National Assembly of the Republic of Armenia | Official Web Page | www.parliament.amNational Assembly of the Republic of Armenia | Official Web Page | www.parliament.am
HOME | MAIL | SITEMAP
Armenian Russian English French
Արխիվ
19.1.2012

Երկ Երք Չրք Հնգ Ուր Շբթ Կիր
01
02 03 04 05 06 07 08
09 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31
 
19.01.2012
Խորհրդարանական լսումներ` նվիրված գենդերային հավասարությանը
1 / 7

ՀՀ Ազգային ժողովի մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ հանրային հարցերի ու եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովների նախաձեռնությամբ եւ ՀՀ-ում Եվրոպական միության խորհրդատվական խմբի աջակցությամբ հունվարի 19-ին խորհրդարանում տեղի ունեցան խորհրդարանական լսումներ` «Կանանց եւ տղամարդկանց հավասար իրավունքների եւ հավասար հնարավորությունների ապահովման մասին»  օրինագծի վերաբերյալ: ՀՀ ԱԺ նախագահ Սամվել Նիկոյանի, պատգամավորների, կառավարության անդամների, մարդու իրավունքների պաշտպանի ու միջազգային,հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ ամփոփվեցին նախագծի վերաբերյալ կատարված աշխատանքները, ինչպես նաեւ դեռեւս լուծում չստացած հարցերը:

Ողջունելով լսումների մասնակիցներին` ՀՀ ԱԺ նախագահ Սամվել Նիկոյանը հույս հայտնեց, որ լսումներն ուղղված են մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու ժողովրդավարության ամրապնդմանը Հայաստանում, եւ որ քննարկումները կնպաստեն օրինագծի  կատարելագործմանը:   Խորհրդարանի ղեկավարը խոսեց օրենքի ընդունման քաղաքական, իրավական, պատմական հիմնավորումների մասին, դիտարկեց այն նաեւ ազգային անվտանգության տեսակետից: Բանախոսը հատկապես անդրադարձավ խնդրի պատմական հիմքերին եւ նշեց, որ կանանց եւ տղամարդկանց իրավունքների հավասարկությունը խորթ չէ մեր ազգային նկարագրին, այն կազմում է մեր մշակույթի բաղկացուցիչ մասը: Հայ կինը միշտ եղել է  հայ տղամարդու կողքին: Դրա վառ  վկայությունն են հայ իրավունքի հուշարձանները, ասաց Աժ նախագահը եւ հիմնավորեց` սկսած 4-րդ դարի կեսերից` հայ իրավունքի հուշարձաններում խոսվում է կանանց եւ տղամարդկանց իրավահավասարության մասին, մասնավորապես Աշտիշատի կանոններում, Շահապիվանի կանոններում, Դավիթ Ալավկաորդու կանոններում, Մխիթար Գոշի Հայոց դատաստանագրքում, Կոստանդնապոլսի Ազգային Սահմանադրությունում(1863թ.): Մխիթար Գոշի «Հայոց դատաստանագրքում», դեռեւս  12-րդ դարում, խոսվում է կանանց գույքային իրավունքների, պատվի եւ արժանապատվության ճանաչման եւ հարգման, կնոջ ամուսնության իրավունքի, ամուսնական տարիքի, ամուսնալուծվելու, 2-րդ անգամ ամուսնանալու, եւ այլ իրավունքների մասին: Իսկ այսօրվա ըմբռնմամբ, ըստ բանախոսի, կանանց եւ տղամարդկանց իրավահավասարության ընկալումը ուղղակիորեն տրված է Շահամիր Շահամիրյանի «Որոգայթ Փառացում», որը գրվել է 1773թ. եւ ըստ որի կանայք ու տղամարդիկ իրավահավասար են անկախ սեռից, քաղաքացիությունից, եւ մեկը մյուսի վրա իշխելու իրավունք չունեն:  Աժ նախագահն անդրադարձավ նաեւ Կոստանդնապոլսի Ազգային Սահմանադրությանը, որի  ներածության մեջ ուղղակիորեն են նշվում  կանանց մի շարք իրավունքներ` տղամարդկանց հետ հավասար կրթություն ստանալու, սոցիալական ապահովության եւ այլն: Ըստ այս Սահմանադրության` կանայք, չունենալով քվեարկության իրավունք , ակտիվորեն մասնակցել են Ազգային Ժողովի աշխատանքներին` իրականացնելով սոցիալական, կրթական բարեգործական, առողջապահական մի շարք ծրագրեր: Պրն. Նիկոյանը վկայակոչեց նաեւ մեր առաջին հանրապետության տարիները, երբ կանայք ունեցել են ընտրելու եւ ընտրվելու իրավունք: Խորհրդարանի ղեկավարի բնորոշմամբ` սա նշանակում է, որ մարդկային քաղաքակրթությանը, գենդերային մտքին հայ քաղաքական միտքը դարերի  ընթացքում տվել է արժեքներ եւ այդ արժեքները համամարդկային քաղաքակրթությունը վերադարձնում է այսօր: «Մենք դա պետք է ընկալենք  հենց այդպես եւ ընդունենք, որովհետեւ դա մեր  մոռացված հինն է»,-ասաց ԱԺ նախագահը: Կանանց ներգրավվածությունը տարբեր ոլորտներում Աժ նախագահը հիմնավորեց նաեւ նշելով, որ կանայք մեր հանրապետությունում մեծամասնություն են կազմում, որ նրանք գրագետ են, գեղեցիկ ու լավը: Չօգտագործել այդ հզորությունը, այդ հնարավրությունը փոքր ազգի համար  շռայլություն կլինի, ասաց խորհրդարանի ղեկավարը եւ հավելեց, որ պետք է փորձենք գտնել այն մոտեցումները, որ գենդերային իրավահավասարությունը գործուն մեխանիզմ դարձնեն: Սահմանադրությամբ եւ օրենքներով այդ իրավունքը տրված է, բայց կիրառման մեխանիզմներ չկան, ինչն էլ, Աժ նախագահի կարծիքով, կլրացվեն այս օրենքում: Աժ նախագահն իր խոսքում նշեց նաեւ հասարակական կազմակերպությունների կարեւոր դերը  այս հարցում. տարիներ շարունակ  քաղաքացիական հասարակությունը համառորեն   կարողացել  է թե պատգամավորների եւ թե հասարակության լայն շերտերի համար ընկալելի դարձնել գենդերային հավասարության գաղափարը: ԱԺ նախագահը լսումների կազմակերպիչներին ու մասնակիցներին  շնորհակալություն հայտնեց ցուցաբերած հետաքրքրության համար:

ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արամ Սաֆարյանի համոզմամբ` այս ձեւաչափով քննարկումը լավ նախադրյալներ է ստեղծում առաջին ընթերցումից հետո նախագծի վերաբերյալ առաջարկությունների ու դիտողությունների փաթեթ ունենալու համար` հետագայում այն լրամշակելու նպատակով: Կառավարության եւ «Օրինաց երկիր» խմբակցության համատեղ նախագիծն արդեն ստացել է գլխադասային հանձնաժողովի դրական եզրակացությունը եւ առաջիկա քառօրյա նիստերում նախատեսվում է ընդունել: Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը  նախագծի ընդունումը ուշացած համարեց եւ հավելեց` թեեւ ուշացած, բայց պետք է գործուն ու հստակ մեխանիզմներ ամրագրել  կանանց եւ տղամարդկանց հավասար պայմաններ ու հնարավորություններ ստեղծելու համար:  Մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանն իր ելույթում անհամաձայնություն հայտնեց տարածված տեսակետի հետ, թե գենդերային հավասարությունը արհեստածին եւ արեւմուտքից ներմուծված երեւույթ է` ասելով, որ բազմաթիվ են թե կանանց նկատմամբ բռնության դեպքերը եւ թե ուղղակի անհավասար մրցակցային  պայմանները Հայաստանում: Նա տեղեկացրեց, որ իր ղեկավարած գրասենյակում այս տարվանից գործում է կանանց հարցերով զբաղվող իրավապաշտպան:

Լսումների ընթացքում օրենքի նախագծի կարգավորման առարկան ու հիմնական սկզբունքները ներկայացրին համահեղինակներ` աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Ֆիլարետ Բերիկյանը եւ «Օրինաց երկիր» խմբակցության ղեկավար Հեղինե Բիշարյանը: Տկն. Բիշարյանը  նշեց, որ 2005 թ.-ից ի վեր իրենց խմբակցությունը փորձում է գենդերային հավասարության մասին նախագիծն  օրենք դարձնել, սակայն այն խորհրդարանում այդպես էլ բավարար չափով համախոհներ չգտավ: Նախագծի համահեղինակը մեկ անգամ եւս պարզաբանեց, որ խոսքը գենդերային հավասարության ու հավասար հնարավորությունների մասին է, եւ ոչ թե կանանց իրավունքների մասին: Այս կարծրատիպն արմատավորվել է կանանց բազմաթիվ չլուծված խնդիրների առկայության պատճառով, ասաց պատգամավորը եւ առաջարկեց քննարկվող նախագիծն ընդունել որպես հիմք` հետագայում այն ուժեղացնելու ակնկալիքով: Հասարակական կազմակերպությունների կարծքիներն իր ելույթում ամփոփեց «Համալսարանական կրթությամբ կանանց ասոցացիայի» նախագահ Ջեմմա Հասրաթյանը: Թե ՀԿ-ների ներկայացուցիչները եւ թե Աժ պատգամավորները միակարծիք էին, որ տարիներ շարունակ շրջանառվող , բայց դեռեւս խորհրդարան չհասած այս նախագիծը խիստ կարեւոր նշանակություն ունի, սակայն մտահոգություն հայտնեցին ներկայացված նախագծում հռչակագրային դրույթների եւ հստակ մեխանիզմների բացակայության վերաբերյալ: Ֆիլարետ Բերիկյանի հիմնավորմամբ` բոլոր կարգավորումները կտրվեն ենթաօրենսդրական ակտերով, քանի որ դրանք օրենքի կարգավորման առարկա չեն: Ջեմմա Հասրաթյանի կարծիքով` իրենց մշակած նախնական տարբերակում, որը ներկայացվել էր կառավարություն եւ որը հիմք է դարձել քննարկվող նախագծի համար, կային  գործուն մեխանիզմներ, որոնք, սակայն, հանվել են նախագծից: Տկն. Հասրաթյանն առաջարկեց վերականգնել հանված դույթները: Լսումների մասնակիցներն անդրադարձան նաեւ ընտրություններում կանանց մասնակցության խնդրին, ոմանք պաշտպանեցին քվոտաներ սահմանելու մոտեցումը, ոմանք են շեշտադրումը պահեցին հավասար հնարավորությունների վրա: Նաիրա Զոհրաբյանը նկատեց, որ այս գումարման խորհրդարանում 11 կին պատգամավորներն ամենաակտիվն են` բոլոր ոլորտներում:  ՀՀ-ում  Եվրամիության պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Տրայան Հրիստեան եւս կիսեց այդ կարծիքը` ասելով, որ իր մեկուկես ամսվա պաշտոնավարման ընթացքում հասցրել է գնահատել հայ կանանց մտավոր բարձր կարողությունները եւ հարց ուղղեց` ինչու՞ չօգտագործել այս մեծ ներուժը: Դեսպանը ներկայացրեց Եմ փորձն այս հարցում եւ բոլոր ոլորտներում հավասար իրավունքներ ու հնարավորություններ սահմանելու համար ԵՄ-ի աջակցությունը հայտնեց: Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող  Դաֆինա Գերչեւան մեջբերեց Հազարամյակի մարտահրավերներ ծրագրից հատված, որտեղ տնտեսական, սոցիալական զարգացումն առանց  գենդերային հավասարության եւ բնակչության ներուժի 50 տոկոսն օգտագործելու անհար է համարվում: Հայաստանը Սահմանադրությամբ ու օրենքներով սահմանել է գենդերային հավասարություն, սակայն, նրա խոսքերով, օրենքներ ընդունելը անհրաժեշտ, բայց բավարար պայման չէ իրական հավասարություն հաստատելու համար: Պատգամավորները նշեցին մի քանի բացեր եւս, որոնք պետք է շտկվեն մինչեւ վերջնական տարբերակի ընդունումը:

Քննարկումների ավարտին Ջեմմա Հասրաթյանը նկատեց, որ այս լսումները մասնակցային ժողովրդավարության իրական դրսեւորում էին: Նա նաեւ տպավորությունը հայտնեց, որ գենդերային հավասարության ամրապնդման հարցում առաջընթաց կա.  այդ մասին է վկայում նաեւ ԱԺ նախագահի մասնակցությունն ու ելույթը:

Խորհրդարանի երկու հանձնաժողովները լսումների արդյունքում հնչած տեսակետներն ու ստացված առաջարկները  կքննարկեն` լրամշակված փաստաթղթում արտացոլելու ակնկալիքով: 
 


19.01.2012
ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Սամվել Նիկոյանն ընդունեց Հայաստանում Վրաստանի դեսպանին
Հունվարի 19-ին ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ  Սամվել Նիկոյանն ընդունեց  Հայաստանում Վրաստանի դեսպան Թենգիզ Շարմանաշվիլիին: Զրուցակիցները բարձր գնահատելով երկկողմ հարաբերությունների ներկայիս մակարդակը եւ երկու ժողովուրդների պատմականորեն բարեկամական կապերը, նշեցին, որ այդ ամենն ամուր հիմք է փոխհ...



ԱԺ Նախագահ  |  Պատգամավորներ|  ԱԺ խորհուրդ  |  Հանձնաժողովներ  |  Խմբակցություններ  |  Աշխատակազմ
Օրենսդրություն  |   Նախագծեր  |  Նիստեր  |   Լուրեր  |  Արտաքին հարաբերություններ   |  Գրադարան  |  Ընտրողների հետ կապեր  |  Հղումներ  |  RSS
|   azdararir.am