ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Բարև ձեզ, հարգելի պատգամավորներ, խնդրում եմ տեղադրել քարտերը և նախապատրաստվել գրանցման: Գրանցում: Գրանցվել է 75 պատգամավոր, քվորում ունենք, կարող ենք սկսել։ Հարգելի պատգամավորներ, անդրադառնալով Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի ընտրությանը, հիշեցնեմ, որ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 145-րդ հոդվածի 10-րդ մասի համաձայն՝ Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամն ընտրվում է գաղտնի քվեարկությամբ՝ պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ: Այժմ ձայնը տրվում է հաշվիչ հանձնախմբի նախագահ Նարեկ Բաբայանին՝ քվեարկության կարգը, տեղը և ժամը ներկայացնելու համար: Պարոն Բաբայան, համեցեք:

 Ն.ԲԱԲԱՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Մեծարգո պարոն նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի թափուր տեղի համար կատարվող քվեարկությունը տեղի կունենա ժամը 10:30-11:00 ընկած ժամանակահատվածում, մշտական վայրում՝ դահլիճում կից գտնվող նախասրահում: Քվեաթերթիկն ունի մշտական ձևը՝ թեկնածուի անուն-ազգանունը, «Կողմ եմ», «Դեմ եմ» համապատասխան վանդակները: Կրկնում եմ՝ կսկսենք ժամը 10:30: Շնորհակալություն:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն Բաբայան: Հարգելի գործընկերներ, հիմա տեղի կունենան քվեարկությունները, խնդրում եմ ուշադիր լինել:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» և կից ներկայացված ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 57

Դեմ՝ 8

Ձեռնպահ՝ 18

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 58

Դեմ՝ 21

Ձեռնպահ՝ 5

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հայաստանի Հանրապետության ու Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի միջև 2016 թվականի մայիսի 11-ին ստորագրված «Գյումրու քաղաքային ճանապարհներ» վարկային համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելու մասին» թիվ 2 համաձայնագիրը վավերացնելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 62

Դեմ՝ 1

Ձեռնպահ՝ 25

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» և կից ներկայացված ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 29

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» և ««Ավիացիայի մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 29

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 19

Ձեռնպահ՝ 10

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքում լրացում և փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 24

Ձեռնպահ՝ 5

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու մասին» և կից ներկայացված ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 59

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 29

Որոշումն ընդունվել է: Պարոն Եղոյանի ձայնը նույնպես հաշվառեք: Ինչ-որ լավ չի աշխատում ձեր համակարգը, ընդհանուր:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Գնահատման գործունեության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 29

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Գրադարանների և գրադարանային գործի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 29

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություն կատարելու մասին» և «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթը երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 1

Ձեռնպահ՝ 28

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 28

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Ռազմարդյունաբերական համալիրի մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 84

Դեմ՝ 0

Ձեռնպահ՝ 5

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Բուսասանիտարիայի մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և կից ներկայացված ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 61

Դեմ՝ 5

Ձեռնպահ՝ 24

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում Կառավարության կողմից ներկայացված՝ ««Հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 60

Դեմ՝ 5

Ձեռնպահ՝ 23

Որոշումն ընդունվել է:

Քվեարկության է դրվում ««Բռնի տեղահանված և Հայաստանի Հանրապետություն տեղափոխված…

Խնդրեմ, վարման կարգով՝ Հայկ Կոնջորյան:

 Հ.ԿՈՆՋՈՐՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, ինչպես գիտեք, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը և կառավարող խմբակցությունն առաջին իսկ օրվանից բազմաթիվ ծրագրեր է իրականացրել և մի շարք օրենսդրական կարգավորումներ է ներդրել Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների կենսագործունեության պայմանների ապահովման, սոցիալական աջակցության, բնակարանային ապահովության և մի շարք այլ ծրագրերի ուղղությամբ. և դրանք շարունակվում են, և մեր հանրությունը դա ամենօրյա ռեժիմով տեսել է և ականատես է եղել դրան, և մենք կարծում ենք, որ խորհրդարանական ընդդիմությունն իր պատգամավորական գործառույթների շրջանակներում օժտված է բոլոր լիազորություններով և լծակներով, որպեսզի անի հարցադրումներ, հարցապնդումներ և փորձի գտնել այն բոլոր փաստերը կամ տեղեկությունները, որոնք մտահոգում են իրենց՝ այս գործընթացների հետ կապված: Մենք էլ, որպես կառավարող մեծամասնություն, պատրաստ ենք աշխատելու խորհրդարանական ընդդիմության հետ բոլոր ֆորմատներում, այդ թվում նաև հանձնաժողովներում համատեղ աշխատանքի ֆորմատում, այդ թվում նաև, ինչո՞ւ չէ, աշխատանքային խմբեր ստեղծելով, եթե դրա անհրաժեշտությունը լինի: Ի վերջո, խորհրդարանական ընդդիմությունը կարող է հարցապնդում ներկայացնել Կառավարությանը: Այսինքն՝ կան բազմաթիվ գործիքներ, որոնցով խորհրդարանական ընդդիմությունը և պատգամավորները կարող են իրենց հուզող հարցերի պատասխաններն ստանալ: Երեկ լսելով հիմնական զեկուցողին, մենք չտեսանք փաստարկված հիմնավորում, թե ինչու է պետք այս հարցերի, եթե իրենք ունեն նման հարցեր, դրանց պատասխաններն ստանալ հենց քննիչ հանձնաժողովի ստեղծմամբ: Հիմնավորումները մեզ համար բավականաչափ փաստարկված չէին, հետևաբար՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունը դեմ է քվեարկելու այս նախագծին:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Արծվիկ Մինասյան:

 Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Սիրելի հայրենակիցներ, սիրելի Արցախցիներ, Հայաստանցիներ, սփյուռքի հարգելի և սիրելի հայրենակիցներ. այն, ինչ մենք լսեցինք հիմա քաղաքական մեծամասնության կողմից, ընդամենը, փորձ է՝ հրաժարվելու սահմանադրական պարտականությունների կատարումից: Ես ուզում եմ հիշեցնել, որ քննիչ հանձնաժողովի կարևոր առաքելություններից մեկը հենց հանդիսանում է պառլամենտի վերահսկողական գործառույթի իրականացումը, և եթե երեկ բավարար չափով հիմնավորումներ չեք լսել, դա չի նշանակում, որ փաստարկված չէ այն, որ նաև հսկայական միջոցներ, այդ թվում՝ սփյուռքից և նաև միջազգային կազմակերպություններից հատկացվել են Արցախի ժողովրդի կենսապայմանների բարելավման համար, և պառլամենտն ունի և պարտավոր է իրականացնել արդյունավետ վերահսկողություն, այս հանձնաժողովի կարևոր առաքելություններից մեկը պետք է լիներ:

Հիմա, եթե դուք չեք մասնակցելու, նշանակում է, որ դուք տորպեդահարում եք և հրաժարվում եք սահմանադրական ձեր պարտականություններից: Մինչև քվեարկությունը 20 րոպե ընդմիջում ենք առաջարկում:            

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-20 րոպե ընդմիջում, հարգելի պատգամավորներ:

ԸՆԴՄԻՋՈՒՄ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, ընդմիջումն ավարտվեց, կարող ենք շարունակել քվեարկությունը:

Քվեարկության է դրվում «Բռնի տեղահանված և Հայաստանի Հանրապետություն տեղափոխված Արցախի Հանրապետության ժողովրդի կենսագործունեության կազմակերպման պայմանների ուսումնասիրությունն իրականացնող քննիչ հանձնաժողովի անդամների թիվը սահմանելու մասին» Ազգային ժողովի որոշման նախագիծն ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

Կողմ՝ 28

Դեմ՝ 56

Ձեռնպահ՝ 0

Որոշումը չի ընդունվել:

Հարգելի գործընկերներ, քվեարկություններն ավարտվեցին: Հավելյալ կոչնակով կտեղեկացնեմ ձեզ, որպեսզի ծանոթանանք քվեարկության արդյունքներին, իսկ նիստի շարունակությունը կլինի 16:30-ին՝ Կառավարության հետ հարց ու պատասխանի ֆորմատով:

ԸՆԴՄԻՋՈՒՄ ԳԱՂՏՆԻ ՔՎԵԱՐԿՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարգելի գործընկերներ, ձայնը տրվում է հաշվիչ հանձնախմբի նախագահ Նարեկ Բաբայանին՝ քվեարկության արդյունքները հայտարարելու համար: Պարոն Բաբայան, խնդրեմ, համեցեք:

Ն.ԲԱԲԱՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Մեծարգո պարոն նախագահ, հարգելի գործընկերներ, Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովը Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամի թափուր տեղի համար առաջարկել է Լևոն Սահակյանի թեկնածությունը: Ազգային ժողովի 107 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 60-ը: Բացելով գաղտնի քվեարկության քվեատուփը, հաշվիչ հանձնախումբը պարզեց, որ քվեատուփում առկա է 60 քվեաթերթիկ: Անվավեր քվեաթերթիկներ չեն եղել: Ձայները բաշխվել են հետևյալ կերպ. Լևոն Սահակյան՝ կողմ 60, դեմ 0:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Որոշումն ընդունվել է: Շնորհավորում ենք պարոն Սահակյանին:

 ԾԱՓԱՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հարգելի գործընկերներ, կհանդիպենք 16:30-ին՝ Կառավարության հետ հարց ու պատասխանին:

ՆԱԽԱԳԱՀՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԱԼԵՆ ՍԻՄՈՆՅԱՆԸ

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարգելի պատգամավորներ, «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ սահմանադրական օրենքի 120-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր հերթական նիստերի չորեքշաբթի օրվա վերջին հիմնական նիստում Կառավարության անդամները պատասխանում են պատգամավորների բանավոր հարցերին։ Հարցերից յուրաքանչյուրը պետք է վերաբերի Կառավարության մեկ անդամի իրավասությանը վերապահվող ոլորտին։ Հերթագրված, սակայն դահլիճից բացակայող պատգամավորը զրկվում է տվյալ հարցի քննարկման ընթացքում հարց տալու իրավունքից։ Նիստն ավարտվում է հերթագրված վերջին պատգամավորի հարցին պատասխանելուց հետո։ Հարցերը տրվում են ըստ հերթագրման հաջորդականության։ Խնդրում եմ նախապատրաստվել հերթագրման։ Հերթագրում։

Մինչ մեր հարգելի պատգամավորները հերթագրվում են, ասեմ, որ այսօր՝ հոկտեմբերի 2-ին, «Բաց դռներ» ծրագրի շրջանակներում Ազգային ժողով են այցելել Լոռու մարզի Վարդաբլուրի միջնակարգ դպրոցի աշակերտները և ուսուցիչները, որոնց ողջունում ենք։

ԾԱՓԱՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Արթուր Խաչատրյան։ Համեցեք, պարոն Խաչատրյան։

 Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

-Հարցս ուղղում եմ Կառավարության ղեկավարին։ Պարոն Փաշինյան, երբ ձեր Կառավարությունը նոր էր ձևավորվել, դուք խոստանում էիք որևէ հարց ժողովրդի թիկունքի հետևում չլուծել և ցանկացած հարց քննարկել ժողովրդի հետ։ Հիմա Հայաստանը և Ադրբեջանը մի գործընթաց են սկսել, որը դուք կոչում եք խաղաղության գործընթաց, կոչ եք անում Ադրբեջանին շրջանառվող փաստաթղթից, որը գաղտնի է պահվում ընդդիմությունից և հասարակությունից, էդ փաստաթղթից ծաղկաքաղ անել և էդ փաստաթուղթն ստորագրել։ Ճիշտ չէ՞ր լինի նախապես համաձայնեցված հոդվածներն այդ 13 ներկայացնել հասարակությանը, պարզել, թե արդյո՞ք հասարակությունը համաձայն է այդ պայմաններով թղթի ստորագրմանը, որը, կրկնում եմ՝ դուք կոչում եք խաղաղության պայմանագիր և հետո նոր Ադրբեջանի հետ այդ թուղթն ստորագրել։ Եվ կխնդրեի, օգտվելով առիթից, այդ 13 կետերի բովանդակությունը գոնե հիմա ներկայացնել։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ հարցի համար, պարոն Խաչատրյան։ Իրականում այն բովանդակությունը, որը մենք առաջարկել ենք, այդ բովանդակությունը հանրության համար պարզ, հասկանալի և բացահայտված է, որովհետև այդ կետերին ես անդրադարձել եմ տարբեր առիթներով՝ ասուլիսներում, ելույթներում, հարց ու պատասխաններում։ Եթե գաղտնիքի մասին եք խոսում, էստեղ գաղտնիքի խնդիր չկա, զուտ դիվանագիտական կոռեկտության հարց կա, որ ես չեմ կարող հիմա պահել էդ թուղթը, ասել՝ այ, առաջին կետում էս է գրված, երկրորդ կետում էս է գրված, երրորդ կետում էս է գրված, էդտեղ գաղտնիքի հարց չէ, էդտեղ դիվանագիտական կոռեկտության հարց է, որ աշխատանքային փաստաթուղթ է, որը, ըստ էության, եթե երկրորդ կողմի հետ աշխատում ես, էդ նշանակում է, որ, առնվազն, էդ թուղթը երկրորդ շահառու էլ ունի և միակողմանի էդպիսի բան անելը, պարզապես, կոռեկտ չէ։

Իսկ մնացած մասերում՝ իմ վերջին ասուլիսում, ՄԱԿ-ի ամբիոնից ունեցած ելույթում, այստեղից ելույթում ամեն ինչը, ըստ էության, հրապարակել ենք՝ դիվանագիտական հարաբերություների հաստատման մասին է էդտեղ խոսք գնում, խաղաղության պայմանագրի իրականացման ընթացքը մոնիտորինգի ենթարկող երկկողմ հանձնաժողովի մասին է խոսք գնում, փոխադարձաբար միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու և տարածքային պահանջներ չունենալու մասին է խոսք գնում և այլն և էդպես շարունակ։ Այսինքն՝ ըստ էության, էդ խաղաղության պայմանագրի նախագծի մեջ, էսպես ասած, միջազգային դիվանագիտական պրակտիկայից անհայտ որևէ բան չկա։ Եվ, հետևաբար՝ հիմա ես էլի կարող եմ ասել, որ, ըստ էության, ամբողջ բովանդակությունը, առնվազն հայեցակարգային մակարդակով, որը ճշգրիտ արտահայտում է տեքստային մակարդակը, ժողովրդի համար բացահայտված է։

Հիմա՝ ժողովրդի հետ քննարկումների մասին. ես անընդհատ տարբեր մարզեր եմ այցելում, անընդհատ տարբեր ֆորմատներով հանդիպումներ եմ ունենում, անընդհատ քննարկումներ եմ ունենում և էդ քննարկումների առանցքային թեմաներից մեկը խաղաղության գործընթացն է և քննարկում ասածն էլ ուրիշ ո՞նց եք պատկերացնում։ Բա, ասուլիսը, հրապարակային մի քանի ժամ հարցերին պատասխանելն ի՞նչ է, եթե ոչ ժողովրդի հետ քննարկում։ ՄԱԿ-ի ամբիոնից ելույթ ենք ունենում, դա զուգահեռ թարգմանվում է և մեր հարթակներում հեռարձակվում է, բա, դա ի՞նչ է, եթե ոչ ժողովրդի հետ քննարկում։ Տասնյակ հանդիպումներ տասնյակ բնակավայրերում, բա դա ի՞նչ է, եթե ոչ ժողովրդի հետ քննարկում։ Այսինքն՝ հաստատում եմ ձեր ասածը և ասում եմ, որ դա իրականացվում է։

  Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Ա.ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

-Պարոն Փաշինյան, խիստ տարակուսած եմ, որ կոռեկտության մասին եք խոսում էն մարդու մասին, ով կոռեկտ չէ ո՛չ մեր ժողովրդի հանդեպ, ո՛չ անձամբ ձեր հանդեպ: Ի՞նչ կոռեկտություն։ Եթե դիվանագիտական կոռեկտության մասին եք խոսում, հիշեցնեմ, որ 2020 թվականի հունվարին Կապանում դուք, օրինակ՝ գաղտնազերծեցիք, այսպես կոչված, կրակովյան սևագիրը, Ալիևն իր հերթին, կոռեկտությունը խախտելով, գաղտնազերծեց Դուշանբեի ձեր և իր պայմանավորվածությունները, որին դուք ասացիք՝ եթե դուք անցնում եք գաղտնի ինֆորմացիան հրապարակելու քաղաքականությանը, ես էլ նենց բաներ կասեմ, որ Ադրբեջանը կցնցվի ներսից ու չասացիք, թե ինչու չասացիք՝ այլ հարց է։ Հիմա, մի կողմից ասում եք՝ կոռեկտ չէ, մյուս կողմից ասում եք՝ դե, ամեն ինչ արդեն ասել եմ։ Սատանան մանրուքների մեջ է և, հավանաբար, էդ մանրուքներն են, որ բերում են խոչընդոտի, մանրուքները՝ չակերտիվ, էդ թուղթը չի ստորագրվի։ Իսկ եթե իմ կարծիքն եք հարցնում, թե ինչպես եմ դա պատկերացնում, պատկերացնում եմ 13 կետերի հստակ հրապարակում և անհրաժեշտության դեպքում նույնիսկ հանրաքվեի այդ հարցը հանել, որովհետև կոնցեպտուալ մակարդակը մի բան է, թուղթ ու գրիչով, թղթի վրա գրված ստորագրվելիք փաստաթուղթն ուրիշ բան է։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Խաչատրյան, դուք շատ լավ գիտեք, որ 13 հոդվածների հրապարակումը, նախ՝ 13 չէ, ավելի թվով հոդվածների հրապարակումն այն կողմին, որը չի ուզում ստորագրել խաղաղության պայմանագիրը, առիթ կտա՝ ասելու, որ խախտված են դիվանագիտական էթիկայի բոլոր նորմերը, հետևաբար… Եվ այլն և էդպես շարունակ։

Էդ որ ասում եք՝ ոչ կոռեկտ են մեր նկատմամբ, էդ ոչ կոռեկտությունը նպատակ ունի՝ մեզ հավասարակշռությունից հանել։ Էդ ոչ կոռեկտությունը նպատակ ունի մեր գործողությունները դնել իրենց տրամաբանության և իրենց նպատակադրումների ռելսերի վրա։ Այսինքն՝ մենք պետք է էստեղ… Կներեք, անձնական հարց չէ, սա պետական անվտանգային հարց է, և մենք առաջնորդվում ենք էդ տրամաբանությամբ։

Ինչ վերաբերում է բովանդակության հրապարակմանը. բովանդակությունը հրապարակված է ամ-բող-ջա-պես։ Եվ էլ չեմ ասում, որ նույն տեմպով քննարկում ենք սահմանազատման գործընթացը։ Սահմանազատման կանոնակարգը հրապարակվե՞ց. հրապարակվեց, գնա՞ց Սահմանադրական դատարան. գնաց Սահմանադրական դատարան, Սահմանադրական դատարանը որոշում կայացրե՞ց. կայացրեց, կգա՞ Ազգային ժողով. կգա Ազգային ժողով, էն ժամանակ արդեն հնարավորություն կունենաք, այսինքն՝ պետական ինստիտուցիոնալ մակարդակում միշտ էլ կա բուֆերներ դնելու և ժողովրդի համար անցանկալի զարգացումները կանխելու հնարավորությունը։ Էնպես որ, ժողովրդի հետ քննարկումը չի նշանակում, որ նաև ժողովրդի տված մանդատը պիտի դնենք մի կողմ և մեր բեռը մեր ուսերից դնենք ժողովրդի վրա։ Ժողովուրդը դրել է պատասխանատվությունը մեզ վրա, մենք պետք է էդ պատասխանատվությունը կրենք, իհարկե, իրեն պատշաճ տեղյակ պահելով։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն վարչապետ։ Արծվիկ Մինասյան, համեցեք։

  Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Նախ՝ արձանագրեմ, որ ժողովուրդը մանդատ չի տվել՝ Հայաստանի տարածքները հանձնելու, բայց, պարոն Փաշինյան, քանի որ ասացիք, որ գաղտնիք չկա, ավելին, բովանդակությունը հրապարակված է, էդ դեպքում անհասկանալի է, թե ինչո՞վ է պայմանավորված արգելքը, որ ընդդիմադիր պատգամավորներին, ուղղակի, արգելվում է այդ փաստաթղթին ծանոթանալ։ Ի դեպ՝ հիմա դատական հայց է պատրաստվում էդ մասով։

Բայց անցնեմ իմ հարցին. կանոնակարգը, որը հավանության է արժանացել Կառավարության օգոստոսի 30-ի նիստում, որպես հիմնավորում նշում է, որ պետական սահմանի սահմանազատման աշխատանքների իրականացման իրավական հիմքերի ստեղծման ապահովման համար է անհրաժեշտ այս կանոնակարգի վավերացումը։ Այս նախադասությունից հետո հարց է առաջանում. ի՞նչ իրավական հիմքով էին 2020-2021 թվականներին Սյունիքի մարզում, մասնավորապես, Շուռնուխում հանձնվում Հայաստանի Հանրապետության իրավազորության ներքո գտնվող տարածքները, որոնք հաստատվում էին նաև կադաստրային վկայականերով, որոնք ունեին քաղաքացիները՝ որպես սեփականություն։

Երկրորդ. ի՞նչ իրավական հիմքով է արդեն 2024 թվականին հանձնվում Կիրանցի հատվածում, Տավուշում, կադաստրային վկայականներով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների սեփականությունը, եթե չկա էդպիսի իրավական հիմք և միայն էս կանոնակարգը նոր է ստեղծում էդ իրավական հիմքը, ապա ձեր գործողությունն ինչպե՞ս կբնութագրեք՝ հանցագործությո՞ւն, ապաշնորհությո՞ւն, ի՞նչ, անունն ի՞նչ կդնեք։

Եվ երկրորդ. Եթե կանոնակարգով նախատեսում եք ստեղծել իրավական հիմքը, ապա հնարավո՞ր է, որ նոր տարածքներ հանձնվեն թշնամուն։ Հիշեցնեմ, որ միայն ձեր ժամանակահատվածում է, որ խոսում ենք Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան իրավազորության տարածքների հանձնման մասին։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Նախ՝ եկեք արձանագրենք, որ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքից երբևիցե որևիցե մեկը որևիցե բան չի հանձնել, եթե, օրինակ՝ 1920 թվականին չանդրադառնանք, երբ դաշնակցությունը Հայաստանի Հանրապետությունը հանձնեց։

Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Ձեր ստեղծած իրականության մեջ մի ապրեք: (Խոսում են դահլիճում։)

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ, պարոն Մինասյան, հարցի համար։ Նախ՝ ուզում եմ երկրորդել Ազգային ժողովի նախագահին, որ Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի որևէ միլիմետր որևէ մեկին չի հանձնվել և, ընդհակառակը, Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությանը ոչ միայն վնաս չի հասցվել, այլ, ընդհակառակը, Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը կամ ավելի ճիշտ տարածքային ամբողջականության անկյունաքարը։

Ինչ վերաբերում է փաստաթղթին ծանոթանալուն, տեսեք, իմ անձնական որոշմամբ էդ հնարավորությունը տվել եմ, որ դուք ծանոթանաք էդ թղթերին։ Էդ թղթերին ծանոթացել եք, հետո իրականության հետ բացարձակ կապ չունեցող սոցիալական ցանցերում ինչ-որ գրառումներ արել, ձեր քաղաքական տարբեր նպատակներով շահարկել, ես էլ արգելել եմ, լավ եմ արել, որովհետև, ասենք՝ դուք գնաք տեքստը կարդաք, գաք տեքստի մասին հեքիաթներ պատմեք, մենք էլ սենց սուսուփուս նստե՞նք։ Այսինքն՝ ո՞րն է էդտեղ տրամաբանությունը։ Այսինքն՝ ինչի՞ համար եմ ես ձեզ էդ հնարավորությունը տվել։ Էդ հնարավորությունը տվել եմ, որպեսզի դուք՝ որպես Ազգային ժողովի պատգամավորներ, ծանոթ լինեք պրոցեսին։ Ես ձեզ ավելին ասեմ՝ երևի, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորները ծանոթ չեն էդ տեքստին, չեն կարդացել, չնայած, որ խմբակցության հանդիպումներին, ըստ էության, ծանոթանալու առիթ չկա էլ, որովհետև ամբողջ տեղեկատվությունն իրենց հետ կիսված է։ Բա ո՞նց եք պատկերացնում, այսինքն՝ ո՞նց է էդ հարաբերությունը կարգավորվում։ Դատի՞ եք տվել, լավ եք արել, դատարանը թող որոշի, դատարանի որոշման նկատմամբ մենք էլ մեր դիրքորոշումը կունենանք։

Մնացած մասերով. ի՞նչ իրավական հիմք, ինչ ոչ իրավական հիմք։ Էլի եմ ասում՝ էդ ամեն ինչին, նախ՝ տրվել է գնահատական, երկրորդն էլ՝ տրվում է գնահատական, և ձեր գնահատականների հետ համաձայն չեմ, որովհետև դրանք իրականության հետ կապ չունեն։ Էլի եմ ասում՝ Հայաստանի պատկերացումները, մեր և ձեր պատկերացումներն ուրիշ են, տարբեր են։ Իմ պատկերացմամբ՝ Հայաստանի Հանրապետությունը միջազգայնորեն ճանաչված տարածքի վրա գոյություն ունի։ Այո, մենք ասում ենք, որ Հայաստանի Հանրապետության տարածքներից օկուպացված տարածքներ կան շուրջ 200, ավելի քան 200 կմ, բայց նաև ասում ենք, որ մենք էդ տարածքները ռազմական ճանապարհով վերադարձնելու խնդիր չենք դնում, որովհետև ձեր մատնանշած կանոնակարգն ստեղծում է հնարավորություն, որ իրավական, դիվանագիտական, բանակցային ճանապարհով էդ խնդիրը լուծվի։ Ես ուրիշ մեկնաբանություն չունեմ։ Մնացած ձեր մեկնաբանությունները քաղաքական են, որի իրավունքը դուք ունեք, բայց մենք էլ իրավունք ունենք՝ չհամաձայնելու դրա հետ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Նախ՝ արձանագրեմ, որ արդեն որերորդ անգամ, պարոն Սիմոնյան, դուք խախտում եք ոչ միայն օրենքը, էթիկայի նորմերը, դուք իրավունք չունեք պատգամավորի հարցը մեկնաբանել կամ առավել ևս կեղծ, սուտ և հրապարակային ոչ ճշգրիտ գնահատականներ հնչեցնել։

Պարոն Փաշինյան, իմ հարցն էս մասով շատ կոնկրետ էր։ Ես վկայակոչեցի քաղաքացիների կոնկրետ սեփականության վկայականներ, որոնք ունեն, ունեին սեփականության վկայականներ, այդ վկայականները տրված էին Հայաստանի Հանրապետության անունից, և նրանք՝ որպես սեփականատեր, տնօրինելու, տիրապետելու, օգտագործելու լիարժեք իրավունք ունեին։ Կապ չունի, նույնիսկ եթե փոխհատուցում եք տվել էդ մարդկանց, եթե անցել է պետական սեփականության, միևնույնն է՝ էդ հողը Հայաստանի Հանրապետության իրավազորության ներքո գտնվող տարածք է, հող է, չէ՞, չի կարող դա լինել այլ բան։ Հիմա հարցն էստեղ է. կա հստակ սեփականություն՝ Հայաստանի իրավազորության ներքո տրված փաստաթղթով հաստատված...

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Ավարտեք, ձեր ժամանակն սպառվել է։

 Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Արդյո՞ք ձեր գործողությունը, որը կատարվել է, ի՞նչ եք դուք բնութագրում, ինքներդ ինչպե՞ս կբնութագրեք, հանցագործությո՞ւն է դա, ապաշնորհությո՞ւն է, թյուրիմացությո՞ւն է, ի՞նչ է։ Եվ...

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Պարոն Մինասյան, ավարտեք, սպառվել է ժամանակը։

Ա.ՄԻՆԱՍՅԱՆ

-Եվ, պարոն Փաշինյան, դուք էդ ինքներդ հաստատեցիք, որ, փաստորեն, ձեր որոշմամբ արգելել եք փաստաթղթերին ծանոթանալ, առանց որևէ այլ բան մատնանշելու, այսինքն՝ որևէ օրենք, որևէ իրավական ակտ դուք չեք մատնանշում, դուք դրա իրավունքը չունեք, ուղղակի, որ արգելեք պատգամավորներին...

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Պարոն Մինասյան, ավարտեք, կանջատեմ խոսափողը։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Մինասյան, մենք էդ հարցին անդրադարձել ենք։ Երբ սահմանազատման գործընթացում ծագել են սեփականության վկայականների հարցեր, մենք ասել ենք, որ մենք պետք է հասկանանք, թե էս սեփականության վկայականների հիմքերը որտեղ են, ինչ հիմքեր ունեն էդ սեփականության վկայականները և գնացել ենք էդ հիմքերի հետևից՝ հասկանալու, թե դա ինչ է, և մենք էդ հիմքերը չենք գտել, էստեղ է ամբողջ խնդիրը։ Եվ էդ հիմքերը չենք գտել, և էդ սեփականության վկայականներ տալու առիթը, եթե ես ճիշտ եմ հիշում, պարոն Գրիգորյան, ուղարկված է իրավապահ մարմիններին, որ նրանք պարզեն, թե ոնց է, որ իրավական հիմքը չկա, սեփականության վկայականը կա, գուցե, էստեղ ինչ-որ պաշտոնյաներ չարաշահում են թույլ տվել կամ ոչ պաշտոնյաներ, քննությունը կլինի, կպարզենք։

Ինչ վերաբերում է իմ որոշմանը, էնպես զարմացած ասում եք՝ իմ որոշմամբ։ Էս երկրում շատ բաներ տեղի են ունենում իմ որոշմամբ էն շատ պարզ հիմնավորմամբ, որ ես Հայաստանի Հանրապետության վարչապետն եմ։ Դրա հիմքով էս երկրում էնքան բան է տեղի ունենում իմ որոշմամբ, և բոլոր հիմքերը կան, դրա համար ինստիտուտներ կան, աշխատակազմ կա, որոշման նախագծեր են գրվում, շրջանառվում են, իրավաբանները կարծիք են տալիս։ Այո, շատ բան տեղի է ունենում իմ որոշմամբ։ Շնորհակալություն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն վարչապետ։ Շիրակ Թորոսյան, համեցեք։

 Շ.ԹՈՐՈՍՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ։ Մեծարգո պարոն վարչապետ, Կառավարության հարգարժան անդամներ, հարգարժան գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ, իմ հարցը վերաբերում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին քաղաքականությանը։ Հարգարժան Կառավարություն, ես ուզում եմ որոշ դիտարկումներ անել, հետո ձևակերպել հարցս։ Հայաստանի Հանրապետությունն այսօր բավական խորը առևտրատնտեսական բնույթի հարաբերություններ ունի հարևան Իրանի հետ, նաև աշխարհաքաղաքական բնույթի խորացող հարաբերություններ այն համատեքստում, որ Իրանը լուրջ խնդիրներ ունի Արևմուտքի հետ։ Լուրջ հարաբերություններ ունենք, արդեն ռազմավարական բնույթի, Վրաստանի հետ, այսօրվա այն համատեքստում, որ Վրաստանը որոշակի հակասություններ ունի Արևմուտքի հետ։ Շատ լուրջ առևտրատնտեսական բնույթի հարաբերություններ ունենք ԵԱՏՄ շրջանակներում, որի անկյունաքարային երկիրը Ռուսաստանի Դաշնությունն է։ Որոշակի խնդիրներ ունենք ՀԱՊԿ շրջանակներում, որի մասին շատ ենք բարձրաձայնել, և անհրաժեշտություն չեմ տեսնում՝ հիմա վերստին կրկնելու։ Ստացված բնականոն հարաբերություններ՝ Միացյալ Նահանգների հետ և Եվրոպական միության հետ և հատկապես Եվրոպական միության առանձին երկրների հետ, որոնց հետ նաև ռազմաքաղաքական բնույթի խորացված հարաբերություններ են ձևավորվում։ Եվ Եվրոպական միության հետ լավարկվող հարաբերությունների կարևոր գրավական է նաև վիզաների ազատականացման երկխոսության մեկնարկը։

Ես կարող եմ նշել, այո, լուրջ, այդ թվում՝ ռազմաքաղաքական հարաբերություններ Հնդկաստանի հետ, լուրջ խորացված հարաբերություններ Չինաստանի հետ և այլն, այլևս շատ չեմ մեկնաբանի, բայց վերջին շրջանում, հարգարժան Կառավարություն մեծարգո վարչապետ, որոշակի շրջանակներից քննադատություն և բավական կոշտ քննադատություն է հնչում այն մասին, որ Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը կոմպլեմենտար չէ, փոխլրացվող չէ, միակողմանի է, և սա վնասում է մեր արտաքին քաղաքականության և մեր շահերին։ Ձեր տեսակետը։ Հարցս հետևյալն է. ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս քննադատությունը։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ, պարոն Թորոսյան, հարցի համար։ Մենք և՛ Կառավարության ծրագրում, և՛ այս ամբիոնից էլ բազմիցս առիթ ենք ունեցել՝ ասելու, որ Կառավարությունն իրականացնում է բալանսավորման և բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն։ Իհարկե, ես մեկ-մեկ փորձում եմ ասել՝ հավասարակշռման և հավասարակշռված, բայց, ոնց որ թե, էս տարբերակն ամբողջ իմաստը չի պարունակում, բայց, ամեն դեպքում։ Ես ինքս եմ ասել, որ Հայաստանի Կառավարության վարած քաղաքականությունը կոմպլեմենտար չէ, Հայաստանի վարած արտաքին քաղաքականությունը բալանսավորման և բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն է, բայց ես ուզում եմ նաև, որ մենք էդտեղ դիտարկենք այլ շերտ ևս, որը վերաբերում է տարածաշրջանային հարթությանը, որովհետև մենք, այնուամենայնիվ, տարածաշրջանային մեր գործերը, իհարկե, դիտարկում ենք ընդհանուր համատեքստում, բայց ինչ-որ առումով նաև առանձին համատեքստում։ Եվ էս առումով կհիշեք, երբ 3+3 ձևաչափով մեր մասնակցության հարցն էր որոշվում, և մենք որոշեցինք, որ պետք է մասնակցենք, այդ որոշումը լրջորեն քննադատվեց, բայց ես կարող եմ հիմա արդեն վստահաբար ասել, որ դա շատ ճիշտ որոշում էր՝ մասնակցել 3+3 հարթակում քննարկումներին, և դա մեր արտաքին քաղաքական տարածաշրջանային հարթությունն է ընդգծում։

Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ մեր հարաբերություններից եզրակացությունը և ընթացիկ զարգացումները բնորոշելու համար ես ուզում եմ ընդգծել մի էսպիսի առանձնահատկություն. այդ հարաբերությունները բնականոն են։ Այսինքն՝ էդ հարաբերությունները քաղաքական որոշման արդյունք և հետևանք չեն։ Քաղաքական որոշումն է բնականոնության արդյունք և էդքանով էդ հարաբերությունների համատեքստն ընդգծվում և ուժեղանում է։ Եվ նույնը կարող ենք ասել Վրաստանի հետ մեր հարաբերությունների մասին։ Եվ նաև մեր քաղաքականություններն ուղղված են Թուրքիայի հետ հարաբերությունները կարգավորելուն և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները կարգավորելուն, որովհետև, էլի, ես ուզում եմ, որ մենք ընդգծենք մի բան, մի անգամ ես առիթ ունեցա՝ ասելու՝ բա մենք ասում ենք՝ բա անվտանգային մեր խնդիրը ո՞նց ենք լուծելու ու պտտվում ենք, ասում ենք՝ դե, մեր զինվորը, մեր զինվորը… Մենք չենք նկատել, որ անկախության մի մեծ մասի ընթացքում ինչքան արտաքին քաղաքականության բեռ կա, մենք դրել ենք զինվորի ուսերին, ինչքան կառավարության բեռ կա, դրել ենք զինվորի ուսերին, ինչ կա չկա, ասել ենք՝ դե, զինվորը… Տենց չի լինում։ Եվ կոմպլեմենտարիզմը եղել է անվտանգության մեր երաշխիքը։ Անվտանգության մի երաշխիք կա, էդ խաղաղությունն է, որ քո հարևանների հետ բնականոն, նորմալ հարաբերություն ունենաս, ուրիշ անվտանգության երաշխիք չկա։

Շատ խոսվում է նաև արտաքին երաշխավորությունների մասին։ Ես ձեզ ուղիղ ասեմ՝ գոնե էսքանից հետ մենք պիտի դրան չհավատանք, որովհետև մեր անվտանգությունը մենք պետք է երաշխավորենք, բայց ոչ միայն զինվորով ու բանակով, այլ մեր քաղաքականությամբ, մեր տնտեսությամբ, մեր սոցիալ-հոգեբանությամբ, մեր խոսածով, սադրանքներին տրվել-չտրվելու մեր հմտություններով կամ հակառակը։ Եվ էդ առումով կարծում եմ, որ մենք ճիշտ ռելսերի վրա դրված արտաքին քաղաքականություն ենք վարում։ Եթե ուշադրություն դարձրել եք, մենք չենք մերժում որևէ ուղղությամբ որևէ հարաբերություն, բայց նաև որոշակի ուղղություններում զարգացումներն ավելի ակտիվ են։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Շ.ԹՈՐՈՍՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն վարչապետ։ Իմ պատկերացմամբ՝ արտաքին քաղաքականության ոլորտում մեր տարածաշրջանում շատ պետություններ շահեր ունեն, այդ թվում՝ ուժային կենտրոններ, և, բնականաբար, նրանց կողմից վարվող դիվանագիտությունն սպասարկում է նախ և առաջ՝ իրենց շահերը։ Դիվանագիտության մեջ չկա, իմ պատկերացմամբ, հումանիզմ, մարդասիրություն, ուղղակի, կան ուղիղ և չոր շահեր, և մեր հաջողությունը, ձեռքբերումը կլինի այն, որ մենք կարողանանք ճիշտ գնահատել մեծերի շահերը և փորձել մեր շահն ամբողջությամբ կամ մասնակի տեղավորել այդ շահերի տիրույթում։ Եվ սա կլինի ընթացիկ գործող այն դիվանագիտությունը, որը վարվում է, որ շատ ավելի լավ է դիվանագիտական ասպեկտի փոխհրաձգությունը, քան մարտադաշտում հրետանային կամ հրթիռային հրաձգությունը։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Թորոսյան, ինձ թույլ կտամ մի փոքր չհամաձայնել ձեր այն պնդման հետ, ասացիք՝ դիվանագիտության թե արտաքին քաղաքականության, թե ինչի մեջ չկա հումանիզմ և մարդասիրություն։ Ասացիք՝ ինչի մեջ չկա՞ր... (Խոսում են դահլիճում:) Դիվանագիտության մեջ չկա կամ արտաքին քաղաքականության… Ես դրա հետ համաձայն չեմ։ Դիվանագիտության մեջ կա և՛ հումանիզմ, և՛ մարդասիրություն, բայց ամեն պետություն առաջինը՝ էդ հումանիզմը և մարդասիրությունն իր պարտականությունից ելնելով իր քաղաքացու նկատմամբ։ Ոչ մեկն իր քաղաքացու նկատմամբ հումանիզմը չի ստորադասի հազարավոր կիլոմետրերով էն կողմ ապրող քաղաքացու, մարդու մարդասիրությանը, որովհետև ինքն էդ մարդասիրությունը տեղ հասցնելու համար իր քաղաքացու կամ անվտանգությունը... Ինքը, նախ՝ սկզբում իր քաղաքացու անվտանգությունը պետք է ապահովի, հետո՝ կողքի, հետո՝ իր մերձավորի և այլն, մեզանից յուրաքանչյուրն է տենց, հասկանում եք՝ մեզանից յուրաքանչյուրն է տենց, մեզանից յուրաքանչյուրը՝ որպես անհատ, ոչ մեկը, բացարձակապես, ոչ մեկը, որովհետև դա հակաբնական է, իր երեխայի անվտանգությունը չի արհամարհի իրենից հազարավոր կիլոմետրեր հեռու ապրող երեխայի անվտանգության համար։ Եվ մեր մեծագույն խնդիրը, ես էս վերջերս, ներողություն, ժամանակը գնում է, բայց վերջերս մի գրառում արեցի, որ, սա շատ կարևոր բան է, ժամանակակից աշխարհը մեզ համար անծանոթ տեղ է, մենք չենք ճանաչում ժամանակակից աշխարհը։ Մենք հազարավոր տարիներ ապրել ենք երկրագնդի վրա, բայց աշխարհը մեզ համար անծանոթ տեղ է։ Մենք աշխարհի հարաբերություններին ծանոթ չենք, մենք միջազգային մեխանիզմների, դիվանագիտական մեխանիզմների, աշխարհակարգի աշխատանքին ծանոթ չենք, դա մեզ համար անծանոթ մեխանիզմ է, որովհետև մենք պետություն չենք եղել, մենք էդ մեխանիզմի, էդ աշխատանքի մեջ չենք եղել, այլ խաղերի առարկա ենք եղել միշտ, որովհետև մեզ թվացել է, որ ինչ-որ տեղ կան բարի ուժեր և ինչ-որ տեղ կան չար ուժեր, այ, որ մենք բարիների հետ ընկերություն անենք, մենք բոլորս իրար հետ կհաղթենք։ Ոչ մեկը ո՛չ բարի է, ո՛չ չար է, ամեն մեկն ունի իր քաղաքացիների նկատմամբ հումանիստ և մարդասեր լինելու խնդիր, և դա առաջին խնդիրն է։ Սա մեր առաջին արձանագրումն է, որը պետք է անենք։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Դավիթ Առուշանյան։

 Դ.ԱՌՈՒՇԱՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Շատ ուրախ եմ, որ աշակերտները հիմա էստեղ են, որովհետև հարցիս ուղիղ շահառուներն ապագայում էսօրվա աշակերտներն են լինելու են։ Պարոն վարչապետ, դուք այսօր հանդիպում եք ունեցել արվեստի ոլորտի ուսանողների և դասախոսների հետ, ներկայացրել եք ակադեմիական քաղաքի արվեստի կլաստերը։ Ակադեմիական քաղաքի գաղափարի շուրջ ընդդիմախոսները համարում են, որ էս ծրագիրն իրատեսական չէ, կյանքի չի կոչվելու։ Մենք ինչպիսի՞ հակափաստարկներ ունենք, արդյո՞ք ժամկետներ կան նախատեսված և ինչքանո՞վ եք իրատեսական համարում և գնահատում ծրագիրը։ Եվ ինչ կարծիքներ ունեին արվեստի ոլորտի ներկայացուցիչները՝ ակադեմիական քաղաքի արվեստի կլաստերի հետ կապված։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ։ ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովի ընթացքում երկրներից մեկի նախագահի ելույթում մի միտք հնչեց, որն ինձ շատ դուր եկավ։ Միտքը հետևյալն է. ըստ էության, համարյա ամեն ինչ համարվում է անհնար, քանի դեռ դա իրականություն չի դարձել։ Միշտ էլ ցանկացած բան կարելի է ասել՝ անիրատեսական է և, մեծ հաշվով, ամեն ինչն էլ անիրատեսական է։ Այսինքն՝ իրա-տես, պետք է իր դարձած տեսնենք, որ ասենք՝ իրատեսական է։ Հիմա, էստեղ խնդիրն իրատեսական հարթություն մեջ չէ, խնդիրն էն է, թե Հայաստանի Հանրապետությունը դրա կարիքն ունի՞, թե՞ չունի։ Կարծում եմ՝ ակնհայտ է, որ դրա կարիքն ունի։

Ինչ վերաբերում է իրականացման փուլերին, էսօր խոսեցինք դրա մասին՝ մինչև 2030 թվականը մենք նախատեսում ենք 4 կլաստերի գործունեության մեկնարկ ակադեմիական քաղաքում, նրանից հետո որոշակի փուլերով՝ նաև հետագա զարգացումները։ Բայց ամենակարևորը՝ նախ՝ իրականացումն էլ մեր մտքում պետք է տեղի ունենա, այսինքն՝ մենք բոլորս պետք է գանք էն եզրակացության, որ դա լավ ծրագիր է և դա անհրաժեշտ ծրագիր է։

Թե ինչ տպավորություն ստացան իրենք՝ ես չեմ կարող ասել, որովհետև, ըստ էության, հանդիպման նպատակը ներկայացնելն էր, որտեղ ավելի շատ խոսողի դերում և, ընդհանրապես, խոսելու ֆորմատն էր էսպիսին, ոչ թե մենք հնարավորություն չտվեցինք, այլ նպատակը դա էր՝ ինֆորմացիան ևս մեկ էսպիսի ձևաչափով փոխանցել։ Որոշակի հարցեր հնչեցին, էդ հարցերի մեջ մտահոգություններ կային։ Եվ մյուս նպատակն էլ դա էր, խոսակցության նպատակներից մեկն էր նաև լսարանից լսել, թե ինչն է, որ իրենց անհանգստացնում է, ինչն է, որ իրենց էդքան էլ պարզ չէ, ինչն է իրենց համար ընդունելի, ինչն է անընդունելի։

Նաև Լոնդոնի արվեստների համալսարանի ներկայացուցիչն էր էսօր մասնակցում և երբ հարց հնչեց, թե իսկ ռիսկեր չունի՞ էս նախագիծը, ընդհանրապես։ Ես ասացի, որ իհարկե, ամեն ինչն էլ ռիսկ ունի, պետք է կառավարել։ Լոնդոնի արվեստների համալսարանի ներկայացուցիչն ասաց, որ ռիսկերը կառավարելու լավագույն ձևերից մեկը շատ խոսելն է ուսանողական հանրության հետ, դասախոսական հանրության հետ, որովհետև ռիսկերը, նախ՝ մենք զգում ենք կամ մեր մտքում ենք, չէ՞, տեսնում էդ ռիսկերը։ Եվ մենք էդ ենք անում։

Հիմա նախարարությունն էլ շատ երկար խոսակցություն ունի։ Ես հարկ եմ համարում, որ ես անձամբ էլ էդ խոսակցությանը մասնակցեմ։ Եվ մենք հիմա տարբեր ուսանողների կլաստերների հետ հանդիպումներ կունենանք, կպատասխանենք նրանց հարցերին։ Գուցե կլինի մի փուլ, որտեղ մենք արդեն կլինենք ոչ թե խոսողի, այլ ավելի շատ լսողի դերում, որտեղ իրենք իրենց կարծիքները, տպավորությունները կասեն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք:

 Դ.ԱՌՈՒՇԱՆՅԱՆ

-Համաձայն եմ ձեզ հետ, պարոն վարչապետ: Մաթեմատիկական տերմիններով՝ եթե որևիցե գործողություն չես անում, իրատեսական չլինելը 100 տոկոս է: Գործողություններ սկսելու ընթացքում, բնականաբար, արդեն գոնե տոկոսային հարաբերությունները փոխվում են:

Եվ շատ կարճ, պարոն վարչապետ, այս նախագծով ավելի շատ մտահոգված են և մի քիչ մտավախություններ ունեն մարզերի բուհերը, մարզերի ուսանողները և մարզերում գտնվող բուհերի դասախոսները: Կուզենամ, որ այդ խոսակցություններին նաև որոշ փուլից հետո նաև մարզերն ընդգրկենք, Երևանի համար, դե, պարզ է արդեն:

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Իրենք, եթե չեմ սխալվում, արդեն իսկ ընդգրկված են, որովհետև մենք մարզային բուհերի աշխատանքային խումբ էլ ունենք ձևավորված, ովքեր քննարկումների մեջ են: Եվ՛ գիտեմ, որ կան մտավախություններ, և՛ գիտենք որ կան ռիսկեր, և՛ գիտենք, որ էդ մտավախությունների մի մասն օբյեկտիվ է, և պետք է հասցեագրել այդ մտավախությունը: Բայց, էլի եմ ասում՝ մտավախությունների քննարկումը մեզ պետք է չշեղի ռազմավարական նպատակից, որովհետև եթե մենք կենտրոնանանք մտավախությունների վրա, կհանգենք այն եզրակացության, որ եկեք անտառ չգնանք, որովհետև գայլը կարող է մեզ ուտել: Այստեղ պետք է ստրատեգիայից չշեղվենք, սա շատ կարևոր է, և ստրատեգիական նպատակները ճիշտ ձևակերպենք, որպեսզի կարողանանք ճիշտ եզրակացությունների և որոշումների հանգել: Շնորհակալ եմ:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Հաջորդը՝ Աղվան Վարդանյան: Համեցեք:

 Ա.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ: Երկու մեջբերում. 28 սեպտեմբերի 2024 թ., Եռաբլուր. «Միայն 44-օրյա պատերազմին հաջորդած տարիներին մենք խորությամբ և ամբողջությամբ բացահայտեցինք, թե ինչ է տեղի ունեցել մեր շուրջ: Ինձ համար հետևությունը մեկն է. մեր նահատակները մեզ համար պետություն ունենալու նոր հնարավորություն են բացել։ Նահատակները նոր հնարավորություն ստեղծեցին մեզ համար։ Թե ինչու, ինչպես՝ այսօրվա խոսակցության նյութ չէ»։

Երկրորդ մեջբերումը. 2021 թ., Եռաբլուր. «Ի վերջո, մեր տղերքն ինչի՞ համար զոհվեցին: Ես ուզում եմ շատ կոնկրետ պատասխանել այս հարցին, մեր տղերքը զոհվեցին այն բանի համար, որ երբ Ադրբեջանի նախագահը հայտարարի, որ Ղարաբաղի հարցը լուծված է, մենք կարողանանք ասել, որ Ղարաբաղի հարցը լուծված չէ, որովհետև Ադրբեջանի պլանը հենց դա էր, որ Ղարաբաղի հարցը լուծեր, որ ֆիզիկապես Ղարաբաղում ոչ մի հայ չմնար: Բայց այսօր Արցախը կա, արցախահայությունը կա, դա մեր զոհված եղբայրների, մեր զինվորների և մեր բանակի շնորհիվ է»:

Հարգելի քաղաքացիներ, երկու մեջբերումն էլ նույն մարդուց է՝ Ն․Փ.-ից։

Ո՞ր խոսքիդ հավատա Հայաստանի քաղաքացին։ «Արցախը կա» ասելով՝ դու Արցախը հանձնել ես Ադրբեջանի նախագահին, հիմա պետություն ունենալո՞ւ նոր հնարավորություն ես տեսնում, թե՞ իշխանության մնալու հնարավորություն։

Հարգելի քաղաքացիներ, ես այդ մարդուն հարց չունեմ։ Բայց ուզում եմ, որ իմ հարցին, թեկուզ մտքում, պատասխանեն մեր քաղաքացիները, զոհերի հարազատները․ հազարավոր երիտասարդ մարդկանց կյանքերի վրա այսպես մանիպուլյացիա անողին ի՞նչ անուն կտաք, ինչպե՞ս կբնութագրեք: Շնորհակալ եմ:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Կարձագանքի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Երկու մեջբերումներն էլ ճիշտ են, և ես որևէ խնդիր չեմ տեսնում 2 մեջբերումների հետ, այդ 2 մեջբերումների միջև ընկած տարածությունը և բովանդակությունը մենք քննարկել ենք, հատկապես Ազգային ժողով-Կառավարություն նախորդ հարց ու պատասխանի ընթացքում: Շատ մանրամասն ենք քննարկել, շատ դետալային ենք քննարկել, և ես հիմա չգիտեմ, թե էդ նույնը կրկնելու կարիք կա՞, որովհետև, առնվազն, դուք կոչ եք անում, որ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին մտածի՝ պատասխաններ տալ: Ես էլ կոչ եմ անում՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին Յութուբում բացի մեր ամենավերջին, նախորդ, եթե չեմ սխալվում, այո, դրանից հետո հարց ու պատասխան չի եղել, հարց ու պատասխանը նայի ծայրից ծայր և այնտեղ ձեր հարցերի պատասխանները, այդ 2 մեջբերումների միջև ընկած, ձեր կողմից թվացյալ ներկայացվող հակասությունները և հակադրություններն ամբողջությամբ մեկնաբանված են: Եվ այստեղ նոր բան ավելացնելու որևէ անհրաժեշտություն չկա:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք:

 Ա.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Իզուր մոտեցաք ամբիոնին, ես ձեզ հարց չէի ուղղել: Ես խնդրել էի, որ Հայաստանի քաղաքացիները… Եթե ձեզ հարց չեն տալիս, մի պատասխանեք: Շնորհակալ եմ:

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Եթե հարց չունեիք, ինձ մի արձագանքեք, բա ինչո՞ւ եք արձագանքում. որովհետև կա հարց, պատասխան, արձագանք, արձագանքին արձագանք: Դե, հիմա էլ եք արձագանքում, նշանակում է՝ հարց ունեք: Ի՞նչ է, կոմպլեկտավորվո՞ւմ եք ինձ հարց տալիս, թե մտածում եք, որ ինչ-որ բան ասեք, նենց անեք, որ ես ամբիոնին չմոտենամ, որ հետո ասեք՝ տեսա՞ք, ինչ հարց տվեցինք, չկարողացավ պատասխանել: Անկախ նրանից, որ դուք Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներին եք դիմում, ես այստեղ մոտեցել եմ որպես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների ներկայացուցիչ և մարդ, որն իրավունք ունի՝ խոսելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների անունից: Դուք էլ իրավունք ունեք՝ խոսելու որպես պատգամավոր, բայց ես առավել ևս իրավունք ունեմ՝ որպես վարչապետ խոսելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների անունից և խոսում եմ և շնորհակալ եմ ձեզ այդ հնարավորությունը տալու համար:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Արմենուհի Ղազարյան:

 Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Հայաստանի Հանրապետության մեծարգո վարչապետ, Կառավարության հարգարժան անդամներ, հարցս ուղղում եմ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար տիկին Անդրեասյանին: Մինչ հարցին անդրադառնալը, տիկին Անդրեասյան, ասեմ, որ աշխատել եմ Շենգավիթ վարչական շրջանի «Կորյուն Նիկողոսյանի անվան մանկապատանեկան արվեստի կենտրոն» ՀՈԱԿ-ում որպես տնօրեն: Կարող եմ ասել, որ ներառական ուսուցումը հանրակրթական դպրոցներում գտնվում է, ընդհանուր առմամբ, բավականին լավ վիճակում: Արվեստի կենտրոններում նույնպես իրականացվում է ներառական, կրթադաստիարակչական ուսուցում, որտեղ, իմ կարծիքով ոչ իրավացիորեն բացակայում է մանկավարժ-հոգեբանի հաստիքը, ինչը կարող է ավելի արդյունավետ և նպատակային դարձնել երեխաների հետ աշխատանքը: Հարգելի տիկին Անդրեասյան, կցանկանայի տեղեկանալ, թե արդյո՞ք նախարարությունն ունի իր օրակարգում այս հարցը: Շնորհակալ եմ:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը: Տիկին Անդրեասյան, համեցեք:

 Ժ.ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ

-Շնորհակալություն հարցի համար: Իրականում շատ կարևոր հարցադրում է, որովհետև այսպես կոչված արտադպրոցական կրթության ոլորտում ներառականության ապահովումը մեր կարևոր խնդիրներից է, և մենք փորձում ենք դա իրականացնել մեր մի շարք ծրագրերի միջոցով: Ունենք առանձին վերապատրաստումների դասընթաց, որը նախատեսված է արվեստի, գեղարվեստի, երաժշտական և արտադպրոցական այլ հաստատությունների մանկավարժների համար և այդ դասընթացներում մեր մասնագետները սովորեցնում են և սովորում են, թե ինչպես է պետք ապահովել նաև կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների արտադպրոցական կրթությունը: Մենք նաև առանձին նախագծեր ու ծրագրեր ունենք, որոնք ուղղված են հենց այս կրթության ոլորտում, կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների ներգրավմանը: Բայց, ինչ խոսք, մենք նաև կարողությունների լուրջ խնդիրներ ունենք, և այս տեսանկյունից ձեր ներկայացրած հարցադրումը կարող է տեղ ունենալ: Կա մեկ կարևոր առանձնահատկություն, քանի որ հաստատությունների զգալի մասը համայնքային ենթակայության է, մենք պետք է նաև հասկանանք, թե համապատասխան հաստիքներն ինչպես կարող են համալրվել, այնուհետև նաև համայնքի կողմից դրանց շարունակականությունն ինչպես պետք է ապահովվի, որովհետև գաղտնիք չէ, որ նաև ֆինանսական որոշակի հարցեր կան, որոնք անհրաժեշտ է հաշվի առնել, երբ նման որոշումներ են կայացվում: Ու այս իմաստով պետք է ասեմ, որ, կարծում եմ՝ նկատել եք, որ պետությունն էլ գնացել է այն ճանապարհով, որ այս ոլորտում էլ վարձատրության բարձրացման քաղաքականություն վարի: Եվ, մասնավորապես, կուզենամ նշել՝ արտադպրոցական հաստատություններում կամավոր ատեստավորման գործընթացը, որը մենք նախորդ տարի սկսեցինք և այս տարի ավելի մեծ թվով մանկավարժներ թե՛ մշակույթի, թե՛ սպորտի ոլորտի արտադպրոցական հաստատություններից մասնակցեցին, մենք արդեն ունենք բարձրացված վարձատրություն ստացող մի քանի հարյուր մանկավարժներ այս երկու ոլորտներից էլ, և, ինչը կարևոր է այս, ուրեմն, կամավոր ատեստավորման արդյունքում ֆիքսված հավելավճարները տրամադրվում են պետական բյուջեից, այսինքն՝ սա համայնքի վրա հավելյալ բեռ չէ: Այդ իմաստով կարծում եմ, որ համայնքների հետ պետք է նաև քննարկենք՝ համապատասխան աջակցությունների և ծառայությունների լավագույն ձևաչափը գտնելու և չեմ բացառում, որ այստեղ այս պահին հնարավոր լավագույն ձևաչափը տարածքային մանկավարժահոգեբանական աջակցության կենտրոնների ավելի ակտիվ ներգրավումն է, որոնք, ինչպես գիտեք, պետության ֆինանսավորմամբ գործող կենտրոններ են և աջակցություն ու ծառայություններ են տրամադրում մանկապարտեզներին, դպրոցներին, նաև քոլեջներին ու, ինչու ոչ, կարող ենք դիտարկել արտադպրոցական հաստատություններին նույնպես նման ծառայությունները տրամադրելու հարցը: Շնորհակալություն:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Արձագանք: Լռություն դահլիճում:

 Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Շնորհակալություն:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն: Քրիստինե Վարդանյան, համեցեք:

 Ք.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Նախ՝ ուզում եմ անդրադառնալ այստեղ քիչ առաջ հնչած մտքին. 1920 թվականին, երբ Դաշնակցությունը կանգնեց «իշխանությո՞ւն զիջել, թե՞ հող զիջել» երկընտրանքի առջև, զիջեց իշխանությունը: Միակ բանը, որ Դաշնակցությունը երբևէ զիջել է, իշխանությունն է եղել, բայց դուք դա չեք հասկանա:

Հիմա՝ հարցը. հարցն ուզում եմ սկսել քաղաքական հայտնի մի գործչի ձայնագրությունից:

(Ձայնագրություն) «Չի կարող խոսք լինել փոխզիջումների մասին մի իրավիճակում, երբ. Ալիևը, ատամները սրած, ամեն օր լկտիաբար հոխորտում է Հայաստանի Հանրապետության և հայ ժողովրդի հասցեին: Փոխզիջման համար պետք է լինի փոխզիջման մթնոլորտ, իսկ այսպիսի մթնոլորտում՝ Ալիևի կողմից ագրեսիվ պահվածքի մթնոլորտում. խոսել փոխզիջման մասին՝ նշանակում է՝ խոսել Հայաստանի Հանրապետության և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կապիտուլյացիայի մասին…»:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Թող լսենք:

 Ք.ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

-Այդքանը: Բայց դուք թույլ չէիք տալու, առաջին քայլն արեցիք, հիմա շարունակում եմ, դուք մի քայլ էլ առաջ գնացիք սրանից իրականում անցած հարց ու պատասխանին ու ասացիք, որ ոչ միայն փոխզիջում չկա, ասացիք՝ մեր նպատակը, ցիտում եմ՝ «մեր նպատակն այն չէ, որ Ադրբեջանը բան զիջի»: Այսինքն՝ այս բանակցություններում զիջող միակ կողմն էլ մենք ենք ու այն մթնոլորտում, որը նկարագրեցիք: Ուզում եմ, որ նախ՝ այս հարցին անդրադառնաք և ասեք, թե ընդունո՞ւմ եք, որ, փաստացի, կապիտուլյացիա է ձեր իսկ ձևակերպմամբ ոչ ոք չի ձևակերպել այն. ինչ դուք նոր ձևակերպեցիք:

Եվ երկրորդը. ուզում եմ նաև, որ դուք անդրադառնաք այն կետին, որը, ըստ ձեզ՝ չի համաձայնեցվել, որովհետև ՄԱԿ-ի ամբիոնում Ջեյհուն Բայրամովը խոսում էր ռևանշիզմի բացառման մասին, խոսում էր, այսպես կոչված, հարյուր հազարավոր փախստականների վերադարձի մասին, արդյո՞ք այդ չհամաձայնեցված կետը ներառվում է կամ վերաբերում է այդ հարցերից որևէ մեկին:

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: Համեցեք, պարոն վարչապետ:

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ հարցի համար, որովհետև իրականում ձեր նախորդ հարց չունեցող գործընկերոջ հարցին ի պատասխան ես, ուղղակի, չցանկացա ժամանակը չարաշահել և անդրադառնալ հարցին և անդրադառնալ Եռաբլուր իմ այցելության օրն արած գրառմանը, որովհետև, եթե դուք ուշադիր եք եղել, ես այս ամբիոնից և հրապարակային և նաև քննիչ հանձնաժողովում ունեցած իմ ելույթում խնդրին անդրադարձել եմ 1996 թվականից սկսած գործընթացներից: Հիմա, երբ ցիտում էր ձեր գործընկերն ինձանից և ասում էր՝ բայց սա այսօրվա խոսակցության նյութ չէ, այո։ Ինչ որ ես այդտեղ ասել եմ, ճիշտ եմ ասել և այսօր էլ եմ ասում և նաև դա է պատճառը, որ գործնականում այդ պրոցեսները, այդ փոխզիջումները տեղի չեն ունեցել, և ինչը հանգեցրել է պատերազմի: Բայց ո՞րն է հարցի էությունը. հարցի էությունն այն է, որ էլի այս ամբիոնից ես մի քանի անգամ հայտարարություն եմ արել, որ Ղարաբաղի հարցը, հիշո՞ւմ եք՝ թոկի, բանի պատմությունը, Ղարաբաղի հարցը հենց իր էության մեջ թոկի ձևով Հայաստանի վզին գցած պարանի գործառույթով են օգտագործել շատ երկրներ և այն փոխզիջումները, որոնք դրված են եղել սեղանին, փոխզիջումներ անվամբ կամ զիջումների փաթեթները, որոնք 2016 թվականի օգոստոսից դրված են եղել բանակցությունների սեղանին, այդ բովանդակությունը եղել է հետևյալի մասին, որ Հայաստանի Հանրապետություն պետք է գոյություն չունենա, որովհետև այն փաթեթը, որը գոյություն էր ունեցել 2016 թվականի օգոստոսի դրությամբ, հետևյալի մասին է եղել, որ Հայաստանի վզին գցած պարանը պետք է ավելի ձգել և մոտիկ մի տեղից կապել: Ես հենց դա նկատի ունեմ, երբ ասում եմ, որ մենք պետություն ունենալու շանս ենք ստացել: Եվ այն, որ մենք այսօր ունենք պետություն, էն, որ դուք այսօր նստած եք, էդ ինչ կապիտուլյացիայի մասին եք խոսում: Բա կապիտուլյացիա եղած երկրում էդ ո՞նց է ընտրություն եղել, որի արդյունքում դուք էլ մանդատ եք ստացել, եկել այստեղ նստել եք, եկել մի հատ էլ հարց եք տալիս, դրա համար աշխատավարձ եք ստանում, դրա համար կաբինետ եք ստացել, գործուղումների եք գնում: Բա, էդ ո՞նց է, կապիտուլացված երկրում ընտրությո՞ւն է եղել: Այ, ուրիշ բան, որ դուք և հայաստանյան և ոչ միայն հայաստանյան հովանավորներդ ամեն ինչ անում էիք 2021 թվականի ապրիլ-մայիսին, որ Հայաստանի Հանրապետությունում ընտրություններ տեղի չունենան, որ Հայաստանի Հանրապետությունը, փաստացի, լուծարվեն: Ձեր՝ այդտեղ նստած լինելու հանգամանքն արդեն և, իհարկե, ոչ միայն ձեր, այլև բոլորիս, բայց, քանի որ հարցի հեղինակը դուք եք, կներեք, ձեզ վրա եմ կենտրոնանում, ձեր՝ այդտեղ նստած լինելու հանգամանքը ձեր տրամաբանությանն ուղիղ հակառակ է խոսում: Ես իմ ասած ոչ մի խոսքից չեմ հրաժարվում:

 -Նախ՝ կարիք չկա ամեն անգամ անհարմար հարցերից էսպես ափերից դուրս գալ ու ասել բաներ, որոնք կապ չունեն հարցի հետ։ Շատ պարզ հարց էր. Լեռնային Ղարաբաղում այլևս հայերի ընտրություններ չեն լինում, որովհետև արել եք այն, ինչ արել եք, և չգիտեմ, թե Հայաստանում 5 տարի հետո ընտրություն կլինի, թե չէ, խոսքն այն փաստաթղթի մասին էր, որը հենց հիմա բանակցում եք, և այնտեղ շատ կարևոր հարց կար։ Ես հասկանում եմ այդ մարտավարությունը՝ գնալ առաջ, գալ հետ, խոսել ամեն ինչից, բացի հարցից։ Կոնկրետ հարց կար, ռևանշիզմի մասին կետ... Այն կետը, որը չեք համաձայնեցրել, արդյո՞ք ներառում է, այսպես կոչված, ռևանշիզմի մասին ձևակերպում, արդյո՞ք ներառում է Ադրբեջանի պահանջով փախստականների վերադարձի հարց, որովհետև դուք երկրի պետական ամբիոնից կամ բարձրագույն ամբիոններից խոսում եք ամեն ինչից, ու իմ հարցի նպատակն էլ հենց դա էր, ես ուզում էի, ուղղակի, որ մեր ժողովուրդը ֆիքսի, որ դուք խնդիր չունեք՝ 180 աստիճան իրար հակասող հայտարարություններ անելու, միայն թե հաշվարկը լինի այն, որ դա ականջահաճո է։ Նույնը հենց հիմա եք անում, այն դեպքում, երբ մեր թշնամիները մեզ շատ կոնկրետ պահանջներ են ներկայացնում, որոնց հերթով հասնում են։ Իմ հարցը տալու նպատակն է, որ հայ ժողովուրդը սովորաբար այդ պահանջներին անտեղյակ է լինում, մինչև դուք դրանք իրականություն չեք դարձնում։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Տիկին Վարդանյան, տեսեք, ձեր հարցերի մեջ, ոչ միայն ձեր, նաև ձեր շատ գործընկերների հարցերի մեջ կա մեթոդական մի սխալ։ Դուք ասում եք, որ կա կոնկրետ հարց, պատասխանեք այդ կոնկրետ հարցին, և այդպես էլ չեք ձևակերպում այդ կոնկրետ հարցը, զուգահեռ՝ ամեն երկրորդ վայրկյանին ձևակերպում եք մի նոր հարց, ո՞րն է կոնկրետ հարցը, կոնկրետ հարցը մի նախադասության մեջ գրավոր գրեք, տվեք։ Ես կխնդրեմ, առիթ կստեղծեմ, կգամ, ձեր հարցը կկարդամ և պատասխանն էլ հետը կասեմ։

Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղին, հայ կա, թե չկա, քննարկել ենք այստեղ, հիշո՞ւմ եք։ Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած փոփոխություններից հետո ձեր ոգևորությունը, Սոֆիայի և այլ հանդիպումների արգելքը և այլն և այդպես շարունակ։ Ես էլի ասում եմ, կներեք, նույն սկավառակն ամեն անգամ պտտելու անհրաժեշտություն չկա, մանավանդ որ սկավառակ էլ չկա, հիմա Յութուբ է, ում հետաքրքրում է, հետ տվեք, նորից նայեք, նույն հարցն ունի նույն պատասխանը։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն, պարոն վարչապետ։ Հովիկ Աղազարյան, համեցեք։

 Հ.ԱՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Հայաստանի Հանրապետության մեծարգո վարչապետ, կառավարության հարգարժան անդամներ, հարցս ուղղում եմ ներքին գործերի նախարար պարոն Վահե Ղազարյանին։ Պարոն նախարար, հարցս վերաբերում է երթևեկության անվտանգությանը և այդ կոնտեքստում արագաչափերի խնդրին։ Արագաչափերը տեղադրված են, արագաչափերից մի հարյուր մետր առաջ տեղադրված է, որ արագաչափ կա։ Ծրագրային հավելվածներ կան, որոնք ասում են՝ զգուշացիր, 200 մետր հետո արագաչափ է։ Այդ արագաչափերի իմաստը լրիվ իմաստազրկվեց, առավել ևս, գյուղական բնակավայրերում, որտեղ, փառք Աստծո, նոր ճանապարհներ են սարքվում, և, կամա թե ակամա, ուզում ես մի քիչ արագ վարել մեքենան։ Ես հասկանում եմ, որ կարելի է նաև լուծում գտնել, ես այդպես էլ կարծում եմ, նաև արագաչափերի քանակն ավելացնելու ճանապարհով, բայց դա ֆինանսական հարցերի հետ է կապված։ Միգուցե համայնքների հետ համագործակցեք, և այդ ֆինանսական խնդիրների մի մասն իրենց վրա վերցնեն այն գյուղական բնակավայրերը, որոնք ցանկանում են ավելացնել արագաչափերը և այդ խնդրին լուծում տալ։ Խնդրեմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի ներքին գործերի նախարար Վահե Ղազարյանը, Համեցեք, պարոն Ղազարյան։

 Վ.ՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Պարոն Աղազարյան, ինչպես գիտեք, նաև քննարկումներ են եղել մեր մոտ, խորհրդարանում, մոտ ժամանակներս կունենանք մենք ժամանակակից տեսախցիկներ։ Մենք արդեն, եթե չեմ սխալվում, 2024 թվականի փետրվարին մրցույթ ենք հայտարարել, տեսալուսանկարահանող էլեկտրոնային համակարգի մեր ՊՈԱԿ-ը մրցույթ է հայտարարել և մենք նախատեսում ենք ունենալ ժամանակակից տեսախցիկներ: Ինչ վերաբերում է նախկին արագաչափերին, ասեմ, որ դա ներդրվել է դեռևս 2013 թվականին, դրանք, իրոք, ունեն խնդիրներ, ունեն մաշվածություն, կարելի է ասել, հետագայում պիտանի չեն լինելու շահագործման, այո, կան այդ խնդիրները։ Մոտ ժամանակներս մենք կունենանք նոր համակարգ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։ Շնորհակալություն, պարոն նախարար, արձագանք չկա։ Հաջորդ հարցի համար՝ Աննա Գրիգորյան։

 Ա.ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

-Նիկոլ Փաշինյանն այսօր հերթական անգամ հայտարարեց, որ Արցախը մեր վզին կապված թոկ էր, որից ինքն ազատվեց: Բայց մի՞թե հիմա էլ չկա այն գիտակցումը, որ Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելուց հետո, Արցախում էթնիկ զտում իրականացնելուց հետո Ադրբեջանը չի կանգնել։ Արցախը թոկ չէր մեր վզին, Արցախը մեր հպարտությունն էր, մեր ինքնության մի մասն էր, ավելին, դուք էլ այդ կարծիքն ունեիք, հետո ինչ, որ հիմա այլ բան եք ասում՝ քաղաքական նպատակահարմարությունից ելնելով։

Վերջերս ՄԱԿ-ի վեհաժողովում տարբեր երկրների բարձրագույն ղեկավարություններ հանդես էին գալիս՝ իրենց երկրի իրական հարցերը ներկայացնելով։ Ես չլսեցի, որ դուք խոսեք, օրինակ՝ ուղիղ մեկ տարի առաջ տեղի ունեցած Արցախի էթնիկ զտման մասին։ Դա, ուղղակի, տարվա ընթացքում հերթական իրադարձություն չէր, հայ ժողովրդի պատմության մեջ ամենաողբերգական դեպքերից մեկն էր, որի մասին՝ ոչ մի խոսք։ Չխոսեցիք Հայաստանի Հանրապետության օկուպացված տարածքների մասին, գերիների մասին, նույնիսկ հումանիտար խնդիր չբարձրացրիք այդ ամբիոնից։ Ընդամենը, ասում եք խաղաղություն, այսպես, ձեռքի վրա, համարյա հասնում ենք խաղաղության, Բայրամովն էլ եկավ ու ձեզ պատասխանեց, թե հլը ձեր Սահմանադրությունը փոխեք։ 400 հազար, 300 հազար ադրբեջանցի կա, որ պետք է գա Հայաստան և այլն, բազմաթիվ պահանջներ է դնում դեռևս։ Այսինքն՝ չկա՞ այն գիտակցումը, որ ինչքան զիջում եք, Ադրբեջանը կարմիր գիծ չի քաշում, չկա այդ կարմիր գիծը, հատկապես գերիների մասով պարտադիր հայտարարություն պետք է լիներ։ Այս պահին կոնֆլիկտի մեջ գտնվող այն բոլոր երկրների ղեկավարները, որոնք ելույթ են ունեցել, բոլորը խոսել են գերիների մասին։

Իսրայելի վարչապետի ելույթն եմ լսել, վերացարկվելով իր անձից, բերել էր իր հետ գերիների հարազատներին ու խոսում էր իրենց պատմության մասին։ Ո՞նց էր հնարավոր այդ ամբիոնից ելույթ ունենալ ու չխոսել գերիների մասին, բայց ես իմ գործընկերոջ հարցը շատ հստակ կձևակերպեմ. հայ ժողովուրդը տեսնում է, թե դուք որտեղ և երբ եք հեծանիվ քշում, ինչ ճաշ եք ուտում...

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Ավարտեք։

 Ա.ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

- ...Բայց խաղաղության պայմանագրի հետ կապված բաներ կան, որոնց մենք տեղյակ չենք։ Ասում եք, հրապարակային խոսում եք, կոնկրետ նշեք այն կետը կամ կետերը, որոնց շուրջ սկզբունքային համաձայնություն այդպես էլ ձեռք չի բերվում։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ, տիկին Գրիգորյան, հարցի համար։ Ես չեմ ասել, որ Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի վզին թոկ էր, ես ասել եմ, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցն օգտագործվել է որպես թոկ Հայաստանի վզին, ընդ որում՝ նաև Հայաստանի ներսում, որովհետև շատ երկար տարիներ, երբ երկրում ամենատարբեր պրոցեսներ կային՝ սկսած կոռուպցիայից, շարունակած ամեն ինչով, ամեն ինչ բացատրվում էր ընտրությունների կեղծիքով, ամեն ինչ բացատրվում էր, որ, դե, բանակ ենք պահում, Ղարաբաղ ենք պահում, էս ենք անում, մի հատ էլ աչքով էին տալիս, հետո երևաց, թե ինչ է պահվել, ոնց է պահվել, ինչ տրամաբանության մեջ է պահվել։

Երկրորդը. ինչ վերաբերում է ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովի ամբիոնից իմ ունեցած ելույթին, սա ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովի ամբիոնից իմ չորրորդ ելույթն էր, և այս ելույթն ունեցել է այլ տրամաբանություն, և ես, այո, որոշում եմ կայացրել, որ այս ելույթը պետք է ունենա այս տրամաբանությունը, որովհետև էս է այսօր համապատասխանում Հայաստանի Հանրապետության պետական շահերին։

Ինչ վերաբերում է խաղաղության պայմանագրի բովանդակությանը, խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված բովանդակության շուրջ մենք հանրությանը թափանցիկ ձևով ասել ենք՝ պահելով դիվանագիտական կոռեկտությունը։ Մնացածը, գիտեք, այդ էմոցիոնալ բաները, հիմա, որ ասում եք՝ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը չի օգտագործվել որպես թոկ, այդ թվում՝ այն երկրների և ուժերի կողմից, որոնք մենք համարել ենք կամ ուզում ենք համարել, որ պետք է երաշխիքներ տան, երաշխավորեն մեր անվտանգությունը։ Է, ինչո՞ւ պիտի երաշխավորեն, մարդիկ իրենց անվտանգությունը չեն կարողանում երաշխավորել, մեր անվտանգությունը ո՞նց պիտի երաշխավորեն։

Եվ խնդիրը հետևյալն է. ամենակարևոր բանը, որն այս վերջին տարիներին ինքս ինձ համար, իմ կարծիքով, նաև Հայաստանի համար և Հայաստանի ժողովրդի համար արել եմ և անում եմ, մենք պետք է ճշմարտությունն իմանանք մեր պատմության մասին, և՛ հեռակա պատմության, և՛ մոտակա պատմության, և, էլի եմ ասում՝ մենք պետք է կայսերական պատմության տրամաբանությունից դուրս գանք և ունենանք անկախ պետության պատմության տրամաբանություն։ Այդ մնացածը, որ ասում եք, այդ ձեր բոլոր ասածների արձագանքները հատ-հատ գոյություն ունեն, հարցը կոնտեքստից մի կտրեք, որովհետև ինչն ինչի պատճառ ու հետևանք է, ասենք՝ պատճառահետևանքային կապերը ո՞նց կարելի է մոռանալ։ Հիմա դուք ուզում եք սադրել, որ ես բաներ ասեմ, որոնք մեր իրականության մեջ առնվազն պետք չէ և ընդունված չէ ասել։

Ասում եք՝ Հայաստանի հիմնական օրակարգը թողած՝ զբաղված եք ուրիշ հարցերով։ Դուք կապ չունեք Հայաստանի ժողովրդի, այսինքն՝ ոչ թե կապ չունեք, այլ բավարար չափով տեղեկացված չեք Հայաստանի ժողովրդի մղումների մասին։ Հայաստանի ժողովուրդն ուզում է իմանալ այն, ինչի մասին ես խոսել եմ ՄԱԿ-ի ամբիոնից որպես հիմնական նպատակ։ Չեմ ասում՝ միակ, չեմ ասում՝ հումանիտար հարցեր չկան, բայց էլի ուզում եմ հիշեցնել նախորդ դեկտեմբերի պատմությունը, երբ որ էլի շարունակ ամիսներ ասում էիք՝ ինչ եք արել, դե, ասեք, անում եք, ինչ եք անում, մենք էլ ասում էինք՝ ամենօրյա աշխատանք է տեղի ունենում, ո՞նց է տեղի ունենում, իրատեսական չէ… Մինչև տեղի չունեցավ, իրատեսական չէր։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Ա.ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

-Ասում եք՝ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը թոկ էր Հայաստանի վզին, որպեսզի պետականություն չունենանք։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Այո։

 Ա.ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

-Դուք այդպես եք ձևակերպում։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Չկայանա պետականությունը։

 Ա.ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

-Արցախի հարցն այս պահին, ընդհանրապես, քննարկման առարկա չի ձեր կողմից, նույնիսկ Արցախի ժողովրդի վերադարձի իրավունքը չի քննարկվում, բայց, մեջբերեմ ձեզ, ասում եք՝ եթե առաջիկա տարիներին մենք կարողանանք պահել պետականությունը, ինքնին դա ենթադրում է, որ մեր պետականությունը հարցականի տակ է, այսինքն՝ Արցախի հարցն էլ չկա, բայց, միևնույնն է՝ մեր պետականությունը դուք հարցականի տակ եք համարում։ Այսինքն՝ դա ուղիղ կապված չէր Արցախի հարցի հետ, ճիշտ հակառակը, Արցախը մեր պատնեշն էր, ու հիմա եք դուք ուղղակի, էսպես, փոխում, տեղափոխում հարցերը։

Դուք ասում եք՝ ես բավարար, լավ տեղեկացվածություն չունեմ մեր ժողովրդի մղումների մասին։ Մեր ժողովրդի մղումների մեջ է մտնում Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության վերականգնումը, մեր օկուպացված տարածքներից ադրբեջանական զորքի դուրսբերումը, դրա մասին խոսել ե՞ք. չեք խոսել։ Դուք կարծում եք, որ գերիների վերադարձի հարցը մեր ժողովրդին հետաքրքիր չէ՞. մեր ժողովրդին հետաքրքիր է: Իմիջիայլոց, ի գիտություն ձեզ՝ ասեմ, որ նախորդ հարց ու պատասխանի ժամանակ ձեզ թվաց, թե դուք, այսպես, աշխարհացունց ինչ-որ իրադարձություն էիք նկարագրում՝ բա, Վիետնամ-Միացյալ Նահանգներ պատերազմից հետո Ամերիկան՝ թիվ մեկ պետությունը, չէր կարողանում վերադարձնել իր ռազմագերիներին։ Ես ձեզ ասեմ, որ ձեր տեղեկատուները սխալ ինֆորմացիա են ձեզ հաղորդել, բացարձակ կեղծիք եք դուք տարածել այդ ամբիոնից, բոլոր ռազմագերիները վերադարձվել են նույնիսկ մինչև պատերազմի ավարտը։ Կրկնում եմ՝ այդ ամբիոնը Հայաստանի Հանրապետության իրական խնդիրների մասին բարձրաձայնելու հարց էր, նորից, հերթական անգամ կրկնում եմ հարցս. ո՞ր հարցի շուրջ ձեռք չի բերվում պայմանավորվածություն այդ պայմանագրի կոնտեքստում։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Ուրեմն, ես իմ ասուլիսում հայտարարել եմ, որ այն ընկալումների շրջանակում, որ ընկալումների շրջանակում որ Լեռնային Ղարաբաղի մի շարք ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ նախկին պաշտոնյաներ ձևակերպումներ են անում, այդ խոսույթի շրջանակում ես իրատեսական չեմ համարում Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի վերադարձը Լեռնային Ղարաբաղ։ Եվ, այո, այդ խոսույթով, այդ ձևակերպումներով դա անելը ես համարում եմ, որ Հայաստանի վզին թոկ փաթաթելու քաղաքականություն է վարվում, որովհետև էդ որ ասում եք՝ Ադրբեջանն ասում է՝ 400 հազար ադրբեջանցի և այլն, մեկը մյուսի հետ կապ ունեն։ Այո, որովհետև իրենք նպատակ ունեն և դուք էլ նպատակ ունեք՝ մեզ մեր իրական, պետական ինքնիշխանության և անկախության օրակարգից շեղել։ Դուք ուզում եք, որ մենք հիմա վերցնենք այդ թոկը և փաթաթենք Հայաստանի Հանրապետության վզին։ Էլի նույն խնդիրը, մի րոպեում 60 հարց եք տալիս, որ հետո ասեք՝ 57 հարցին չպատասխանեց։ Լավ, մտքիս թելը կորցրի։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Գառնիկ Դանիելյան։

 Գ.ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

-Ես կարճ հարց տամ, որ չխճճվեք։ Ասելիքս հետևյալն է. Ադրբեջանի կողմից կա՞ պահանջ՝ ադրբեջանցիների այստեղ վերաբնակեցման, Տիգրանաշենի հետ կապված։ Այդ երկու կետերով կա՞ որոշակի խոսակցություն, այդ հարցին պատասխանեք: Երկար չխոսեմ, էլի։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Համեցեք, պարոն վարչապետ։ Ես զարմանում եմ, որ որոշ պատգամավորներ 7-8 աթոռ այն կողմ զրույց են վարում: Անհատապես անուններով կասեմ ու նկատողություն կանեմ, վերջացրեք դա։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Դանիելյան, դուք մամուլ չե՞ք կարդում, ես զարմանում եմ, էլի, այդ հարցերը, որ տալիս եք, այսինքն՝ ձեզ թվում է՝ սա, այսպես ասած, միամիտների երեկո է, հիմա դուք հիմա ինձ հարցնում եք… Չե՞ք տեսնում, թե Ադրբեջանի կողմից ինչ պահանջներ կան։ Լսեք, դուք չե՞ք զգում, որ նույն խոսույթն եք օգտագործում։ Ադրբեջանն էլ է ասում՝ կապիտուլյացիա, դուք էլ եք ասում՝ կապիտուլյացիա։ Էլի եմ ասում՝ բա, որ կապիտուլյացիա է, դուք այստեղ նստած՝ ի՞նչ գործ ունեք, ընդհանրապես, ինչո՞ւ եք աշխատավարձ ստանում, կապիտուլացված երկրի պատգամավոր լինո՞ւմ է։ Եթե դուք համարում եք, որ երկիրը կապիտուլացված է, ուրեմն, դուք ձեզ չեք համարում Հայաստանի Հանրապետության պատգամավոր, այլ համարում եք այն ուժերի պատգամավոր, որոնք ձեր տրամաբանությամբ կապիտուլացրել են, որովհետև եթե դուք ձեր պետությունն անվանում եք կապիտուլացված, նշանակում է, որ դուք ինքներդ, չեք ճանաչում ձեր լիազորությունը որպես Հայաստանի Հանրապետության պատգամավոր։ Դուք ինչո՞ւ եք այստեղ նստած, ընդհանրապես։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Պարոն Խաչատրյան, ես ձեզ խնդրում եմ, էլի, պատմական ակնարկները դադարեցրեք տեղից։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Գերմանիայում եղել է արտաքին կառավարում, և որոշ տարիներ անց արտաքին կառավարիչների համաձայնությամբ չորս մասից երեքում տեղի են ունեցել ընտրություններ։

Դուք անընդհատ այստեղ բերում եք Ադրբեջանի օրակարգերը, ասում եք՝ բա, Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի վերադարձի հարցն ինչու չեք բարձրացնում, առավոտից իրիկուն խոսում են արևմտյան Ադրբեջանի մասին, դուք դա չե՞ք նկատում, բա, մեր խնդիրն ի՞նչ է, ասե՞լ, որ չկա։ Եթե ուզում եք ավելին, շատ ուժեր Ադրբեջանում էլ, տարբեր տեղերում էլ ուզում են, որ Հայաստանի Հանրապետությունը չլինի, է, հետո ի՞նչ, նորությո՞ւն է դա ձեզ համար, ուզում են, որ Հայաստանի Հանրապետությունը, պետությունը չլինի։ Այդպիսի ուժեր Արևելքում էլ կան, այդպիսի ուժեր հյուսիսում էլ կան, այդպիսի ուժեր արևմուտքում էլ կգտնվեն, բոլոր տեղերում կգտնվեն։

Հիմա ես ուզում եմ հասկանալ, թե ձեր նպատակն ի՞նչ է։ Ադրբեջանն ինչ ուզում է, ես Ադրբեջանի խոսնակը չեմ, գնացեք, բացեք ձեր կայքերը, կարդացեք, թե Ադրբեջանն ինչ է ուզում, ես չեմ եկել այստեղ՝ ասելու, թե Ադրբեջանն ինչ է ուզում, ես եկել եմ ասելու, թե Հայաստանի Հանրապետությունն ինչ է ուզում և ինչ է անում։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Գ.ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

-Չգիտեմ ինչու այսօր ես էմոցիոնալ չեմ, դուք եք տենց էմոցիոնալ, ջղայնանում եք հարցերից, ոնց որ թե ձեզ չպիտի տանք այս հարցը, ուրիշ տեղ պիտի տանք այս հարցը։ Գնամ ժուռնալիստի՞ն, լրագրողի՞ն բռնեմ, այդ հարցերը տամ, բա, վարչապետ եք, բա, ձեզ պիտի տանք այդ հարցերը, այդ ինչո՞ւ եք տենց ջղագրգիռ պատասխաններ տալիս, բա, ձեզ պիտի տանք այդ հարցերը, մի զարմացեք, նորմալ է, որ ձեզ պիտի տանք այդ հարցերը։ Ասում եք՝ մամուլից իմացեք։ Բա, պատգամավոր ենք, մամուլից ո՞նց իմանանք։ Գալիս ենք, դիմում ենք ձեզ, ասում եք՝ փաստաթղթին մի ծանոթացեք, չի կարելի ձեզ։ Արարատ Միրզոյանին ասում եք՝ հանկարծ սրանց չթողնեք գան, թղթերին ծանոթանան։ Հիմա ձեզ հարց ենք տալիս, վրդովվում եք, ջղայնանում եք։ Մի քիչ հանգստացեք, հարցերին պատասխանեք, ընդամենը. երկու հարց եմ տվել, ասացի՝ շատ հարց չտամ այսօր, երկու հարց, կարճ հարցեր են։ Ասել ենք՝ տենց պահանջ կա՞, մարդ ենք, էլի. մեզ մտահոգում է. Տիգրանաշենի հետ կապված հարցը, որը հիմա լայն քննարկվում է, ձեզանից ենք ուզում այդ հարցերի պատասխաններն ստանալ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Լայն քննարկվում է, որտե՞ղ է լայն քննարկվում։

 Գ.ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ

-Հա, լավ, նեղ քննարկվում է, հարցին պատասխանեք։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Նեղ, դուք՝ ձեր մեջ։ Պարոն Դանիելյան, էլի ասում եմ՝ ես Ադրբեջանի խոսնակը չեմ։

Երկրորդը. եթե դուք նկատի ունեք անկլավների թեման, ես ասել եմ, որ անկլավների թեման միշտ էլ եղել է և կա։ Այդ թեման եղել է միշտ, և մենք ինքներս այդ թեմայից չենք կարող հրաժարվել, որովհետև մենք ունենք Արծվաշեն, այլ բան, որ գործընթացի ընթացքում պիտի պարզվի, թե ինչն է դե յուրե հիմնավորված, ինչը դե յուրե հիմնավորված չէ։ Իմ դիրքորոշումը շատ կոնկրետ է, ինչ որ դե յուրե հիմնավորված է, հիմնավորված է, ինչ որ հիմնավորված չէ, հիմնավորված չէ, որովհետև Հայաստանի Հանրապետության ռազմավարությունը՝ անվտանգային և ընդհանրապես, պետք է լինի լեգիտիմությունը։ Մենք ոչ մի ոչ լեգիտիմ ակնկալիք պետք է չունենանք, որովհետև դա է նաև Ադրբեջանի ոչ լեգիտիմ ակնկալիքների դիմացը փակելու ճանապարհը։ Դուք մեզ անընդհատ ուզում եք մղել ոչ լեգիտիմ ակնկալիքների դաշտ՝ կամա թե ակամա Ադրբեջանի ոչ լեգիտիմ ակնկալիքների համար ճանապարհ բացելով, և էդ է, կապիտուլացված տրամաբանության մեջ գործող պատգամավորն ուրիշ բան չի էլ կարող անել։ էս է խնդիրը։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ագնեսա Խամոյան, համեցեք։

 Ա.ԽԱՄՈՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ։ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում է, որ հարևանների հետ բնականոն հարաբերություններ պետք է լինեն, պարզ տրամաբանություն է ՝փոքրիկ բայց-ով։ Հարևանն ինքը չի ցանկանում, որ բնականոն հարաբերություններ հաստատվեն։ Դա ես չեմ ասում, ասում է ձեր արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը, որն այսօր հայտարարել է, որ Ադրբեջանը հետագա ռազմական պլաններ ունի Հայաստանի նկատմամբ, նաև հայտարարել է, որ Հայաստանը չի տեսնում Ադրբեջանի կողմից խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցված մասն ստորագրելու քաղաքական կամք։

Մյուս կողմից՝ ունենք ձեր ավելի վաղ արված հայտարարությունը, որն անհասկանալիորեն հարուցեց ձեր զայրույթը, չնայած նրան, որ դուք հայտարարեցիք, որ հիմա էլ շարունակում եք նույն պնդումն անել, որ Ալիևի կողմից ագրեսիվ պահվածքի մթնոլորտում խոսել փոխզիջումների մասին՝ նշանակում է՝ խոսել կապիտուլյացիայի մասին։

Ալիևի հայտարարությունները, ագրեսիվ հայտարարությունները չեն փոխվել, այսօր էլ հայտարարել է, որ եթե Հայաստանն ուզում է հասնել խաղաղության, պետք է պատժի Ադրբեջանի դեմ վայրագություններ իրականացրած անձանց, այսինքն` իր հայտարարությունների տրամաբանությունում որևէ փոփոխություն չի եղել։ Փաստորեն, մենք ունենք մի իրավիճակ, եթե ամփոփելու լինեմ նաև գործընկերներիս հնչեցրած հարցերը, երբ դուք հայտարարում եք, որ խաղաղության պայմանագիրը նախ և առաջ՝ նրա մասին է, որ կանխի պատերազմը, մյուս կողմից՝ մենք ունենք արտաքին գործերի նախարարի հայտարարությունը, որը հստակ արձանագրում է, որ Ադրբեջանը չի ցանկանում որևէ փաստաթուղթ ստորագրել, նաև հավելում է, որ կան մտահոգություններ, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ռազմական գործողությունների։

Հիմա պարզ հարց եմ տալիս՝ ակնկալելով պարզ պատասխան Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների համար։ Այս իրավիճակում, այս պայմաններում ինչպիսի՞ն է ձեր պատկերացրած, խոստացած խաղաղությունը, որով 2021 թվականի ընտրությունների ժամանակ դուք կրկին եկաք իշխանության։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Ինչ որ արտաքին գործերի նախարարն ասել է, ճիշտ է ասել, ես էլ եմ այս ամբիոնից ասել, որ, այո, կան այդպիսի վերլուծություններ։ Իմ պատկերացումը հետևյալի մասին է, որ խաղաղության պայմանագրի բովանդակությունը պետք է լինի միջազգայնորեն հանրահայտ սկզբունքների շրջանակում, և մենք պետք է հետևողականորեն աշխատենք խաղաղության պայմանագրի ուղղությամբ։ Հենց էդ է իրավիճակի ամբողջ նրբությունը։ Մենք որդեգրել ենք ռազմավարություն և պետք է հետևողականորեն գնանք այդ ռազմավարությամբ։ Ինչ է ասում Ադրբեջանը, ինչ չի ասում՝ ես չեմ ասում, որ մենք դա պետք է չլսենք, բայց մյուս կողմից՝ դա չի նշանակում, որ Ադրբեջանի ամեն ասածից մենք մեր ռազմավարությունը պետք է փոխենք։ Ոչ, մեր ռազմավարությունները պետք է չփոխվեն, և մենք հետևողականորեն պետք է առաջ տանենք խաղաղության օրակարգը, և պետք է մեզանից կախվածն անենք, որպեսզի այդ խաղաղության պայմանագիրն ստորագրվի։ Բովանդակության մասին էլ էլի ասել եմ, այս իրավիճակում հեծանիվ հորինելու կարիք չկա։ Այն, որ Ադրբեջանը նոր թեմաներ է բերում դաշտ, դա նշանակում է, որ, այո, ինքն այնքան էլ հակված չէ խաղաղության պայմանագիր ստորագրելուն։ Մեր քաղաքական խնդիրն է փոխել ընդհանուր միջավայրը և մթնոլորտը, որպեսզի խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը դառնա իրատեսական։ Այսինքն` քանի դեռ տեղի չի ունեցել, բոլորը կարող են ասել, որ դա անիրատեսական է։ Հիմա այդ բոլոր հայտարարությունների իմաստը ո՞րն է, նպատակը ո՞րն է. մեզ շեղել մեր ռազմավարությունից։ Մենք մեր ռազմավարությունից չենք շեղվելու, անկախ նրանից, թե այդ հայտարարությունները կհնչեն Հայաստանի ներսից, թե Հայաստանից դուրս գտնվող ուժերի կողմից։ Մենք այս ռազմավարությունն ենք իրականացնելու՝ միևնույն ժամանակ իրականացնելով բալանսավորման և բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն և տարածաշրջանային քաղաքականություն, որը լրացուցիչ կոմպոնենտ է մեր անվտանգության ապահովման համար։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Ա.ԽԱՄՈՅԱՆ

-Ունենք թուղթ, որն Ադրբեջանը չի ցանկանում ստորագրել, այդ արձանագրումն անում եք դուք, անում է արտաքին գործերի նախարարը։ Ունենք իրավիճակ, երբ դուք չեք բացառում ռազմական գործողություններ Ադրբեջանի կողմից։ Մյուս կողմից՝ դուք հայտարարում եք, որ մենք ամեն ինչ անում ենք մթնոլորտը փոխելու համար։ Ի՞նչ եք անում մթնոլորտը փոխելու համար, որովհետև մենք տեսել ենք իրավիճակ, որ այդ մթնոլորտը փոխելու համար դուք Ադրբեջանի ցանկացած զիջման ընդառաջ եք գնում, ըստ էության, այսինքն` մեր կողմից զիջումներ են տեղի ունենում։ Նաև հայտարարում եք, որ պարտադիր չէ, որ Ադրբեջանն էլ ինչ-որ բան զիջի։ Այսինքն՝ ինչ ցանկանում են, ըստ էության, հայկական կողմը դեմ չի արտահայտվում։ Հիմա այս պայմաններում, նորից շատ պարզ հարց եմ տալիս. դուք ո՞նց եք երաշխավորում խաղաղություն։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Ես խաղաղությունը երաշխավորում եմ խաղաղության օրակարգի հետևողական, անհոգնել, սկզբունքային, առանց շեղվելու իրականացմամբ։ Ես պատկերացնում եմ այդ երաշխավորումը, ասենք՝ մեթոդաբանորեն տարբերվող ձեր հարց տալու մեթոդով, երբ դուք մի րոպեում վերցնում և հիսուն հարց եք տալիս, և ոչ մի հարց էլ չեք տալիս, մենք ասում ենք՝ մեկ րոպե ունենք, պետք է կենտրոնանանք մեկ հարցի վրա, այդ հարցն սկզբից մինչև վերջ հասկանալի, պարզ ձևակերպենք։ Դա է մեր ռազմավարությունը։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Սերգեյ Բագրատյան: Էդգար Հակոբյան։

 Է.ՀԱԿՈԲՅԱՆ

-Հարգելի Կառավարության գործընկերներ, մեծարգո վարչապետ, հարցս ուղղում եմ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանին։ Պարոն Սանոսյան, վերջին շրջանում բոլորս նկատում ենք, որ մայրաքաղաքում անցանելիությունը շատ դժվարանում է՝ խցանումներով պայմանավորված։ Մի ժամանակ եթե առավոտյան աշխատանքի գնալիս քաղաքացիները 20 րոպեանոց ճանապարհը գնում էին 40 րոպեում, ապա այսօր երբեմն լինում է, որ դա տևում է 2 ժամ։ Շատ դեպքերում դա պայմանավորված չի լինում նրանով, որ շինարարական աշխատանքներ են գնում, կամ ճանապարհները փակ են լինում, ուղղակի, այդքան է տևում, կարծում եմ` ենթակառուցվածքների, նոր ճանապարհներ չունենալու խնդրով պայմանավորված: Կուզենամ ձեր տեսակետը լսել։ Արդյո՞ք կա Կառավարության մոտեցում, որ լայնածավալ աշխատանքներ կատարվեն, նոր ճանապարհներ կառուցվեն, որպեսզի քաղաքը բեռնաթափվի։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը։ Համեցեք, պարոն Սանոսյան։

 Գ.ՍԱՆՈՍՅԱՆ

-Դուք մի հարց եք բարձրացնում, որը բնորոշ է խոշոր քաղաքներին, իհարկե, հարցի հետ ոչ միայն պետք է համակերպվել, այլև փորձել լուծումներ գտնել, ինչը, կարծում եմ` մեր քաղաքային իշխանությունները մի շարք ծրագրերով անում են, և. իհարկե, Կառավարությունն էլ աջակցում է։ Մասնավորապես, կան 3-4 խոշոր ծրագրեր, որոնք նաև բյուջեից ֆինանսավորվում են և առաջիկայում կֆինանսավորվեն, որոնք քաղաքում ձեր նշած խնդիրների առումով որոշակի փոփոխություն կբերեն, մասնավորապես, Իսահակյան-Արշակունյաց ճանապարհահատվածը, գիտեք, որ արդեն որոշակի գործընթաց կա, Արշակունյաց-Գարեգին Նժդեհ հատվածում կա որոշակի գործընթաց և պրոցես. կա Նորք Մարաշից դեպի կենտրոն իջնող հիմա նոր կառուցվող ճանապարհահատված, և այդպիսի որոշ այլ հատվածներում կան աշխատանքներ։

Մենք փորձել ենք, նաև համագործակցելով, Երևանի շրջակայքում մի շարք ճանապարհներ բերել այնպիսի տեսքի, որպեսզի մեր մարզերի միջև հաղորդակցություն իրականացնելիս մեր քաղաքացիները գերադասեն թեկուզ կիլոմետրի առումով մի քիչ երկար ընթացքով գնալ, բայց Երևանը շրջանցել։ Կարծում եմ` մեր այդ քաղաքականությունը բավական աշխատել է։ Եթե դուք հիմա տեսնեք, թե այն 4 ճանապարհից դեպի Ջրվեժ, Գառնի ուղղությամբ ինչքան երթևեկություն կա, եթե տեսնեք, թե Նոր Հաճնով դեպի Եղվարդ և Աշտարակ ինչքան բավական մեծ երթևեկություն կա, եթե տեսնեք, թե Էջմիածնից Աշտարակ, ինչքան երթևեկություն կա, կտեսնեք, որ այդ արված աշխատանքները որոշ արդյունք բերել են։ Եթե դրանք չարվեին, հիմա Երևանում խնդիրն ավելի բարդ կլիներ, քան կա, բայց, այնուամենայնիվ, ես շատ ավելի մանրամասն չեմ կարող ձեր հարցին պատասխանել նորից մի պարզ պատճառով, որ այն մանրամասնությամբ չեմ տիրապետում Երևանի տրանսպորտի կարգավորումների հետ կապված հարցերին, ինչպես կտիրապետեն Երևանի գործընկերները, կխնդրեմ հարմար առիթով այդ հարցն իրենց ուղղել, տեսլականը, արվող քայլերն ավելի մանրամասն կնկարագրեն։ Ես ընդամենը մի քանի խոշոր ծրագրերից խոսեցի։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։

 Է.ՀԱԿՈԲՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Ես կառաջարկեի ձեր ուշադրությունը մի փոքր ավելի սևեռել նշված հարցերին, որ ավելի շատ տիրապետեք, որովհետև ավելի գլոբալ է դարձել խնդիրը, և Հայաստանում ապրող մեր բոլոր քաղաքացիներն են օգտվում այդ ճանապարհներից։ Կուզենայի նաև ձեր ուշադրությունը զուգահեռաբար ուղղել մետրոյի հետ կապված այն աշխատանքներին, ինչը բոլորս գիտենք, որպեսզի ավելի ամբողջական դառնա մետրոն, որովհետև բոլոր քաղաքակիրթ երկրների մայրաքաղաքներում մետրոն շատ կարևոր դեր է խաղում, ինչը նաև ամենակարևոր գործոնը կլինի՝ ճանապարհներից զատ բեռնաթափելու քաղաքը։

 Գ.ՍԱՆՈՍՅԱՆ

-Կփորձեմ ավելի շատ ուշադրություն սևեռել, բայց ինձ մոտ տենց էլ չի ստացվում ձեր ուշադրությունը սևեռել, որ հարցերը տաք էդ հարցի պատասխանն իմացող ամենից շատ մարդկանց։ Խնդրում եմ, որ դուք էլ երբեմն չարչարվեք, մի քիչ այն մարդկանցից հարցրեք, որոնք շատ ավելին գիտեն, այլապես մի կողմից՝ ոչինչ չասել չի ստացվում, մյուս կողմից՝ հետո դժգոհում եք, որ մանրամասնությամբ չենք պատասխանում, բայց փաստն ու իրականությունը դա է։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Ալխաս Ղազարյան։

 Ա.ՂԱԶԱՐՅԱՆ

-Շնորհակալ եմ։ Մեծարգո պարոն վարչապետ, օրերս վերադարձաք ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովից, որտեղ նաև մի շարք երկկողմ հանդիպումներ եք ունեցել։ Կխնդրեի ներկայացնել արդյունքները և ձեր տպավորությունները։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Կարծում եմ` չեմ չափազանցնի, որ ասեմ, որ Մակի գլխավոր ասամբլեային մասնակցելու հիմնական նպատակը հիմնական ելույթում ունեցած ուղերձների փոխանցումն էր համաշխարհային այդ հարթակից։ Իմ ունեցած բոլոր երկկողմ հանդիպումները համարում եմ դրական, բայց նաև հետևյալը պիտի ասեմ, որ կարևոր է ընդգծել և արձանագրել, որ հիմա մենք գործում ենք փոփոխվող աշխարհում, և շատ կարևոր է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը կարողանա արտաքին միջավայրում ձևավորել ընկալում և բովանդակություն, որը համապատասխանում է փոփոխվող աշխարհում բավարար չափով մրցունակ լինելու համար անհրաժեշտ չափանիշներին։ Ըստ էության, հենց դա են եղել այցերի, հանդիպումների հիմնական նպատակը, և մենք այդ օրակարգով ենք առաջ շարժվել, այդ թվում` ուղերձներ ենք փոխանակել։

Կարևոր է նաև արձանագրել, որ գլխավոր ասամբլեային զուգահեռ տեղի ունեցող քննարկումներում կարևորվեցին և ընդգծվեցին Հայաստանի ժողովրդավարական ձեռքբերումները։ Ես շատ կարևոր եմ համարում, որ, ի հեճուկս բոլոր բարդությունների և դժվարությունների, Հայաստանի Հանրապետությունը շարունակում է միջազգային հանրության շրջանում պահպանել և ամրապնդել ժողովրդավար և ժողովրդավարական բարեփոխումները հետևողականորեն շարունակվող երկրի համարումը։ Սա շատ կարևոր ձեռքբերում է, որը մենք հետագայում պետք է զարգացնենք, պետք է շարունակենք այդ տրամաբանությամբ առաջ գնալ։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արձագանք։ Շնորհակալություն։ Գեղամ Մանուկյան։

 Գ.ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

-Վայ, ողորմի Գառնիկ Անանյանին, միշտ չեմ սիրել Համալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետը, Նիկոլ Փաշինյանը լավ գիտի։

Նախ` մի քանի բան։ Խեղճ Արարատ Միրզոյանը հիմա Լեհաստանում Հայաստանի դիվանագիտությունն է ներկայացնում, իսկ այս ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանն ասաց, որ Արարատ Միրզոյանն ստում է։ Ահա, պատասխանը, որ Արարատ Միրզոյանն ուղարկել է պատգամավորներիս, չորս պատգամավորների առաջին դիմումին, ասում է՝ նպատակահարմար չի համարում փաստաթղթին ծանոթանալ, բայց Նիկոլ Փաշինյանին թվում է, թե պետական համակարգն իր դուքյանն է, ինքը կորոշի` թույլ կտա, կորոշի` թույլ չի տա։ Երևի, երկրորդ հարցումը, որ արել ենք, արդեն Արարատ Միրզոյանն ամաչել է, այս ձևակերպումը… Չի էլ ուզեցել ասել՝ գիտեք, պետական համակարգը Նիկոլ Փաշինյանի դուքյանն է, դրա համար մինչև հիմա, պարոն Սիմոնյան, Արարատ Միրզոյանը սահմանված ժամկետներում պատասխան չի տվել։

Երկրորդը. այստեղ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ կադաստրի վկայականների հետ կապված իրավապահներին հանձնարարություն են տվել։ Հիշեցի 2020 թվականի դեկտեմբերը, որ Հանրային հեռուստատեսությամբ խոսում էր դավաճանության ինչ-որ դեպքի մասին, թե, իբր, սպան զինապահեստի դուռը չի բացել, կոնկրետ անուններ կան, մինչև 2024 թիվն այդ սպան չի հայտնաբերվել։ «Փաստինֆո»-ն այդ գործն արել է, հունիսի 7-ին հարցում է ուղարկել դատախազություն, ասել է՝ քրեական գործ կա՞ հարուցված, թե չէ, որովհետև Գրիգոր Մինասյանը, արդեն նախկին, ասել էր, թե խախտումներ կան։ Դատախազությունն հունիսի 19-ին պատասխանել է, որ գրությունն ուղարկել է Ազգային անվտանգության ծառայություն՝ ստուգումների։ Օգոստոսի 23-ին «Փաստինֆո»-ն նորից դատախազությանը հարցնում է, թե կադաստրով քրեական գործ կա՞ հարուցված, ասում են՝ չկա, օպերատիվ ստուգում են, էսքան ամիս ստուգում են, որևէ մեղադրյալ չկա, 4 տարի հետո չի լինի։

Հիմա ամենավերջում՝ կարճ հարց. գրադարանիցս բերել եմ մի քանի գիրք՝ Մուրադ Բարդաքչայի «Թալեաթ Փաշայի կորսված փաստաթղթերը», Հասան Ջեմալի «Ցեղասպան Ջեմալ փաշայի թոռը», «Աշխարհի մտավորականները Հայոց Ցեղասպանության մասին» թուրքերեն լեզվով։ Մի հատ էլ կա՝ թուրքական գաղտնի հետախուզության գաղտնի պատմությունը, բայց էս մեկը՝ չէ։

Նիկոլ Փաշինյանին հարցս. քանի որ ինքը սիրում է գրքեր նվեր ստանալ, այս երեք գրքերից ո՞րը կցանկանար, որ իմ գրադարանից, շատ ցավով, բայց նվիրեի իրեն։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Օֆ, աման… Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Եթե դեմ չեք, բոլորն էլ տվեք, ոչ մի խնդիր։

Երկրորդը. Արարատ Միրզոյանին… Ախր, պարոն Մանուկյան, նենց պնդումներ եք անում, մարդ փշաքաղվում է, անկեղծ ասած։ Ասում եք՝ ասաց, որ Արարատ Միրզոյանն ստում է, հետո կարդացիք իր մեջբերումը։ Արարատ Միրզոյանն ասում է` նպատակահարմար չեմ համարում կամ չենք համարում։ Ես եմ Արարատ Միրզոյանին հանձնարարել, որ ինքը նպատակահարմար չհամարի։ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն՝ նախարարները պարտավոր են կատարել վարչապետի հանձնարարականները։ Հիմա, եթե դուք ուզում եք իմանալ, թե իմ այդ հանձնարարականի իրավական հիմքը որն է և այլն, ասացիք՝ դատարան եք դիմել, չէ՞, շատ լավ, դատարանը կորոշի` իրավական առումով հիմնավորված է, թե հիմնավորված չէ։ Մեր իրավաբաններն էլ կգնան, որպես պատասխանող հանդես կգան, դատարանն էլ կորոշի, թե որ փաստարկն է ավելի հիմնավոր։

Հիմա. Էլի. 60 հարց տվեցիք, նույնիսկ չհասցրեցի գրառումով հետևել: Գրքերը տվեք, բոլորը տվեք, եթե, իհարկե… Հա, ճիշտ է, լավ հիշեցրիք, կարևոր բան պիտի ասեի։ Ես ձեզ էլի նախորդ հարցերից մեկին ի պատասխան՝ էդ թոկի, պետություն չլինելու և այլնի պատմությամբ շատ կարևոր է նաև այն օրվա գրառումը, ես ուզում եմ անկեղծ ասել, որ ժամանակ է անցել, արդեն 4 տարի, բնական է, որ այս 4 տարվա մեջ ես անընդհատ չէ, բայց ժամանակ առ ժամանակ վերադառնում եմ 2020 թվականի իրադարձություններին և անընդհատ վերլուծում եմ, դրվագները քանդում եմ, հավաքում եմ, ես չգիտեմ, թե Դատախազությունը ձեզ ինչ է պատասխանել, Քննչական կոմիտեն ինչ է պատասխանել, բայց ինձ համար ես ունեմ իմ քաղաքական և անձնական եզրակացությունը որպես այդ իրադարձությունների էպիկենտրոնում եղած մարդ։ 44-օրյա պատերազմը սցենարով գնացած պատերազմ է, և այդ սցենարը չի գրվել Հայաստանում, բայց Հայաստանում գտնվող շատ մարդիկ այդ սցենարի մեջ են եղել, ընդ որում՝ իրենք իմանալով են դրա մեջ եղել, այդ թվում, ցավոք սրտի, բարձրաստիճան զինվորականներ, հիմա, քրեական գործեր կան, քննություններ կան, հույս ունեմ, իրենց տրամաբանական ավարտին կհասնեն։

Մենք այսօր դատաիրավական համակարգում այնքան պրոբլեմներ ունենք, որևէ մեկն ինձ քրեական գործի տեղեկանքը, պատասխանը… Ինձ պետք չէ որևէ քրեական գործի մասին նյութ, որպեսզի ես իմ հետևություններն անեմ, որովհետև ես այնքան ինֆորմացիա ունեմ այդ պատերազմի մասին, որ ամբողջ իրավական համակարգն իրար հետ վերցրած, էդ ինֆորմացիայի կեսն էլ չունի։ Իմ հետևությունն այն է, որ. այո, դա եղել է պատերազմ՝ Հայաստանի Հանրապետությունը որպես պետություն ոչնչացնելու համար։

Գրքերն էլ, ասեք, ամբողջն եք տալի՞ս, թե՞ մի մասը։          

 Գ.ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

-Հիմա ես չեմ հասկանում, այդ սցենարի մա՞ս էր, որ 4 տարի առաջ ճիշտ այս օրը, երբ անհասկանալի հրթիռ էր Աբովյանի երկնքում, Հայաստանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող մարդ, իր գործը թողած, Արծրուն Հովհաննիսյանի գործն անում, ֆեյսբուքներում գրում էր, թե երրորդ բանը խփեցին, չորրորդ բանը։ Կամ ամսի 8-ի ձեր ֆեյսբուքյան էջը նայեք, էդ սցենարի՞ մաս էր, որ երեկոյան զանգում էինք դիրքեր, դիրքերից տվյալներ էին հավաքում, 2-3 ժամ հետո մեկ էլ պարզվեց, ինչ-որ շպիոն են բռնել։              

Ի դեպ, գալով Էրդողանի հետ հանդիպմանը. ես մի գրառում էի արել. «Հայկական ժամանակ»-ում լրագրող ներկայացած մի աղջիկ կամ կին նաև ինձ էր պատասխանել, ձեռագիրը մի քիչ շատ հավաստի աղբյուրի էր նման։ Այս գրառման մեջ ինքը հպարտացել էր, թե՝ բա, տեսեք, Նիկոլ Փաշինյանը, որ գնացել է թուրքական տուն, տեսեք, այնտեղ եռագույն է դրված, ոնց որ պատմական բան եղած լիներ։ Տեղեկացնեմ, Ստամբուլում Ջյումերեդ Ջադեսի Սուրբ Փրկիչ համայնքապատկան շենքում տեղակայված է Սևծովյանի մեր ներկայացուցչությունը, որտեղ 10 տարուց ավելի Հայաստանի եռագույնն Ստամբուլի ամենակենտրոնական փողոցում ծածանվում է։

Մյուսը. ընդհանրապես, միջազգային պրատակոլային հանդիպումները…            

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Պարոն Գեղամյան, ես ներողություն եմ խնդրում։

 Գ.ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

-Շատ կարճ է։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Բայց արդեն շատ երկար է։

 Գ.ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

-Միջազգային պրատակոլային հանդիպումներին դեռ կանդրադառնամ, բայց մենակ մի բան. իշխանական քարոզչությունն ասում է՝ հա, ինչ անենք, Էրդողանի թուրքական տուն բոլորը գնացել են: Հայաստանն էիք ներկայացնում, ձեր գործընկեր Հունաստանի վարչապետն Էրդողանի հետ հանդիպել է ոչ թե թուրքական տանը, այլ հանդիպել է ՄԱԿ-ի շենքում։ Եվ Հայաստանի շատ-շատ ղեկավարներ, եթե Էրդողանի հետ հանդիպում են ունեցել, ունեցել են միջազգային հարթակներում, ոչ թե թուրքական տանը։

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Մանուկյան, հիմա ես չեմ ուզում ներկայացնել, թե, մեր տարածաշրջանի, այդ թվում` Հայաստանից տասնյակ անգամ հզոր ինչ երկրների ղեկավարներ են այդ նույն տեղում հանդիպում ունեցել։ Շնորհակալ եմ։ Շատ լավ, բայց էլի այնքան հարց տվեցիք, որ շատ դժվար է ձեր հարցերից որևէ մեկին պատասխանել, որովհետև հաջորդ հարցով մոռացության եք տալիս նախորդը, ես չեմ էլ հասցնում գրառել։ Ես պատրաստ եմ, ուզում եմ հրապարակային առաջարկ անել ընդդիմադիր գործընկերների հետ մեկ հարց, մեկ պատասխան ֆորմատով հանդիպում անցկացնել հրապարակային. մեկ հարց, մեկ պատասխան։ Երբ պատրաստ լինեք, ասեք, ես կընդունեմ հրավերը։

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Արմեն Խաչատրյան. հանո՞ւմ եք։ Վաղարշակ Հակոբյան. հանո՞ւմ եք՞ Նարեկ Զեյնալյան. հանո՞ւմ եք, Վահագն Ալեքսանյան. հանո՞ւմ եք: Գեղամ Նազարյան, համեցեք։

 Գ.ՆԱԶԱՐՅԱՆ

-Ես այս հարցի մասին կիրանցյան իրադարձությունների ժամանակ չեմ ասել, հիմա, քանի որ մի օր կամ վաղը կամ 25 տարի հետո մենք կարող է գանք, հասնենք սահմանազատման, սահմանագծման հետագա աշխատանքներին, Կիրանցում տեղի ունեցած օրինակը ես ուզում եմ բարձրաձայնել և ասել, որ երբ հանձնարարել եք քրեական գործ հարուցել հայտնաբերելու համար, թե ինչու հիմքերը չկան, իզուր եք դա արել, որովհետև ակնհայտ փնթիության հետ գործ ունենք, եթե ոչ չարանենգ գործողության, որ, ասենք` ինչ-որ մեկն արխիվը վառել է։

Գիտե՞ք, թե այստեղ ամենագլխավոր ու մտահոգիչ խնդիրը որն է. ինչո՞ւ գործող սահմանի մասին, որը հիմա, փաստացի իրականացվեց, չգիտեին ո՛չ Ադրբեջանում, ո՛չ Հայաստանում խորհրդային տարիներին։ Հարցերի հարցը դա է, այստեղ պետք է դուք մտածեք, խորանաք։ Ինչպե՞ս հայտնվեց մի քարտեզ, որի մասին ո՛չ Ադրբեջանում, ո՛չ Հայաստանում չգիտեին, և ի՞նչ պետք է անեք, որ հետո Հայաստանի հետագա հատվածներում, եթե, Աստված տա, հասնենք էդ կետին, որ սահմանազատում լինի, և ադրբեջանցիներն օկուպացված տարածքներից դուրս գան, հասկանանք, թե ինչ քարտեզ է, որտեղից հայտնվեց և ինչու մինչև 1990 թվականի սեպտեմբերի 21-ն էդ քարտեզի մասին որևէ մեկը չգիտեր։ Այ, հարցերի հարցը դա է, և ոչ թե… Որովհետև Կիրանցից տուն է անցել Ադրբեջանին, որը կառուցվել է 1976 թվականի սկզբին, իսկ 1976 թվականին ադրբեջանցիները չէին թողնի, որ իրենց տարածքում ինչ-որ հայաստանցի տուն սարքի։ Հարցը դա է։    

Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Հարցին կպատասխանի Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: Համեցեք, պարոն վարչապետ։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պրն Նազարյան, նախ` ես չեմ կարող որևէ մեկին հանձնարարել, որ քրեական գործ հարուցի։ Մեր ձեռքի տակ եղած տեղեկատվությունն ուղարկել ենք իրավապահ մարմիններին։ Հիմա կա քրեական գործ հարուցելու հիմք, թե չկա հիմք՝ դա իրենք կորոշեն, և մենք էլ դրա նկատմամբ վերաբերմունք կձևավորենք։

1976 թե 1977 թվի մասին։ Պարոն Նազարյան, մենք հաճախ մոռանում ենք, որ 1976 թվին մենք սահման չենք ունեցել, նույն երկրի մասին է եղել խոսքը։ Դուք այդ գյուղում շատ եք եղել, ես էլ այդ մարզում եմ ծնվել, այդ ճանապարհներով տասնյակ անգամ անցել ենք, գիտենք, թե որտեղ էր առևտուր արվում ադրբեջանցիների կողմից, որտեղ էր առևտուր արվում մեր հայրենակիցների կողմից։ Այն ժամանակ սահմանը չեն իմացել, որովհետև տենց հասկացություն գոյություն չի ունեցել։ Եվ, եթե ուշադրություն դարձնեք, էս քարտեզը, որը ես ցույց եմ տալիս և ցույց եմ տվել, համաձայն որի այդ սահմանի գիծը քաշվել է, էս քարտեզը չէր էլ լինի, եթե դրա աշխատանքային անհրաժեշտությունը չունենար Խորհրդային Միության զինված ուժերի գլխավոր շտաբը։ Հասկանո՞ւմ եք, այդ քարտեզի կարիքը չի եղել, հողօգտագործման հարաբերություններ են եղել, եղել է, որ կոլխոզը կոլխոզին ասել է՝ լավ, թող էստեղ ձեր գառներն արածեն, էնտեղ էլ թող ձեր գառներն արածեն, կամ էստեղ ապրիլին շատ է խոտը, թող ձեր գառներն այստեղ արածեն, էնտեղ էլ հունիսին է շատ խոտը, ձեր գառներն էլ թող գան, էստեղ արածեն։ Այսինքն` տենց հասկացություն չի եղել։ Երբ խոսում ենք, ուղղակի, ասում ենք, թե Կիրանցից քանի տուն է անցել, և չենք ասում էն մասին, որ էստեղ, այդ թվում` երբ դահլիճի էս կողմից ահազանգվում էր, որ Ոսկեպարի եկեղեցին մնալու է էն կողմ, չգիտեմ, էս մնալու է էն կողմ, մզկիթ է դառնալու և այլն, բա, ինչո՞ւ չեղավ։ Գիտե՞ք, մեր խնդիրն ինչ է… Իմիջիայլոց, ասեմ, չգիտեմ, մե՞զ է հատուկ, մեզ ասելով՝ այս դեպքում նկատի ունեմ մեզ՝ որպես հանրություն, որպես ժողովուրդ, որպես ազգ։ Մենք սիրում ենք, որ մեզ համար գլոբուս ստեղծենք, մեր գլոբուսի վրա ապրենք, և դրա համար է, որ ժամանակակից աշխարհը շարունակում է մեզ համար անծանոթ… Ամեն ինչ փոխկապակցվածության մեջ է պետք նայել, չէ՞, որովհետև դուք գոնե տեղում գիտեք, չէ՞, թե ինչ է տեղի ունեցել, գծերը ոնց են գնացել, ինչ է անցել, ինչ չի անցել, ինչ որ մտածում էին, որ պիտի անցնի, չի անցել, ինչ որ մտածում էին, որ պիտի չանցնի, անցել է։ Այդ ամեն ինչն ինչո՞ւ չենք դնում կշեռքի վրա և էդ տրամաբանությամբ նայում։

Այո, պարոն Բագրատյան, և ձեր ասածը լավ, է որ միկրաֆոնով չէ, և դուք էլ, խնդրում եմ, մի պահ միկրաֆոնով չարձագանքեք, և ձեր ասածը տեղում արտահայտվել է։ Ես հիմա ձեզ կարող եմ տանել, չգիտեմ՝ դուք գնացել, տեսե՞լ եք, թե՞ չէ, բայց պարոն Նազարյանը, հաստատ, գնացել, տեսել է այդ ձեր ասածը, չի կարող գնացած, տեսած չլինել։ Չէ, Մասիսի մասին չէ խոսքը, մի րոպե, հենց պարոն Նազարյանի նշած տարածքում ես ձեզ կարող եմ տանել, ցույց տալ, ընդ որում՝ մի հատ չէ, երկու հատ չէ, երեք հատ չէ, չորս հատ չէ, հինգ հատ չէ, մի քանի տասնյակ, առնվազն, կարող եմ տանել, ցույց տալ, և պարոն Նազարյանը դա գիտի, չի կարող չիմանալ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Թողնենք՝ պարոն Նազարյանն արձագանքի։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Համեցեք։

 Գ.ՆԱԶԱՐՅԱՆ

-Հարցս բոլորովին այն չէր, որ ես ասում եմ ինչու, ինչու… Ավելի խորքային է։ Այն, ինչ եղավ Կիրանցում, այն, ինչ եղավ կիրանցեցիների հետ, ես չեմ ուզում, որ լինի Հայաստանի որևէ մարզի բնակչի հետ. ի՞նչ առումով. բնակչության հետ հիմա աշխատեք, գնացեք, ցույց տվեք իրական սահմանը։ Հանեք էն քարտեզները, որոնք էդ ձեր ասած գլխավոր շտաբում կան, տարեք սահմանային գյուղերում, ասեք՝ համակերպվեք էս սահմաններին, որ կիրանցեցիների նման անակնկալի չգան, որովհետև Կիրանցը մինչեւ 1991 թվականը, պայմանական ասեմ, գիտեր, թե որտեղ էր սահմանը և էդ սահմանով ապրել էր։ Գյուղի համար շոկայինն այն էր, որ այդ սահմանը խախտվեց։ Այո, դուք ճիշտ եք ասում, նույնը և նրանց համար, եթե իրենք հիմա այնտեղ ապրեին, իրենց համար էլ էր շոկ լինելու, թե ինչու էսինչի տունն անցավ Հայաստանին, էնինչի տունը չանցավ։ Խնդիրը դա է, որ գոյություն ունեցող փաստացի, իրավական սահմաններն էս սահմանազատման հետ չեն համընկնում։ Եթե ասում եք՝ սահման չկա, ես շատ լավ եմ հիշում, որ մի թումբ կար, որը ո՛չ գյուղատնտեսական նշանակության համար էր պիտանի, ո՛չ էլ որևէ բանի համար, բայց ես ինձ ինչ հիշում եմ, էդ թմբի համար վեճ էր, թե ում տարածքում է դա։ Բա, մի ամբողջ տուն կառուցելիս, հաստատ, վեճ կլիներ, չէ՞, ուրեմն, Ադրբեջանն ընդունել է, որ դա մերն է, որովհետև քարտեզ է եղել, հիմա. հողօգտագործման է եղել, ինչ է եղել …Հարցերի հարցն էս է. ինչո՞ւ գլխավոր շտաբի քարտեզով չի որոշվել Խորհրդային Հայաստանի և Խորհրդային Ադրբեջանի սահմանը։ Ես ասում եմ, որ եթե դուք հետագայում կլինեք վարչապետ, թե ուրիշը կլինի, էս խնդրին ուշադրություն դարձնեք, որովհետև պարզվեց, որ շտաբում այլ քարտեզներ են, իրականության մեջ եղել են այլ քարտեզներ, ես չեմ ուզում, որ հետո Մեղրիի բնակիչը կամ Վայոց ձորի…

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Ավարտեք։

 Գ.ՆԱԶԱՐՅԱՆ

- …Էդ նույն փաստին հանդիպի, ընդամենը, դա եմ ասում։

 Ն.ՓԱՇԻՆՅԱՆ

-Պարոն Նազարյան, ճիշտ է, հետագայում ձեր ասածը պարզաբանեցիք, բայց ձեր ասածին իմ արձագանքը շատ եմ կարևորում, դրա համար ես ձեր ասածը հասկացա, բայց, այնուամենայնիվ, արձագանքում եմ, որ ասում եք՝ ուրիշների հետ էլ տեղի չունենա նույնը, ինչ Կիրանցի ժողովրդի հետ։ Օրինակ` Սյունիքի մարզի Ճակատեն գյուղի բնակիչներն ինձ ասում էին, որ ուզում են, որ իրենց հետ նույնը տեղի ունենա, ինչ տեղի է ունեցել Կիրանցի ժողովրդի հետ, հասկանո՞ւմ եք։

Ինչ վերաբերում է սահմանին, այդտեղ էլ ես ձեզ հետ չեմ համաձայնի, որովհետև, գիտե՞ք, ես դռնփակ ռեժիմով հանդիպում եմ ունեցել այդ թվում` Կիրանցի բնակիչների հետ։ Այդ հանդիպումները տեսաձայնագրված են, և դրանք գաղտնիության ռեժիմով են պահվում։ Կներեք, համաձայն չեմ։ Այդ խոսակցություններից ինձ համար ակնհայտ է, որ Կիրանցի ժողովուրդը լավ էլ գիտեր, թե սահմանը որտեղով է անցնում, այլ բան, որ այն ժամանակ դա սահման չի եղել, պարոն Նազարյան, դա եղել է ադմինիստրատիվ գիծ, դա սահման չի եղել։ Մենք այսօր հետադարձ անունը դնում ենք սահման, բայց այնտեղ սահման չի եղել, եղել է ադմինիստրատիվ սահման, որը կիրառական ոչ մի նշանակություն չի ունեցել, միայն կառավարման ոլորտի նշանակություն է ունեցել, սա է ամբողջ հարցը։ Շնորհակալ եմ։

 Ա.ՍԻՄՈՆՅԱՆ

-Շնորհակալություն։ Հարցերն ավարտվեցին, նիստը՝ նույնպես։