1 / 13

Գովելի է Եվրասիական տնտեսական միությունում Հայաստանի հեղինակության բարձրացման հանգամանքը: Այս բոլոր ձեռքբերումներն ուղղակի դրական ազդեցություն են ունենում ՀՀ տնտեսության վրա: Այս մասին ասել է ՀՀ ԱԺ տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Վաղարշակ Հակոբյանը:

Նոյեմբերի 3-ին ԱԺ տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման ու ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում Վաղարշակ Հակոբյանի եւ Գեւորգ Պապոյանի նախագահությամբ քննարկվել են «ՀՀ 2023 թ. պետական բյուջեի մասին» օրենքի նախագծով եվրասիական տնտեսական միության եւ տարածաշրջանային մյուս երկրների հետ տնտեսական եւ քաղաքական կապերի զարգացման համար նախատեսվող նախնական ծրագրերն ու ֆինանսական հատկացումները:

ՀՀ ֆինանսների նախարար Տիգրան Խաչատրյանը նշել է, որ Եվրասիական տնտեսական ինտեգրացիոն գործընթացների մասին 2023 թ. պետբյուջեի նախագծով առանձին ծրագրային ֆինանսական միջոցներ նախատեսված չեն: Եվրասիական տնտեսական միության շրջանակում ընթացող քաղաքականություններն ու ինտեգրացիոն գործընթացները հիմնականում բովանդակային եւ ծրագրային են ու վերաբերում են արտաքին առեւտրի քաղաքականության ոլորտում միասնական որոշումների կայացման բովանդակությանը եւ չեն ենթադրում առանձին ծրագրային ֆինանսավորում:

Ըստ Տիգրան Խաչատրյանի՝ կառույցն ունի ֆինանսական աջակցության գործիքակազմ. Եվրասիական զարգացման բանկն ու Եվրասիական զարգացման հիմնադրամն իրենց կողմից աջակցվող ծրագրերով մասնակցում են տարբեր ուղղություններով տարբեր ենթակառուցվածքային ծրագրերի ֆինանսավորմանը: Սակայն այդ հարցերն առավել մանրամասն պարզաբանվում են յուրաքանչյուր նախարարության կողմից իրականացվող քաղաքականությունների համատեքստում:

Հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Վաղարշակ Հակոբյանն ընդգծել է հանձնաժողովի գործունեության կարեւորությունը՝ նշելով, որ համագործակցությունը Կառավարության գործընկերների հետ լայն թափ է ձեռք բերում: Վաղարշակ Հակոբյանն առաջարկել է ոլորտին վերաբերող հատվածներն առանձնացնել եւ ներկայացնել համատեղ հանձնաժողովների քննարկմանը հաջորդ տարիներին:

Ֆինանսների նախարարը նշել է, որ Եվրասիական զարգացման բանկն ու Եվրասիական զարգացման հիմնադրամն ավելի ու ավելի մեծ ներկայություն ու մասնակցություն են ձեւավորում Հայաստանի տնտեսության տարբեր ճյուղերում եւ ոլորտներում իրականացվող ծրագրերի ֆինանսավորման առումով: Նրա կարծիքով՝ եկող տարվա ընթացքում դրանք այն ծավալի կհասնեն, որ յուրաքանչյուր նախարարության ընդհանուր ծրագրային անելիքների քննարկումների համատեքստից դրանք կարելի է առանձնացնել եւ զեկուցման առարկա դարձնել հանձնաժողովի համատեղ նիստի ընթացքում: «Եթե այս ձեւաչափն ընդունելի լինի, եկող տարի կարող ենք գալիք քննարկումները կազմակերպել այնպես, որ հրավիրյալները հատկապես այդ մասով առանձին զեկույցներ պատրաստեն»,-ասել է Տիգրան Խաչատրյանը: Վաղարշակ Հակոբյանն ընդունելի է համարել նախարարի առաջարկած ձեւաչափը:

Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն անդրադարձել է Հայաստանի եւ ԵԱՏՄ անդամ երկրների միջեւ առեւտրաշրջանառությանն ու ներդրումների ծավալին:

2022 թ. առաջին ութ ամիսներին Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունը ԵԱՏՄ երկրների հետ կազմել է 2,778 մլրդ դոլար, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 74,1 տոկոսով:

2022 թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին արտահանումը ՀՀ-ից ԵԱՏՄ երկրներ կազմել է 1,1 մլրդ դոլար, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է երկու անգամ, իսկ ներմուծումը ԵԱՏՄ երկրներից կազմել է 1,67 մլրդ դոլար՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճելով 58,7 տոկոսով:

Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունը ՌԴ հետ կազմել է 2,642 մլրդ դոլար, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 71,7 տոկոսով, ընդ որում՝ արտահանումն աճել է երկու անգամ, իսկ ներմուծումը՝ 55,3 տոկոսով:

Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունը Բելառուսի հետ 2022 թ. առաջին ութ ամիսներին կազմել է 106,7 մլն դոլար, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 2,4 անգամ, ընդ որում` ՀՀ-ից արտահանումն աճել է 2,6 անգամ, իսկ ներմուծումը՝ 2,2 անգամ:

Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունը Ղազախստանի հետ 2022 թ. առաջին ութ ամիսներին կազմել է 26,6 մլն դոլար՝ նախորդ տարվա համեմատ՝ աճելով 2,6 անգամ. արտահանումն աճել է 14,6 տոկոսով, իսկ ներմուծումը՝ 5,9 անգամ:

Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունը Ղրղզստանի հետ 2022 թ. առաջին ութ ամիսներին կազմել է 2,9 մլն դոլար, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 90,8 տոկոսով:

2021 թ. ՀՀ տնտեսական իրական հատվածում օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը կազմել է 204,8 մլրդ դրամ, որից ԵԱՏՄ երկրների կողմից օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը կազմել է 32,4 մլրդ դրամ: Նույն ժամանակահատվածում օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները կազմել են 129,2 մլրդ դրամ, որից ԵԱՏՄ երկրներին բաժին է ընկել մոտ մեկ երրորդը՝ 40,1 մլրդ դրամ:

2022 թ. առաջին կիսամյակում ՀՀ տնտեսության մեջ օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը կազմել է 41 մլրդ դրամ, որից ԵԱՏՄ երկրների կողմից օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը կազմել է շուրջ 47 մլրդ դրամ: Նույն ժամանակահատվածում օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ծավալը կազմել է 76,5 մլրդ դրամ, որից ԵԱՏՄ երկրներին բաժին է ընկել մոտ 57,5 մլրդ դրամ:

Ըստ Էկոնոմիկայի նախարարի՝ 2022 թ. Եվրասիական զարգացման բանկը Հայաստանում երեք գործարք է կնքել. առաջիկայում նախատեսվում են եւս մի քանի գործարքներ:

Պատգամավոր Շիրակ Թորոսյանի խնդրանքով Վահան Քերոբյանն անդրադարձել է տարածաշրջանային երկրների հետ առեւտրաշրջանառությանը, մասնավորապես, Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ: 2020-2022 թթ. Հայաստանի առեւտրաշրջանառությունն ԻԻՀ հետ կրկնակի աճել է: Ներկայում քննարկվում է ԵԱՏՄ-ԻԻՀ Ազատ առեւտրի համաձայնագրի երկարաձգման ու լավարկման հարցը: Աշխատանքներ են ընթանում, որպեսզի ԻԻՀ-ով անցնող լոգիստիկ ուղիներն առավել հասանելի լինեն հայ բեռնափոխադրողների համար:

Այս համատեքստում Ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գեւորգ Պապոյանը կարեւորել է հատկապես ՀՀ եւ ԻԻՀ միջեւ կնքված վերջին՝ «Գազ` էլեկտրաէներգիայի դիմաց» պայմանագրի երկարաձգման վերաբերյալ հուշագիրը: Նրա գնահատմամբ պատմական փաստաթուղթ է ստորագրվել, ինչը, հատկապես, կարեւոր է Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության, էներգետիկ բաշխվածության դիվերսիֆիկացիայի տեսանկյունից:

ՀՀ ԱԳ նախարարության գլխավոր քարտուղար Բորիս Սահակյանը փաստել է, որ ԵԱՏՄ շրջանակում կայացել են մեծ թվով նիստեր, քննարկվել են առեւտրատնտեսական, մաքսային, բարձր տեխնոլոգիական, առողջապահության, տրանսպորտային ոլորտների համագործակցությանը վերաբերող հարցեր: Նրա գնահատմամբ կառույցի աշխատանքը բավականին ակտիվ է: