1 / 13

ՀՀ ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախաձեռնությամբ hունվարի 16-ին հրավիրվել էին   խորհրդարանական լսումներ՝ նվիրված  տեսալսողական մեդիածառայությունների ոլորտի օրենսդրական փոփոխություններին: Լսումներին մասնակցում էին պատգամավորներ, հեռուստառադիընկերությունների  ներկայացուցիչներ, փորձագետներ:

Բացելով լսումները՝ հանձնաժողովի նախագահ Մխիթար Հայրապետյանը նշել է, որ ՀՀ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցությունը  նախատեսել է փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարել «Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին» ՀՀ օրենքում, քանի որ այն հնացած է եւ այլեւս  չի համապատասխանում ժամանակի պահանջներին: Նրա խոսքով,  անհրաժեշտ է վերհանել ոլորտում առկա խնդիրները, որոնց կարգավորումները տեղ կգտնեն մշակվելիք օրենքի նախագծում: Ըստ Մխիթար Հայրապետյանի, փոփոխությունները լինելու են մեծածավալ եւ լրջագույն, արդյունքում  մեդիաոլորտը բարեփոխվելու է ամբողջությամբ: Փոփոխությունները,  տեխնիկական բնույթի խնդիրներ լուծելուց բացի, կառնչվեն եթերի բովանդակությանը, մասնավորապես, պետք է հստակ սահմանված լինի, թե կրթական եւ մշակութային ինչպիսի բաղադրիչներ պետք է  լինեն օրենքի նախագծում:

Հանձնաժողովի հեռուստատեսության, ռադիոյի, մամուլի եւ տեղեկատվության ոլորտների ենթահանձնաժողովի նախագահ Վահագն Թեւոսյանի խոսքով, «Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին» ՀՀ օրենքը բազմաթիվ փոփոխությունների կարիք ունի,  եւ այդ նպատակով արդեն  տեղի են ունեցել տասնյակ քննարկումներ, ուսումնասիրվել է միջազգային փորձը: Պատգամավորը ներկայացրել է Եվրոպայի խորհրդի   փորձագիտական խմբի կողմից նախորդ տարի նոյեմբերին  ներկայացված կարիքների գնահատման   փաստաթղթի դրույթները,   համաձայն որոնց՝ գործող օրենքը հնացած իրավական գործիք  է, այն համահունչ չէ Եվրոպայում գործող տեսալսողական մեդիածառայությունների կարգավորումներին: Այն չի պարունակում բավարար դրույթներ, որոնք ի զորու են տեսալսողական մեդիածառայություններում  ապահովել  անկախությունն ու   բազմակարծությունը:

Նա տեղեկացրել է, որ նախորդ տարի երեք  հասարակական կազմակերպություններ՝ «Երեւանի մամուլի ակումբը», «Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեն» եւ «Մեդիանախաձեռնությունների կենտրոնը»    ներկայացրել էին  օրենքի նախագիծ, որը միանշանակ չի ընդունվել ոլորտի ներկայացուցիչների կողմից, քանի որ դրանում խիստ արմատական փոփոխություններ էին առաջարկվում:  Նախատեսվում է, որ հանձնաժողովն այն որպես օժանդակ նյութ կօգտագործի տեսալսողական մեդիածառայությունների ոլորտը կարգավորող օրենքի նախագիծը մշակելիս: Անդրադառնալով առկա խնդիրներին, Վահագն Թեւոսյանը հայտնել է, որ այսօր  հեռարձակման ոլորտում  բազմակարծություն ապահովելու խնդիր կա, անհրաժեշտություն կա նաեւ ավելացնել ոլորտը կարգավորող վերահսկողական մարմնի գործառույթները՝ կապված եթերի բովանդակության հետ:

Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի հանձնաժողովի նախագահ Տիգրան Հակոբյանը հրատապ է համարել «Հեուստատեսության եւ ռադիոյի մասին» ՀՀ  օրենքի արդիականացումը, ինչը պայմանավորված է ժամանակի թելադրանքով: Ըստ նրա, օրենքն ամբողջությամբ չի կարգավորում ոլորտը եւ  չի նպաստում հեռուստառադիոընկերությունների  զարգացմանը:

Տիգրան Հակոբյանի խոսքով՝ այսօր կարիք կա ամբողջապես  կարգավորելու  մեդիահարթակից սփռվող բովանդակությունը՝ լինի տարատեսակ հեռուստաեթերում թե համացանցում, քանի որ  դրանցից են   ամենից շատ տարածվում ատելության խոսքն ու  ապատեղեկատվությունը:

Լսումների բազմաթիվ մասնակիցներ, ելույթ ունենալով, չափազանց կարեւոր են համարել  տեսալսողական մեդիադաշտի բարեփոխումը, անհրաժեշտ համարել հեռուստաընկերությունների ֆինանսավորման թափանցիկության ապահովումն ու դրանց իրական սեփականատերերի բացահայտումը,  մայրենի լեզվի անվտանգությունն ու  պաշտպանությունը, խոսել ոլորտի տարաբնույթ խնդիրներից, հեռուստաընկերությունների լիցենզավորման գործընթացից ու գովազդային քաղաքականությունից, ներկայացրել խնդիրների լուծմանն ուղղված  իրենց պատկերացումները:

Բանախոսները մի հարցում գրեթե համակարծիք էին.  2000 թվականին ընդունված  «Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին»  ՀՀ օրենքն այլեւս չի համապատասխանում ժամանակի պահանջներին, այն քարացած է, անարդյունավետ եւ ունի բազմաթիվ  բացեր, որոնցից օգտվում են հեռուստաընկերությունները:

Հնչած  տեսակետների համաձայն՝ նորացված օրենքը պետք է համապատասխանի ժամանակի պահանջներին եւ լինի այնպիսին, որը, կարգավորելով մեդիադաշտը, չսահմանափակի լրատվամիջոցների ազատությունն ու հանրության իրավունքը՝ ստանալու համար օբյեկտիվ, իրականությունն արտացոլող լրատվություն:

Պատգամավոր Արման Բաբաջանյանն անհրաժեշտ է համարել գտնել կարգավորումներ՝ հեռուստաընկերություններում տեղեկատվությունը քարոզչություն չդարձնելու համար: Նրա դիտարկմամբ՝ նախկինում հեռուստաընկերություններն ամեն ինչ ներկայացնում էին վարդագույն լույսի ներքո, իսկ այսօր  հակառակն է՝ ամեն ինչ ներկայացվում է սեւ գույներով: Արդյունքում, պատգամավորի խոսքով, հանրությունը չի ստացել եւ չի ստանում օբյեկտիվ լրատվություն: Ըստ նրա՝ պետք է գտնել համապատասխան մեխանիզմներ եւ գործիքներ, որպեսզի հանրությանը չմատուցվի  ապատեղեկատվություն:

Պատգամավոր Սոֆիա Հովսեփյանն անդրադարձել  է հեռուստաեթերի բովանդակությանը,  որը,  ըստ նրա, վտանգում է հանրային կյանքը, քանի որ մարդիկ  ստանում են կեղծ, իրականությանը չհամապատասխանող լրատվություն, դիտում անորակ սերիալներ՝ հեռու հայկական արժեհամակարգից:

Պատգամավոր Անուշ Բեղլոյանն էլ կարծում էր, որ  գործող  օրենքն ընդունվել է, որպեսզի ժամանակի իշխանությանը ոչ ձեռնտու տեղեկատվությունը հնարավոր չլինի հասցնել հանրությանը:

Մարդու իրավունքների հարցերի  փորձագետ Արա Ղազարյանը, ի թիվս այլ հարցերի,  անդրադարձել է նաեւ ատելության խոսքի սահմանափակման անհրաժեշտությանը՝ նշելով, որ հեռուստատեսության  եւ ռադիոյի դաշտը կարգավորող նորացվելիք  օրենքում  պարտադիր պետք է լինեն դրույթներ՝ ուղղված ատելության խոսքի սահմանմանն ու բացառմանը:

Ամփոփիչ ելույթներում Տիգրան Հակոբյանը, Վահագն Թեւոսյանն ու  Մխիթար Հայրապետյանն անդրադարձել են հնչած տեսակետներին, տվել պարզաբանումներ:

Մասնավորապես, հանձնաժողովի նախագահ Մխիթար Հայրապետյանը  շնորհակալություն է հայտնել լսումների մասնակիցներին իրենց գաղափարներն ու առաջարկները հնչեցնելու համար: Ի պատասխան որոշ ելույթների՝ նա  կարծիք է հայտնել, որ  ՀՀ  որոշ հեռուստաընկերություններ իրենց լրատվական թողարկումներում  չեն տալիս անաչառ տեղեկատվություն ու չեն ապահովում բազմակարծություն՝ հաշվի չառնելով հանրության  շահերը:

Հանձնաժողովի նախագահը տեղեկացրել է, որ այս նստաշրջանում արդեն նախատեսվում է մշակել դաշտը կանոնակարգող օրենքի նախագիծ, ուստի նա լսումների մասնակիցներին հորդորել է համագործակցել եւ ներկայացնել առաջարկներ ու գաղափարներ: