1 / 3

ՀՀ ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովը հոկտեմբերի 30-ին կազմակերպել էր խորհրդարանական լսումներ` «Հայաստանի Հանրապետությունում ծրագրային բյուջետավորման ներդրման գործընթացը» թեմայով:

Լսումներին մասնակցել են պատգամավորներ, կառավարության անդամներ, ինչպես նաեւ միջազգային եւ հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:

ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մինասյանը, ողջունելով հյուրերին, նշել է, որ Հայաստանում ծրագրային բյուջետավորման (ԾԲ) ներդրման աշխատանքներն իրականացվել են վերջին 10 տարիների ընթացքում: Այն բյուջետավորման նոր մեթոդ է, որը թույլ է տալիս պետական բյուջեի գումարներն օգտագործել ավելի խնայողաբար ու նպատակային: Ծրագրի ներդրումը նպատակ ունի բարձրացնել բյուջետային գործընթացի արդյունավետությունը, ինչպես նաեւ բարելավել բյուջեի թափանցիկությունն ու հաշվետվողականությունը: «Եթե այսօրվա մեր բյուջետավորման մեթոդն ասում է «որքան», ապա ապագայում այն պետք է ասի «ինչ նպատակի համար»: Այս ծրագիրը եւս 3 տարի շարունակելու դեպքում կկարողանանք ապացուցել, որ տնտեսվարողներից հավաքագրած գումարները ծախսվում են արդյունավետ»,-նշել է Գագիկ Մինասյանը:

ԱԺ նախագահ Գալուստ Սահակյանն ուղերձ է հղել ծրագրային բյուջետավորման ներդրման գործընթացի վերաբերյալ լսումների մասնակիցներին, որում մասնավորապես ասվում է, որ Հայաստանում ԾԲ ներդրումը լուրջ քայլ է լինելու հանրային ֆինանսների կառավարման արդյունավետության, հաշվետվողականության եւ թափանցիկության բարելավման համար: Այն խորհրդարանի եւ հասարակության համար առավել արդյունավետ կդարձնի պետական բյուջեի նկատմամբ վերահսկողության իրականացումը: ԱԺ նախագահն ընդգծել է, որ ԾԲ ներդրման նախորդ 10 տարիների ընթացքում ՀՀ կառավարության եւ հատկապես ֆինանսների նախարարության իրականացրած հսկայածավալ, հետեւողական, կազմակերպական-մեթոդական գործունեության շնորհիվ Հայաստանն այսօր համարվում է հետխորհրդային տարածքում ծրագրային բյուջետավորման ներդրման առաջամարտիկը: Ըստ զեկույցի` ԾԲ ներդրմանն աջակցելու ուղղությամբ խորհրդարանի իրականացրած գործնական քայլերը գտնվում են ԱԺ նախագահի հետեւողական ուշադրության ներքո: Այն իրականացվում է ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի համակարգմամբ, իսկ միջազգային գործընկերները` Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերությունը եւ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունն իրենց օժանդակությունն են ցուցաբերում տարվող աշխատանքներին:

ՀՀ ֆինանսների նախարարի առաջին տեղակալ Պավել Սաֆարյանն իր ելույթում ներկայացրել է ԾԲ ներդրման բնագավառում իրականացված աշխատանքները, ԾԲ ձեւաչափով բյուջետային տեղեկատվության վերաբերյալ խորհրդարանական քննարկումները, ծրագրի ամբողջական ներդրման ռազմավարությունը, դրանից բխող անելիքները, ծրագրի առավելություններն ու սահմանափակումները: Պարոն Սաֆարյանի խոսքով` 2018 թվականին ծրագրային բյուջետավորմանը լիարժեք անցնելու համար անհրաժեշտ են նախադրյալներ: Այդ համատեքստում շարունակաբար բարելավվել է ԾԲ ձեւաչափով ներկայացվող բյուջետային տեղեկատվությունը, ինչին իրենց մասնակցությունն են ցուցաբերել նաեւ ԱԺ մշտական հանձնաժողովներն ու ճյուղային մարմինները: Խոսելով ԾԲ ներդրման բնագավառում անելիքների մասին` հիմնական զեկուցողը նշել է, որ ամբողջական ներդրման համար անհրաժեշտ է իրավական հիմքերի ապահովում, մանրամասն գործողությունների ծրագրի հաստատում, մեթոդաբանական հիմքերի ապահովում, բյուջետային փաստաթղթերում ԾԲ տեղեկատվական որակի բարելավում եւ այլն: «Ծրագրային բյուջետավորման ներդրումը հնարավորություն կտա ավելացնելու բյուջեի արդյունավետությունը, կբարելավի ծախսերի պլանավորման եւ գերակայությունների սահմանման գործընթացը, կավելացնի թափանցիկությունն ու կբարելավի կառավարումը»,-իր ելույթում նշել է պարոն Սաֆարյանը: Ֆինանսների նախարարի առաջին տեղակալն անդրադարձել է նաեւ ԾԲ սահմանափակումներին: Նա նշել է, որ ծրագրի ներդրումը շատ աշխատատար ու ժամանակատար է, իսկ կիրառումն ավելի բարդ է բյուջետային գործընթացի բոլոր փուլերում` հատկապես ոչ ֆինանսական կատարողական ցուցանիշների կիրառման առումով: «Ծրագրի ներդրումը պահանջում է պետական մարմինների կարողությունների զգալի ավելացում եւ ավելի թանկարժեք տեղեկատվական համակարգ: Այն թուլացնում է նաեւ տնտեսագիտական դասակարգումը»,-ասել է Պավել Սաֆարյանը:

