1 / 15

2024 թվականի ծրագրով ԵՄ-ից ակնկալում ենք ստանալ 17,9 միլիոն եվրոյի դրամաշնորհային միջոցներ: Այս մասին նոյեմբերի 3-ին կայացած ԱԺ եվրոպական ինտեգրման ու ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում ասել է Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը` խորհրդարանականների դատին ներկայացնելով «2024 թվականի պետական բյուջեի մասին» նախագիծը:

Ըստ նախարարի՝ դրամաշնորհը տրամադրվում է երեք հիմնական ուղղություններով ծախսեր իրականացնելու նպատակով:

«Եթե խոսենք վարկային միջոցների ու ծրագրերի մասին, ապա 2024 թվականի վարկերը կազմում են 21 միլիարդ դրամ, որից 153 միլիոնն ընթացիկ ծախսերի համար են նախատեսված, 26 միլիոնը՝ կապիտալ ծախսերի: Հիմնական մասն իրականացվում է ՏԿԵՆ միջոցով, սրանք ոռոգման համակարգի առողջացմանը, կոշտ թափոնների կառավարմանը, ճանապարհային ցանցի բարելավմանն ու այլ ուղղությունների միտված ծրագրեր են: ՊԵԿ կողմից իրականացվող ծրագիր եւս ունենք, այն վերաբերում է ՎԶԵԲ աջակցությամբ իրականացվող «Մեղրիի սահմանային անցակետի ծրագիր վարկային ծրագրին», վարկն ընդհանուր առմամբ կազմում է 2 միլիարդ 290 միլիոն դրամ: Բոլոր վարկային ծրագրերն ունեն նախապատրաստական փուլ, որոնք իրականացվում են որոշակի գրանտային ծրագրերով եւ ունեն որոշակի գրանտային համաֆինանսավորման էլեմենտներ: Ընդհանուր դրամաշնորհային գումարը կազմում է 9 միլիարդ 780 միլիոն դրամ»,- հայտնել է Ֆինանսների նախարարը:

Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի փոխնախագահ Մերի Գալստյանը նախարարից հետաքրքրվել է՝ ո՞ր փուլում է գտնվում Երեւան քաղաքի կոշտ թափոնների մասին ծրագրի կատարումը:

«Այդ համաձայնագիրը վաղուց է կնքվել, ինչո՞ւ են իրագործման հետ կապված խնդիրներ առաջանում»,- հարցրել է խորհրդարանականը:

Հարցին ի պատասխան՝ Վահե Հովհաննիսյանը հայտնել է, որ համաձայնագիրը կնքվել է 2015 թվականին ու իրագործման հետ կապված ի սկզբանե խնդիրներ են եղել:

«Սա շատ ցավոտ ծրագիր է: Համաձայնագիրը կնքվել է վաղուց, բայց ունի 0 կատարողական: Այժմ տեղի է ունեցել ծրագրի բաղադրիչների թարմացում: Պատասխանատուներից երաշխիքներ ենք ստացել, որ այն կիրականացվի 2024 թվականին: Առաջիկա օրերին այդ հարցով նամակով կդիմենք ՎԶԵԲ-ին»,- նշել է նախարարը:

Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ Սոնա Ղազարյանն էլ հետաքրքրվել է՝ պետական բյուջեով ի՞նչ միջոցներ են հատկացված «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի իրականացման համար:

«Կան հարցեր, որոնք բյուջեում արտացոլելն այդքան էլ ճիշտ չէ, եթե պատշաճ պատրաստվածության մակարդակի չենք հասել: Երբ «Խաղաղության խաչմերուկի» մասով կոնկրետ համաձայնություններ լինեն, այն կարտացոլվի մեր բյուջեում»,- հարցին ի պատասխան ասել է նախարարը:

Հաջորդիվ զեկույցով հանդես է եկել ԱԳ նախարարի տեղակալ Պարույր Հովհաննիսյանը: Մինչ բյուջետային ծախսերին անդրադառնալը փոխնախարարը նշել է ԵՄ հետ գործընկերության հիմնական ուղղությունների վերաբերյալ առաջխաղացումները, դրանք են՝ քաղաքական երկխոսության ակտիվացումը, ԼՂ դեմ սանձազերծված ագրեսիայի հետեւանքով ստեղծված մարդասիրական ճգնաժամի հասցեագրումը, ԵՄ-ի եւ ԵՄ կառույցների հետ ոլորտային համագործակցությունն ու դրա խորացումը, իրավական փաստաթղթերով ստեղծված հանձնառությունների ամբողջական իրականացումը:

«2024 թվականի ընթացքում նախատեսվում են ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ եւ ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով ստեղծված կանոնադրական մարմինների նիստեր: Դա ՀՀ-ԵՄ բարձրագույն կանոնադրակական մարմնի նիստն է: Այն կանցկացվի Բրյուսելում, հունվար կամ փետրվար ամսիներին, դրան կհաջորդի գործընկերության կոմիտեի նիստը, որը կանցկացվի Երեւանում՝ տարվա առաջին կիսամյակում: 2024 թվականին տեղի կունենան նաեւ ՀՀ-ԵՄ խորհրդարանական գործընկերության կոմիտեի հերթական նիստը եւ Եվրանեսթ խորհրդարանական վեհաժողովի մշտական հանձնաժողովների եւ բյուրոյի նիստեր: Արեւելյան գործընկերության շրջանակում էլ նախատեսվում են մի շարք միջոցառումներ ավագ պաշտոնյաների, համապատասխան պլատֆորմների եւ նախարարական հանձնաժողվի նիստեր, չի բացառվում նաեւ գագաթնաժողովի անցկացում»,- հայտնել է նախարարի տեղակալն ու անդրադարձել նաեւ քաղաքական եւ անվտանգության ոլորտին՝ նշելով, որ այդ առումով առաջընթաց է արձանագրվել. ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելության իմունիտետների եւ արտոնությունների հարցով պայմանագիր կստորագրվի: Այս համատեքստում փոխնախարարը նշել է, որ ՀՀ բարեփոխումների ենթատեքստում ԵՄ-ն շարունակում է մնալ մեր երկրի հիմնական գործընկերը:

ԵՄ հետ համագործակցության համատեքստում հանձնաժողովի նախագահ Արման Եղոյանը նախարարի տեղակալից հետաքրքրվել է՝ կա՞ն արդյոք քաղաքական ինտեգրման օրակարգեր, որոնց նաեւ պետք է նախորդեն համապատասխան ֆինանսական աջակցության ծրագրեր: Հարցին ի պատասխան՝ Պարույր Հովհաննիսյանը տեղեկացրել է, որ վարչապետը ԵԽ նիստում ունեցած իր ելույթում մասամբ պատասխանել է հարցին:

«ՀՀ մոտեցումը միշտ եղել է այն, որ ՀՀ-ն կշարժվի դեպի ԵՄ այնքան, որքան ԵՄ-ն պատրաստ է լրացուցիչ հնարավորություններ տրամադրել մեր երկրին: Քաղաքական առումով համագործակցությունը խորացել է: ԵՄ դիտորդների առաքելության ընդլայնումն ու մանդատի ուժեղացումը նույնպես մեր օրակարգում են: Կառույցի ու անդամ երկրների կողմից կան դրական արձագանքներ: Աննախադեպ է նաեւ բարձրաստիճան այցերի քանակը, այլ այցելություններ եւս նախատեսվում են: Քաղաքական առումով մեր համագործակցությունը զգալի տեմպերով ավելանում է»,- ասել է Պարույր Հովհաննիսյանը:

«Տեղեկություն կա՞՝ մինչեւ տարեվերջ հնարավո՞ր է՝ Նիկոլ Փաշինյան-Շառլ Միշել-Իլհամ Ալիեւ հանդիպում տեղի ունենա»,- հարցրել է Սոնա Ղազարյանը:

«Թե՛ ԵՄ-ն, թե՛ այլ ուղղություններ շարունակում են աշխատել, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը վերադառնան բանակցային փուլին: Տարբեր կազմակերպություններից՝ տարածաշրջանային եւ ոչ տարածաշրջանային երկրներից կոչեր են հնչում՝ գործընթացները տեղափոխել բանակցային փուլ ու ավարտել այն»,- հայտնել է փոխնախարարն ու հավելել, որ այս համատեքստում ակնկալվում է Գերմանիայի արտգործնախարարի երկկողմ այցը:

Խորհրրդարանական Արմեն Գեւորգյանն էլ հայտնել է, որ ԵՄ-ն Ադրբեջանի հետ խորացնում է համագործակցությունը, քանի որ այդ երկրից հստակ շահեր ունի եւ այդ պատճառով վերը նշված երկրում բազում ներդրումներ է կատարում: Պատգամավորը Պարույր Հովհաննիսյանից հետաքրքրվել է՝ ՀՀ հետ ԵՄ խորացող համագործակցությունը Հայաստանից որեւէ ակնկալիք ձեւավորո՞ւմ է:

Արմեն Գեւորգյանի հարցին ի պատասխան՝ փոխնախարարը հայտնել է, որ էներգետիկ ոլորտը, ժողովրդավարությունը, կայունության գոտի ստեղծելը եւ այլ հարցերը եւս ԵՄ համար շատ զգայուն են ու կարեւոր: Ուստի, այո՛, ՀՀ-ից եւս ակնկալիքներ կան:

ՀՀ եւ ԵՄ առեւտրաշրջանառության թեման ներկայացրել է Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը: Ըստ նախարարի՝ 2023 թվականի 9 ամիսներին այն կազմել է 2 միլիարդ 116 միլիոն դոլար, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է մոտ 40 տոկոսով:

«ԵՄ-ն, ՌԴ-ից հետո մեր երկրորդ ամենախոշոր առեւտրային գործընկերն է: ԵՄ գլխավոր տնտեսական երկրների հետ առեւտրաշրջանառությունը եւս աճել է»,- ասել է Էկոնոմիկայի նախարարը ու հավելել, որ 2023 թվականին անցկացվել են ԵՄ գործընկերների հետ բազում հանդիպումներ: Նախարարը հատկապես առանձնացրել է Ֆրանսիայում ու Գերմանիայում տեղի ունեցած բիզնես ֆորումները:

Գերատեսչության ղեկավարը հայտնել է, որ ՀՀ-ն խորացնում է տնտեսական հարաբերությունները նաեւ Չինաստանի, ԱՄՆ-ի հետ: Նպատակն է մեր երկրի արտաքին տնտեսական կապերն ավելի բազմազան ու դիվերսիֆիկացված դարձնելը:

Պատգամավորները հարցեր են ուղղել նախարարին, որոնք վերաբերել են Ասոցացման համաձայնագրին, առեւտրաշրջանառությանը եւ այլ թեմաների: