երիկամի փոխպատվաստումներ, քանի որ օրենսդրորեն ոլորտը կարգավորված չէր: Ի սկզբանե իրենց որոշումն էր փոխպատվաստել միայն մահացած դոնորների օրգանները: Սակայն հետզհետե օրենսդրական դաշտը կարգավորվել է եւ սկսել են նաեւ կենդանի մարդուց օրգան վերցնել: Պրոֆեսոր Բրուն նշել է, որ ըստ բելգիական օրենքների, եթե մարդը ցանկանում է, որպեսզի հետագայում իր օրգաններից կատարեն փոխպատվաստում, ապա պետք է գրանցվի համայնքային ռեգիստրում: Ճիշտ է՝ օրենքը չի պարտադրում, սակայն մարդու մահից հետո օրգանների փոխպատվաստման նպատակով նաեւ խորհրդակցում են նրա հարազատների հետ: Բելգիան աշխարհում առաջինն է ամեն տարի վերցված օրգանների թվով՝ մոտ 350:

Բելգիայի հեպատոբիլիար վիրաբուժության եւ տրանսպլանտոլոգիայի բաժանմունքի ղեկավար, Անտրվերպենի համալսարանական կլինիկայի պրոֆեսոր պարոն Դիրկ Այզբերտը ներկայացրել է դոնոր –օրգանի հեռացման ժամանակակից մոտեցումները:

Դիրկ Այզբերտը նշել է, որ արդեն 5-րդ անգամ է Հայաստանում՝ փորձի փոխանակման նպատակով: Ըստ բելգիացի պրոֆեսորի՝ փոխպատվաստումը օրինակ է համերաշխության, եւ օրգանների նվիրատվությունը բխում է ընտանիքի, հասարակության, հիվանդի շահերից: Պրոֆեսորը մանրամասն խոսել է Եվրոպայում այսօր տիրող իրավիճակից, անդրադարձել հատուկ սարքերի գործածությանը, որոնց միջոցով այդ օրգանները տեղափոխում են :

Թեհրանի համալսարանի պրոֆեսոր Միտրա Մահդավի-Մազդեն ներկայացրել է կենդանի եւ դիակային երիկամի փոխպատվաստման իրանական մոդելի դրական եւ բացասական կողմերը: Նա նկատել է, որ Իրանի եւ Հայաստանի իրականությունը նույնն է, ուստի միեւնույն դժվարությունները պետք է հաղթահարել: Պրոֆեսորի խոսքով՝ յուրաքանչյուր տարի Իրանում իրականացվում է 2000 փոխպատվաստում: Իրանցի պրոֆեսորը նշել է, որ Իրանում երկար ժամանակ գերխնդիր էր կենդանի դոնորներից օրգաններ վերցնելու հարցը, սակայն, արդեն 2013 թվականին, կառավարությունն սկսել է թույլատրել: Մահդավի Մազդեն մանրամասն ներկայացրել է Իրանի առողջապահական ծախսերը, որոնք կազմում են ՀՆԱ-ի 6 տոկոսը եւ նշել, որ 2011 թվականից արդեն դոնորը երկրի կառավարությունից փոխհատուցում ստանում, առաջընթաց կա նաեւ հանրության իրազեկման եւ կրթության հարցերում:

ՀՀ առողջապահության փոխնախարար Սերգեյ Խաչատրյանը ներկայացրել է այս ոլորտում Հայաստանի անցած ճանապարհը, ներկայացրել խնդիրները: Նա մասնավորապես տեղեկացրել է, որ ընդունվել է «Մարդուն օրգաններ եւ հյուսվածքներ փոխպատվաստելու մասին» օրենքի նախագիծը, որը նախատեսում է դիակային դոնորից օրգան վերցնելու հնարավորություն: Սակայն օրենքը մեր երկրում չի գործում, քանի որ դեռեւս չեն մշակվել ենթաօրենսդրական ակտերը:

Քննարկմանը շահագրգիռ կողմերը ներկայացրել են իրենց տեսակետները, հարցեր ուղղել մասնագետներին:

ՀՀ ԱԺ առողջապահության, մայրության եւ մանկության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արա Բաբլոյանը նշել է, որ շարունակելու են համագործակցությունը տարբեր երկրների մասնագետների հետ՝ այս ասպարեզում առաջընթացի հասնելու համար: