ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ ԵՎ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՏԵՂԱԿԱԼ ՀԱԿՈԲ ԱՐՇԱԿՅԱՆԸ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Բարև ձեզ, հարգելի պատգամավորներ։ Խնդրում եմ զբաղեցնել ձեր տեղերը, շարունակում ենք նիստը։ Հաջորդ ելույթի իրավունքը Քրիստինե Պողոսյանինն է։ Գրանցում (մի քիչ վատառողջ եմ, ոչինչ, ներողամիտ եղեք)։

56 գրանցված պատգամավոր ունենք, քվորում ունենք, կարող ենք սկսել։ Տրդատ Սարգսյանին էլ գրանցեք։

Քրիստինե Պողոսյան. հանում եք։ Գառնիկ Դանիելյան. դահլիճում չէ։ Արման Եղոյանը խոսե՞լ է։ Դե, ուրեմն, համեցեք։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, տիկին գլխավոր դատախազ, ես երկու հարց ունեմ, երկուսից յուրաքանչյուրը դրվագներից յուրաքանչյուրի վերաբերյալ։

Տեսեք, երեկ հարցեր հնչեցին մեղսագրված հոդվածներից մեկի վերաբերյալ՝ պարոն Աղազարյանին կաշառք ստանալու մասով, և հարց հնչեց, թե ոնց կարող է պատգամավորը կաշառք ստանալ, եթե այդ հարցի լուծումը չի գտնվում իր լիազորությունների տիրույթում։ Դուք առաջարկեցիք՝ ուշադիր կարդալ միջնորդագրի 27-րդ էջը և ուշադրություն դարձնել 438-րդ հոդվածին, այն է՝ պաշտոնատար անձի նկատմամբ ունեցած ազդեցություն, շահադիտական և այլ շահագրգռվածություն կամ խմբային շահերից ելնելով՝ անձի նկատմամբ ունեցած իրական և ենթադրյալ ազդեցություն օգտագործելը։

Բայց սա հոդվածներից մեկն է։ Մյուս հոդվածը, միևնույն է, վերաբերում է կաշառքին՝ 435-րդ հոդվածը, դրվագներից մեկը վերաբերում է այդ դպրոցի պատմությանը, և այնտեղ միջնորդագրի մեջ ասվում է՝ առանձնապես խոշոր չափերի կաշառք ստանալու դրվագով կատարված նախաքննությամբ պարզվել է, որ այսինչ ընկերության հիմնադիր նախագահ այսինչ այսինչյանը Ազգային ժողովի ութերորդ գումարման պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանին խնդրել է, ուշադրություն, իր լիազորությունների շրջանակում միջոցներ ձեռնարկել՝ այսինչ դպրոցի վթարային վիճակում գտնվող շենքը քանդելու, այդ հողատարածքի մի մասի վրա դպրոցի շենք կառուցելու, իսկ մյուս մասն այսինչ ընկերությանն անհատույց տրամադրելու համար։

Այստեղ ինձ մոտ հարց է ծագում՝ ո՞նց կարող է պատգամավորն իր լիազորությունների շրջանակում միջոցներ ձեռնարկել այս հարցի լուծման համար։

Միջնորդագրի տրամաբանությամբ իր լիազորությունների շրջանակում միջոցներ ձեռնարկելը գրություն գրելն էր։ Այսինքն՝ Հովիկ Աղազարյանը, ըստ միջնորդագրի, գրություն է գրել Քաղշին, գրության բովանդակությունը չգիտեմ, ենթադրում եմ, որ առաջարկել է, որ ահա, այսպիսի մի ներդրող կա կամ, չգիտեմ, մի այսպիսի վթարային շենք, առաջարկում եմ անել այսպես կամ այնպես։ Ես չգիտեմ՝ այս հատվածը, այս գործողությունը մենք ինչքանով կարող ենք տեղավորել պաշտոնական անձի լիազորությունների շրջանակի մեջ, որովհետև այդ գրությունից, միևնույն է, ոչ մի բան կախված չէր կարող լինել, և ինչպես ցույց են տալիս գաղտնալսումները, կախված չի էլ եղել։ Այդ մարդիկ ասում են՝ դե, էն ի՞նչ է, սովորական պատասխան է տվել, էդ մեզ ի՞նչ։ Ոչ մի բան չի փոխվում, գրություն է, գրել ես, նա էլ ինչ-որ բան է պատասխանել։

Կաշառք ստանալ, ես հասկանում եմ՝ կաշառք կարող է ստանալ այն պաշտոնատար անձը, ումից կախված է տվյալ հարցի լուծումը, ես այդպես եմ հասկանում։ Հակառակ դեպքում, եթե մենք պատգամավորի` գրություն գրելու լիազորությունն էլ տեղավորենք կաշառք ստանալու հանցակազմի օբյեկտիվ մասի մեջ, էդպես էլ Կառավարության անդամներին հարց տալու իրավունք ունի պատգամավորը՝ բանավոր, գրավոր, ելույթ ունենալու իրավունք ունի, կարող է ստացվել, որ, չգիտեմ, որևէ մեկը որևէ հարց տա որևէ նախարարի, որևէ պատգամավոր, հետո պարզվի, որ այդ հարցի վերաբերյալ մի տեղ կար մի ինչ-որ քրեական գործ։ Ես չեմ ասում, որ սա է դեպքը, ամենևին, ես խոսում եմ կոնկրետ այս հոդվածի մասին, ես չեմ ասում, որ սա այդ նշած դեպքն է։ Բայց իմ կարծիքով՝ կաշառք ստանալու հոդվածի օբյեկտիվ մասը չի համապատասխանում։

Երկրորդ մասով, ուրեմն, օրենսգրքի 438-րդ հոդված. այստեղ արդեն ավելի առարկայական է խոսակցությունը՝ անձի նկատմամբ ունեցած իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն։ Բայց այստեղ էլ մենք մեկ ուրիշ հարցի պետք է ուշադրություն դարձնենք։ Անձի նկատմամբ ունեցած իրական կամ ենթադրյալ ազդեցությունը միայն պատգամավորական մանդատով չի, որ կարող է պայմանավորված լինել։ Անձի նկատմամբ, այսինքն՝ պաշտոնատար անձի նկատմամբ, այն անձի նկատմամբ, ով որոշում կայացնելու իրավունք ունի, իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն կարող է ունենալ իր մանկության ընկերը, իր, չգիտեմ, քավորը, սանիկը, կարող է պարտապան-պարտատիրոջ հարաբերություններ ունենան, ժամանակին իրեն մի լավություն արած լինի, պաշտոնյան էլ պետք է պատասխանի։

Եվ այստեղ միայն տվյալ անձի պատգամավոր լինելու փաստը բերելը բավարար չի, պետք է նաև նայել, թե որ պաշտոնյային է դիմել։ Իսկ ես կոնկրետ այդ պաշտոնյայի անունը միջնորդագրի մեջ չտեսա։ Կոնկրետ ո՞ր պաշտոնյայի է դիմել՝ օգտագործելով իր իրական կամ ենթադրյալ ազդեցությունը։ Այսինքն՝ պետք է հասկանալ՝ տվյալ պատգամավորը կամ տվյալ անձը, ընդհանրապես, տվյալ պաշտոնյայի նկատմամբ ունի՞ իրական ենթադրյալ ազդեցություն, թե՞ չէ։ Այնպես չի-, որ բոլորը նույն ազդեցությունն ունեն բոլոր պաշտոնյաների վրա։ Մի որևէ մարդու նկատմամբ կարող է ես ունենամ որևէ ազդեցություն՝ պայմանավորված մեր անձնական հարաբերություններով, մեր, չգիտեմ, ընկերությամբ կամ այլ հանգամանքներով, այն մյուս պատգամավորը կարող է չունենալ, նա էլ՝ մի ուրիշ պաշտոնյայի վրա։ Դա հասկանալու համար մեզ պետք է այն մյուս պաշտոնյայի անունը։

Միջնորդագիրն ասում է՝ զանգահարել ես ՍԱՏՄ այնինչ պաշտոնյային։ Ո՞ր պաշտոնյային, այդ պաշտոնյան ցուցմունք տվե՞լ է։ Խոսել են 1 րոպե քանի վայրկյան, չգիտեմ, 40, թե 50 քանի վայրկյան։ Այդ մյուս պաշտոնյան արդյո՞ք ցուցմունք տվել է, եկել, ասել է, որ այո, Հովիկ Աղազարյանն ինձ զանգահարեց և ինձ խնդրեց անօրինական կամ օրենքը շրջանցող բան անել, որովհետև այն, որ ինքը զանգահարել է ՍԱՏՄ պաշտոնյային, պարոն Աղազարյանն էլ չի մերժում։ Ասում է՝ հա, զանգահարել եմ, պարզվել է, որ դա հնարավոր չի անել, այդ մարդկանց էլ ասել եմ՝ հնարավոր չի անել, կներեք։ Այսինքն՝ այստեղ պետք է այն մյուս կողմին մենք լսենք, այն պաշտոնյային, որի անունն այստեղ չկա, ում նկատմամբ պարոն Աղազարյանն ունեցել է իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն, որն էլ, ահա, օգտագործելով՝ նպատակ է ունեցել գումար վերցնել և այլն։

Կխնդրեի այս երկու հարցին անդրադառնալ։

Հարց 1. կաշառք ստանալու հոդվածի օբյեկտիվ մասում ո՞ր արարքն է դրված՝ Քաղշին գրություն գրե՞լը, սա՞ է, Քաղշին գրություն գրելը մենք համարում ենք կաշառք ստանալու հանցակազմի օբյեկտիվ մա՞ս։ Սա՝ մեկ։

Եվ երկրորդը. ո՞ր պաշտոնյայի նկատմամբ է, արդեն երկրորդ հոդվածով, ՍԱՏՄ ո՞ր, այսինքն՝ ոչ թե անունն ասեք, այլ ասեք, որ դուք գիտեք այդ անունը և այդ մարդը կա գործում, ցուցմունք տվել է կամ դեռ չի տվել, պիտի տա։ Ունե՞ք հավաստի տվյալներ, որ այսինչ պաշտոնյայի նկատմամբ կոնկրետ Հովիկ Աղազարյանն ունեցել է իրական, ոչ թե ընդհանրապես պատգամավորը կարող է ունենալ ազդեցություն այլ պաշտոնյաների նկատմամբ, այլ հենց ինքը՝ պայմանավորված ինչ-ինչ հանգամանքներով, ինչ-ինչ փաստական տվյալների վրա մենք կարող ենք ենթադրություն անել, որ այդինչ պաշտոնյայի նկատմամբ ունեցել է իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն, և դա օգտագործել է քաղաքացուց գումար վերցնելու և այնտեղ հարցը լուծելու համար։ Այս երկու հարցը։ Շնորհակալություն։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Արսեն Թորոսյան՝ հաջորդ ելույթի համար։ Համեցեք։

Հարգելի գործընկերներ, անընդհատ աղմուկ է, խնդրում եմ դադարեցնել խոսակցությունները, խանգարում եք խոսողին։ Համեցեք։

 Ա.ԹՈՐՈՍՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Հարգելի գործընկերներ, իրականում տենց հատուկ ցանկություն չունեի խոսելու, բայց երեկ մի քանի անգամ անունս տրվեց և´ այս դահլիճում, և´ դահլիճին կից սրահում։ Ուզում եմ, ամեն դեպքում, արձագանքել, թեև տիկին Խամոյանն այստեղ չի։

Ասում են՝ հաջորդը ես եմ, հա՞, ոնց որ թե։ Ես ուզում եմ ասել, որ ես հաջորդը չեմ, ես նախորդն եմ, հարգելի գործընկերներ, նախորդը։ Երբ մի ամբողջ հակակոռուպցիոն կոմիտե՝ տասնյակ քննիչներով, հսկող դատախազների ղեկավարությամբ հինգ տարի է փորձում է ինչ-որ բան գտնել Covid-ի շրջանակներում կերած փողերից, և ինչ-որ բաներ, ոնց որ թե, գտել են ու դատական գործեր կան, քրեական գործեր կան։

Ի՞նչ եմ առաջարկում. որպեսզի պարզեք՝ դա ինչքանով էր օբյեկտիվ, ինչքանով էր ճիշտ, ինչքանով ինձ հետ կապ ուներ, թե չէ, տիկին Խամոյանին սենց հեռակա առաջարկում եմ՝ գնալ, լուսաբանել այդ դատական նիստերը, վկաների ցուցմունքները լսել, ամեն օր հանրությանը ներկայացնել, ոչ թե միայն, երբ այդ գործերը հարուցվում են ու տենց վերնագրեր են դառնում՝ միլիարդներ, 50, չգիտեմ, 100, վերջում էլ կպարզվի՝ ավելի շատ, ու հետո ասեն՝ բա, ի՞նչ եղավ այդ 50 միլիարդը։ Գնացեք, պարզեք՝ ինչ եղավ։ Գնացեք, պարզեք, տեսեք՝ ինչ եղավ։ Հիմա չեմ ուզում ասել՝ ինչ կլինի, որ հետո էլ չասեն՝ դատարանի վրա եմ ճնշում գործադրում։

Հաջորդը. ասում է՝ օրական 30 ինտերվյու է տալիս։ Վախտին տիկին Խամոյանին էլ էի ինտերվյու տալիս «Հ1»-ում, լավ էլ ստացվում էր, տեսնես խի թողեց, գնաց, շատ հաճելի հաղորդավար էր։ Ի տարբերություն, երևի, մեր գործընկերների, օրինակ՝ ես, որ ինտերվյու եմ տալիս, խորապես համոզված եմ նրանում, ինչ ասում եմ։ Ոչ մեկն ինձ չի ասում՝ գնա, ինտերվյու տուր կամ ձեր քաղաքական գիծը պաշտպանի։ Ես հավատում եմ դրան, ինչ ասում եմ։ Հուսով եմ՝ մեր գործընկերներն էլ իրականում, որովհետև առնվազն իրենց ընտրողների և մեր ժողովրդի առաջ գոնե անկեղծ են։

Հաջորդը, որ ուզում եմ ասել, որ այստեղ էլի շատ է խոսվում։ Ես ուզում եմ վստահեցնել մեր հատկապես քաղաքացիներին, որ մենք դեռ որոշում չունենք՝ ոնց ենք քվեարկելու։ Ընդհանարապես, երբ մենք այստեղ հարցեր ենք քննարկում, որոնք հետո, հատկապես փակ, գաղտնի քվեարկություններ են ենթադրում, մենք այդ հարցերը քննարկելուց հետո ենք որոշում։ Եվ պատահական չի, որ մեր գործընկերները, քիչ առաջ պարոն Եղոյանը, երեկ մեր շատ գործընկերներ և այսօր էլ էլի կլինեն, հարցեր են տալիս՝ և´ բովանդակային, և´ ընթացակարգային, և´ այլն, մենք որևէ կաշկանդվածություն չունենք և չենք էլ ունեցել երբևէ, ի տարբերություն շատ այլ քաղաքական ուժերի, կայացնենք այնպիսի որոշումներ, որոնցում էլի համոզված ենք և ոչ թե մեզ ինչ-որ մեկը թելադրել է։ Սա շատ կարևոր է, որովհետև մենք ուզում ենք, որ ժողովրդավարությունը և ժողովրդավարական ինստիտուտները, և ցանկացած ինստիտուտի լիազորությունների շրջանակներում զարգանա, այդ թվում՝ Ազգային ժողովը։

Այս նոտայի վրա էլ ուզում եմ ավարտել ելույթս։ Շնորհակալություն։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Շնորհակալություն ձեզ նույնպես։ Վիլեն Գաբրիելյան՝ հաջորդ ելույթի համար։ Համեցեք։

 Վ.ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ազգային ժողովի հարգելի փոխխոսնակ, հարգելի տիկին գլխավոր դատախազ, հարգելի գործընկերներ, նախ՝ պետք է սկսեմ պարոն Աղազարյանից։

Պարոն Աղազարյան, դուք միանշանակ խիզախ և համարձակ մարդ եք, ես ձեզ տենց եմ ճանաչում, բայց նաև պետք է ասեմ, որ միանշանակ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունում միակը և միշտ առաջինը չեք եղել և չեմ կարծում, որ դա է պատճառը, այսպես ասած, երբ դուք ասում եք՝ վարչապետի՝ իմ հանդեպ որոշակի վերաբերմունքի փոփոխություն եմ տեսել, երբ դուք ներքին քննարկումներում ինչ-որ բաներին դեմ եք արտահայտվել։ Բայց ես ձեզ կհուշեմ. ըստ իս, գուցեև այդպես էլ եղել է, որ ինչ-որ վերաբերմունքի սառեցում եք տեսել, իսկ կարո՞ղ է դա սկսել է, օրինակ՝ 2023 թվականի օգոստոսի 8-ից սկսած, երբ ինչ-որ մի պաշտոնյա Հայաստանի Հանրապետությունում, որն իրագործել է իր պաշտոնական գործառույթները, ենթադրենք՝ ինչ-որ մարդու զեկուցել է, որ Աղազարյան Հովիկը, ոնց որ, կաշառք է վերցրել։ Ես ձեզ հուշում եմ, մտածեք։ Ինձ թվում է՝ ավելի շատ այդ խնդիրն է։ Ես սա չեմ ասում նրա համար, որ դրա հիման վրա վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը եզրակացությունը ճիշտ է արել, թե սխալ է արել։ Այստեղ խնդիրն իրականում այնտեղ է, որ մենք մեր երկրում, ցավոք սրտի, մինչ օրս ունենք բազմաթիվ իրենց պաշտոնական լիազորություններ իրագործող մարդիկ, ովքեր իրենց պաշտոնական լիազորությունները, ցավոք սրտի, իրագործում են ոչ թե հանուն նրա, որպեսզի պահեն օրենքը և օրինականությունը, այլ որպեսզի իրենց վերադասների մոտ ցուցաբերեն, թե իրենք ինչ լավ աշխատող են, հայրենասեր, պրոֆեսիոնալն էլ չակերտավոր։

Դուք ձեր ելույթում նաև, ըստ իս, մեծ սխալ եք արել, այդ թվում՝ նաև հարց ու պատասխանի ժամանակ, երբ դուք ասում եք՝ իմ նախկին գործընկերներից էս գործը, որ կա, և ի դեպ, դրանով փաստացի ձեզ ասեմ, խախտում եք ձեզ մեղադրողի, այսպես ասած, խաղը, երբ ասում եք՝ այստեղ ձեր մեջ 2-3 հոգի իրավաբան կա, մնացածը տենց, բան։ Դա շատ սխալ բան է։ Ուրեմն, ես իմ անունից եմ ասում և իմ ընկերներից եմ ասում, այդ թվում՝ նաև իրավապահ համակարգի մեր գործընկերներին եմ ասում, որովհետև մի քանի անգամ մենք քննարկումերի ժամանակ այդ բանը լսել ենք, որ այստեղ, այնուամենայնիվ, իրավական լեզու է, բայց սա քաղաքական մարմին է։ Ես շատ լավ հասկանում եմ իրավագիտությունից, շատ լավ հասկանում եմ իրավունքից, շատ լավ հասկանում եմ փիլիսոփայությունից, հոգեբանությունից, այդ թվում՝ նաև մարդկային հարաբերություններից և նաև քաղաքականությունից (խոսում են դահլիճից), այդտեղ մի քիչ թույլ եմ, ինչ մեղքս թաքցնեմ, կյանքն այդպես է դասավորվել (խոսում են դահլիճից)։

Ինձ համար մինչ այդ դա եղել է աշխատանքային քննարկումներում, բայց ընդունելի չի այս պահից սկսած, երբ իրավապահ համակարգի մեր գործընկերները մեզ ասում են, որ գիտեք ինչ, բայց, այնուամենայնիվ, էլի, այ դուք, որ իրավական գիտելիքներ ունենայիք, կներեք, դուք եկել եք քաղաքական մարմին, ուրեմն, մեր հետ իրավական լեզվով մի խոսեք, խոսեք քաղաքական լեզվով, որպեսզի մեզ հասկանալի լինի՝ այստեղ ինչ է գրված։

Հիմա, տիկին գլխավոր դատախազ, ես ձեզ երկու հարց ունեմ, մեկը կտամ հիմա, մեկը ելույթիս վերջում։

Առաջին հարցս հետևյալն է. դուք երրորդ անգամ եք գալիս նմանատիպ միջնորդությամբ։ Մինչ դա, դուք եկել եք մեր գործընկերներ Սեյրան Օհանյան, Արմեն Չարչյան, եթե չեմ սխալվում, Արմեն Գևորգյան՝ այդ թվում, կարող է սխալվում եմ, խնդիրը դա չէ՝ երրորդ անգամն է, թե երկրորդ անգամը, կապ չունի, լավ։ Ինձ հետաքրքիր է՝ այդ միջնորդությունները, որոնք Ազգային ժողովը բավարարել է, գնացել են որտե՞ղ, ի՞նչ վիճակում են, ի՞նչ է տեղի ունենում այդ գործերի հետ, արդյո՞ք մենք ունենք ավարտ, թե՞ չունենք ավարտ, ինչ-որ արդեն, այսպես ասած, դատական վճիռ։ Խնդրում եմ դրա վերաբերյալ Ազգային ժողովին տեղեկատվություն տվեք։

Ինչ վերաբերում է բուն այս երկու դրվագին։ Դրվագ համար առաջին։ Ի դեպ, պարոն Աղազարյան, մանր եղջերավոր չէ, այստեղ հստակ գրված է՝ գյուղատնտեսական կենդանի, դա կարևոր է իրականում, դա էլ ֆիքսեք։

Հիմա, եզրակացությունը, որ մենք պիտի կազմենք, այսպես թե այնպես, նրա հիման վրա է, ինչը մեզ ներկայացվել է։ Այսինքն՝ մոտավորապես, այս 26 էջի բովանդակությունն է։

Հիմա դրվագ համար առաջին, որտեղ Աղազարյան Հովիկը պահանջել է, այդպես է ներկայացվում, ըստ էության, 100, թե 200 հազար դոլար, իրականում թիվը կարևոր չի, այդ թվում՝ մեզ ասվում է, այստեղ կան փաստական տվյալներ, որոնց համադրությամբ ենթադրում ենք, որ Աղազարյան Հովիկն իրագործել է այդ հանցագործությունը կամ ցանկացել է իրագործել այդ հանցագործությունը։ Եվ երբ ուսումնասիրում ես, հասկանում ես, որ խոսքը գնում է հետևյալի մասին. 2-3 հոգի մարդ Աղազարյան Հովիկի դեմ փաստացի տվել են ցուցմունք, քննիչն այդ կոնտեքստում վերծանել է Աղազարյան Հովիկի զանգերը, և այո, այդ տեսանկյունից Աղազարյան Հովիկը ճիշտ է ասում, այդ թվում՝ նաև ալեհավաք կայանների համադրությամբ, ի՞նչ է բացահայտել քննիչը։

Քննիչը բացահայտել է հետևյալը, որ հիմա, եթե Վիլեն Գաբրիելյանն այս շենքից դուրս գա և գնա Սիրահարների այգի, ալեհավաքը ցույց է տալու՝ Բաղրամյան 19-ի, որ մենք բոլորս գտնվում ենք նույն տարածքում։ Բայց քննիչը մեզ ասում է, որ այս տվյալները, որոնք կան, դրանք մեզ հուշում են, որ, այնուամենայնիվ, Հովիկ Աղազարյանն իր ցուցմունքներում և առերեսումների ժամանակ այդքան էլ ճիշտ չէ։ Սա այս գործի մասով։

Ինչ վերաբերում է 2-րդ գործի մասով՝ 23 հազարի և 8 հազարի, որը, ըստ պարոն Աղազարյանի, ինքը պարտք է վերցրել։

Այս մի գործում միանշանակ կա դրվագ, որտեղ Աղազարյան Հովիկը վերցրել է գումար։ Աղազարյան Հովիկը կարող է ասել՝ պարտք եմ վերցրել, իրավապահ համակարգը կարող է ասել՝ կաշառք է վերցրել։ Բայց ինձ համար այստեղ առանցքային խնդիրը հետևյալն է. Աղազարյան Հովիկը մեղադրվում է 438-ի 3-րդ մասի 2-րդ կետով և 439-ի, եթե չեմ սխալվում, 4-րդ մասի 3-րդ կետով։ Դրանք բոլորը, այսպես ասած, իրավական լեզվով ասած, ծանրացնող հանգամանքներով են։ Այս պահը շատ կարևոր է նաև այն տեսանկյունից, երբ մեզ երեկ տիկին գլխավոր դատախազը, ի դեպ, հարգելի գործընկերներ, հուշում էր, երբ գործընկերները հարց էին տալիս, ասում էին՝ իսկ ինչո՞ւմն է մանդատի լիազորությունը, որ ինքը կարող է ազդեցություն գործել, տիկին գլխավոր դատախազը բոլորիս ասում էր՝ դուք, ոնց որ, լավ չեք հասկանում ձեր մանդատի զորությունը, շատ ավելի զորեղ է ձեր մանդատը։

Եվ այո, ես տիկին գլխավոր դատախազի հետ համաձայն եմ։ Մեր մանդատը շատ ավելի զորեղ է, և հենց դրանից ելնելով՝ այն, ինչ մեզ ներկայացվում է։ Այն, ինչում՝ ելնելով այստեղ գրվածից, Հովիկ Աղազարյանը մեղադրվում է, ես միանշանակ պնդում եմ, որ իրար չի բռնում։ Ես խորապես համոզված եմ, ես որոշակի իրավական գնահատական էլ կտամ, որ եթե մենք հիմա կողմ քվեարկենք և բավարարենք այս միջնորդությունը, այս միջնորդությունը գնալու է դատարան, դատարանում այս գործերը վերաորակավորվելու են և այս ծանրացնող հանգամանքներից փոփոխվելու են հոդվածները, որովհետև, ըստ էության, այդ 8 հազար դոլարը, կպարզվի, անգամ, եթե կաշառք է վերցրել, դա առանձնապես խոշոր չափի չի։ Դա խոշոր չափի է։

Ինձ համար այստեղ խնդիրը հետևյալի մեջ է. միանշանակ է, որ, այնուամենայնիվ, այս իրադրության ճշմարտությունը պետք է բացահայտվի և որոշում կայացնի արդարադատության համակարգը, բայց այս մեղադրանքներով ես խնդիր ունեմ կողմ քվեարկելու և թույլատրելու, որպեսզի այս մեղադրանքներով Հովիկ Աղազարյանին, իր գործը տանեն դատարան, վերջում էլ պարզվի, որ իրականում Հովիկ Աղազարյանը, ոնց որ, այդքան էլ մեղավոր չէր այս մասով, այսքանով էր մեղավոր։

Այդ տեսանկյունից հարցս հետևյալն է. տիկին գլխավոր դատախազ. Կառավարության նիստերին երկար ժամանակ է քննարկում եք արդարության, արդարադատության չափորոշիչների վերաբերյալ քննարկումներ ունեք, որոնք իրականում շատ ողջունելի են, բայց միաժամանակ, ցավոք սրտի, մինչ այս պահը մենք իրականում չունենք այդ չափորոշիչները, խնդիրները այս դեպքերում ծագում են, էլի։ Ես ուզում եմ իմանալ՝ ըստ ձեզ, եղած անգամ արդարադատության չափորոշիչների մեջ մեղադրանքները, որոնք ներկայացվում են Ազգային ժողովի պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանին, այդ իսկ չափորոշիչով որքանո՞վ են համահունչ ձեր բերած տեքստի, ձեր բերած փաստական տվյալների համադրության կոնտեքստում։ Այս ծանրացնող հանգամանքներով հոդվածները, որոնցում մեղադրվում է Հովիկ Աղազարյանը, արդարադատության չափորոշիչի կոնտեքստում որքանո՞վ են արդար և համաչափ։ Այսքանը, շնորհակալություն։

Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Արմենուհի Կյուրեղյան։

 Ա.ԿՅՈՒՐԵՂՅԱՆ

-Սիրելի հայրենակիցներ, քննարկում ենք «Հովիկ Աղազարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու մասին» համաձայնագիրը, որը ներկայացվել է դատախազի կողմից։

Միջնորդագրում, ըստ դրվագների, մեզ են ներկայացվում քրեական վարույթով պարզված ենթադրյալ հանցանքների դեպքերը, ինչպես նաև այդ հանցանքների կատարումը վկայող փաստեր։

Հիմա մեջբերում միջնորդագրից. «Այսպիսով, պարզվել է, որ Հովիկ Աղազարյանը՝ լինելով Ազգային ժողովի պատգամավոր, օրենսդիր իշխանության ոլորտում իրականացնելով իշխանական լիազորություններ, այդ կերպ՝ հանդիսանալով պաշտոնատար անձ, անձամբ իր համար պահանջել է ապօրինի վարձատրություն, որպեսզի օգտագործի այլ պաշտոնատար անձի նկատմամբ իր ենթադրյալ ազդեցությունը, ինչի արդյունքում տվյալ պաշտոնատար անձն իր հերթին ապօրինի վարձատրությունը տվողի օգտին կատարի ակնհայտ ապօրինի գործողություն»։

Տեսեք, եզրահանգումը, որ ինքն անձամբ իր համար պահանջել է ապօրինի վարձատրություն։ Եվ որպես սրա ապացույց, ներկայացվում է հետևյալը. նա հղում է կատարում երկու անձանց հեռախոսազրույցին, որում, ինչ-որ մի ուրիշ տեղ, հեռախոսազրույցի, որում այդ մարդիկ, այդ անձինք խոսում են Հովիկ Աղազարյանին կաշառք առաջարկելու մասին՝ նրա կողմից ինչ-որ ապօրինի գործողություններ իրականացնելու դիմաց, ուրիշ տեղ՝ երկու անձինք։

Եվ որպես ապացույց, որ այո, այդ իրողությունը եղել է, ներկայացվում է այդ երկու անձի և Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսների միևնույն ալեհավաքի կայանի տարածքում, տիրույթում լինելը, և ընդամենը։ Այսինքն՝ նույն տարածքում հեռախոսի գտնվելն արդեն հիմք է որևէ մեղադրանք ներկայացնելու համար։

Հաջորդը, նորից մեջբերում. «Հատկանշական է, որ թեև Հովիկ Աղազարյանը հերքել է իր կողմից ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի իրավասու պաշտոնատար անձի հետ հիշյալ հարցի կապակցությամբ որևէ զրույց կամ պայմանավորվածություն ունենալու հանգամանքը, այնուամենայնիվ, քրեական վարույթով ձեռք են բերվել տվյալներ այն մասին, որ Սևան քաղաքում տեղի ունեցած հանդիպումից հետո Հովիկ Աղազարյանը զանգահարել է նշված ծառայությունում պաշտոն զբաղեցնող անձին և ունեցել 1 րոպե 57 վայրկյան տևողությամբ հեռախոսազրույց:

Ավելին՝ հիշյալ պաշտոնատար անձի հետ հեռախոսազրույցները Հովիկ Աղազարյանն ունեցել է նաև 2023 թվականի օգոստոսի 9-ին, ինչը վկայում է Հովիկ Աղազարյանի կողմից տրված ցուցմունքների ոչ արժանահավատ լինելու մասին»: Շատ հետաքրքիր եզրահանգում է։

Հնարավոր չի՞, «ՔՊ» պատգամավորներ, որ այդ մարդու հետ խոսակցությունները բոլորովին այլ թեմաներով լինեն: Եղել է խոսակցություն, բայց հնարավոր է, չէ՞, այլ թեմաներով։ Իսկ ժամանակային համընկնումն իրականում կարող է լինի պատահական, հենց այդ պահին այդ խոսակցությունից հետո Հովիկ Աղազարյանը հիշեց, որ այդ մարդուն ինչ-որ բան ուներ ասելու, ասենք թե։ Ես փաստաբանը չեմ նրա, բայց, պարզապես, տրամաբանորեն հարցեր եմ տալիս։

Հաջորդը. ՀՀ հակակոռուպցիոն դատարանը, լսեք, շատ կարևոր բան է, դեռևս 2023 թվականի մայիսի 24-ին որոշում էր կայացրել Սլավիկ Կարապետյանի նկատմամբ իրականացնել «թվային՝ այդ թվում հեռախոսային հաղորդակցության վերահսկում» և «ներքին դիտում» գաղտնի քննչական գործողություններ կատարելու համար դեռ 2023 թվականի մայիսին, իսկ այս ամեն ինչը սկսվել է օգոստոսի 8-ից։

Հիմա, ինձ մոտ կարող է, չէ՞, ողջամիտ կասկած առաջանալ, որ այդ մարդու հեռախոսը լսելու որոշումը կա և այդ մարդուն ինչ-որ գործի դիմաց ինչ-որ առաջարկ է արվել, որ արի, դու քո հեռախոսով այսպիսի խոսակցություն ունեցիր և մենք սա կցենք գործին։ Ողջամիտ կասկած է, որովհետև ժամանակային առումով դրանք լրիվ հնարավոր տարբերակներ են՝ մայիսի 24 և օգոստոսի 8, հնարավոր էր նման բան կազմակերպել։

Հիմա, «ՔՊ» պատգամավորներ, նման բաներ որոշում կազմակերպելը ո՞վ ուզենա, ո՞ւմ նկատմամբ ուզենա, որ չկազմակերպի ու չստացվի։ Միշտ, հաստատ, կգտնվեն մարդիկ, ովքեր իրար հետ ձեր մասին կխոսեն, և այդ նույն ալեհավաք կայանի տիրույթում բերելը ձեզ և նրանց խաղ ու պար կլինի ընդամենը, հեշտ կազմակերպվող։

Երկրորդ վարույթով ներկայացված գործն ավելի ակնհայտ կարված գործ է:

Որպես մեղադրանքի հիմնավորում ներկայացվում է մի մարդու տեսաձայնագրությամբ վկայություն, ով 5 տարի կալանավորված է եղել խարդախության համար, ով երկրորդ անգամ մեղադրվում է նոր խարդախության գործի շրջանակներում, ով, չգիտես ինչու, այդ պարագայում հնարավորություն է ունեցել լքել երկիրը և վկայություն տալ տեսաձայնագրությամբ: Այս ամենը ձեզ մոտ ողջամիտ կասկած չի՞ առաջացնում, որ ամեն ինչ լավ կարված, կազմակերպված գործ է:

Հիմա հանրությանը և նաև ձեզ՝ «ՔՊ» պատգամավորներ, այսօր մեզ է ներկայացվում դասական օրինակ, թե ինչպես են կարվում գործերը, եթե որևէ մեկն արդեն թիրախում է իր հայացքների, կոնկրետ անձանց հրահանգները չկատարելու և նման այլ դեպքերում:

«ՔՊ» պատգամավորներ, ընդդիմադիրներն ամեն օր անցնում են նման գործերով, և երբ մենք ասում ենք, որ կարված գործերը հերթով փլուզվում են, հենց սա ի նկատի ունենք, որովհետև այդ բոլոր գործերի հիմքում սարքված իրավիճակներ են, ապացուցողական հիմքի աղքատությամբ կամ ընդհանրապես բացակայությամբ: Հիմա հերթը հասել է ձեզ: Եթե մինչև հիմա ձեր նկատմամբ հավաքագրած կոմպրոմատները բանավոր կերպով ձեր դիմաց սեղանին դնելն էր, դրանցով ձեզ վախեցնելը, հիմա կիրառվում է կոնկրետ գործ կարելու մեխանիզմը: Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսային հաղորդակցությունների բովանդակությունը նրա դեմ օգտագործելը, դրա մասին հարազատներին տեղեկացնելու սպառնալիքը, ձեզ բոլորիդ ու հանրությանը ներկայացնելը և´ անբարոյական է, և´ սպառնալիք պաշտոնատար անձի նկատմամբ:

Տիկին դատախազ, այդպես էլ չպատասխանեցիք այն հարցին, թե ինչպես է քրեական գործով անցնող ապացուցողական հիմք հանդիսացող հեռախոսային հաղորդակցության բովանդակությունը հայտնվում ուրիշ մարդկանց ձեռքին, հատկապես՝ ՆՓ-ի: Չպատասխանեցիք, թե նախաքննական գաղտնիքի խախտման հարցով վարույթ բացվե՞լ է, թե՞ ոչ, ինչու՞ չի բացվել, ո՞ւմ ուղղակի միջամտությամբ, դրանում ի՞նչ մասնակցություն ունի ՆՓ-ն, հատկապես, որ նա այդ մասին հենց այստեղ, այս ամբիոնից խոսել է։

«ՔՊ» պատգամավորներ, բոլորիդ նման իրավիճակ է սպասվում։ Մեկիդ դեպքում հենց ձեզ գործի մեջ կքաշեն, մյուսիդ դեպքում գործ կկարեն, երրորդի դեպքում հարազատների ընտանիքի անդամներին կգցեն նման իրավիճակների մեջ։ Իսկ ինչու՞, որովհետև դուք լուռ ու հնազանդ կատարում եք այդ մեկ անձի բոլոր ցանկություններն ու հրահանգները՝ ընդհուպ մինչև թուրքին մեր հայրենիքը կտոր-կտոր հանձնելն ու ամեն ազգայինից հրաժարումը: Այսօր դուք ունեք շանս՝ անելու քայլ և մերժելու այդ անձին՝ ՆՓ-ին, նրա հիվանդագին ցանկությունները չկատարելու:

Քայլ արեք, մերժեք Նիկոլին հենց այսօր և միասին, ու կհասկանաք, որ ավելի ճիշտ կսկսեք ապրել: Արեք այդ քայլը, հակառակ պարագայում, հանրության մեջ ողջամիտ կասկած կարող է առաջանալ, որ բոլորդ էլ ինչ-որ նմանատիպ գործերի մեջ թաթախված եք և այլևս դուրս գալու տարբերակ չունեք։ Բայց հիշեք, որ ՆՓ-ն, վաղ թե ուշ, գնալու է, փախչելու է երկրից, իսկ դուք մնալու եք և ապրելու եք այս երկրում, այս հանրության մեջ և ձեր նկատմամբ նման ողջամիտ կասկածներով: Դուք այսօր շանս ունեք երկիրը Նիկոլից ու նիկոլիզմից փրկելու ձեր առաջին քայլն անել: Միևնույնն է, ամեն մեկիդ պատասխան տալու ժամանակը ձեր չափով ու ձեր ժամանակին գալու է, համոզված եղեք։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Տիկին Կյուրեղյան, ամեն ինչ, ինչ ասում եք, ձեր տեսակետն է, որի հետ վեճ չեմ կարող ունենալ, բայց, այնուամենայնիվ, կարծում եմ՝ ճիշտ չի անվան առաջին տառերը հնչեցնելով խոսել երկրի ղեկավարի կամ որևիցե գործընկերոջ մասին։ Հիմա ես ձեզ ներկայացնելուց ասեմ՝ Ա՞Կ-ն է ելույթ ունենալու, Ա՞Կ-ն իր ելույթն ավարտեց։ Դե, ուրեմն, ԱԿ-ն իր ելույթն ավարտեց (խոսում են դահլիճից)։

Չէ, բայց, ասենք, բան պետք է լինի, էլի, կոռեկտություն։ Հիմա իրար սկսենք առաջին տառերով ասել, հա՞։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Բաբկեն Թունյան՝ հաջորդ ելույթի համար։ Համեցեք։

 Բ.ԹՈՒՆՅԱՆ

-Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ, քննարկում ենք Հովիկ Աղազարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ հարցը։

Նախ՝ մինչ բուն ասելիքիս անցնելը, ուզում եմ մեր հայրենակիցների, շատերի համար պարզաբանել, որովհետև շատերի մոտ թյուրընկալում կա, որ սա կալանավորման և խափանման միջոցի միջնորդություն է, բայց սա վերաբերում է նրան, որ պարոն Աղազարյանը, եթե նման որոշում կայացվի, ներգրավվի որպես մեղադրյալ և իր նկատմամբ գործ հարուցվի։

Հիմա, նախ՝ ուզում եմ ասել, որ ինձ համար այս պրոցեսը բավականին տհաճ և անդուր պրոցես է և զուտ մարդկային առումով ես չէի ուզենա, որ ընդհանրապես մենք նման խոսակցությունների մեջ հայտնվեինք։ Հովիկ Աղազարյանի հետ մենք վեց տարի աշխատել ենք, իմ պատգամավոր լինելու առաջին օրվանից Հովիկ Աղազարյանի հետ նստել ենք կողք-կողքի, բազում փորձությունների միջով ենք անցել, բազում դեպքերում միասին պատասխանատվություն ենք վերցրել, շատ դեպքերում ես եմ իրենից խորհուրդ հարցրել, շատ դեպքերում ինքն է ինձնից խորհուրդ հարցրել, ու ես էլ պարոն Աղազարյանին միշտ համարել ու համարում եմ ուղղախոս, անկեղծ ու բաց մարդ, որովհետև ի տարբերություն մեզնից շատերի, պարոն Աղազարյանը հետաքրքիր բնավորության գիծ ունի՝ պատասխանում է բոլորի նամակներին, զանգերին, մենք այդպես չենք անում, հատկապես երբ անծանոթ համարներից է ինչ-որ զանգեր գալիս, ու փորձում է, ամեն դեպքում ես այս վեց տարվա ընթացքում դրանում համոզվել եմ, բոլորին օգտակար լինել։ Երևի, հենց այդ վերաբերմունքի պատճառով է նաև, երբեմն, նման իրավիճակների մեջ հայտնվում։

Հիմա առաջադրված է մեղադրանք։ Ես իրավաբան չեմ, հարգելի գործընկերներ։ Ի տարբերություն մեր գործընկեր պարոն Գաբրիելյանի, այդքան էլ շատ չեմ հասկանում, և մենք էլ դատարան չենք, բայց ինձ համար էլ այս գործի մեջ բազում հարցեր կան, և այդ հարցերն այս քննարկման ընթացքում ոչ թե փարատվեցին, այլ շատացան։ Ես հիմա չեմ ուզում ինձ դնել դատարանի տեղ, որովհետև շատ դեպքերում պարզվում է՝ դատարանի որոշումն էլ է բեկանվում։ Բայց, տիկին դատախազ, դուք նշում եք, օրինակ՝ հարցերին պատասխանելու ժամանակ, որ քաղաքական հարց է, դուք քաղաքական հայտարարություն չեք ուզում անել, դա լրիվ հասկանալի է, բայց մենք, ըստ էության, քաղաքական որոշում ենք կայացնելու՝ հաշվի առնելով որոշ նաև մասնագիտական նյուանսներ։

Ես հույս ունեմ, որ այն մտահոգությունները, որոնք մեր ընկերները հնչեցրեցին, ձեր եզրափակիչ ելույթում դրանց կանդրադառնաք։ Ուղղակի, ես ևս երկու բանի եմ ուզում անդրադառնալ, որոնց մասին նույնպես խոսք գնաց։

Ենթադրել ազդեցության մասին. մեր հնարավորությունները որպես Ազգային ժողովի պատգամավորներ, իմ կարծիքով, դուք գերագնահատում եք, մենք նման հնարավորություններ չունենք։ Չգիտեմ՝ դա լավ է, թե վատ է, բայց շատ դեպքերում որևէ նախարարության վարչության պետը որևէ հարց ավելի արագ կարող է լուծել, քան մենք։ Երբ մենք որևէ հարցում անգամ միջամտում ենք, մենք միջամտելու ժամանակ անպայման ասում ենք՝ օրենքի շրջանակներում, ու հիմնականում դա վերաբերում է այն դեպքերին, երբ քաղաքացիների գործերը քնեցնում են։ Այսինքն՝ կարող է մոռանան, որ մարդկանց պետք է պատասխանել, ոչ թե մերժել, այլ պատասխանել։ Իսկ մեր ազդեցության մասին ավելի լավ գնահատականներից մեկն այն միջնորդությունն էր, որ մենք ներկայացրեցինք երկու երեխաների մոր նկատմամբ խափանման միջոցը փոխելու համար։ Եթե մենք տենց ազդեցություն ունենայինք, ինձ թվում է՝ այդ միջնորդությունը հաշվի կառնվեր, առավել ևս այն միջնորդությունը ու այն կալանքը, որը վերջում Վճռաբեկ դատարանը համարեց ոչ իրավաչափ, այսինքն՝ մենք արդար բանի համար էինք փաստացի միջնորդել։ Այսինքն՝ խնդրում եմ այս մասով պատգամավորների ազդեցությունը մի գերագնահատեք։

Եվ երկրորդը. եթե որպես փաստարկ նշվում է որևէ գրություն ուղարկելը Քաղաքաշինության կոմիտե, այդ դեպքում, այդ մասին էլ նշվեց, այդտեղ մենք պիտի մի քիչ զգույշ լինենք, որովհետև եթե այդպես ստացվի, ես օրը հինգ հատ նամակ եմ ուղարկում, հինգ հատ զանգ եմ անում ու տարբեր մարդկանց հետ խոսում եմ՝ տարբեր թեմաներով։ Դա նշանակում է՝ ես ամեն անգամ որևէ գործողություն կատարելուց առաջ պիտի մտածեմ՝ կարո՞ղ է հետո ինչ-որ քրեական գործ պարզվի կամ կարո՞ղ է մտածեն՝ այն մարդը, որ ինձ դիմել էր, իմ հարևանն էր կամ բարեկամն էր, ու ես պիտի զերծ մնայի։ Ի՞նչ կապ ունի՝ հարևան, բարեկամ, ծանոթ, եթե խնդիրն օբյեկտիվ է, այդ խնդրով պետք է զբաղվել։

Ես ուզում եմ ասել, որ այս ընթացքում մի քանի անգամ կոնֆլիկտ եմ ունեցել նաև որոշ իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչների հետ, որովհետև իմ և իրենց պատկերացումները շատ դեպքերում տարբերվել են, ու իմ պատգամավորական գործունեությունն իրականացնելու ժամանակ, երբ ես նամակներ եմ ուղարկել կամ ինչ-որ քննարկումների եմ հրավիրել, մենք ունեցել ենք բավականին, չեմ ասում տհաճ, բայց անհասկանալի խոսակցություններ, որովհետև իմ կարծիքով, օրինակ՝ պետական շահերից է բխում, երբ տնտեսավարողներն աշխատում են, հարկեր են վճարում, իսկ կարող է որոշ մարդկանց շահերից բխի, որ այդ տնտեսավարողներին պետք է կալանավորել։

Գիտե՞ք, այստեղ մենք մի քիչ ծայրահեղությունների մեջ ենք ընկնում, որովհետև, երբեմն, մեզ մոտ գալիս է մի իրավիճակ, երբ մարդուն կարող է հարյուր հազար դրամ հարկ թաքցնելու համար կալանավորենք, բայց անգործության հետևանքով պետությանը երկու հարյուր միլիոն դրամի վնաս տալու համար որևէ գործողություն չիրականացնենք, ու նաև դրա պատճառն եմ հասկանում։ Այ այդ, որ նամակի հետ կարող է դառնալ խնդիր, շատ պաշտոնյաներ մեզ մոտ վախենում են պատասխանատվություն վերցնելուց։ Սա լրջագույն խնդիր է, հարգելի գործընկերներ։ Երբ մարդուն որևէ հարցով դիմում են, ինքն ավելի նպատակահարմար է համարում այդ դիմումը կամ այդ ծրագիրը, կամ այդ առաջարկը գցի դարակում ու դրա մասին մոռանա, հետո, երբ հարցնեն, ասեն՝ ինչ եղավ, մի սուտ հորինի, քան ինչ-որ պատասխանատվություն վերցնի, որ վաղը, մյուս օրը չգան, իրեն ասեն՝ բա, դու այս գործը, որ արել ես, կարո՞ղ է այս մարդը քո ծանոթն էր։ Հասկանո՞ւմ եք, մենք սրանով պետական համակարգի արագությունը ոչ թե նվազեցնում ենք, այլ, ուղղակի կանգնեցնում ենք այս համակարգի գործունեությունը։ Մեզնից ամենամեծ բողոքը հենց պետական համակարգի աշխատանքի դանդաղությունն է, որի հիմնական պատճառներից մեկն էլ վախն է։ Այսինքն՝ մենք պիտի այստեղ ծայրահեղությունների մեջ չընկնենք ու հասկանանք, որ երբեմն չաշխատելու համար պիտի ավելի մեծ պատասխանատվություն լինի, քան աշխատելու համար։ Իսկ նամակներ, գրություններ ուղարկելը պատգամավորի անմիջական գործն է, որով ինքն ամեն օր պիտի զբաղվի։ Ըստ էության, այսքանը։

Ես էլ եմ ուզում կրկնել մեր գործընկերների խոսքը, որ մենք դեռևս այս պահին որոշում չունենք, որոշումը կկայացնենք՝ հաշվի առնելով քննարկման արդյունքները։ Շնորհակալություն։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ավարտվեցին ելույթները, այժմ խմբակցության ելույթների ժամանակն է։ «Հայաստան» պատգամավորական խմբակցության անունից ձայնը տրվում է Արծվիկ Մինասյանին։ Համեցեք։

 Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Նախ՝ մինչև ելույթին անդրադառնալը, պարոն Սիմոնյան, իմ կարծիքով դուք կոռեկտության կոչ անելու ձեր լիմիտը սպառել եք, հատկապես՝ երեկվա ձեր ղեկավարի այս ամբիոնից երկրի ղեկավարների հասցեին հնչեցված վիրավորական արտահայտությունները չզսպելու և չգնահատելու առումով։ Հետևաբար՝ խորհուրդ կտամ սկսել ձեզնից, նոր ընդդիմադիր պատգամավորներին անդրադառնալ։

Այժմ անդրադառնամ…

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Մինչև կանդրադառնաք, ասեմ, որ ես երկրորդում եմ վարչապետի՝ երեկ այստեղ հնչեցրած բոլոր արտահայտություններին։

 Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Դե, ուրեմն, այդ բոլոր արտահայտությունները վերադարձվում են ձեզ և ձեր շեֆին։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Դրա պատասխանը տրվել է՝ կգաք, կբանավիճենք, մնացած պարագայում բոլորդ հանգիստ նստեք տեղներդ։

 Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Առաջին հանգիստ նստողը դուք պետք է լինեք, որովհետև շուտով նաև ձեր պատասխանատվության կանչվելու ժամանակն է գալու։

Հիմա անդրադառնամ այս հարցերին։ Տեսեք, քննարկվում է մի միջնորդություն, որն ակնհայտ քաղաքական դասական հետապնդման ձև է և օրինակ, դասագրքային օրինակ։ Ամենևին նպատակ չունեմ աջակցել Հովիկ Աղազարյանին, որովհետև նա իր գործունեությամբ մեղսակից է այն բոլոր կործանարար հետևանքներին, որոնք ձեր իշխանությունն առ այս պահը բերել է մեր երկրի ու ժողովրդի գլխին։ Բայց, տեսեք, այն, ինչ ներկայացված է այս միջնորդության մեջ և այն, ինչ ներկայացվում է ժամանակագրական կարգով, նորից եմ կրկնում, իրավունքի դասագրքերում համարվում է դասական քաղաքական հետապնդման փորձ, միջոց։ 2023 թվականին առաջին անգամ այդ տեղեկատվությունն ունենալով հանդերձ, Գլխավոր դատախազությունը ոչ մի բան չի ձեռնարկել, հակառակը, թողել է, որպեսզի Հովիկ Աղազարյանը ևս 2 տարի շարունակի իր գործունեությունը՝ օգտվելով անձեռնմխելիությունից։ Եթե դա այդքան կարևոր էր Դատախազության համար, իրավապահ մարմինների համար, որ արմատախիլ պետք է անել կոռուպցիան, արմատախիլ պետք է անել հանցագործության այն բոլոր դրսևորումները, որոնք հովանավորչություն և այլ տարրեր են պարունակում, առաջին իսկ ահազանգի դեպքում պետք էր ձեռնարկել այդ գործողությունը։ Անցել է շուրջ երկու տարի։

Եվ երբ Հովիկ Աղազարյանն ընդդիմանում է sms հաղորդագրությամբ գործից ազատվելու պահանջին, երբ սկսում է ընդդիմանալ, հանկարծ հայտնվում է այն ցանկում, որտեղ արդեն տարիներ շարունակ հայտնված են ընդդիմադիր գործիչները, այդ թվում՝ պատգամավորներ։ Հետևաբար՝ սա ոչ այլ ինչ է, քան ուղղակի պարզ քաղաքական հետապնդման փորձ։

Երկրորդը. ես ուզում եմ հիշեցնել այս ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանի հետևյալ հայտարարությունը, որ այո, մենք պետք է գտնենք միջոց, չգիտեմ ինչ-ինչ-ինչ ածականներով բնութագրվող պատգամավորին պատասխանատվության ենթարկելու, այդ թվում՝ նաև մանդատից զրկելու համար։ Ուզում եմ հիշեցնել այդ դրվագը։

Պարոն Աղազարյան, գտել են ձևը։ Ձևը հետևյալն է, չէ, հիմա կասեմ, էս գործով կտան համաձայնություն, որ դուք անձեռնմխելիությունից զրկվեք քրեական վարույթի շրջանակներում, որովհետև դատախազն ասում է նաև, որ մենք մտնում ենք Ազգային ժողով այն ժամանակ, երբ գործը պատրաստ է դատարան ներկայացնելու, ոչ թե օբյեկտիվ քննություն իրականացնելու, այլ դատարան ներկայացնելու համար։ Շատ արագ կտանեն դատարան, կստանան դատական ակտ՝ ազատազրկման դատապարտելու վերաբերյալ, ընդ որում՝ կարևոր չի, որ դուք հետո կարդարացվեք կամ պայմանական չի կիրառվի այդ պատիժը, բայց Սահմանադրության ուժով դուք կզրկվեք մանդատից (խոսում են դահլիճից)։

Դուք չեք հրաժարվի, իմ ասածը շատ պարզ բան էր։ Նիկոլ Փաշինյանն այս ամբիոնից հայտարարել էր ելքը, և հիմա իրավապահ մարմիններն այդ ելքի ճանապարհային քարտեզն են բերել։ Սա երկրորդ դրվագն է, երկրորդ ապացույցն է այն բանի, որ սա ակնհայտ քաղաքական հետապնդման միջոց է, և այս միջոցը գործադրվում է, հատկապես՝ բոլոր այն անձանց նկատմամբ, ովքեր կփորձեն կամ կառարկեն գլխավոր, էսպես, հա՞, ասողի խոսքին, ձեր համար ասողի խոսքին, իսկ դա առարկայական և անընդհատ այսօր կիրառվում է ընդդիմության նկատմամբ։ Հավատացեք, գրեթե չկա ընդդիմության որևէ պատգամավոր, որի նկատմամբ այդպիսի փորձ չի արվել իրավապահ մարմինների կողմից ու շարունակվում է։ Սա ոչ թե իրավական պետության, ոչ թե ժողովրդավարական պետության, սա դասական բռնապետության, սա դասական իրավունքի հերն անիծող վարքագծի օրինակ է։

Տիկին գլխավոր դատախազ, որերորդ անգամ ձեզ հարցնում ենք՝ անձը, որը ուժի մեջ մտած դատական ակտով պարտավոր է ներողություն խնդրել և չի կատարել ինքն այդ ներողությունը, Արման Բաբաջանյանը, գործը երեք տարուց ավելի է՝ գտնվում է քննչական մարմիններում, ձեր՝ որպես Դատախազություն, վերահսկողություն իրականացնող լույսի ներքո։ Երեք տարի է Քրեական օրենսգրքի համապատասխան հոդվածում, որ անձը պիտի ենթարկվի պատասխանատվության, չի ենթարկվում, ու դուք հպարտ հայացքով ասում եք՝ դե, մենք մեր անելիքն արել ենք։ Ի՞նչն եք արել՝ պատասխանատվությա՞ն եք կանչել, թե՞ ուղղակի ասում եք՝ գրեք, թե Արման Բաբաջանյանը չի հայտնաբերվել։ Բահ, մարդը քարոզարշավ է անում, եվրաճանապարհ է ձեզ և իր աջակիցներին ճանապարհում, ու Արման Բաբաջանյանը չի հայտնաբերվել կամ չենք կարողացել նրան կանչել պատշաճ քննություն իրականացնելու համար։ Սա ևս մեկ ապացույց, որ դուք ձեր լիազորությունները ծառայեցնում եք քաղաքական հաշվեհարդար տեսնելու ուղղությամբ։

Ես համոզված եմ, որ այս բոլոր հիմնավորումները, որոնք Հովիկ Աղազարյանի, ընդդիմադիր բազմաթիվ գործիչների վերաբերյալ դուք ներկայացնում եք, մեծամասնության շատ և շատ պատգամավորների հեռախոսային խոսակցությունները լսելու, նամակագրությունները նայելու, նրանց գրագրությունները վերցնելու, ուսումնասիրելու դեպքում տասնյակ հատորներով գործեր պիտի հարուցեք։

Ես չեմ ասում՝ դա ճիշտ է, դա կոպտագույն սխալ է, բայց դուք, փաստորեն, բոլոր նրանց, ովքեր ընդդիմանում են իշխանությանը, նրանց մասով մանրակրկիտ այս ճանապարհը բռնած գնում եք, իշխանության ներկայացուցիչները, որոնք հլու-հնազանդ ենթարկվում են ցուցումների, հրահանգների, sms գրառումների, նրանց նկատմամբ չեք անում կամ անում եք, առանձին դարակներում է դրված, որոնք հետագայում պետք է հանեք և ներկայացնեք, երբ որոշակի զգաք, որ արդեն օբյեկտիվության և ճշմարտության դաշտ են ուզում գալ մեր մեծամասնության գործընկերներից ոմանք։

Ես սա համարում եմ դասական քաղաքական հետապնդում, նաև այն պատճառով, որ ձեր այս տարիների գործունեության մեջ բացառապես քաղաքական գործերով, քաղաքական հետապնդման, քաղաքական ենթատեքստ ունեցած գործերով դուք բոլոր, գրեթե բոլոր գործերով որևէ օբյեկտիվ, ողջամիտ հիմնավորումներ չեք բերել։ Ավելին, բազմաթիվ գործերով նույնիսկ դատարաններում, ուղղակի ապացույցները փշրվում ու կոտրվում են։ Եթե պիտի շարունակեք այդ վարքագիծը, որ ծառայեցնեք ձեր լիազորությունները՝ բացառապես քաղաքական հաշվեհարդար տեսնելու ընդդիմադիր գործիչների նկատմամբ, ես չեմ ասում այլ հանցագործների մասով գործեր չեք անում, բայց քաղաքական տիրույթում, եթե դուք պիտի շարունակեք ծառայեցնել այդ գործիքն այդ նպատակով՝ առանց հաշվի առնելու Սահմանադրությամբ ձեր վերապահված լիազորությունների, նաև ձեր այս ամբիոնից տրված երդման հավատարիմ լինելու մոտեցմանը, ապա շուտով նաև դուք եք արժանանալու այդ պատասխանատվությանը։

   Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-«Քաղաքացիական պայմանագիր» պատգամավորական խմբակցության անունից ձայնը տրվում է խմբակցության ղեկավար Հայկ Կոնջորյանին։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, քննարկում ենք Հովիկ Աղազարյանին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից զրկելու հարցը։ Ես չեմ տրվի գայթակղությանը և չեմ խոսի գործի բուն դրվագների մասին՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ մեր խմբակցությունն առայժմ չունի որոշում, երբ որոշումը կկայացվի, դրա մասին բոլորդ կիմանաք։ Բայց ես անպայման կուզենամ խոսել քաղաքական բովանդակության մասին, որ այստեղ երեկվանից հնչում է, մասնավորապես՝ թե՛ պարոն Աղազարյանը, թե՛ ընդդիմությունը, որը լծվել է պարոն Աղազարյանի պաշտպանությանը: Դաշնակցության և պարոն Աղազարյանի հարաբերությունները մի տեսակ հիշեցնում է լատինամերիկյան սերիալների դրամատիկ… (խոսում են դահլիճից), նստեք, նստեք, «Ստրկուհի Իզաուրա»-ն չէր, բայց ձեր մտքով, փաստորեն, ստրկության հետ կապված բան անցավ միանգամից։ Պարոն Մանուկյան, դուք նստեք, ձեզ անդրադառնալու եմ։ Նստեք, նստեք, գնո՞ւմ եք, մի գնացեք։ Վախենո՞ւմ եք, պարոն Մանուկյան, հետ եկեք, նստեք։ Նստեք, նստեք, մի վախեցեք, մի վախեցեք։ Պարոն Մանուկյան, բա այդքան խիզախ դաշնակցականը կփախնի՞ տենց միանգամից, նստեք, դեռ ձեր մասին անդրադառնալու եմ։

Հարգելի գործընկերներ, պարոն Աղազարյան, ասում եք, որ ձեզ ենթարկում են քաղաքական հետապնդման, ասում եք, որ ճնշումներ են գործադրում, ասում եք, որ Հայաստանում, ըստ էության, ավտորիտարիզմ է ձևավորվում և այլն։ Պարոն Աղազարյան, եկեք նայենք փաստերին. դուք հրաժարվել եք կատարել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության հորդորը, հրաժարվել եք դնել ձեր պատգամավորական մանդատը, դրանից հետո ակտիվորեն իրացրել եք ազատ խոսքի ձեր իրավունքը ժողովրդավարական երկրում, հետո հիմնադրել եք կուսակցություն, կուսակցության համագումար եք արել և հիմա մտել եք քաղաքական պայքարի մեջ ու հայտարարում եք, որ դուք մասնակցելու եք քաղաքական գործընթացներին և թույլ չեք տալու, որ Կառավարությունը, ներկա իշխանությունը վերարտադրվի։ Սա ավտորիտարի՞զմ է, սա դասական ժողովրդավարություն է: Բա բռնապետության մեջ տե՞նց ա լինում։ Եկեք մի պահ պատկերացնենք, պարոն Աղազարյան, որ դուք պատգամավոր եք ձեզ այդքան ջերմեռանդ պաշտպանող Դաշնակցության և ընդդիմության շեֆի իշխանության տարիներին՝ Ռոբերտ Քոչարյանի։ Ասենք՝ դուք պատգամավոր եք 2003 թվականին, Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության տարիներին, ի՞նչ տեղի կունենար ձեզ հետ, եթե դուք, օրինակ՝ հանկարծ ձեզ ասվեր, որ պիտի ձեր մանդատից հրաժարվեք և դուք հանկարծ համարձակվեիք մի հատ դժգոհության նշույլներ, անգամ, ցույց տալ (խոսում են դահլիճից)։

Պարոն Դանիելյան, մի խանգարեք, իմ ժամանակը կվերականգնեք։ Սա դասական ժողովրդավարություն է, պարոն Աղազարյան։ Այն պայմանները, որում դուք այսօր ունեք՝ պաշտպանվելու բոլոր իրավունքները, դասական ժողովրդավարություն է, պարոն Աղազարյան, ոչ թե ավտորիտարիզմ: Եվ այդ դասական ժողովրդավարության համար, եթե որևէ անձ կա, որին դուք ամենաշատը պիտի պարտական լինեք, այդ անձը Նիկոլ Փաշինյանն է, որին դուք ասում էիք, որ իրեն ճանաչելուց հետո նոր սկսել եք հավատալ Քրիստոսին:

Ուրիշ բան. պարոն Ռուստամյան, ձեզ էլ եմ ուզում հարց տալ՝ դուք ի՞նչ եք կարծում՝ ի՞նչ կլիներ որևէ պատգամավորի հետ, եթե հանկարծ 2003 թվականին այդ մարդուն ասեին մանդատից հրաժարվի և ինքը չհրաժարվեր։ Մոտակա ռեստորաններից մեկի զուգարանում որքա՞ն ժամանակ հետո և հատկապես ի՞նչ տեղի կունենար այդ պաշտոնյայի հետ, պարոն Ռուստամյան։ Դա է ավտորիտարիզմը, ոչ թե…, ավտորիտարիզմի՞ց եք խոսում։ Եկեք մի հատ խոսենք ավտորիտարիզմից, էլի։ Դուք ձեր խմբակցության պատգամավորին, որը վատ բան չէր արել, ընդամենն Ազգային ժողովի նախագահի հետ գնացել էր գործուղման ու նկարվել էր, այդ մարդուն այնքան հետապնդեցիք, վերջում այդ մարդը հիմա ձեր խմբակցության անդամ չի, այն բանի համար, որ ընդամենն իր աշխատանքն էր կատարել։ Սա է ավտորիտարիզմը։

Դուք, լսեք, լսեք, խոսում եք մանդատից հրաժարվելու մասին և դա ավտորիտարիզմ եք ներկայացնում, էդ ո՞նց եղավ, որպեսզի ձեր շեֆի որդին դառնա Ազգային ժողովի պատգամավոր, միանգամից երեք հոգի պատգամավորական ցուցակում հրաժարվեցին իրենց մանդատից։ Դա էլ է, չէ՞, մանդատ են ստացել երեք հոգի, մեկ հոգի չէ, երեք հոգի մանդատից հերթով հրաժարվում է, որ Ռոբերտ Քոչարյանի որդին դառնա պատգամավոր։ Ինչո՞ւ, որովհետև Լևոն Քոչարյանն այդպես շատ օրենսդրական ջիղ ունե՞ր, Լևոն Քոչարյանը շատ լա՞վ է տիրապետում նորմատիվ իրավական ակտերի դիսպոզիցիաների և իրավական կոլիզիաների ողջ ներկապնակին և հիմա այստեղ օրենսդրական ակտիվ գործունեությո՞ւն է ծավալում։ Դրա՞ համար է, պարոն Ռուստամյան։

Երեք հոգի ձեր մոտից մանդատից հրաժարվեց, որ Լևոն Քոչարյանը դառնա պատգամավոր։ Բա, դա է ավտորիտարիզմը, այ, ձեր ցավը տանեմ։ Ընդ որում՝ այնտեղ ո´չ sms կա, ո´չ վարչության որոշում կա, ո´չ բան կա, ասվել է, արվել է։ Դուք եկել եք, ընդդիմադիր ավտորիտարիզմի փառահեղ դրսևորումն եք դուք, կենդանի հուշարձանն եք դուք, դուք ավտորիտարիզմի գրիմ արված դեմքն եք, բայց մեկ-մեկ, ինչպես իրական կյանքում, դեմքն այնքան այլանդակ է, որ նույնիսկ գրիմը չի կարող կոծկել տգեղությունը։ Ձերը դա է, այդ ավտորիտարիզմն է։ Բա դա եք դուք, եկել, խոսում եք ավտորիտարիզմից։

Տեսե՞լ եք, մի հատ այս օրերին ՏԻՄ ընտրությունների քարոզարշավ կա, այնտեղ թեկնածուներ կան, որ լափառոշ բերանները մինչև Բագրատաշենի անցակետ բացել են։ Բա ձեր ժամանակ կարա՞ր տենց բան լիներ։ Ձեր ժամանակ ցույց տվեք մի հատ ՏԻՄ, մի հատ ընդդիմադիր քաղաքապետ ցույց տվեք Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության ժամանակ, ընդդիմադիր քաղաքապետ ցույց տվեք, պարոն Ռուստամյան։

Պարոն Ռուստամյան, մի այսահարվեք, պարոն Ռուստամյան, մի դիվահարվեք, հանգստացեք, պարոն Ռուստամյան, ես դեռ չեմ ավարտել, պարոն Ռուստամյան, որքան խոսեք…

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Դե լավ, հիմա հանգիստ լսեք, պարոն Ռուստամյան։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, մի րոպե, հանգիստ։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Լռություն դահլիճում։ Լռություն, լռություն, հարգելի գործընկերներ, պարոն Ռուստամյան, հանգիստ։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Բա գիտեք տենց հե՞շտ է խոսել, էդ պատասխան չի՞ հնչելու։ Դուք տեսե՞լ եք… Եկեք, եկեք, ձեր մասին է պարոն Մինասյան, նստեք, չեմ վիրավորում, համեցեք, նստեք։

 Հ.ԱՐՇԱԿՅԱՆ

-Պարոն Ռուստամյան, այդ հարցերը, որ ձեզ տալիս են, նրա համար չի, որ պատասխանեք, կգաք, ամբիոնի մոտից կպատասխանեք, պետք չի բորբոքվեք։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Ապրեք, բոլորդ եկաք, նույնիսկ Գեղամ Մանուկյանը եկավ։ Պարոն Մանուկյան, տեսեք, որ ասում էի՝ չգնաք։

Հարգելի գործընկերներ, պարոն Մանուկյան, ձեզ հատկապես այս դրվագով եմ ուզում դիմել. ավտորիտարիզմի մասին եք խոսում, էդ ընկել եք սրբազաննե՞րի հետևից։ Ձեր սրբազաններից մեկը, որ համարձակվել էր «Երկիր մեդիա»-ով ձեզ պատկանող լրատվամիջոցներով Ռոբերտ Քոչարյանի մասին մի հատ թարս բան ասել, խի՞ եթեր չեք տվել։ Գնացել էր հարցազրույց, ասում է՝ ես գնացի, Ռոբերտ Քոչարյանին քննադատեցի և ինձ եթեր չտվեցին։ Ընկել եք սրբազաննե՞րի հետևից, պարոն Մանուկյան։ Ի՞նչ եք արել, սրբազանի սուրբ հարցազրույցը պահանջում եմ հրապարակել։

Խոսում են ավտորիտարիզմի մասին։ ՏԻՄ ընտրություններում դուք, ասում եմ, մի հատ ընդդիմադիր քաղաքապետ ունեցե՞լ եք, տո, դուք ասֆալտին չէիք է փռի, ասֆալտն իրենց վրա կփռեիք, հետո այդ ասֆալտի վրա կկանգնեիք, կճամարտակեիք ժողովրդավարության մասին։ Ֆեմիդայի տեղն են իրենց դրել, եկել են, այստեղ խոսում են ժողովրդավարության, բաների և այլնի մասին։

Ասում է՝ բռնապետություն։ Ի՞նչ բռնապետություն, սենց բռնապետությո՞ւն եք տեսել, հարգելի գործընկերներ։

Պարոն Մինասյան, ասում եք՝ դասական բռնապետություն, հլը տեսեք ուր ենք հասել։ Դուք այստեղ դասական բռնապետությունը հիմնավորելու համար ասում եք՝ Արման Բաբաջանյանը հրաժարվել է ներողություն խնդրել։ Հլը մի հատ նայեք բևեռը. Արման Բաբաջանյանը հրաժարվել է ներողություն խնդրել՝ սա բռնապետութան մի օրինակ է և օրենքի ոտնահարման, և ասպատակության, և հոկտեմբերի 27. մտնում են Ազգային ժողով, գնդակահարում են պետության քաղաքական ղեկավարությանը, դա մնում է չբացահայտված, և մյուս կողմում՝ Արման Բաբաջանյանը հրաժարվել է ներողություն խնդրել կամ որևէ մեկը հրաժարվել է ներողություն խնդրել։

Մի հատ նայեք մարտի 1-ը, բանը և այլն։ Ի՞նչ քաղաքական հետապնդման մասին է, ժողովուրդ ջան, էս ի՞նչ հեքիաթի մեջ եք դուք ապրում, ձեզ թվում է, թե դուք մենակ սենյակում իրար հետ ասում-խոսում-ծիծաղում եք (խոսում են դահլիճից)։

Պարոն Մանուկյան, հարցիս պատասխանեք՝ խի՞ եք սրբազանի հարցազրույցը բան արել (խոսում են դահլիճից), սրբազանի հարցազրույցն ո՞ւր է, ո՞ւր է սրբազանի հարցազրույցը։ Ընկել եք սրբազանների հետևից, բոլոր սրբությունները ոտնատակ եք անո՞ւմ, ո՞նց եք սրբազանների հետևից ընկել, բա սենց բան կլինի՞, հը՞։

Հը՞, պարոն Դանիելյան, ինչ կա-չկա, Ոսկեպարի եկեղեցին ո՞ւր է, պարոն Դանիելյան։ Ո՞ւր է, երբ գալիս էիք, ստում էիք այստեղ…

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Դահլիճում լռություն։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Երբ գալիս էիք, ստում էիք, որ Ոսկեպարի եկեղեցին մնում է Ադրբեջանում։ Երբ մարդկանց խաբում էիք, որ Ոսկեպարի եկեղեցին մնալու է Ադրբեջանում, Ոսկեպարի եկեղեցին ո՞ւր է։ Ո՞ւր է Ոսկեպարի եկեղեցին, պարոն Դանիելյան։ Դա դաջված է մնալու ձեր ճակատին, որ դուք մշտապես փորձել եք այս հանրությանը մոբիլիզացնել, խաղալ մարդկանց հույզերի հետ, որպեսզի Հայաստանի Հանրապետությունը չունենա սահմանազատված սահման, որպեսզի ձեր սիրելի 004 շրջաբերականի դրույթներն ի կատար ածվեն։ Էս եք դուք։ Հիմա եկել եք, Հովիկ Աղազարյանին փորձում եք բան անել։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Խանգարում եք, վերականգնելու եմ ժամանակն ամբողջությամբ։ Այո, բա տեղից, որ հերթով բոլորդ խոսում եք, բա վերականգնելու եմ։ Վերականգնեք պարոն Կոնջորյանի ժամանակն ամբողջությամբ։

Վերականգնեք ժամանակը։ Շնորհակալություն։ Շարունակեք, պարոն Կոնջորյան։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Շատ շնորհակալ եմ, պարոն Սիմոնյան։

Հարգելի գործընկերներ, ես կարող եմ ժամերով սա շարունակել, եթե շարունակեք խոսել, այնպես որ, լռեք։

Պարոն Աղազարյան, կյանքում կրակ արած կա՞ք։ Հիշում եք, չէ՞, որ կրակը, երբեմն, չի կպնում, ի՞նչ են անում. մի հատ տաշեղ են գտնում, որ այդ տաշեղով կրակը բոցավառվի, արած կլինեք, երևի։ Այ, հիմա դուք այս ժողովրդի համար ընդամենը տաշեղ եք, որ ուզում են այդ կրակի մեջ մտցնեն, որ այդ կրակը բոցավառվի։ Այդ կրակն էլ ի՞նչ կրակ է, դա այն կրակն է, որով իրենք ուզում են Հայաստանը և Հայաստանի ինքնիշխանությունը, անկախությունն ու պետականությունը հրդեհել, որի, ի դեպ, պաշտպանությամբ բոլորովին վերջերս դուք ոչ վաղ անցյալում զբաղվում էիք։ Եվ որ քննադատում եք Նիկոլ Փաշինյանին, թե Նիկոլ Փաշինյանը փոխվել է։ Նիկոլ Փաշինյանի առաջնորդած իրական Հայաստանի գաղափարախոսության ամենաջերմեռանդ պաշտպանն էիք ընդամենն ամիսներ առաջ։

Ես միայն մի դրվագ հիշեմ. այս ամբիոնից ասում էիք, Հովիկ Աղազարյանը հիշո՞ւմ եք՝ ինչ էր ասում, ասում էր՝ երբ ես փոքր էի, Կիլիկիայի մասին երգ էի լսում, լացում էի, հետո, երբ մեծացա, հասկացա՝ բայց Կիլիկիան ի՞նչ է, խի՞ եմ Կիլիկիայի համար լացում։ Եվ ինքը… Դաշնակցությունը ձեզ ուզում էր քառատեր այդ արտահայտությունների համար, և դուք դա ասում էիք, որ պաշտպանեիք իրական Հայաստանի գաղափարախոսությունը, այն գաղափարախոսությունը, որն առաջնորդում է Նիկոլ Փաշինյանը, որին դուք այսօր ասում եք, որ ինքն ավտորիտար է, որը պատասխանատու է այն միջավայրի համար, որ դուք այսօր այսքան ազատություններից եք օգտվում։

Եվ ես նորից ասում եմ՝ մի հատ պատկերացրեք՝ դուք 2003 թվականին եք պատգամավոր և այս ամեն ինչն անում եք, ի՞նչ կլիներ ձեզ հետ ամենամոտակա ռեստորաններից մեկի զուգարանում և ինչքան արագ դա կլիներ։ Ուղղակի սրա մասին մտածեք։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն Կոնջորյան։ Բայց այլընտրանք չեք թողնում։ Տեսեք, եթե անընդմեջ, երբ բանախոսն ամբիոնի մոտ է, դուք այնտեղից գոռում եք, պարոն Մանուկյանը դրա չեմպիոնն է ընդհանուր առմամբ, գոռում եք, խանգարում եք, մարդուն չեք թողնում խոսել… (խոսում են դահլիճից)

Չէ, հարցը տալիս է, դա հռետորական հարց է։ Դուք առաջին անգամ եք, հա՞, պառլամենտում։ Ենթադրում եմ, որ առաջին անգամ եք պառլամենտում, որովհետև սենց ազատ պառլամենտ երբևիցե չի եղել։ Պետք չի, խոսելու տեղն այստեղ է։

Սրանից հետո, եթե ընդհատվեց բանախոսի ելույթը տեղից, իմիջիայլոց, երկու կողմին է վերաբերում դա, եթե «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունից ընդհատվեց նաև ընդդիմադիր գործընկերոջ ելույթը, ես վերականգնելու եմ ժամանակը՝ 0-ից, այո։

Տեսնո՞ւմ եք, ինչ արդար ԱԺ նախագահ ունեք։ Շնորհակալ եմ, շարունակում ենք։

Հաջորդիվ եզրափակիչ ելույթների ժամանակն է։ Պարոն Աղազարյան, համեցեք, մինչև 20 րոպե։ Չընդհատեք, որ 20 րոպեն չվերականգնեմ պարոն Աղազարյանի։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ, հարգելի տիկին դատախազ, ԱԺ-ն որոշում պետք է կայացնի գլխավոր դատախազի միջնորդության հետ կապված հետևյալ երկու խումբ հաստատումների պարագայում։ 1-ին խումբը, որ պետք է ներկայացնեմ, վերցված է բացառապես տիկին դատախազի միջնորդության նյութերից և ելույթից։

Հետևյալներն են. իմ դեմ ցուցմունք տվող Սլավիկ Պողոսյանի նկատմամբ ընթանում է դատավարություն վարորդական իրավունքների հետ կապված մեղադրանքների հիմքով։

Հաջորդը` Սլավիկ Պողոսյանը և ես ցուցմունք ենք տվել, որ Սևանում զրուցել ենք երկուսով, Աշոտիկ Կամավոսյանը՝ որ, ոչ, զրուցել ենք երեքով, և դա հիմնավորվում է մեր հեռախոսների նույն ալեհավաքի տակ գտնվելու հանգամանքով։

Հաջորդը. Աշոտիկ Կամավոսյանը հանդիսանում է Սլավիկ Կարապետյանի աները, իսկ Սլավիկ Կարապետյանը նույնպես անցնում է վարորդական իրավունքների հայտնի գործով։

Հաջորդը. գործի հետ կապված բուռն գործողությունները ծավալվում են 2023 թվականի օգոստոսի 8-ից մինչև 11-ը, իսկ դրանից 20 օր հետո՝ օգոստոսի 28-ին, իրականացված ներքին դիտման տվյալներով Սլավիկ Կարապետյանը՝ Աշոտիկի փեսան, բոլորովին ոչ բարեկամական տոնով Սլավիկ Պողոսյանից հարցնում է, թե ինչ եղավ ձեր բռնած գործը, բա, այդ 20 օրը ի՞նչ ա եղել, այդ 20 օրում, հաջորդ օրը բերել, ինչ 40 հազար են առաջարկել, հրաժարվե՞լ եմ, հաջորդ օրը բերել են, 60 հազար են առաջարկել, հրաժարվե՞լ եմ, և այդպես չեն կարողացել հասցնել 99 հազարի, չեն կարողացել հասցնել 100 հազարի և ես հրաժարվե՞լ եմ։ Ի՞նչ ա եղել այդ 20 օրը, դուք չեք տեսնո՞ւմ, որ ստեղ ուրիշ բան ա։

Ալեհավաքի թեզի հիմքով էլ հիմնավորվում է Սլավիկ Պողոսյանի և Աշոտիկի, իմ` որպես, այսպես կոչված, 3 եռակողմ հանդիպումները։ Այդ Աշոտին ես հանդիպել եմ մեկ անգամ Սիրահարների այգում։

Երկրորդ խումբ հաստատումներն անում եմ ես, արդեն, որոնք կարող են ընկալվել որպես սուբյեկտիվ, բնականաբար։ Սլավիկ Պողոսյանի հետ ես Սևանում զրուցել եմ առանձին։ Սևանում ես անց եմ կացրել իմ հանգիստը, ինչպես միշտ։ Ալեհավաքի «հզոր արգումենտ»-ին որպես հակադարձում, ես չեմ բացառում, որ 15, 20 մետր հեռավորության վրա գտնվող Պողոսյան Սլավիկի մեքենայում միգուցե նստած է եղել Աշոտիկ Կամավոսյանը, որը եկել է, որ վերահսկի, տենա, իրա փեսայի փողերը ո՞ւր են էթում։ Սլավիկ ու Աշոտ անունով մեկի հետ ես հանդիպել եմ մեկ անգամ էն մյուս Աշոտի հետ, Սիրահարների այգում։ Աշոտ անունով մարդուն տեսել եմ առաջին և վերջին անգամ այդտեղ։ Աշոտիկ Կամավոսյանը, ով հանդիսանում է Սլավիկ Կարապետյանի աները, առաջին անգամ և վերջին անգամ հանդիպել եմ առերեսման ժամանակ, ընդ որում՝ հարցաքննության ժամանակ ես հարց եմ տվել, ասել եմ՝ կներեք, էլի, ենթադրենք, դե դուք էդ Աշոտն եք, դուք ինձ 20 հազար դոլար փող առաջարկե՞լ եք, տեսագրված է էդ ամեն ինչը, տեսաձայնագրված ա։ Ինքը ասաց, որ, ոչ։

Հիմա այստեղ հարցեր են առաջանում, իհարկե, շատ կարևոր որոշում պիտի կայացնի ԱԺ-ն, կարևորագույն որոշում պիտի կայացնի ԱԺ-ն։ Եվ, չնայած, ինչքան էլ, որ պարոն Կոնջորյանը քննադատում ա ընդդիմադիր մեր գործիչներին, որ իրենք ինձ որպես տաշեղ օգտագործում են, ինչ-որ տեղ, նաև կարող է, ոչ թե կարող է, համաձայն եմ, բնականաբար, բայց ոչ թե որպես տաշեղ, վիրավորական բառի համար պատասխանը կստանա պարոն Կոնջորյանը մի քիչ հետո, բայց ի՞նչ է ասում Արծվիկ Մինասյանը, ասում ա. տիկին դատախազ, դուք գործը տանում եք դատարան, այս մարդուն միանգամից տանում եք դատարան, որ անմիջապես որոշում կայացնեք և մանդատից զրկե՞ք, չնայած՝ էտի չի նշանակում, ես` որպես Հովիկ Աղազարյան, որպես քաղաքական գործիչ, որպես անհատ պարտվում եմ, որովհետև ես մանդատիցս չեմ հրաժարվում, ինձ զրկում են մանդատից, պարոն Արծվիկ Մինասյան, շնորհակալ եմ ձեր ճիշտ մեկնաբանումների համար։ Է, թող զրկեն, զրկեն, աշխարհը չքանդվեց, բայց… ստեղ ասում եք. ի՞նչ ա եղել, արեք բան անենք, հնարավորություն տանք, իրավապահ մարմինները թող քննություն կազմակերպեն և պարզեն, որն ա ճիշտը, որը ճիշտը չի, բայց տենց ա։

Պարոն Կոնջորյան, դուք գիտեք իմ անձնական վերաբերմունքը ձեր նկատմամբ, խիստ դրական, բայց ի տարբերություն որոշ, մի քանի հոգու, բայց ասենք, դուք սենց կարաք երդվեք, ես կարամ, կներեք հազար անգամ, քֆուր ուտեմ, դուք կարա՞ք երդվեք, որ վարչապետը չի հանձնարարել տիկին դատախազին, կարա՞ք երդվեք, դե կերդվեք, ուրեմն, հարմար պահի։

Անդրադառնամ ելույթներին հլը մի հատ, տեսնեմ ինչ են ասում, ինչ չեն ասում։ Թագուհի Թովմասյանը ելույթ ա ունենում... բնականաբար, պարոն Կոնջորյան, բա, իրենք օգտագործում են, ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներ են, ընդդիմադիր ուժեր են, պիտի օգտագործեն, պիտի շահարկեն։ Թագուհի Թովմասյանը՝ ի թիվս այլոց, օրինակ ա բերում հայտնի կարտոշկի գործը։ Այդ կարտոշկի գործը, իբր թե, խեղճ գյուղացուն ես զրկել եմ, 3 կգ կարտոֆիլ ա թափվել ասֆալտի վրա։ Այդ տեղանքը Արցախն ազատագրելուց հետո երկրապահները բռնազավթել էին, և ոչ մեկը, ո՛չ թաղապետարանը, ո՛չ քաղաքապետարանը չէին համարձակվում երկրապահների դեմ քայլ կատարելու։ Այդ տեղանքում երևի թե դարերով, ես իմ գրքի մեջ գրել եմ, դարերով կարտոֆիլ ա վաճառվել, և բռնազավթել էին և տվել էին մի հատ մեկին, ով պիտի մանր-մանր արենդայով տար և փող աշխատեր։ Եվ փողոցի մի ամբողջ հատված փակվում էր, գնացեք, հիմա տեսեք, ինչ ա եղել։ Մի հատ էդ քարի շնորհիվ, եթե բարով, խերով մեր կուսակցությունը գնա, անցնի, մենակ էդ քարի շնորհիվ Նիկողայոս Տիգրանյանի փողոցում ապրող ժողովրդի 50 տոկոսը ձայն է տալու մեր կուսակցությանը, պարոն Ասլանյանի և իմ կողմից նախաձեռնած կուսակցությանը, որովհետև փողոցը մաքրվել ա, կներեք բառիս համար, զուգարանը մաքրվել ա էդ ամեն ինչից, ես դա եմ արել։ Ես էլի բաներ եմ արել, հարգելի ընդդիմադիրներ։

Հիմա մի հատ Գառնիկ Դանիելյանին անդրադառնանք, նորից հետո հիմնավորենք ընդդիմադիրների կեցվածքը։ Գառնիկ Դանիելյանը ելույթ ա ունենում, ինքը գիտի, որ ինքը որոշակի հարգանք ա վայելում հասարակության մեջ, իրականում ես էլ եմ իր նկատմամբ դրական տրամադրված, բայց ինքը շահագործում ա այդ հանգամանքը և երբեմն-երբեմն ըստ նպատակի օգտագործում։ Հա, պարոն Աղազարյանը հո ամենակոռումպացվածը չի ստեղ, «ՔՊ»-ի մեջ… այսինքն` մի հատ դատական որոշում ա կայացվում, որ ես կոռումպացվածն եմ, հանցագործն եմ, մյուսներն էլ ավելի հանցագործ են, տենց չեն անում։

Պարոն Աղազարյանը մենակ, լինելով իշխանական կուսակցության անդամ, ձեր երկու խմբակցություններից շատ գործ ա արել պետության համար։ Ձեր արած գործերի ամենակարևոր բանը եղել ա էն, ես միշտ բարձր եմ գնահատում ընդդիմության դերը և իշխանությունը ես համարում եմ երկու մասից բաղկացած, ընդդիմությունն էլ ա իշխանություն, որը շատ դեպքերում ճիշտ չի հասկացվում։ Դուք ընդամենը ձեր հանրահավաքներով, բաներով պարբերաբար հաստատել եք, որ օրվա քաղաքական կուրսը ճիշտ ա, որովհետև ժողովրդի աջակցություն չեք ստացել։

Ափսոս, Վիլեն Գաբրիելյանն այստեղ չի, մի տեսակ խանդով խոսեց, որ մենակ դուք չեք, պարոն Աղազարյան, որ տղա եք։ Պարոն Վիլեն Գաբրիելյան, ես ձեզ էլ եմ շատ հարգում, սիրում, բայց դուք ողջ կուսակցության սիրելին եք, և դուք այդ հանգամանքի ներքո եք ցույց տվել ձեր այս կամ այն հարցում համարձակ կեցվածքը։ Ես ողջ կուսակցության սիրելին չեմ եղել, բայց դառը իրականությունների մեջ միշտ իմ կեցվածքը պահպանել եմ, բայց բոլոր դեպքերում ես շատ բարձր եմ գնահատում ձեր գոյությունը և՛ թիմում, և՛ պետականության հետ կապված։

Հիմա ես մի կարճ անդրադառնամ տիկին Կյուրեղյանի ելույթին, որովհետև այնտեղ շատ կարևոր բան է ասում, տիկին դատախազ։ Ինքը ասում է, որ 23 թվականի մայիսից արդեն այդ մարդկանց հետ կւապված ինչ-որ բաներ են տեղի ունեցել և այլն, կարելի՞ է արդյոք մտածել, որ այդտեղ ինչ-որ բաներ նախապատրաստվել ա և այլն, և այլն։ Փողոցում 2 օր առաջ հանդիպեցի պատահական մի հատ մարդու, բարևեց, բարևեցի, չճանաչեցի՞ք, պարոն Աղազարյան, ասացի` չէ, կներեք, ասաց, ներկայացավ, անունը չեմ տա, ասաց՝ գիտե՞ք, այդ մանր եղջերավոր անասունների գործով ես էլ ձեզ պետք է զանգեի, ասաց՝ ո՞նց են անում, բռնում են հանցագործության մեջ մեղադրվող երկու հոգու և իրենցից թելեր են տանում, տարբեր թելեր, կներեք, էլի, ներողություն եմ խնդրում, բայց կյանքը կա, տեսնում են, և փորձում են կապել այս կամ այն մարդու հետ, որի վրա ինչ-որ ձևով բան փորձեն անեն, ես էլ պետք է ձեզ զանգեի, ես չզանգեցի, ասում ա։

Հիմա պետք է անդրադառնանք պարոն Հայկ Կոնջորյանի ելույթին։ Պարոն Կոնջորյան, ես ձեզ, ձեր սենյակում ասել եմ, որ, այն, ինչ ասել եմ, լրիվ չեմ ասի, բնականաբար, բայց մասնավորապես ասել եմ, որ ես միշտ գնահատել եմ ձեզ, հարգել եմ ձեզ, կներեք, որպես ինձնից շատ փոքր, իմ տղաների տարիքի նաև, ես սիրել եմ ձեզ` որպես երիտասարդ մարդ, երիտասարդ քաղաքական գործիչ, բայց ձեր խոսքը, երբ դուք ելույթ եք ունենում, այ, ստեղից կանգնած ելույթ եք ունենում, չէ՞, եթե այնտեղից մի հատ բան գցենք, լույս, որ տենանք ստվեր կա, թե չէ, ստվեր չի առաջանա։ Ձեր գեղեցիկ խոսքը դատարկ ա արդյունքում, դուք բառերի կույտ եք հավաքում իրար գլխի և միտք եք արտահայտում։ Հիմա դուք, արդյոք դուք չգիտե՞ք, որ ավտորիտարիզմը և բռնապետությունը տարբեր բաներ են։ Ավտորիտարիզմը մի մակարդակ ցածր ա բռնապետությունից, և այս պահին իմ ստեղ գտնվելու հանգամանքը ես պետք է օգտագործեմ և փորձում եմ օգտագործել, որ ավտորիտարիզմը, որ կայանում ա, չդառնա բռնապետություն։ Իհարկե, ձեր օրինակը շատ ճիշտ ա կապված Ռոբերտ Քոչարյանի և մյուսների իշխանության հետ, շատ ճիշտ ա, բայց էտի ես եմ արել ձեր հետ միասին, պարոն վարչապետի հետ միասին, ես եմ արել, ուրեմն, մի ծախեք իմ վրա իմ արածը, ես եմ դա բերել նաև, և ավտորիտարիզմը, նորից եմ ասում, դա դեռ բռնապետություն չի։ Եթե վարչապետը կանգնում, ասում ա, «Հ1»-ի ուղիղ եթերով ելույթ ա ունենում և հայտարարում, որ ինքն ա ԲԴԽ-ի նախագահին ասել, որ բան անի, հրաժարական տա, բա, ավտորիտարիզմը ո՞րն ա։ Ավտորիտարիզմը վատ բան ա։ Ես մի անգամ էլ նախաձեռնողի նիստի ժամանակ ասացի, պարոն Գաբրիելյան, ասացի պարոն վարչապետ, դուք մեզ շատ եք սիրում, որ շատ եք սիրում, ուժեղ եք գրկում, որ ուժեղ եք գրկում, խեղդվում ենք, մի հատ թողեք, տենանք կարո՞ւմ ենք մենք քայլենք, թե չէ։ Այ, տենց սաղիդ խեղդել ա հիմա ինքը, գրկել, խեղդել ա, դառել ա ավտորիտար ղեկավար։ Դա վատ ա։ Թող իմ խոսքի արդյունքում դուք, որովհետև դուք ուժեղ երիտասարդներ եք, իմ խոսքի արդյունքում դուք հակադրվեք ինձ և այս շղթաներից ազատվեք, որ ինքն էլ ուժեղ լինի։ Մենք ենք իրեն թուլացրել մեր բանով և շատ ենք թուլացրել, և երեկվա իր ելույթն այստեղից դրա ապացույցն ա։

Հրաժարվել եմ վարչության հորդորից, որպեսզի... մանդատը վայր դնելու հետ կապված։ Բնականաբար, հրաժարվել եմ, նախ` ես երեկ էլ հիմնավորում բերեցի, որովհետև դա իմ համար շատ վիրավորական էր վարչապետի նման վերաբերմունքը, և ես չէի կարող…

Ես Կիլիկիայի հետ կապված, կներեք, հազար անգամ ներողություն, երբ որ ամեն մեկդ չգիտեմ որտեղ էիք, ես նոյեմբերի 9-ից 3, 4 օր հետո հարցազրույց եմ տվել և ասել եմ, որ Քարվաճառը մերը չի եղել երբեք։ Այո, ես իրական Հայաստանի կողմնակիցն եմ և տերն եմ, բայց ինչ կարիք կա առավոտ այդ մասին խոսել, կեսօրին այդ մասին խոսել, երեկոյան այդ մասին խոսել, հաջորդ օրը այդ մասին խոսել, ի՞նչ կարիք կա, միգուցե այդ ամեն ինչի մեջ մի հատ վտանգ ա թաքնված, այդ անհանգստությունը կարո՞ղ է ունենալ, որ վաղը չէ մյուս օրը ինձ ուրիշ իրական Հայաստան ա հրամցնելու։ Բավարարվեք այս իրական Հայաստանով։ Եվ ես, այդ վտանգը տեսնելով, պայքարել եմ, պարոն Կոնջորյան, ամեն անգամ ձեր ներկայությամբ հարց եմ տվել. փախստականների վերադարձման հարցը քննարկվո՞ւմ ա, թե՞ չի քննարկվում, ամեն անգամ ստացել եմ բացասական պատասխան։ Շնորհակալ եմ, բայց հիմա այդ հարցը քննարկվում ա, երկու ժողովուրդների մեջ հսկայական արյուն ա հոսել։ Հսկայական արյուն հոսելու պարագայում, եթե մի կողմն ասում ա՝ պիտի փախստականները գան, նոր խաղաղության պայմանագիրը ստորագրեմ, այդ կողմը խաղաղություն ա ուզո՞ւմ։ Եթե մի կողմն ասում ա՝ Տիգրանաշենը պիտի տաս ինձ, որ բերի, այնտեղ տեղադրի ինչ-որ մարդկանց, որոնք անկայունության էլեմենտներ պիտի սերմանեն անընդհատ, այդ մարդը խաղաղություն ա ուզո՞ւմ, խաղաղություն չի ուզում։ Հիմա ես իրավունք ունե՞մ անհանգստանամ մեր պետության վաղվա օրվա վրա, ունեմ։ Կարո՞ղ է այնպես լինի, որ դուք, նաև իմ՝ տաշեղիս, չէ, տաշեղ անձիս փոքրիկ խոսքով, որ դուք, ասենք, էսքան լիքն եք և ուժեղ եք, և մի հատ տաշեղ ա պակասում, որպեսզի դուք դառնաք ամբողջական ուժեղ։ Կարո՞ղ ա պատահի այդ իմ պահվածքով դուք էլ դառնաք այդ ամբողջական ուժեղը, և բոլոր այն անհանգստությունները, որ այսօր կա հասարակության մեջ, փարատեք և լուծեք, և պարոն Կոնջորյան, դուք այստեղ ոնց ասում էիք՝ Կիլիկիա, բան և այլն, և այլն, կանգնեք, ելույթ ունենաք և ասեք, որ Աղազարյան Հովիկը սխալվեց, բա, նա քաղաքական բանկռոտ է, ես երջանիկ կլինեմ, որ լինեմ քաղաքական բանկռոտ այդ հարցերի կոնտեքստում, ու լինեմ շահած քաղաքացի։

Հիմա ես տեսնում եմ ինչեր ա տեղի ունենում, ես ձեզ եմ խնդրել մի քանի անգամ, ասել եմ կանչենք պարոն Քյարամյանին, հարցեր կա, կանչենք էս մեկին, հարցեր կա, քննարկենք։ Ես տասնյակ անգամներ, երևի, այս ընթացքում հարց եմ տվել, կալանքը որպես ճնշման միջոց օգտագործվում ա, թե չի օգտագործվում։ Պատասխանը ստացել եմ դասախոսական մակարդակով։ Է, հա, ու՞ր ենք էթում, ճիշտ ա, զուգարաններում չեն սպանում, բայց սպանության տարբեր ձևեր կա, է, պարոն Կոնջորյան, սպանության և մարդուն ոչնչացնելու տարբեր ձևեր կան, և դեռ հարց ա, զուգարանում սպանե՞լն ա ավելի մարդկային, թե՞ մտնել ուրիշի հեռախոսի մեջ, ո՞րն ա ավելի մարդկային։ Ես ո՞նց պիտի նայեմ իմ տղաների… ո՞նց պիտի նայեի իմ տղաների աչքերին, ո՞նց պիտի նայեի իմ շրջապատի աչքերին, բայց ես նայել եմ իմ տղաների աչքերին։ Իմ տղաները պարոն Սիմոնյանի մոտ ինձ պաշտպանել են, և այսօր Հայաստանում չկա մի հատ մեկը, որ իրա կողքին կանգնած լինեն երեք հատ տղա, չհաշված պարոն Ասլանյանը՝ որպես ընկեր։ Չկա մեկը, որ իրա կողքին, կներեք ռուսերեն բառի համար, «նասմերծ» կանգնած լինեն իրա տղերքը, այդ մեկը ես եմ, և ես տաշեղ չեմ, պարոն Կոնջորյան, այդ էլ իմացեք։ Լավ, այսքանը։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Տիկին դատախազ, կարծում եմ` ընդմիջումից հետո, որովհետև 10 րոպե է մնացել, չեմ կարծում, որ 10 րոպեն բավարար լինի, թողնենք ընդմիջումից հետո, հա՞։ Ընդմիջում։

ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ ԵՎ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՏԵՂԱԿԱԼ ՌՈՒԲԵՆ ՌՈՒԲԻՆՅԱՆԸ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարգելի պատգամավորներ, շարունակում ենք նիստը, խնդրում եմ զբաղեցնել տեղերը, պատգամավորներին վերադառնալ դահլիճ։ Եվ Եզրափակիչ ելույթի համար ձայնը տրվում է Հայաստանի Հանրապետության դատախազին։ Համեցեք, տիկին Վարդապետյան։ Խնդրեմ։

Իսկ մինչ տիկին դատախազը կմոտենա կենտրոնական ամբիոնին, ասեմ, որ այսօր «Բաց դռներ» ծրագրի շրջանակներում Ազգային ժողով են այցելել Արագածոտնի մարզի Կարբիի Վահան Թեքեյանի անվան միջնակարգ դպրոցի աշակերտները և ուսուցիչները։ Ողջունում ենք ձեզ։

 ԾԱՓԱՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Խնդրեմ, տիկին դատախազ, մինչև 20 րոպե։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, քանի որ եզրափակիչ ելույթների ժամանակ հնչեցին հարցեր, ես, բնականաբար, կանդրադառնամ հարցերին և բոլոր քաղաքական քննարկումները կթողնեմ քաղաքական մարմնին։

Պարոն Եղոյան, ձեր հարցից սկսենք։ Ես և դուք կարող ենք ցանկացած կարծիք ունենալ Քրեական օրենսգրքի որևէ դրույթի վերաբերյալ, բայց դուք գիտեք, որ Հայաստանի Հանրապետությունում բարձրագույն դատական մարմինը, որը նախադեպային որոշումներով կանոնակարգում է քրեաիրավական նորմի կիրառությունը, դա Վճռաբեկ դատարանն է, և Վճռաբեկ դատարանը 2018 թվականի դեկտեմբերի 24-ի որոշում ունի՝ Քրիստինե Ջամալյանի գործով, ծանո՞թ եք, կարիքը կա՞ բարձրաձայնելու։ Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ Քրեական օրենսգրքի (նախկին հոդվածն է վկայակոչված) 311 հոդվածի առաջին մասով նախատեսված արարքի օբյեկտիվ կողմի վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ քննարկվող հանցակազմն առկա է նաև որոշակի գույքային առավելության դիմաց, սա կարևոր բառակապակցություն է, պաշտոնատար անձի կողմից, կրկին կարևոր բառակապակցություն է, իր լիազորությունների շրջանակում որևէ գործողություն կատարելու դեպքում, այլ կերպ՝ պաշտոնատար անձի կողմից, թեկուզ օրինական գործողություն կատարելու համար գումար պահանջելը կամ ստանալը նույնպես կարող է որակվել որպես կաշառք ստանալ։ Ես ձեզ կխնդրեմ, որ դուք, համաձայնվելով ինձ հետ, բացեք միջնորդագիրը և բացեք զննությունն էն գրության, որտեղ անձը խնդրում է պատգամավորին իր լիազորությունների շրջանակներում աջակցել իրեն, մի վայրկյան ես ձեզ հիմա էջն էլ կոնկրետ կասեմ, որ երկար չփնտրեք, ահա և էստեղ «պատգամավորը չունի լիազորություն» ձևակերպումն առնվազն հակասում է «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» օրենքի երրորդ հոդվածին, որտեղ պատգամավորի իրավունքների մեջ նշված է, որ պատգամավորը գրավոր հարցումներ անելու իրավունք ունի։ Պարոն Թունյանը հարց բարձրացրեց, թե արդյոք ցանկացած գրության համար մենք պետք է ենթարկվենք պատասխանատվության։ Ո՛չ, ու ոչ մի դեպքում։ Եվ եթե դուք նկատում եք, պարոն Աղազարյանն իր ելույթում անընդհատ ասում էր, որ ես դրա դիմաց ոչինչ չեմ ուզել։ Այսինքն՝ այդ նյութական առավելությունն էր փորձում վիճարկել։ Դա, իհարկե, կոնֆրոնտացիայի իրավունքն ապահովելուց մենք կքննարկենք, բայց դուք՝ որպես իրավաբան, էլի գիտեք վստահ եմ, որ մինչև մենք անձին մեղադրյալի կարգավիճակ չտանք և իրեն իրավունք չտանք, որ ինքն իր դեմ ցուցմունք տալու իրավունքից օգտվի, մենք չենք կարող առերեսում անել, որովհետև վկայի կարգավիճակով անձը պարտավոր է ցուցմունք տալ, իսկ մեղադրյալի կարգավիճակով իրավունք ունի լռել։ Վկայի համար որոշակի բացառություններ կան, բայց շատ սահմանափակ, իսկ մեղադրյալի պարագայում ինքը կարող է լռի։ Եվ էս իրավիճակում, նորից պատասխանելով ձեր մյուս հարցին, թե ՍԱՏՄ պաշտոնյային գիտե՞նք, թե՞ չգիտենք։ Գիտենք, դուք էլ գիտեք։ Եվ դա էն ժամանակ, վստահաբար, երբ անունը կբացահայտվի, բոլորիդ շատ-շատ հայտնի անձ է, անձը, որը ՍԱՏՄ պաշտոնատար անձ է որպես վկայակոչվում, եղել է ժամանակավոր պաշտոնակատար։

Պարոն Գաբրիելյանն ինձ ասում է, որ դե հիմա դուրս գանք մի 100 հոգու հեռախոս սպասարկվելու է էս Բաղրամյանի ալեհավաքով։ Շատ լավ, իհարկե, սպասարկվելու է, բայց դուք ուշադրություն դարձրել եք, որ իրենք զանգ են ունեցել էդ ընթացքում, դուք նկատել եք, որ էդ օրն առավոտյան Հովիկ Աղազարյանն ինքն է զանգում Սլավիկին, և Սլավիկի հեռախոսը սպասարկվում այդ ժամանակ Արմավիրում։ Հետո, երբ իրենք հանդիպում են, Աղազարյանն ինքն է զանգում Սլավիկին։ Այսինքն՝ մենք չենք ասում, որ էդ պահին Բաղրամյան փողոցով անցնող բոլոր անձանց ում հեռախոսները սպասարկվել են, իրար հետ կապ ունեն։ Չէ, մենք ասում ենք՝ Սլավիկը չի ստում սրա մասին։

Պարոն Աղազարյանը հետաքրքիր թեզ է բարձրացնում, ենթադրում եմ՝ դա իրենց պաշտպանական տակտիկան է լինելու, որ էդ տարբեր Աշոտներ են։ Մեկը՝ Աշոտիկ է, մեկը՝ Աշոտ է։ Չէ, դա նույն մարդն ա։ Եվ ինչքան էլ փորձեն էստեղ էդ բառախաղը ստեղծել՝ Աշոտ, Աշոտիկ, եթե դուք նայեք իրենց հեռախոսային խոսակցությունների բառացի վերծանումները, որոնք, ուղղակի բառապաշարը հարիր չէ Ազգային ժողովի ամբիոնից հնչեցնելու, ինչքան էլ մենք փորձել ենք ավելորդ բառերը մեջից բազմակետերով զտել, որպեսզի չվիրավորենք ոչ մի լսողություն, ամեն դեպքում էդտեղից ձեզ համար պարզ կլինի, որ Սլավիկն ինքն ասում է, որ Աշոտի ներկայությամբ Աղազարյանը չխոսեց, դրա համար ճիշտ է, որ Աշոտը սպասի մեկ այլ տեղում և հետո հետ է գալիս, ասում է՝ էսքան թիվ ուզեց, և մենք հաջորդ օրը պատրաստ, և մենք էդ բառն ընդգծել ենք խոսակցության մեջ և վերցրել չակերտներում, պատրաստ պիտի գնանք իրեն հանդիպենք։ Եվ հանդիպումը կայանում է։ Եվ հանդիպման առաջին զանգը պարոն Աղազարյանն է հնչեցնում։ Բացի դրանից, երբ վկայի կարգավիճակով պարոն Աղազարյանը հարցաքննվում էր, կտրականապես ժխտում էր, որ ՍԱՏՄ պաշտոնատար անձի հետ երբևէ որևէ կոնտակտ է ունեցել, բայց օբյեկտիվ-փաստական տվյալները ցույց տվեցին, որ հեռախոսազանգեր է ունեցել, դրա մասին երկու պատգամավորներն էլ բարձրաձայնեցին իրենց ելույթներում։ Այսինքն՝ էստեղ հատվածական և վերացարկված փաստական տվյալներն իրարից, որ ներկայացնեք, իհարկե, ստացվում է, որ դե երկու հոգի իրենց համար խոսել են։ Չէ, երկու հոգի պայմանավորվել են, որ որոշակի առավելություն ստանալու դիմաց Ազգային ժողովի պատգամավորը պետք է իր պաշտոնեական լիազորություններն օգտագործի։

Պարոն Աղազարյանը շահարկում ու ասում է՝ այ, հիմա դուք ինձ թույլ կտաք, որ քրեական հետապնդում հարուցեն և դրանից հետո ինձ կտանեն ու կկալանավորեն։ Ես նորից պիտի հիշեցնեմ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքը և ասեմ, որ որպեսզի ես կարողանամ ազատությունից զրկելու հետ կապված որևէ խափանման միջոց... այո, դուք պետք է թույլ տաք և եթե տեսնում եք, ես ոչ մի նման միջնորդություն չեմ ներկայացրել։

Պարոն Թունյանը նշեց Վճռաբեկ դատարանի որոշման մասին։ Պարոն Թունյան, շնորհակալություն, որ էդ որոշման մասին խոսելու հնարավորություն տվեցիք ինձ։ Ես կխնդրեմ էնտեղ ուշադրություն դարձնեք, որ դատարանն արձանագրել է, որ խախտումը վերացվել է Դատախազության կողմից, ուղիղ արձանագրել է։ Եվ նաև արձանագրել է, որ մեղքի հետ կապված որևէ դիտարկում չունի, որովհետև օբյեկտիվ-փաստական տվյալներով, ներքին դիտման արդյունքներով է հիմնավորվում։

Պարոն Գաբրիելյան, դուք նշում էիք՝ ի՞նչ եղան Չարչյանի և մյուսի գործերը, ես ձեզ կհիշեցնեմ քանի պատգամավոր էին, Արմեն Գևորգյանը դեռևս չկա այդ ցանկում, Սեյրան Օհանյանն է և վերաբերում էր զորամասի... կհիշե՞ք, «Երասխ 1» զորամասը։ Ասեմ ձեզ, որ 2024 թվականի նոյեմբերի 29-ին մենք նաև հայցով էինք մտել դատարան, որովհետև հիմնական գործը, քրեական վարույթի շրջանակներում, կրկին Առաջին ատյանի դատարանում քննության փուլում է և դատարանն անվավեր է ճանաչել պաշտպանության նախարարի և անձի միջև պայմանագիրը և դրա հիման վրա ասել, որ դրան հաջորդող սեփականության իրավունքի գրանցումը ևս անվավեր է։ Դա նշանակում է, որ ևս մի փաստ, որ ես էստեղ չեմ եկել ժամավաճառությամբ զբաղվելու և ձեր ժամանակը խլելու։

Արմեն Չարչյանի վերաբերյալ գործը, որը վերաբերում էր հաց բերողին, հիշեցնեմ ձեզ՝ երկու փորձաքննություններին էր վերաբերում դատաբժշկական, որոնք հակասում էին իրար։ Արմեն Չարչյանը չէր համաձայնվել, որպեսզի վաղեմության հիմքով վարույթը կարճվեր և պնդում էր դատաքննության։ Հիմա դատաքննչությունն ընթանանում է, ի դեպ՝ դռնբաց դատաքննություն է, կարող եք հետևել։ Եվ էս պահին, քանի որ ես ենթադրում էի, որ նման հարցադրում կլինի, առավոտյան ճշտել եմ, որ երկու փորձաքննությունների կեղծ լինելու վերաբերյալ հենց ապացույցների հետազոտման փուլն է, ինձ թվում է՝ հետաքրքիր կլինի լսել էդ դատավարությունը։

Ի դեպ՝ Սեյրան Օհանյանի և մյուսների վերաբերյալ դատավարությունը բաց չի, որովհետև եթե հիշում եք էնտեղ մի դրվագ կար՝ գաղտնի էր, այդ պատճառով միացվեց իրար, վարույթները գաղտնի են, դրա համար չեմ կարող ձեզ լրացուցիչ տեղեկատվություն տալ։

Եթե ինչ-որ մի հարցի մասին կմոռանամ ասել, խնդրում եմ ինձ հիշեցրեք հարցը, բայց ինձ թվում է՝ բոլորը նշել եմ։

Պարոն Թադևոս Ավետիսյանը երեկ ասաց՝ ինչո՞ւ անձը չի հարցաքննվել երկրորդ՝ 23 հազար դոլար կաշառքի շրջանակներում։ Նորից պետք է հիշեցնեմ, որ մենք իրեն կարգավիճակով պիտի հարցաքննենք, որպեսզի կարողանանք երաշխիքներ տալ և որպեսզի էդ ապացույցը հետագայում չկորցնենք։ Եթե մենք անձին մեղադրանքի շուրջ հարցաքննենք վկայի կարգավիճակով՝ դատարանն ասելու է, որ սա անթույլատրելի ապացույց է՝ դուք մարդուն վկայի կարգավիճակով կանչել եք, փաստացի հետապնդում եք։ Դրա համար ես եկել եմ ստեղ, առանց անձին ձեռք տալու, որովհետև էնտեղ ուղիղ տվյալ կար 23 հազար դոլարի և 300 հազար դրամի հափշտակման, ներողություն, կաշառքի վերաբերյալ և էս պարագայում ես պիտի ստանամ կարգավիճակ, որպեսզի կարողանամ անձին և՛ հարցաքննել, և՛ վստահաբար առերեսել։

Ինչ վերաբերում է չափերի հետ կապված, պարոն Գաբրիելյան. 8000 դոլարի հանգամանքն ընդունում է պարոն Աղազարյանը, բայց մենք շարունակում ենք պնդել 23 հազարի փաստը, որովհետև հակառակ դեպքում, եթե պարոն Աղազարյանը ճիշտ է ասում, որ ինքը տարվա ընթացքում, պարոն Եղոյան, ներողություն եմ խնդրում, եթե տարվա ընթացքում փոխառություններ է վերցրել, բոլորս պաշտոնատար անձինք ենք, այդ թվում՝ պարոն Աղազարյանը, պարտավոր է հայտարարագրի... (խոսում են դահլիճում), 8000-ը... (խոսում են դահլիճում) պարտավոր եք հայտարարագրել։ Շատ լավ, կգաք և կապը կհիմնավորեք, մենք ձեր ոչ մի իրավունքը երբեք, պարոն Աղազարյան, չենք սահմանափակել։ Էսօր էլ ես եկել եմ էստեղ կանգնել եմ և ձեզ էս բոլոր փաստերը ներկայացնում եմ, որպեսզի հնարավորություն ունենանք ձեզ կարգավիճակով լսելու։

Ինչ վերաբերում է ավելի շուտ չգալուն։ Հարգելի պատգամավորներ, պատվարժան պատգամավորներ, ես էսքան ապացույց, որ վարույթի ընթացքում ձեռք եմ բերել, նախաքննությունը գրեթե ավարտված եկել եմ, դեռևս դժգոհություններ կան հիմնավորվածության, կապերի մասին։ Պատկերացնո՞ւմ եք ես մի տարի առաջ գայի, երբ որ էս բոլոր գործողություններն արված չէր, միանգամից մերժելու էիք։ Ի դեպ՝ էդ նույն տրամաբանությամբ է, որ անընդհատ քննարկվում է կալանքը՝ որպես պատժիչ գործիք և այլն, հենց առաջինը Դատախազությունն է շատ դեպքերում դեմ լինում կալանքը տանելուն, ինչի՞. որովհետև դատարաններն էդ փուլում սկսում են մեղքի հարց քննարկել, սկսում են այ էդ ապացուցողական բազայի շրջանակում ասել, որ հիմնավոր կասկած չկա, և եթե նկատել եք, ոչ մի պատգամավորի վերաբերյալ գործով ես երբևէ կալանքի մասով որևէ հարցադրում Ազգային ժողովի առաջ չեմ բարձրացրել, որովհետև մեզ համար էդ վերջին ամենալուրջ խափանման միջոցն էս գործերով կարևոր չէ։ Մենք ունենք արդեն էնքան փաստական տվյալ, որ մենք կարող ենք էս գործերն ուղարկել դատարան։ Դուք կհամաձայնվեք, թե չեք համաձայնվի, հարգելի պատգամավորները, դա ձեր որոշելիքն է, բայց անջատված մասով գործը ես ուղարկելու եմ դատարան։ Ինչո՞ւ եմ ասում՝ ես. որովհետև ես հսկողություն եմ իրականացնում Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նկատմամբ։ Դատական ակտի արդյունքներով նորից եմ գալու և էնքան ժամանակ մինչև գործի լրիվությունը կապահովվի և կկարողանանք վստահ ասել, թե ով էր ճիշտ, ով էր սխալ։ Էս առումով որևէ, չասեմ ճնշում, ճնշում բառն էսօր շատ ասացիք, որևէ պարտականություն ձեզ վրա դնել, որևէ մեր պատասխանատվություն ձեզ վրա թողնել չկա։ Դուք եք էն մարմինը, որ մեզ թույլ եք տալիս հետապնդում հարուցել, եթե էդ դրույթը չլիներ մենք հետապնդում կհարուցենք, կուղարկենք դատարան, ոնց անում ենք մյուս բոլոր գործերով։

Անընդհատ շահարկվում է՝ հեսա կգա հաղորդման ժամանակը, կխոսենք։ Արդարացման դատական ակտերի թիվը գիտե՞ք ինչքան է, 1,8 տոկոս, և ես մանրամասն կխնդրեմ, որ ծանոթանաք մեղադրանքի դրվագներին։ Մենք շատ ոչ իրավաբանական լեզվով ենք գրել և շատ փաստահեն թվերով ենք գրել, որպեսզի ձեզ համար հասկանալի լինի, թե դատարանները քանի գործ են այս տարի ավարտել, 40 տոկոս ավելի, քան անցյալ տարի։ Դա ահռելի ցուցանիշ է, և էս առումով կխնդրեմ, երբ մենք մեղադրանքի մասին ենք խոսում, հա, ես հասկանում եմ՝ քաղաքական ամբիոն է, քաղաքական հարթակ է և այլն, իհարկե, սա շատ հարմար առիթ է, որպեսզի մյուս բոլոր մեղադրանքների վրա ստվեր գցենք և այլն, չմոռանանք, որ գործ ունենք փաստերի հետ։ Հիմա ես կարող եմ ծերից ծեր ընթերցել բոլոր ապացույցները, բայց չեմ ուզում ձեր ժամանակը խլել։ Տրամադրված է 20 օր առաջ, տրամադրված է ամենայն մանրամասնությամբ։ Մեկ-մեկ ինձ քննադատում են փաստաբանները, ասում են՝ դե արդեն պատրաստի մեղադրանքով ես գնում։ Չէ, հարգում եմ Ազգային ժողովի ժամանակը, որովհետև ինձ հարցեր են տալիս, ես էլ էդ հարցերի պատասխանները պիտի ունենամ։ Եթե ես որևէ հարց մոռացա, խնդրում եմ ինձ էդ մասին ասել, ինձ մոտ տպավորություն էր, որ չեմ մոռացել որևէ հարց... (խոսում են դահլիճում) ինչպե՞ս։ Հա, պաշտոնատար անձին ինչո՞ւ չենք հարցաքննել. որովհետև մեզ առաջին հերթին անհրաժեշտ էր հարցաքննել Հովիկ Աղազարյանին կարգավիճակով, հետո նոր էն անձին, որովհետև կախված նրանից, թե ինչ կասի Հովիկ Աղազարյանը կարող է նաև կասկածանքի կամ մեղադրանքի շուրջ մենք ստիպված լինեք հարցաքննել, չգիտեմ, ենթադրում եմ՝ նաև երկրորդ պաշտոնատար անձին, արդյունքում էլ հաստատ ցուցմունքները չեն բռնելու, ստիպված ենք լինելու առերեսել։ Ինչո՞ւ եմ առերեսում բառն անընդհատ պնդում, դա պարտադիր դատավարական գործողություն է, որը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը պահանջում է արդար դատաքննության իրավունքի տեսանկյունից իրականացնել։ Մենք բազմաթիվ ընդդեմ Հայաստանի վճիռներ ունենք, որտեղ ասվում է, որ դու չես ապահովել անձի՝ իր դեմ ցուցմունք տված անձին հարցման ենթարկելու իրավունքը, և մենք ձգտում ենք դա ապահովել նաև նախաքննության փուլում, որպեսզի կարողանանք ամբողջությամբ նաև դատարանում լսել և չունենալ խնդիր, որ նախաքննությունում չեք լսել, եկել եք դատարանում եք լսել։ Դա կոչվում է անձի կոնֆրոնտացիայի իրավունք։

Որևէ հարց մոռացա՞, հարգելի պատգամավորներ... (խոսում են դահլիճում) չենք առերեսել։ Հա, մի վայրկյան, էն երկու անձինք մեզ մոտ ունեն մեղադրյալի կարգավիճակներ, այդ թվում՝ կաշառք տալու գործով։ Պարոն Աղազարյանը չի հարցաքննվել որևէ մեղադրանքի շուրջ, մենք պարոն Աղազարյանին էդ փուլում դեռևս որևէ մեղադրանքի վերաբերյալ հարց տալու հիմքեր չենք ունեցել։ Մենք հետագայում ենք զննել հեռախոսների տեղակայումները, հետագայում ենք տեսել, որ զանգերը համընկնում են, հետագայում ենք տեսել, որ պարոն Աղազարյանը եկավ վկայի կարգավիճակով ասաց՝ ես չեմ զանգել ՍԱՏՄ պաշտոնատար անձին։ Դրանից հետո մենք տվյալ ենք ձեռք բերել, որ սուտ է խոսում, և երբ դուք ասում եք, որ մի դատված անձի ասածը հիմք եք ընդունում, Աղազարյանի ասածը հիմք չեք ընդունում, եթե ձեզ մեկը մի անգամ սուտ է ասում, դուք հետո նայում եք, արժանահավա՞տ եք համարում սուտը, մենք՝ չէ, նախաքննությունում ամեն դեպքում՝ չէ։ Եթե մի բան մարդն ասում է՝ չի եղել, հետո բացում ենք տեսնում ենք՝ եղել է, հետո գալիս ասում է՝ ինչ-որ անհասկանալի բացատրություններ, ասում ենք՝ սպասի, մինչև դու կարգավիճակ չունենաս էլ քրեական դատավարությունում..., իսկ էսօր գիտեք տեսագրվում են բոլոր հարցաքննությունները, և դրանից նաև դուրս է գալիս էն բոլոր խոսակցությունները՝ մեզ ճնշեցին, մեզ նեղեցին, մեզ չգիտեմ ինչ արեցին, դեսուդեն։ Հա, մոռացա. հարց հնչեց, թե մենք կարող է ճնշել ենք էս մյուս անձին և էս մի ամբողջ դրամատիկ օպերան կազմակերպել ենք, որպեսզի հենց Հովիկ Աղազարյանին մեղադրանք առաջադրենք։ Եթե նման որևէ ելակետ լիներ, էդ անձանցից որևէ մեկ արդեն հավատացեք բոլոր ատյաններում դրա մասին բղավել էր, ոչ թե գոռացել էր, որովհետև իրենք անցնում են շատ ծանր էլի կոռուպցիոն գործով՝ ավտոմեքենաների վարորդական իրավունքների հետ կապված կաշառքներ տալու, միջնորդներ լինելու գործով։ Էս անձինք, բնականաբար, դա իրենց համար արհեստ է էս տեսակ գործունեությամբ զբաղվելը և պատահական չէ, որ նման անձանց հեռախոսներից է դուրս գալիս նման տեսակի տեղեկատվությունը։ Նորից եմ ուզում կրկնել, ձեր օրինական լիազորությունների հետ կապված ոչ մեկ երբեք իրավապահ մարմնից չի ասելու՝ ինչի՞ եք արել։ Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային իրավունք... որոշման իմաստով, եթե դրա դիմաց որևէ գույքային առավելության նույնիսկ խոստում եք տվել, Աղազարյանը երեկ ենթադրաբար հեգնելով՝ գլխով շարժում էր անում, հա՛, գլխով շարժումն էլ, ըհըն էլ, ամեն ինչն էլ էսօրվա Քրեական օրենսգրքի իմաստով համարվում է առաջարկն ընդունել։ Առաջարկը չընդունելու մի տարբերակ կա, երկու տառից է բաղկացած, ասում են՝ ո՛չ։ Կնայենք, կտեսնենք, կանենք, ըհը, հը, եսիմ ինչ, սենց բոլոր, բոլոր միմիկաները և ժեստիկուլյացիաները համարվում են առաջարկին համաձայնվել։ Ինքը հատված հանցակազմ է։ Հատված հանցակազմ նշանակում է, որ արարքը շատ կարճ է։

Էս է, եթե էլի ինչ-որ բան մոռացա, հարգելի պատգամավորներ, հարգելի խորհրդարան...

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Չէ, էլ հարց ու պատասխան չի կարող լինել, տիկին դատախազ։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Ինչպե՞ս։

  Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարց ու պատասխանի չի կարող վերածվել։

Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Չէ, եթե մոռացա, ուղղակի խնդրում եմ հիշեցնել, որովհետև ամեն ինչ նշում էի նստած։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Դե կարծում եմ՝ մի երկու րոպեից ևս մեկ միջնորդություն ենք քննարկելու, կարծում եմ՝ եթե անդրադարձ կլինի...

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Հա, եթե ինչ-որ բան մոռացած կլինեմ, կխնդրեմ, որովհետև մենք շատ տարբեր թեմաներից խոսեցինք, հարգելի նախագահող, ես կուզեմ, որ մենք չմոռանանք ինչի մասին է նիստը, ինչ ենք քննարկում, որովհետև շատ հաճախ ես էդ փաստարկը լսում եմ՝ այ, դու կարևոր հարցերը թողած, այ, մեզ մեղադրանք ես առաջադրում։ Իմ գործն էլ մեղադրանք առաջադրելն է և հետևելը, որ էդ մեղադրանքը դատարանում չփշրվի, ոնց դուք եք ասում, և հետևել ոչ թե ռեպրեսիվ, այլ հետևել իրավաբանությամբ։ Ու դրա ապացույցն է նաև պետական շահերի պաշտպանության ոլորտում բավարարվող հայցերը։ Հարց չի առաջանում՝ ո՞նց եղավ. պրոֆեսիոնալ ներկայացված հայցերի հիման վրա։ Էսօր խոսելու միակ լեզուն դա է։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Տիկին դատախազ, կարող ենք... ձեզ պե՞տք է ժամանակ նախապատրաստելու, որովհետև միանգամից անցնենք հաջորդ հարցի քննարկմանը։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Եթե խորհրդարանը հոգնած չէ, մի վայրկյան, ուղղակի, վերցնեմ։

  Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հա, խնդրեմ։ Հարգելի պատգամավորներ, այժմ մենք քննարկում ենք Ազգային ժողովի պատգամավոր «Տարոն Մարգարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու մասին» Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազի միջնորդությունը։

Ձայնը տրվում է Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին՝ միջնորդությունը ներկայացնելու համար։ Մինչև 20 րոպե։ Խնդրեմ, տիկին դատախազ, համեցեք։ Էս ի՞նչ ծվոց է։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, հարգելի քաղաքացիներ, լրագրողներ, աշակերտներ, Ազգային ժողովի սահմանադրական օրենքով նախատեսված ժամանակահատվածում՝ 20 րոպե, հակիրճ կներկայացնեմ Հայաստանի Հանրապետության ազգային ժողովի 8-րդ գումարման պատգամավոր Հովիկ Անդրանիկի, ներողություն, Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանի նկատմամբ, դե երկու օր է դուք եք աստղը, «Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու մասին» միջնորդագիրը։ Միջնորդագիրը պաշտոնապես ուղարկված է եղել Ազգային ժողով և հրապարակված է կայքում։

Ինչի՞ մասին է մեր մեղադրանքը. Կառավարությանն առընթեր Պետական գույքի կառավարման վարչության Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց կողմից պաշտոնական դիրքի և «Քաղաքաշինություն» փակ բաժնետիրական ընկերության ծառայողների կողմից իրենց լիազորությունների չարաշահմամբ Երևան քաղաքի Բեկնազարյան փողոցի 5 հասցեում գտնվող թիվ 185 հանրակրթական դպրոց ՊՈԱԿ-ին անհատույց օգտագործման հանձնված պետական սեփականություն հանդիսացող 15,523 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքից 3581.43 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքն ապօրինի առանձնացնելու և օտարելու դեպքի առթիվ 2018 թվականի օգոստոսի 9-ին Ազգային անվտանգության ծառայության քննչական վարչությունում հարուցվել է քրեական գործ՝ 2003 թվականի ապրիլի 18-ին ընդունված նախկին Քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդվածի 2-րդ մասով և 214-րդ հոդվածի 2-րդ մասով։ 2019 թվականի նոյեմբերի 6-ին քրեական գործն ընդունվել է Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչություն։ Պետական գույքի կառավարման վարչության և Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց կողմից պաշտոնական դիրքի չարաշահմամբ Երևան քաղաքի Աճառյան փողոցի 40 հասցեում գտնվող Երևանի թիվ 16 հատուկ դպրոց ՊՈԱԿ-ի զբաղեցրած 13,172 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքից 3596,8 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքն ապօրինի առանձնացնելու և օտարելու դեպքի առթիվ 2020 թվականի հունիսի 23-ին Քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների քննչական բաժնում հարուցվել է քրեական գործ՝ կրկին նախկին Քրեական օրենսգրքի 308 հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներով։ 20 թվականի հունիսի 29-ին քրեական գործն ընդունվել է Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչություն և նույն օրը միացվել է նախորդ քրեական գործին։ Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց կողմից պաշտոնական դիրքի և «Քաղաքաշինություն» ՓԲԸ ծառայողների կողմից իրենց լիազորությունների չարաշահմամբ Երևան քաղաքի Ավանեսով փողոցի 12 հասցեում գտնվող Երևանի թիվ 64 նախադպրոցական ուսումնական հաստատություն ՀՈԱԿ-ի զբաղեցրած 6453 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքից 580,63 քառակուսի մետր և 863,34 քառակուսի մետր մակերեսներով հողատարածքներն ապօրինի առանձնացնելու և օտարելու դեպքերի առթիվ 2018 թվականի հուլիսի 3-ին Ազգային անվտանգության ծառայության քննչական վարչությունում հարուցվել է քրեական գործ՝ կրկին նախկին Քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդվածի 2-րդ մասով և 214-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով։

20 թվականի մարտի 4-ին քրեական գործն ընդունվել է Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչության վարույթ, իսկ 20 թվականի հունիսի 29-ին որոշում է կայացվել երկու վարույթները միացնելու մասին։ Երկու վարույթներից անջատվել է մեկը, որն ըստ մեղադրանքի՝ Արման Գալուստի Սահակյանի՝ նախկին Քրեական օրենսգրքի 308 հոդվածի 2-րդ մասով, Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանի՝ 308 հոդվածի 2-րդ մասով (երեք դրվագ), Անդրանիկ Մազմանի Քասարյանի՝ 308 հոդվածի 2-րդ մասով (չորս դրվագ) և 314 հոդվածի առաջին մասով (կրկին չորս դրվագ), Արսեն Սերյոժայի Ամյանի` 308 հոդվածի 2-րդ մասով (չորս դրվագ), Հայկ Արտուշի Կյուրեղյանի` 38-308 հոդվածի 2-րդ մասով և 38-314 հոդվածի առաջին մասով, Արամ Արտավազդի Ենգոյանի` 38-308 հոդվածի 2-րդ մասով, Տիգրան Կառլենի Փոթիկյանի` 38-308 հոդվածի 2-րդ մասով, Միքայել Լևոնի Հակոբյանի` 38-308 հոդվածի 2-րդ մասով, Հայկ Հենրիխի Պետրոսյանի` 38-308 հոդվածի 2-րդ մասով, 2021 թվականի դեկտեմբերի 30-ին ուղարկվել է դատարան։ Հակակոռուպցիոն դատարանի 2024 թվականի մայիսի 10-ի որոշմամբ Արամ Ենգոյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է՝ նախկին Քրեական դատավարության օրենսգրքի 35 հոդվածի առաջին մասի 6-րդ կետով սահմանված ոչ արդարացնող հիմքով՝ վաղեմության ժամկետն անցած լինելու հիմքով։ Հակակոռուպցիոն դատարանի 24 թվականի սեպտեմբերի 19-ի որոշմամբ Հայկ Կյուրեղյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է՝ կրկին ոչ արդարացնող վաղեմության ժամկետն անցած լինելու հիմքով։

Հակակոռուպցիոն դատարանի 2024 թվականի հոկտեմբերի 21-ի որոշմամբ Հայկ Պետրոսյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է՝ կրկին ոչ արդարացնող վաղեմության ժամկետն անցնելու հիմքով։

Հակակոռուպցիոն դատարանի 24 թվականի հոկտեմբերի 24-ի որոշմամբ Տիգրան Փոթիկյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է՝ ոչ արդարացնող վաղեմության ժամկետն անցած լինելու հիմքով։

Հակակոռուպցիոն դատարանի 2025 թվականի փետրվարի 4-ի որոշմամբ Արման Սահակյանի նկատմամբ և Տարոն Մարգարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը կրկին դադարեցվել եn՝ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 35 հոդվածի առաջին մասի 6-րդ կետով սահմանված ոչ արդարացնող վաղեմության ժամկետներն անցնելու հիմքով։ Նշեմ, որ երկու մեղադրյալներն էլ որևէ դիրքորոշում դատարանում չեն հայտնել մեղադրանքի վերաբերյալ։ Մենք ունենք մի մեղադրյալ, որը չի համաձայնվել մեղադրանքի հետ, բայց դատական նիստերի ընթացքում երբևէ չի հնչել մեղադրանքի հետ անհամաձայնություն, հնչել է միջնորդություն, որպեսզի ոչ արդարացնող հիմքով, վաղեմության ժամկետն անցած լինելու հիմքով քրեական հետապնդումը դադարեցվի։

Հիմա նաև մի փոքր ավելի հասկանալի կենցաղային լեզվով կփորձեմ պարզաբանել, թե ինչ է տեղի ունեցել էս երեք դպրոցների` մեկ դպրոց և երկու մանկապարտեզների հետ։

Երևանի քաղաքապետարանի և Կառավարությանն առընթեր պետական գույքի կառավարման վարչության իրավասու աշխատակիցների կողմից, պաշտոնական դիրքն օգտագործելով, հանցավոր ճանապարհով ստացված առանձնապես խոշոր չափերով գույքից Բեկնազարյան փողոցի 5 հասցեում գտնվող 185 հանրակրթական դպրոց ՊՈԱԿ-ի, Աճառյան փողոցի 40 հասցեում գտնվող թիվ 16 հատուկ դպրոց ՊՈԱԿ-ի, Երևան համայնքի սեփականություն հանդիսացող թիվ 64 նախադպրոցական ուսումնական հաստատություն ՀՈԱԿ-ի զբաղեցրած տարածքներից անհիմն որոշակի մակերեսով հողատարածքների փոխարկում՝ օրենքի լեզվով կոնվերտացիան կամ փոխանցում իրականացնելու դեպքի առթիվ 24 թվականի դեկտեմբերի 4-ին Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ նախկին Քրեական օրենսգրքի 190 հոդվածի 3-րդ մասի առաջին և 3-րդ կետերով (հոդվածը վերաբերում է փողերի լվացմանը)։

2024 թվականի դեկտեմբերի 28-ին որոշում է կայացվել քրեական վարույթը նախկին քրեական վարույթին միացնելու մասին, որից մաս էր անջատվել և ուղարկվել էր դատարան։ Բացի վերը նշված պաշտոնատար անձանցից, առերևույթ հանցագործություններին, առանձնապես խոշոր չափերով փողերի լվացման կատարմանը, Երևան քաղաքի Աջափնյակ վարչական շրջանի, Էրեբունի վարչական շրջանի, Երևան քաղաքի Աճառյան փողոցի 40 հասցեում գտնվող Երևանի թիվ 16 հատուկ դպրոց ՊՈԱԿ-ի, Երևան քաղաքի Ավանեսով փողոցի թիվ 12 հասցեում գտնվող Երևանի թիվ 64 նախադպրոցական ուսումնական հաստատություն ՀՈԱԿ-ի և Երևան քաղաքի Համո Բեկնազարյան փողոցի 5 հասցեում գտնվող թիվ 185 հանրակրթական դպրոց ՊՈԱԿ-ի իրավասու պաշտոնատար անձանց, ինչպես նաև պաշտոնատար անձ չհանդիսացած, սակայն հանցավոր ճանապարհով ստացված գույքի փոխարկման կամ փոխանցման գործընթացին այլ անձանց մասնակցության դեպքի առթիվ 25 թվականի հունվարի 21-ին Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում 2003 թվականի ապրիլի 18-ին ընդունված, այսինքն՝ նախկին Քրեական օրենսգրքի 190 հոդվածի 3-րդ մասի առաջին և 3-րդ կետերով, 308 հոդվածի 2-րդ մասով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ, որը նույնպես միացվել է մայր քրեական գործին։

Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի կողմից, որի վրա իրավական ակտերով դրված է եղել պետական կամ համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողամասերի զավթումը, շենքերի, շինությունների ինքնակամ կառուցումը կասեցնելու պարտականություն, Երևան քաղաքի Բեկնազարյան փողոցի 5 հասցեում գտնվող հանրակրթական դպրոցին հատկացված և պետական սեփականություն հանդիսացող հողամասն ինքնակամ զավթած անձանց նկատմամբ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսդրությամբ նախատեսված վարչական պատասխանատվության միջոցներ դիտավորությամբ չկիրառելու դեպքի առթիվ 25 թվականի փետրվարի 19-ին Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում նախկին Քրեական օրենսգրքի 315 պրիմ 2 հոդվածով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներով նախաձեռնվել է ևս մեկ քրեական վարույթ, որը 25 թվականի փետրվարի 20-ին միացվել է մայր քրեական վարույթին։ Քրեական վարույթի նախաքննությամբ ձեռք են բերվել փաստական տվյալներ, որ Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանը 2009 թվականի հուլիսի 6-ից մինչև 2011 թվականի նոյեմբերի 15-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ զբաղեցնելով Երևանի քաղաքապետի առաջին տեղակալի պաշտոնը, իսկ 11 թվականի նոյեմբերի 15-ից մինչև 18 թվականի հուլիսի 9-ը՝ Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը, այսինքն՝ հանդիսանալով տեղական ինքնակառավարման մարմնում մշտապես կազմակերպական-տնօրինչական և վարչատնտեսական գործառույթներ իրականացնող, քաղաքապետարանի անունից հանդես գալու լիազորություն ունեցող, իրավունք, պարտականություն կամ պատասխանատվություն առաջացնող գործառույթներ իրականացնող պաշտոնատար անձ, շահադիտական և անձնական այն շահագրգռվածությունից ելնելով՝ չարաշահել է իր պաշտոնական լիազորությունները, որն էական վնաս է պատճառել պետության և համայնքի իրավունքներին և օրինական շահերին, ինչն էլ անզգուշությամբ առաջացրել է ծանր հետևանքներ։ Ինչպես նաև այլ անձանց օժանդակությամբ, պաշտոնական դիրքն օգտագործելով՝ օրինականացրել է հանցավոր ճանապարհով ստացված առանձնապես խոշոր չափերով գույք, ինչպես նաև վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսդրությամբ նախատեսված վարչական պատասխանատվության միջոցներ չի կիրառել պետական սեփականություն հանդիսացող հողամասը զավթած անձանց նկատմամբ։

Տարոն Մարգարյանը Պետական գույքի կառավարման վարչության պետ Արման Սահակյանի հետ գտնվելով մտերիմ փոխհարաբերությունների մեջ և նպատակ ունենալով թիվ 185 հանրակրթական դպրոց ՊՈԱԿ-ին անհատույց օգտագործման իրավունքով հանձնված (խնդրում եմ այս բառին ուշադրություն դարձնել, որովհետև հետագայում մի հատ հարցադրում կա՝ անընդհատ լրատվամիջոցներում պտտվում է, էդ հարցադրմանն էլ եմ անդրադառնալու), անհատույց օգտագործման իրավունքով հանձնված և Պետական գույքի կառավարման վարչությանն ամրացված 15,523 քառակուսի մետր մակերեսով պետական սեփականություն հանդիսացող հողատարածքից պաշտոնական լիազորությունները չարաշահելու, ինչպես նաև պետական սեփականություն հանդիսացող հողամասն ինքնակամ զավթած անձանց նկատմամբ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսդրությամբ նախատեսված վարչական պատասխանատվության միջոցներ չկիրառելու միջոցով առանձնացրել է՝ հանցավոր ճանապարհով, 1939 քառակուսի մետր մակերեսով տարածք, ապա այդ տարածքն օտարել է իր և Արման Սահակյանի հետ փոխկապակցված անձանց։ Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց հետ նախապես պայմանավորվել են՝ նշված գույքն ապօրինի առանձնացնելու եղանակով դուրս բերել պետության ֆոնդից և ներառել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդ, այնուհետև, ակնհայտ հանցավոր ճանապարհով, այն դուրս բերել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդից և ձևականորեն ներառել այլ անձանց գույքային ֆոնդ, ինչից հետո՝ դրա նկատմամբ ձևականորեն ձեռք բերված սեփականության իրավունքի մաս կազմող տնօրինման իրավազորության իրականացման միջոցով, դրանք օտարել են իրենց մերձավորներին, այդ թվում՝ Տարոն Մարգարյանի օգնականին՝ այդպիսով առանց խոչընդոտների օրինականացնելով հանցավոր ճանապարհով ստացված գույքը։ Նկարագրված հանցավոր գործողությունները կատարվել են 2013 թվականից մինչև 2021 թվականն ընկած ժամանակահատվածում։ Սա վաղեմության հետ կապված կարևոր ընդգծում է, որովհետև փողերի լվացումը, գիտեք, առանձնապես ծանր հանցագործություն է։

Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը, նպատակ ունենալով Երևան քաղաքի Աճառյան փողոցի 40 հասցեում գտնվող երևանի թիվ 16 հատուկ դպրոց ՊՈԱԿ-ի կողմից զբաղեցրած 13,172 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքից իր մերձավորների համար հանցավոր ճանապարհով ձեռք բերել և օրինականացնել հողատարածքներ, Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց հետ նախապես պայմանավորվել է նշված գույքն ապօրինի առանձնացնելու եղանակով, նույն սխեման է, դուրս բերել համայնքի գույքային ֆոնդից և ներառել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդ։ Եթե սա ասեմ կենցաղային լեզվով, նշանակում է, որ պետական գույք հանդիսացող դպրոցի տարածքն անում են վերաճշտում սահմանների, ասում են՝ իրականում տարածքը ոչ թե իքս է, այլ ինքս մինուս երկուս է, և մինուս երկուսը համարվում է ոչ թե պետական սեփականություն, այլ համարվում է համայնքային սեփականություն, հետևաբար՝ համայնքը կարող է օտարել։

Երկրորդ փուլով ինչ են անում. անում են ձևական աճուրդներ, որոնց մասնակցում են իրենց հետ փոխկապակցված անձինք, ստանում են սեփականության իրավունք էս հողատարածքների նկատմամբ, բայց իրենք իրական սեփականատերեր չեն հանդիսանում։ Դրանից հետո վաճառում են երրորդ անձանց, այդպիսով՝ լվանալով էն հանցավոր ծագումը գույքի, տվյալ դեպքում հողատարածքի, որը մեղսագրվում է արարքում։

6492,9 քառակուսի մետր մակերես, ներողություն, նշված գույքն ապօրինի առանձնացնելու եղանակով դուրս բերել համայնքի գույքային ֆոնդից, ներառել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդ, այնուհետև ակնհայտ հանցավոր ճանապարհով այն դուրս բերել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդից, ձևական ներառել այլ անձանց գույքային ֆոնդ, ինչից հետո դրա նկատմամբ ձևականորեն ձեռք բերված սեփականության իրավունքի մաս կազմող տնօրինման իրավազորության իրականացման միջոցով այն օտարել իր մերձավորներին, այդ թվում՝ սանիկին, այսպիսով առանց խոչընդոտների օրինականացնելով հանցավոր ճանապարհով ձեռք բերված գույքը։ Այս արարքները տեղի են ունեցել 2011-12 թվականների ընթացքում։

Երրորդ դրվագով. Տարոն Մարգարյանը նպատակ ունենալով պաշտոնական դիրքն օգտագործելով Երևանի թիվ 64 նախադպրոցական ուսումնական հաստատություն ՀՈԱԿ-ի զբաղեցրած 6492,9 քառակուսի մետր մակերեսով համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողամասից իր մերձավոր՝ Սասունիկ Իսրայելյանի համար հանցավոր ճանապարհով ձեռք բերել և օրինականացնել 575 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածք, Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց հետ նախապես պայմանավորվել է նշված գույքն ապօրինի առանձնացնելու եղանակով դուրս բերել Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդից և ներառել Սասունիկ Իսրայելյանի գույքային ֆոնդ, ինչից հետո այն միացվել է Սասունիկ Իսրայելյանին սեփականության իրավունքով պատկանող Տիտոգրադյան փողոցի 17 հասցեում գտնվող շուրջ 0,04 հեկտար մակերեսով հողամասին, որի արդյունքում 575 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքը Տիտոգրադյան փողոցի 17 հասցեում գտնվող արդեն միախառնված շուրջ 0,1 հեկտար մակերեսով հողամասի կազմում դրվել է օրինական շրջանառության մեջ, դրան հաղորդվել է օրինական տեսք։

Արարքները կատարվել են 2012-13 թվականների ընթացքում։

Երկրորդ մասը՝ նույն մանկապարտեզի հետ կապված։ Նպատակ ունենալով պաշտոնական դիրքն օգտագործելով նույն նախադպրոցական ուսումնական հաստատության զբաղեցրած 6452,9 քառակուսի մետր մակերեսով համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողամասից իր մերձավոր Սասունիկ Իսրայելյանի համար հանցավոր ճանապարհով ձեռք բերել և օրինականացնել 863,34 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածք (ի դեպ՝ Սասունիկ Իսրայելյանն էդտեղ խանութ է ունեցել և էս խանութի ընդլայնման աշխատանքներն են մանկապարտեզի հաշվին։ Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձանց հետ նախապես պայմանավորվել է նշված գույքն ապօրինի առանձնացնելու եղանակով դուրս բերել)` Երևանի քաղաքապետարանի գույքային ֆոնդից և ներառել Սասունիկ Իսրայելյանի գույքային ֆոնդ, ինչից հետո այն միացվել է Սասունիկ Իսրայելյանին սեփականության իրավունքով պատկանող Տիտոգրադյան փողոցի 17 հասցեում գտնվող շուրջ 0,1 հեկտար մակերեսով հողամասին, որի արդյունքում 863,34 քառակուսի մետր մակերեսով հողատարածքը Տիտոգրադյան փողոցի 17 հասցեում գտնվող արդեն միախառնված շուրջ 0,18 հեկտար մակերեսով հողամասի կազմում դրվել է օրինական շրջանառության մեջ, դրան հաղորդվել է օրինական տեսք։

Արարքները կատարվել են 2014 թվականից մինչև 2015 թվականն ընկած ժամանակահատվածում։ Այսպիսով, գնահատելով քրեական վարույթով ձեռքբերված ապացույցներով վերաբերելիության, թույլատրելիության, հավաստիության բոլոր ապացույցների համակցությունը բավարարության տեսանկյունից, պետք է արձանագրել, որ առկա են բավարար փաստեր Ազգային ժողովի 8-րդ գումարման պատգամավոր Տարոն Մարգարյանի նկատմամբ Քրեական օրենսգրքի 296 հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ և 3-րդ կետերով՝ չորս դրվագ (սա փողերի լվացման հոդվածն է գործող Քրեական օրենսգրքի շարադրանքում, որը համապատասխանում է նախկին օրենսգրքի 190 հոդվածի 3-րդ մասի առաջին և 3-րդ կետերին), Քրեական օրենսգրքի 441 հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ, 4-րդ և 5-րդ կետերով (նախկին Քրեական օրենսգրքի 308 հոդվածի 2-րդ մասին է համապատասխանում) և 447 հոդվածի առաջին մասով (համապատասխանում է նախկին Քրեական օրենսգրքի 315 պրիմ երկու հոդվածին) հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու համար։ Այստեղ ևս հիմք ընդունելով Ազգային ժողովի 8-րդ գումարման պատգամավոր Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն ստանալու համար Ազգային ժողով դիմելու վերաբերյալ հսկող դատախազի առաջարկությանը և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 96 հոդվածով, «Ազգային ժողովի կանոնակարգ սահմանադրական օրենք»-ի 108 հոդվածով, Քրեական դատավարության օրենսգրքի 37 հոդվածի առաջին մասի 9-րդ կետով միջնորդում եմ՝ տալ համաձայնություն Ազգային ժողովի 8-րդ գումարման պատգամավոր Տարոն Անդրանիկի Մարգարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու մասին։

Ես երկու րոպե ունեմ, կցանկանայի երկու հարց կանխատեսելով` պատասխանել։ Նախ՝ փողերի լվացման հանցակազմը ենթադրում է պրեդիկատ։ Ինչի՞ ենք մենք դատական ակտի առկայության պայմաններում գալիս ու փողերի լվացման մեղադրանք առաջադրում, որովհետև մեզ նախորդող հանցագործության վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի վերջին նախադեպերի իմաստով բավարար է միայն օբյեկտիվ կողմի, այսինքն՝ միայն արարքի ընդհանրական նկարագրությունը, բայց քանի որ գործն ուղարկված էր դատարան, մենք սպասեցին մինչև դատական ակտով դատարանի կողմից որոշում կլինի և կդիտենք նախկինում թույլ տված չարաշահումները որպես պրեդիկատ հանցագործություն՝ նախորդող հանցագործություն, որն անհրաժեշտ է փողերի լվացման համար։ Դա Քրեական օրենսգրքի 296 հոդվածի նկարագրությունից բխում է։ Այսինքն՝ նախկինում արել է հանցագործություն՝ ձեռք է բերել հանցավոր գույք, դրամական միջոց, հող, շենք, ինչ ասես, որ դա կարա լինի և դրա արդյունքում լվացել է այդ գույքը, օրինակ՝ ոնց տվյալ իրավիճակում, դուրս է բերել դարձել է համայնքի սեփականություն, համայնքի սեփականություն հանդիսացող հողը ձևական աճուրդներով օտարել է իր մտերիմներին, մտերիմներն իրական սեփականատերերը չեն հանդիսացել, հետո էդ անձինք էդ գույքերն օտարել են երրորդ անձանց, և իրական գումարները ստացել են էն անձինք, ովքեր պաշտոն են զբաղեցրել տվյալ իրավիճակում։

Մեկ այլ հարց կանխատեսելով՝ ասեմ, որ վաղեմության ժամկետների հետ կապված խնդիր չունենք։ Նախ՝ բոլորը միացված են մեկ վարույթում։ Ես ինչի ձեզ ծանրաբեռնեցի երեք վարույթների վերաբերյալ նկարագրությամբ, որ Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային իրավունքի իմաստով այստեղ իրար ընդհատում են վաղեմությունները, և մեկ վարույթի շրջանակում նկարագրված մեղադրանքը տվյալ դեպքում վաղեմության ժամկետի հետ կապված խնդիր չունի։

Երրորդը. ի՞նչ է արված մյուս բոլոր անձերի հետ կապված։ Ճիշտ այնպես, ինչպես նախորդ միջնորդությունը, որ մենք քննարկում էինք, մենք էստեղ էլ գրեթե բոլոր անձանց մասով բոլոր հիմնական գործողությունները կատարել ենք սպասում ենք միայն փորձաքննության տվյալներին, որոնք առաջիկա կարճ ժամանակահատվածում ստանալու ենք։ Ուղղակի ձեզ տեղեկատվություն հաղորդեմ, որ 13 անձի նկատմամբ հետապնդում է հարուցված և տարբեր խափանման միջոցներ են ընտրված՝ հիմնականում ազատությունից զրկելու հետ չկապված՝ գրավ, բացակայելու արգելք, վարչական հսկողություն և այլն։ Նախորդ փորձը հաշվի առնելով՝ ասեմ, որ կրկին այս դեպքում մենք չենք միջնորդում՝ պատգամավորի նկատմամբ ազատությունից զրկելու հետ կապված խափանման միջոց կիրառելու և առանց Ազգային ժողովի համաձայնության ազատությունից զրկելու հետ կապված խափանման միջոց կիրառել չենք կարող։ Շնորհակալություն։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Հարցերի համար հերթագրում։ Արման Եղոյան։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Տիկին Վարդապետյան, իմ հարցն էլի վերաբերում է Հովիկ Աղազարյանի գործին ձեր պարզաբանման վերաբերյալ։ Պարզ է, որ դա Վճռաբեկ դատարանի բավական հայտնի նախադեպային որոշումից հետո էլ, մինչև էդ էլ, իրավունքի փիլիսոփայության տրամաբանությունից պարզ էր, որ պաշտպանող անձի կողմից նույնիսկ օրինական գործողություն կատարելն ապօրինի վճարի դիմաց էլի կարող է որակվել որպես կաշառք։ Էստեղ հարցն այլ էր՝ արդյո՞ք որպես Հովիկ Աղազարյանի կողմից ահա այդ օրինական գործողությունը, որի դիմաց ինքը ենթադրաբար կաշառք է ստացել կամ պահանջել, կամ համաձայնվել ստանալու դիտարկում ենք իր կողմից Քաղշին ուղարկված գրությունը։ Ահա սա՞ է իր կողմից կատարված լիազորության կիրառումը։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Այո։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Դա դիտարկվում է որպես հանցանքի օբյեկտիվ կողմի սպասարկում։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Այո։ Եվ, եթե նկատեք, ես կխնդրեմ ուղղակի, ձեռքիս տակ չէ միջնորդությունը, զննության մեջ երևում է, որ երբ էդ կառուցապատող ընկերությունը, Սանիկը դիմում է պատգամավորին, ասում է՝ ձեր լիազորության շրջանակներում խնդրում եմ դիմեք Քաղշին և բոլորի մոտ հարց էր առաջանում՝ բա ինչի՞ է դրանից հետո դիմել Քաղշին ասում է՝ ընթացք մի տուր։ Ինչի՞ է հորդորում անձին, ասում է՝ գնա Քաղշին ասա, որ ընթացք չտանք։ Էստեղ խոսքը չի վերաբերում ուղիղ շինարարական թույլտվություն տալու կամ որևէ քաղաքաշինական գործառույթ իրականացնելու հետ, ինքն իր լիազորությունը, տվյալ դեպքում՝ հարցմամբ իրավասու մարմնին դիմելու սահմանադրական օրինական իրավունքը, իրականացնում է ապօրինի վարձատրության դիմաց, տվյալ դեպքում չի էլ հերքվում։ Հիմա դե, բնականաբար, փորձ է արվում այդ ամենը ներկայացնել պարտք էր, ռեմոնտ էր, դես էր, դեն էր, բայց մեր... առնվազն չճշտված է մնում էդ հանգամանքը, որը պիտի պարզվի հարցաքննությամբ։ Հարցաքննության համար մեզ պետք է, որ անձն ունենա կարգավիճակ, որ ինչ-որ պահի որոշի լռի ասի՝ էլ ձեզ ցուցմունք չեմ տալիս, հակառակ դեպքում, եթե էդ մարդուն առանց կարգավիճակ, ցանկացածին, ում բերենք կանչենք ու ասենք՝ այ, էս մեղադրանքի շուրջ, հարգելիս, պարզաբանում տուր, ասելու է՝ Եվրոպական կոնվենցիայի վեցերորդ հոդված, Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրություն, Քրեական դատավարության օրենսգիրք, և ապացույցը կործանվեց, և, էդ լեզվով ասած, փլվեց քրեական վարույթը։ Մենք իրավունք չունենք՝ խախտելու ապացույց ձեռքբերման կարգը, դրա համար մենք ունեցած ապացույցներով ասում ենք՝ քրեական հետապնդման համաձայնություն տվեք, որպեսզի կարողանանք անձին լսել, հասկանանք դա 8 հազար է, թե 23 հազար։ Եթե 8 հազար է, էդ ի՞նչ պարտք է, էդ ի՞նչ պարտք է՝ հանենք բանկային հաշիվները նաև, որ տեսնենք, ասում է՝ ընթացքում փակել եմ։ Շատ լավ, փակել ես, որտեղի՞ց։ Պաշտոնատար անձի ֆինանսական դրությունը պիտի լինի թափանցիկ, էդ դուք եք որոշել ու շատ լավ եք արել։ Հիմա էդ թափանցիկությունը ստանալու համար մեզ պետք է լինելու նաև զննել բանկային գաղտնիքը։ Հիմա ո՞նց զննենք բանկային գաղտնիքն առանց կարգավիճակի, էնտեղ էլ շատ բարձր երաշխիքներ ունենք։ Դրա համար առանց քրեական հետապնդման մենք էս բոլոր գործողությունները չենք կարող անել, և, պարոն Գաբրիելյան, էն հարցը՝ սա 8 հազա՞ր է, թե՞ 23 հազար է, երևալու է բանկային գործառնություններից։ Էդ 8 հազարը որտեղի՞ց ընկավ, 23 հազարը որտեղի՞ց հայտնվեց և էդ պարտք ու պահանջը տարվա ընթացքում տենց ինտենսիվությամբ ո՞նց է փակվում։ (Խոսում են դահլիճում)... պարոն Բագրատյան, կաշառքը բանկով չեն տվել, պարտք ու պահանջն է, փոխառություններն է բանկով, և մենք անձի օրինական եկամուտները բանկով ենք տեսնում, անկանխիկ գործառնությունների մասին հանձնառությունն էլ, վստահ եմ՝ բոլորս գիտենք, հատկապես պաշտոնատար անձանց մասով։

Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Շատ լավ, էդ դեպքում, տիկին Վարդապետյան, հետևյալ հարցն է ծագում. մյուս դրվագով էլի նմանատիպ գործողություն է արել՝ առանց գրություն ուղարկելու, այլ զանգով՝ ըստ մեղադրանքի, բայց մյուս դրվագով իրեն մեղսադրվում է այլ հոդված՝ ազդեցություն 438-ն է արդեն, իրական կամ ենթադրել ազդեցություն օգտագործելու նպատակով անձի միջոցով և այլն։ Հիմա էս երկու օբյեկտիվ գործողությունների միջև մի դեպքում գրություն է գրել, էն մյուս դեպքում էլ...

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Չի գրել։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Գրություն չի գրել, զանգով։

Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Տիկին Վարդապետյան, խնդրում եմ մի ընդհատեք պարոն Եղոյանն ավարտի հարցը, կպատասխանեք։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Այսինքն՝ եթե էս մյուս դեպքով էլ գրություն գրեր, օրինակ՝ այ, էս մյուս դեպքով գրություն գրեր, էլի զուտ էդ գրություն գրելու փաստը...

Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Տիկին Վարդապետյան, խնդրում եմ մի ընդհատեք, պարոն Եղոյան, մի վայրկյան, պարոն Եղոյանը հարցը ձևակերպի, դուք պատասխանեք։ Խնդրեմ, պարոն Եղոյան։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն Ռուբինյան։ Այսինքն՝ զուտ գրություն գրելու փաստը, որը թվարկված է պատգամավորի լիազորությունների մեջ, զուտ էդ փաստը ձեզ թույլ է տվել, որ դուք արարքը որակեք որպես կաշառք, քանի որ ինքն իր լիազորություններն է օգտագործել, այն է՝ գրություն է գրել, իսկ զանգի դեպքում դա արդեն որակել եք, քանի որ դա զանգ է և ոչ գրություն, որպես իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն։ Ես ճի՞շտ եմ հասկանում՝ էս երկու հոդվածները երկու դրվագով մեղսագրելու տրամաբանությունը։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Ավարտեք, պարոն Եղոյան։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-Ճի՞շտ մեկնաբանեցի, թե՞ այլ հանգամանքներ էլ կան, որոնց բերումով է, որ երկու տարբեր հոդվածներ է մեղսագրվել։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Կարո՞ղ եմ պատասխանել։ Ճիշտ եք, որովհետև հեռախոսազանգ կատարելն իրավունքների, իսկ պաշտոնատար անձանց դեպքում դա լիազորություն է՝ նշված չէ։ Գրություն գրելը, հարցում անելը մենք սահմանափակված ենք յուրաքանչյուր պաշտոնատար անձի լիազորությունների շրջանակով, իսկ իրական ազդեցություն օգտագործելը կարա հանդիպի ընկերական խնդրի, կարա զանգի ընկերական խնդրի, չգիտեմ, տարբեր ձևաչափով հաղորդակցվի։ Էստեղ, որպեսզի վստահ մինչև վերջ հասկացված լինեն, լիազորության իրականացում, ոչ մեկն ընդամենը գրություն չի գրում, ցանկացած բանի տակ, որի տակ ձեր ստորագրությունն է, դա նշանակում է լիազորության իրականացում, դուք ընդամենը գրություն չեք գրում։ Եվ ձեր մանդատն էլ ընդամենը գրության մասին չէ, դուք հարցում եք անում... (խոսում են դահլիճում), չէ, անընդհատ քննարկվեց՝ ընդամենը, ընդամենը, պարոն Գաբրիելյանն էլ ասում էր՝ չէ, մեր մանդատը շատ ուժեղ է։ Ճիշտ է ասում, էսօրվա առաջնային մանդատն ուժեղ մանդատ է, և էդ լիազորությունների տրամաբանության մեջ լիազորություն է գրություն գրելը և եթե գրությունը բացակայում է, ես չեմ կարող ասել, որ դու քո լիազորությունից բխող բան ես արել, ես ասում եմ՝ դու ընկերական խնդրանք ես արել տվյալ դեպքում, զանգ կլինի, իրար հետ սուրճ խմելուց խնդրել կլինի, միջնորդի միջոցով խնդրել կլինի։ Այսինքն՝ քո իրական կամ ենթադրյալ ազդեցությունը՝ որպես առաջնային մանդատ ունեցող անձ, օգտագործել ես, մի դեպքում դու արել ես էն լիազորությունը, իսկ պաշտոնատար անձի համար իրավունք-պարտականությունը լիազորություն հասկացության մեջ է մտնում, որը նախատեսված է 3-րդ հոդվածով Կանոնակարգ օրենքի։ Էս է։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Հովիկ Աղազարյան։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Տիկին Վարդապետյան, երկու հարց ունեմ, ընթերցեմ՝ կարճ բան է, 12-րդ էջում է ձեր միջնորդության. «Հատկանշական է, որ, թեև, Հովիկ Աղազարյանը հերքել է իր կողմից ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության և տեսչական մարմնի իրավասու պաշտոնատար անձի հետ հիշյալ հարցի կապակցությամբ որևէ զրույց կամ պայմանավորվածություն ունենալու հանգամանքը, այնուամենայնիվ, պարզվել է, որ Հովիկ Աղազարյանը զանգել է»։ Այսինքն՝ եթե ինձ հարց են տվել, որ դուք էս թեմայով խոսացե՞լ եք պաշտոնատար անձի հետ, ես ասել եմ՝ ո՛չ, և հետագայում պարզվել է, որ ես իրեն զանգահարել եմ։ Սա ուղիղ նշանակում է, որ եթե զանգել եմ, ապա է՞դ մասին եմ խոսել։ Մի հարցս։

Երկրորդ հարցս, տիկին Վարդապետյան. որ դուք ասում եք՝ էդ մի վարույթից մի մասն առանձնացրել եք և ուղարկում եք դատարան, բա էստեղ չի խախտվո՞ւմ արդյոք իմ պաշտպանվելու իրավունքը, իմ սահմանադրական անձեռնմխելիության, այսպես կոչված, հանգամանքը։ Եվ, կներեք, հազար անգամ ներողություն, երբ դուք ասում եք՝ սուտ է ասում, դատախազը կարա՞ էդպիսի արտահայտություն անի։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Պարոն Աղազարյան, դուք ճի՞շտ եք ասել, որ ՍԱՏՄ պաշտոնյային չեք զանգել, ճի՞շտ եք ասել... (խոսում են դահլիճում) ո՞նց չեն հարցրել, հարցաքննության արձանագրության մեջ երևում է։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Տիկին Վարդապետյան, ինձ չեն ասել՝ զանգե՞լ եք, թե՞ չեք զանգել։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Անջատեք պարոն Աղազարյանի բարձրախոսը։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Ձեզ հարց է տրվել՝ կապ հաստատե՞լ եք, խոսե՞լ եք, դուք ասել եք՝ ո՛չ, հերքել եք փաստը։ Վայ, դե դուք ասեք՝ չէ։ Քրեական վարույթով և լավ է տեսաձայնագրվում են հարցաքննությունները, էդ հստակ է, բայց ձեր երկու հարցերի պատասխանն էլ՝ ոչ է։ Ոչ, ուղիղ չի նշանակում, թե դուք ինչ եք խոսել, բայց էդ ձեր խոսակցությունը պարզելու համար ձեզ պետք է առերեսել, իսկ առերեսման մասով մեզ պետք է, որպեսզի մենք կարողանանք ձեզ մեղադրանքի շուրջ հարցեր տանք, իսկ որպեսզի հարցեր տանք, ձեզ պիտի կարգավիճակ տանք։ Էս է, և դրանից հետո նոր արդեն հստակ կարելի է հասկանալ, որ մեկն ինչ է խոսել։

Իսկ ինչ վերաբերում է, թե մենք ձեր պաշտպանության իրավունքը խախտո՞ւմ ենք, թե՞ ոչ։ Չենք խախտում, բոլոր վերաբերելի փաստաթղթերն անջատված վարույթում կան, մենք չենք սահմանափակում էդ փաստաթղթերին ձեր հասանելիությունը, մենք սահմանափակված ենք քրեական հետապնդման ժամկետներով, և քրեական հետապնդման ժամկետները լրացել են, նախաքննությունն ավարտվել է, ուղարկում ենք դատարան։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Այսինքն՝ էդ դատարանում դատական նիստերի ժամանակ ես՝ որպես կողմ, կարո՞ղ եմ մասնակցել, ես էդ էի ուզում հասկանալ, պաշտպանեմ իմ իրավունքը, հարցեր տամ և այլն։ Ես դա էի ուզում ճշտել, տիկին դատախազ։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Էն մի վարույթո՞վ։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Էդ, որ առանձնացրել եք։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Չէ, դուք ի՞նչ կողմ եք էդտեղ։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Ներողություն, տիկին Վարդապետյան, խնդրում եմ, պարոն Աղազարյանը կավարտի հարցը, կպատասխանեք։

Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Տիկին դատախազ, հարցիս իմաստը հետևյալն է. ես, եթե ճիշտ եմ հասկանում էլի, որովհետև պետք է դատավարությունը լինի և ինչ-որ մեկը էդ դատավարության ընթացքում ինչ-որ մեկի նկատմամբ ապացուցի, որ ինքը կաշառք առաջարկել է, և դատարանը որոշի, որ, այո, էս մարդը կաշառք է առաջարկել, իրեն դատապարտենք մեկ տարի ազատազրկման, ենթադրենք։ Բա ես էդտեղ բան չունե՞մ ասելու, անելու։ Էդ եմ ուզում իմանամ էլի։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Ավարտեցի՞ք հարցը։ Խնդրեմ, տիկին Վարդապետյան։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Պարոն Աղազարյան, դուք նախաքննությունում եք դեռ, նախաքննությունում վարույթ ունեք, երեկ խոստանում էիք, որ նախաքննությունում եք ապացուցելու ամեն ինչ։ Հիմա ուզում եք գնաք էն մի վարույթով, չգիտեմ ինչ կարգավիճակով, ներգրավվել։ Չեք կարող։ Ձեր վարույթը նախաքննության փուլում է, էն մի վարույթն անջատվում ուղարկվում է դատարան։ Դուք ձեզ չվերաբերող վարույթով ի՞նչ գործ ունեք դատարանում։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, հիշեցնեմ, որ քննարկում ենք Տարոն Մարգարյանի վերաբերյալ միջնորդությունը։ Եվ հաջորդը հարց կուղղի Վլադիմիր Վարդանյանը։ Համեցեք։

 Վ.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Տիկին գլխավոր դատախազ, էս հարցադրումը չէի բարձրացնի, որովհետև, իմ կարծիքով, դուք չպետք է պատասխանեք էս փուլում պարոն Աղազարյանի մեղադրանքին առնչողել և որևիցե հարցի, որովհետև էդ հարցի քննարկումն ավարտված է, բայց, քանի որ սկսել եք, ես ասեմ, որ ձեր հետ համաձայն չեմ, ձեր էն մեկնաբանության հետ, որ գրություն գրելու... այո, գրություն գրելը մեր լիազորությունն է, միանշանակ, բայց հասկանում եք, ես էլ եմ էդ հարցադրումը երեկ հնչեցրել՝ պարոն Աղազարյանի հետ կապված, բա ինչի՞ էիք ասում՝ հետ վերցրա գրությունը։ Այ, էստեղ ես էլ եմ խնդիր տեսնում, բայց, տեսեք, սա փոխկապակցել, այսինքն՝ պատճառահետևանքային կապը, գիտեք, գրություն գրելու և հետ պահանջելու միջև այնքան էլ հստակ չէ, և կխնդրեի, որպեսզի մեր լիազորությունները գրություն գրելու այլ կերպ մեկնաբանեք, որովհետև հակառակ դեպքում մենք կդադարենք պարզապես գրություններ գրել։ Մենք շատ գրություններ ենք գրում, իրականում շատ գրություններ ենք գրում և սա մեր լիազորությունների կարևորագույն կետերից մեկն է, բայց ես հարցեր ունեմ՝ կապված պարոն Տարոն Մարգարյանին ներկայացված մեղադրանքի հետ։

Հիմա ճ՞իշտ եմ հասկանում, որ նույն ֆաբուլայով, այսինքն՝ նույն փաստական հանգամանքներով գործեր հարուցված է եղել, այդ թվում՝ պարոն Տարոն Մարգարյանի նկատմամբ, որոնք կարճվել են։ Այդ թվում՝ նախ և առաջ՝ ոչ արդարացնող հիմքով, այն է՝ վաղեմության ժամկետները լրանալու պատճառով, և դրա հիման վրա, հաշվի առնելով, որ գործերը կարճվել են, դրանից հետո մենք բերում ենք նույն ֆաբուլայի հիման վրա, վերաորակում են գործերը և փողերի լվացման մեղադրանք ենք ներկայացնում։ Եվ եթե կան տարբերություններ, խնդրեմ ներկայացրեք։

Եվ երկրորդ հարցը, որը շատ կարևոր է. տեսեք, համայնքի սեփականությունը տնօրինում է ոչ թե համայնքի ղեկավարը, այլ ավագանին։ Դա սահմանադրական լիազորությունն է ավագանու, և էդ օտարումներն իրականացվել է ավագանու կողմից։ Մենք նաև քրեաիրավական տեսանկյունից պետք է հասկանանք պատասխանատվության էլեմենտն այստեղ, ինչ կարգի պատասխանատվության անձը կարող է ենթարկվի, եթե որոշումը կայացրել է ոչ թե ինքը, այսինքն՝ մասնակցել է որոշման կայացմանը, որովհետև քաղաքապետն էլ է ավագանու անդամ, բայց որոշումը կոլեկտիվ սուբյեկտ է կայացրել։ Սա իմ կարծիքով հարց է, որը կհնչի նաև դատաքննության ընթացքում։ Շնորհակալություն։ Արձագանքի ժամանակ կփորձում շարունակել։

Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Պարոն Վարդանյան, ձեր առաջին հարցի կապակցությամբ. եթե հատվածական մեկնաբանեք գրություն գրելու իրավունքը և հետո միջանկյալ բոլոր փաստերը մոռանաք և վերջում ասեք՝ ինչի՞ գնացիք հետ վերցրեցիք, էդտեղ տրամաբանությունը խզվում է, բայց միջնորդագրում նշված է, որ իր լիազորությունների շրջանակում խնդրել են իրեն, որ գրություն գրի, որպեսզի թույլ տան էդ քաղաքաշինական գործառույթն իրականացնեն՝ դպրոցը քանդեն, բազմաբնակարան շենք սարքեն, մի հատ էլ դպրոց սարքեն կողքը։ Ընթացքում տեղի են ունենում էլի գործողություններ, որոնք քննարկեցինք մի ամբողջ օր երեկ, ուղղակի, նորից սրա շրջանակներում չանդրադառնամ, ես խոստացա անդրադառնալ, եթե ինչ-որ բան մոռացել եմ, էդ պատճառով եմ էս հարցերին պատասխանում, և հետո վերջում էլ, ձեզ մոտ էլ էր տարակուսանք առաջացնում՝ բա, եթե ամեն ինչ տենց իդեալական էր, ինչի՞ էիր ասում՝ հետ վերցրու։ Ինչի՞ ես ուզում, որ քո պատշաճ լիազորության շրջանակում սկսված վարույթը, որովհետև Քաղշին կոմիտեն բացասական չի արձագանքում, ասում է՝ հա, նպատակահարմար է, կարելի է, կարելի է ներդրումային ծրագիր, բայց նաև էս մարմինների հետ։ Ինչի՞ ես պրոցեսը կանգնեցնում և էս հարցի պատասխանն է, որ մենք պետք է ստանանք շարունակվող նախաքննության ընթացքում՝ արդեն կարգավիճակով։ Դրա համար ես խնդրում եմ, որպեսզի թյուրըմբռնում չլինի նաև բոլոր մեզ լսող անձանց մոտ, չստացվի, թե եկել եմ ասեմ՝ գրություն մի գրեք։ Չէ, ինչքան շատ գրություն եք գրում, էնքան շատ հարց, այդ թվում՝ Դատախազությունում նորից բարձրացվում է, նորից քննարկվում է, քաղաքացիների հարցերը բարձրացվում է, ձեր մանդատը դրա մասին է, բայց եթե խոսքը գնում է որոշակի առավելության դիմաց դա անելուն, այստեղ կարմիր գիծ է, որը Քրեական օրենսգիրքը, ինձանից լավ գիտեք, հանձնաժողովում հազար անգամ քննարկվել է, պաշտպանում է, դրա համար այս հատվածական մեկնաբանությունը խնդրում եմ մի տվեք։ Ես չեմ ասում՝ լիազորություն գրեցիր, դրա համար կաշառք վերցրեցիր։ Չէ, դու ասացիր, որ դու քո լիազորությունը կօգտագործես քեզ տված ֆինանսական առավելության նկատմամբ։ Հլը երեկ էլ խոսքի մեջ ասվեց, որ էժան գնով էլ բնակարան։ Այսինքն՝ առավելություն, որն էլի բխում է ինչ-որ կարգավիճակից, հլը դա հարցի մյուս կողմն է, և նոր վերջում արդեն, երբ էս ամբողջ խմորումները տեղի են ունենում, ասում է՝ գնա գրությունդ հետ վերցրու, թող Քաղշին կոմիտեն ընթացք չտա։ Սրա մասին է։

Ինչ վերաբերում է ձեր նշած, բարձրացրած հարցին, պարոն Վարդանյան։ Վճռաբեկ դատարանն ունի նախադեպ մեկ այլ գործով և շատ թարմ՝ 2019 թվականին, որտեղ ես անընդհատ սպասում էի էդ կրկնակի դատապարտման հարցը, դրա համար էս նախադեպը վերցրած եկել եմ, որովհետև ինձ էլ էր առաջին հերթին էդ հարցը հետաքրքրում, բայց հենց նույն Դատախազության էն դիրքորոշումը 2019 թվականի, որ նախկինում թեկուզ ոչ արդարացնող հիմքով կարճված, բայց նույն վարույթի շրջանակում, հետագայում փողերի լվացման մեղադրանքում, նույն փաստերի օգտագործումը կրկնակի դատապարտում է, դատարանները գտել են, այդ թվում՝ միահամուռ բոլոր դատարանները, գտել են, որ, ո՛չ, դա միջդատական վարույթում գտնվող գործի մասին է, դրա համար դատաքննության համար չէ, նախաքննության համար է, բայց եթե ձեզ՝ մասնագիտական առումով, հետաքրքիր է, կարող եմ տրամադրել ծանոթացման։ Սա կրկնակի դատապարտման մասով ձեր մտահոգության տեսանկյունից։ Մի րոպե էլ կտա՞ք պատասխանեմ վերջին հարցին։

Ինչ վերաբերում է համայնքի ավագանուն. միջնորդագրում շատ մանրամասն նշված է, թե էդ դպրոցի սահմանները վերաճշտելու ժամանակ որ մեկն ինչ է արել, և էստեղ չի գնացել համ ավագանու որոշումներով, էստեղ գնացել է ձևական աճուրդներով։ Ինչ են արել. ասել են՝ դպրոցի տարածքը ոչ թե իքս է, այլ մինուս ինչ-որ մի միավոր և էդ ինչ-որ մի միավորը, ուրեմն, պետական կառավարման կոմիտեի լիազորությունը չէ, ի դեպ՝ երկու օր է մամուլում շրջանառվում է՝ բա, Կառավարությունը ոնց է էդ տարածքները տալիս։ Շատ պարզ. որովհետև Կառավարությունն է որոշում ու հատկացնում, տվյալ դեպքում Կառավարության որոշումն են շրջանցել, ոչ թե ավագանու, պարոն Վարդանյան։ Էստեղ իրենք փորձել են ցույց տալ, որ սա ուղղակի համայնքի սեփականություն է, և դրել են աճուրդի համայնքի սեփականությունը, ոչ թե օտարել են, ոնց երկու վկայակոչված, փաստաբան էր վկայակոչում, երկու վկայակոչված դպրոցների դեպքերով, որտեղ Կառավարության որոշմամբ է դպրոցին հատկացված հողատարածքը հետ վերցվել և հատկացվել ներդրումային ծրագրին։ Ի դեպ՝ նույն Տարոն Մարգարյանի պրակտիկայում կա մի դեպք էլ, որը մեկ այլ քրեական վարույթ է, որտեղ Տարոն Մարգարյանը Կառավարություն էր ուղարկել հարցը՝ որպես քաղաքապետ, և գործել էր լրիվ իր լիազորությունների շրջանակում, բայց էդ մյուս վարույթում էլ ներդրումային ծրագիրն էր փոշիացվել և էդ պատճառով դարձել էր քրեական գործ։ Այսինքն՝ ներդրումային ծրագիրը, որը խոստացվել էր, երեկ Կառավարության որոշումներով զրոյացվել էր։ Գիտեք հայտնի Չայկովսկու դպրոցի հետևի կաթսայատան պատմությունն է։ Այսինքն՝ ասել, որ մենք իր օրինական ճանապարհը չգիտենք, էլի չի ստացվելու, որովհետև նույն ժամանակահատվածի՝ 13-14 թվականների ուղիղ գրություններ կան, որտեղ քաղաքապետը գրում է, որ, հա, Կառավարությունը կարող է էս լիազորությունն իրականացնի։ Հուսամ՝ կարողացա պատասխանել։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Վիլեն Գաբրիելյան։ Ներողություն, արձագանք։

 Վ.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Տիկին Վարդապետյան, շնորհակալություն, ես Աղազարյանի մասին չեմ անդրադառնալու, բայց, էլի ասեմ, որ, կարծես թե, պարոն Աղազարյանը քաղաքապետարանից է ասել՝ դիմումը հետ վերցրեք, ոչ թե Քաղշինից, բայց դա առանձին պատմություն է, գուցե և սխալվեմ, բայց անդրադառնամ այս հարցին։ Տեսեք, հանրային քննարկում է և մենք հանրությանն իրավական մանրամասները չենք կարող ներկայացնել, բայց առնվազն տեսնում ենք ձեր միջնորդագրի մեջ էլ, որ քրեական գործերը կարճվել են վաղեմության ժամկետներով, և դուք հիմա եկել եք նույն ֆաբուլայով, այսինքն՝ նույն փաստական հանգամանքների հիման վրա այլ հոդվածների հիման վրա այլ որակմամբ քրեական վարույթներ հարուցելու համար մեր համաձայնությունն եք ակնկալում։ Այստեղ է խնդիրը և հարցը հետևյալն է. օրինակ՝ ինչո՞ւ ավելի վաղ չեն հարուցվել այս վարույթները, ինչո՞ւ ենք սպասել, որ վաղեմության ժամկետներն անցնեն։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Պարոն Վարդանյան, Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային պրակտիկային ինձանից լավ եք ծանոթ։ 2019 թվականին Վճռաբեկ դատարանը դեռևս չուներ նախադեպային որոշում, որտեղ ասում էր, որ բավարար է միայն արարքի օբյեկտիվ կողմի նկարագրությունը որպես պրեդիկատ նկարագրելու համար։ Ասում էր՝ դու պետք է ունենաս չորս հանցակազմով հաստատված վերջնական մեղք, նոր դրա հիման վրա կառուցես։ Դա 2011 թվականի Վճռաբեկի նախադեպն էր, որը մինչև երկու հազար, հիշողությունս կդավաճանի, քսան թիվն էր, երբ Վճռաբեկ դատարանը փոխեց այդ նախադեպը՝ Սուքիասյանի գործով և ասաց, որ, ո՛չ, անհրաժեշտ չէ, նաև էս իրավիճակներն աչքի առաջ ունենալով, որ անհրաժեշտ չէ, որ մինչև վերջին ստորակետը դատական ակտով հաստատվի, հետո նոր գաս փողերի լվացման հանցակազմ քննարկես։ Ենթադրում եմ, 2019 թվականին ես չեմ պաշտոնավարել, բայց ենթադրում եմ՝ էդ տրամաբանությամբ է, որ պրեդիկատներն ուղարկվել են դատարան։ Եվ, եթե նկատեցիք, 2024 թվականից սկսած, երբ բոլորը համաձայնվել են վաղեմության հիմքով հետապնդումները դադարեցնելուն, և ես էլ նշեցի, որ ինչքան էլ պնդում են դա բանավոր, բայց դատարանում մենք չունենք արձանագրում, որ համաձայն չեն եղել մեղադրանքի հետ, նոր դրանից հետո մենք արդեն իրացրել ենք երկրորդ կտորը և փողերի լվացման մեղադրանք ենք առաջադրել։

Եթե երկու րոպե կտաք, ես Վճռաբեկի էդ դիրքորոշման հատվածը կարդամ ձեզ համար, որտեղ այդ փողերի լվացման մասով ասում է, որ դու կողմին պետք է հնարավորություն տաս, որպեսզի իր իրավունքները պաշտպանի։ Ի դեպ՝ դատարանները տուժող կողմի ներկայացուցչի բողոքի հիման վրա են էս որոշումը կայացրել։ Հա, կարելի՞ է։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Խնդրեմ։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Դատարանն արձանագրել է, որ երբ օրենքով նախատեսված բոլոր միջոցառումները չեն ձեռնարկվել հանցագործությունը և այն կատարած անձին կամ անձին բացահայտելու ուղղությամբ, անձի կրկին անգամ դատվելու մասին հետևությունները վաղաժամ են և չեն կարող պայմանավորված լինել բացառապես քննվող քրեական գործով առաջադրված մեղադրական փաստական կողմի և Քրեական օրենսգրքի 190 հոդվածի 3-րդ մասի առաջին կետով, էդ նույն քրեական գործի հարուցման մասին որոշման նկարագրական մասի նույնական փաստեր առկա լինելու հանգամանքով։ Վճռաբեկն ուղիղ ձեր հարցին պատասխանում է, ասում է՝ էս դեպքում դու չես կարող սահմանափակել նաև էդ իրավունքն անձի, որը տվյալ դեպքում պահանջում է, որ, բացի պրեդիկատից, նաև փողերի լվացում է տեղի ունեցել։ Իսկ տրամաբանությունը Վճռաբեկի նախադեպից է բխել, որ չէին կարող միայն նկարագրությամբ ուղարկել, էդ ավելի ուշ է Վճռաբեկը զարգացրել։ Հիմա մենք ուղարկում ենք արարքի օբյեկտիվ կողմի նկարագրությամբ։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Վիլեն Գաբրիելյան։

 Վ.ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Տիկին գլխավոր դատախազ, ես իրականում էդ բանն էլ ասեմ էլի՝ էս ձևաչափը չի բավականացնելու, նյութն էլ էնքան մեծ է, հարցերը շատ են, բայց երկուսով կփորձեմ սահմանափակվել, որից մեկին, ոնց որ, դուք պատասխանը տվել եք էլի։ Կարծում եմ՝ ամենակարևոր հարցերից մեկը դա է՝ 190 հոդվածը ո՞նց է հայտնվել էդ պրեդիկատի երևույթի շրջանակում։ Էդ մասը պարզ է։ Մի քիչ ավելի պրիմիտիվ հարց տամ էլի, որովհետև ինձ թվում է՝ մարդկանցից շատերը հենց տենց էլ հասկանում են, էլի։ Փողերի լվացում ենք ասում անընդհատ էլի, հիմա հոդված 190 հանցավոր ճանապարհով ստացված գույքն օրինականացնել է, փակագծերում՝ փողերի լվացում։ Հոդվածի բովանդակության մեջ, որ նայում ես, բացարձակապես, այսպես ասած, հենց էդ փողերի լվացման երևույթը, որը մեզ հայտնի է ոչ որպես իրավաբանական լեզվով, փողերի լվացումը, ինձ թվում է, մարդկանցից շատերը հասկանում են, որ ինքը հանցավոր աղբյուրից է էդ գումարը և ինչ-որ շղթայի միջոցով ինքն օրինականացվում է։ Հիմա էդ մասը դուք նկարագրեցիք, իհարկե, ես կխնդրեմ ևս մի անգամ հստակեցնենք, որ հանրության համար էլ հնարավորինս պարզ լինի էլի ինչի մասին է այստեղ խոսքը գնում։

 Ա.ՎԱՐԴԱՊԵՏՅԱՆ

-Շնորհակալություն հարցի համար։ Ավելի հասկանալի ու նաև պրակտիկայից բխող օրինակներ բերեմ։ Երբ մենք ասում ենք՝ փողերի լվացում, մենք ի նկատի չունենք միայն դրամը։ Նկատեցիք՝ նկարագրությունը գույք և այլն, էս ամեն ինչը մեջ ներառվում է, այդ թվում՝ հողը։ Եվ երբ մենք ասում ենք՝ լվացում, նշանակում է էդ հանցավոր գործողության, որի արդյունքում ձեռք է բերվել էդ գույքը, հողը, մյուսը, մյուսը և վերջնական ձեռք բերող, անընդհատ ասում են՝ երրորդ բարեխիղճ ձեռքբերող, չէ, մենք ի՞նչ ենք փնտրում։ Մենք ասում ենք՝ էս երրորդ բարեխիղճ ձեռքբերողը բարեխի՞ղճ է, թե՞ չէ։ Էս հանցավոր ծագման և վերջնական հանրությանը ներկայացվող մաքուր փողի, մաքուր գույքի, չգիտեմ, ֆինանսական միջոցների միջև կան շերտեր, էս շերտերն է, որ կոչվում է փողերի լվացում։ Շերտերը յուրաքանչյուր դեպքում տարբեր, այդ թվում՝ լիազորությունների մեջ տեղավորվող, առաջին հայացքից իբրև թե օրինական գործողություններով քողարկվում է, որ էս գույքը հանցավոր ծագում ունի։ Հիմա՝ տվյալ իրավիճակում դպրոցի տարածքը վերաճշտել են, ասել են՝ էս դպրոցինը չէ, տվել են համայնքին։ Արդեն կա դիրքի չարաշահում՝ հանցավոր վարքագիծ։ Հիմա էս հանցավոր վարքագիծը պիտի քողարկեն, որ մի օր ես չգամ կամ իմ պաշտոնը զբաղեցնող անձը չգա հարցնի՝ էս ի՞նչ է։ Դրա համար անում են աճուրդ, աճուրդին արտաքին տալիս են տեսք օրինական, իբրև եղել է հրապարակային, իբրև առնվազն երկու հոգի մասնակցել է, հետո քննում տեսնում ենք, որ կամ էդ երկրորդ հոգին չի մասնակցել, կամ ընդհանրապես երկրում չի եղել, կամ էդ երկուսից մեկին էն մյուսը խնդրել ասել է՝ հետս կգաս, որովհետև երկրորդը պիտի լինի։ Էդ, ով մասնակցել է, փոխկապակցված է էդ պաշտոնատար անձի հետ, էդ հողը, այսպես ասած, անում են իր անունով, գցում են իր անունով հա, ժողովրդի մեջ էդ բառն է։ Իր անունով, ուղղակի, էլի իրավիճակներ ունեցել ենք՝ նույն զորամասերի հետ կապված՝ «Երասխ 1», «Երասխ 2», իրենք իրական սեփականատերերը չեն, բայց իրենց անունով է էդ գույքը։ Դրանից հետո, որոշ ժամանակ անց, էս գույքերն օտարվում են և օտարման արդյունքում ստացած դրամը, ոնց, օրինակ, դրվագներից մեկով, գնում է, օրինակ՝ Սահակյան Արմանի բանկային հաշվին՝ 30 միլիոն վարկը մարելու։ Այսինքն՝ ենթադրենք՝ ես եմ եղել, հա՞, «տիրապետողը», ես ծախեցի պարոն Վարդանյանին, պարոն Վարդանյանը դրեց դա ձեր հաշվին։ Հա, օրինակներ սենց բերեմ, որ հասկանալի լինի։ Այսինքն՝ փողերի լվացման հանցակազմն ինքն ինչ-որ մի հատ մոնստր չէ, ինքն ուղղակի շերտեր է հանցավոր ծագման ելակետի և վերջում ցույց տրվող օրինական եկամտի միջև։ Ում հարցնում ես, շատ ներողություն, ասում են՝ պապական հարուստ են։ Ես այդ պապական հարուստի շերտերն եմ ման գալիս յուրաքանչյուր դեպքում, երբ փողերի լվացման հանցակազմի մասին քննարկում ենք ունենում։ Կարողացա չէ առանց իրավաբանական տերմինների։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Արձագանք. չունեք։ Հարցերն ավարտվեցին, տիկին Վարդապետյան, կարող եք զբաղեցնել ձեր տեղը։

Ձայնը տրվում է Ազգային ժողովի պատգամավոր Տարոն Մարգարյանին։ Ազգային ժողովի պատգամավոր Տարոն Մարգարյանը դահլիճում չէ, և հետևաբար՝ նրան հարցեր նույնպես չեն կարող ուղղվել։

Եվ մտքերի փոխանակության համար հերթագրում։ Հիշեցնեմ, որ քննարկում ենք Տարոն Մարգարյանի վերաբերյալ միջնորդությունը։ Հերթագրում։ Ի դեպ՝ չափազանց տարօրինակ եմ համարում, որ ընդդիմադիր երկու խմբակցությունները ներկա չեն կամ գուցե և օրինաչափ։ Հովիկ Աղազարյան։ (Խոսում են դահլիճում)... կարող էին չէ գալ գոնե ասել՝ սա Տարոն Մարգարյանի քաղաքական ակտիվ գործունեության դեմ է ուղղված։ Նույնիսկ դա չեն ասում։ (Խոսում են դահլիճում)...

Համեցեք, պարոն Աղազարյան։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Պարոն Ռուբինյան, եթե թույլ կտաք, իհարկե, քանի որ իմ անունը շոշափվեց էս հարցի հետ կապված, ես արտահայտվեմ, եթե թույլ չեք տա ես նստեմ։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Թույլ կտամ, խնդրեմ։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ուրեմն, տիկին Վարդապետյան, էդ հարցի հետ կապված, և պարոն Վարդանյան նաև, որ դուք հարց տվեցիք, ես էլ ինչ-որ խորացա, ոնց ասում են, թե ես ինչու եմ ասել՝ դիմումդ հետ վերցրու, իբրև թե։ Ճիշտ է ասում պարոն Վարդանյանը... չէ, ես չեմ ասել՝ դիմումդ հետ վերցրու, ես իրեն ասել եմ՝ Արամ Մկրտչյանին, որ եթե էդ ծրագիրը չի իրականացվում, ապա Քաղշին կոմիտե նամակ գրի և ասա, որ ֆինանսական պատճառներով, ինչ-ինչ պատճառներով հրաժարվում եք, շնորհակալություն էդ ծրագիրը կատարելուց։ Ինչո՞ւ. որովհետև մենք հանդիպել էինք էդ դպրոցի կոլեկտիվի հետ, դպրոցի կոլեկտիվը սպասումներ ուներ և եթե էդ տարբերակով չէր արվում, միգուցե, մեկ ուրիշ ներդրող գար և էդ ծրագիրը շարունակեր։ Դա է եղել, այսինքն՝ ոչ թե քաղաքապետարանից գործերը հետ վերցնի, ես իսկի չգիտեմ քաղաքապետարանում եղե՞լ է գործեր, թե չի եղել, տեղյակ էլ չեմ, այլ Քաղշին կոմիտե նամակ գրի և ներողություն խնդրելով՝ ասա, որ հրաժարվում ես էդ ծրագրից։

Հիմա, այսպես կոչված, 23 հազար դոլարի կաշառքի հետ կապված շատ հետաքրքիր է էն հանգամանքը, որ տեսեք, փաստորեն, ես նորից եմ ասում, սա, իհարկե, արդարացում չէ հավանական իմ մեղադրյալ կամ մեղավոր լինելուն արդարացում չի բոլորովին, բայց, այդուհանդերձ, Արամ Մկրտչյանը 5 տարի ազատազրկվել է խարդախության հոդվածով։ 2019 թվականից առ այսօր դատական գործընթաց կա Արամ Մկրտչյանի նկատմամբ՝ նորից խարդախության հոդվածով։

2023 թվականի վերջին, երևի թե, վարույթ է հարուցվել այդ նյութերի հետ կապված, որի ընթացքում պարզվել ա, որ Արամ Մկրտչյանը, նամակ, տեսաերիզներ ա ուղարկել Հայկ Նազարյանին, որտեղ ասել է, որ, իբրև թե, ինձ 23 հազար դոլար փող ա տվել և այլն։

24 թվականի հունվարի 3-ին ես եղել եմ Արաբկիրի քննչական… ոստիկանության բաժանմունքում և հաղորդում եմ տվել իմ հանդեպ ինչ-որ սուտ տեղեկություններ, մատնություններ տալու հետ կապված, նույն, նույնաբովանդակ։ Ոստիկանությունը թղթերը, փաստերն ուղարկել ա Քննչական կոմիտե։ Քննչական կոմիտեն, երևի թե, իմանալով, պիտի, որ իմանար, իմ կարծիքով, որ Արամ Մկրտչյանի հետ կապված դատական գործընթաց է գնում, որ 23 թվականի աշնանը հարուցված գործի ֆիգուրանտը, ամենայն հավանականության, Արամ Մկրտչյանն է, իմ գործը վարույթ չի ընդունում, և հետո նոյեմբերի 29-ին, այդ հայտնի դեպքերից հետո, 27-ին, ներողություն, Հակակոռուպցիոն կոմիտեն վարույթ է հարուցում, և այստեղ ողջամիտ անհանգստություն է առաջանում, որ սա կարող է դիտարկվել որպես քաղաքական ճնշում, զարմանք է առաջացնում։

Ես շատ բան չանեմ, չխորանամ, նաև մի հանգամանք էլ, կներեք, որ Արամ Մկրտչյանը ոչ մի ուղիղ ցուցմունք իմ դեմ չի տվել։ Հայկ Նազարյանն ասում է, որ Արամ Մկրտչյանն իրեն ասել ա։

Տիկին Վարդապետյան, ես մնում եմ ձեր մասին բարձր կարծիքի, կներեք իմ համեստ, իհարկե, կարծիքով, որքանով ա դա էական, թե որքանով դա էական չի, բայց բոլոր դեպքերում, երբ դատախազը, գլխավոր դատախազը ամբիոնից հայտարարում ա, որ սուտ ա ասում, դա շատ ավելի վիրավորական, շատ ավելի անընդունելի, իմ կարծքով, բառամթերք ա, քան այն, որ ինձ մեղադրել են իմ անձնական հեռախոսակապերի մեջ։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, տեղեկացնեմ, որ այսօր ԱԺ են այցելել Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտ հիմնադրամի «Սպորտուս» հենակետային քոլեջի ուսանողները և դասախոսները։ Ողջունենք նրանց։              

 ԾԱՓԱՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 Եվ հաջորդը ելույթ կունենա Արման Եղոյանը։ Համեցեք։

 Ա.ԵՂՈՅԱՆ

-ԱԺ հարգելի փոխնախագահ, քանի որ մենք երկխոսություն ունեցանք տիկին Վարդապետյանի հետ, և քանի որ ինձ մոտ դիտարկումներ մնացին, ես էլի պիտի անդրադառնամ պարոն Աղազարյանի գործին, բայց ոչ պարոն Աղազարյանին, այլ այդ օրինակի վրա ես կփորձեմ մի քանի դատողություն անել։

Տեսեք, տիկին Վարդապետյան, ես հասկացա ձեր մոտեցումը, երկու դրվագով մեղսագրվում է 2 առանձին հոդված, քանի որ մի դեպքում պարոն Աղազարյանը կամ որևէ այլ անձ, ըստ տրամաբանության, որևէ այլ պաշտոնյա օգտագործել է օրենքով սահմանված իր պաշտոնական լիազորությունը, նրան մեղսագրվել է կաշառք ստանալու հոդված։

Մյուս դեպքում, քանի որ օգտագործել է, ըստ մեղադրանքի, զանգը, որը կարող է օգտագործել յուրաքանչյուր քաղաքացի՝ անկախ նրանից, պաշտոնյա է, թե չէ, մեղսագրվել է մյուս հոդվածը՝ իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն օգտագործելը պաշտոնյայի նկատմամբ։ Այո, ֆորմալ առումով ամեն ինչ ճիշտ է, բայց 1-ին դեպքում հոդվածի սանկցիան ավելի ծանր է, համապատասխան մասերի դեպքում այնտեղ 7-ից 12 տարի է, 1-ինի դեպքում՝ 5-ից 10 տարի, և, փաստորեն, նախաքննակման մարմինն ընտրել է ավելի ծանր հոդվածը՝ հիմնավորելով դա նրանով, որ պաշտոնյան այդ գործողությունը կատարելիս օգտագործել է օրենքով սահմանված իր լիազորությունները, բայց հարցի բովանդակային կողմում տարբերությունը մեծ չի, քանի որ այդ լիազորությունը օգտագործելը չէր կարող ազդել ելքի վրա։ Ես չգիտեմ՝ սրա վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշում կա՞, թե՞ չէ, լավ կլինի, որ այս հարցն էլ դառնա քննարկման առարկա։ Այսինքն` երկու դեպքում, ըստ մեղադրանքի, պարոն Աղազարյանը նույն բանն է արել բովանդակային առումով։ Մարդն ունեցել է ինչ-որ հարց պետական մի կառույցի հետ, ինքը խոստացել է, ըստ մեղադրանքի, որոշակի գումարի դիմաց օգնել, մի դեպքում դա արել է զանգով, ըստ մեղադրանքի, մյուս դեպքով՝ գրությամբ։ Բովանդակությունը նույնն է այստեղ։ Ես օրենքի փիլիսոփայության տեսանկյունից չեմ հասկանում դրանք երկու տարբեր հոդվածներով նշելը, քանի որ, եթե գրությամբ գրելն ազդեր հարցի ելքի վրա, եթե գրությամբ պետական մարմնին դիմելը կանխորոշեր որոշում կայացնող մարմնի որոշման ելքը, ես կհասկանայի, որ օգտագործել է մի լծակ, որն ավելի զորեղ է և բխում է իր պաշտոնական լիազորություններից, քան իր անձնական հեղինակությունը կամ ընկերական կապերը, բայց այս դեպքում ստացվում է՝ Դատախազությունը կամ նախաքննական մարմինն առաջնորդվել է, ուղղակի, հարցի ֆորմալ կողմով։ Վերցրել է, ուղղակի, գրություն գրելը, այսինքն` այդ նույն տրամաբանությամբ ի՞նչ է ստացվում. այստեղ ամեն քառօրյայի չորեքշաբթի օրը լինում է հարց ու պատասխան, նախարարներին բանավոր հարց ուղղելու լիազորությունը էլի սահմանված է «ԱԺ կանոնակարգ» օրենքով, ստացվում է, եթե նույն գործողությունը, տեսեք, նույն, եթե մարդը, պատգամավորը հարց ու պատասխանի ժամանակ քաղաքացուց վերցրած գումարի դիմաց էդ հարցը բարձրացնի խոսափողով՝ դիմելով նախարարին գումարի դիմաց, դա դառնում է կաշառք ստանալ։ Նիստն ավարտվի, դուրս գա, միջանցքում նույն հարցով դիմի նախարարին, լրիվ նույն հարցով ու էլի գումարի դիմաց, դա դառնում է իրական կամ ենթադրյալ ազդեցություն օգտագործել, լրիվ տարբեր հոդվածներ, բայց գործողությունը նույնն է։ Եվ նախարարի պատասխանն էլ ենթադրաբար նույնը պիտի լինի, որովհետև դրանից շատ բան չի փոխվում, առավելևս գրության դեպքում։ Այստեղ կան տեսախցիկներ, կարող ենք ենթադրել, որ տեսախցիկները և հարցը հանրային բարձրացնելը կարող է հավելյալ ճնշում լինել նախարարի վրա, այնինչ գրության դեպքում դա էլ չկա։ Գրությունը գրություն է, կարող է ընթացք տրվել, կարող է չտրվել, ինչպես որ բանավոր խոսքին։

Այս իմ դիտարկման հետ համաձայն չե՞ք, կամ ունե՞ք ձեր մեկնաբանությունները այս նրբության վերաբերյալ։ Շնորհակալություն։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Վլադիմիր Վարդանյան։

 Վ.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Աժ հարգարժան փոխխոսնակ, հարգելի գործընկերներ, հիշեցնեմ, մենք քննարկում ենք այստեղ ԱԺ երկու պատգամավորների նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու հարցը։ Անընդհատ խոսում ենք անձեռնմխելիությունից զրկելու մասին, բայց խոսքը վերաբերում է, պարզապես, թույլ տալ օրենքով նախատեսված մարմնին, այն է` Դատախազությանը, հանրային քրեական հետապնդում հարուցել անձի նկատմամբ։ Խոսքը խափանման միջոցների մասին չի վերաբերում, խոսքը ազատության սահմանափակմանը չի վերաբերում, և դրա համար առանձին գլավոր դատախազը Սահմանադրությամբ նախատեսված կարգով պետք է գա և ստանա ԱԺ պատգամավորների համաձայնությունը։

Ընդհանրապես, անդրադառնանք անձեռնմխելիության կոնցեպտին։ Անձեռնմխելիությունը չի տրվում մեզ անձնական առավելություններ ստանալու համար։ Անձեռնմխելիությունների ամբողջ տեսությունը բոլոր մակարդակներներում՝ թե՛ ներպետական, թե՛ միջազգային իրավական, հանգում է հետևյալին՝ բխում է ֆունկցիոնալ անհրաժեշտությունից։ Ինչո՞ւ ԱԺ պատգամավորը պետք է ունենա անձեռնմխելիություն. որպեսզի կարողանա իրականացնել իր երդման համաձայն իր բնականոն գործունեությունը։ Այն որևիցե դեպքում չի կարող դիտարկվել որպես ինդուլգենցիա իրավախախտումներ անելու համար կամ քրեական պատասխանատվությունից խուսափելու համար։ Սա միանշանակ է։

Բոլորս հիշում ենք Ռոբերտ Քոչարյանի գործը, երբ, ըստ էության, պաշտպանական թիմի ամբողջ կոնցեպտը կառուցվել էր հետևյալի վրա բոլոր մակարդակներում, որ առկա է Սահմանադրությամբ ամրագրված անձեռնմխելիություն, հետևաբար՝ դատարաններն այս գործը չեն կարող քննել։

Որևիցե մեկը հարց չտվեց, էլի, լավ, ենթադրենք, այդ անձեռնմխելիությունը կա կամ չկա կամ կհաղթահարվի, լավ, ձեզ չի՞ հետաքրքրում, դուք այդ արարքը կատարե՞լ եք, թե՞ չէ, դուք չե՞ք ուզում արդարանալ ինքներդ ձեր առջև։ Անձեռնմխելիությունը դա մի ինստիտուտ չի, որի ներքո անձը կարող է թաքնվել, որովհետև, եթե ազատվում է պատասխանատվությունից կամ նրա նկատմամբ քրեական հետապնդում չի հարուցվում, որովհետև վերջինս ունի             անձեռնմխելիություն, հանրության մոտ մշտապես մնում է ի՞նչ. չփարատված կասկածներ՝ արդյո՞ք այդ մարդիկ կատարել են այդ արարքները, թե՞ ոչ։ Մի բան է, երբ դատարանն ասում է անձը մեղավոր չէ, մեկ բան է, երբ վարույթը կառչում է վաղեմության ժամկետներն անցնելու կամ անձեռնմխելիության պատճառով, որովհետև տվյալ պարագայում դու չունես վերջնական պատասխանը։

Չգիտեմ, պարոն Աղազարյանը և պարոն Մարգարյանը, իրենք պետք է որոշեն, թե որ ճանապարհով իրենք պետք է գնան։ Օրինակ` իմ կարծիքով, պատգամավորն ինքը պետք է ասի՝ արդյոք իրեն անհրաժեշտ է անձեռնմխելիությունն այդ պարագայում, թե ինքը պետք է ասի՝ գիտեք ինչ կա, այստեղ ես քրեական գործ չեմ տեսնում ընդհանրապես, հետևաբար, ես ուզում եմ, որ ինքս գնամ և դատարանում ապացուցեմ իմ անմեղությունը, որովհետև ես բացարձակապես համաձայն չեմ հիմնավորումների հետ։

Գիտեք, իրավական պետությունում գլխավոր դատախազը պարտավոր է քրեական օրենսդրությամբ նախատեսված արարքի վերաբերյալ համապատասխան հաղորդում ունենալու պարագայում, իր սահմանադրական լիազորությունների շրջանակներում գալ ԱԺ և հայցել ԱԺ-ի համաձայնությունը։ Սա իրավական պետության բաղադրատարր է, առանց սրա հնարավոր չէ, այլ եղանակներում գլխավոր դատախազը պետք է ենթարկվի պատասխանատվության։

Միաժամանակ, պետք է ասեմ հետևյալը. գիտեք, որ ԱԺ գալուց, տիկին գլխավոր դատախազ, իրոք, պետք է գալ այնպիսի գործերով, որոնք իրենցից պողպատե ապացույցներ ներկայացնող գործեր են ներկայացնում, որոնք ունեն դատական հեռանկար։ Ո՛չ ես, ո՛չ իմ գործընկերները, ո՛չ դուք, ո՛չ որևիցե մեկը, ո՛չ, նամավանդ, պարոն Աղազարյանը կամ Մարգարյանը համոզված չեն, որ այստեղ առկա է կամ բացակայում է դատական հեռանկարը, բայց այդ համոզմունքը մեզ մոտ պետք է ձևավորվի։ Սա շատ կարևոր է։ Այդ համոզմունքը պետք է ձևավորվի նաև այն պարզ պատճառով, որովհետև, ի վերջո, ուզենք, թե չուզենք, դատավորները, որոնք քննելու են այս գործը, անդրադառնալու են այս լսումներին։ Դատավորն առաջնորդվում է օրենքով և սեփական համոզմամբ։ Ենթադրում է, որ այս քննարկումներից հետո ավելի շատ պատասխաններ պետք է ունենան մեր գործընկերները, քան հարցեր, որովհետև, եթե հարցականներն ավելի շատ են լինում, քան պատասխանները, շատ դժվար է լինում գնալ առաջ։

Չեմ կարող չանդրադառնալ պարոն Տարոն Մարգարյանի բացակայությանը, ես համարում եմ դա ոչ այնքան ընդունելի, թեկուզ դատավարական կամ ռազմավարական կամ մարտավարական ստրատեգիա, երբ դու ունես հնարավորություն ԱԺ ամբիոնում հանրության առջև ներկայացնես քո նկատմամբ ներկայացված մեղադրանքները և պաշտպանվես դրանցից, և դու, պարզապես, անտեսում ես կամ զրկում ես ինքդ քեզ այդ հնարավորությունից՝ ասելով, որ սա քաղաքական հետապնդում է։ Եթե այդպիսի «մտավախություններ» ունեիք, գայիք և ասեիք, որովհետև, ի վերջո, ԱԺ-ն պետք է դիրքորոշում ձևավորի այդ հարցի վերաբերյալ։

Ես շատ լավ հասկանում եմ Գլխավոր դատախազությանը։ Մեզ մոտ ոչ մի օր չի անցնում առանց հանրության կողմից հնչած մեղադրանքի։ Ոչ ոք այս ընթացքում պատասխանատվության չենթարկվեց, սաղ, ով ինչ թալանել ա, վայելում է, պետությանը ոչ մի կոպեկ չի վերադարձվել, որևիցե գործով ոչ մի ավարտ չկա, այսօր բռնում են, վաղը բաց են թողնում և այլն։ Այո, սա այն խնդիրներն են, որոնց մասին մենք անընդհատ խոսում ենք։ Հասկանալի է, որ Դատախազությունը և իրավապահ մարմինները պետք է անեն ամեն ինչ, որպեսզի մենք կարողանանք ունենանք արդյունավետ արդարադատության իրականացման հնարավորություն, բայց չեմ կարող չանդրադառնալ նաև մեկ այլ կարևոր էլեմենտի։

Ժղովրդավարությունը ժամանակակից հասարակությունում սոսկ ժողովրդավարությունը չի, այն ժողովրդավարությունն է՝ գումարած մարդու իրավունքների պաշտպանությունը, և գումարած, նախ և առաջ, իրավունքի գերակայության ապահովումը։ Իրավունքի գերակայության ապահովումը շատ դեպքերում ստիպում է մեզ տալ բարդ հարցեր մեր գործընկերներին, տալ բարդ հարցեր գլխավոր դատախազին, որովհետև, եթե մենք չապահովենք իրավունքի գերակայությունը, եթե մենք չունենանք համոզմունք, որ բոլոր այն անձինք, ովքեր հայտնվել են քրեակատարողական հիմնարկներում, հայտնվել են այնտեղ, որովհետև վերջիններս կատարել են քրեորեն պատժելի արարքներ, մենք չենք ունենա հնարավորություն կամ առավելություն՝ հայտարարելու, որ մենք ունենք իրավունքի գերակայության վրա հիմնված ժողովրդավարական պետություն։

Հարգելի գործընկերներ, այսօրվա քննարկումները, իհարկե, հաճելի չէ, ինձ թվում է, որևիցե մեկիս համար, որովհետև խոսքը վերաբերում է ՀՀ ժողովրդի կողմից առաջնային մանդատ ստացած երկու անձի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն, բայց սա ժողովրդավարական գործընթացի բաղկացուցիչ մասն է, առանց որի մենք չենք կարող շարժվել առաջ։ Մենք բոլորս գտնվում ենք երդման ներքո, մենք պարտավոր ենք առաջնորդվել օրենքով, մենք պարտավոր ենք առաջնորդվել Սահմանադրությամբ, մենք պարտավոր ենք առաջնորդվել սեփական համոզմամբ և մենք բոլորս պարտավոր ենք առաջնորդվել սեփական խղճով, և միայն այս բոլոր էլեմենտների հանրագումարը կարող է տա այն պատասխանները, որոնք անհրաժեշտ են մեզ, անհրաժեշտ են մեր գործընկերներին և անհրաժեշտ են ՀՀ քաղաքացիներին։ Շնորհակալություն։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության անունից ելույթ կունենա խմբակցության ղեկավար Հայկ Կոնջորյանը։

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-ԱԺ հարգարժան փոխխոսնակ, հարգելի գործընկերներ, ես նորից չեմ անդրադառնա կոնկրետ գործի դրվագներին, ավելի լայն քաղաքական համատեքստին կանդրադառնամ։

Տարոն Մարգարյանի պարագայում, քննարկվող հարցի, մի կողմից տարօրինակ, մյուս կողմից էլ ամենևին ոչ տարօրինակ այն հանգամանքը, որ ընդդիմությունը ընդհանրապես ներկա չէ։ Ոչ միայն Տարոն Մարգարյանը ներկա չէ իր վերաբերյալ հարցի քննարկմանը, այլ ընդդիմությունը ընդհանրապես ներկա չի այս քննարկմանը։ Կարելի է ենթադրել, որ ընդդիմությունը երես չունի, որ գա և մասնակցի մի քննարկման, որտեղ խոսվում է այն մասին, որ իրենք, ըստ էության, մանկապարտեզներ են սեփականաշնորհել, դպրոցի տարածքներ են ձևափոխել, և դրանք այսօր դատական այս գործերի մեջ են հայտնվել, բայց դա, իհարկե, կլիներ շատ մեծ կոմպլիմենտ ընդդիմությանը` մտածելու համար, որ նրանք երես չունեն, ինչը նշանակում է, որ ամոթ ունեն և դրա համար չեն եկել։ Քաղաքական համատեքստը սրա ո՞րն ա։ Մենք մանկապարտեզ և դպրոց ենք կառուցում։ Մենք ասում ենք, որ Հայաստանում պիտի մինչև 2026 թվականը մեր առջև խնդիր ենք դրել կառուցել 300 դպրոց, 500 մանկապարտեզ։ Իրենք մանկապարտեզ և դպրոցներ են գողացել և սեփականաշնորհել։

Սա երկու բևեռային աշխարահայացքի մասին է խոսում։ Երբ դու մանկապարտեզ ես կառուցում, դու այդ երկրի հետ ապագա ես կապում, դու ուզում ես, որ այդտեղ երեխաներ ծնվեն, մանկապարտեզներում երեխաներ այցելեն, դպրոցներում երեխաներ սովորեն։ Դու ուզում ես, որ սերունդ մեծանա քո երկրում, դու քո երկրի հետ ապագա ես կառուցում։ Երբ դու մանկապարտեզ ես քանդում, մանկապարտեզ ես սեփականաշնորհում, դպրոց ես մասնավորեցնում, երբ դու կրթական օջախը տանում սարքում ես, չգիտեմ, ժամանցի վայր, բիլիարդանոց և այլն, դու էդ երկրի հետ ապագա չես կառուցում, դա քո հայրենիքը չի։ Քո հայրենիքն ուրիշ տեղ ա, ուրիշ տեղ ա, այնտեղ, որտեղ քո թալանած փողերը օվշորներում պիտի հանգրվանեն, այդտեղ ա քո հայրենիքը։ Հենց սա էլի գալիս կանգնում ա իրական Հայաստանի գաղափարախոսության վրա։ Երբ մարդիկ մանկապարտեզ են գողացել, այսօր մեզ քամահրում են, խաչակրած արշավանք են կազմակերպել ակադեմիական քաղաքի դեմ։ Բա, իրենք ո՞նց դա կհասկանան, ակադեմիական քաղաք ա, բա, մի հատ փոքրիկ ակադեմիական քաղաք լիներ, մասնավորեցնեին, իրար մեջ բաժանեին, տանեին, սարքեին բիլիարդանոցներ, և, չգիտեմ, ասենք, ժամանցի վայրեր։ Իրենց... լրիվ ուրիշ աշխարհայացքի մասին ա խոսքը, և սա էլ ա քաղաքական, ու դրա համար էլ չեն եկել։ Ի՞նչ, գային, ասեին` մանկապարտեզ ենք սեփականաշնորհել և դուք այսօր մեզ քաղաքական հետապնդման եք ենթարկում, չէ՞։

Նորից ստիպված եմ խոսել այսօրվա իրողությունների և այսօր նաև ՏԻՄ ընտրությունների մասին։ Ես իմ նախորդ ելույթում արդեն խոսեցի ՏԻՄ ընտրությունների մասին և այդ ելույթիցս հետո իմացա, որ Գյումրիի ՏԻՄ ընտրություններում արդեն Հակակոռուպցիոն կոմիտեն տարածել է հաղորդագրություն, որ, այսպես կոչված, ընդդիմադիր ուժերից որոշներն ընտրակաշառք են արդեն բաժանել, և արդեն իրավապահները գործողություններ են անում։ Ինչի՞ մասին ա։

Ես երեկ նորից ասել եմ, Գյումրու և ՏԻՄ ընտրությունները, այսպես կոչված, ընդդիմության կողմից Հայաստանում իշխանությունը բռնազավթելու հերթական ցատկահարթակն ա։ Այդ մարդիկ ի՞նչ են ուզում անեն, իրենք մի ձև գիտեն, մի լեզու գիտեն, մի ճանապարհ գիտեն՝ ընտրակաշառք, ընտրակեղծիք, ահաբեկում, հայհոյանք ընտրողներին, ինչը, որ տեսնում ենք այս քանի օրը։ Այսօր արդեն ընտրակաշառքի մասին կոնկրետ հայտարարություն, կոնկրետ իրավապահների գործողություն, սա ի՞նչ է նշանակում, ժողովուրդ ջան։ Սա նշանակում է, որ այս մարդիկ էլի ուզում են Գյումրիում, օրինակ, գալ իշխանության, որ շարունակեն ձեր մանկապարտեզները սեփականաշնորհել, որ շարունակեն ձեր էրեխեքի դպրոցները մասնավորեցնել, որ շարունակեն ձեզ թալանել, կողոպտել, բա, էդ ա, դրա մասին ա խոսքը։ Բա, որ ասում ենք այս ամեն ինչը հիմնված ա գողապետության տրամաբանության վրա, որ ուզում են գողապետության բանը օգտագործել՝ նորից իշխանությունը վերազավթելու համար, բա, էդ ենք ասում։ Բա, գողապետության կարևոր օղակը նաև քվեի գողությունն ա։ Բա, այսօրվա ընտրակաշառքի փորձը, որը հայտնաբերվել ա, դա էլ ա գողապետություն, դա էլ են ուզել գողանան։ Բա, մի օր գողանում են քվեդ, մյուս օրն էլ գողանում են երեխուդ մանկապարտեզը, հաջորդ օրը գողանում են զավակիդ համար նախատեսված զինվորական հանդերձանքը։ Բա, զորամասը… բա, մեկը մանկապարտեզ ա սեփականաշնորհել կամ վաճառել, էն մյուսը զորամաս ա վաճառել ժամանակին։ Բա, սրա մասին ա խոսքը։ Եվ այս ամեն ինչն ունի լայն քաղաքական համատեքստ։ Իմ համար ավելի կարևոր է այդ քաղաքական համատեքստը, որովհետև արդարադատության իրականացման առաքելությունը իրավապահ համակարգինն է։

Մենք խորհրդարան ենք, մենք ժողովրդի իշխանության ներկայացուցիչներն ենք, այստեղ ամփոփված է ժողովրդի կամքը, մենք պիտի խոսենք այս բոլոր գործընթացների քաղաքական համատեքստի մասին, թե ինչի վրա է կառուցված, ի վերջո, իշխանությունը։ Մեր իշխանությունը կառուցված է ժողովրդի կամքի վրա, այս մարդկանց իշխանությունը կառուցված է եղել գողացված մանկապարտեզների, դպրոցների, գողացված քվեների և մնացածի վրա։ Այս վերջին ճակատամարտը, որ իրենք դուրս են եկել տարբեր տեղերում, հենց սրա մասին ա, ժողովուրդ։ Խի՞ են իրենք իրական Հայաստանի գաղափարախոսության դեմ պայքարում, որովհետև դա իրենց համար իրական չի, իրենց համար իրականը այն է, ինչը կարող են մասնավորեցնեն, իրականն այն մանկապարտեզն է եղել, դպրոցն է եղել, իրականն այն ապօրինի գույքն է եղել, որ իրենք ձեռք են բերել, նյութականն է եղել, իսկ Հայաստանի մասին գաղափարը նյութական չի իրենց համար։

Սահմանազատված սահմանն իրենց համար նյութական չի, որովհետև իրենք դրա մեջ քյար չունեն, դրա համար շրջաբերականներ էլ ունեն, այս էլ ունեն, այն էլ ունեն, որպեսզի թույլ չտան դա։ Հենց սրա մասին է խոսքը, և այսօր իրենց բացակայությունը նաև ապացուցում է հենց այն, որ իրենք քաղաքականապես դատարկ են, սնանկ են, քաղաքական դինոզավրեր են, որոնք վերակենդանանալու ոչ մի օրինական շանս չունեն այս երկրում։ Դրա համար էլի փորձում են դիմել ապօրինի հնարավորություններին, և Գյումրիում, ես հույս ունեմ, թե՛ Գյումրիում, թե՛ Փարաքարում ՀՀ քաղաքացիները կգնան քվեարկության և իրենց գնահատականը կտան ոչ թե, պարզապես, քաղաքային խնդիրներին, իրենք իրենց գնահատականը, իրենց քվեարկությունը կանեն Հայաստանի մասին մտածելով, որովհետև այդ մի քվեն, որը կարող է թվա, որ ընդամենը մի քվե է, լուծում է հարյուր հազարավորների, միլիոնների կյանքի խնդիրը։ Ես վստահ եմ, որ մեր քաղաքացիները ճիշտ ընտիրություն են կատարելու։ Շնորհակալություն։

 Ռ.ՌՈՒԲԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։