Ելույթով հանդես է եկել նաեւ ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մինասյանը: Նա ԾԲ ներդրման վերջին փուլում կարեւորել է խորհրդարանի եւ քաղաքացիական հասարակության մասնակցությունը: «Մենք մեր առաջ խնդիր էինք դրել խորհրդարանում ձեւավորել մի խումբ, որն իրազեկված կլիներ ծրագրային բյուջետավորման առանձնահատկություններին, ոլորտային ռազմավարությանը եւ այն նպատակներին, որոնք դրված են ծրագրային բյուջետավորման հիմքում: Անհրաժեշտություն ունեինք նաեւ այդ խմբի միջոցով հավասարը հավասարի հետ բանավիճելու գործադիր իշխանության ներկայացուցիչների հետ: Երկրորդ կարեւորագույն խնդիրը կատարողական հիմնական ցուցանիշների վերաբերյալ գիտելիքների բարձրացումն էր»,-նշել է պարոն Մինասյանը: Նրա խոսքով` ԾԲ ներդրման համար հաջորդ խնդիրը ԱԺ-ում մասնագիտական կարողությունների շարունակական զարգացման (ՄԿՇԶ) ծրագրի ստեղծումն էր, դրա նախապատրաստական փուլը, իրականացումն ու ՄԿՇԶ գործընթացին բյուջետային գրասենյակի ներգրավումը, ինչպես նաեւ կատարողական հիմնական ցուցանիշների (ԿՀՑ) մշակումն ու բարելավումը: Ներկայացնելով 2015 թվականի արդյունքները` Գագիկ Մինասյանը նշել է, որ խորհրդարանում իրականացված աշխատանքներին մասնակցել են 10 մշտական հանձնաժողովներ, ԱԺ մոտ 30 պատգամավորներ ու աշխատակիցներ, մշակվել ու բարելավվել են 23 բյուջետային ծրագրերի ԿՀՑ-ներ, իսկ դրանց ծախսերի հանրագումարը 2016 թվականի պետական բյուջեի ծախսերում կազմել է շուրջ 25 տոկոս:

ԾԲ ներդրման վերաբերյալ հիմնական զեկուցողներին հարցեր են ուղղել ԱԺ պատգամավորներ Կորյուն Նահապետյանը, Թեւան Պողոսյանը, Խոսրով Հարությունյանը, Լեռնիկ Ալեքսանյանը, ինչպես նաեւ հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները: Հարցերը վերաբերել են ծրագրի արդյունավետությանը, մշակման ընթացքում առաջացած խնդիրներին, կատարվող ծախսերին եւ քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների ներգրավվածությանը:

ԾԲ ներդրման կարեւորության եւ առաջնահերթության մասին ելույթով հանդես են եկել ԱԺ պատգամավորներ Կորյուն Նահապետյանը, Հակոբ Հակոբյանը, Խոսրով Հարությունյանը եւ ՀՀ Վերահսկիչ պալատի խորհրդի անդամ Սեյրան Ավագյանը:

Ամփոփիչ ելույթում ՀՀ ֆինանսների նախարարի առաջին տեղակալ Պավել Սաֆարյանն ու ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մինասյանը եւս մեկ անգամ կարեւորել են ծրագրի ներդրումը եւ առաջարկել իրականացնել ընդունելի առաջարկները: